de :: en
Permalink: PURL

Suche

Anzeigen als: OAI :: XML :: Print :: Faksimile in der WDB

Beschreibung von Lüneburg, Ratsbücherei, Theol. 2° 48
Fischer, Irmgard: Handschriften der Ratsbücherei Lüneburg: 2. Die theologischen Handschriften: 1. Folioreihe. - Wiesbaden: Harrassowitz, 1972. S. 9093

Landulphus Caracciolo - Christianus de Hiddestorp - Johannes Calderinus - Henricus Hollen

Alte Signatur: E 2 — Perg. u. Pap. — 286 Bl. — 28 × 19 cm — Franziskanerkloster Lüneburg — 14. Jh. 2 u. 15. Jh. 1

Lagen: Aus drei Teilen zusammengesetzt.

Alter brauner Ledereinband, im Mittelfeld große Blütenranken (Einzelstempel) umrahmt von Arabesken (Rollenstempel). Beide Schließen verloren. Auf dem hinteren Deckel oben Kettenansatzspuren, auf dem vorderen altes Signaturschild: rotes E 2. Am Rücken beschädigtes altes Titelschild: Landulphus, Li. III et IV sententiarum. Christ. Hiddestorp, Conclusiones. Henr. Holle, De peccatis.

Pergamentspiegel: Sermonesfragmente, vorderer: De caritate; hinterer: De virtutibus.

Lehmann, Mitteilungen S. 46. — Ludger Meier in Antonianum 14, 1939, S. 67-70.

I Bl. 1-116

Perg. — 14. Jh. 2

Lagen: VI. II (16). 8·VI. II (116). Reklamanten. Schriftraum 21,5-22 × 14 cm , mit dem Silberstift gezogene Linien, zweispaltig, 50-51 Zeilen. Bastarda von verschiedenen Händen. Zahlreiche rote und blaue Anfangsbuchstaben mit Filigran in der Gegenfarbe. Paragraphenzeichen und Bucheinteilung am Blattrand ebenfalls rot und blau.

Bl. 1ra-116vb Landulphus Caracciolo: Commentarius in libros III et IV sententiarum. (Bl. 1ra) lib. III d. 1 q. 1 (sine prologo). Utrum si proprietas uerbi sit idem quod essentia ponere quod incarnatio terminetur ad proprietatem et non ad essentiam ponit contradictionem, quod non. (Bl. 15rb) lib. III d. 40 q. un. Circa d. 40 quero vtrum, lex euuangelica sit excellencior omni metaphysica et philosophica tam de speculabilibus quam de moralibus. … — (Bl. 15vb) sepe credimus demonstrare et facimus sophisma. Sed ista est certissima. (Bl. 15vb-16rb) Tabula quaestionum. (Bl. 16v) Registrum alphabeticum, (enthält nur wenige Begriffe ohne Stellenangabe). (Bl. 17ra) prol. lib. IV. Fundamentum primum jaspis [Apc 21,19] … Appo sicut secundum Gregorium et habetur in canone [C.] 1 q. 1 [cap. 84] Multi secularium. Sacramenta aliquo modo dicuntur misteria et sacrificia. (Bl. 17rb) lib. IV d. 1 q. 1. Inchoando quero vnam questionem: utrum totalis nouitas alicuius effectus sit a uirtute illimitata tantum, uidetur quod non. (Bl. 114vb) lib. IV d. 50 q. 4 et ultima. Utrum beatitudo omnium hominum sit equalis, quod sic. … — (Bl. 116ra) quam gloriosa dicta sunt de te, ciuitas dei, in qua ipse regnat per secula cuncta ad quam et ipse nos perducat, cuius regnum et imperium sine fine permanent per infinita secula seculorum amen. Finito hoc sit laus et gloria Christo amen. (Bl. 116ra-vb) Tabula quaestionum. Stegmüller, RS I 514 Doucet in AFH 47, 1954 p. 143 Grocholl, Der Mensch in seinem ursprünglichen Sein nach der Lehre Landulfs von Neapel. München, Theol. Diss. 1969, legt in dieser Untersuchung und Edition des 2. Buches des Sentenzenkommentars dar, daß es sich bei den unter dem Namen Landulfs überlieferten Handschriften um verschiedene Autoren gleichen Namens handelt und erwähnt S. 3 auch diese Lüneburger Handschrift. (Bl. 116v) Notiz des Rubricators: 11200 ya. | 2 paragraphi (?). 380 litteras.

II Bl. 117-224

Pap. — 15. Jh. 1

Wasserzeichen: Briquet 2736 (Ochse, ohne den unteren Kreis); Piccard Ochsenkopfwasserzeichen Abt. VI 205 (1399-1405); Mošin-Traljić ähnlich 1890 (Kreis mit Kreuzen). Lagen: 9·VI (224). Reklamanten nur teilweise erhalten. Schriftraum 21-22 × 14-14,5 cm ; durchschnittlich 45-52 Zeilen. Notula von einer Hand. Überschriften Textualis, Raum für Anfangsbuchstaben ausgespart.

Bl. 117r-207v Christianus de Hiddestorp: Conclusiones sentetiarum. (Bl. 117r) prol. [C]upientes aliquid de penuria etc. Liber sententiarum quem pre manibus habemus principali diuisione diuiditur in duas partes, scilicet in prohemium, in quo … — (Bl. 118r) ex ipsius ordinabilitate cum dicitur, ut autem quod queritur etc. (Bl. 118r) lib. I. [V]eteris ac noue legis. Finito prohemio et parte auditoris motiua sequitur tractatus siue pars lectoris instructiua. Diuiditur autem iste totalis liber in quatuor parciales, in primo namque agitur de beate trinitatis suprema visione. … — (Bl. 150r) que dicta sunt de misterio beatissime trinitatis, cui sit honor et gloria in sede trinitatis et cetera. (Bl. 150r) lib. II. [C]reacionem rerum insinuans scriptura. Postquam magister egit de deo secundum se et sub absoluta racione hic consequenter agit de deo in quantum eius potentia relucet in rerum creacione. … — (Bl. 168r) sed si deo contraria iusserint non est faciendum. Et sic est finis per dei graciam huius secundi. (Bl. 168r) lib. III. [C]vm venerit plenitudo temporis. Postquam magister in duobus libris precedentibus determinaverit de rebus diuinis secundum quod a principio egrediuntur, in hoc tercio incipit determinare de eisdem secundum quod ad idem principium regrediuntur. … — (Bl. 184r) Decacordum mandatorum cum in ipso canitur feras terret viciorum, si ordinate tangitur. Et sic est finis huius tercii de dei gracia in vigilia purificationis 1445. (Bl. 184r) lib. IV. Samaritanus enim vvlnerato appropinquans etc. Ita incipit liber quartus sententiarum. Postquam magister egit de deitatis vnice immensa natura libro primo … in hoc quarto agit de pietatis mirifice ostensa nobis cura. … — (Bl. 207v) qui bibit mortem temporalem ne nos biberemus eternalem, suo sanguine preciosissimo pacificans et reconcilians nos deo patri, qui in trinitate perfecta eternaliter vivit et regnat etc. [E]t sic est finis istarum conclusionum quas ego frater Christianus de Hiddestorp in Erphordia sacre theologie bachalarius existens collegi et conscripsi diligenter fundamentum magistri considerando ad profectum et vtilitatem omnium studentium pro tunc ibidem existencium. Amen. Stegmüller, RS I 163

Bl. 208r-218r Index alphabeticus terminorum theologicorum qui declarantur textibus patristicis breviarii. [A]bnegare. Qualiter abnegare debemus nos et nostra, pulchre docet Gregorius in omelia de vno martire a principio vsque ad medium. [A]bstinencia. Quod duo sunt genera abstinencie … — … [Y]pocrita. De ypocritis Augustinus in omelia in die cinerum circa principium. Item Johannes os aurei in omelia dominica 22a post penthecosten circa medium.

218v-224v Johannes Calderinus: Tabula auctoritatum et sententiarum bibliae cum concordantiis decretorum et decretalium (incompleta A-C). Seriem huius tabule continentis auctoritates et sententias biblie prout in compilationibus decretorum et decretalium inducuntur … ego Johannes Caldrini minimus decretorum doctor illos suppleri ordine prelibabo: aa recipe (?) loqui deus. [A]aron. Aaron post conflatum vitulum in summum sacerdotem est consecratus. … — … [C]ommedere. Si quis infidelium vocauerit vos ad cenam … pugnante de manibus hostium populus ille liberatus fuerat. Stegmüller, RB III 4280

III Bl. 225-286

Pap. — 15. Jh. 1

Wasserzeichen: Mošin-Traljić 4505 (Schelle). Lagen: 4·VI (272). VII. Alte Foliierung Bl. 225-251 = 1-27. Unbeschrieben: Bl. 285-286. Schriftraum 21,5-22 × 15 cm , zweispaltig, 37-40 Zeilen. Bastarda von einer Hand; wie ein Schriftvergleich mit den signierten Hss. Theol. 2° 57 und 2° 62b zeigt, von Luder Massow geschrieben. Bis Bl. 240 rote Anfangsbuchstaben, rubriziert.

Bl. 225ra-284vb Summa patris Henrici Hollen de ordine minorum de penitencia succincta et valde vtilis. Penitenciam agite, appropinquabit enim regnum celorum. [Mt 3,2] Mt. 3. Duplex est penitencia s[cilicet] interior et exterior, interior de qua … — … His octo modis est vituperabile et non meritorium et tamen est jeiunium. Et sic est finis huius tractatus.


Abgekürzt zitierte Literatur

AFH Archivum Franciscanum historicum: periodica publ. trimestris cura PP. Coll. D. Bonaventurae, Grottaferrata 1908-
Briquet C. M. Briquet, Les Filigranes. Dictionnaire historique des marques du papier, Bd. 1–4, Leipzig 21923
Lehmann, Mitteilungen P. Lehmann, Mitteilungen aus Handschriften IV. München 1933 (Sitzungsberichte d. Bayer. Akad. d. Wiss. Philos.-Hist. Kl., 1933 H. 9)
Mošin-Traljić V. A. Mošin, S. M. Traljić, Filigranes des XIIIe et XIVe siècles, 2 Bde., Zagreb 1957
Piccard G. Piccard, Die Wasserzeichenkartei Piccard im Hauptstaatsarchiv Stuttgart, Bd. 1–17, Stuttgart 1961–1997 (Veröffentlichungen der Staatlichen Archivverwaltung Baden-Württemberg. Sonderreihe Die Wasserzeichenkartei Piccard im Hauptstaatsarchiv Stuttgart 1–17)
Stegmüller, RB F. Stegmüller, Repertorium biblicum medii aevi, Bd. 1–11, Madrid 1950–1980
Stegmüller, RS F. Stegmüller, Repertorium commentariorum in Sententias Petri Lombardi, 2 Bde., Würzburg 1947

Korrekturen, Ergänzungen:
  • Normdaten ergänzt oder korrigiert. (schassan, 2015-09-07)

Beschreibung konvertiert im Rahmen des Projektes Digitalisierung der mittelalterlichen Handschriften der Ratsbücherei Lüneburg.
Herzog August Bibliothek Wolfenbüttel (copyright information)