Dieses Dokument steht unter einer Creative Commons Namensnennung-Weitergabe unter gleichen Bedingungen 3.0 Deutschland Lizenz (CC BY-SA).
Für die Nutzung weiterer Daten wie Digitalisaten gelten gegebenenfalls andere Lizenzen. Vgl. die Copyright Information der Herzog August Bibliothek Wolfenbüttel.
Neukatalogisiert durch
Beschreibung erstellt im Rahmen des Projektes
In nomine filii virginis unigeniti domini nostri Ihesu Christi. Amen. Honorandi mei ut rudis non eo minus tum studiosi animus abilitetur(
Nota prohibiti lege divina(
Expedita arbore consanguinitatis tamquam ordine(
Textus. Genus affinitatis cognoscitur(
precipue studentes perseverent per gratiam eius qui est benedictus in secula seculorum. Amen.Folgt Glosse:
Tractatus iste dividitur in tres partes parvulasHaupttext:
Circa lecturam arboris cognacionis spiritualis iuxta modum et formam egregii doctoris Johannis Andree in sua lectura arboris consanguinitatis et affinitatis conformiter possemus procedere(
Ista omnia similiter debes intelligere de baptiso et baptisante de confirmato et confirmante ac tenente videlicet ad confirmationem et tento etc.
Circa lecturam arboris cognacionis legalis(
concordant Bernhardus et Hugo. Et tantum de arbore illa legali.Druck: GW 1707–1709 (GW 1708 vergl.). Vgl.
Tractaturi de arte notarie primo videndum est quid sit ars notarie, secundo quid sit notarius(
De instrumentorum formis(
Sequitur subscripcio predicti instrumenti. Et ego N de B clericusVgl. München, UB, 2° Cod. ms. 303,in fidem et testimonium omnium et singulorum premissorum rogatus pariterque et requisitus.
In nomine domini(D.23 c.1).Amen nostri Jhesu Christi verba transsumpta i. c. xxiii distinctionis . In nomine domini
Reverendissimi patres et domini premissa verba sine fusco velamine.Collacio iuris recommendatoria
In nomine patris(In can. In nomine patris lxxiii dis. O viri illuminatissimi, domini mei doctores eximii
Veritas nomine qui est Christus invocato(X. 3,1,16)premissa igitur correctione venerabilis viri magistri Iohannis Colleden utriusque iuris doctoris eximii sub cuius umbra sedeo repetiturus decretalem Ex litteris sub ty tulo de vita et honestate clericorum
Repetiturus hanc decretalem Cum canonicis sub ty(X. 3,39,26). (tulo de censibus situatam
In superioribus dictum est de homicidio speciali(X. 5,12). (
Decretalem Presbiter sub ti(tulo de celebratione missarum repetiturusdomini Lamperti Voes promotoris mei singularissimi nostre sacratissime facultatis iuridice decani dignissimi confisus auxilio eiusdem pro posse meo respondebo
2m Capitulum. Nullus iudicum neque presbiterum de foro competenti(X. 2,2,2).
Expeditus de primo(
Zu Johannes Kollede (†1471) und Lampert Vos (†1491) vgl.de quibus causis brevitatis intuitu supersedeo etc.
Vocatum est nomenBeatus Gregorius. Mens nostra mutabilitatis suae pondere Gregorius I papa: Moral. 11,50, CC SL 143A, 625,41 = PL 75, 984 Quequidam verba sancto Jacobo conveniunt qui interpretatur supplantator sive luctator
Venite ad meIn istis verbis tanguntur duo per ordinem
Hec est bulla concessa clero et nobilibus civitatis diocesis Vratislaviensis super contractibus reempcionis. Martinus episcopusMilitantis ecclesie quamquam immeriti disponente domino presidentes et de verbo ad verbum de indulto huiusmodi mencionem. Contradictores etc. Datum Rome ut supra.
Abbas monasterii sancti .A. de consensu sui conventusEs folgen zehn
Dubia questionis predicte: (
Dubitari solet a quibusdam in dubium vertentes an valeat contractus empcionum(
vide eciam Johannis Andree in c. Additos speculi de usuris ubi eciam tenet contractus huiusmodi valere.
Secundum preceptum domini. Non assumes nomen(Hoc preceptum non solum interpretatur de hoc nomine deus sed eciam de omnibus nominibus
Primo sciendum quod votum nichil aliud est quam spontanea promissio–
Patres prestantissimi prelati et doctores eximii archipresbiteri et plebani venerandi et omnesque electi sacerdotes et clericiElegit sacerdotes
In hiis etenim verbis brevibus utique
Non mediocri admiracione plerosque motos existimo
In nomine sancteVersus:trinitatis Anxio querulamine castissimam militantis ecclesie virginem
Messis quidem multaMt 9,37; Lc 10,2 Que quidem verba venerabiles Christi sacerdotes
Est factus in die sanctorum Petri et Pauli(darüber von anderer Hand:
Johannis)
anno domini 1476 per dominum doctorem Johannem Gutermann(†1480, vgl.
Elizabeth impletum est tempusVerba hec evangelica ad lectionem beatissimi Johannis baptiste nativitatem palificant
Henricus Eger de Berka(an der Universität Erfurt nachgewiesen 1454 bis 1484,
Henricus Serge de Staffelsteinund
frater Clemens Lassowe de Brandenburgio.
In nominetrinitatis Cogitanti michi quid pro presentis recommendatorie collacionis exordio sumerem parabola occurrebat Homo quidam fecit cenam magnam
Scribitur Luce quartodecimoPatres optimi. Magister sententiarum libro secundo de anime
Ite et interrogate
Amici domini nostri Ihesu Christi sancta mater ecclesia hodie spiritualibus gaudiis est plena
Pasca nostrum immolatus estI Cor 5,7 Amicibeatus Paulus in verbis propositis insinuat magnam esse differentiam
Accesserunt discipuli
Karissimi ewangelium presens duo nobis explicat
Invocata divina gracia
Vocatum est nomen
Karissimi ecclesia hodie recolit duo
Apparuit benignitas
Karissimi in verbis apostolus nobis recommendat(In nativitate Christi).
De qua natus est IhesusIta scribitur Mattheo primo Karissimi pro laude et gloria virginis gloriose
Gloriosa dicta sunt. Ait Damascenus quod beatissima virgo Maria
Ecce video celos(De S. Stephano).. Karissimi assumpta verba leguntur in epistola hodierna
Gloria in altissimis deoLeo in quodam sermone hodierne festivitatis ait
Ave Maria.
Primo dicendum quare sit dicenda, 2° qualiter, 3° a quibus
Ihesum queritis Nazarenum crucifixum(Hoc notandum quod ad predicandum potest dici
Eukaristie institutio causa
Primo cum quis statuto tempore communionem dimittit(
Resurrexisse homines vere cum Christo(
Resurgentibus spiritualiter Christus reliquit septem exempla(Christus dicitur filius David primo quia in expugnandis adversariis
Est enim phase(atl. Bibelzitate zum Paschamahl)
Liber generacionis Ihesu Christi. Ita scribitur Matthaei primo capitulo(In conceptione BMV, 8.12.)et lectum est in hodierne festivitatis evangelio
Calix in manu domini(. Nunc quid in hiis verbis misticum lateat
Videntibus illis(quibus verbis Christi ascensio describitur esse facta in conspectu discipulorum
Veni sancte spiritus(vgl. AH 54 Nr. 153).
Karissimi in hoc festo pentecostes sancta nostra ecclesia recolit(
Epistola hodierne festivitatis actuum primo(scripta insinuat Christi ascensionem
Qui crediderit et baptizatus fuerit
In quibus verbis fides et baptismus ostenditur(
Sancta mater ecclesia hac die qui est xl dies post diem resurrectionis
Hugo parte nona de sacramentis ait tria sunt que ab inicio ad salutem obtinendam necessaria fuerint fides sacramentum et opera bonaHugo de Sancto Victore, De sacramentis 9,8 (PL 176, 328A-B). Folgt kurzer Kommentar. (
Veni sancte spiritus reple tuorum corda fidelium(vgl.
Hugo parte nona de sacramentis(siehe oben)etc.
canitur in carmine vulgari Nu bete wir den heilgen geist vmme den rechten gloiben allir meyst
Et sunt in culmine
Ecce comes David
Prelium dicitur iustum si sit pro fide(
Primo dicitur comes palatinusNotae lexicales:
Ut dicit Augustinus in libro de doctrina Christiana quinta expositio sancte scripture edificat fidem spem et caritatemAurelius Augustinus: De doctrina Christiana 1, 39 (PL 34, 36)
Tu es sacerdos(Ps 109,4; Hbr 7,17 bzw. 21 Karissimi assumpta thematis verba satis innuunt varios fuisse ordines pontificum
Karissimi epistola hodierne diei Actis 2 descripta(
Notandum quod hoc festum dicitur pentecoste et ortum habet illa nominacio a Judeorum ritu(
De oblacione in hoc festo facienda secundum legem vide in alio sexternulo.(
Gloria in altissimis
Antequam specialiter de predictis verbis aliqua dicta(In vigilia nativitatis domini bzw. in nativitate domini)
Conversus Petrus vidit(27.12.)Io 21,20a ultimo et habetur in hodierno ewangelio. Karissimi verba assumpta exprimunt nobis laudemewangeliste Johannis
Nonne anima plus est(Dom. XV post pent.). (et in ewangelio hodierna
Dilectus quemadmodum(De sancto Confessore bzw. Exaltatio S. Crucis, 14.9., darin zitiert:et ad propositum hodierne festivitatis
Dilectus deo et hominibusvgl. AH 54 Nr. 90). (
Vidi aquam egredientem(In dom. temp. pasch.). (Ita canit ecclesia hodierna die
Ewangelium enim ante diem(Feria V in coena domini). (verbum dicitur
Homo quidam fecit cenam
Hodie octo die dixi vobis(Dom. II post pent.). CALMA 2, 51 Nr. 4 (Hs. genannt);
Reverendi patres doctores magistri(Dom. I adv. bzw. Dom. I post trin.)Quamquam pater noster licenciandus per dominum recommendatorem sacre theologye professores quodam scribitur in epistola currentis dominice
Quam graviter nacio germanica suppeditetur aliisque sit nationibusPapst Calixt III. (1455–1458) wird als verstorben erwähnt.
Hec est voluntas dei
Propono hec inpoenitentiarum verba sunt quidem 1 ad Thessalonicenses iiii scripta et in epistola huius diei dominice recitata(
Libertate Christus(Verba posita ad Galatas iiii sunt scripta et in epistola hodierna sunt recitata
Ita scribitur Jeremiae xvii originaliter et in epistola hodierna diei lectionaliter. Reverendi domini(
Gaudete in domino
Verba hec applicata sunt quidem ad Philippenses iiii c(inchoate collacionis initio assumpta
Beatus Augustinus ad fratres in heremo in sermone quarto dicit(PL 40, 1241).
Serpentis prudencia est quod veterem pellem per singulos annos(
Induite vos armatura(Dom. XXI post pent. bzw. in festo S. Georgii). (Venerabilis Boethius tertio de consolatione
Quis ex vobis
Reverendi domini mei secundum glossam Ezech. iii. ad bona assurgere perfecta non possumus nisi(Dom. in passione domini).
Nota hii articuli sunt condempnati ab universitate Parisiensi tempore Gwilhelmi episcopi(Wilhelm von Auvergne, 1180–1249)
et magistri Allexandri(Alexander von Hales, 1185–1245).
Non vituperetur ministerium
Scribitur ii ad Corinthios vi et in hodierne dominice epistolari officio. Reverendi patres et magistri ceterique in Christo michi predilecti(
Christus nos dilexit
Scribitur ad Ephesios v. c. et in hodierne dominice epistolari lectione. Reverendi domini etc. quamquam iuxta sapientis cuiusdam elogium(
Misit illos binos(Reverendi domini iuxta sentenciam beati Augustini primo de doctrina christiana
Fecit cenam magnam
Reverendi etc. dicit enim Allexander in epistola sua quod deo nichil est difficile(Dom. II post pent.). (
Ceci vident
Reverendi patres et domini etc. Juxta doctrinam Damasceni libro viii. de erroribus(Dom. adv.).
Nota.
(bricht ab).Nota ewangelium Assumpsit Ihesus discipulosLectio et passio Christi nobis proponitur illo tempore- (dominica in quinquagesima 394r ) SermoDe passione domini Quamvis devocionis christiane principalis causa sit omnipotens deus
Wasserzeichen:
Holzdeckel mit schwarzem Kalbleder überzogen. Streicheisenlinien. Eck- und Kantenbeschläge aus Messing. Zwei restaurierte Bügelschließen. Einzelstempel Adler heraldisch:
Einband und Inhalt deuten auf Erfurt. - Seit 1644 in der Universitätsbibliothek Helmstedt nachweisbar; im Katalog von Christoph Schrader (Cod. Guelf. 27.2 Aug. 2°, Lectura super arborem consanguinitatis et affinitatis, Tractatus de successionibus ab Intestato, De arte notarie tractatus
beschrieben.