de :: en
Permalink: PURL

Suche

Anzeigen als: OAI :: XML :: Print

Beschreibung von Lüneburg, Ratsbücherei, Theol. 2° 47 (Lüneburg 2, S. 88-90.)
Handschriften der Ratsbücherei Lüneburg, Bd. 2: Die theologischen Handschriften: Folioreihe, bearbeitet von I. Fischer, Wiesbaden 1972, S. 88-90.

Johannes de Susato O. F. M.

Alte Signatur: D 3 — Pap. — 187 Bl. — 28,5 × 20,5 cm — Franziskanerkloster Lüneburg — 15. Jh.1

Wasserzeichen: Briquet 8462 (Buchstabe P); ähnlich Piccard Ochsenkopfwasserzeichen Abt. VI 112; ähnlich Mošin-Traljić 5276 (Buchstabe G). Lagen: 15·VI (180). II+3. Kustoden. Alte Blattzählung; Bl. 187, das letzte Blatt der letzten Lage, als Spiegel verwendet. Bl. 184v-187 bis auf Federproben leer. Schriftraum 22-23 × 15,5-17 cm , zweispaltig, 40-44 Zeilen. Bastarda von verschiedenen Händen. Nur wenige Blätter rubriziert.

Beschädigter glatter roter Ledereinband mit 3 Schließen, nur mittlere erhalten. Auf dem hinteren Deckel oben Spuren vom Kettenring; auf dem vorderen Deckel Titelschild: Sermones annuales de sancti[s] Johannis Susati minor. Darunter altes Signaturschild: braunes D 3. Auf dem Rücken ebenfalls Reste eines alten Titelschildes.

Vorderer Pergamentspiegel abgelöst, jetzt freistehend: Fragment einer Quaestio, 15. Jh.

Herkunft: Bl. 184rb: Hunc librum dedit frater Tydericus Růter lector pro libraria et communi vsu fratrum minorum in Luneborch et est in ordine 7.

Lehmann, Mitteilungen S. 46.

Bl. 1ra-181vb Johannes de Susato O. F. M.: Sermones de sanctis. De s. Andrea: Bl. 1ra Egressus Thobias, canis secutus est eum et mansit prima mansione iuxta fluuium Tygris. [Tb 6,1] Thob. 6. Quia Andreas virilis interpretatur et ideo tam ipse quam quilibet vir bonus a paciencia commendatur. De s. Barbara: Bl. 1vb Uidentes presbiteri pulcritudinem [Idt 10,7-9] Judith … omnes amen. Judith X ((cf. 7-9)). Seneca in epistola 68 volens ostendere quam sit virtuosum pati … ita dicit, optabilem rem existimo bonam mortem … [Sen Ep 67,9] ((cf. ibid. 67, 9)). De s. Nicolao: Bl. 3ra Fvit vir quidam de monte Effraim nomine Michas … factus est ei sacerdos. [Idc 17,1-5] Judices 17 (, (cf. 1-5)). Seneca in epistola volens ostendere quod bona temporalia et maxime ipsa fortuna neque bonum neque malum tribuit … dicit: Errant enim Lucille qui aut boni aliquid … [Sen Ep 98,2] ((cf. ibid. 98, 2)). De s. Ambrosio: Bl. 3vb Posuit Jacob virgas populeas virides et amigdalinas … in aspectu eorum concuperent. [Gn 30,37-38] Gen. 38 ((cf. 30, 37-38)). Seneca in epistola CXIIII volens ostendere quod doctori hortanti ad bonos mores non verba polita sed res captata desunt. De conceptione BMV: Bl. 5ra [A] pertum est templum domini in celo et visa est archa testamenti in templo et facta sunt fulgura et voces. [Apc 11,19] Apoc. 12 [!]. Secundum quod dicit Seneca in libro de beneficiis per continuacionem beneficioris ingrati et aduersarii efficiuntur grati et amici, ingratus enim aduersus vnum beneficium, aduersus alterum non erit [Sen Ben 1,2,5] ((cf. ibid. I, 2, 5)). De s. Andrea: Bl. 10vb Gradiamur simul, eroque socius itineris tui … paulatim vestigia eius in Seyr. [Gn 33,12-14] Gen. 32 (, (cf. 33, 12-14)). Seneca in epistola 121 volens ostendere non esse virtuosum quod non est voluntarium. De s. Nicolao: Bl. 12ra Cvmque puelle reuertissent ad patrem suum, ait: Cur venistis … potumque dedit ouibus. [Ex 2,18-19] Exod. 2. Seneca in epistola 22 volens ostendere quomodo nobis viuendum sit. De s. Ambrosio: Bl. 13ra Dixit rex Balthasar ad Danielem: Si vales hanc scripturam legere … in regno meo princeps sedebis. [Dn 5,16] Danielis 5. Seneca in epistola 58 ad Lucillum volens ostendere quod bonus doctor id quod docet verbo debet ostendere facto [Sen Ep 58]. De s. Francisco: Bl. 152va [Q] vuis est pluuie pater aut quis genuit stillas roris? [Iob 38,28] Job 38. Seneca volens Lucillum amicum ad perfectam vitam inducere. De s. Katharina: Bl. 175vb Hester inter ceteras puellas placuit regi … ut eam adornaret. [Est 2,8-9] Hester 2 (, (cf. v. 8-9)). Secundum quod dicit Seneca 3° de beneficiis, in benefacto tempus, locum et personam quisque obseruet [Sen Ben 3]. De eadem: Bl. 177vb [Q] ve est ista que progreditur quasi aurora consurgens pulcra ut luna electa ut sol. [Ct 6,9] Can. 6. Secundum quod dicit Seneca in epistola 79, cum volueris veram estimacionem hominis accipere, deponat patrimonium, deponat honores et alia fortuna mundana … [Sen Ep 79] ((cf. ibid. 76, 32)). Sermo ultimus: De s. Dominico. Bl. 179vb [V] idi in dextera sedentis … [Apc 5,1] Apo. 5. Secundum quod consulit Seneca in epistola 89, ingrati esse iubemus [!] non aliena causa sed nostra, venenum est quod serpentes … [Sen Ep 89] ((cf. ibid. 81, 22)). beatus Dominicus ex reuelacione mistica congratulando potuit prorumpere in hec verba: vidi in dextera sedentis etc.

Bl. 182ra-184rb Registrum. Schneyer, Predigtreihen S. 419 (für die erste kurze Folge Nr. 1-9) und S. 282 (für die zweite Folge Nr. 10-103), in beiden Fällen dort anonym und ohne Erwähnung dieser Hs. Daß es sich bei diesem Johannes de Susato um einen Franziskaner als Verfasser handelt - im Gegensatz zu dem von Zumkeller, Manuskripte des Augustiner-Eremitenordens, 1966 S. 274 Nr. 606 zitierten - wird auch durch die Predigt auf den hl. Franziskus Bl. 152va. gestützt, die die Überschrift trägt: De sanctissimo patre nostro Francisco.


Abgekürzt zitierte Literatur

Briquet C. M. Briquet, Les Filigranes. Dictionnaire historique des marques du papier, Bd. 1–4, Leipzig 21923
Lehmann, Mitteilungen P. Lehmann, Mitteilungen aus Handschriften IV. München 1933 (Sitzungsberichte d. Bayer. Akad. d. Wiss. Philos.-Hist. Kl., 1933 H. 9)
Mošin-Traljić V. A. Mošin, S. M. Traljić, Filigranes des XIIIe et XIVe siècles, 2 Bde., Zagreb 1957
Piccard G. Piccard, Die Wasserzeichenkartei Piccard im Hauptstaatsarchiv Stuttgart, Bd. 1–17, Stuttgart 1961–1997 (Veröffentlichungen der Staatlichen Archivverwaltung Baden-Württemberg. Sonderreihe Die Wasserzeichenkartei Piccard im Hauptstaatsarchiv Stuttgart 1–17)
Schneyer, Predigtreihen J. B. Schneyer, Wegweiser zu lateinischen Predigtreihen des Mittelalters, München 1965 (Veröffentlichungen der Kommission für die Herausgabe ungedruckter Texte aus der mittelalterlichen Geisteswelt 1)

Beschreibung konvertiert im Rahmen des Projektes Digitalisierung der mittelalterlichen Handschriften der Ratsbücherei Lüneburg.
Herzog August Bibliothek Wolfenbüttel (copyright information)