Beschreibung von Lüneburg, Ratsbücherei, Theol. 2° 69 (Lüneburg 2, S. 130-132.) Katalogisiert durch Irmgard Fischer Elektronische Ausgabe nach TEI P5 TEI-P5 konforme Kodierung durch Frederica Eichler Herzog August Bibliothek Wolfenbüttel Herzog August Bibliothek Wolfenbüttel Herzog August Bibliothek Wolfenbüttel

Herzog August Bibliothek Wolfenbüttel (copyright information)

Katalogisiert durch Irmgard Fischer.

Beschreibung konvertiert im Rahmen des Projektes Digitalisierung der mittelalterlichen Handschriften der Ratsbücherei Lüneburg.

Lüneburg Ratsbücherei Theol. 2° 69 Manuscripta Mediaevalia Objektnummer 90122898,T Bertrandus de Turre - Wilkinus Franziskanerkloster Lüneburg 14. Jh.2, 15. Jh.1

Perg.

336 Bl. 26-26,5 19,5 Aus zwei Teilen zusammengesetzt.11·VI (132). IV (140). 3·VI (176). IV+1 (185). 6·VI (257). IV+3 (268). VI (280). VIII+1 (297). VIII (313). VI (325). III+1 (332). Reklamanten, vielfach abgeschnitten.

Schriftraum 21-22 15,5-16 , Tintenliniierung, 33-44 Zeilen.

Alter brauner Ledereinband,

im Mittelfeld gefüllte große Blütenranken (Einzelstempel) umrahmt von Arabesken (Rollenstempel). Am hinteren Deckel oben Kettenansatzspuren; Eckenbeschläge. Buckel und beide Schließen abgerissen. Im ersten Teil Blattweiser (braune Pergamentstreifen).
Pergamentspiegel vom Rückdeckel abgelöst, jetzt freistehend: Fragment aus einer Kirchengeschichte (de s. Marcello pp.), 15. Jh.1 .

Alte Besitzvermerke: Bl. 185va: Hunc librum dedit frater Johannes Schetzel pro libraria et vsu communi fratrum minorum in Luneborch et est 5. Bl. 332vb der selbe Eintrag bis auf den Schluß: et est in ordine 4.

Handschriften der Ratsbücherei Lüneburg, Bd. 2: Die theologischen Handschriften: Folioreihe, bearbeitet von I. Fischer, Wiesbaden 1972, S. 130-132. Lehmann, Mitteilungen S. 52. I Bl. 1-185 14. Jh.2 Bl. 1ra-185va Bertrandus de Turre Sermones evangeliares de tempore Dom. I adventus: Bl. 1ra Erunt signa in sole et luna et stellis. Luc. XXI. In quo quidem ewangelio, quamuis aliqua exponi possunt mistice de aduentu primo filii dei, ad litteram tamen totum exponi debet Dom. II adventus: Bl. 4ra Cvm audisset Iohannes. In hoc ewangelio supradicto Mt. XI primo mouemur de ueritatis sedula inquisicione Dom. III adventus: Bl. 6ra Miserunt Iudei. Io. I. Videmus autem quando rex aliquis legatum aliquem ad aliquam mittit prouinciam Mit derselben Einleitung beginnt in Theol. 2° 9 Bl. 8ra die Predigt des Helmoldus Arendorp für feria IV quatuor temporum adventus "Missus est angelus ... ". Dom. I quadragesimae: Bl. 52va Ductus est Ihesus in desertum. Mt. IIII. Quadragesima cuius hodie celebratur inicium et que terminatur in die resurrectionis Christi Dom. XXIII p. pentecosten: Bl. 179va Abeuntes pharisei consilium etc. Mt. 22. Urgente mundi uespere declinat dies iusticie institute prosperitatis Dom. XXIV p. pentecosten: Bl. 180va Loquente Ihesu ad turbas etc. Mt. IX. In aduentu ultimo superni iudicis etiam quantum ad electos perfecta pacis consummacio Dom. XXV p. pentecosten: Bl. 182ra Cum uideritis abhominacionem etc. Mt. 24. In hac ultima dominica huius temporis in quo representata ecclesia incolatum presentis exilii Bl. 185rb dignetur perducere saluator noster Ihesus Christus qui cum patre et spiritu sancto viuit et regnat per infinita secula seculorum amen. Explicit postilla Bertrandi super ewangelia per totum annum. Schneyer, Predigtreihen S. 249.

21-22 15,5-16 , Tintenliniierung, 33-44 Zeilen.

Textualis von verschiedenen Händen.

Einfache rote Lombarden, Bl. 1ra mit braunem Filigran gefüllt und in Ranke auslaufend; rote Überschriften, rubriziert.
II Bl. 186-332 15. Jh.1 Bl. 186ra-332vb Wilkinus Sermones de sanctis De s. Andrea apostolo: Bl. 186ra Ascendam in palmam et apprehendam fructus eius. Cant. 7. Solinus in libro rerum, lilium nondum apertum in manv virginis cicius aperitur De s. Barbara: Bl. 187va Sicud lilium inter spinas sic amica mea inter filias. Cant. I. Pro thematis introductione dicit Fontinus in descriptione vniuersi, lapis in aqua veniens quatuor facit in ea De s. Nicolao episc.: Bl. 189va Petra fudit michi oleum. Job 29. Hec verba pro honore sancti Nicolai omnis deuotus dicere potest de suis patrociniis gratulando Bl. 249vb Translacio sancti Francisci: Enoch placuit deo et translatus est paradysum. Eccli. Enoch interpretatur ambulans et sanctum Franciscum significat qui velud imitator Christi De s. Katharina: Bl. 316va Omnis gloria eius filie regis ab intus. Ad laudem beate Katherine ista exponendo assumo illud, quod Johannicius dicit in de regimine sanitatis, quod suauior est De dedicatione: Bl. 318vb Domum tuam domine decet sanctitudo in longitudine dierum. Ps. Vnde dicit Constantinus de naturis liquidorum, surgente quidem per ortum suum sole, tunc surgit De s. Anscario episc.: Bl. 320va Ecce sacerdos magnus inventus est iustus. Sap. cf. Eccli. 44, 16. Pro introduxione thematis dicit Egidius super librum Auicenne, per hoc veritatem et bonitatem auri dinoscimus De natiuitate virginis gloriose uel de concepcione eiusdem: Bl. 323vb Ferculum fecit sibi rex Salomon de lignis Libani. Scilicet cedrinis et odoriferis, id est sedem ad discumbendum in qua deferretur de loco ad locum Dieselbe Predigt, anonym überliefert, in Theol. 2° 29 Bl. 268ra. De s. Lodewico episc.: Bl. 326ra Hvmiliauit semetipsum factus oboediens vsque ad mortem. Licet enim hec verba apostolus scripsit de Christo, ad Phil. II, possunt tamen conuenienter dici de beato Lodewico De purificacione virginis gloriose: Bl. 328rb Egrediemini filie Syon cordis eius. Cant. Hec verba fuerunt sponse Salemonis ad filias Iherusalem de illius pulchritudine gloriantis De assumpcione virginis gloriose: Bl. 330ra Pvella non est mortua sed dormit. Licet hoc verbum sic dictum saluatoris in puelle resuscitacione, vt patet in ewangelio, communiter tamen est dicendum de Maria Bl. 332vb participacionem illius partis nobis concedat Ihesus Christus dei filius qui in secula seculorum viuit et regnat amen. Schneyer, Predigtreihen S. 40, dort anonym unter Hinweis auf die Hs. Kiel, UB 72 Bl. 3.

19-20 13,5-14,5 , 36-48 Zeilen.

Die Predigten für die Translatio des hl. Franziskus (Bl. 249vb) und für den hl. Ludwig, Bischof von Toulouse, (Bl. 326ra) legen nahe, daß Wilkinus Franziskaner war. Eine Identifizierung mit Ludolfus Wilkini, dem Verfasser der Predigten in der Berliner Hs. theol. qu. 290 (Rose 832) dürfte deshalb nicht möglich sein. Ob eventuell Guilelmus de Büschen, Bischof von Minden 1398-1402, der auch Wilkinns genannt wird und ursprünglich Franziskaner war, Autor dieser Predigten ist, konnte nicht nachgewiesen werden. Zu Guilelmus de Büschen vgl. Zedler, Univ. Lex. T. LVI 1328 und Eubel, Hierarchia cath. 1, 21913 p. 342.

Bastarda von verschiedenen Händen.

Einfache rote Lombarden, Bl. 186ra 9zeiliger roter Anfangsbuchstabe mit Silber verziert.