Sammlung deutscher Drucke 1450 bis 1912

Erworben mit Mitteln der Volkswagen-Stiftung

D·O·M·A· Osualdi Crollii Veterani Hassi BASILICA CHYMICA CVM NOTIS HARTMANNI. Et praxi Chymiatrica. Philoſophicam propriâ laborum experien- tiâ conf??? matam deſcriptionem & uſum Reme- diorum Chymicorum Selectiſſimorum è Luminc Gratiæ et Naturæ D???- sumptorum. In fine libri additus eſt Autoris ejusdem Tractatus Novus de Singnaturis Rerum Internis.

Cum Gratia et Priuilegio S. Cæſ. Maieſt: Francofurti, Impensis Godefridi Scho???wetteri 1647.

AD ILLVSTRISS. ET SAPIENTISS. ANHAL- TINVM PRINCIPEM CHRISTIANUM, COMITEM ASCANIÆ, DYNASTEN Serveſtæ, ac Bernburgi Dominum, &c. Dominum & Patronum ſuum clementiſſimum, Osvvaldi Crollii Epist. Dedicatoria.

INdaganti mihi toto mentis conamine, Illuſtrißi- me, omni́ laude digniſſime Princeps Christia- ne, Familiæ Anhaltinæ ſummum Decus, an no- ſtris iſtis deploratißimis Temporibus, in quibus nil fere à petulantißima invidiæ Linguæ Maledicentia tutum eſſe ſolet, hanc meam Basilicam Chymicam, variis ac diuturnis peregrinationibus laboribus & vigiliis indefeßis, ſumptibus haud exiguis, longa deni obſervatione ac meditato ſtudio con- geſtam ac ante aliquot annos conſcriptam, in lucem emitterem, anceps́ Iudiciorum pelagus ſubirem: Occurrunt in ancipitis judicii bivio hæſitanti impedimenta varia. Qui enim ratione juſtaſe totos, hac noſtra infelicißima ætate ad veræ Sapientiæ ſtudia convertunt, & relictis vanitatibus Ethnicis, ſpretis́ Scholaſticarum ſupra arenam fundatarum opinionum, erro- (Perſcru- tamini Scriptu- ram & Natura̅, in qua Dei Mi- racula occulta- ta ſunt.) rum́ labyrinthis, deinceps in abſtruſis Naturæ Myſteriis dili- genti inveſtigatione inquirendis, iis dem labore ſagaci omnia vincente in lucem eruendis ſuam feliciter volunt impendere o- peram: Et ſi opus arduum, magnum & laudabile ſuſceperunt, diverſa tamen multorum hominum, & ſæpe ſine ullo ſuo merito iniquißima ſolent ſuperborum experiri judicia. Tanta eſt n. ferrei, & à virtute alienißimi huius ævi noſtri Malitiæ pleni [ID00012] tudo, ut euilibet integrum ſit ſuam infantiam, nequitiam, & improbæ mentis arrogantiam mundo prodere, aliorum lauda- (Donoru̅ diſſimili- tudo non rixatur inter bo- nos.) ???os labores carpendo, ita ut ferè nil per rabularum livorem in- ???actum maneat. Dum n. alter alteri felicitate̅ ingenii invidet fit, ut quem quis imitari non poßit, eunde̅ odiſſe incipiat: Ignav??? inſuper homines mundanis irretiti illecebris, aut divitiarum cupiditate flagrantes, eos contemnere ſolent, quos virtute præ- ſtare, uſum fructum Talenti ſibi concrediti ad Dei Laudem & gloria̅ cum proximo ſuo egeno communem habere animadver- tunt. Poſtpoſitis tamen his remoris omnibus vicit me tande̅ non Privatum ſed Publicum Commodum, non aſtrale & Ambi- tioſum ſcripturiendi, ſed Veritatis Chymicæ ab impoſtorum lar- vis repugnandæ & manifeſtandæ ſtudium: Animus in primis benè de omnibus liberalibus ac Philoſophicis Reipub. Spagyricæ, tam præſentis qua̅ poſteri ſæculi ingeniis merendi cupidißimus: Non ignorans homines (poſt celebrationem ac honorem Creato- (???. Pet. 4. ſect. 10.) ris) hominum gratiâ procreatos, ut mutuis inter ſe ſtudiis & amicitiæ officiis ſocietatem colant, alii aliis, ſiquidem homo homini Deus, in timore Altißimi ſuccurrere ac prodeſſe, tum poßint, tum Charitatis Chriſtianæ vinculo iure etiam tenea̅tur. Prodeat ergo fœtus ille. Nutu feliciter Dei ſub auſpiciis Illus- trissimi Re & Nomine Christiani Principis : qui in ſingula- ri ſua munificentia huius in luce̅ editionis facile̅ expeditum́ mihi laborem fecit: Quo nomine tota etiam Reſp. Medica & Spagyrica, omnem inde proveniente̅ utilitatem, excerptum́ fructum, meritò poſt Deum Immortalem Celſitudinis ipſius Li- beralitati, mecum acceptam feret: Et ſic ad perpetuam Nomi [ID00013] nis eius memoriam & honorem illo fruentur etiam Nationes Exteræ. Alii autem Megiſtanes ſibi inde capient, ut iisdem fa- cultatum irritamentis & calcarib multorum ingeniorum for- tunæ indignatione deiectoru̅, humi́ iacentiu̅ animos erigant, & quia virtutis amantißimi virtuti deditis libenter præſtò ſunt, ſua benignitate, favore ac munificentia priſtinam Prin- (Principis eſt ſtudi- um ſapi- entiæ promo- vere & Artis ſe- creta in- dagare.) cipum humanitatem imitati, viris dignis egeſtatis onere preſ- ſis, ac commoditati publicæ conſulere cupientibus, & Valenti- bus, clementer ſuccurrat. Dum autem multis ab hinc ſæculis, Inclyte Princeps, conſuetudine diuturna ſit receptum, ut libri Novi Viris Principibus (quos omnium maximè myſteria ma- xima noſſe, & his donari præaliis decet) conſecrentur, quo illo- rum patrocinio & favore ceu Minerva ægide muniti, ab iniu- ria Invidorum Calumniantium, prout eſt immundi huiusmun- di, ubi ſemper alter in alterius livet & graſſatur ingenium, cor- rupta conſuetudo, eo magis vindicentur: non dubitavi hos me- os labores, & hoc vigiliarum mearum munus Tuarum Virtu- tum meritis aſcriptum, Illuſtriß. Celſitudini T. offerre, eam́ huic Mæcenatem & Patronum deligere, ut ſi improbi quidam Sophiſtæ, craſſa livoris & calumniandi inſaniâ illud arrodere velint, ipſum iam Tuum factum diſcretionis perſpicatiâ, ac iu- dicii candore feliciter protegas at́ defendas, ſiquide̅ antiquiſ- ſimorum Regum, Principum, & Sophorum Exemplo laudatiſ- ſimo inter paucos hac noſtra tempeſtate fere præcipuus exiſtis, cui Deus eiusmodi habilitatem, dexteritatem mentis largitus eſt, ut talia oblata & intelligere & examine recto expendere ſciat; Et de quo ſibi meritò gaudere & gratulari poteſt, quod [ID00014] cognito ſummo Triuno Bono, Divino ſc. Macro-Et Micro- cosmico, Dei utpote, Luminis Naturæ & Sui Ipsius, in recon- ditißimis illis ſcientiis quibus in Sublinari mundo non ſanctio- res, non præſtantiores aliæ ullæ, Cabalæ, videlicet, Magiæ & VVoarchadumiæ. (æternæ cœleſtis noſtri Patris Sapientiæ, ſoli- us Veræ, pediſſequis caſtißimis) ſingulari Divinæ Providentiæ Benignitate, Celſitudo Tua poßit ſuum nomen profiteri: & iux- ta prudentißima Reip. Gubernacula & ſceptra felicißima etia̅ Philoſophoru̅, ac Sophorum ſtupenda cumulatè addiſcere my- ſteria. Quæ Fortunata Beatitudo è ſexcentis Proceribus vix uni: & Reipublicæ Literariæ anteſig nanis ne milleſimo contingere ſolet. Quapropter ſera poſteritas, iure aliquando mirari poterit, quod venerandæ antiquitatis veſtigia, etiam noſtro hoc caligi- noſo ſæculo in magni illius Oſtanis, Oſiridis, & Ter Maximi Hermetis nepotibus & genuinis hæredibus deprehenſa & con- ſpecta fuerint, qui videlicet difficilimos rerum abſtruſaru̅ adi- tus intueri, ſcrutari, contemplari, diſcernere & dijudicare va- luerint. Sed ne multa verba, forte non ſatis apto loco profunda̅, intra propoſiti cancellos me recipio. Talem igitur jure optimo Patronum & Principem eligere conveniebat, qui vt modo di- ctum per ſe poſſet curvum diſcernere recto: qui oculis videret propriis, auribus non audiret alterius, nec ore loqueretur alie- no. Et cui non auderent maligni Homines dicere. Candida de nigris, & de candentibus atra. Qui inſuper artium maximarum rerum́ ſecretißimarum co- gnitione excelleret & abundaret ſicuti cum admiratione faten- tur etiam literatißimi Viri, qui Celſit. eius familiariter norunt. [ID00015] Et cujus ceu Armatæ Palladis admirandas & Heroicas vir- tutes, juxta invictam animi magnitudinem in expedition??? Gallicana prope Rotomagum patefactam, qui oculata fide di- lig enter at accuratius perſpexiſſent præſentes nunquam ſatis ob dictionis inopiam pro merito laudare poſſent. Quamvis autem longe pretiori munere dignus ſis, tuaque virtus majora mereatur, optime Princeps, tamen hoc exiguum Clientis literarium munuſculum (ſubmiſſæ meæ erga ſe obſer- vantiæ & gratitudinis debitæ monumentum) Celſ. Tua ſerena fronte in præſentia accipere non dedignabitur: Et cum hacte- nus fortuna non obtulerit melius, illud interea ſingulari ſuâ in- natâ Clementiâ, animo donantis æſtimabit. Vale felicißime, Principum omnium noſtri ſeculi decus ſingulare, & theſaurum luminis gratiæ & naturæ in agro Cordis repoſitum diligentißi- ma & piißima indagine, petendo, quærendo ac pulſando eruere (Ternari- us ſacer per Bina- rium in Vnitate̅ omnis conſum- matæ Perfecti- onis au- torem re- ducen- dus eſt, Ioh. 17. ſect. 11. 21. 22. 23. 1. Cor. 6. Pfal. 145. ſect. 21??? 150. ſect. 6. 148.) perge ad Sacroſanctæ Trinitatis ineffabilis Bonitatem, Sapi- entiam & Potentiam agnoſcendam, at́ celebrandam, donec tenebricoſo quaternarij Puncto ſuperfluo amandato, & adepto purificati ternarij Puncto copulativo ad Monadis ſimplicita- tem reducto, poſt ſufficientem Supercœleſtium Virtutum, Me- taphyſicarum́ Influentiarum ſpeculationem & comprehenſi onem, tandem peracta ſtatione fiamus denuo Beata immutabi- li Quiete Unum in ipſo Uno, & in quo omnia ſunt Unum : Huic Vni & Soli omnis Laus, Honor, Virtus & Gloria, ab omni ſemper exhibeatur decanteturque Crea- tura, Amen. Pragæ; Anno 1608. è Muſæo.

Privilegium Cæſareum.

FERDINANDVS SECVNDVS Divina favente clementia Electus Romano- rum Imperator ſemper Auguſtus, ac Ger- maniæ, Hungariæ, Bohemiæ, Dalmatiæ, Croatiæ, Sclavoniæ, &c. Rex Archidux Auſtriæ, Dux Burgundiæ, Stiriæ, Carinthiæ, Carniolæ & Wirtembergæ, &c. Comes Tyrolis, &c.Agnoſcimus & vigore præſentis Diplo- matis notum facimus univerſis, Quod cum Noſter & Sacri Imperii fidelis dilectus Godefridus Tampach Civis & Bibliopola Francofurtenſis ſuppliciter Nos rogarit, poſtquam ante quam plures annos, cum aſſenſu & licentia Oſuualdi Crollii, quem Diplomate Typographico decennali aug. mem. Imperator Rudol- phus, Dominus patruelis & prædeceſſor noſter colendiſſimus clemen- ter muniverat, ejusdem ſupradicti auctoris Basilicam Chymi- cam præſtantiſſimis Chymicorum Remediorum è lumine Gratiæ & Naturæ deſumptorum experimentis refertam in publicum ediderit, eoque nomine ultra ſumptus, labores quoque & moleſtias haud leves ſenſerit, ut ipſum denuò ſuper hoc ipſo Opere, quod publicæ utili- tatis cauſa rurſum prælo ſubmittere cupiat, Privilegio Impreſſorio ad decennium contra æmulatorum fraudes ſecurum reddere dignaremur. Nos ſane pro benigno deſiderio noſtro, ut tuendæ valetudini lucu- brationes oportunæ in utilitatem publicam redundent, & qui eo no- mine deſudant indemnes conſerventur, humilibus iſtiuſmodi precibus deeſſe noluerimus.Quamobrem auctoritate noſtrâ Cæſareâ univerſis & ſingulis Ty- pographis, Bibliopolis, & aliis quibuſcunque librariam negotiatio [ID00017] nem exercentibus ſeriò præcipimus, ne quis prædictam Oſuualdi Basilicam Chymicam, & Latino idiomate conſcriptam, & in Germanicum translatam per decem annorum ſpacium, à prima cuiuſque editionis die computandum intra Sacri Romani Imperii Re- gnorum que & Dominiorum noſtrorum hæreditariorum fines, ſimil aut alio quouis typo vel forma, ſiue in toto ſiue in parte recudere, aut alio recudendam dare vel alibi etiam impreſſam adducere, vendere aut diſtrahere. clam vel palam citra voluntatem & conſenſum præno- minati Godefridi Tampach, eiuſque hæredum præſumat.Si quis verò ſecus fecerit, & Priuilegium hoc noſtrum Cæſare- um ſpernere, negligere, aut tranſgredi auſus fuerit, eum non ſolum hu??? iuſmodi libris perperam quippe recuſis & adductis (quos quidem Tampach illiuſque hæredes & mandatarii vbicunque deprehenſos, ſiue propria auctoritate, vel Magiſtratus illius auxilio ſibi vendicare poterunt) de facto priuandum, verum etiam pœna decem marcharum auri puri Fiſco Noſtro Cæſareo fraudis vindici, & ſæpedicti Tampach eiuſve hæredum vſibus ex æquo pendenda decernimus, omniſpe ve- niæ ſublata, mulctandum, Dummodo tamen dicta Basilica, nihil in ſe ſcandaloſum, Orthodoxæ Religioni Catholicæ, Sacrique Romani Imperii Conſtitutionibus aduerſum, vel bonis moribus contrarium, ſiue in præfatione, ſiue in contextu, vel alias contineat, Et iam dictus Tampach terna vt minimum exemplaria propriis ſumptibus quampri- mum ad Cancellariam noſtram Imperialem tranſmiſerit, Mandamus ergo vniuerſis & ſingulis noſtris & Sacri Imperii Regnorumq; & Do- miniorum noſtrorum hæreditariorum ſubditis & fidelibus dilectis, cuiuſcunque ſtatus, gradus, ordinis, conditionis, dignitatis aut præe- minentiæ exiſtant, tam Eccleſiaſticis, quam ſæcularibus, præſertim ve- rò iis, qui in Magiſtratu conſtituti, vel proprio vel ſuperiorum ſuorum nomine & loco iuris & iuſtitiæ adminiſtrationem exercent, ne quen- quam Priuilegium hoc Noſtrum Cæſareum temere & impune tranſ- gredi, violare aut ſpernere patiantur, quin potius contumaces, ſi quos compererint, præſcripta pœna plecti, aliiſque idoneis modis coerceri curent, quatenus eandem mulctam euitare, & grauiſſimam indigna- tionem Noſtram incurrere noluerint.Harum teſtimonio literas manu Noſtra ſubſcriptarum, & Sigilli Noſtri Cæſarei impreſſione munitarum. Datum in Ciuitate No- ſtra Viennæ die quinta menſis Martii, Anno Domini milleſimo, ſex- centeſimo vigeſimo ſecundo, Regnorum Noſtrorum Romani tertio, Hungarici quarto, & Bohemici quinto.FerdinandusLocus SigilliAd mandatum Sacræ Cæſareæ Maieſtatis propriumtV. HL. von Vlm propr.Hermannus Queſtenberg.

IOH. HARTMANNVS MED. D. ET CHYMIATRIÆ IN ACA- demia Marpvrgensi Professor Ordinarius, Lectori S.

SAt ſcio, quiſquis es Lector Hvmanissi- me, qui ſtudiis Chymicis favere, ac propterea toti Rei Medicinæ, hanc tot ſeculis deſidera- tam acceßionem gratulari unicè allaboras, mecum optabis, huius Basilicæ Chymi- cæ Avtori Oswaldo Crollio vita ſuppeditaſſet longior, quo præclara illa par- tim mente & manu, partim ſtylo concepta & effecta & opera Medico-Chymica perficere & bono publico ſince- rè candidè, ſicut reuera cœpit, communicare potuiſſet. Haberem us me hercule, non Chymiam modò ſed vniuerſam adeo noſtram Medici- nam omnibus numeris abſolutam perfectamque. Verum quando aliter viſum eſt ei, in cuius manu arbitrioq́; poſita ſunt omnia, voti nobis non licet eſſe prodigis, ſed potius decet eſſe gratos, eo quod datum est conceſ- ſumque, diuino munere frui, quam multis de fati celerioris iniquitate conqueri. Iam itaque hâc ſecunda editione, non melius quidem, ſed ſua bonitate ſatis commendabile, attamen à mendis repurgatum damus ti- bi in vſus tuos Hoc Opvs Chymicvm: quod ſerio etiam ad Labores Publicos in hac Academia cum aliis innumeris reuocandum, commen- damus. Cæterùm à me nonnulla vel adijcienda vel clarius edenda opta- uit, fuit non nemo: nec ego curam illam & laborem reformidaſſem, niſi [ID00020] in aliena domo, vt aiunt, curioſus, alienique operis Criticus audire vo- luiſſem. Quod ſuperest igitur Praxi Medico-Chymica digniſſimum, ne- que adhuc dum manifeſtæ luci expoſitum, id Chymiatria mea (quam Deo benedicente, ſub auſpicijs Illuſtriſſimi Celeſtiſſi- mique Principis ac Domini Dn. Mavritii Hassiæ Land- gravii &c. Studiorum Chymicorum Patroni Principis, & Mœcenatis mei benigniſſimi, iam ſub manibus habeo) breui ſine verborum in volucris ſincerè & caſtè expeditum dabit. Tu interea, Lector Hvmanissime, his Crollii laboribus fruere: quos ſane vbi tibi profuiſſe perſpexeris nomen eiuſdem & memoriam gratiſſima recor- datione mecum celebrare perge, Vive & Vale feliciter. Datum Mar- purg. Kal. Martii, Anno gratiæ. MDCXI.

PAVLI MELISSI FRANCI, COMITIS PAL. ET EQV. AVR. Civis Romani. ODE ALCAICA AD OSVALDVM CROLLIVM, Medicum excellentiſſ.

• PLvres per annos Galliam & Auſonas
• Crolli peragras diſcere feruidus
• Artes honeſtas, exteraſque
• Inſimulore rotundiori
• Sonare voces, quæque Machaonum
• Requirit vſus laude celebrium.
• Callere, non ex more vulgi,
• Aut leuiter ſale ſiue lympha,
• Fict eve tincti corticis unguine:
• Sed ex profeſſo ſcripta veterrima
• Graium Latinorumque ad unguem
• Noſcere, & egregium quid ultra
• Tuopte Marte extrudere. Viuidum
• Natura neſcit acrior impetum

• Celare, nec præſtantiores
• Igniculus cohibet ſepultos
• In corde Pallas: Nouimus, in quibus
• Verſere flammis, eliciens aquas
• Membris ſalutares vietis,
• Balſameoſque creans odores,
• Et quidquid agris expedit artubus.
• Plus vna prodeſt gutta tuæ, ſcio,
• Stillationis quam de tota
• Vitra medendum aliorum & ollæ.
• Quin vna ſaltem plus pilula efficit
• Puſilla, quam vel ſeptem aliæ aut nouem
• Maiore compactæ pugillo,
• Ventriculo minus utiles, nec
• Tam profuturas. Fallor, an inclitos
• Quos aula honorat ſplendida Cæſaris:
• Sollerter æquabis Galenos,
• Hippocratemque Menecratemque,
• Et ÆſculapI numen, & obvijs
• Quicunque morbos tollere Pharmacis
• Norunt, & optatam medela
• Pæonia dare ſanitatem?
• Experte raras Mulciberis face
• Inuentiones ac medicamina,
• Diuine CROLLI confer vnum
• Cuncta reperta breue in volumen,

• Vt his fruantur, qui ſtudii flagrant
• Amore talis. Pro meritis quibus,
• Iidem precabuntur, perennes
• In columis maneas in annos,
• Addens repertis plurima commoda,
• Queis longiorem corporibus diem
• Dones, Amicorumque vitam
• Neſtoreum reuoces ad æuum.

Ad Oswaldvm Crollivm.

• ADspice naturæ ſuccorum propria, Crolli.
• Senſerit herbarum cum diſtillatio flammam
• Horas per certas, artis non inſcia doctæ,
• Sal petit ima, oleum medio nat, ſpiritus alto.
• Hæc tria ſic incluſa vitro diſtincta colore,
• Singula quæ poſſis oculo internoſcere claro.
• Quis non aureoli Paracelsi dia reperta,
• Ingeniumque ſagax, & mirum prædicet ignem,
• Quo præeunte arets Chymici didicere nouellas,
• Quo monſtrante ægri curantur ſimplice gutta?
• Acte felicem quis non miretur, in vſus
• Humanos promus condus qui talia ſeruas?

Anno M. C. XCII. Haidelbergæ. Meliſſus F.

IN BASILICAM CHYMICAM CLARISSIMI & Excellentiſſimi Viri D. Osvaldi Crol- lii Medici, &c.

• CRollivs invidiæ quia ſeſe audentius offert,
• Edendo medicis ſcripta probata ſophis,
• Tam virtute ſua peragit monimenta perenni,
• Syncere præſtat quam pietatis opus.
• Sed quia grata Deo, affectiſque ſalubria membris
• Exigit: æternum Phœbus Apollo mihi est.

Aliud

• OCrolli decus, & medicæ Coryphæe cateruæ
• Qualemcunque etiam ſecula docta ferunt,
• Spagyricas ſi quis ſapit & diſcriminat artes
• Pro ſcriptis grates, quas tibi debet, agit.
• Inuidia turba tonet, turgeſcant ilia faſtu:
• Laurigeros feriunt flumina nulla ſophos.

ELISABETHA IOHANNA Weſtonia Angla.

OSVALDICROLLII PRÆFATIO ADMONITORIA, AD LECTOREM CANDIDVM, In quâ, juxta Medicinæ Chymicæ comprobatam præ- ſtantiam, & Hominis Microcoſmi excellentem di- gnitatem â pauciſſimis obſervatam, de utriuſq; Philoſophiæ, Gratiæ ſcilicet & Natv- ræ, Myſteriis profundiſſimis & re- conditiſſimis agitur. Autor ad Zoilum. Invide, quid laceras Chymicorum Dîa reperta? Hæc bona ſi non ſunt, tu meliora doce.

Ad Pium et Candidum Lectorem, Chymicæ ac Philoſophicæ Medicinæ ſtudioſum, OSVALDI CROLLII ILLVSTRISSIMI PRINCIPIS CHRISTIANI Anhaltini Medici, PRÆFATIO Admonitoria.

QUamvis, benevole Lector, Romani Angeronam, Græci Harpocratem, Taciturnitatis nomine commenda- rint: omnes etiam antiqui Philoſophi ſecreta prophanare, Naturæ́ theſauros ſordidis, & nondum defæcatis homini- bus temerè proſtituere, Actæonis exemplograviter prohi??? buerint: Attamen cum Pater noſter cœleſtis, nos omnes affluenter ſuis donis præveniens, SOL ſit, omnibus æqua- (Pſ. 145. ſect. 9. Matth. 5. Ioh. 1. ſect. 5. Strabo ait tum demum mortales imitari deos, cum benefici fuerint. Matth. 5. Luc. 19. Victor. Dona Dei creſcunt & augentur communi- cando.) liter lucens (ſine reſpectu enim & invidia Bonis & Malis, Gratis & Ingratis ſuam communicat lucem) meritò hunc, cuius filii eſſe debemus, imitari tene- mur: ii omnium maximè, quos ſua gratiosâ miſericordiâ, è tenebroſo Labo- rum Errorum Labyrintho & circumferentia ad manifeſtam Quietis & Veri- tatis ſemitam ac centrum deduxit. Ideò talentum mihi à Patre Luminum con- creditum impia quadam taciturnitate in ſudario, diutius inhumana obruere in- vidia non viſum fuit: cum ingenuis animis Sapientiæ fores ſemper patêre de- beant, neque talibus unquam conſpectæ fuerint . Beni gnum nam́ & humanitatis plenum officium est, erranti proximo, viæ præmon- ſtratorem ſe præbere facilem, non errantem vero, in viâ rectâ retinere. Quo no- mine, amice lector, ad Divinæ Majeſtatis & Liberalitatis (cuius inſtrumentum [ID00028] & calamum ſaltem me cunctarum ſuarum miſerationum & præſtitorum bene- ficiorum longè minorem, eſſe & opto & ſpero in hac euulgatione) laudem & glo- riam: proximietiam ſeu totius Reipub. Chymicæ commodum & incrementum, è cordis mei profundiſſimo ſcrinio, præſtantiſſima depromo hic tibi Arcana Spagy- (Fuerunt et- iam ex mea ſpontanea communi- catione ab aliis quędam ex his pro Imperatore noſtro Ru- dolpho præ- parata. Quò ple- runque ma- iores Rece- ptæ, eò mi- nores virtu- tes. Benignum eſt, teſte Pli- nio in Epiſt ad Veſpaſia- num, & ple- num ingenui pudoris fa- reri per quos profecimus.) rica (quorum præparatione poſt multiplices ſumptuum, temporis, & laborum er- rores, propria mea manuali experientia ſunt à me prius comprobatæ omnes) dua- lia in hunc uſ́ diem, ſimul & ſemel in publicum prodiiſſe, nec auditione accipere potui, nec è veterum intelligere monumentis. Alienum à me ſemper fuit, nugis & mendaciis, quorum ſeculum noſtrum (fæx & amurca mundi) admodum ferax eſt, lectorem onerare: multò minus ingens volumen (qualia complura apud me diuturnis laboribus collecta latent) tædioſiſſimarum Receptarum formulis com- plere, quibus centonibus iam video Medicinæ ſtudioſos obrui & ita intricari, vt ipſi ferè ſub tam graui Receptarum pondere corruant & moriantur. Quæ autem per annos ferè viginti in moleſtiis meis ac variæ fortunæ laborioſis peregrinatio- nibus, per Galliam, Italiam, Germaniam, Hungariam, Poloniam, Bohemiam à Chymiatris, maximæ experientiæ doctrinæ́ viris, partim precibus, partim pre- tio & permutatione (vt taceam in praxi medicanutu Dei proprio ſtudio inuen- ta mea; ea non pauca) indefatigata diligentia, & curioſa exploratione adeptus ſum, vtilitati priuatæ communem præferens, charitate inſuper Chriſtiana miſe- ria & neceſſitate ægrotantium motus, pro mea in Rempub. medicam fidelitate, prius Vulcani beneficio probatiſſima, oculatis, vt ita dicam, manibus aſpicere & contrectare volui, antequam illa emolumento publico à me donarentur, vt hoc pacto filii doctrinæ indagatores & amatores veritatis, quod ego magno meo ma- lo didici, nunc optimo conſequantur compendio, videlicet non fallaces (vt hacte- nus in tanta impoſturarum fertilitate conqueſti ſunt) opiniones, ſed multis expe- rimentis exploratam diu́ exoptatam veritatem. Et ſic quo́ nonnulla confecto prius magni anni Platonici curriculo cum fœnore ad ſuos integra, & longè ſplen- didiore ornatu veſtita reuertentur gratis, quàm ego eadem ab autoribus ſemila- cera & pretio olim acceperam. Nam apud nonnullos, ad quos rumor multorum Areanorum reconditorum me tædioſis itinerum difficultatibus & ſumptibus pellexerat, ipſa præſentia, ut ſæpe fieri ſolet, famam minuit: ita ut aut trita tunc mihi viderentur, quæ illi pro ſecretis oſtentabant: aut mutila & manca, quorum defectus erat ſupplendus è multis deſcriptionibus à me in unam redactis, com [ID00029] probante nihilominus eandem prius proprio ignis examine: permutatione etiam ipſis non damnoſa (ſecundum pervulgatam illam conſuetudinem Chymicam, ) ſæpe à me ſtudia mea cum ipſis conferente, ovum in colloquio mutuo pro nuce accipiebant, quâ longis, operoſis & vanis laboribus fractâ, cario- ſum tandem reperi nucleum, aut nuclei loco cortices & ſiliquas obtinui: Inde fa- ctum est, ut ſine Naturæ Vulcano, veriſſimo artium & myſteriorum à poetis decantato inventore & doctore, maxima pars illorum (pace tantorum virorum ſalva hoc dixerim) qui noſtra ætate, de ſecretioribus præparationibus Spagyricis ex aliorum relatu, non ſua ſcripſerunt manuali experientia, hunc fructum Chy- miæ ſtudioſis attulerint, ut plerun́ post magnos in vanum locatos ſumptus tan- dem etiam cauſam ipſis perditi cùm laboris, tùm longiſſimi dederint temporis. Rem ita ſe habere fatebuntur mecum lubentes ii, qui meo exemplo & alieno da- mno non acquieſcentes, talia Pyrotechniæ & Chymiæ miniſterio deinceps exa- minare, ſuo́ periculo proprio cautiores fieri mavelint: Et ſicuti multa ſunt in dictis quæ non reperiuntur in factis, ita multa cadunt inter Theoriam & Pra- (Diſcite alio- rum monitis cavere, ne inſumptæ o- peræ pœni- teat.) xin: Experietur, qui ſibi de alieno periculo cupit facere proprium & decipi ab his, qui ab aliis fuerunt decepti. Ideò in hoc ſtudio, non cuipiam ulterius habeatur fi- des, quàm quis propriâ ſuâ experientiâ palpando & videndo per debitum ignis falſum à vero diiudicantis examen comprobatum reperit. Et quia ſecundum Ae- ſchylum ille demum reputatur prudens , malui pauciora & ſelectiora offerre, animo ſubinde revolvens illud Damaſceni, Medicamenta tibi pauca tene̅da ſunt, quorum vires & operationes multoties es expertus: Nihil- ominus in hac paucitate tibi confidenter aſſeuerarepoſſum, in totius Naturæ ma- jeſtate & penu (ſi univerſalem illam & celebratiſſimam Medicinam ab anti- quiſſimis à condito mundo ſapientibus Philoſophis poſſeſſam, & ad miraculum (Vide Anaxa- goram in ſuo libello - .) vſ legitimis ſuis heredibus decantatam excipias) vix latenter quieſcere, præci- puis his medicinæ ſecretioris Arcanis oblatis ſelectiora & efficaciora: . Qui ſyncerius Philoſophiæ operam navando intima Naturæ penetralia præparationum piâ aſſiduitate, naturalium́ cauſa- rum diligenti contemplatione conjuncta debite adierit, experientiæ inſuper la- bores & difficultates non recuſaverit, ex hoc Naturæ gremio revelato, manuariæ (Fructus & ſumma utili- tas laborem artificis tem- pusque im- penſum ſatis ſuperque compenſa- bit.) operationis ſolertia (ſi gratia favoris Altiſſimi ipſi infuſa fuerit) proferet longe majora, quàm prima facie polliceri videntur. Quamvis autem vires ſingulis or [ID00030] dine aſſignatas, ego, à quo medicinam facio, non omnes expertus ſim, ſicuti ipſas opere ipſo præſtiti præparationes: attamen, quia potiſſimam partem uſu medico deprehendi veram, Spagyris in laboribus Chymicis prouectis & exercitatis, filiis (Qui propter intellectus inertiam ſuu̅ deſiderium non obtinet, ignorantiæ & imperitiæ ſuæ culpam, non naturæ defectui, nec mihi, ſed ſibi imputet.) videlicet artis, terminorum eius peritis, ac veræ Philoſophiæ fontibus prolutis, qui de his ſolo etiam intuitu haud iniquam cenſuram ferre, facili́ coniectura aſſe qui poſſunt, (eiusmodi enim & non duræ ceruicis, obtuſi ingenii artificem hæ præparationes, nil cum Alchymiſtarum vulgo commune habentes, requirunt, ne in digniſſimâ calumnia ) illis in quam artificibus nullum erit dubium, quin & cæteræ vires ab ex- pertißimis Chymiatris longo rerum uſu, certo experimento comprobatæ, & nunc unâ operâ publicatæ, indubie, deſideratum præſtando effectum ſint voto & avidæ expectationi ſatisfacturæ. Ideò veri & profundiores Medici, diuino af- flati ſpiritu, miſericordiâ Samaritanâ erga ægrotantem proximum, cuiuscunque ſortis & conditionis, moti, qui in timore Dei methodo convenienti & artificioſa his ſua propriâ operâ legitime, (niſi velint effectu deſiderato defraudari) non alie- nâ ut plerun́ fieri ſolet ſophiſtice & fraudulenter præparatis utentur, experi- mento cognoſcent, adhuc longe majores efficacias, & virtutes inter medendum, ſi præſertim pro natura infirmi & judicio præſentis medici offerantur, quam ego hîc aſſignare nec potui nec debui, ſicuti Temporis filia Dei nutu docebit Veritas. Sed quibus me hoc publico promerito nunc fluctibus obiicio? quid obſecro in hac judiciorum alea & diverſitate agendum? quid in tanto carptorum peſſi- me veloptima arrodentium proventu faciendum? Scutum obiiciam intrepidus, (Ignorantia Superbiæ & Nequitiæ individua comes. I.) quo me tuear, ſynceritatis videlicet meæ, bene́ de Repub. Spagyrica merendi ſtu- dium: Hoc imperitorum ſuperba non timebit judicia, & omnia adverſariorum præviſa tela, Iracundiam puta, Maledictionem, Invidiam, Supercilioſum con- temptum veriſſimum Inſcitiæ teſtem, facilime retundet. Inſurgent in me & iraſcentur graviter primò ſecretiores Philoſophi Her- metici, quib. potiora iſthæc arcana antea fuerunt ex parte perſpecta: conqueren- tes injuriam ſibi fieri, ſi illa, quæ ſummis ſtudiis & longo temporum intervallo conquiſita, alto ſilentio hactenus compreſſa fuerunt, tàm ſubitò lucem videant, & cum hominum vulgo communicentur: Fractorem me ſigilli Chymici voca- bunt, quod, myſtico Pythagorico ſilentio non initiatus, & Hippocraticæ legis im- memor , Veritatem Chymicam, in umbrarum & Invidiæ carceri [ID00031] bus hactenus detentam, uber??? è vinculis foribus patefactis benigne communicauerim poſteritati. Verùm hi, quia veræ ???, & Regni Philoſophici cives, clausâ Invidiæ feneſtrâ, Dei & proximi ſemper a- mantes ſunt, aut ſaltem eſſe debent, ſublato in altum capite & oculis Cabaliſticis, non ignorabunt in verâ Cabalâ, Magiâ, & VVoarchadumiâ longe potiores the- ſauros ſibi Oratorii & Laboratorii beneficio, petendo videlicet, quærendo, & (Siracid. cap. 43. ſect. 39. 37.) pulſando; indefeßis laboribus & vigiliis eruendos repoſitos eſſe, à Gratiæ & Naturæ Lumine, Temporis tandem progreſſu, omnibus indifferenter mani- feſtandos, ubi exacto prius Sangvineo Filii judicio, Patris Aqve- um indubitanter ſubſecuturo, in Tertio demum Spiritus Sancti (Zephan. cap. 3. ſect. 9. Ma- lach. 4. ſect. 5. 6. Zach. 14. ſect. 9. Sirac. 48. ſect. 30. 11. 12.) ſeculo (olim per ignem, propter occulti manifeſtationem, renovando) helias Artiſta Reparator omnium advenerit: Cuilibet enim Divinitatis Perſonæ, ſu- um ſeculum eſſe deſtinatum, non obſcurè colligere est, è duodecim tripartiti ſym- boli Apoſtolici Articulis, totidem magni & unici Diei, hujus videlicet duraturi Mundi horis congruè correſpondentibus. Et ſic poſteritati gratæ, in Chymicis Lu- mine Naturali expertæ, & à Deo ad harum præparationem incitatæ (Scientiæ vi- delicet ac Sapientiæ hæredibus dilectis) præſentes has mecum nullo modo invi- debunt micas: ab inexercitatis enim pigris ſeu ignaris contemptoribus Arcana (Soli qui ſunt digni illa ve- re intellige̅t, quibus vide- licet Deus Rationcm humanam per Men- tem illumi- navit: Ideò nemo teme- rarium ſe o- ſtendat iudi- cem, ante veritatis cauſæ agni- tionem ſen- tentia̅ ſuam proferendo. 2. Tales furto ac benefa- ctorum ca- lumniâ quæ- runt ingenii laudem.) hæc Chymica, ob manualis operationis ineptitudinem, bene intacta manebunt: ſi- cuti etiam à prophanis, pravis, & indignis, revelatorum myſteriorum Theologi- corum Philoſophicis apto loco (ſermone brevi ſed ſufficienti his qui intellecturi ſunt) immixtorum, nullum erit ob ſpiritus Sapientiæ carentiam, ingeniorum́ tarditatem comprehenſionis & perceptionis periculum. Spurii autem & Adulterini Theophraſtæi (ſceleratiſſimum hominum genus) rabidiſſime meam ſynceritatem accuſare non deſinent, ægerrime ferentes, quod deinceps ſimulatâ ſuâ experientiâ, amicitiâ fictâ, pietate fucatâ, pollicitatio- nibus variis & vanis doloſe ſuas impoſturas venales, & magnâ pecuniâ redi- mendas, apud illos, qui animum ad cavendum fallendum́ minime inſtructum habent, circumferre non poſſint: Nec prout est quorundam de facie & veſtitu ſe non facile manifeſtantium artificioſa vafricies, dum ex aliorum congreſſu & colloquiis ſententias captando, ſibi deinceps ſuppreſſo benefactorum nomine eru- ditionis, ſapientiæ, prudentiæ famam apud magnates aucupantur, & quæ ab a- liis bonis viris, technarum multitudine, ſuis videlicet fallacis ac verſipellis aſtu [ID00032] tiæ fraudibus ac verſutiis expiſcati ſunt, m??? amplius diſtrabere, ??? as ſuas, ſine ulla veritatis ſcintillâ Cacochymicas & ſophiſti- cas, literâ longâ dignas artes, pompoſa ſpecie vendere, quod hac vice Phariſaicam pellem, vulpinum ac maledicum animum tegentem, (quo multos innocentes vir- tute ſua & inculpatâ vitâ viros integerrimos, peſſimi illi ad arrugias condemnan- di impoſtores, perfidi ac ſceleratæ linguæ famicidæ, quorum etiam umbra nocet, non ſolum mendaciter inſectari, verum etiam honeſtum laudabileque eorum nomen in odium & periculum vocare conſue verunt) ſibi detractam animadvertent. Natio hæc prava & adultera, cui decipere dulce est, mavult eſſe famæ magnæ, quam bonæ, & plerunque quia virtutibus nequeunt, ſceleribus innoteſcere volunt. Ideo his à cœtu omnium verè Philoſophantium in perpetuum excommunicatis impoſtoribus, myſteriorum Dei, ſecretorumque Naturæ ignaris & indignis (propter quos lau- (Non artis hæc, ſed ho- minum arte abutentium ſunt vitia.) datiſſimum & honoratiſſimum veræ ac inclytæ Alchymiæ nomen, non ſolum a- pud rude vulgus, verum etiam apud literatos, qui tamen ex ſua ignorantia alio- rum ſcientiam metiuntur, infame ac odioſum immerito evaſit) diſplicuiſſe verè laudari est. Quid enim potest contingere illuſtrius, quàm ab illis perditiſſimis a- gyrtis & ſeplaſiariis ad haram potius quàm ad Aram Spagyricam idone is vitupe- rari, quorum laus ſæpè ſuſpendio digna, & à quibus non niſi optimi & doctiſſimi quique ſemper odio ſunt habiti. (3.) Galeniſtarum verò pars ſyncerior & ſubtilior, Nicodemiana, ingenio mi- tiore, quæ propter metum & excommunicationem Rabinorum quorundam Athe- nienſium veritatem publicè profiteri, hactenus non dum auſa est, lucem hanc diu- tiſſimè exoptatam, obviis ulnis excipiet avidiſſimè: abſit tamen omen, quod haud (Vbi invidia & odium in conſilio eſt, cæcum eſt ibi judicium.) vano mentis augurio præſentio, ne post plenariam iſtorum perceptionem invidia hinc certò ſuboritura doleat hæc uſui publico communia facta: ita vt poſtea ijdem ſimulato contemptu, illa fervidius carpant: vel ut aliquando plus ſapere videan- tur, contractis ſuperciliis, ac concriſpatis naribus eadem (ſuis tamen vſibus, ſed ſine (Omnibus placere non ſtudeo, cum nec omnes nec omnia mihi place- ant.) Dei benedictione, clanculum reſervata) frigidiuſcule commendent. At cum Invidiæ ſtimulis ſemper vulnerata conſpiciatur Virtus, ac proficientium & Reip. ſtudentium comes ſit Invidia: imò ne Iupiter quidem, ſeu pluat, ſeu ſerenus ſit, om- nibus placeat, & difficilimum ſit ingrato mundo operam gratam præſtare poſſe, miſericordiâ potius quàm irâ hi digni ſunt, donec aliquando ex Invidiæ ſuæ Purga- torio cruciante, ſponte ſeliberent. Pars verò craſſior & fæculentior, quæ veritate relicta, comitem ſibi erro- (4.) rem adiunxit, omnis humanitatis & veræ Philoſophicæ literaturæ planè rudis & expers, omnium maxime ludibriis ſupercilioſis hanc meam erga Rempubl. la- ceſſet bene volentiam. Verum enimvero, cum ſecundu̅ Comicum his maleferia- tis Miſochymicis & Miſoſophis in ignorantia ſua ſepultis, nil quicquam injuſti- us: horum inſuper demerſæ in cæno & pulvere ſcholaſtico mentes nil ſublime ſu- ſpicere poſſint, imò veteri ſemitæ & craſſæ ſuæ inſcitiæ immori malunt quàm ut diſcipuli habeantur eorum, in quos ſibi docendo imperium arrogarunt: nemini mirum videatur, ſi hi inſolentes & manifeſti Naturæ ſecretorum contempto- (Alchymia duplex, Na- turalis à filiis Artis in ma- gno pretio habita: So- phiſtica ab iiſdem ſum- mopere de- teſtata.) res, elato ſupercilio, audito ſolo Chymiæ Nomine inhorreſcentes, bucuſ divi- niſſimam hanc artem ſine omni rubore, ſtulta ac barbara quadam arrogantia improbando ridere, omni conviciorum genere impudenter proſcindere, & inſtar canum, ignota allatrantium, ſtomachoſe inſectari ac indigne lacerare, non ſunt veriti, quam tamen ne à limine quidem ſalutarunt unquam: tùm quod Divinæ Sapientiæ exortes pro fatua mentis inſcitia, ambitioſa ſtultitia, nulla habe̅t ar- ma alia, quibus contra Veritatem dimicent, ac margaritas projectas conculcent, quàm Dux illorum illis ſuppeditavit Binarius ille Calumniator: tu̅ etiam quod iracundiæ ſeu rabiei Cyclopicæ in Anticyram deportandæ cauſam non habeant aliam, quam (ut ipſimet & publice & privatim fatentur) legitimæ præparatio- nis ignorationem. At cum ignoti nulla cupido, & de ignotis tanquam de rectè co- gnitis ſtatuere, non ineptum modo: ſed ne à turpitudine ſit alienu̅, quomodo quæſo eiusmodi Doctores ſcholaſtici ob intellectus inopiam Sanctuarium Naturæ nun- quam ingreſſi, hominum non vulgarium non vulgaria ſtudia condemnare vel audent, velſaltem iure poſſunt? Et cur Philoſophiæ & Medicinæ Titulos & Ho- nores iniuſte uſurpant, & Nominis ſui ſtipendia impetrant publica, ſi præclara illa opera, in quibus uniuerſa Naturæ poteſtas viget, veritate tandem convicti & compulſi, ceu miracula Magica cum plebeis admirentur? Nec tamen ceſſant contemnere multos famatiſſimos ſeculi noſtri etiam literatiſſimis viris compa- randos medicos, totius vitæ decurſu in artis operibus verſatos, & Arcanorum Naturæ peritiſſimos viros, quod (quamvis in utra Medicina & veteri & nova, tàm ê lectione probatiſſimorum Autorum, quam ab ipſa Luminis Naturæ vul- garibus medicis plane incogniti experientia ſufficienter inſtructi) vaniſſimos il- los Mundi Honores, & Doctoratus, ut vocant, Autoritates, & Titulos (quibus [ID00034] (Iohan. 5. ſe- ctio 44. Vide Para- celſum To- mo 5. in frag- mentis me- dicis fol. 167 168. Impia Ty- rannis, capti- va tenere ad præfinitos autores ſtu- dioſorum in- genia, & ini- tiandis diſci- pulis adime- re, liberta- tem inda- gandæ & ſe- quendæ ve- ritatis.) nec Hippocratem nec Galenum, nec ullos illorum coætaneos licet authenticos eo- rum judicio, medicos præditos aut gloriatos legimus) propter ſuas Rationes non expetant, potiſſimum ne manifeſtata veritate ſepoſitâ in Ethnicos Deoru̅ Schola- ſticorum errores iurare, ipſis immori Academico aſtringantur juramento. Et hi quidem perſonati ti???uli, etſi olim inſtituto laudabili virtutis calcar, & erudi- tionis præmium demeritum erant, hodiè tamen in facultate præſertim medica, multis indigniſſimis, aut prece, aut 1 pretio conferuntur (non loquor de illis, qui doctrinæ meritis Gradus ſui iuſtos Titulos laureas́ aſſequuntur) qui poſtquam primo biennio ſeu triennio ſtudiorum ſuorum documenta daturi, figulinam in ja- cturâ vaſis adeò nobilis experti ſunt, procedendo ſecundum ſuam methodum omnia errata excuſantem, ſive vivat ſive moriatur æger, demum anno quarto, quinto, & ſequentibus eruditionis in medico requiſitæ inſufficientiam & inopi- am, proprio etiam nominis dedecore, & conſcientiæ remorſu animaduertunt: Et tunc meritò dubitare deberent, num etiam Galeni Theoremata nobis non mi- nus, ut ſcribit, quàm urſis & apris deſtinata, eiusq; medicinæ Methodi, nulla antiquitatis autoritate ſtabilitæ, quibus noſtrum triumphat ſeculum, bonum ha- berent fundamentum, quia finem ſuo principio in magnis morborum curationi- bus non reſpondere oculariter convincuntur. Dum autem aliorum bonorum vi- rorum literas pro nihilo ducunt, neſcientes artem medicam ita immenſam & amplam eſſe, ut præclarè nobiſcum agi exiſtimare debeamus, ſi vel in primo ſene- ctutis limine hanc ipſam quod ſatis ſit fuerimus aſſecuti, quam vis ex laboribus & aliorum obſervationib. ſuæ focordiæ & pigritiæ, nil ulterius diſcendi argu- mentum ſumant, tandem tamen depoſitâ ſuâ pertinaci arrogantiâ, quâ ſe longè eruditiores viros, laudi & vanægloriæ non ſtudentes, ſuperciliosè deprimere ni- tuntur, à calce ad carceres revocari, & ipſos Naturæ non Doctores aut Magiſtros ſed Diſcipulos & Miniſtros renaſci oportet, ſi modo ſuam ſtationem deinceps cum laude & honore tueri, & inſcitiæ ac avaritiæ infames exprobrationes apud ple- bem devitare velint. Quam multi mihi ex illo grege clanculum conqueſti ſunt, quorum tecta iam nive era̅t cooperta, & qui meliorem vitæ partem ferè in vul- garibus ſcholaſticarum vanitatum vanitatibus, & ad medendum nil planè fa- cientibus opinationibus medicis ſine ullo fructu infelici pertinaciâ traduxerunt, : quod agnitæ veritatis dulcedine allecti, post tàm longas deviationes & ſeram, [ID00035] ſeriamque errorum, fatuitatum & ſtolidarum per ſuaſionum cognitionem ac con- feſſionem, ſalubri adhibita pœnitentia, depoſitis prius ſcientiarum impedimen- (Mu̅dus regi- tur opinio- nibus. Deus eſt pri- mus liber ad vitam æter- nam: ex Deo enim vitæ Regula. Firmamentu̅ ſeu Cœlum cum incluſis ſecundus eſt liber Natu= ralis ad vita̅ mortalem: ex Aſtris e- nim Phyſica ſcientia hau- rienda. Beatitudo præſentis vi- tæ conſiſtit in cognitio- ne Naturæ, ideo poſt æ- terna in reb. temporalib. ſummum eſt inveſtigatio ſecretorum Naturæ. Eiuſmodi medicum ceu inſigne̅ Terreni Lu- minis magi- ſtrum non pœnitet. Vide Agrip- pam lib. 6. epiſtola 6. Mundani medici om- nia pecuniæ & honoris proprii deſi- derio faciunt, cum tamen Finis medicinæ non ſit nummorum corraſio, ſed manifeſtatio ſecre- torum Nͦaturæ & Amoris medici in proximum ægrotantem.) tis, Opinione videlicet & Faſtu, veluti poſtliminio non erubuerint, in ipſo ſe- nio (quia pulchrum, ſenem Sapientiæ ſtudere, & cum Diogene in ſtadio currente curſum non remittere) prudentis ſerpentis imitatione ſenectam deponere, ac no- vâ aſſumpta pelle, hujus artis Chymicæ eſſe diſcipulos, ſuos́ in poſterum dies cum Arcanis & in Deo & in Natura conſumere: ac iuxta magnum librum Gra- tiæ (unde Animæ noſtræ ſalus æterna) etiam alterum Natvræ arcana tra- ctans, ad ſalutem corporis ſpectantia, exquiſitius rimari, nec præcipuos Naturæ theſauros, in quibus graviſſimorum morborum medicinæ ab Altiſſimo collaca- tæ ſunt, intactos relinquere: Ne autem in mortuis ſuperficierum umbris, ſeu ex- ternis Qualitatibus Galenicis errore infelici morerentur & ſepelirentur, ſuæ ſe- nectuti & Naturæ Fanum, ceu monumentum quoddam honoratiſſi- mum extruxerunt: E quo juxta Creatoris luculentiorem cognitionen (ad quam tàm per ſedulam operum Dei ſcrutationem & admirationem, quam per Crea- turarum ſeu Naturalium rerum laborioſam examinationem & ſequeſtratio- nem Philoſophicam pervenerunt) hunc etiam eximium laborum ſuorum, vigi- liarum, temporis & ſumptuum ſunt conſecuti fructum: ut cum deinceps ceu multâ experientiâ confirmati medici, ad ægrotorum lectulos vocarentur, vbi non - medici ad diſputandum, ſed eiusdem ad curandum condu- citur, non amplius opus fuerit conari in arte, quod deſideratur externis reſarcire illecebris: numeroſa videlicet officiorum multitudine ſubterfugia quærere, & molliendo ſermones ſuos inſcitiæ patrocinia, ut ſupercilioſum medicorum vulgus (lautiores ſaltem ægrotantes infamis lucri cauſa, anguſtioris fortunæ ruſticellis ut vocant neglectis, ambiens) difficultate primorum & præcipuorum officiorum perterritum facere conſuevit. Ex hac vulgi farina ſeu furfure, aliquorum inſu- per ea est perverſitas & malitia, ut Carbonariorum (quos ita vocant) medico- rum inventa & Arcana medica, doloſa diſcendi cupiditate clàm captata, qui- bus cum ſucceſſu atque emolumento uti ſe poſſe animadvertunt, tumidis verbis annihilent, reiicient, & damnent, & vulgo tanquam venena prohibeant: ipſi verò interim debitas autoris laudes ſibi ipſis vendicant, mendaci ac inverſo fur- to, artium inventores & benefactores ſuos demeritis ſpoliant honoribus, ut me- dicame̅tis his technis acquiſitis pro ſuis eò commodius & maiori cum oſtentatio [ID00036] ne nti poſſint. Et his ſane laureatis Apulejis, ſive leonum ſive vulpium pellibus indutis, ad Balnea Dianæ aditus non ſolum præcludi debebat, Pythagora ipſo ve- tante cibos in ſcaphium ponendos eſſe: verum etiam in hortum Chymicum iis- dem ruditer irruentibus, ſelectiſſimas has præberi non conveniebat Lactucas, cum ipſis Tribuli & Cardui ſufficerent: Attamen cum ſtultorum & improbo- rum calumniæ, ſecundum ſapientum virorum judicium, magno animo parvi faciendæ ſint, & olla fervens muſcarum inſeſſum non formidet, meliorame quo- que ſperare iuberent quorundam voluntates humaniores & faciliores redditæ, ac Cenſurarum violentiæ (iniquo veritatis odio depoſito) mitigatæ, quibus vul- (Paucorum culpa in mul titudinis no̅ debet redun= dare detri- mentum.) go & magnatibus inviſa & ſuſpecta reddere talia Dei dona conati ſunt: nolui bonos & immeritos experiri damnum ingratitudini ſordidæ alioquin debitum: nec indignitate quorundam veræ & antiquæ Medicinæ ſectatoribus benignos hos occludere fontes, qui & veterum doctrinam medicam exacto iudicio perpen- ſam, quotidie ad incudem revocant, & tempeſtiva ab erroribus pœnitentia deſi- ſtentes, Paracelſo etiam (invidia & maledicentia fugata) ſuum, quem in practi- ca & præparationibus meretur locum, relinquunt. Quam vis autem accuſationum copia ſæpe iudicibus faſtidioſa & ſuſpecta extitit, tamen propter mundi iniuſtitiam iſthæc, hoc loco, & his temporibus, ubi iniquitas abundare, & multorum caritas, quam in Chriſtianis pectoribus erga fratres ardere æquiſſimum erat, refrigeſcere cæpit, commemorata, nullo modo ſuperflua & parerga cenſeri debent: ne verò Medicos pia doctrina præditos ſermo hic offendet, quem de ſolis Superbiæ, Invidiæ, & Ignorantiæ mancipiis, Chymicæ Veritati contra conſcientiam in Dei & Naturæ co̅tumeliam, Rei- publicæ́ detrimentum reluctantibus, hîc dictum volo. Antequam vero ipſam Remediorum deſcriptionem aggrediar, operæ precium me non exiguum allatu- rum confido, ſi prius Dei ſummi auxilio fretus in hac Præfatione Admonitoria quædam pertractem, quæ à Philoſophico Medico, ſummo mentis apice & dili- gentiſſima indagine ſunt perluſtranda. Et primò, Quænam ſit illa Medicina, ægritudines à corporibus humanis expellens, à pauciſſimis Medicis hactenus cognita & obſeruata: cui addita est ab- ſoluta Eleme̅torum & Hominis Microcoſmi deſcriptio Philoſophica, Oblivionis fere Ignorantiæ matris caligine obſita & involuta. Secundò, ubinam illa Vera Medicina lateat. Tertiò, quod corticibus tecta beneficio Vulcani eruenda, & debito artifi- cio præparanda ſit. Quartò, qua virtute & quo modo in corpus humanum illa agat, & mor- bos expellat. Quintò, qualem miniſtrum requirat Medicum. Sextò, de Antiquiſſimorum Philoſophorum Medicina univerſali & ſum- mâ à multis decantatâ, à pauciſſimis non dico poſſeſsâ, ſed nec viſa, nec credita, Coronidis & Epilogi loco aliquid, in proclamatæ Veritatis ſubſidium, agetur.

I. DE VERA MEDICINA.

VEra Medicina, de quâ, imploratâ prius divini auxilii aſſiſtentiâ, hîc agere, (Sirac. cap. 34. ſect. 20. cap. 37. ſect. 26. Vide La- byrinthum medicorum apud Para- celſum.) decrevimus, merum est Dei Altiſſimi donum: non ab Ethnicis, ſed à ſu- premæ univerſitatis unico Rectore, ſolo videlicet Deo, dierum antiquiſſimo, & errare neſcio, Luminum patre, petenda & diſcenda. Ideo non ex Creaturis, ſed ex Deo diſcenda est ſapientia, qui omnium Arcanorum conditor ſolus ſcit, quas proprietates cui creato indidit: Nunqua̅ enim à mortali præceptore aut litera mortua, tàm rectè & commodè diſcitur, quàm ab eo, qui omnium rerum est perfectus artifex, ſicuti est ipſe Creator ſublimis & glorioſus Deus, à quo ad (Matth. 18. Iohan. 6. Pſalm. 58.) nos profluit, no̅ aliter at à radiis ſolaribus calor, qui flores & omnis generis ger- mina ꝓducit: Quid enim habet Homo, quod non ſupernè accepit? Omnes per re- trogreſſionem diſcunt à primo, & hic à Deo, qui ei ſcientiam creavit. Medicus (Fruſtra enim docet præ- ceptordiſci- pulum, qui ad artem no̅ eſt natus ex Aſtris.) naſci debet è Lumine Gratiæ & Naturæ ab interno & inviſibili Homine, inter- no Angelo, Luce Naturæ, quæ inſtar veri Doctoris homines inſtruit: prout Spiritus Sanctus Apoſtolos linguis igneis inſtruxit: Exercendo confirmatur illa, & in lucem producitur, non ſtabilitur Humanâ, ſed Dei & Naturæ inſtitutio- ne: Fundata enim est no̅ ſupra figme̅ta Humana, ſed ſupra Naturam, quam De- us ſancto ſuo digito ſublunaribus præcipuè verò Metallis perfectis impreſſit, ideò verum eius Fundamentum Deus est. Medicina ergo nihil aliud est, quàm creata (Medicina eſt gratia data à Deo, cuius fundamen- tum no̅ ſunt Academici libri, ſed in- viſibilis Mi- ſericordia Dei & Donum: Illa inſuper ſcripta quæ vero fundamento ac experientia innituntur.) & incarnata miſericordia à patre cœleſti, egentibus & ærumnoſis mortalibus e- rogata, ut patiens ægrotus ſenſibiliter videat, & experiatur benignum ergaſe in afflictionibus ſuis Creatoris ſui amorem, miſericordiam, & auxilium, ſic́ Deus in ſuis mirabilibus glorificetur. Hæc autem vera Medicina ſeu Munia naturalis [ID00038] (Hęc Eſſentia medica vo- catur in me- dicina Auru̅.) & Naturæ nucleus in vitali Sulphure continetur, totius Naturæ theſauro: & fundatur in Balſamo Vegetabilium, Mineralium & Animalium, cui omnium a- ctionu̅ in Natura principium acceptum referimus: Illius poteſtate unicâ, omnes omnium morborum curationes abſolvi poſſunt, ſi (ut paulo post dicetur) debitè præparata, & ab omnibus impuritatibus ſeparata, legitimâ methodo conveni- (Medicina à Deo illumi- nante mira- biliter libro Naturæ, id eſt, Cœlo & Terræ in- ſcripta, ibi per Chiro- mantiam & Phyſiogno- moniam le- genda & in- veſtiganda.) enter, imbecilli, languenti & proſtratæ Naturæ Humanæ à pie docto adminiſtre- tur Medico. Huius Medicinæ Fundamentum est, quantum minor Mundus id est Homo cum maiore & externo conveniat Mundo: ſicuti per Aſtronomiam & Philoſophiam duos globos ſuperiorem & inferiorem explicantem abunde edoce- mur. Philoſophia enim docet vires & proprietates Terræ & Aquæ, ſicuti Aſtro- nomia Firmamenti & Aeris. Philoſophia & Aſtronomia faciunt internum & perfectum Philoſophum non ſolum in Macrocoſmo, verum etiam in Microcoſmo. Neceſſe igitur Macrocoſmi tanquam parentis diſpoſitionem Microcoſmo filio ſci- licet Homini accommodare, & Mundanam Anatomiam cum Microcoſmi A- natomiâ debitè conferre. Exterior mundus eſt Theorica Anatomia, ſpeculum in quo minor mundus, id est, Homo videtur, ſiquidem ex ipſo Homine mirabilis & præcellentis ſuæ ſtructuræ & creationis, quantum medico neceſſaria est, compre- hendi non potest. Conveniunt autem non formâ externâ, aut corporali ſubſtan- (Sine cogni- tione Lumi- nis Naturæ ſeu majoris Mundi nul- lus medicus poteſt habe- re exactam morborum & Microco- ſmi cogniti- onem. Macroco- ſmus eſt Theoria & ſpeculu̅ Ho- minis Mi- crocoſmi. Finis Philo- ſophiæ & A- ſtronomiæ eſt Homo.) tiâ, ſed in omnibus viribus & virtutibus prout magnus mundus est, ita quoque paruus, in eſſentia & internâ formâ plane unum & idem ſunt, forma ſaltem ex- terna diſcernit Mundum & Hominem. Id nobis evidentiſſime palàm facit Na- turæ lumen, quod nihil aliud est, quam illius mundi viſibilis cum corpore micro- coſmico divina quædam analogia: Quicquid enim inviſibile in Homine latet, hoc in Anatomia viſibili totius uniuerſi manifeſtatur, quia Natura microco- ſmica in Microcoſmo, est inviſibilis & incomprehenſibilis: Ideo in magni mundi Anatomiâ viſibili & comprehenſibili, utpote in ſuo parente omnia manifeſtan- tur: Parentes Hominis Cœlum & Terra, è quibus ultimò Homo creatus, & qui parentes novit, & anatomiſat, ille Hominis filii, Creaturæ videlicet perfectiſſi- mæ cognitionem veram in omnibus ſuis proprietatibus aſſecutus est, quia in ipſo ut Centro omnia totius univerſi confluunt: & ipſius Anatomia in ſua Natura est Anatomia totius uniuerſi. Externus mundus est figura Hominis, & Homo est mundus abſco̅ditus, quia viſibilia in ipſo ſunt inviſibilia, & ubi fiunt viſibi- lia, tunc morbi ſunt, non ſanitates, ſiquidem est microcoſmus, non mundus: Et [ID00039] hæc eſt vera cognitio, ut Homo microcoſmicè viſibiliter & inviſibiliter ſeu ma- gicè cognoſcatur, Ex utrius Microcoſmi & Macrocoſmi Anatomiâ verâ at ſo- lidâ, cuius ſani & perfecti medici excreſcit eruditio, cui demum tutò veluti ſa- cræ cuidam anchoræ initi poteſt: Conſider ando omnium morborum originem, apparebit naturam tàm Macrocoſmi quàm Microcoſmi eſſe Medicinam, mor- bum, & ſuiipſius medicum: Medicus ex Natura, neceſſe est ut creſcat, quia in ipſo, ab ipſo, ex ipſo nil eſt, niſi ex Naturâ, Natura inſtruit medicum non Homo. Et quia hominis Materia eſt Extractum quatuor Elementorum, oportet ut in ſe habeat familiaritatem cum omnibus Elementis & ſuis fructibus: imò abs́ illis vivere non poteſt. Quis enim mortalium Aëre, Terra, Aqua & Igne aut fru- ctibus illorum poteſt carere? Deus enim Elementa creavit, propter ſuos fructus,(Cognitio quatuor Ele- mentorum omnes mor- bos & curas unius Homi- minis mon- ſtrat. Medicinæ cognitio in exteriori mundo ſu- menda vide- licet ex Lim- bo unde Ho- minis cogni- tio etiam de- pendet. Quodlibet Elementum??? ſuam poten- tiam & ope- rationem in omnibus quatuor Elementis perficit.) ut hominem nutriendo & medicando ſuſtentent. Omnia ergo Elementa exter- na præfigurant totum hominem, & illis cognitis, cognoſcitur Microcoſmus, ſunt enim ſimilia, & ſunt Microcoſmus, & in quatuor Elementis eſt una Anatomia, eſſentia, materia, nullum aliud diſcrimen præter formam: Sic in rerum Natura eſt Ignis, Aër, Aqua Terreſtris: rurſus Aqua, Terra Cœleſtis: ſimiliter Terrena, Ignea, Aërea, Aqua: poſtremò Aereus Ignis, Aqua Aerea, & Terra Aerea. Ita quatuor Mercurii genera, & quatuor genera Metallorum Nix quadruplex, A- methyſti & gemmæ quadruplices cuiuscun ſemper ſunt quatuor, unum in Fir- mamento ſeu Elemento cœleſti: alterum in Aere: tertium in Aqua: quartum in Terra: Ita Homo quadruplex: Deus enim longè mirabilior in ſuis operibus invi- ſibilibus, quam viſibilibus, teſte Paracelſo, creavit in omnibus quatuor Elemen- tis ad evitandum vacuum Creaturas vivas, inanimatas, (videlicet ſine Ani- ma intellectuali) quadruplices ſcilicet Elementorum incolas, ab Hominibus ad imaginem Dei creatis, intellectu, ſapientia, artibus, operationibus & manſioni- bus discrepantes. Aquæ ſunt Nymphæ, undenæ, Meloſynæ, & harum monſtra ſeu ſpuriæ Sirenes Aquæ innatantes. Terræ ſunt Gnomi, Lemures, Sylphes, Montani, Zonnetti, quorum monſtra ſunt, Pygmæi. Aeris ſeu noſtrimundi aerei ſunt umbratiles, Sylveſtres, Satyri, horum monſtraſunt Gigantes. Ignis ſeu Firmamenti ſunt Vulcanales, Pennates, Salamandræ, Superi, quorum mon- ſtraſunt Zundel. ut taceam Flagas, quas in multa millia genera diviſas Theo- phraſtus Animæ Macrocoſmi incorporatas, in ſuis ſcriptis aſſerit. Sic etiam Qua- druplex Medicina: exempli gratia Cor Macrocoſmicum Igneum, Aereum, A [ID00040] queum, Terreum, Cordi Microcoſmico Hominis in omnibus correſponde̅s: in Homine enim ſunt omnia unius operationis: ſic etia̅ de reliquis membris cor- poris intelligendum: ſemper enim Microcoſmi filii me̅bra, quadruplicibus mem- bris Macrocoſmi parentis correſpondere debent: Ita deprehendemus, quemlibet morbum & medicinam ejuſdem eſſe Phyſiognomoniæ, Chiromantiæ & Anato- miæ: Qui huius Fundamenti intellectu caret, non potest eſſe probatus medicus: Sic etiam è Veterum ſcriptis compertum habemus inter Aſtrologos & Chymi- ologos non modicam eſſe cognationem: Cæleſtis enim Aſtronomia inferioris est quaſi parens & Magiſtra, quandoquidem est utris ſuum Cælum, ſuus Sol, ſua Luna, ſui alii Planetæ, & ſuæ Stellæ: ita tamen ut Aſtrologia rerum ſuperiorum, Chymiologia rerum inferiorum rationem habeat. Quicun è nigris illis Philo- (Teſtantur Arthriticiqui inſtante̅ tem poru̅ muta- tione̅ præſen tientes ſæpe ſuo dolore Vates & A- ſtrologi fiu̅t in volu̅tarij: ſic multi æ- groti pręſen tiunt muta- tionem futu- roru̅ in qua- tuor Eleme̅- tis, & Eleme̅- ta Homi- nis interna præſentiunt mutationes externorum. Ut Ratio A- ſtra externa regit, ita me- dicina Aſtra interna. Aſtrum Ho- minis & Cœli unum ſunt.) ſophis divina gratia fulti Mentem conſecuti ſunt, artificioſaque Analogia cor- porum proprietates in ſuperiori globo animadverſas Aſtris & corporibus inferi- oris globi legitimè accommodare poterunt, omnes difficultates Philoſophicas, æ- nigmatica obſcuritate involutas, compendioſa facilitate veriſſime aperient, & ad Indos vel Americos non ſibi Philoſophandi gratia deinceps peregrinandum eſſe fatebuntur. Providentiâ enim & bonitate Creatoris factum est ut inviſibi- lia reliquorum Elementorum Aſtra, in ſupremo Elemento viſibili ſpecie repræ- ſentarentur, motuum leges, & temporum prædeſtinationes clare explicarent, quamvis nil ſit in uniuerſa inferioris Naturæ familia, quod non innatis Aſtris, totam Aſtronomiam officiis prædeſtinatis accommodatam abſolvere poßit: ſic Æſtatis, Hyemis, Veris, Autu̅ni ſydera, ut docte P. Severinus Danus 2 annotat, in terra continentur, in Aqua, Aere, quæ niſi conſpirarent cum Aſtris Firma- menti (cui ſoli è vulgaribus Philoſophis plurimi errore infelici totam Aſtrono- miam aſcripſerunt) ſteriles Cœleſtium utique accuſaremus impreſſiones in anno- næ difficultate. Cœlum nam duplex est: Externum, ut omnia corpora Aſtrorum in Cœlo Firmamenti, & Internum, quod est Aſtrum ſeu Corpus inviſibile ac in- ſenſibile in omnibus cœli ſtellis: Iſtud corpus Aſtrorum inviſibile ac inſenſibile est Spiritus Mundi, ſeu Naturæ, ut vocat Paracelſus, Hylech, diffuſus in omnia A- ſtra ſeu potius ipſe est omnia Aſtra: Et ſicut iſte Hylech in magno mundo o- mnia Aſtra particulariter continet: ita quoque internum Hominis cœlum, quod est Spiritus Olympicus, omnia Aſtra particulariter complectitur. Atque ſic homo inviſibilis est omnia Aſtra non tantum, ſed unum & idem prorſus cum Spiritu [ID00041] mundi, ſicuti albedo in nive. Quemadmodum omnia ab intra ſcaturiunt & procedunt ab inviſibilibus & occultis, ſic etiam viſibiles corporales ſubſtantiæ veniunt ex incorporalibus ſpiritualibus, ex Aſtris, & ſunt corpora Aſtrorum, & manent in Aſtris: unum in alio: Hinc ſequitur quod non ſolum omnia viventia, ſed etiam omnia creſcentia, imò lapides & metalla, & quæcunque in univerſa re- (Formatio re- rum eſt in A- ſtris ſicuti ???errum in i- maginatione fabri ferrarii. Par. in Para- miro de En- te Aſtrorum. Hinc nativi- tates etiam ſunt erige̅dę. Lege Para- celſum in Paramiro de Ente Aſtro- rum.) rum Natura exiſtunt, ſpiritu ſydereo ſunt prædita, qui vocatur Cœlumſeu A- ſtrum, Faber occultus, à quo omnis rerum procedit Formatio, Figura, & Color. Ab hoc proprio & interno Aſtro (quod Paracelſus vocat Ens ſeminis & virtu- tis) Sole videlicet microcoſmi, generatur, producitur, pingitur, formatur, & re- gitur etiam Homo. Quando aute̅ dicimus omne̅ Formam rerum fieri ab Aſtris, non intelligendum est id de Cœli Carbonibus viſibilibus, nec etiam de inviſibili corpore Aſtrorum in Firmamento, ſed de cuiuslibet rei proprio Aſtro: Ideò ſuperi- us Firmamentum in inferius ſpecificatum non virtutes vel arcana infundit, ut falſa Philoſophia opinatur ſtellas Firmamenti influere virtutes herbis, arbori- bus, minime gentium: Quodlibet creſcens & vivens fert ſuum proprium Cœ- lum ac Aſtrum apud ſe, & in ſe, ſuperiores ſtellæ ſuo curſu per Zodiacum excitant inferiores creſcentias, provident ipſis roribus, plu viis, tempeſtatibus, ſed non in- fluunt Aſtrum internum creſcentium, non odorem, non colores, non formam, ſed omnia ab interiori Aſtro ſeu Fabro occulto proveniunt, & non ab extra: A- ſtra externa nec inclinant nec neceſſitant Hominem (ſiquidem non ab aſcen- dente, nec conſtellatione Planetarum, ſed de manu Dei, per ſpiraculum vitæ ha- bemus conditiones, proprietates, & mores, ideò omnis Ratio Aſtra externa de- bebat regere) ſed Homo potius Aſtra inclinat & ſua Magica imaginatione infi- cit, & impreſſiones lethales cauſatur: niſi enim nos filii magnæ Creaturæ Patrem noſtrum irritaremus noſtris peccatis, maneret manſuetus erga nos, teſte Para- celſo in Paramiro, lib. 2. de Origine morborum, cap. 7. Curſus externi Firmame̅- ti cum ſuis conſtellationibus liber est, & à nullo regitur: ita curſus Firmamenti & ſtellarum in microcoſmo (qui non materialiter, ſed in ſpiritibus corporum per- ficitur) cum ſuis conſtellationibus liber est, & minime regitur ab externo Firma- mento. Sicuti enim non potest Aer vel Sol, pomum aut pyrum ſupra arborem collocare, oportet ut à centro ad circumferentiam creſcat ex Aſtro interno, è Cœlo interno, multò minus externum ſuperius Cœlum potest influere virtutem cre- ſcentibus: Nihilominus Fructus Aſtrorum ſeu ſeminum Cœleſtium, Aereorum, [ID00042] Terreſtrium, Aquæ, in unam Rempub. conſpirarunt, ejuſdem Anatomiæ ci- ves: quare ſocietate & actionum grata viciſſitudine ſe invicem mutuò fovent. (Annuli Pla- tonici & Ca- tena Home- rica nil aliud ſunt quam Ordo & Se- ries Rerum Divinæ de- ſerviens Pro- videntiæ, Rerum gra- daria & con- catenata Sympathia.) Hæc est toties decantata Aurea Catena, viſibilis & inviſibilis Naturæ ſociet as, hoc Cœli Opis́ matrimonium, hi Platonis Annuli, hæc abſtruſa in intimis Naturæ adytis Philoſophia, cujus adipiſcendæ gratia ſcimus Democritum, Py- thagoram, Platonem, Apollonium ad Brachmannes & Gymnoſophiſtas, item ad Hermetis columnas in Aegyptum commigraſſe. Hoc ergo fuit Antiquiſſimo- rum Philoſophorum ſtudium, à Lumine Naturæ, ſingulari Dei inſpiratione ab ipſis comprehenſum, in quo admiranda & infinita Creatoris noſtri potentia & incomprehenſibilis elucet Sapientia, ita ut in æſtim abilem ejus Bonitatem in crea- turis, & ineffabilium myſteriorum Infinitatem, ſatis admirari & prædicare non poſſimus. Nec hoc ſilentio prætereundum, Tria eſſe Rerum omnium Principia, quæ in quolibet compoſito reperiuntur. Notiſſimum est enim ea, in quæ reſolvuntur corpora naturalia, quo́ partes, ex quibus conſtabant, ab initio ſuæ compoſitionis exiſtere: Nullum autem corpus à Natura compoſitum, in plura ne́ pauciora poteſt artificio ſolutionis partiri, quam Tria, Mercurium ſeu liquore̅, Sulphur ſeu oleum, & Sal: In his tribus, quodlibet creatumgeneratur & conſervatur: Nam Sancta Triunitas, per ſuum Triunum prolatu̅ verbum Fiat, omnia creavit Triuna analyſi Spagyricâ teſte: Deus per verbum Fiat produxit materiam primam, quæ ratione trium Principiorum contentorum primò tri- plex est, & poſtea hætres ſpecies ſeparatæ ſunt in quatuor diverſa corpora ſeu E- lementa, non aliter ac ſi peritus artifex è Plumbo faciat Minium, Ceruſſam, Vi- trum, & Spiritum Saturni. Ita Mundus cum omnibus creatis corporibus nihil aliud est quam fumus coagulatus, è tribus ſubſtantiis, ut à Sulphure, Sale, Mer- curio: Hæc enim tria ſunt materia, è qua omnia corporalia creata ſunt. Hoc à Spagyris viſibili experientiâ & certificatione incontradicibili demonſtrari po- test: In lignis viridibus tria etiam exiſtunt humiditatum genera, Primum aquoſum Mercurio fugitivo reſpondens, quod lignum à combuſtione præſervat: Alterum admodum pingue & oleaginoſum inflammationis & combuſtionis cauſam inſtar Sulphuris adminiſtrat: & hæc duo ab igne conſumuntur: Ter- tium autem unctuoſum ac quantitate exiguum, in cinere remanet (Sal videlicet) ſubtile est & perenne: Ita etiam materialis corporis humani cauſa est Terra [ID00043] triplici illâ Salis, Mercurij, Sulphuris́ ſubſtantiâ ditata: Sal coagulatione cor- poribus Soliditatem tribuit, Colorem, ac Guſtum: Sulphur Salis coagulationem benignâ commixtione temperat, dat corpus, Subſtantiam & Transmutationem:(Deficiente ſale id eſt Mumia, res ad vermium generatio- nem eſt ido- nea.) Mercurius, qui inſiar Elixiris dat Virtutes, Vires, Arcana, aſſiduâ vitalis ac vegetativi liquoris irrigatione, duo priora actionum frequentiâ ad ſiccitatem & ſenium in horas feſtinantia fovet, fluida́ ac labili ſubſtantiâ mixtionem omnem facilem reddit. Tria hæc corporum omnium Principia, officiis proprie- tatibus́ propter virtutis mixtionem plurimum ſunt diſtincta, licet unam, ſimi- larem́ corporum ſubſtantiam ſenſibus exhibent. Quidam Theophraſtæi, qui rerum occultaru̅ plenius, examinatius́ perſcrutati ſunt cauſas, Quartum ad- (Spiritus Do- mini ſuper Aquas.) dere ſolent, quod Spiritum vocant, qui quamvis è Mineralibus & Vegetabilibus haberi poſſit, tamen in Animalibus propter ſubtilitatem artificis actionibus non ſubjicitur, nec capi potest: ſic Sulphur Igni, Sal Terræ, Mercurius Aquæ, Spiri- tus Aeri reſponderet. Et quia in Elementorum mentionem incidimus, de illis („) è compendioſa Severini, traditione hæc pauca ſubjungemus: Vera Elementa pla- („) ne ſpiritualia cuſtodes ſunt, nutrices, loca, mineræ, matrices, & receptacula toti- („) us Creaturæ: imò eſſentia, exiſtentia, vita & actus Entium univerſoru̅. Loca („) autem ſunt Rerum non otioſa, ſed ſuis proprietatibus inſtructa, quæ vitam & a- („) limentum exhibent ſuis locatis, id est ſeminibus, ut ea de ſe proferant, quæ in the- („) ſaur is & penetralibus recondita obſervant. Diſtributa ſunt in globos duos, ſupe- („) riarem, Ignem ſeu Firmamentum ſcilicet & Aerem, albumini & teſtæ ovi com- („) parandum: inferiorem, Aquam & Terram, vitello ovi ſimilem. In his quatuor („) Natur is incorporeis, inanibus, vacuis, Lucem & Seminales Rerum omnium Ra- („) tiones benedictione Divina ſemelrepletas, nec in æternum defecturas, incom- („) prehenſibili Magiâ ex æternis Divinæ Sapientiæ Theſauris, impoſuit Creator, („) virtute Verbi explicantis unitam multitudinem, & Spiritus illius qui ſuper (Gen. cap. 1.) („) Aquas ferebatur: Principia corporum adjungens, quibus ceu veſtimentis („) & domiciliis induerentur, in mundanam hanc ſcenam progreſſura: In Elemen- („) torum enim Theſauris inviſibilibus, tanquam in Abyſſo deliteſcunt Semina („) & Aſtra rerum Vincula, ab initio Creationis collocata (viſibilia inviſibilibus, („) ſumma infimis conjungentia) & deſtinatis temporibus progredientia, quorum („) beneficio Elementa conſpirant & conſentiunt, ac totius Naturæ ſympathia cu- („) ſtoditur, illorum́ miniſterio Mundana Provincia adminiſtratur, & nova ſo [ID00044] bolis ſuffectione æternitatem æmulantur. Sine his Seminibus, quia Elemento- (“) rum officia explicarunt, adipiſci non potest Elementorum cognitio, & ut ſemina (“) Elementis, ſic iisdem corporum Principia Seminum indiſſociabiles comites, nexu (“) indiſſolubili conſerta cohærent, & ad Generationum Liturgiam incomprehen- (“) ſibili donorum varietate inſtructa ſunt. (Semina enim & Principia Rerum (“) Generationis & multiplicationis vim acceperunt poteſtate Verbi illius, cu- (“) (Hipp. in lib. de Antiqua med. .) jus imperio univerſa obtemperant:) Quemadmodum autem Semina ab Ele- (“) mentis, vix ulla mentis ſubtilitate ab invicem disjungi poſſunt: ſic corporum (“) Principia ab illis, Naturæ legibus nunquam vix ulla artis induſtria id́ non per- (“) fectè ſeparari queunt. Notandum etiam hoc loco, quod quædam Elementorum (“) corpora, proprietatibus magis veſtita ſunt, & ſunt Arcanis deſtituta, nec ha- (“) bent in ſe Cherionium, ſteriles ſunt ſaltem qualitates Relollaceæ, in quibus nulla (“) ad ſanandos morbos: quædam autem corpora Seminum proprietates (“) imitantur, quæ habent Tincturas, in quibus, quamvis concurrant Caliditates (“) Frigiditates, Humiditates, Siccitates, ab iis tamen actiones non procedunt, pro (“) præſentiâ ſaltem aſſiſtunt legatorum comites: in his corporibus ſeparatio potest (“) fieri virtutum ab invalido, puri ab impuro. Elementa autem noſtra Elementa (“) viſibilia quatuor, videlicet Ignis ſeu Firmamentum, Aër, Aqua, Terra,(“) omnium rerum matrices, productrices & receptacula ſunt. Fructus ſunt Semi- (“) num, aliorum Elementorum perenni fluxu & irrigatione generationibus in- (“) (In animanti- bus Terram referunt Oſ- ſa, Caro Aë- rem Spiritus vitalis Ig- nem, Aquam verò Humo- res.) ſervientes: Ex tribus primis etiam ſunt compoſita, & in eadem reſolvuntur:(“) Tria etiam nunc dicta in qualibet matrice reperiuntur & quolibet cujusque ma- (“) tricis fœtu. Anima in Homine est Elementum Igneum Cœleſte: partes ſolidæ (“) & ſpermaticæ ſunt Terra: partes humidæ vt Sanguis & alii Humores, ſunt ex (“) Elemento Aquæ: Aër est totum, quod vacuum est, & ubi nulla est ſubſtantia:(“) Sed hæc, ut jam dictum, audienda ſunt de Elementis Elementatis (vera enim E- (“) lementa ſunt ſpiritualia) quia minima quo Semina mundanam Oeconomiam (“) æmulantur, & adumbratam Elementorum ac principiorum analogiam oſten- (“) dunt: at hoc pacto Rebus omnibus ineſſe Elementa fatemur, ea miſceri & co̅- (“) ſervari beneficio Balſami & Radicalis Tincturæ: Sic Aqua ipſa, quatuor Ele- (“) mentis inſtructa, fœcunda nutricatione, & multiplicatione Semina ſua fovet. (“) Hæc è Severino hactenus allata, quia injecto pulvere oculis non attentè legenti- um caliginem & tenebras offundere poſſunt, Elementorum doctrinam lucidio [ID00045] rem ſubjungemus. Verus Philoſophicus Medicus diſcens do ctrinam quatuor E- (Ex Elemen- tis formatæ ſunt omnes cieaturæ: A- ëri attribu- untur ani- mantia, Ter- ræ vegetabi- lia, Aquę mi- neralia. Ignis unicuique dat vitam. Quatuor matrices Re- rum.) lementorum ſeu quatuor mundi columnarum, ſe ipſum ſaltem cognoſcere diſcit & illud ex quo ortum habet. ſic́ ab externo cognoſcit Interni fabricam, veram videlicet majoris & minoris mundi Anatomiam. Terra ut dictum cum A- qua eſt Centrum: Aër circulariter ambit Aquam & Terram: Novem Sphæ- ræ vel Firmamentum cum omnibus ſtellis ſunt Ignis. Vera Elementa, cum ſuis propriis Aſtris non ſunt viſibilia, aut ſenſibilia, ſed ſicuti Anima in Corpore est inſenſibilis, ita etiam Elementa in ſuis corporibus. Corpus Elementorum est res mortua & tenebricoſa: Spiritus est vita, & diviſus est in Aſtra, quæ ſuas cre- ſcentias & fructus de ſe dant: Et ut anima ſuum corpus à ſe ſeparat & in illo habitat: ita etiam hæc Elementa ſpiritualia in ſeparatione rerum omnium ex- creverunt à ſe corpora viſibilia per ſeparationem. Caliditas potentialis ſepara- bat à ſe ſtellas, ut herbæ in Terra flores à ſe ſeparant: Humiditas Aërem: Fri- giditas Aquam: Siccitas Terram. hoc est, ex Elemento Terræ prodiit corpus Terræ: ex Elemento Aquæ emanavit corpus Aquæ: ex Elemento Aëris efuma- vit corpus Aëris & compactum est in ſua Natura: ex Elemento Ignis emicuit (Omne pro- ductum ſeu Creſcens di- verſum eſt & ſeparatum à ſua matrice generante ut piſcis ab A- qua.) corpus Ignis, & compactum est in ſua ſubſtantia, Cœlum videlicet viſibile. Ex his corporibus Elementorum, tandem prodeunt ac proveniunt creſcentia: & ex his demum fructus mediantibus & operantibus Aſtris: Nam omne corpus viſi- bile non est à ſe, nec ex ſe, ſed à ſuo inviſibili Elemento & Aſtro. Ex corpore Igneo emicuerunt Aſtra viſibilia, ſeu ſtellæ in Firmamento: Ideò Ignis eſt nu- trimentum & conſervatio ſtellarum, teſtatur Noſtoch, quod Igne veſcantur, & (Ex quo quid naſcitur, ex eodem etiam cibatur & conſervatur: ???ta halec ex- tra âquam citò moritur. Hanc Regu- lam etiam Theologi & Medici ſibi applicent. Terra per ſe mortua, ſed Elementum eſt inviſibilis occultæ vitę.) eundem à ſe excernant denuò, licet in inferiori aëre ſupra terram in mucilagino- ſam materiam vertatur. Ex corpore Aquæ creſcunt Metalla, Salia, Mineralia. Ex corpore Terræ creſcunt Arbores & Herbæ. Noſtra viſibilia Elementa ſunt aliorum ſaltem corpora & domicilia, & vim illorum impediunt & remorantur. Omnia enim, quæ viſibili corpore copulata ſunt, ſuffocant & frangunt vim, po- tentiam, & operationem interni Spiritus. Terra est duplex, Externa viſibilis, Interna inviſibilis. Externa non est Elementum, ſed est corpus Elementi, & est Sulphur, Mercurius, Sal. Elementum autem Terræ est vita & ſpiritus, in quo Aſtra Terræ jacent, quæ per corpus Terræ producunt omnia creſcentia: Terra enim licet videatur mortua, nihilominus in ſe continet omnium rerum ſemina, ſeminalés virtutes: Ideò ipſa dicitur Animalis, Vegetabilis, Mineralis, quæ ab [ID00046] omnibus reliquis Elementis fœcundata, omnium ex ſeipſa est gignitiva: Sic ar- bores, herbæ, gramen, flores, fungi, & omnia Terræ creſcentia ſunt corpora Aſtro- rum, & fructus Terræ, ex inviſibilibus Aſtris ferunt ſuos fructus, ut flores, pira, (Tanta Ele- menti Aquæ poteſtas, ut ne ſpiritualis Regeneratio fiat ſine A- qua, ſicut Chriſtus ad Nicodemu̅ dicit.) poma, ceraſa, & quilibet horum fructuum iterum est Aſtrum & Semen. A- qua etiam duplex est, Corpus videlicet, quod est Mercurius, Sulphur, & Sal: E- lementum autem eſt vita & ſpiritus, in quo Aſtra Aquæ continentur, quæ inſtar matris è ſua abyſſo proferunt, omnia mineralia, ſalia, metalla, lapides, gemmas, arenas, & omnes Aquæ fructus, qui tamen è Terra effodiuntur. Cuius enim Elementi Aſtrum in peregrina regione & matrice parturit, ſuos fructus depo- nit: Et inſigni providentiâ cuncta videntur ad Terram declinare, ejus́ fœcun- (Ignis noſter non eſt Ele- mentum, cum inſtar mortis o- mnia conſu- mat. Cœlum eſt Quartum & primum Elementum reliqua o- mnia in ſe concludens, quemadmo- dum teſta ovum.) ditatem promovere. Sic Firmamenti fructus in Aëre abſolvuntur, hinc inferio- ri globo communicantur, ſicuti nix ex Igne generata in Aëre et Terra reperitur. Aëri fructus ex Centro ad circumferentiam procedunt, ibi coagulationem & perfectionem conſequuntur. Aquæ ſemina in Terræ gremio pariunt, deinde ad ſuperficiem tendunt: Terra verò in hanc circumferentiam, in quâ vivimus, vi- gemus́, fructus ſuos educit: Granum enim in Terra productum, colligitur in Aëre ſuper Terram: Ita univerſorum Elementorum procreationes ad Humana̅ Provinciam veluti ad deſideratum terminum voluntario feſtinant impetu, & benignâ irrigatione, omnes Naturæ partes fovent: Sic etiam æternæ legis im- mutabili decreto fieri videmus, Aquam non plus producere, quàm Terra enu- trire, Aër fovere, & Ignis abſumere poſſit. Ita Aër duplex est: habet etiam ſu- um Elementum in ſe, tanquam inhabitatorem: Balſamum est omnium creato- (Nullum Ele- mentum al- tero carere poteſt, ſed ſemper com- mixtio qua- tuor Eleme̅- torum in ge- neratione o- mnium re- rum reperi- tur.) rum, & vita reliquorum trium Elementorum, nec ſubtilius Elementum à Deo creatum, quod per ſe vivit, & omnibus dat vitam, ſine quo nec Firmamentum, nec Aqua, nec Terra poſſent ſuos fructus producere: imò Ignis ſine aëre non poſ- ſet ardere, multò minus Ignis Creſcentiæ Cœli videlicet Carbones lucere. Si- militer Firmamentum ſeu Ignis etiam duplex est: & habet in ſe ſuum Elemen- tum tanquam inhabitatorem, & illud Elementum habet in ſe omnia Aſtra & ſemina: Ignis enim Elementum ſeu Firmamentum corporeum, ex ſe emiſit cor- pora ſtellarum, Solis, Lunæ & Planetarum. Sicuti autem ex Terra creſcebant herbæ, flores & arbores, & manebant in Terra, ita etiam creſcebant (tempore (Par. in Para- miro de En- te Aſtrorum dicit Aerem ante omnes Creaturas creatum. Omnia humida à Sole attracta è Terra conſumuntur in aere, cuius fructus ſunt ſpecies Terenjabin Mannæ. Elementum Ignis ſecundum Paracelſum eſt Firmamentum Cœli.) Creationis) ex Cœlo Corpora ſtellarum, & manebant in Firmamento ſeu Cœlo, in ſuis orbibus natantia ceu volucres in aëre. Duodecim ſigna Cœleſtia in Zodia [ID00047] co, cum aliis ſtellis in Cœlo ſunt fructus Ignis, veniunt ex in viſibilibus Aſtris Ignis: Quò enim Firmamentum ſubtilius est Terra, eò fructus ejus aliorum tri- um Elementorum fructus ſuperant ſubtilitate & operatione: Sic Septem guber- (Sicut in Ter- ra flores ſtel- larum colo- res: Ita ſyde- ra in Cœlo Terræ pra- tum oſten- dunt.) natores mundi nihil aliud ſunt, quam fructus Ignis: Ex Elemento Ignis ſepara- ti ſunt, & per ſeparationem creverunt, ut in Terra flores vel herbæ, ſed flores ma- nent in Terra, in ſuo loco immobiles, ſtellæ autem in Firmamento minimè, am- bulant enim in Igne, & Dei Providentia natant illa Sphærica corpora in ſuis orbibus, ſicut piſces in Aqua, pluma in Aere, habent́ ſuum nutrimentum à Cœlo: Sunt etiam duplices ut omnia alia creata, viſibile eorum corpus oculis videmus tanquam lucentem lucem, inviſibile Aſtrum ſeu ſpiritus ſydereus in ſtellis aſpe- ctum noſtrum fugit: Ita Solis corpus verè non est Sol, ſed ſpiritus in corpore la- tens. Idem etiam de Homine audiendum. Porrò quatuor dictorum Elemento- rum Aſtra ſunt ſemina in quatuor matricibus, ſemper́ duo ſunt ſimul & in uno, utpote Corpus & Aſtrum, Inviſibile at Viſibile: Corporale creſcit è Spirituali, manet in eo, ac ita propagantur Virtutes Inviſibiles, Semina, Aſtra, per Corpo- rale Viſibile in multa millena millia: ſicuti Ignis ſe augmentat in ligno, vel in materia convenienti ſemper unus Ignis ex alio oritur: Angeli ſe augmentare non poſſunt, quia non habent corpus: Homo ſe augmentare potest mediante cor- pore. Omnia creſcentia, herbæ, arbores, piſces, aves, animalia, poſſunt ſe augmen- tare beneficio corporis hoc modo (Semen enim vel Aſtrum ſine corpore nil facere potest) quamprimum ubi Semen vel Aſtrum moritur, & putreſcit in ſua matri- ce, tunc Aſtrum progreditur in novum corpus, & multiplicat ſe, ut Chriſtus ſi- militudine & exemplo Naturæ ipſe utitur, & inducit granum Tritici, quod in Terram projectum morte putreſcit, & demum fert multos fructus ſeu grana, quæ eandem vim habent quam habuerunt priora, de quibus deſcendunt. Putre- factio conſumit & ſeparat veterem Naturam, ac educit novum fructum. Ideò Vita æterna no̅ potest eſſe in aliquo corpore, niſi prius fuerit mortuum, quia mors eſt cauſa glorification is ipſius corporis in Vita æterna, ſicuti corruptio eſt cauſa no- vellæ generationis Divinæ ſubſtantiæ: Vita prima herbarum & medicamento- rum moriatur neceſſe est, ut per Putrefactionem & Regenerationem opera Chy- mici habeatur Vita ſecunda, in quâ Tria Prima cum ſuis arcanis viribus medico neceſſariis ſe demum manifeſtant, nam abſ Regeneratione nullum Medicinæ Arcanum, quod ſine omni qualitatum complexione conſiſtit, haberi potest. Co [ID00048] gnito ita externo Mundo cognoſcit Philoſophicus Medicus etiam Hominis Corpus Phyſicum à Terra nutrimentum capiens, & ſydereum à Firmamento victitans, nempe Corpus Phyſicum nil aliud eſſe, quàm Sulphur, Sal, & Mercu- (Anatomia morborum corporis ex Aſtris inter- nis petenda, ſeu impreſſi- onibus, cau- ſantibus me- dico magis neceſſaria quam illa Localis ca- daverum. Baſis vero- rum medi- corum, Mor= borum & Rerum Ana- tomia. Cauſa & ſub- iectum mor- borum. Ex minerali- bus micro- coſmi (quæ Iliadus om- nia in ſe continet) multi oriun- tur morbi. Morborum origo ex tri- bus pri???is in quæ Aſtra poſſunt ali- quid impri- mere, quem- admodum Ignis in li- gnum aut ſtramen, vel crocus in A- quam. Morbi Ele- mentares E- lementaribus Remediis, Aſtrales Aſtralibus curentur: De his Aſtralibus Remediis Sagaci & ade- pto medico notis Galenici nil intelligunt.) rium (omnia enim Corporalia vt paulo ante dictum his tribus continentur) & videt creſcentia non ex quatuor Corporibus viſibilibus, nec humoribus qua- tuor, ſed ex Semine oriri inviſibili, ſicuti herba aut arbor è ſemine creſcit. Non Anatomia Localis microcoſmi & cadaverum, ſed Anatomia Eſſata & Elemen- tata mundi & microcoſmi oſtendit morbos & Recepta: Membra magni mundi ſunt Remedia membrorum microcoſmi, concordando externam & internam A- natomiam, non gradus contragradus: Quemadmodum una Anatomia viri & mulieris: ita etiam una Anatomia morborum & medicinarum. Sicuti in Ho- mine Homo morbi, ita etiam in Medicina Homo Medicinæ. Ac licet arcana Her- barum virtus ſeu ſtellæ Cœli medici nobis notæ ſint, potiſſimum tamen etiam conſiderandum est medico, ut ſciamus Naturæ Concordantiam, videlicet quo modo Aſtrum Medicinæ ſeu Cœli magici cum interiori Hominis Aſtro & O- lympo concordandum ſit, propter hanc ſimilem Anatomiam Mumia ſiſtit ſan- guinem Humanum. Luſcinia morbis aranearum obnoxia eſu illarum reſtituitur: Externum enim ducit ad Internum; ſicuti est in magno mundo, ſicut etia̅ in par- vo: Qui igitur cognoſcit creſcentia & fructus Terræ, herbarum, arborum, quod videlicet omnia è ſemine vel aſtris progrediantur, ille ſimul cognoſcit in Corpore Phyſico tam varios morbos latere, qui morbi non ex quatuor fictitiis humoribus ſeu qualitatibus, ſed propter Analogiam maioris & minoris mundi è ſemine ve- rius oriuntur: morbis magni mundi cognitis, non ſunt morbi microcoſmi inco- gniti: Quod ſpecies mineralium in Mundo, tot etiam in Homine: Tot enim genera morborum, quot ſpecies, corpora & ſemina creſcentium: Numerus mor- borum non ſcitur, niſi quis ſciat numerum omnium creſcentium. In Elementis enim Humanæ Naturæ conſentaneis, ſemina foventur, & aſtra cœleſtia, Ae- rea, Aquatica & Terreſtria, quæ digeſtis decretis temporibus fructus produ- cunt ſanitatis vel morborum nuncios: Sic ergò tria prima ſunt cauſa omnium morborum: In quocunque enim corpore illa per unionem conveniunt, illud ve- rè ſanum judicari potest: in quo vero non (ſiquidem Sanitas in Temperatura conſiſtit) morbum & mortis primæ radicem ſubintraſſe planè ſtatuendum est. Morbi hereditarii è ſemine vel Aſtris producti, partim vocantur Elementares, [ID00049] quia qualitatibus calidis, humidis, frigidis ſe manifeſtant: Alii, quor???m ma- xima pars Aſtrales ſeu Firmament ales, qui oriuntur è Firmamento Hominis quod in Homine non minus integraliter continetur ſicut Elementa: Et ut cor- (Mors de- monſtrat ho- minem bi- partitum in Externum & Internum: In Externo, quieſt pulvis & terra, latet morbi mate- ria, & illud quod nos af- fligit: Ideo à ſimili medi- cina petenda & Spagyricè à fæcibus ſe- paranda: In- ternus & A- ſtralis Homo habet etiam ſua medica- menta Medi- cinæ Adeptæ cognita. Ex quo quid naſcitur, ex eodem etiam cibatur, nu- tritur, vivit, ſervatur, ſa- natur, ægro- tat, punitur & moritur.) pori viſibili creſeit ſuus cibus à Terra: Ita etiam ſydereo Hominis ſpiritui ſeu Homini inviſibili (qui exterioris domus incola est) ab Aere & Igne ſeu Fir- mamento externo creſcit ſuus cibus, videlicet ab Igni Firmamenti, ut artes omnes, opificia, linguæ, facultates: Cœlum enim eſt pater & doctor omnium ar- tium, excepta Theologia & Sancta Iuſtitia, quæ non ab Aſtris ſed immediatè à Spiritu Sancto diſcuntur: Nam omnes Credentes & Renati manent incogniti & occultati Aſtronomo, ut videre eſt in Paracelſi Philoſophia Sagaci. Quemad- modum enim Magnes ferrum attrahendo ſpiritum Martis exugit, relinquendo æruginem, ita Homo habet duplicem Magnetem ratione corporis, partim enim Aſtra ad ſe trahit, & prout Apes è floribus & herbis mel, ita ex illis ſuum cibum exugit, Sapientiam videlicet mundanam, ſenſus, cogitationes: partim vero ſua vi attractiva ab Element is allicit quotidianum nutrimentum carnis & ſangui- nis ſui: Ac ſicuti corpus Elementale attrahit Elementaria corpora per famem & ſitim, ita ſpiritus ſydereus Hominis à radiis ſuperiorum ſyderum, omnes artes, ſcientias, & facultates, omnem́ Sapientiam humanam: Firmamentum enim eſt Lumen Naturæ quod Homini omnia naturaliter influit. Porro Aſtra ſeu Ele- me̅ta (quæ ſpiritus ſunt) ſunt , id eſt, ſine qualitate, nec calida, nec frigida, nec ſicca, nec humida, ſed producta ex ipſis ſunt qualitate prædita. E Terra enim provenit Papaver, Opium, Lolium frigidum: Flammula, Perſicaria calida: Ex Elementis nam co̅traria creſcunt. Ex Igne creſcit Nix, Pluvia, Ros, Iris, Venti, Tonitru, Grando, Corruſcatio, & ſimiles meteoricæ impreſſiones omnes, ab Ar- chæo Firmamenti ex tribus primis productæ. Sunt enim fructus & egeſtiones, ut loquitur Paracelſus, ſtellarum Firmamenti: imò ſunt fructus inviſibilium A- ſtrorum, quæ in ſtellis ſunt, & inviſibile viſibile faciunt: Stellæ enim inſtar ar- borum Terreſtrium ſuos fructus ſuppeditant. Indè manifeſte liquet, quod mor- bi non curentur per contraria, quaſi calor deberet frigus pellere, ac ſi Elementa ex Homine eſſent expellenda: verùm per arcana vel Aſtra quæ medicus benefi- cio Chymiæ ex materia ultima in primam reducere poteſt: Et hæc arcana nec fri- gida nec calida ſunt actu, tollunt omnes morbos ſicuti ſecuris arborem cædit, quæ nec frigida nec calida eſt: Ejusmodi etiam ſunt Quintæ Eſſentiæ, Magiſteria & ſimilia.

• Nunc de Hominis Microcoſmi Generatione,
• Dignitate ac Excellentia aliquid auxiliante
• Deo dicturus ſum.

(Altiſſima & utiliſſimaſci- entia eſt Dei cognitio & ſui ipſius probè cogni- ti deſpectio. Luc. 16. Paul. 2. Cor. 4. Ioh. 14. ſect. 17. 20.) SIcuti ſumma Philoſophia est animum illuſtrans ſeipſum rectè noſſe, ita extre- ma Turpitudo at morbus animi peſtilentiſſimus ſe ipſum ignorare. Igno- rantia, ait Trismegiſtus ad filium Tatium, eſt maximus hoſtis, & primarius ul- tor intra unumquemque. Væ tibi Homo, qui negligis immenſum patrimonium & talentum ac depoſitum tibi commiſſum, ſeu Theſaurum in vaſi fictili recon- ditum & effodiendum non animadvertis: Non vides Deum in temetipſo, quem mundus non videt, nec recipere potest, licet nobis intimior ſit, quam nos nobiſ- metipſis ſumus, ſiquidem in medio cordium noſtrorum DEI ſpiritus habitat. In rei veritate, toto vitæ curriculo nilaliud diſcere poſſumus, quàm divinum illud è Cœlo de lapſum: : Agrippa ergo pie & docte diſſerit Veram viam (ſecundum Apollinis Delphici oraculum præ foribus ejus templi ſcriptum) (Prima Dei cognitio ſci re quid Ho- mo ſit. Aug. Pſal. 39. Qui enim ſe novit, Deum novit, quia Deus nuſ- quam vult habitare, quam in Ho mine, ubi maximè co̅- ſpicuus. Ab intra vi- demus De- um * Sect. 14.) ad veram Sapientiam, perpetuam́ Beatitudinem conſequendam, ſi te ipſum co- gnoveris, quia est in Homine omnium rerum, naturarum́ Vera & Realis poſ- ſeſſio: inſuper vel ipſius omnium Creatoris peculiaris perfecta Imago: Ideò oportere omnium rerum ac naturarum ipſius́ Creatoris Cognitionem (in quâ ſolum vera Sapientia Beatitudo́ conſiſtit) à ſe ipſo primum exordiri: ſic quod Homo intelligens ſe ipſum, in ſe ipſo, tanquam in quodam Deifico ſpeculo intuea- tur, intelligat́ omnia, quo nomine David Pſ. 139. * dicit, Domine, mirabilis eſt facta tua ſcientia ex me: E contra, qui ſe ipſum ignoraverit, nullarum rerum veram, intrinſecam́ ac eſſentialem cognitionem habere poſſit, ſed ſimilis brutis animantibus, quicquid extra ſe cognoſcit, extra ſe permanebit: Nulla enim co- gnitio ſive à cœlo influxa, ſive ingenii labore terrenâ́ diligentiâ acquiſita, per- petuò manebit in animâ, ſed oblivioni ſubjecta tranſibit, niſi ſola illa, quæ in ab- dito intellectu Eſſentiali cognitione, intrinſecus recepta est: ipſa autem Eſſentia- lis intrinſeca cognitio non est ex Carne & Sanguine, nec in multitudine Libro- (Dionyf. in lib. Divino- rum Nomi- num. Ioh. 17. ſect. 11. 12. 1. Ioh. 4. ſect. 17.) rum & lectionis, nec in pluralitate Experientiæ & antiquitate dierum, nec in perſuaſionibus Humani Verbi, & contentione Rationis, ſed in ipſa paſſione Di- vinorum, non in diſcendo, ſed in patiendo Divina Hominis Mens perficitur. Totum ſitum est in cognitione, quia ſumus ex omnibus & omnia in nobis porta [ID00051] mus, non aliter ut ipſe Deus Pater noſter. Filius æqualiter poßidet omnia cum patre ſuo: Omnia ergo bona Naturalia & Supernaturalia antea ſunt in Homi ne, verùm ut per peccatum obtenebratur in nobis Diuinus ille Character, ſic ex- purgato & expiato peccato, rurſus ille magis magis́ illuceſcit: Concreata est no- bis omnium Rerum Notio, & in meditullio ſpiritus latent cuncta, ſaltem opus eſt excitatione noſtri à ſtertore & ſomno, qui per peccatum obdormivimus in do- nis à Deo oblatis, ut nec videamus, nec ſentiamus, aut credamus illa bona eſſe in nobis præſentia: Est enim Humanus Intellectus maximarum diſciplinarum capax, velut Platoni placet, priusquam corpori jungatur, omnium ſcientiarum plenus, qui corpore expreſſus latet, ut ignis ſub cinere ſopitus, ſed ab humoribus jam dictis excitatus & commotus ſplendet, & quæ ſuis Theſauris delituerant, o- ſtendit opes. Niſi enim omnes Theſauri Cœleſtis & Terrenæ Sapientiæ antea eſſent in nobis, certe Chriſtus non juſſiſſet nos quærere, nec poſſemus invenire, ſi (Lumine Na- turæ benè cognito, co- gnoſcitur Deus Apoc. 3. ſect. 20.) nihil eſſet à Deo nobis datum aut depoſitum: Nobis ipſis igitur probè cognitis in utroque Lumine, ſecundum Spiritum & Naturam, tunc ope Divina intravi- mus januam apertam in nobis, & ante oſtium cordis pulſanti Deo aperuimus, viventes ſecundum Dei voluntatem, omnia habemus neceſſaria ad præſentem & æternam tàm ſapientiam quam vitam: Et ex hac ſui contemplatione & co- gnitione ſedulâ, oritur etiam immediatè vera Dei cognitio (neutra enim ſine alterâ exacta & abſoluta eſſe potest.) & potest Homo bonam, magnam́ pa???tem cognitionis eius Qui est, ex ſui ipſius conſideratione venari, ſiquidem omnes ad Dei cognitionem, pro data capacitatis gratia obligamur. Dionyſius ait, Nos Deum non ex ipſius Natura cognoſcere poſſe, ſed ex Creaturarum omnium ordi- natiſſimâ diſpoſitione ab ipſo producta, ut imagines quasdam ac ſimilitudines Divinorum ipſius Exemplarium præ ſe ferentes. Homo qui Deum ignorat, à Deo ignoratur, & qui relinquit Dei notitiam, à Deo relinquitur. Ignorantia autem Dei, omnium malorum fons, omnium ſcelerum radix est, per qua̅ omnia (Inexcuſabilis eſt Homo, qui ignorat Deum: ma- ledictus au- tem, qui il- lum agno- ſce̅s non ve- neratur. Ioh. 17. ſect. 3.) vitia convaleſcunt & augentur: ſicuti è contra in omni probitate & innocen- tia, omnium rerum cognoſcere & amare Principium ipſum, omnium Creatorem Deum, ſumma pietas, ſumma juſtitia, ſumma ſapientia, ſumma Hominis felici- tas est. Eam ob cauſam Salvator noſter verè dicit, Hanc eſſe vitam æternam, ut Patrem Veru̅ Deum Cognoscant Homines, & Iesvm Christvm, videlicet ut Trinitas in credente agnoſcatur & colatur, quæ cognitio ſola affert [ID00052] vitam æternam: na̅ ambulans in Vita Chriſtiana naſcitur Filius DEI, natus Fi- lius DEI neceſſario habet Patrem, habens Patrem obſignatur Spiritu Sancto: Qui autem cognoſcit Filium, etiam novit Patrem, nam hi unum ſunt. Cogni- tio DEI est Beatitudo & Vita Æterna, nam qui Deum in Chriſto cognoſcit, fit habitatio & Templum DEI, & ſic Deificatur, fit enim filius DEI ex Deo na- (Quo quis magis co- gnoſcit Deu̅, co magis i- pſum a mat & co firmius credit in i- pſum: & qui amando cre- dit Deo ei- de̅ adhæret, & qui Deo adhæret, fit unus ſpiritus cum ipſo. Theologia enim eſt Fons Natu- ralis & Su- pernaturalis ſcientiæ.) tus: Et ſicuti per cognitionem Mundi viſibilis pervenimus ad cognitionem Opificis in viſibilis, ita ex Chriſto viſibili ſeu vitâ Chriſti diſcimus noſſe Patrem, nam est Via ad Patrem: ſicuti autem nemo potest venire ad Filium, niſi audiat & diſcat ex Patre, ita nemo recte poterit cognoſcere Mundi machinam niſi do- ctus à Deo: Hinc patet Ethnicorum ſcripta de Natura plerunque falſa eſſe, quibus Philoſophia & reliquæ facultates contaminatæ & depravatæ ſunt. Vanum er- gò eſſet ſcientiam ab illis quærere, qui in inquirendo omnem ſuam ætatem con- ſumpſerunt, ac tempus & induſtriam perdiderunt, nec ullam veritatem inve- nire potuerunt, licet plurimi illorum ex ignorantiâ magis, quàm malitiæ errore ducti & abrepti fuere, Luce Veritatis illis nondum exortâ, Lumine́ Naturæ à Spiritu Sancto necdum accenſo. Omnis Vera Philoſophia cum reliquis faculta- tibus è Sacris literis fundari debet, & redire in Deum, ut ſemen inter ſpinas ob defectum Solis apud Gentiles ſuffocatum, apud Chriſtianos Renatos ad perfectio- nis complementum de veniat: ad perfectionem omnium artium requiritur Re- naſcentia, & Vera Philoſophia debet eſſe fundata ſupra lapidem angularem Chri- ſtum: Quapropter ſummopere nobis cavendum est, ne permittamus Ethnico- rum errores Philoſophicos ſupra Chriſtianæ Philoſophiæ rationes militare. Soli nam Chriſtiani, quibus Veritas inſita est, ſemen ex Deo ad Philoſophiam bene- ficio Regenerationis Ethnicis denegatæ habentes, verè & ſine errore & Philoſo- phari & reliquas facultates recte tractare norunt: Post effuſum enim Spiritum Sanctum Credentes poſſunt eſſe ex Deo docti. In ſumma in Cognitione DEI totius mundi Theſauro omnia ſita ſunt, adeò ut ſine hac nemo poſſit venire ad Vitam æternam: Nam cognitionem ſequitur Fides, Spes, Amor, Amorem ſequi- tur Adhæſio, Adhæſionem ſequitur unio, in unione ſita est Beatitudo & ſapi- entia. Hanc Regenerationem intra ſecreta religioſi pectoris ſui ſilentio tectum ſacer Hermes & alii corde mundi, & vitâ ſancti viri ante Incarnatum Ver- bum, per Spiritum Sanctum illuminati, melius cognoverunt, quam è noſtris plurimi, qui ſe Chriſtianos vocare ſolent, & malunt potius Dei cognitores quàm [ID00053] amatores videri. O magnum miraculum Homo cuius animus Deo per Chriſtum (1. Ioh. 4. Sap. 1. Ioh. 17.) unitus, veram poſſidet omnium rerum Sapientiam, & omnium Arcanorum cognitionem abſolutiſſimam. Porrò qui cognoſcit ſeipſum, Fundamentaliter cognoſcit in ſe omnia, ac intra Tempus & Aeternitatem locatus Supra ſe contemplatur Deum æternum Creatorem ſuum, ad cuius imaginem & ſimilitudinem cum reliquis Angelis eſt amore imperſcrutabili conditus: Iuxta ſe novit Angelos æviæternos pares (Anima enim Dei proles & Imago. Apoc. 22.) ſocios & comites, à quibus corpore, & futuro iudicio ſaltem diſcriminatur: In- fra ſe magnum videt Mundum viſibilem, cuius ſimulachrum gerit, & omnes Creaturas, cum quibus ſymbolum habet, videlicet Parentem ſuum ex quo natus eſt ſecundum externum & mortale corpus. Natura enim Homini verſatilis & verſipellis ingenii vero Proteo, flexibilem indidit animum vt in medio hu- ius mundi Paradiſo conſtitutus, Divinâ cooperante Gratia Surſum ſe erigendo (Siracid. 15. ſect. 14. Ier. 21. ſect. 8.) in Quietum Angelum regenerari, vel fortunæ ſuæ faber Deorſum ſerpendo in Inquietum Brutum degenerare poſſit. Sed Creatura Rationalis libera, neglectâ paternâ admonitione, & obedientiâ debitâ, inſtar Furis & Latronis è medio ad ſeipſam reflexa, ſpreto Creatore ſuum Malum & proprium Nihil, voluntario (Geneſ. 2. ſect. 17. Arrogatio e- nim alterius bonoru̅ ne- ceſſario duo incommoda affert ſecum, Furtum vi- delicer & ſui ipſius Latro- cinium & mortem. Lapſus eſt defectus ab unitate ad alteritatem. Creavit Ho- minem Deus ut numerus & ruina An- gelorum in- ???bedie̅tium in Regno Cœloru̅ re- ſtauraretur.) damno & exitio experta est: Et ita abutens indulgentiſſimi Patris liberalitate, quam dederat ille liberam optionem è ſalutari ſibi noxiam fecit, & non conten- tus ſua ſorte more Luciferi ambitiosè appetens altiora ex oppoſito ſe locans contra Deum, tandem ex deliciarum horto, inſperatâ metamorphoſi in hanc lachryma- bilem & tenebroſam Miſeriæ & Ignorantiæ vallem dejectus fuit. Primus e- nim Homo relictus in manu conſilij ſui ſponte ſua, à recto calle declinavit in ex- tremum Miſeriæ gradum, & utriuſ Boni & Mali poſſeſſionem in ſui perniciem appetiit, prout Hermes & Moiſes ſufficienter demonſtrant. Homo, mundi copu- la, ultimum animal admirandum & honorandum ſexto die loco lapſorum An- gelorum post reliqua omnia è Limo terræ, ſeu totius mundi machina viſi- bili è Cœlo ſeu Cœleſtibus Sphæris & Terra compacta, videlicet è ſubtiliſſima Eſſentia totius machinæ mundi in unum corpus co̅centrata extrahitur & forma- tur à ſummo Spagyro in formam corporalem: nimirum è præſtantiſſimo Compo- ſito & ſubtiliſſimo Extracto totius mundi, ex Centro omnium circulorum: Ideò NaZianz. de Hominis opificio, Homo à Deo poſt reliqua factus ut Deus in ipſo ex- primeret, ſub bre vi quoda̅ compendio, quicquid diffuſe antea fecerat, omnia vi [ID00054] delicet membra totius mundi. Quemadmodum enim tota Oratio ex alphabe- to & ſyllabis, ita Microcoſmus ſeu Limus Terræ ab omnibus corporibus & cre- atis extractus & compactus est. Summus ac omnium opifex Deus æternitatis, accipiebat Quintum eſſe, ex omnibus creatis, & ex illis fingebat ac componebat hominem horum omnium Principem & Finem, eique tanquam Filio in Terra locum Celſæ Divinitatis eximium tenenti congratulatus est: Ex parte Corpo- rea, ſeu corruptibilis Naturæ gerit imaginem Macrocoſmi ſenſibilis & tempora- lis: Ex parte Animæ ſeu immortalis Naturæ gerit Imaginem mundi Archety- pi id est immortalis Sapientiæ ipſius Dei : Ita in illum ingrediebantur omnes Animalium, Vegetabilium & Mineralium proprietates: inſuper ei Anima vi- vens inſpiratur. Iam Deus est omnia à ſe ipſo: Homo est omnia à Deo factus: Id- eò ultimo creatur, ut per ipſum notaretur abſolutio & perfectio rerum omnium. Et est Homo nexus, vinculum, nodus, compages, ac faſciculus omnium Creatura- (Pſ. 8. Omnia ſubjeciſti pe- dibus ejus: Paracelſus ex cipit qua- tuor Eleme̅- torum ſaga- nas & inco- las.) rum: Omnia enim creata ſunt ad ipſum ordinata, eum́ tanquam Dei Oecono- mum in hujus mundi Hortum locatum reſpiciunt ac venerantur. Et ſicuti Deus est Centrum & Circulus omnium à ſe productorum, (univerſæ ſiquidem Di- vinæ Bonitatis opera circularia ſunt & perfecta, ad ipſum à quo prodierunt, ſphæ- ricè rotata) Centrum quod omnia ab ipſo manant, & quia omnium rerum Eſ- ſentia omnia etiam penetrat: Circulus autem, quod veluti omnicapax Taberna- culum omnia concludat ac complectatur: Intra Deum enim omnia, extra quem nihil tàm ante productionem, quàm post productionem rerum, ſublato videlicet hoc mundo viſibili. Ita etiam Homo ad Creatoris ſui imitationem, est Centrum (Voluit Deus creator ut o- mnia per Hominem ſibi hono- rem exhibe- rent.) Creaturarum, & Circulus omnium earundem. Nam non ſolum ad ipſum o- mnia in mundi machina reſpiciunt, tanquam ad Ducem & Rectorem, & propter quem omnia etiam ſunt creata: verum etiam ſupra ipſum ut Punctum medium & Retinaculum, omnes Sphæræ ſuos radios, operationes, reflexus & influxus, o- mnes item Creaturæ ſuas vires effundunt. Circulus verò Homo dicitur, quod in (Sicuti Terra eſt corpus receptivum omnium ſe- minum, ſic etiam Ho- mo.) ſe omnes creaturas contineat, & omnia ex ſummo Bono manantia ſecum redu- cat ad fontem Aeternitatis, ex quo originaliter ſingula fluxerunt & emanarunt. Primæ Dei imago Mundus, Mundi Homo, Hominis Animal, Animalis Zoo- phytum, illius vero Planta, Plantæ autem Metalla, & horum Lapides, ſimilitu- dines, imagines́ repræſentant. Magnus ergo mundus cum mundo parvo, per o- mnia unus, inſtar prolis cum parente ſuo, à prudenti Antiquitate ſapienter qui [ID00055] dem , à multis verò hodiernis ſine ullo intellectu ita vocatus, quod (Spiritus pri- mus ex Lim- bo, ſecundus Spiritus è verbo Fiat. In Homine duplex eſt Sapientia, Angelica ſe- cundu̅ quam vivendum, & Animalis quæ negli- genda. Renaſcentia malam gene- ſin vincit. Luc. 19. ſect. 13. Matt. 7. ſect. 12. Matt. 15. ſect. 15. Corpus Invi- ſibile Homi- nis ex ſpira- culo. Dei ſive Æ- viæternum, non ſubiici- tur Aſtris vel Aſtronomo. Geneſ. 1. Matrix enim mundi eſt A- qua ſupra quam Spiri- tu???s Domini ferebatur. 2. Pet. 3. Terta ex A- qua emerſit. Quemad- modum ſta- tuarius è li- gno & figu- lus ex argilla mille diverſas formas ad placitum fingunt, ita Deus è materia prima omnia creata extraxit, Homo eſt q. Terra ſive ager omnia ſemina in ſe continens. Sicuti filius non minor eſt patre ſuo: Ita Homo non minor eſt Mundo.) magnus viſibilis mundus ſit factus Homo: Et quemadmodum magnus mundus bipartitus Viſibilis & Inviſibilis, ita etiam Homo parvus mu̅dus duplex est, Vi- ſibilis ſecundum corpus, In viſibilis ſecundum ſpiritum: Sunt autem in Homine duo ſpiritus, unus è Firmamento ſydereus Spiritus, alius venit è ſpiraculo vitæ, & ore Altiſſimi est Anima in tellectualis à Deo inſpirata. Ita Homo habet tres partes, Corpus mortale cum ſydereo Spiritu, & Animam Aeviæternam, quæ est domicilium Imaginis DEI vel Spiritus ſancti in Homine. Si Homo Voluntate propriâ vel arrogatâ vivit, ſecundum Carnem & Sanguinem ſaltem, ſenſualiter eſt Brutum, & cognoſcitur an ſecundum Paginæ Sacræ Epitheta, ſic Canis, Vul- pes, Lupus, Ovis, Sus, aut Viperarum progenies, ſicuti inferius in Tractatu de Si- gnaturis diſſeremus latius: geminare enim hîc ſermonem ſuperfluum foret: Si vivit rationaliter, tunc eſt Homo: & dominatur Animantibus in ſuo corpore: Si vero imaginis DEI proprietate obſervatâ vivit ſecundum Dealem Spiritum ex Arbore Vitæ, ſeu ſecundum Talentum & Theſaurum in fictili ſibi concredi- tum ac depoſitum, dominatur Aſtris & omnibus rebus. In Homine omnia ſunt comprehenſa & ipſe fert omnia in ſe: Ex quo enim factus eſt, illud fert in ſe: E mundofactus eſt, & mundum gerit in ſe, & à mundo geritur. Porrò ſicuti Pri- ma materia (quæ erat eſſentia quædam ineffigiata confuſa, quam Matrem mun- di ſeu Chaos & Hylen Philoſophi nominarunt) erat ſemen magni mundi, ita ma- gnus mundus eſt ſemen Adami: ut enim Mundus abſconditus erat in Aquis in- viſibilibus ſupra Abyſſu̅, ita Adam occultatus jacebat in mundo. Prima materia fiebat mundus, & Magnus Mundus fiebat Homo. Sicuti Arbor creſcit è ſemine, ſemen eſt Arboris Initium, et ſemen eſt etiam Finis Arboris, quia in quolibet gra- no ſeu ſemine Arboris iterum abſcondita eſt Arbor alia: Itaprima materia (qua̅ Paracelſus Limbum nominat, cujus Terra erat VERBVM Domini) erat ſemen omnium creandorum, & Homo erat ultimus inter omnes quaſi perfectum ſe- men, quod ex ſe iterum gignere poteſt alium Hominem qualis ipſe eſt: Et licet Homo non ſit ſemen & aliud ſemen, tamen habet potentiam de ſe emittendi ſe- men, è quo ſimilis Homo producitur, qualis ipſe eſt: Et ut Adam totum mun- dum in ſe gerit, omnia́ creata, ac à mundo conſervatur, ita quilibet ex eo natus idem geſtat, quod ipſe geſta vit, videlicet totum mundum, ab illo́ etiam geſtatur & conſervatur ut Adam: Omnes Homines unus Homo, è carne, ſanguine, & ſpi [ID00056] ritu. (Nemo cog- noſcere ima- ginem poteſt niſi cognito illo, cuius eſt Imago. Hermes Ho- minem vo- cat Deum Terrenum Geneſ. 2. ſect 7. Hominis perfectio & dignitas. Sic Deus & Homo uniri non poſſunt niſi per me- dium Salva- torem no- ſtrum de du- abus naturis Cœleſti & Terreſtri, Divina & Humana participante. Par. dicit A- nimam ſeu Spiraculum vitæ per A- ſtra ceu me- dium infun- di in corpus Elementare à Deo.) Ergo cognitio Hominis debet ſumi ex vtroque Lumine, quia filius non cog- noſcitur ex ſeipſo ſolo, ſed è patre: Homo autem habet patrem duplicem, Æter- num cujus imaginem gerit: & Mortalem, qui est totus mundus cum Creaturis omnibus, id est Limus Terræ ſeu Arcanum & Eſſe omnium Creaturarum pretioſiſſimum, omnibus Philoſophis, Medicis, Aſtronomis & Theologis ad con- ſiderandum & examinandum propoſitum. In Homine enim ipſo minore mun- do, non eſt membrum, quod non reſpondeat alicui Elemento, alicui Planetæ, ali- cui Intelligentiæ, & alicui Menſuræ ac numerationi in Archetypo. Corpus Viſi- bile Animæ idoneum indumentum ac domicilium Homo ab Elementis habet, Corpus inviſibile ſeu Animæ currum & vehiculum (quo intellectualis Anima & Terrenum corpus inſtar extremorum ceu nodo, glutine, ac confœderationis vinculo connectuntur, at hoc medio tertio de vtro participante in unum inte- grum Hominem copulantur & uniuntur) Sydereum, Æthereum & Aſtrale à Cœlo ſeu Firmamento poſſidet. Per hoc medium, æthereum vidilicet corpu- ſculum, Anima intellectualis, iuſſu DEI, qui mundi maioris Centrum est, execu- tione Intelligentiarum utpote Spirituum DEI in punctum cordis medium, quod est centrum mundi minoris (corporis videlicet Humani) primum infunditur & deſcendit, exindè per univerſas ſui corporis partes, membra́ diffunditur quando currum ſuum naturali iungit calori, per calorem ſpiritui ex corde genito, per hunc ſe immergit ſanguini, per illum inhæret membris, atque his omnibus æquè fit proxima. Et quia dictum Æthereum corpus à cœlo participat, eundem etiam curſum retinet & ſervat cum curſu Firmamenti, cuius vires peculiari vi magnetica haud ſecus ad ſe attrahit, quàm viſibile corpus Elementorum effica- ciam: atque ſic manet cum ipſo mundo viſibili & inviſibili unum, tanquam fili- us cum ſuo parente, quemadmodum Rubedo in Vino & Albedo in nive: Est enim in nobis totum Firmamentum cum Planetis & Stellis: Et quemadmodum Calor fornacem ferream ac Sol vitrum penetrat, ita etiam Hominem ſydera cum ( MENS. Zachar. 12. ſect. 1. Gen. 2. ſect. 7 Eſ. 42. ſect. 5. Sap. 2. ſect. 23 1. Ioh. 2. ſect. 27. 1. Ioh. 4. ſect. 14.) omnibus ſuis proprietatibus, ſicque ex ſydereo Firmamenti ſpiritu poſſumus o- mnia Naturalia diſcere. Animam Intellectualem & Immortalem (quatuor ſuperius memoratis Elementorum incolis, ac brut is inſuper animantib. denega- tam) ad DEI imaginem & Divinæ Triunitatis ſimulac unitatis ſimilitudinem creatam, ſeu Spiritum DEI inhalatione habet Homo, ut ſic etiam unus ſit cum Parente cœleſtiper omnia: Est enim in nobis per ſuum SPiritum, ex quo diſcimus [ID00057] Theologiam ſacram, omnia́ Cœleſtia & Terrena Arcana ſine errore: Imò in (Luc. 1. ſect. 4???. 1. Theſſ. 5. ſect. 23. Gen. 2. ſect. 7 Vide Amphi- theatrum Khunradi cedro digniſ- ſimum. Paulus ſum- mus Philo- ſophus & Theologus etiam tre??? Hominis partos ponit, Spiritum, A- nimam, & Corpus. Duæ Animæ ſeu Duo Spi- ritus ſunt in Homine: Mortalis ex Limo, eſtq́: vita corpo- ris: Immor- talis ex Deo, Spiritus, vita eſt Animæ: Spiritus & a- nima, vita ſunt corpo- ris.) ipſa ſumus, vivimus, & movemur. Ac ut Deus est unus in Eſſentiâ, Trinus in Perſonis, ſic Homo unus in Perſona, Trinus in Eſſentiâ diſtinctâ, ſcilicet Terre- no Corpore, Spiritu æthereo Schamaim, ac viva vivificante Anima à Deo in- ſpirata & Dei domicilio Triunus compoſitus est: Hoc teſtatur juxta Sacram ſcri- pturam mirabilis concordantia Creator is cum Creatura, in quâ ſummus Crea- tor voluit manifeſtari unitrinus ſeu Triunus: inſuper unanim is conſenſus o- mnium verè Philoſophantium è Lumine Naturæ: Si qui fortè ſint, qui negent has tres partes, oportet tamen ut fateantur Homine̅ è Limo Terræ per ver- bum Fiat creatum, etiam æternum Spiritum ſeu ſpiraculum vitæ ex ore Dei inſpiratum, Limum videlicet Cœlorum à Domino accepiſſe. At Limus Ter- ræ duplex est, Viſibilis & Inviſibilis: Corpus ſeu domicilium habet à Terra & Aqua: Vitam ſeu incolam ab Aere & Firmamento Ignis, hoc est Spiritum ſyde- reum, qui verè Homo est, non Caro & Sanguis: Et ſicuti Spiritus ſydereus est vi- ta Corporis, ita Spiritus Domini est vita Intellectualis Animæ: Et ut ſydereus Spiritus in Corpore habitat, ac dies & noctes operatur, quia hic inviſibilis Homo est ipſe Firmamentum & omnia in ſe habet, ita Spiritus Domini, Dei Ver- bum, Homo æternus in Animâ habitat: Domus est habitatio Animæ, Anima est habitatio & Domicilium Dei. Cum igitur Homo (complementum omni- um operum Dei perfectiſſimum, totius uni verſi completiſſima imago, & ex- preſſiſſimum Dei ſimulachrum, in quo creando quievit, ut nil honoratius cre- andum præ manibus habens, in ipſo́ veluti ſupremo artificio, concluſa & con- ſummata est omnis Creator is ſapientia & poteſtas, quia omnia in ſe continet, quæ in Deo ſunt) ſexto die ex omnibus compoſitus, Creaturarum ſit ultima & Ima- go non ſolum Dei æterni, ſed etiam mundi magni, quia cum illo omnia in ſe com- plectitur ac continet: ſequitur quod tres etiam Mundi ſeu Cœli in Homine re- (Iohan. 14. Deus ereavit Hominem ut eſſet ſuum Tabernacu- lum, tàm in hoc quàm in futuro ſecu- lo.) periantur, & quod à tribus Mundis geratur velpotius omnis ſit Mundus, & to- tius univerſi exploratiſſimum Exemplar: Ideò à quibuſdam Quartus Mun- dus vocatur, in quo omnia illa inveniuntur quæ ſunt in reliquis tribus, qui etiam propterea Omnis Creaturæ appellatione cenſetur. Habet enim Spiritum ſeu Mentem à Deo : Quid enim est Spiritus Hominis ab Altiſſimo inſpiratus ali- ud, quàm ipſe Deus in nobis habitans? Corpus in viſibile ſeu Verus Internus Ho- (Manil. Ex- emplumquo Dei quiſq; eſt in imagi- no parva. Naturatum ſapit Naturam ſui Naturantis. In Anima tanquam Hominis Cœlo Deus habitat.) mo Ratione & Spiritu Aſtrali conſtans cum Angelis congruit, est enim ſocius il [ID00058] lorum: (2. Reg. 2. cap. ſect. 24.) Et ſi verus est Magus, Angelis non est inæqualis in omni operatione Ma- gicâ, & est Dominus ac poſſeſſor omnium rerum. Corpus mortale Phyſicum ex machina mundi & omnibus creatis poßidet: omnia enim Externa nil aliud (1. Mens, , Animæ ſeu ſpiritus Ra- tionalis auri- ga, inſtar Æ- terni DEI concludit o- mnia Entia, Tempora Loca.) ſunt, quàm Corpus Hominis. Ideò etiam cum triplici mundo Archetypo ſeu Deali, Intelligibili ſeu Angelico, Senſibili Elementali ſeu Corporali communicat, & cum omnibus ſymbolum, operationem & converſationem habet. Communicat enim cum DEO Archetypo Animo ſeu Mente, quia ad Imaginem ejus, propter ſpiraculum vitæ factus est. Anima intellectualis Divi- næ Animæ quædam particula est, quâ ipsâ Deus Mentis ſuæ ſemina quædam, & effigiationem in nobis expreſſit, non abſimili ratione, quam ut Echo ex rever- beratione aër is vocem ſuam de longo remittit, quo ipſo Vegetalem exprimit ani- mam. Mens vero elevata in Deum Altiſſimum, & cum ipſo unita converſatur cum Deo, & eadem opera efficit, nec reperitur aliquid in Homine, non ulla diſpo- ſitio, in quo non fulgeat aliquid Divinitatis, nec quicquam est in Deo, quod ipſum non repræſentetur in Homine. (2.) Cum Angelis ſymbolum habet ratione Corporis inviſibilis & Animæ Rationalis, cujus beneficio operatur & conſervatur cum ipſis, & eandem habet (3. Sicuti Homo re ipſa conti- net totam Naturam corporalem inſuo corpo- re: Ita ſecun- dum intelle- ctum conti- net omnem mundum.) cum eis ſapientiam: Est enim Gabalis ſocius Angelorum. Sicuti etiam cum Firmamento & Stellis, à quibus illud corpus Aſtrale ſeu Spiritum Sydereum ac- cepit, qui verus Homo est Aſtralis, quia Caro & Sanguis non est Homo, ſed Spi- ritus in illis contentus, qui Spiritus Aſtralis est ſubjectum Rationis Humanæ ſen- ſus & Sapientiam continentis & cum Corpore fit Animal. Hic Spiritus & A- ſtra in Homine unum ſunt, ad corpus est hujus Spiritus ſubjectum: Et ſic Aſtra regunt Hominem in Spiritu & Spiritus Hominis regit Corpus in Carne & San- guine: Hic Spiritus mortalis est: Anima intellectualis verò à Deo inſpirata, ſola est immortalis. (4.) Cum Elementis: nam ab his accepit corpus Phyſicum Terreſtre mortale: Et quia mundus parens Hominis etiam ſecundum Paracelſum in ſe habet quatu- or incolarum mundi quatuor Spiritus Elementares, inſuper etiam quintum ge- nus Flagarum in millia genera diviſarum ac Animæ macrocoſmi incorporata- rum, Imaginatio horum quin Spirituum in Elementis, etiam in Homine mi- crocoſmo erunt, ſed uſus Rationis Hominis ſecundum voluntatem & mandatum DEI est Catenæ inſtar, quâ ejusmodi quin Spiritus coguntur & ligantur, ut cum ſua Imaginatione quieſcant. Cum Elementatis Animantibus, Vegetabilibus & Mineralibus omni- (5. Ex nihilo o- mnia, & ex omnibus Homo.) bus: Horum enim omnium Naturam & proprietates in ſe poſſidet. Ergo Homo ultima Creatura præſtantiſſima & nobiliſſima est, quia to- tius mundi partes habet, & nihil est in majori mundo, quod in ipſo Homine rea- (Magnus mundus erat matrix Ada- mi, ſic omni- um natorum matrix mu- lieris eſt tota mundi ma- china. Ioh. 17. ſect. 11. 21. 22. 23. Ioh. 1. ſect. 12.) liter non reperiatur. Filius per omnia ſimilis est parenti, cognito parente cogni- tus est filius. Homo itaqúe miraculum Naturæ maximum & admir abiliſſimum Extractum & Nucleus quatuor Elementorum, ſummum Dei , & conſummatiſſimum mundi Exemplar, vere eſt Omnis Creatura, quia eſt omnis mundus, ſoluſ hoc honore gaudet, quod cum omnibus ſymbolum habet, & cum omnibus operationem, & cum omnibus converſationem: Imò ad tantam aſcen- det perfectionem, quod efficitur filius Dei, transformaturque in eandem imagi- nem, quæ eſt Deus, & cum ipſo unitur, quod ne́ Angelis, ne́ Mundo, ne́ cui́ Creaturæ datum eſt, niſi ſoli Homini poſſe ſcilicet filium Dei fieri & uniri Deo. Sed antequam ulterius progrediamur, ipſa hujus loci neceſſitas exigit, ut paulo fuſius agamus de ſydereo ſeu Inviſibili Homine, videlicet de ortu ejus & potentia. Hic Spiritus Olympicus ſi ab Ariſtotele obſervatus, & à Galeno æſti- matus fuiſſet, non tàm inſignem ab Ethnicis errorem magiſtris promanantem (Tam ſenſi- bile qua̅ in- ſenſibile ha= bet in ſe ſpi- ritum ſyde- reu̅ ſeu cor- pus ſydereu̅.) intuliſſet in Philoſophiam & Medicinam errorum, ut nunc Theologiam taceam. Homo Inviſibilis ſeu Olympicus Spiritus, hunc in modum nobis innaſcitur. A- dam & Eva non ex aliis pare̅tibus ſicuti nos poſteri, ſed ex Limo Terræ ſeu magno mundo, ut modo dictum, producebantur, quoad Corpus Mortale, quod ex Viſibile, & Inviſibile. Tota enim mundi machina collecta & redacta est in Mi- (Eva eſt tranſplanta- ta ab Adam Primi Ho- mines è crea- tione, reli- qui ab Ente ſeminis pro- veniunt.) crocoſmum, ita ut nil in toto mundo reperiatur, quod idem etiam non ſit in uno Homine. Corpus Phyſicum, Elementare, Viſibile & Tangibile ex Terra: Cor- pus vero inviſibile,: in ſenbile, Sydereum (quod eſt domicilium vitæ Spiritus) ex Aſtris Firmamenti accipiebant: Sic Adam duo habebat corpora, Viſibile ſci- licet Elementale & inviſibile Sydereum: jam ex propagatione duo ſemper na- ſcuntur Homines, Corporeus, Elementalis, Viſibilis, organum & inſtrumentum inviſibilis, & incorporeus Aſtralicus, qui movet, gubernat & efficit artificia. (Spiritus vi- tæ id eſt ſpi- raculum.) Nam Aſtra in Homine per Hominem ſemper nunc in generatione iſta duo pro- ducunt: Corpus quidem Viſibile Elementare, ex quatuor Elementis, ex carne & (Spiritus Limbi id eſt ſydereus A- nimalis.) ſanguine in utero matris: Corpus verò inviſibile, Sydereum, Philoſophiæ Adeptæ capax, ex Aſtris Firmamenti: Manet enim iſte Homo parvus mundus idem & (Corpus Limbi & ſpiraculi debent eſſe unum conjugium, alioquin natio prava & adultera: Nam ſicut conjugium duorum eſt in omnibus perfectio, ſic adulterium impedit Lumen Naturæ. Vide Par. in Philoſophia ſagaci. Paracelſus dicit Elementum Ignis ſeu Firmamenrum etſi ſit ſubtiliſſimum, eſſe tamen cor- pus, quia fructus ejus ſunt corpora, & abſq; corpore tales fructus non poſſent procreari.) [ID00060] (Sie ventus eſt corpus habens pote- ???tatem inſtar viſibilis cor- poris aliud corpus ever- tendi: viſibi- lia enim non tantum ſunt corpora ſed tàm viſibilia quàm in- viſi bilia a Deo creata ſunt corpo- ra ejusdem potentiæ. Interior Ho- mo Cœlum Internum Aſcendens, Conſtellatio Particularis. Hic, Spiritus eſt veræ A- ſtronomiæ Doctor. Ejus pomi in vig???rem ꝓ- duxit hoc corpus ſyde- reum Semen, Aſtrum Vul- canus, Ar- chæus, idem ſunt, & unus ſpiritus, ſine Ratione ta- men, at di- verſus prout ſunt diverſæ multarum reru̅ formæ. Spiritus A- ſtralicus in quolibetcre- ſcente eget corporea ha- bitatione. Interior Ho- mo eſt ipſu̅ Cœlum ſeu omnia Aſtra. Lege apud Picum quomodo Trithemius aliquando varia E veſtra Triplicis mundi alternatim ſibi impoſuerit in variaque figurarum genera ſe transformarit, & hoc pacto ipſi Pico petenti Hominis ad DEI Imaginem creati potentiam abſconditam Reali demonſtrarit Magia: Speculantes transformamur in id, circa quod Speculatio intentè ſuſcipi- tur. Intellectus Hominis omnibus aſſimilatur.) unum per omnia cum ſuo parente, qui eſt mundus magnus: Verùm ſicut magnus mundus teſtâ ſua diſtinguitur ab Angelico mundo: Ita Homo minor mundus cute ſua diſtinctus eſt à magno mundo. Hinc fit, ut Sydereus, Internus, Olympi- cus, Incorporeus Homo ſeu Gabalis idem ſit cum Firmamento Aſtrorum ut jam ſæpius dictum, quod Rubedo cum vino, Albedo cum nive, vel Solis ſplendor cum aëre: Altera ergò pars hominis, ſeu hoc ſydereum corpus, vocatur Hominis Geni- us, quia à Firmame̅to oritur, dicitur etiam Penatis quod penes nos, ſeu nobiſcum naſcatur, umbra viſibilis corporis, Lar domeſticus, Homo umbratilis, Familiaris Sophorum Homunculus, Dæmon ſeu Genius bonus, Internus Paracelſi Adech, Spectrum, Naturæ Lumen, Eveſtrum præſagiens & Propheticum in Homine: Vocatur etiam Imaginatio, quæ in ſe claudit omnia Aſtra, eſt omnia Aſtra, & eunde̅ cum Cœlo retinet curſum, Naturam at potentiam. Iam Aſtra (non enim loquor de ſeptem Carbonibus Cœli viſibilibus, Aſtrorum ſcilicet corporibus, ſed de inviſibili & inſenſibili corpore Rerum omnium ſeu Aſtrali Spiritu) nihil ali- ud ſunt quam Angelorum virtutes: Angeli vero (ſolo DEI aſpectu ſe cibantes) ſunt ſapientia DEI creata: Hinc fit, ut qui Deum cognoſcit, etiam Aſtra habeat cognita: Cognitis autem Aſtris Mundus non poteſt eſſe ignotus, ſic deinde mundi proles Homo. Aſtra formant ac producunt ex ſe omnia corporalia, & productis corporalibus ſimul etiam ſeſe multiplicant: ut ſemen Frumenti ſeu Tritici eſt A- ſtrum, corpus videlicet in viſibile, hoc proiectum in Terram producit ex ſe corpus viſibile, & multa alia Aſtra ex ſeſe progignit: Sic in aliis creſcentibus ac vi- ventibus fit. Eſt autem Aſtrum nil aliud, quam corpus inſenſibile, inviſibile, ſeu Spiritus vivus, ſine Ratione tamen in creſcentibus: at in vitam habentibus ut in Homine, cum ratione, eſt diverſus, prout ſunt diverſarum Rerum formæ. Corpora autem nihil aliud ſunt, quam Excrementum Aſtrorum, ex operatione eorundem producta in eſſe corporeum. Hoc quodlibet Aſtrum poteſt per ſe, ut imaginando, formando, per operationem ex ſeſe producat aliud Aſtrum corpore concluſum. Nullum enim corpus eſt ſine Aſtro, ſicut è contra nullum Aſtru̅ abs corpore viſibili. Cum autem Hominis Imaginatio non unum ſed omnia Aſtra ſit, etiam certè non unam, ſed multas producit operationes: Et licet Imaginatio ſit incorporea ac inviſibilis, exaltata tamen & firmiſſimæ Fidei Natural??? ſeu In- genitæ, inſtar Miraculorum Ianuæ coniuncta, fons est, & initium omnium Ma- gicarum operationum, & abs Aſtralis & ſyderei Spiritus detrimento aut dimi [ID00061] nutione poteſtatem habet gignendi & producendi corpora viſibilia, & quas- cun operationes mirabiles præſens, abſens, ſupra Humanæ Rationis captum pro- ferre potest. In corporalibus Lux Naturæ omnia facit viſibilia, ſic in æternis ſo- la Fides omnia facit viſibilia: Per imaginationis impreſſionem fœtus in utero (Imaginatio- nis Impreſsio ex Timore, Terrore, Mœrore eſt morborum & mortis o- rigo: ſicuti ſplendor So- lis per vitru̅, ita Aſtra pe- ſtem per cu- tem immi- tunt.) matris afficitur ſigno notabili ſine corporali contactu: Quo corpore facimus vi- ſibiliter, id fide facimus ſpirituum more: Ita Imaginatio efficit peſtem & ſimiles morbos Firmamentales, inducit morbos ac ſanitatem. Peſt is quæ ex timore, terrore & metu provenit, oritur per Imaginationem ſpiritus minoris mundi ſeu Spirit us ſyderei & Animalis (qui est mechanicus Aſtralis) in Homine, ut vi- demus in gravidis per eundem Spiritum ſydereum notam fœtui in utero impri- mentibus: Hic Spiritus ſydereus ex Aſtris Homini innatus (ideò etiam unitus manet cum Aſtris) est Magnes & magneticæ Naturæ in Homine. quemadmo- dum enim Terreſtris Magnes ſuo corpore ſpiritus est & ad ſe trahit: ita etiam corpus & ſpiritus in Hominis corpore viſibili attrahunt, & hic est Magnes mi- (Sapientia eſt principium Incantatio- nis & ea fa- ciunt Aſtra quæ cupit Sapientia Humana. Ratione cor- poris eleme̅- taris eſt Spi- ritus & per- ficit etiam Spirituales operationes.) crocoſmi: Sydereum corpus & ſpiritus attrahunt adſe vires Aſtrorum, ut in Lunaticis videre est, ubi manifeſtantur convenientiæ, proprietates & affinita- tes talium virtutum magneticarum, quas ſpiritus & corpus ſydereum Hominis cum Aſtris habent. Hæc Quarta ſpecies Magiæ Naturalis Gamahæos dicta, adjumento artis, omnia in viſibiliter & ſpiritualiter facit, quæ alioquin natura, abs́ eiusmodi arte adhibita viſibiliter & corporaliter facere potis eſt. Domus eſt quaſi mortua, ſed Incola, puta ſpiritus motus perpetui Naturæ inviſibilis, A- nimæ ve mundi ſcintillula magnetica vivit, & efficaciter operatur. In Aſtris Firmamenti latet omnis ſapientia animalis, opificia, artes, ſcientiæ, omnium rerum cognitio. Nihil eſt ita occultum in mundo, quod non ſit præfiguratum in Aſtris, imò omnia Aſtra Firmamenti, quæ ſunt Tinctura ſpeculationis animi noſtri, poſſunt imaginando ex ſuâ vi ingenitâ res corporales & viſibiles ex non (Cœlo omnia notiſſima ſunt, omnes actiones, & eventus ho- minum in A- ſtris depictæ ſunt.) apparenti producere, ut jam ſereno cœlo mox producitur nubes magna, & ex ea fit pluvia, lacus, nix, ros, tonitru, grando, quæ licet ante productionem Nihil ſunt tamen ex in viſibilibus producta fiunt magna corpora. Hoc exemplo innoteſcet nobis omnia in prima Creatione product a fuiſſe ex Nihilo Divino ſeu in- viſibili Puncto Cabaliſtico in aliquid, quod in momento Deus fecit, quia opera (Quodlibet Auimal ſu- um in Cœlo habet ſignu̅ Aſcendens, producitur. ſic etiam Homo Brutalis. Corpus omne ex Spiritu inviſibili & incomprehenſibili ſubſiſtente Triplex NIHIL, Divinum, Privativum, Negativum.) eius non patiuntur moram tempor is: nam ex in viſibilibus Tenebris omnia pro- ceſſerunt & evocata fuerunt ( Verbo dicente & Spiritu fovente) ad viſibile̅ [ID00062] (Hoc eſt Or- ganu̅ Lumi- nis Naturæ ſeu Aſtroru̅. Cœlu̅ totum nihil aliud eſt qua̅ Ima- ginatio, ope- ratur in Ho- mine peſtes, febres ſine inſtrumento corporeo.) Lucem. Cum autem Homo ex Aſtris Firmamenti ſuum ſydereum corpus acci- piat, & Hominis Imaginatio tota ab Aſtris Firmamenti pendeat, imo eadem ſit & una maneat cum ipſis, neceſſe eſt Firmamentum quo habere Imaginationem, ſed ſine Ratione, ſicuti Homo proles mundicum Ratione. Homo ictu, jactu alte- rum lædit, idque cum Ratione: urtica & Ignis urunt & lædunt ſine Ratione. Præterea cum Homo ſit majoris mundi Quintum eſſe, ſequitur etiam Hominem non ſolum imitari poſſe cœlum, ſed illud quoque regere ſuo nutu, at eidem domi- nari ſi vult. Omnes res habent naturalem obedientiam ad animam, & de ne- ceſſitate habent motum & efficaciam ad id, quod deſiderat Anima forti deſide- rio, & omnes virtutes operationeſ Rerum Naturalium obediunt illi, qua̅do fer- tur in magnum exceſſum ſui deſiderii: univerſas mundi virtutes in noſtrum (Fide poſſu- mus operari bona & mala concedente Deo.) miniſterium cogit, attractâ virtute ab ipſo Archetypo operum noſtrorum virtu- te, ad quem cum aſcendimus, neceſſe eſt omnem Creaturam nobis obedire, totuſ nos ſequitur Cœleſtium chorus. Per Fidem Naturalem Ingenitam, quâ ipſis ſpi- ritibus parificamur, omnes magicæ operationes at omnia mirabilia efficiuntur Imaginatione accedente. Imaginatio operatur in Homine inſtar Solis: ut enim Sol corporeus ſine inſtrumento operatur in ſubjectum, redigendo illud in carbo- nes, cineres, ita Hominis Cogitatio incorporea, tantùm ſpiritu ceu inſtrumento viſibili operatur in ſubjectum: Quod corpus viſibile facit etiam corpus in- (Hæc eſt ars Gabaliſtica,) viſibile, ſeu Homo ſydereus alteri damnum inferendo: Imaginatio Hominis est magnes attrahens ultra mille milliaria: Imo quicquid vult in Exaltatione ſua, ex quatuor Elementis ad ſe attrahit. Efficax autem non est Imaginatio, niſi prius rem co̅ceptam attrahat per vim Imaginationis attractivam, ut ex ſe quaſi ſpiritum nativum Imaginationis Architectum procreet: poſtea Imaginatio qua- ſi ingravidata imprimit, quæ licet non ſit tangibilis, inſtar venti tamen est cor- porea. Hinc verus Magus ſeu Sapiens, Aſtrorum operationem attrahere potest in imaginem, lapides, metalla ut eandem cum Aſtris exerceant vim at poten- (Magia ſeu Fides mon- tes tra̅ſplan- tans imperi- um habet in omnes ſpiri- tus & aſcen- dentes.) tiam: Exemplum ſit Speculum incenſorium per quod radii Solis cum calore ad nos derivantur. Quicquid oculis videmus in maiori mundo: hoc idem Imagi- natio potest quoque producere: ſic omnes herbæ, omnia creſcentia, omnia metalla, per imaginationem & veram Gabaliam poſſunt produci. Hæc autem est pars Magiæ Gabaliſtica dicta, quæ tribus columnis innititur, Primo Veris preci- bus in Spiritu & Veritate factis, ubi in Sancto Sanctorum fit unio Dei & Spi [ID00063] ritus Creati, ubi Deus interno ſpiritu, no̅ vi vocabulorum, ſed in Silentio ſacro, abs oris apertione & anhelitu compellatur: Secundò Fide Naturali ſeu Sapientia in creatione omnibus Hominibus æqualiter ceu peculio & patrimonio (Gen. 30. cap. circa finem.) communi à Deo Patre communicata & ingenita: Tertiò Imaginatione forti- ter exaltatâ, cujus quanta & quàm mira vis ſit, Naturæ Lumen, tàm in Baculis Iacobi à Moiſe commemoratis, quam in prægnantib. fœtui rei deſideratæ notam imprimentibus, ut ſupra dictum, manifeſtè oſtendit. Imaginatio ſeu Fantaſia Hominis est inſtar Magnetis in ſuâ Naturâ, attrahens aliorum hominum Fan- taſias, ut videmus in oſcitantibus. Vehemens imaginatio, non ſolum corpus pro- prium ſed etiam alienum interdum transmutat, per modum imitationis, Vir- tute ſcilicet quadam, quam habet ſimilitudo Rei ad transmutandam Rem, quam vehemens Imaginatio movet, ſicuti apparet inſtupore & dentium ſtridoreaut attritionene ferri in ferrum, &c. quæ dentibus ſtuporem ingenerat: ſimili modo (Fides vera eſt cura falſæ Imaginatio- nis. Multi per fi- dem Imagi- nationis in- firmantur & convaleſcu̅t.) oſcitatio ad oſcitandum promovet. Plures ſua Imaginatione triſti nec non diffi- dentia cauſam præbuerunt, ut à Spiritu immundo tentarentur, vel prorſus rege- rentur ab eodem. Plures etiam ſuâ Imaginatione intentâ, demptâ impotentiæ ſuſpicione, conſtanti & firmiſſima fide ad Deum, altißima mente elevata, ſpe in- fallibili, precibus aſſiduis ardentibus effecerunt, ut ſubitò facti ſint Templum DEI viventis. Totum ſitum est, ut Deus religiosè colatur à nobis, probitate ac ſanctitudine, ut ſciunt ſecretiores : ſiquidem per ardentem devotámque cum Timore & Tremore in vocantis intentionem, intellectus ſeu Mens religioſo amore flagrans, jungitur intelligentiis ſeparatis. Oratio enim interna ex pia mente orta nimio affectu, ardenti deſiderio continuata, unit me̅tem cum Deo, & omnia diſcit & cognoſcit ex Deo. Quidnam poſſit Mentis ex verafide diſpo- ſitio, pauci ſunt qui intelligunt, & longè pauciores, qui ex ea ritè norunt operari, ſupernatur ali influentia, quæ corpus regit at gubernat: quanquam multi repe- (Mens purifi- cata fulminis inſtar pene- tralia rerum attingit, ſu- peratis um- bris.) riantur, qui diſpoſitionis hujus cognitionem habent, verum ob mundanas curas & ſollicitudines quibus obruuntur, nil operar ipoſſunt, quod Veram Sapientiam redoleat. Verum de his hactenus: Spinoſiores videbuntur ejusmodi ex remotiori Antiquitate petitæ contemplationes rudioribus: ſunt enim paucis lectæ, pauci- oribus intellectæ, & fuſiorem narrationem requirunt, quam ut hîc aſcribi con- veniat. Igitur ad propoſitum noſtrum revertamur. Maximoperè interest, ut hoc verum occultæ Medicinæ Philoſophicæ Fundamentum Chymiæ ſtudioſis in [ID00064] noteſcat, propter Harmonicam concordantiam & conſpirationem ſuperiorum & inferiorum, majoris & minoris mundi, in quo manifeſtando, post Paracelſum Petrus Severinus Danus, unâ cum Pratenſi fideli Achate, meritò in numerum Antiquorum ſapientum referendus, perpetuam ſui nominis gloriam aſſecutus est, quod in ſua Idæa Paracelſicæ Medicinæ invictiſſimum hoc ſolida & inconcuſſa veritate ſtabilitum Fundamentum Filiis artis & veritatis patefe- cerit, fruſtra ringentibus adverſariis, à præſtantiſſimis noſtri ſæculi Hermeticis Medicis Ioſepho Quercetano Regis Galliarum conſiliario ac medico digniſ- ſimo, amico honorando: Th. Bovio Italo Veronenſi, & Th. Muffeto Anglo, in aureis ipſorum nulli oblivioni obnoxiis ſcriptis, ſatis ſuper́ in perpe- tuum refutatis.

II. UBINAM ILLA VERA MEDI- CINA LATEAT.

(Triticum non creſcit ſine lolio, nec ſarina ſi- no furfuro habetur: ita m???l ſine acu- leo non re- peritur. Talia Arcana regenerata ſunt ſine o- mni complo- xione quali- tatum.) OMne quod Deus creavit Bonum in extremis perfectum est & incorrupti- bile ut Cœlum: ſed quic quid in hiſce inferioribus continetur ſublunaribus duplici præditum est Naturâ, Perfecta ſcilicet & Imperfecta, id est, Quinta Eſ- ſentia & fœcibus à ſe in vicem Vulcani beneficio ſeparandis. Cum igitur Vera Medicina corticibus, matricibus, receptaculis, ſiliquis, veſtimentis & domici- liis concludatur, ſicuti amygdalæ & omnes nuclei cortice & pelliculis teguntur (Natura enim Caſtaneæ nucleum non niſi cortice & aſpero tegumento offert) neceſſum est, ut illa artificiosâ Chymicorum Anatomiâ ab impuris Elementis ſeparetur, quò habeatur Medicina pura: Artis enim beneficio & induſtria vin- cula earum tolluntur & remediorum facultates è latebris ad faſtigium excitan- tur. In ſingulis ergò Rerum ordinibus, quæ Elementorum ſinu foventur, videli- cet in illis Tribus Naturæ Familiis Vegetabili, Animali & Minera- li (è quibus medicinæ ſufficientes ad tuendam ſanitatem, & morbos corporales profligandos peti ſolent) Vera illa & ſpecifica morborum materialium Mediei- na latet, quæ ut jam dictum est, non conſiſtit in externis, nudis, ſuperficiariis & Relollaceis (ut doctè diſſerit Theophraſtus) quatuor qualitatibus, ſed est virtus quædam ſpecifica, , in ipſis ſeminibus deliteſcens, cui rei creſcenti à Cre- atore ſummo rerum Opifice, in prima ſtatim creatione inſita, vi Verbi illius o- mnipotentis, quô omnia è tenebris in lucem vocata ſunt: Ergò facultas & vir [ID00065] tus ipſis corporibus mixtis (à radice Creationis inſtar animæ in corpore huma- no) indita, non intrinſecus accedit, nec à ſtellarum momentaneo poſitu infundi- (Ideo Cœlum eſt faber ex- ternorum æ- dificiorum, non Arcano- rum, magna lium & my- ſteriorum quæ exter- nam donum inhabitant.) tur, nec ex Atomorum fortuito congreſſu integratur, non procedit à corpore nec à mixtione corporis ſeu à forma viſibili, alioquin ſine corporis & Formæ deſtru- ctione & corruptione ſeparari non poſſet, ut in Cinamomo & Pipere videmus, virtutibus illorum aut artificio extractis, aut vetuſtate & ſenio ſpontè evane- ſcentibus. Quemadmodum autem omnes actiones Naturales à Spiritibus ſpiri- tualibus́ Tincturis proficiſcuntur in quibus mechanicæ ſcientiæ Trium princi- piorum vigent: Ita Remediorum actiones è Spiritibus, vitalibus́ ſpirituu̅ Tin- cturis procedunt, non è corporib. vel mortuis Relolleaceis́ qualitatibus. Et cum apud Occultioris Naturæ interpretes in confeſſo ſit, nil in toto univerſo eſſe, cu- jus non ſit etiam particula in Homine (ut ſupra dictum) ipſo videlicet microco- ſmo: imò omnium rerum ſemina in ipſo latere, Aſtrorum, Meteororum, Mi- neralium, Vegetabilium, Animalium, Spirituum etiam vel Dæmonum, ratio- ne Spiritus Hominis: conſideratâ diligenter hac ſymmetrica concordantiâ, & anagoge phyſicâ, Verorum etiam medicorum officium erat, inquirere, ſi labora- ret exempli gratiâ Cor internum microcoſmi id est Hominis, ut remedia mu- tuarentur confortantia à parente ſuo ſeu Corde macrocoſmi externo ipſi planè (ſi non figurâ & formâ externâ, tamen internâ) ſimili & analogicè repræſentata,(Tota Natura inferior in tres dividi- tur partes principales ſc. Vegetabi- lem, Anima- lem & Mine- ralem.) qualia è Tribus illis Remediorum officinis multifariam depromi poterant. Crea- vit enim Deus inexhauſtam Remediorum ſuppellectilem & cuivis Regioni ſuam diſtribuit ſufficientiam: Ita reperirent inter Mineralia Aurum (quod etiam per ſe ſpiritus omnes exhilarat, cum quis in crumenâ eo abundaverit) Antimonium & ſimilia, quæ ex Elemento Aquæ producuntur, ſicuti Margaritæ ex aquæ ſtil- licidiis„ in conchis generatæ, item, Oſtrearum, Conchyliorum, Concharúmquc omnia corpora, vi ſpecificâ & Harmonicâ reſpicere & mederi Cordi, &c. ſicuti inter Mineralia Characteres Magici & Hieroglyphici non temere aut oſcitan- ter à prudenti Antiquitate ipſis attributi, ſatis ſuper Intellige̅tiæ Lumine præ- ditis innuunt, & Magicè Philoſophos ſecretiores de ſua latente virtute admoni- tos alloquuntur. Quamvis potiora ex illis à Naturâ exquiſitiſſimè & operosè præparata, juſto Naturæ decreto, benignum ſuum & vitale Elementum poſſeſſo- ribus denegant: Et multi univerſas Naturæ leges confundunt, ut alimento tàm exquiſite præparato, tandem potiantur: Nec dubium ullum est, quin Aurum [ID00066] (Ars imitatur Naturamde- fectumque eius ſupplet, corrigit, ca- ſtigar, juvat & promovet, imò etiam Naturam ſu- perat.) compedibus liberatum, ut ſuas vires exercere poſſit, & in actum ex potentia Na- turali ac debita Reſolutione (eadem enim Reſolutionis Reru̅, quæ Compoſitio- nis via, quia Ars filia Naturæ matri, & Naturæ Arti conſentit) reductum, acti- ones oſtendet Divinas, ſed pauci tanto dignantur munere Divûm: Aurum ut compactum ſolvant potabile in Aurum. Inter Vegetabilia habuiſſent Crocum, Rutam, Scordium, Meliſſam, Chelidoniam, Macerem, Ocymum, & ſexcenta e- jusmodi. Inter Animalia Cornu Cervi, Monocerotis, Os de corde Cervi, & id genus alia: Quæ omnia debitè præparata, & facta Spiritualia (quæcun enim ad curationem requiruntur, omnia in Spirituum poteſtate contine̅tur, qui mor- borum diverſoria ſoli ſciunt, terra ſiquidem omnis est mortua, cortices & ſiliquæ non gignunt, ſed ſoli Spiritus Rerum in corporibus agunt) adhibitâ etiam me- thodo legitimâ, medentur afflicto Cordi, no̅ externis illis & ſuperficiariis ut di- ctum est qualitatibus, ſed vi interna, propria, ſpecifica, Harmonica, ſimili: For- mæ in medicina ſeu Aſtra medicamentorum, per Alchymiam à Corporibus ſepa- rata, ſunt vera directoria: Aſtrum enim ſeu Cœlum ſaltem Arcanum dirigit non corpus: novit enim equus præſepe ſuum, aves nidum, aquilæ cadaver: & quodli- bet medicamentum innata vi magnetica (quæ meritò dici poteſt) petit locum ſuum, & tendit ad membrum ſibi conformatum, conſentanea con- ſentaneis, domeſtica domeſticis naturali deſiderio ſe applicant, quemadmodum à veris Philoſophicis medicis diligentiſſimè fuit obſervatum, longa Experientia omnium indubitatiſſima Regula. Ideò Celſus Romanus medicus conſentit ad (Experimen- tum (ut & judicium) ſine Scientia fallax, diffici le, & ad ſor- tem eſt, ſed cum Scientia certum & ve- rum. Remedioru̅ nulla usqua̅ penuria, ſed noſtra eoru̅ plerunque turpis igno- rantia. Sicuti duo ſunt genera Medicorum: unum quod miraculosè ſanat, alterum naturaliter per medicamenta: Ita cujuslibet morbi duæ ſunt origines, una Naturalis, altera Cœleſtis: Verbum Domini ſanat Cœleſte, Naturale me- diis naturalibus reſtituitur.) Curandi rationem nil magis conferre, quàm Experientiam omnium artium ma- trem, qua conſtat doctiſſimos medicos non raro à ruſtica vetula victos. Idem de aliis ſex principalibus membris & partibus corporis Humani audiendum: Externum Macrocoſmicum Cerebrum est Oleum Argenti, Liquor Sapphiri, Smaragdi, Muſci, Vitrioli, &c. Internum microcoſmicum confortans. Pulmo- num & totius pectoris Balſamus, ſunt flores Chibur ſeu Sulphuris. Hoc pacto non ad leves ſaltem morbos auxilia ſeu Remedia craſſa Minerva parata, reperta fuiſſent, ſedetiam ad Chronicos illos Aſtrales & Fixos qui ob radices tam altas multorum judicio deſperati & à medicorum vulgo loca, ſemi- na, nativitates, radices ac morborum centra non intelligente æſtimantur incu- rabiles. Nullus enim morbus est, quatenus morbus, qui non ſuam habeat medi- cinam, niſi occulta prædeſtinatione mortalibus incomprehenſa, peculiari Numi [ID00067] nis irâ genitus (qui medicis non commendatus est, ſed Apoſtolis per fidem veram in Chriſtum omnes morbos ſanantibus) incurabilis evadat: aut cu̅ Plinio Natu- ra̅ in ſuis viribus ut injuſtam Novercam velimus inſimulare mendacij, cum ta- men illa benigna Rerum Parens, providens & ſagax Natura, dederit egentibus brutis animantibus naturali inſtinctu Remediorum cognitionem: Fatui ergo prorſus, & ſtolidi judicii foret, maximum illum Rerum Conditorem hominibus hæc occulta fore voluiſſe: nam fruſtrà creaſſet, præſertim cum animantibus intel- lectu carentibus hæc fecerit manifeſtiſſima. Ciconia in ſerpentum paſtu Origano ſibi ſalutem quærit: Sues à ſerpentibus læſæ Cancrorum paſtu ſibi medentur: A- pri Hederâ: Grues Junco: Teſtudo quando impetitur à ſerpente, comedit Origa- num & confortatur per illud: Bufo quando alieno morſu & veneno vulneratur, ſolet adire Rutam vel Salviam vel Plantaginem, aut locum vulneris affricare, & ſic à periculo veneni ſe liberare: ideò Salviâ no̅ lotâ cum periculo in paſtu utimur. Muſtela pugnatura contra Regulum comedit Rutam. Pica cum ægrotat, Lauri folium in nidum immittit, & ita convaleſcit: upupa uva paſta læſa, Adianto ſibi medetur: urſi à Mandragora læſi devoratis Formicis evadunt. Anſeres, A- nates, ceteræque aquaticæ aves medentur ſibi herba Helxine: Columbæ Verbena: Hirundines Chelidonia: Accipitres Hieracio: Et alia deni Animalia alias in- numeras invenere Herbas. Nemo ergo ſanæ mentis est, qui ambigat, Cœleſtem Patrem (ut pium ac ſacrum rerum omnium Parentem decet) filios ad Imaginem ſuam creatos, & quorum gratia omnia condita ſunt, hac in parte præterire, ac brutis poſtponere voluiſſe: Qui enim nobis ſuum filium dedit, & pro Spiritu ſancto ſuo orare nos juſſit, quanto magis totam Creaturam, Viſibilia & Inviſi- bilia, ſubiiciet? Creavit enim Altiſſimus autor Naturæ Medicinam no̅ mancam,(Siracid. c. 31. ſect. 4.) ſed perfectam de Terra, juſſit medicos pia aſſiduitate illam inquirere & fide de- bita præparatam cuivis pathemati convenienter adhibere. Diligenter etiam notandum est, quod omnia medicamenta quæ corporibus humanis applicantur, non ſui ratione, ſed DEI munere ſunt efficacia, ac ſalubrem ſortiuntur effectum. Niſi enim Deus affuerit, vireſ infuderit Herbis, Quid rogo Dictamnus, quid Panacæa juvent? Habent enim hæc inferiora, dico Animalia, Herbæ, Lapides, Metalla ſu- am vim ſubminiſtratam à Cœlo, Cœlum vero ab Intelligentiis, hæautem ab Opi- fice, in quo omnia virtute maxima præexiſtunt. Vita Naturalis ex fonte Vitæ [ID00068] est uniuerſalis, Deo videlicet. Vivunt enim Elementa ex Firmamento, hoc au- tem ex Intelligibili Mundo, & iſte ſolum ex Deo, ſive ex æterno ejus Verbo. Est igitur omnis omnium unica vita in omnibus, juxta ſubjectum nihilo minus in (In omnibus igitur Dei, Naturæ do- mini, volun- tas expeten- da, non Na- turæ. 2. Chr. 17. ſect. 12. Pſalm. 31. Strach. 58. ſect. 9. 10. 11. 12.) quod influit, vario modo gliſcens. Itaque ſi quid herbarum præſidio perficere ſta- tuimus, non tàm herbis quàm Deo fidendum: Sic enim in propulſandis morbis res optatum felicem ſucceſſum est habitura: aliâs conatus omnis in diverſum rapitur, ubi nulla ſubit Opificis, à quo omnia effectum ſortiu̅tur, cogitatio, aut ab- est erga illum fiducia. Ita Aſſa mortuus, qui plus medicis, quam Deo fidebat. So- la Medicina Cœleſtis ſive Verbvm Dei (quod est Fermentum medicinarum, ſine quo nulla medicina est efficax) ſanat omnia, & per Verbi Efficaciam (in quo latet, & à quo procedit omnis vis omnes etiam naturales actiones ſuperans) me- dicame̅ta demum fiunt virtuoſa: Et ſicuti Cortex non est nucleus, ſic Herbæ non ſunt medicina, ſed ſignum ſaltem hujus ſignati Verbi. Duplex eſt Medicina in Terra, Viſibilis à Patre creata (quæ in corpus non debet adminiſtrari niſi per ſe- parationem puri ab impuro ſit prius præparata) Inviſibilis à Filio per Verbum, & eſt una medicina: Medicus per Herbas ſanat, Herbæ ſunt media, in quibus medicina eſt, Herba non eſt medicina, quæ inviſibiliter in ipſa à Deo eſt ab- ſcondita. His prudenter, recto judicio conſideratis mirari ceſſabimus, quod Deus omnipotens per Prophetas & Veros Cabaliſtas ſolo prolato Verbo Hominem ſanet: Vivus ſiquidem eſt Deus, & vivi Dei vivum quoque No- (Act. 3. ſect. 6.) men, & vivi Nominis vivæ quo Literæ: Vivit Deus propter ſe, vivit No- men ejus propter ipſum, vivunt Literæ propter Nomen: Et ſicuti vitam habet Deus in ſe ipſo, ſic etiam Nomini ſuo dedit vitam habere in ſe ipſo, & Nomen porro Literis. Per Magos Veros, Naturæ accuratiſſimos Exploratores (non loquor de Necromanticis) Verbo Scripto ſeu Characteribus & Sigillis, certo tempore ſecundum Cœli virtutem fabrefactis, procul omni, quam ſola Ignoran- tia parit, Superſtitione, citra Nominis Divini prophanationem & offenſam, ullamve Fidei & Religionis injuriam: alioquin melius eſſet nos ſemper ægrota- (Talia No- mina ſunt Numina.) re, quam cum DEI contumelia ſanos eſſe: Characteres ſiquidem ſeu Nomina co̅- ſtellata ſecundum Agrippam non habent vires ratione Figuræ vel Pronunciatio- nis, ſed ratione Virtutis ſeu Officii à Deo vel Naturâ ad tale Nomen vel Chara [ID00069] cterem ordinati: Nulla enim est virtus vel in cœlo vel in Terra, quæ non de- ſcendat à Deo, quo non favente, nihil quod habet dare & in actum traducere po- test. Medicamenta ſunt corpora viſibilia, Verba ſunt corpora inviſibilia, ſive Herba ſive Verbum ſanet, facit Naturalis Virtus Deus, id eſt Spiritus Dei (Characteres dicit Para- celſus eſſe Spirituum Com poſita & Syrupos.) Naturæ coadunatus, per Verbum ſuum Fiat. De Cura Characteriſtica, quæ verbis prolatis, ſcriptis, ſculptis & de collo appenſis Naturales operationes perfi- cit, per Cœleſtes Proprietates ſyderum mirabili influentiâ cum noſtris corpori- bus concordantium, legatur Rogerius Bacchon de mirabili poteſtate Artis & Naturæ. Per Medicos autem Verbo Creato ſeu Miſericordia ſua In- (Non à ſolo pane. Matt. 4. ſect. 4. Deut. 8. ca. 3. Luc. 4. ſec. 4. Luc. 11. ſect. 14. Gratia enim meritò ſupe rat Naturam & ſignatum, ſignum. Ioh. 1. ſect. 3. Eccleſ. 24. ſect. 8. 9. 10. Hâc benedì- ctione ſubla- ta, baculus Panis fractus eſt, ſicuti a- pud Prophe- tas minatur Deus popu- lo ſuo. Ex mera Mi- ſericordia & Bonitate non Iuſtitia ha- bemus Pa- nem dupli- cem, alimen- tarium & ſa- nitatis. Niſi Deus dicat ægrota̅ti, Sis ſanus, nemo fiet ſanus.) carnata: cum hæc omnia ſaltem Triunius & Solius Verbi Divini, omnia ſanantis & conſervantis, efficaciâ fiant: ſicuti videmus in miraculis Salva- toris noſtri, qui dum ſurdum & mutum reſtituit (cui omnes Officinæ totius mundi ſuis pilulis & ſyrupis non potuiſſent ſuccurrere) non ſanat per Naturam, ſed per ſe ipſum, facit hoc Uno ſciliet Verbo, & ipſe est illud Verbum (vi- delicet Miſericordia Dei Increata) per quod omnia creata ſunt, à quo ſimplicia promanant omnia, quod cum Patre quotidie adhuc omnia in omnibus opera- tur. Quicquid enim operationis & virtutis est in Creaturis, tàm in magno, quàm in parvo Mundo, id totum à Deo Incarnato in ſui explicato & manifeſta- to fieri certiſſimum est, unius Spiritus implentis omnia vinculo, in unum in- ſeparabiliter colligata, qui Spiritus idcirco plenitudo mundi totius una eſt, & me- ritò vocatur Plenitudo. Nam extra Deum nihil fit, in ipſo omnia moventur, vivunt & ſubſiſtunt: Hoc Verbum Dei, Primogenitus omnis Creaturæ ve- re Panis est noſter , quem Salvator petere juſſit; Mumia ſupercœleſtis, Balſamum ſupranaturale, plus quam propria Hominis Mumia, aut Balſamum Naturale mortales ſuſtentans. Virtus in Pane est Dei benedictio, imò Deus ipſe: Verbum in Cibo Terreno est verus Panis, bonis & malis datus: Non ex ſolo Pane, ſed ex eo quod est in Pane vivit Homo: Ita Cibus & Vita non ſunt à Terra, ſed à Deo per ſuum Verbum: Si Verbum non eſſet, & per ſe eſſet ſolus Pa- nis, tunc Terra eſſet noſter Deus: ſed nequaquam, non è Terra, ſed ex Deo per ſuum Verbu̅: Hoc igitur Verbum Vera est Medicina ſanans omnia, non omni- bus innotuit, nec cuivis in pulvere Scholaſtico ſubmerſo datum eſt de illo libare aut ſcribere. unicus Paracelſus, Moſaicæ & Viventis Philoſophiæ [ID00070] (Ioh. 1. ſect. 10 Hebr. 11. ſect. 3. Pſalm. 107. ſect. 10. Deuter. 22. ſect. 47. Explicatio vulgaris di- cti, in Her- bis, Lapidi- bus & Verbis magnas eſſe virtutes.) diſcipulus, de Secretis Naturæ, & Miraculis Dei ſcripſit, hoc est, de Verbo Dei Incarnato in Creatur is reperiendo, quod Medicina & Vitæ noſtræ Baculus est: per hoc enim Verbum, Fiat, totius mundi ſemen, Cœlum & Terra creata ſunt, illud in omnibus Creaturis efficax est, & cui meritò Creatu- ræ tanqua̅ animæ ſuæ ſubjectæ ſunt. Quicquid ergo Medicus Natvrali- ter ſeu Herbis per moram Temporis ſucceſſive operantibus efficit: illud Magus ſeu Medicus Cœleſtis Characteribus & Lapidibus Gamaæa ſcilicet Influentialis Conjugii Terreſtri ſigno, per combinationem matrimonia- lem Superiorum & Inferiorum Astraliter, validiſſima impreſſione, ſubito & longè citius perficit: Ea enim est Naturæ mutua colligantia & conti- nuitas, ut omnis Virtus Superior per ſingula Inferiora longa & continua ſerie ra- dios ſuos diſpertiendo, uſ ad ultima inſtar funiculi tenſi fluat: & Inferiora vi- ce verſa, per ſingula ſua Superiora perveniant, quia una est Virtus opifex, & ſpe- cierum participatio per omnia diffunditur: Matrimonium Divinum: Hinc Re- rum Naturalium Inferiorum cum Superioribus, mira colligantia, continuitas, influentia & ſympathia: Intercedente hoc matrimonio mundi, multa in Magiâ & Cabalâ effici poſſunt. Et Verus Cabalista (quem Paracelſus vocat Naturalem Divinum, qui Prophetis æquiparatur, & cujus mens unita & coæquata Deo facit omnia (Omnis Cre- atura timet, & reveretur Nomen illi- us, qui fecit eam.) quæ vult, vult aute̅ quæ ipſe Deus) Dealiter ſupra Natnram, fiduciâ fir- mâ, & fide mirificâ miraculoru̅ Janua Unico Diviniſſimo Nomine Ihsuh, in quo recapitulantur & continentur omnia, id eſt, in Verbo Mirifico, per Mentem, Fidem & Orationem, preces ſcilicet in Spiritu & Veritate factas in mo- mento exequitur. Renaſcentia est Ager Medicinæ Cœleſtis, quæ uno verbo curat ſine medio Externo: una illa operatio contingit ratione Dei, tanquam Artifi- cis, & ratione Hominis tanquam Inſtrumenti: Hominibus enim innocentibus, (Lege libros Regum. 1. Reg. 3. ſect. 12. Sap. 7.) & in lege Domini doctis, pro voto fidei ſervit omnis Creatura, & exaudiuntur ad omnia, quæcunque petierint, teſte Elia, Eliſæo. Per preces enim, id est, petendo, quærendo & pulſando, in Fide omnia impetramus: per fidele̅ Orationem recta & certiſſima via conſcenditur ad ſummam Divinarum atque Humanarum Rerum Sapientiam: Nam in his Tribus Punctis Principalibus, conſiſtit etiam to- tum Fundamentum Magicæ & Cabaliſticæ Artis, ut videre est apud Paracelſum de Signatura Rerum, lib. 3. Ideò etiam ſoli Creatori omnia in omnibm operanti, debetur Honor, Laus (Corporis ſa- nitas Deo debetur, non medicis. Notate me- dici, qui mo- re Ethnico- rum, poſtha- bito & in- co̅ſulto Deo, qui ſolus ſa- nat languo- res, neglecto item Termi- no prædeſti- nato juxta voluntatem Divinam, te- meraria ar- rogantia cer- tum ſponde- tis & defini- tum, ſoli Di- vino bene- placito com- mittendum convaleſcen- tiæ Tempus. Eſ. 48. ſect. 11. Sir. 38. ſect. 4. Sir. cap. 30. ſect. 15. 16. 17.) & Gloria ob deſideratum Medicamenti ſeu verbi ſui exhibiti conſecutum fi- nem. Medico autem DEI & Naturæ obtemperanti miniſtro, manu ſeu inſtru- mento, ne ſibi quæ ſolius DEI ſunt, uſurpet, fidelis ſaltem Laboris ac Charitatis debetur præmium, quod miſeris & egentibus mortalibus poteſtatem à DEO ac- ceptam legitimè adminiſtrarit. Nihil enim ſuum ibi est præter artem & legiti- mam adminiſtrationem, cujus gratiam refert non auxilij: Deus enim ſolus ſu- per omnia laudandus aut benedicendus in omnibus Honorem ſuum alteri no̅ dat, & quia totum dedit, totum etiam rehabere & retrahere vult. Nihilominus tamen jubente Sacra Scriptura, Honorari debet Medicus verax & ſyncerus, qui inter omnes artes & facultates Deo acceptiſſimus est, primò quia Deus per ipſum utpote ſuum miniſtrum etiam neſcientem & dormientem operatur, ac ſu am voluntatem exequitur, ſuppeditando Medicinam de Terra & Verbum ſuum ſupernè, ſine quo nulla Efficacia in medendo præſtari potest, ſine me enim ait Salvator, nihil poteſtis facere: Secundo, quia juxta infirmorum curationem (ſiquidem Sanitas maximum Hominib. Bonum) omnes etiam mortales in Na- turæ ejus́ Luminis inveſtigatione ac cognitione (quem Homerus non ſine cauſa jubet eſſe , omni ſcilicet cognitione refertiſſimum) merito anteire debebat: Tertiò, quia ipſe ſolus, mirabilia DEI opera, tàm in magno quàm in par vo mundo omnibus manifeſtat, ita ut non tantum per detecta arca- na ſua & myſteria, verum etiam per ſanationem infirmorum DEI laus & gloria mediante Medico ſummoperè evehatur & extollatur: Ideò etiam inter omnes ſcientias & facultates præſtantiſſima meritò judicatur Medicina, in qua ma- gnalia DEI ſumma mir aculosè conſpiciuntur, quæ ex Theologia ſeu Lumine Gra- tiæ, ſumit initium, & in Lumine Naturæ perficitur.

III. QUOMODO ILLA CORTICIBUS TECTA, BENEFICIO VULCANI ERU- enda & debitè præparanda ſit.

PErfectè omnia creata ſunt, quo ad primam materiam, ſed Chymicus per (Medicus per Vulcanum Creaturam Dei perficit.) Vulcanum ultimam materiam perficit, quia nulla res in hoc inferiori mundo generationi & corruptioni obnoxio adeò nobilis est, quæ non in ſe & reſpectu al- terius Venenum habeat, juxta Eſſentiam ſeu Medicinam: In omnibus maximis [ID00072] DEI operibus, ubi Malum, ibi etiam Remedium, ubi Virus, ibi Virtus. Ideo nil (Sir. 39. ſect. 26.) fruſtra creatum, ſed omnia in aliquem uſum: Nam ita à Natura comparatum est, ut ſemper Bonum & Malum in aſſiduam Timoris DEI recordationem con- juncta ſint in omnibus rebus, quæ producunt, Elementa ſublunaria. Quampri- mum, ait Firmianus, Homini Virtutem Omnipotens indidit, confeſtim & Ho- ſtem adjecit, ne Virtus otio torpens Naturam ſuam amitteret. Adeò nil ex omni parte beatum dixit Poëta, ut Homo Divinæ Naturæ particeps omnium (Rigida DEI juſtitia eſt morbus & venenum in omnibus re- bus: E con- tra Miſeri- cordia DEI in Natura & in omnibus rebus eſt me- dicina. Sap. 18. ſect. 15. 16. Sir. 39. ſect. 36. Eccl. 33. ſect. 15. 16. Eccle. 3. ſect. 14. 7. ſect. 15. Sir. 42. ſect. 25. Cauſa ſym- pathiæ & an- tipathiæ.) animantium Dominus, ſuos patiatur manes, & quibus exagitetur furias habeat. Rogerius Bacchon Philoſophus Anglus dicit, Deum Tenebras & Lucem facien- tem, ubi pro ſua Misericordia magnam Medicinam poſuit, ibidem etiam poteſtate juſtitiæ ſuæ incomprehenſibilis Venenum pro cuſtode, Tribulos videlicet & Roſarum ſpinas, prævaricationum comites individuos ac vindices adiunxiſſe. Bonum ſine malo cognoſci non poteſt, & cognito hoſte vitari potest damnum: ſic etiam Sacer Hermes antiquiſſimus Theologus, una cum Eccleſia- ſtico ſcribit in clave, Ex co̅tr apoſitione & contrarietate omnia ſublunaria opor- tere conſtare: & hoc propter generationem & corruptione̅ rerum aliter fieri eſſe . Omnia enim cum non habeant quæ timeant, contra leges agunt: ne aliter Homo potest ad ſummum faſtigium venire, niſi manu ſemper agitata ſe ad ſalutem ſuam dimicandi tenore fundaverit. Deus enim per ſuam ſapien- tiam ita ordina vit, ut æque bene ſit ſicuti est , quo ſpecta- culo Natura mortales ad eius ſecreta contemplanda & eruenda voluit promo- vere, ut ſi alter alterum perhorreat, In viſus invide̅tis defectus reſarcire velme- deri poſſit: Quapropter Heraclitus Naturam è Bello genitam, & Homerus con- tentionem vocat: Homo est ſui ipſius hoſtis, Cauſa diſſolutionis & mortis est Re- gnum hoc noſtrum in ſe ipſo diviſum, inteſtinum videlicet duellum, ſiquidem in corpore microcoſmico, propter coniunctionem rerum adverſarum perpetua lu- cta, ac conſer vator & deſtructor ſanitatis latet, quo nomine Sancti, mortale cor- (Sir. 38. ſect. 15.) pus vocarunt Infernum ac Purgatorium, in quo ſemper belliger andum est. Ideò cum in vitæ Republica, Mortis Anatomia Hoſpitium invenit, Natura medicos miniſtros eſſe præcepit, ac ſeparatores, non magiſtros vel compoſitores. Remedia enim præparationes, ſeparationes, & exaltationes requirunt, antequam latentes & ligatas virtutes explicare poſſint. Quemadmodum autem omnia Igne pro- bantur, ita etiam Examen ſcientiæ medicinæ in igne debet fieri. Medicina & [ID00073] Chymia non poſſunt ſeparari: Manifeſtat enim Chymia, (non illa qua impoſtores ad ſuas Dealbationes & Rubefactiones utuntur,) non ſolum vera ſimplicia, Ma- gnalia, Arcana, Myſteria, Virtutes, Vires ſanationem concernentes, verum et- jam ad imitationem Archæi Ventriculi ſeu Chymici Naturalis Innati docet ſe- gregare quodlibet myſterium in ſuum reſer vaculum & medicamenta infelici- bus veſtimentis obducta debitâ ſeparatione ab impuritatibus & corruptibili ac fœda ſuperficialium & externorum Elementorum commixtione expedire, ut pu- ra illa Chryſtallin aque materia, ſeu Natura ſimplex exhibeatur corporibus: Sed hanc à carceribus & captivitate expedire, Hoc opus, hic labor est. Digna provin- cia in quâ omnes medici ſeneſcant, & plena exercitationis, ſine ſiquidem Philo- ſophia Chymica omnis Medicina mortua est: Absque Alchymiæ cognitione ne Theorica neque Practica Medicina eſſe potest. Qui illam difficultate perter- ritus recuſaverit, fruſtrà morborum loca inquirit. Non ergo imitandi ſunt hac in parte Vulgares noſtri medici, qui ex aliorum vigiliis, & laborum inven- tis ſuæ ignaviæ patrocinia quærunt, & præparationem medicamentorum Phar- macopœis maxima ex parte negligentibus & avaris (de conſcientioſis & ſua fi- deli diligentiâ Reipublicæ tanquam Alchymiæ Vulcani inſervientibus hîc non loquor) maximo ægrotantium incommodo committere ſolent. Per hanc enim artificioſam corporum reſolutionem in conſpectum venie̅t proprietates, quæ an- tea compoſitionis virtute occultabantur. Per illam inſuper tanquam artificia- lem quandam cynoſuram, Chymiatri vela, non modo ad omnes Naturæ oras, ſed etiam ad ipſum totius Creaturæ, ſingularum etiam ejusdem abſtruſiſſimarum virtutum, admirationem, contemplationem, perceptionem́ fecerunt, & inſi- gnem in plurimis ſunt aſſecuti ſcientiam: nec immeritò. In hac ergò vera corpo- rum Analyſi, & vitali Anatomiâ, oportet medicum eſſe exercitatum (ut ſupra dictum) quia nulla est conſtans proprietas ullius corporis, quæ non vel in Sale, vel (Vegetabilia comprehen- dunt plantas, arbores, zo- ophyta: A- nimalia, bru- ta per ordi- ne̅ Reptilia, Natantia, Volatilia, Quadrupe- dia.) Mercurio, vel Sulphure ejusdem corporis, deprehendatur. Primò autem Corpo- ra omnia compoſita inferioris globi in tres ordines vel choros diſtribuenda ſunt, in Animalia, Vegetabilia & Mineralia: Individua deinde horum omnium dili- genter examinanda, & Individuorum partes: Ita inveniemus in ſingulis ordi- nibus illuſtres trium primarum differentias: Est enim in officina Rerum Sala- nimale, vegetabile, minerale: animale, vegetabile, miner ale Sulphur: Mercuri- us item vegetabilis, animalis, mineralis. Prima Rerum facies fuit pura, integra, [ID00074] perfecta ſine corruptione & morte: Summus enim & omnium opifex Deus, ſua voluntate propter infinitam gloriam ſuam creavit omnia bona, ut omnia eum glorificarent, & ſanctè incorrupte́ ſecundum præſcriptum ordinem viverent. Homo primò ſanus creatus est, (morbi enim primam originem non ex viro ſed ex muliere ducunt) verum ingreſſus in mundum, peperit aditum ad mortem, quia apparuerunt duo contraria, externum corruptibile & internum integrum, ſine corruptione ſubſequente diu non potuerunt in uno ſtare. Poſt prævaricatio- nem igitur & defectionem ab unitate ad alteritatem, maledictione Divinâ no- (Sir. cap. 38. ſect. 15.) væ ſuper venerunt Tincturæ ( ) quarum mixtione in calamitoſam ſortem, unâ cum calamitoſo mundi ſocio, transplantata est totius Creaturæ pul- (Morborum calamitate & ſuperventu Transplan- tatio Creatu- ræ facta: poſt defectionem tam ratione creationis, quam propa- gationis ho- ſtem in ſinu ſuo gerunt mortales, morbos ac mortem ſuâ innatâ con- trarietate ac corruptione cauſantem. Qui diſcit Deum & ſe- ipſum cogno ſcere, ille be- nè Terram coluit. Nimia licen- tia homines deteriores fiuntaut bru- tis ſimiles: Labore au- tem pellitur Otium Sata- næ pulvinar.) chritudo: Impuritas puris radicibus adjuncta, ea́ fuit morborum prædeſtina- tio. Morborum enim radices incertis individuis vel ſpeciebus ſeorſim non con- ſiſtunt, ſed implantatæ & permixtæ puris primis́ rerum ſeminibus: Nutrimen- ta verò rerum Naturalium, fructus ſunt ſeminum, in quatuor matricibus vel Elementis vigentium. Natura igitur ut jam est, nil in hoc ambitu ſublunari nobis puri dedit, ſed omnia permult is miſcuit impuritatibus, ut iſtam nobis Chy- micam ſcientiam ab infantia noſcendam eſſe, ceu quodam neceſſitatis ſtimulo in- culcaret, ut dum è Paradiſo in hujus mundi ſuburbium expulſi, in utrius Limi Viſibilis & inviſibilis admiratione, in veſtigatione, & cognitione Terram id est tota̅ mundi machinam coleremus, & in parando victu, aliis́ ad ſuſtenta̅- dam hanc præſentem vitam neceſſariis, tanquam Naturæ operarii non in umbrâ ſed in ſudore vultus occuparemur, hoc pacto in duſtriam noſtram in hac TERRA LABORIS, per impoſitionem Crucis patienter ferendæ, ad conſequendos Terre- næ & Cœleſtis Sapientiæ fructus excitaret, ne ſocor des inerti ac turpiſſimo tabe- ſceremus otio, aut nil agendo (ad omnia vitia & peccata procliviores) male a- gere diſceremus. Et hic est verus Creationis Hominis Finis, ut in DEI Timore & amore proximi, amiſſa recuperando Terram laboret, non ut otietur, ſed ut in Lumine Naturæ, non ſecundum ſuam, ſed ſecundum Creatoris voluntatem am- bulando, Inſtrumentum, Habitatio, ac Tabernaculum DEI maneat, & ad evi- tandas malas & ocioſas cogitationes, in Viis Domini ambulet, hoc est in ſuis ope- ribus per obſer vationum Temporalium & Cœleſtium conſiderationem, miracu- la DEI per Naturam in veſtiget, In viſibilia DEI opera manifeſtet, celebrans ad- mirando infinitam Creatoris Sapientiam, Potentiam, & indeſinentem ergage [ID00075] nus Humanum in operum ſuorum mirabilium, magnalium & myſteriorum in- dagandorum patefactione, Bonitatem. Sed relictis iam alimentis ad medicamen- ta veniendum est, in quibus nemo tàm ſtolidæ ceruicis (niſi frugib. inventis ma- lit adhuc ad modum prioris hirſutioris ævi glandibus ſeu putaminibus cum nucleis veſci) qui hanc artem improbabit Separatoriam, quæ Bonum à Malo, V- tile ab Inutili, Narcoticu̅ ab Igne, Spiritum mineralem ab Anthos, Homogenea à Heterogeneis, Venena à Medicinis & Balſamis ſalutaribus, Lucem à Tenebris, Vitam à Morte, Diem à nocte, Viſibile ab Inviſibili, Cœleſte Purum, Nucleum, Medullam, à Terreſtri Impuro, Corticibus, Membranis, Inuolucris, Teſtis, Sili- (Solæ purifi- cation esſunt vera Corre- ctiva omni- um Remedi- orum. Sicut mors ſeparat æter- na & caduca, ita Vulcanus bonu̅ à ma- lo, Quintam eſſentiam à corpore. Sir. 39. ſect. 39. 40.) quis & Fæcibus, Veſtimenta & Domicilia medicamentorum corporibus huma- nis adverſa, ab Incola, Anima, myſterio Superelementali, Quinta Eſſentia pla- nè corporum noſtrorum Balſamo Interno, conueniente, amica & correſpondente rite ſecernere & ſeparare docet, ut colligatur eſſentia illa vivifica ſaltem, cuius facultas ſolutis vinculis exurgens altius & promptius ſe promit, & vires multò quam antea majores profert, & corporibus ſanandis efficaciores. Venenata enim omnia Balſamum habent Humanæ Naturæ conſentaneum, & nullum Venena- tum est Animal, quod Veneni ſui Antipharmacum in ſe non contineat & in ſuo genere bonum ſit, & dum Homini est Venenum, alteri animaliſæpè est fami- liare alimentum: Ita araneæ gallinis ac paſſeribus proſunt, bufones ſerpentibus, ſerpentes ceruis & ciconiis: Formæ autem hæ medicamentorum extractæ plus operantur, quam cum ſunt in materiam immerſæ, quæ potentiam & operationem Arcani impedire & infringere ſolet: Imo Anima ſeu forma uniuscujusque Rei ſpecifica, multo & plures & præſtantiores virtutes operationeſque habet, quam velipſum corpus, vele juſdem Rei materia: ſiquidem omnis Res habet eſſe à For- ma, quanto ergò magis de Forma, tanto magis de Entitate: Id quod Chymiæ oſo- res propriâ conſcientiâ coacti, & oculari demonſtratione convicti, inficias irene- (Rationes cur Spagyri- ca medica- menta debi- tè præparata multis offi- cinarum mi- xturis Hete- roclitis ſint præferenda.) queunt. Et hinc commoda plura ſequuntur: Primò, quod ratione minoris quan- titatis medicamenti facilius & liberius multò ægri ipſum capiant, cum pluri- miſæpe ita ſint difficiles, ut vitam potius cum morte commutare velint, quam il- larum craſſarum & turbidarum potionum, complexionem humani corporis cor- rumpentium, plenos haurire calices, quas etiam ipſe Medicus præſcribens, & A- pothecarius miſcens in caſu ſimili bibere exhorreſcendo recuſarent. Secundo quod horum uſu etiam reiterando non lædatur ventriculus, cum nil obſtet, quo [ID00076] minus actionem ſuam præſtent (ſeparata enim in ventriculo naturali impetu ad notiora feruntur ſine impedimento diverſoria) & citiſſimè corpus afficiant, & ab ipſo afficiantur: ac ita aſperæ ac terreſtres ipſorum partes interioribus adhæ- rentes ulcerare, nec ſæpius utentes (ſicuti per frequentem vulgarium uſum) va- letudinarios facere poſſint. Tertiò quod ex iis eſſentiis omnis nociva qualit as (ſi tota prima præparatione auferri non poſſit) aliarum tamen exquiſitiſſimarum permixtione omnino adimatur, aut ſaltem facilius obtundatur. Et quod diffi- teri non poſſumus, Ars hæc Spagyrica adeo neceſſaria est, ut ſine magno diſcri- mine illa carere medici non poſſint: Nam in re unaſimplici́ ſæpè ſubſtantiæ ſunt diſſimiles, ſæpè contrariis proprietatibus inſignitæ, quarum una noxia, reliquæ ſalutares, ut in opio, melle apparet, quæ ſine ſubſtantiarum ſeparatione hujus ar- tis adminiculo perficienda dignoſci neutiqua̅ poſſunt. Galeniſtæ etiam ſolo hujus artis beneficio tueri poſſunt ſuas Maximas, affirmantes omnia amara calida eſ- ſe, cum tamen Opium quam vis ſummè amarum ſtupefaciendi virtute excellat: Roſa item & Cichorea licet amaræ, nihilominus ad refrigerandum adhiberi ſo- lent, Reſponſi hujus nodus Cultri Anatomici Ignis videlicet beneficio diſſecan- dus est, & ſic ſubſtantiarum facta ſeparatione dignoſcemus Simplicium Tempe- (Venenumre- dactum in Arcanum no̅ eſt Vene- num, ſe præ- ſtans medi- cina: ſic Pla netæ Terre- ſtres liberan- tur à ſua Le- pra: & ingra tiſſimi fœto- tores per di- geſtionem in ſuavem vertuntur o- dorem.) raturam, & reperiemus in Opio Sulphur dulce Narcoticum, Salamarum calidu̅, ſubtili reſolutione penetrando ſudores movens, ſine ulla vi ſtupefactiva. Et quod meritò admir andum (prout ſolertes medici norunt, qui ex incommodis ſciunt elicere commoda & utilitates) Venena metallica licet pernitioſiſſima, hujus artis miniſterio & Ignis Iudicio, eatenus poſſe corrigi & emendari, ut ſine noxa tuto poſſint corpori ingeri, ſicuti Arſenici, effrenatæ malignitatis exemplum per ſa- lem petræ artificiosè Vulcani beneficio fixati, manifeſtam fidem facit. Minera- lia enim, quorum ſpiritus ſubtilitate noſtros vincunt, & lapides pretioſi à medi- camentorum numero excludi non debent: Rite præparata Vegetabilibus longe præſtant in curan dis morbis. Primò, quod molliori materiæ, qualis est Planta- rum & Animantium, tanta virtus, fortesque operationes imprimi non potue- rint, quan doquidem difficulter eas retinere poſſe videntur: Fieri etiam non poſ- ſet, ut Vegetabilia corruptioni obnoxia corpus Humanum à corruptione vindi- carent, ſicuti perfectorum metallorum ſpiritus, nullis corruptionibus obnoxij, faciunt. Secundò, manifeſtum est, mineralia & imperfecta metalla, magnis virtutib. medicinalibus dotata eſſe, ut in Chirurgicis medicamentis apparet, vbi vix vl [ID00077] lum unguentum præparatur, in quo non imperfectum metallum vel minerale admiſceatur: Ergo abſque dubio perfectalonge majores vires ab Omnipotente acceperunt. Tertiò, quod Naturæ Animantia & Plantas non uni alicui actioni, ſed multis virtutibus functionibus que aptas gignere cupienti, minime licuerit ita contemperare mixtionem illorum corporum, ut vires illas admir abiles conſe- querentur, & ſolidam ſtabilemque Balſami Naturam admitterent. Quartò quod lapidem generatio temporis intervallo abſoluitur majori, breviori autem abſolute perfectorum corporum: Natura igitur longitudine temporis adjuta, ma- jore agendi facultate lapides pretioſos, aliaque metallaria corpora exornare po- tuit: Varietate enim officiorum ſenſibilium & mobilium non diſtrahuntur. Ad- de quod lapides pretioſi meritò ceteris commendabiles ſint, propter ſummam ipſo- rum temperiem & ſplendorem, qui in Granato Bohemico vix ullo ignis ardore domari aut corrumpi potest: idque propter ſolam ſpirituum fixationem, quæ in ipſa ſat is percipi potest: qua ratione etiam Auri vires in curatione morborum æ- mulatur, & Rubino Orientali, ſuſtinenti Ignis examen vix tot horis, quod alter menſibus, meritò in uſu medico præferri debet. Hoc etiam hîc obiter notandum (Gemmę ſunt ſtellæ Ele- mentares.) est, quod Gemmæ ſuum Colorem, Formam & Tincturam, per Aſtrorum forma- tionem à metallis accipiant, ſecundum intenſionem aut remiſſionem colorum, ſunt enim metalla tranſplantata. Nam Rubini & Granati, auri habent Tinctu- ram, Sapphiri & Turcoides argenti, Smaragdi & Chryſolithi cupri, Hiacynthi & Topaſii ferri, Adamantes ſtanni, Saturnus glutinamentum cum pondere ſubmi- ſtrat, ſicuti è factitiis illis & ementitis gemmis è minij & ſilicum alborum pul- vere proportion abiliter mixto, additâ formâ metallicâ, per Ignis artificium ad oculum demonſtrari potest. Et quamvis Naturalibus ac genuinis colorum pul- (Lege manu- ale Theo- phraſti. Mineralia Hominis ſa- nitati con- ducunt. Dum enim corpus hu- manum ac- cipit ſuam medicinam è mu̅do, quia mundus eſt, inde ſequi- tur omnia mineralia homini conducere, quodq; applicatu̅ ad ſuum minerale in corpore phyſi- co contentum.) chritudine non cedant, pondere tamen & mollitie fucus & adulteratio ab intel- ligentibus Lithotomis facile deprehenditur. Si forte qui ſint, qui ex ſimplicita- te dicant, Metallorum uſum in medicinâ nullum eſſe, ſaltem in civili vita, quam- vis ſint Elementorum fructus æque bene ut Animalia & Vegetabilia, non ad Ho- minis nutrimentum, ſed ad medicinam creata in Hominis gratiam, neque illo- rum perfectorum præcipue ullam eſſe cum corpore humano convenientiam ac ſi- militudinem, licet illorum trium primorum etiam Homo particeps ſit, ſciant Ani- male, Vegetabile, & Minerale ſperma unum habere ortum, differre ſaltem Lo- ci & Receptaculi Qualitate. Animalia, Vegetabilia & Mineralia principia, u [ID00078] na eademque per omnia ſunt, ſed veria Receptacula. Aliud enim est Vegetabili- um, aliud Mineralium, ſiquidem omnia hæc deſcendunt ab uno genere principali principaliſſimo, & generaliſſimo (quod est generale ſemen omnium reru̅ ſeu pri- mæ materiæ ſubiectum, poſtea in tria principalia genera dividendum, Animale, Vegetabile & Minerale) à quo Natura recipit Argenti vivi Naturam ad crean- dum omne aliud compoſitum. Omnia ſunt ab uno principio, & tendunt ad u- num: In nocte Orphei & Hippocratis Orco, omnia ſunt unum, atteſtante etiam Anaxagorica, male ab Ariſtotele intellecta & inique incuſata: Sed (Sic etia̅ Spiri- tus vitæ uni- cus eſt per totu̅ corpus humanum, ſed quo ad corporis partes, qui- bus ineſt, varius.) poſtquam unica illa Natura Eſſentia & materia Rerum omnium in hanc mun- danam progreditur ſcenam, ſecundum Dei voluntatem, quæ est Specificum O- mnis Creaturæ, varia & multiplicis diſtinctionis mirabilia in itinere induit cor- pora, juxta Loci & Receptaculi diſpoſitionem & varietatem: ſecundum ſpiritus etiam uniuerſalis agitationem & operationem: hic creſcunt Vegetabilia, illic Mineralia proveniunt, iſthic generantur Animalia, & unum cedit ſemper in Nutrimentum alterius. Hic enim ordo ſublunari Oeconomiæ præſcriptus est, ut Mineralia Vegetabilibus, hæc brutis, brutaque hominibus alimentum ſuppe- ditent, quod fieri non poſſet, niſi natura unius eſſet affinitate participans naturæ alterius, & hoc propinquitate, & vicinitate primi generis, à quo omnia proceſ- ſerunt. (Rom. 8. Vide Apoca- lypſin Her- metis Para- celſi. Anima mu̅di eſt vita quæ- dam vnica, omnia re- plens, colli- gans & con- nectens, ut ex tribus ge- neribus Cre- aturarum, Intellectua- li, Cœleſti & Corruptibili unam reddat totius mu̅di machinam, per virtutem quam habet ab Idæis omnia tam naturalia, quam artificialia fœcundat infundendo illis pro- prietates occultas quas Quintas Eſſentias appellare conſuevimus.) Ex uno ergofonte procedunt omnia, & post abſolutum penſum, relicta Vanitatis ſtatione revertuntur ad loca ſua, immutabili quiete beata: Spiritus ille univerſalis totam agitans molem (Agrippa vocat ſubiectum omnis mirabilita- tis, Ens nullo ſenſu comprehenſibile) qui omnia in omnibus operatur & orbem Terrarum implevit, Dei Numen, totum mundum in ſe complectens. Auicen- na vocat Animam mundi diffuſam in omnibus rebus, fretus autoritate Plato- nis, Arabum & Chaldæorum, abſque omni tamen ſuperſtitione & cultuidolola- trico audiendum hoc, habito interim uni Deo honore & gloria ſua quam alteri non dat: Natura inquam media, infima ſupremis Harmonico quodam concen- tu coniungens (& nunc Animalis nunc Vegetabilis nunc Mineralis pro ſubiecti & receptaculi diverſitate vocatur) ſtupenda operari ſolet in tribus Naturæ familiis, ſicuti inter cetera, etiam in puero Sileſiaco, noſtro ſæculo memor abili manifeſta- tum fuit exemplo, in cujus ore produxit non aureum, ſed auro obductum maxillæ ſiniſtræ inferioris dentem, quem olim Pragæ in aula Illuſtriſſimi & Laudatiſſimi [ID00079] Principis D. Petri Vrſini à Roſis, &c. & vidi & contrectavi. Hermeticæ Philo- (Natura DEI Imago eſt I- gnis in viſibi- lis ſeu vigor Igneus quo cunctæ res multiplican- tur. Natura ſæpè in ſuo magi- ſterio ludit & lætatur de ſuo magi- ſtro, & de ſua arte & viribus.) ſophiæ ac mirabilium DEI operum Indagatoribus ſolertiſſimis, qui abditarum in ipſa Naturæ majeſtate cauſarum ſecreta rimantur, nihilque quod ſciri poſſit, ig- norare velint (ſiquidem ea quæ naturalem ordinem excedunt perſcrutari non ſit vetitum) mir aculum hoc ludentis Naturæ minus est mirabile, cum ex occultio- ris Philoſophiæ penetralibus ſciant, eundem illum Spiritum, & Naturam mine- ralem, quæ in Terræ viſceribus producit Aurum, etiam in Homine eſſe: Ille Spi- ritus in Auro, idem eſt cum ſpiritu generante omnium Creaturarum, eſtque ea- dem & unica generativa Natura per omnia diffuſa: Hic ſpiritus nunc Natura- le corpus aſſumpſit: Primum movens & Naturæ rector in omnibus rebus natu- ralib. eſt, conſervat omnia, & ab illo ſunt omnes res, omnia́ inferiora Harmo- nico quodam concentu regit: Scribit Albertus Magnus ſuo tempore in corporibus & capitibus ſuſpenſorum quorundam fuiſſe repertum Aurum: in libro Minera- lium dicit Aurum ubique reperiri: Non eſt res, inquit, ſine quatuor Elementis Elementata, in qua non inveniatur Aurum Naturaliter in ultima ſubtiliatione: Et ideò affirmant Philoſophi Myſterij ſui materiam ubique reperiri, quia in omni re Elementata conſiſtit. Item probat Albertus, quod maxima virtus minera- (In minerali- bus.) lis eſt in quolibet Homine, & maxime in capite inter dentes: & ſuo tempore in ventum ſcribit in ſepulchris antiquorum mortuoru̅ inter dentesaurum, in granis minutis & oblongis: quod eſſe non poſſet, niſi in Homine eſſet illa virtus minera- lis, quæ virtus mineralis eſt in Elixire Philoſophorum. Sic Morienes præſtans ille Philoſophus, Chymiologiæ ſcientiſſimus & in ea exercitatiſſimus, cum Regi Ca- lid interroganti de Elixiris materia reſpondiſſet: Ex te eſt ô Rex, & tu ejus mi- nera es: nequicquam de eade̅ à Reymundo Lullio Magiſterij ſcrutatore haud ſcio (Lullius fuit divinus ac conſumma- tiſſimus Phi- loſophus, immerito à Paracelſo culpatus. Materia la- pidis dicitur eſſe in omni- bus rebus ra- tione primi moventis in rebus natu- ralibus, qui Spiritus Vegetabilis nuncupatur, quo noſtra materia lapidis præ ceteris abundat, Spiritus hic tam eſt in animalibus, vegetabilibus, quam mineralibus.) an ſolertiori an dilige̅tiori discrepavit, cum materiam ſuam ex re vili & impre- ciabili ſe traxiſſe dixiſſet. Riplæus in Portis vtrique ſuffragatur: Momento Ho- mine̅ eſſe nobiliſſimam Creaturam, in quo eſt quatuor Elementorum proportio- natorum per Naturam Neutralis Mercurialitas, quæ omnino nilconſtat produ- citur per artem ex ſua minera. Rhaſin ſubjiciamus Riplæo, ut qui ab eo non us quaque diſſentiat: Libro Divinitatis, inquit, ſcias Res Naturæ ſubtili artificio ita colligatas eſſe, quod in qualibet re, eſt res quælibet potentiâ, quam vis actu non videatur. Sed de his curioſiùs verba facere ſuper ſedebo, alioquin co̅geriem Philo- ſophorum iſthæc confirmantium, non vulgaribus argumentis & à ſuperficie reru̅ [ID00080] ſumptis, ſed rationibus firmiſſimis & ex intimis rerum viſceribus eductis, ad- ducere huc poſſem teſtes videlicet graves, & exceptione quorum vis Sophiſtarum majores. Sed hæc transeunter ſint dicta. Porro Subtiliandi, Extrahendi, & Separandi modus Chymicus Galeni tempere deficiens, non admodum in uſu erat, (ſiliquas enim & cortices à nucleo non poterant ſeparare,) huic ipſi prorſus incognitus, quem tamen magno deſide- rio deſideravit inſcius: ut exipſiſmet verbis intelligere eſt quando de ſimplicium (lib. 1. cap 19. Lactis tria prima, Seru̅, Butyrum, Caſeus coa- gulatus, o- mnis enim Terreſtrei- tas eſt Sal.) medicamentorum facultatibus de aceti partibus calidis & frigidis ſecernendis ſe pericula omnia ſubiturum ait, ſi quam machinam inve̅ire queat, partium con- trariarum ſeparationis, ut in lacte ſic in aceto: Qui ſi artis deſtillatoriæ peritus fuiſſet, voti ſui hac in parte facilè compos fieri potuiſſet. Ne verò Hippocrati aut Galeno pro dedecore aut opprobrio imputa̅dum erit, quod hæc ignoraverint: DEVS enim & Natura (quæ Divinorum operum ordo & ſeries est, ac DEI po- tentiæ illiusque verbis & juſſis obſequitur, ab eoque vires mutuatur) nil facien- tes fruſtrâ, non omnia ſimul vno & eodem tempore generi humano profundunt, ſed dona quibusdam ſæculis particularia ſucceſſive communicant, nec uni omnia largiuntur, ſed unicuique particulare donu̅ diſtribuunt. Hinc apparet, quam diſ- ſimile fuerit multarum Veterum judicium, qui, ſi quid ipſi ignorabant, quod ab aliis ſciri etiam in longinquis regionibus audîſſent, illius perdiſcendi gratia, nul- lius non mar is terræque periculum ſubierunt: Sine dubio, ſi Galeni ſeculum in Pa- racelſi tempore incidiſſet, eruditionem ejus ſine invidia veneratus fuiſſet, nec puduiſſet eum Carbonum: & prout erat diſcendi avidus, ipſi Theophraſto, tàm pro trium primarum ſeparatione in aceto: quam pro altiorum Magiſteriorum & Elixirium præparationibus communicandis, aliquot annis, gratis ſervitutem ſervire, & Ciniflonis, Argillarii, Vigilisve locum ſubire non recuſaſſet: nullam denique non admiſiſſet conditionem, quæ huic tam præſtanti ſcientiæ perdiſcen- dæ adminiculo fuiſſet, fruſtra iraſcentibus Cholericis & Melancholicis Philera- ſtis medicis, qui cum in Medicina Spagyrica vix fuerint Alphabetarij, neque de Creatione & compoſitione Interni Hominis Aſtralis quicquam ſciverint, multo minus de Mechanicis morborum Spiritibus, non erubeſcunt tamen, temere, & præſumptioſe, absque conſcientia pudoris cancellos data opera tra̅ſiliendo in nun- quam ſatis laudatum, & adverſariis ſuis millies meliorem Paracelſum, Germa- niæ immortale decus (qui ſupra quam credi potest, omnium ſcientiarum Divi [ID00081] narum & Humanarum abſolutam habuit cognitionem (magno convitiorum numero inſurgere, ſcurram circumforaneum, omnis Philoſophiæ inſcium appel- lare non verentur, illumque no̅ intellectum cum proprio ſuo dedecore, irrito licet conatu malitiosè opprimere: Vitæ ipſius Oeconomiam odio proſecuti ſunt viperi- no, vitia exaggerantes humana: atque ita magna temeritate in ſemetipſos legem ſtatuunt iniquam: Sine vitiis non vivitur: optimus ille qui minimis urgetur, non vident manticæ, quod à tergo est, quaſi ipſi etiam homines ſint, atque iis i- pſis vitiis, quæ inſectantur, vel majoribus obnoxii ſint, vel aliquando fuerint, vel adhuc obnoxii fieri poſſint, & ſic feſtucis fratrum intenti, noſtras obliviſcimur trabes. Utinam illius temporis ambitioſi medici alios ſua laude fruſtrantes (ſecun- dum illum qui omnium Humanarum actionum & Artis Medicæ Finis est, videlicet ut Deum Opt. Max. amemus, & proximum quemque perinde ac nos i- pſos) in Theophraſti pectore ſerpentis oculu̅ geſtantes, non animadverſis ſuis defe- ctibus, illum orientem ſolem potuiſſent ferre, ac pro dignitate & merito ipſum tractaſſent mitius: imperfectiones eius humanas à nemine approbatas pari ſu- ſtinuiſſent miſericordiæ affectu, quo Galenicæ impietati Moiſis Chriſtique ſcho- (Lib. 2. de pulſuum dif- ferentiis.) lam irridenti condonarunt: ſine dubio poſteritati gratæ Arcana ſua divinitus ſi- bi conceſſa manifeſtaſſet clarius, minus involutè & truncatè de Præparationi- bus verba feciſſet: nec hodierna Reſpub. Spagyrica impiam quorundam, & ma- ledicam illius temporis ingratitudinem etiamnum ad ſummum doloris experi- (Vide Para- celſum in Paragrano. Medicus ſit Aſtrono- mus, alio- quin medi- cinam eius Seductio- nem & Im- poſturam vocat Para- celſus. Ideo cum I- caro multi in magno mari ſub- merguntur.) retur ſenſum, conſtantiam & tractandi æquabilitatem in Theophraſti ſcriptis requirendo, & in proceſſu mechanico Præparationum veritatem deſiderando. Inde fit, ut pauciſſimi hodie reperiantur, qui veras medicinas ex Theophraſti mente præparatas habent, de quibus in ſuis libris copiosè agit. Requirunt enim vere Philoſophicas ſolutiones, mortificationes, cohibitiones, reſuſcitationes, & ſi- milia, quæ ſine vera Phyſica, Aſtronomia & Chymia intelligi non poſſunt: nec ſine temporis longitudine & tædio Philoſophiſtis moræ impatientibus moleſtiſſi- mo abſolvuntur. Et puto hoc ſeculum impium non dignum eſſe hujuſmodi me- dicamentis. Sæpe enim Deus propter peccata mundi, eiuſque ſummam ingratitu- dinem ſua Hominibus indignis, iuſto ſuo iudicio ſubtrahere ſolet: Qui etiam nunquam permittet manifeſtationem illorum Secretorum, præcipue in his periculoſis & corruptis Temporibus, in quibus Honor & dedecus, Virtus & vi [ID00082] tium, Veritas & mendacium à malitioſo mundo æquiparantur. Omnes etiam fe- rè Chryſopœiæ ſtudio inflammati, medicamentorum debitam præparationem ne- gligunt, cuius Rei unica cauſa est, quod Veram Philoſophiam Paracelſi, eius Me- (4. Columnæ Medicinæ. Philoſophia, Alchymia, Aſtronomia, Phyſica, Vir- tus, ſeu Me- dicina.) taphyſica no̅ intelligant, libroſque illos magnos à Theophraſto in Labyrintho me- dicorum indicatos, non prius diligenter evolvant, antequam ad præparationes, ſeparationes, & Analyſin veram Rerum Naturalium accedant. Video etiam ple- roſque Chymicos quiſe aulis committunt, ſplendore aulicorum negotiorum à ve- ritate abduci, & vanis aulicis adulationibus decipi, ut illa Dei magnalia vel ne- gligant, vel potius ad huiuſmodi ſtupenda Dei miracula reddantur inhabiles, ut iam tot annis animadverto cœpiſſe plures benè, ſed his nugis deceptos finiiſſe malè. Ex qua cauſa Spagyria hæc Divina admiranda & comprobata Ars (licet de ſumma incertitudine peſſimisque impoſturis à tot ſæculis ſemper ſuſpecta) ſine cauſa à rudi plebe diffamatur (quod plerumque rebus melioribus contingere ſoli- tum est) ac cum altioribus ſcientiis etiam apud huic negotio intentos contempta iacet, & tanquam non de pane lucrando vilipenditur: Quæ de abuſu, impoſtu- râ, & malis artibus dicuntur, non ea ſunt propter quæ res alioquin bona damna- ri poſſit aut debeat: Quæ enim res, ſi eâ abutaris, in Hominis exitium verti non queat? adeo, ut quò melior, eò exitiabiliores habeat abuſus. Et quis audet ſe Thraſonibus Athenienſibus opponere, qui Lucem Tenebras, & Tenebras Lu- cem eſſe contendunt? Et habent ſuarum vaniſſimarum vanitatem, univerſum ferè immundum mundum defenſorem: ſiquidem mundus non quærit Verita- tem, ſed ſuum proprium Honorem: Ideo Deus nos dat in ſenſum reprobum, ut in- vicem odio & in vidia nos perſequamur, & imminentis deſtructionis Regni no- ſtri ipſimet cauſa ſimus. O fons veritatis & Sapientiæ, aſpiceres noſtras, & corda eorum, qui pio deſiderio, ardentibusque votis ad verſus imminentem hanc me- tamorphoſin dies & noctes reluctantur. Sed Altiſſimus dabit his quo ſuo Tem- pore Finem: Et ſpero faventibus ſuperis, futurum brevi, ut Deus aliqua excitet Ingenia, quæ Veritatem in ſcientiis & facultatibus (ſiquidem Inventio Artium nondum attigit ultimum finem) in lucem proferant, zizaniam ſcientiarum e- radicent, & deceptiones ac errores ſcholaſticorum refutent non verbis, ſed factis, non Syllogiſmis, ſed Reipſa. Quando enim Perfectum venerit, appropinquante Renovationis & Regenerationis tempore, omne Imperfectum neceſſariò cadet: ubi enim Superbia cum Titulo & Gradu ac claro Nomine, ibi nulla Humilitas, [ID00083] nulla Vita Chriſti, nullus Spiritus ſanctus, ſicuti in multis manifeſte apparet, qui Veterem Hominem è Spiritu Sydereo dominari permittunt. Deus interea omnes amatores veritatis ſuo Spiritu Sancto illuminet, & è vinculis profundarum Te- nebrarum & contentionibus eruditorum Putatitiorum nunquam ceſſaturis cle- menter eripiat.

IV. QUA VIRTUTE, ET QUOMODO, IN Corpus Humanum Medicina Agat, & morbos expellat.

QVod medici vulgò digladiantur, num ſecundum Hippocnatis oraculum (In libro de flatibus.) Contraria Contrariorum, an vero ſecundum Paracelſum, Similia Similium ſint Remedia, obſervandum est horum duorum axio- matum locutiones, quamvis ſpecie diſſimiles repugnare videantur, in Anato- miâ Naturæ admitti. Ita Philoſophorum mentem multi non aſſequuntur, quod non intelligant, quæ apud illos discordia eſſe videtur, bellam eſſe concordiam, ſi tempeſtiva & conſona interpretatione conciliatur, dißidium. Medicina enim nihil aliud est, quàm appoſitio illorum quæ deſiderantur, videlicet virium & Balſami Refectio, & ablatio eorum quæ redundant, ſcilicet impuritatum morbo- ſarum: Ergo non adverſatur Paracelſus Hippocrati aſſeveranti famem cibo, ſitim potu, repletionem evacuatione, inanitione refectione, laborem quiete, quietem labore curari: & in univerſum Contraria Contrariorum eſſe Remedia: Sed Ga- leno manifeſtè adverſatur, qui Contrarietatem Hippocraticam ad nudas illas qualitates ab Hippocrate damnatas præcipuè accommodat, primas enim & præ- cipuas Curationum Ideas ad Refrigerationes, Calefactiones, Humectationes, Exiccationes, harum́ complices errore infelici refert. Solæ Remediorum Naturæ, ut ſupra dictum, ſeu Hippocraticæ morborum ſunt medicatrices, Medicus vero miniſter. Et hæc eadem Natura, Vita videlicet noſtra, & Balſamus ſeu Mumia Balſamica, corpus à corruptione quavis defendens, per medium Salini liquoris id eſt Balſami inferioris, è ſuperi- ori in inferioribus enati, hæc inquam eadem Natura noſtra (quæ interdum mi- racula edit, medicorum ope fruſtrà implorata, qui magno Nominis ſuis opprobrio & Artis medicæ dedecore nimis tempeſtivè conclamando ægrotantem ſuis Pro- gnoſticis reliquerant) corporis Humani proprius ſibimet est medicus, qui ab ex [ID00084] trinſeco medico nil aliud requirit, præter inſt aurationem, aut ut vulgo loquun- tur, fortificationem, exteriorc medicamento repurgatiſſimo, parti́ pecca̅ti Na- tura ſimili non accidente adhibitam: Atque ſic Balſamum Medicinale Balſamo Vitæ ſeu Radicali & Naturali propter ſympathiam & ſymbolum commune, in- ſtar coadjutoris & ſymmiſtæ ſuccurrit. Inde labefactas vires Naturales reaſſu- mit, quibus recuperatis per ſe potens est, tanquam interna & congenita Antido- tus, omnes inimicos ſuos à ſua Monarchia pellere, virtute ſola Vitalium facultatu̅: (Natura ſimi- libus curat.) Aegra enim corpora qualitatibus contrariis curare velle, nihil aliud est, præter- quam Naturæ bello inteſtino ſatis labefactatæ, bellum intrinſecum in totalem ſui ruinam movere: Adde quod contraria ſe mutuo non recipiant: Et ſi mutuo ſe non recipiunt, nec in ſe mutuo agunt, nec à ſe mutuo patiuntur aliquid: ubi igi- tur actio & paſſio vera non est, ibi etiam effectus Naturalis verus non ſequitur. Ergò medicamenta, non poſſunt eſſe contraria loco affecto, ſed oportet ut illi ſint cognatiſſima, & eandem habeant (ob Harmoniam macro & microcoſmi) Na- turam Externam, quam locus iſte affectus habet Internam, ut Natura Interna iſtius deficiens confortetur & juvetur ſuperabundantia Naturæ illius externæ: Ideo vocatur Microcoſmus, quia totus mundus hominem conſervat, nutrit, & curat: Dum enim fructus Terræ, Aëris, Aquæ, Ignis Microcoſmi ægrotant, oportet ut ſui ſimilibus fructibus Macrocoſmi reſtituantur: Et ſic Natura Na- turam ſuam confortat & juvat: Natura autem à Natura ſua confortata & ad- juta, expellit fortiter omnem inimicum ſuum, cum Naturaliter omnis Natura conſer vativa ſui maximè est: At ita Naturam habemus non modò ſociam, ſed amicam & officioſam adjutricem, ſiquide̅ illa ſola est genuina medicatrix omni- um morborum, teſte etiam Galeno in lib. ſuo 13. method. Primum movens o- mnis curationis, quippe abs cujus robore vel vigore omnis medicina inutilis eſt, at fruſtranea, Natura conſervata in ſui Temperatura in ſeipſa eſt medicina, & ſuis infirmitatibus ipſa medetur, per innatam Mumiam, & ubi ipſa Interna Natura recuſat eſſe medicina ibi omnes morbi ſunt lethales. Scitum enim nimis hoc eſt, Rem omnem Natur ali quodam inſtinctu cupere perfici & conſervari: Ex adverſo à deſtructione ſui vehementiſſimè abhorrere eam quantum poteſt, a- verſari: Corporis noſtri partes gladio aut alio quouis modo offenſæ, hoc nobis quo- tidiano probant experimento: Læſi enim Naturæ veluti accurrentis opem ſen- tiunt præſentaneam, & adeo indefeſſam, ut non prius quietura ſit, quam profli [ID00085] gato vulnere deformi, læſas partes priſtinæ reſtituerit integritati. Quod autem aliqui dicunt Contraria contrariis curari, bene dicunt ſi non reſpicientes ad qua- litates ſed virtutes contrariæ Naturæ hoc dicunt. Tot enim ſunt virtutes Na- turæ adverſæ vel malæ, quot ſunt virtutes ſalubres ſive bonæ: Et harum bonitas ſemper in conſervatione Naturæ, ſicuti illarum malitia ſemper in deſtructione Naturæ occupatur, & conſiſtit: Si ergo illæ volunt deſtruere, hæ in ſubſidium da- tæ ſunt Naturæ laboranti, ut bonitati ſua duplicem Naturæ bonitatem conſer- vent, expellant autem & vincant malitiam illarum: Sic recte adverſæ vel con- trariæ virtutes Naturæ malæ adverſis & contrariis virtutibus Natura bonis expelluntur & vincuntur: Sed qualitates contrariæ, qualitatibus contrariis non tolluntur, verum magis ambæ irritantur, & ad pugnam provocantur: Ex qua pugnâ major ſequitur Naturæ infirmatio, quam Confirmatio, quoniam Natura non Qualitas est ſed Virtus, Virtutibus etiam non Qualitatibus juvari vult ſi contra inimicum malum ſuum prævalere & pugnare feliciter debet: Non enim medicus est qui morbum profligat, ſed Natura ipſa, (quæ est Interna Mumia ſeu Balſamum Internum) malum ſibi ipſi adverſum omne expellit ſi deficientibus ꝓpriis viribus ejus Internis, Externis viribus illi ſubveniatur à medico ſuo mi- niſtro: Quamvis ſæpe optimum medicamentum ſit, nullum adhibere medica- mentum, & operationem ſoli Archæo ſeu Arti Naturæ committere, Interni (Ceſſante Na- turali medi- co, incipit Internus me- dicus.) enim corporis Natura plures morbos pellit, quam medicus cu̅ ſua medicina. Qua- re ſi in peſtilentia ardente, opio frigidiſſimo cura perficitur aliquando, non ꝓpter opij frigiditatem perficitur illa ſed propter virtutem venenatam ſpecificam opij, quæ major est in gradu veneni quam venenata vis peſtis illius occulta atque ſic Natura Venenum Veneno interficit, malum minus per malum fortius cogit: Et ita tam bonis quam nocivis armis contra hoſtem pugnat, ut ſua ſalva retineat, illumque quocunque modo è ſuo peculio profligat: Sicut enim hyems æſtatem non tollit, & æſtas hyemem non pellit, ſed unum alteri ſuccedit tantum, ſic qualitas qualitatem nunqua̅ tollit: Sine virtute enim qualit as mortua est, & accidenta- lis tota, & per co̅ſequens, vitam & ſubſtantiam præſtare nulla̅ potest quod tamen medicinam aliquam facere neceſſe est, ſi Naturam ju vare debet. Et hîc etiam obſervatu dignum Radices morborum in corpore Humano ne calidas eſſe neque frigidas, ſed cum nihil eſſe poſſit ſine calore, ita etiam morbus calidus aut frigidus eſſe dicitur, licet illa accidentia & excrementa ſint ſaltem morbi ſigna, non mor [ID00086] bus ipſe. Morbi enim pernitioſiſſimi corporis proditores, non è materia corporis, ſeu quatuor humoribus oriuntur, ſed è Natura ſeminis ſeu à trium Principiorum Aſtris & Mechanicis Spiritibus In viſibilibus, qui ſpiritus cochleis & conchy- liis ſuam etiam domum & habitationem externam fabricat. Fabricatores mor borum ac Inviſibilia hæc Aſtra veteribus fuerunt incognita: Medicina est ſpiri- tus (non corpus) ſol imago viſibilis: Ideo in ſimplicibus corpus ſeu Terra relin- quenda, & virtus, Cœlum, ſeu Aſtrum accipiendum: Nam in Microcoſmo & medicina ſepoſito corpore impuro, neceſſe est, ut vita pura in vitam agat, ſpiritus in ſpiritum, ſicuti ſol intangibilis nivem liquefaciendo evaneſcere facit: Ea ſi- quidem omnium Arcanorum Natura, ut ſine materia & corpore operationes perficiant, quandoquidem morbi etiam non ſunt corpora: Et hæc est vera & vi- va Anatomia. Hic Mechanicus & Fabricator morborum in ſua Radice & Origine debet ſuperari & tolli, ſicuti in Semine tota arbor potest deſtrui, non in (Par. in Tin- ctura phyſi- corum.) Ramo: ſic Faber Mechanicus ſeu principium generationis pyri ſuam habet in Radice habitationem non in Ramo: Ita injuſſi gramina dum vireſcunt, impe- diuntur quò minus creſcant, per Terræ corruptionem non evulſionem: ubi Cen- (In primo Tractatu ſe- cundi libri Chirurgiæ magnæ. Gradus & Complexio- nes in mor- bis non con- ſiderantur. In libello de Antiqua me- dicina.) trum, Radix, & Semen morborum velluntur & ſanantur, tunc omnia ſunt be- nè peracta: Non fumus ab igne exortus, ſed ignis ipſe extinguendus: Medicus enim, qui ex complexione medetur, ſimilis est illi, qui ignis flammam innocuam cupit extinguere, relictâ pruna ſeu carbone ignito: Illud quod ex ſemine naſci- tur, non pro morbo judicandum est, ſed Radix ſeminis vires complectens in cura- tione aggredienda. Paracelſus autem dum ſimilia ſimilibus conſervari & con- trariis deſtrui affirmat, non reſpicit primas nec ſecundas qualitates, quas ſemper Relollaceas ſeu invalidas vocat, ſed ſubſta̅tiam ſaltem Gherionium, - Hippocraticas & Virtutum, ut videre est 18. cap. Tract. primiſecundæ par- tis Chirurg. magnæ, & aliis in locis. Similia dicuntur morborum Remedia, quia ex eâdem Anatomiâ Naturæ dicuntur, quia Signaturas, Proprietates & Radices ſimiles continent: Contraria verò, quia defectus & deſideria reſarciunt, quia a- (Quilibet e- nim morbus ſuo propria- to proprio curari debet.) mica ſaturitate ſpiritus & impuritates conſentaneas deliniunt, reſolutiones, con- ſumptiones & tacitas ablationes moliuntur. Similia autem ſimilibus conſer- vari hoc pacto intelligit, Salem videlicet Sulphur & Mercurium microcoſmi per Salem, Sulphur & Mercurium macrocoſmi analogicè convenientem: Et ſicuti in microcoſmo varia ſunt Sulphura (aliud enim capitis, aliud cordis, &c.) Mer [ID00087] curij item varii, & varii Sales; Sic etiam in magno mundo his correſpondens ap- parebit varietas Sulphuris, Salis & Mercurii in herbis & mineralibus: Ignis miniſterium illorum convenientiam, repugnantiam & differentiam manife- ſtare ſolet: Et quia omnes materiales morbos diſtribuit, ſecundum tres illas ſub- ſtantias, è quibus corpora noſtra ſunt compoſita, & ſecundum ſuperfluitates ex- crementitias à cibo & potu provenientes: Morbos à Sulphure accenſo ortos (ſi- quidem Sulphur viis quatuor deſtruitur & exaltatur, videlicet à quatuor Ele- mentis) in corpore Humano vocat Sulphureos, ut ſunt omnes Inflammationes & Febres: A liquore provenientes vocat Mercuriales: Mercurius enim ſeu calore digeſtivæ Virtutis accidentales, vel calore Exercitationis, vel calore ex Aſtris exorto exaltatur ſupra Naturalem gradum tribus viis: Calore namque dige- ſtionis deſtillatur, Et facit Apoplexiam cumſuis ſpeciebus: Calore exercitatio- nis ſublimatur, & facit Maniam & Phreneſin: Calore Aſtrorum præcipita- tur, & facit ex eſculentis & poculentis Tartaro abundantibus Podagram, Chi- ragram Artheticam: A Sale excitatos vocat Salinos & Nitroſos (Sal namque per exaltationem via quadruplici lædit ſanitatem & graves morbos producit, Reſolutione, Calcinatione (per amiſſionem liquidi & humidi Temperamenti) Reverberatione, Alcalizatione, ut ſunt ulcera, Scabies, Serpigines, Impetigines, Pruritus & ejus modi, qui omnes Salis reſoluti morbi ſunt. Cauſa deſtructionis Salis, Crapula digeſtionem deſtruens: Luxuria immodica, cauſa Reſolutionis Sa- lis microcoſmi: Aſtra etiam deturbant Salem ex ſuo gradu: Sal illud in omnia genera Salium transmutari potest, et qualis est transmutatio, talis etiam eſt mor- bus. Dicitigitur Sulphur accenſum in corpore microcoſmico, Sulphure macro- coſmi Harmonicè convenienti eſſe curandum, ſed qui finem illius propoſitum re- ſpicit, tale Remedium morbo erit contrarium, ad extinguendum enim tale Sul- phur in corpore accenſum (febrim puta ſi Ignis ſit univerſalis, & ſcaturiginis initium in corde habeat) vult ut ſumatur Sulphur appropriatum (non liquor Mercurialis nec Sal) qualia multa in Naturæ Horto, & Familia Herbarum ac Mineralium, reperiuntur, ut Sulphur Vitrioli, Nitri, Salis Vulgaris & ſimi- lium. Similiter docet ulcera (per Sales excitata) debere curari per Sales: ſed ſi ſco- pus ipſius anim advertatur, tales Sales ſunt contrarii illi, qui malum excitavit, & ipſi malo adverſantur: Sunt enim incarnativi & conſolidativi, ut Thus, Maſtix, Myrrha, Aloes: Indè liquet quod Salem quandoque etiam nominet o [ID00088] mne (Omnis Ter- reſtreitas eſt Sal. Paracelſ. Salis corro- ſionem ſanat Conſolida. Sulphuris diſſolutio- nem reſtau- rat Crocus. Mercurii ni- miam ſubli- mationem ingroſſat au- rum. Natura no- ſtra morbis medetur re- motis impe- dimentis: Contra hæc impedimen- ta ægritudi- nem cauſan- tia Naturam juvamus. Stupenda & vera Hiſto- ria.) id quod liqueſcit, & reſolvitur in humiditatem aqueam, & ſiccando indu- reſcit caloris beneficio, ut ſunt Arborum & Herbarum ſucci inſpiſſati: ut ergo tria ſunt, è quibus medicina omnis oritur, Mercurius, Sulphur, Sal: ita etiam tria morborum genera, Mercuriales, Sulphurei, Salini. Quicquid ulceratur, curatur per Mercurium incarnantem: Quicquid in viſco ſtat, per Salem. Quicquid in igne, per Sulphur. Hoc ergo ſubductis rationibus ratum ſit: Medicamenta, ut ut morbo ſint contraria, oportere tamen neceſſariò illa Naturæ eſſe plane amica: Pacem enim illa quærit ab omni controverſia liberam, idque ſolum amicorum ope & auxilio, quæ ſi ſuccubuit, Medicorum opera fruſtra implorari ſolet. E contra ſalva ipſa incredibilia facit miracula, ſicuti Anno 1602. Pragæ vidimus in No- va urbe in quodam Bohemo ruſtico nomine Matthæo, circiter 36. annos nato: qui dum per biennium mirâ & inaudita quadam gutturis dexteritate multoties a- pud bibulos iuſtæ magnitudinis ferreum cultrum, in guttur ſuum ſatis amplum ceu vaginam, corneo manubrio prius intrudendo in ſtar præſtigiatoris dedita o- pera occultaret, ſuperbibe̅do bonum hoc nomine impetratum cereviſiæ hauſtum, & poſtea eundem iterum pro libitu (ſingulari arte) cuſpide retraheret, neſcio qua ſua infelici & dementi temeritate poſtridie Paſchatos eiuſdem anni, eundem eatenus deglutierit, ut plane in ſtomachum deſcenderet, & ab ipſo nullo amplius artificio retrahi poſſet: & poſtquam ex apprehenſione indubitatæ mortis ſubſe- cuturæ quaſi ſemimortuus dictum cultrum ſeptem integras ſeptimanas & duos dies in ſuo ventriculo hoſpitatus eſſet, uſu & adiumento Emplaſtrorum Attra- ctivorum è Magnete, & aliis, cuſpis eiuſdem naturali impulſu, iuxta orificium ſtomachi exitum moliri cœpit, quo deprehenſo inſtanter petitum fuit à patiente (multis tamen propter imminens vitæ periculum factum diſſuadentibus) ut in- cidendo extraheretur, quod tandem precibus in omnis fortunæ & valetudinis dubiæ tamen eventum à primario Regni & Vrbis Chirurgo Floriano Matthis Brandeburgenſi die Iovis post feſtum Pentecoſtes hora ſeptima matutina impe- tratum & feliciter Dei nutu præſtitum fuit. Color exciſi cultri pollices tranſ- verſos novem longi, nunc inter rariora Cæſaris repoſiti, (compluribus homini- bus tam in aula Imperatoris quam in urbe incredibilis miraculi inſtar common- ſtrati) ita fuit immutatus in ſtomacho, ac ſi per illud tempus in igne iacuiſſet. Ruſticus autem ſpatio paucarum ſeptimanarum adhibitis legitimis ab experto Chirurgo remediis ſine ulla ulteriori ægritudine & moleſtia ſemper bene come [ID00089] dens, bibens, & dormiens, ut mihi aliquoties referebat, DEI auxilio, & multo- rum erga egenum liberalitate, contra determinatam Aphorismorum medico- rum aſſertionem, priſtinam ſanitatem integram gratis recuperavit, & paulò post nuptias celebravit, Similiter ann. 1606. Quidam Sileſius Pragæ accepta pecunia in præſentia multorum Hominum deglutiit albos ſilicet ad ripam colle- ctos, numero quadraginta ſex pende̅tes ferè tres libras medicinales, quorum mi- nimus magnitudinem ovi columbini æquabat, ac omnes vix à me quatuor ma- nipulis comprehendi poterant: Hoc temerario auſu per aliquot annos ſine vale- tudinis incommodo quæſtum hinc inde in urbefecit, &c.

V. MEDICI NATURÆ MINIS TRI Officium.

SIcuti Philoſophiæ vulgaris Terminus non in Ariſtotelem collocatus est, ut ſolidè monſtravit P. Ramus: ſic nec totius Naturæ Lumen, teſte Paracelſo, in ſolo Galeno est exhauſtum. Libertatem humani ingenii, Naturæ Lumen, diſcer- nendi judicandique facultatem, homines hominibus eripere non debent, deſiit ( .) enim Monarchia Græcorum. Ideò qui in arte medica excellere cupit (ſiquidem nemo potest veraciter doctus evadere, qui in unius duntaxat facultatis rudime̅- ta jurat) ab omni ſectæ genere debet eſſe alienus, nec jurare in alicujus autoris ſen- tentiam, ſed nudam tantum Veritatem ſectari, ei́ ſubſcribere, ſemper memor illius Horatiani:

• Quo me cun rapit tempeſtas, deferor hoſpes,
• Nullius addictus jurare in verba magiſtri.

Nec aliorum inventa, uni ſectæ adhærendo, in univerſum rejicienda ſunt, ſed omnes ſectæ, quotquot ſunt, familiariter ſunt agnoſcendæ, cum ſecundum nobiliſ- ſimum ac ſapientiſſimum Philoſophorum phœnicem Picum Mirandulanum, pro- fundi ſſimi ingenii, & multiplicis eruditionis inimitabile exemplar, in unaqua que familia ſit aliquid inſigne, quod non ſit ei commune cum ceteris: Nullus liber tam malus & abjectus qui non aliquid boni ſæpè à præſtantiſſimis autoribus ne- glectum in ſe contineat: Ætas poſterior, ait Fabius, priori amplius erudiendæ (Omnia oc- culta ex or- dinatione divina de- bent fieri manif eſta.) laboravit, & dum ipſæ ſcientiæ cum ingeniis creſcunt, multos Ethnicorum tur- piſſimos errores, poſtea ſapientior proles tanquam ſecunda ſpongia abſterſit: Ne dubium, plura adhuc deliteſcere in Sapientiæ & Naturæ Theſauris occluſa (Te̅ [ID00090] poribus & Nationibus in ſæculi conſumptionem immutabili lege deſtinata) ſaga- cium hominum conatibus eruenda, quàm quæ noſtris ſenſibus ſunt pervia. Na- tura ſiquidem, cum ſit circularis, difficulter ab ullo mortalium ob vitæ brevita- tem integraliter comprehendi poterit: Hæc cum ita ſint, neutrorum ſive vete- rum ſive Theophraſti Medicina in totum rejicienda: ne ſic amplectenda, ut ſi (Experientia quotidiana, quæ ſuum fi- nem no̅dum aſſecuta eſt, multa vete- rum errata detegit.) quæ alia in venta fuerit melior, huic quo locum relinquamus, quia dies diem do- cet, & ſecunda prioris magiſter est, ambæ ſimul ſunt conferendæ, & quicquid melius in utra fuerit retinendum. Homines cum ſint, humana quo patiuntur, alicubi errant, alic ubicontraria et pugnantia ſcribunt, nonnunquam à ſe ipſis diſ- ſentiunt, in multis hallucinantur, nec omnes omnia vide̅t. Solus Spiritas ſanctus plenariam omnium ſcientiam habet, qui diſtribuit omnibus ſecundum certam menſuram, & ſpirans ubi vult, multaſibi reſervat, ut ſemper nos habeat ſui di- cipulos. Sit autem verus Medicus, Natura miniſter, non magiſter, & Hippo- cratis ac Galeni ſententia Philoſophus medendi peritus: Et quia duo Philoſopha̅- tium genera, quidam naturas rerum Elementares ſub ſphæra Lunæ, vulgari mo- do inquirunt, quidam longè ſplendidiores & veriori nomine Philoſophi Arca- na & Naturæ ſecretiora veſtigant, hi Naturæ penitiora adyta & ſanctuarium ejus ingrediuntur, ac veram habent cognitionem & experientiam Luminis Na- (Par. in Chi- rurgia ma- gna.) turæ, unde veri Medici oriuntur: Nam innata vis Naturalis creſcentium Ter- ræ, per Chymiam copulata cum conſtellatione Firmamenti, mediante dexterita- te medici, ab Influentia cœleſti cauſata, hæc tria demum genuinum pariunt me- dicum: At ſecundu̅ Paracelſum primò ſit legitimus Naturæ Interpres, cujus Oeconomiam ſolus ſcrutatur, ejus univerſam latitudinem, omnes omni- um Creaturarum ſpecies & genera per ſecognita, tandem in Homine etiam in- (Philoſophus verus origi- nem habetex cognitione Cœli & Ter- ræ, & illo- rum Natu- ram & pro- prietatem exactènovit. Ex admirari cœptum eſt Philoſopha ri.) tuetur. Philoſophia docet vires & proprietates Terræ & Aquæ, ſicuti Aſtro- nomia Firmamenti & Aëris: Philoſophia & Aſtronomia faciunt perfectum Philoſophum, non ſolum in macrocoſmo, verum etiam in microcoſmo. Medicus habeat cognitionem Philoſophiæ & Aſtronomiæ: Chiromantiaenim, Pyroman- tia, Geomantia, ſunt Elementa Aſtronomiæ & Philiſophiæ: Theophraſti enim & Platonis judicio, illi demum veri Philoſophi cenſendi ſunt, qui ſtupe̅dum hoc Naturæ opificium per univerſæ Creaturæ ingentem hanc machinam contem- plantur, admirantur: qui Cœlorum corporum́ ardentium qualitates, affectio [ID00091] nes, motus curſus, recurſus: tùm eorum etiam ortus, occaſus, anteceſſiones, con- ſecutiones, progreſſus, digreſſus, moras, impetus: qui ſemina deni́ & principia, dimenſiones ac inſtinctus corporum ſublunarium omnium, magnis obſervatio- bus nec minori diligentiâ, cautè examinare, ſagaciter perquirere ſtudent: Ex (Per hancme- ditationem, quæ freque̅s eſtcogitatio, modus, cau- ſa & ratio u- nius cujusq; Rei inveſti- gatur. Philoſophus à medico, & medicus à Philoſopho oritur, uter- que alterius radix, uterq; unum omni- um cocus Spagyrus. Philoſophia eſt materme- dicorum & explicatrix morborum & remedio- rum.) qua quidem ſolertiâ, & perpetuâ meditationis & cogitationis illa, quâ laborant, ſiti, votis́ deinde ſcandunt, ut Naturæ myſteria & ſecreta maxima, non modò intellectu capere, ſed & reipſa imitari, et quod ſum mu̅ est etiam præſtare noru̅t. Philoſophus ubi deſinit in Naturali Lumine Macrocoſmi, ibi incipit Medicus in Naturalis Luminis Microcoſmi Analogicâ Concordantia cum priori: Secundò ſit etiam Spagyrus qui Rei medicæ habeat ſcientiam, purum ab impuro ſeparare, ægrotum ſanitati per præparationem Alchymicam reſti- tuere ſapientem: Sicuti enim Aurum ſepties in igne probatur, ita etiam Medicus per Vulcanum bonum à malo ſeparantem probari debet: inſuper etiam è ſua Ex- perientia naturalium operum diligenti inſpectione confirmata aliquid habeat. Nam Philoſophia est Medicina Practica, porrigens medicis in manus omnem medicinam, & verus ille demum Medicus è Lumine Naturæ natus, cui Natura ſuam Experientiam communicat. Nullus autem mortalium (ad ſit veriverbio venia) in univerſa Philoſophia, & Medicina indubitato cœli favore tàm ardua & abdita arcana ſcivit, ac in publicum protulit, ſicuti Theophrastus ille Paragelsus, vir & Philoſophus omni æternitatis memoria & honore di- gniſſimus, cujus peritiam nemo adhuc inventus, qui attingere, nedum ſuperare potuerit, verus medicinæ Monarcha, & primus Microcoſmi medicus, qui de In- terno Aſtrali Homine, ejus́ officio à Deocreato, item de magnorum morborum incurabilium origine tàm Naturali quàm Metaphyſica à temporibus Noe ſolus ſcripſit, quod è ſuperiorum ætatum medicis ne per ſomnium ulli in mentem ve- nit: multò minus noſtris Philoſophiæ Ethnicæ ſectatoribus, à qua Gentili Philo- ſophia, omnis error promanavit, quod ut ſupradictum duplex Creaturarum cor- (E Fundame̅- to fidei & Nova Rege- neratione ſeu Cœleſti Transplan- tatione per- fectè ad diſ- cuntur o- mnes ſcieu- tiæ.) pus incognitum ſilentio præterierit, Corporeum videlicet Mortale, Elementa- tum, Phyſicum & Viſibile ex Elementis: Aſtrale Sydereum & Inviſibile à Fir- mamento & ſtellis. Intellectualis Ani ma Hominis, Lux Divina è ſpiraculo DEI & Divinis fontibus emanans ad Inviſibilem pertinet Philoſophiam, cujus Fun- damentum Christus est: Chriſtianè ergò debebamus Philoſophari, non Ethnicè in linguis & artibus caducis & temporaneis, mortale & caducum æter [ID00092] no præferendo: Neque ſolum Natura tota externè & internè nobis cognoſcenda est, verùm etiam danda unica opera, ut iuxta Fundamentalem eiuſmodi cogni- (Homo non poteſt habe- re maiorem Philoſophi- am, quam è Deo in nova generatione. Apud nullas non gentes effloruit hæc Philoſophia.) tionem ſuperno Luminis Gratiæ beneficio, unâ cum Chriſto & omnibus Ele- ctis poſſideamus Vitam AEternam ad quam à Deo creati ſumus, quæ vera Phi- loſophia Theologica est: Ideò Renaſcentia primùm quærenda, ſic reliqua Natu- ralia nobis nullo negotio adiicientur. Sed ad Theophraſtum revertamur. Ar- tis Chymicæ fuit inſigniter peritus, illius tamen author non est: Magnus Phi- loſophorum ingenio & memoria pro libris utentium numerus est, qui ante na- tum Theophraſtum per illam claruerunt, & à quibus Paracelſus multa tacitè mu- tuatus est: Fuit enim inclyta Ars illa Pyronomica antiquiſſima, ab ignoran- tibus immeritò diffamata, ſolis potiſſimum Regibus, Principibus, & paucis qui- buſdam Philoſophiæ Naturalis Indagato̅ribus ſolertiſſimis quondam cognitiſ- ma, non minimum tamen per ipſum Paracelſum Arcanorum Monarcham cepit incrementum: Et quia Antiquitatis doctrinam, fatali quadam temporum hominum que depravatione & negligentiâ, multis annis deperditam, & oblite- ratam, Veram videlicet & Philoſophicam Medicinam ſuo tempore à nemine ha- ctenus reſtituere tentatam, ſingulari Dei Providentia & impulſu è tenebris in lucem eruere, reſtaurare, ampliare, eiuſ obſcuritatem magnam evolvere & il- (Medicus à Deo creatus omnia po- teſt. Iacob c.1. ſect. 17. Omnis po- reſtas à Do- mino Deo eſt, ſine quo nihil poteſt omnis Crea- cura: ſi om- nia magna lia myſteria, Arcana, ſoli Deo, no̅ Dia- bolo, Crea- turæ aut A- ſtris impu- tanda.) luſtrare, & à fucato dolo impoſturæque lar varepurgare, imo divinâ quadam co- pulatione ex totius circuli ambitu ad unicum centrum revocare univerſam ſci- entiarum ac muſarum conſonantiam conatus est: Ecce Diabolus generis Humani & Veritatis emergentis perpetuus hoſtis ac individuus malitioſus comes, ex- citavit etiam ſuos emiſſarios & ſatellites, illoſque adhuc hodie concitat, qui Ca- ninâ quadam Invidiâ alios à pabulo, quo ipſis frui non licet, arcere ſtudent, & ſingulare illud Bonu̅ humanis in vident neceſſitatibus &: Et neſcio, utrum ma- iori impietate, quam blaſphemiâ factum ſit, ut quæ ſingularia Theophraſti pe- culiari influentiâ nati medici dona, in curandis morbis deploratiſſimis ſolitis me- dicinæ Autori (à quo ceu à Luminum. Patre omne bonum & perfectum Do- num) cum humili gratiarum actione debita referentiâ aſcribere debebant, hæc pro animi ſui in Veritatem virulentiâ, more Phariſæorum ipſi Diabolo maligno quaſi effectori (quem Omnipotentis fune ligatum Lumine Gratiæ & Naturæ privati Deo benigno & glorioſo potentiorem faciunt) non ſolum impio & ſacri- lego auſu, verum etiam nefario & inexpiabili ſcelere attribuerent: Deo ſoli illa [ID00093] ſunt aſcribenda, ut univerſitatis auctori & Naturæ, Legi́ ejus, quæ illi Dia- bolo affingere non verentur, cui tamen in voluntatem aut intellectum Hominis nulla est conceſſa potentia: Et ſic Dæmones pro Deo colunt, Gloriam, Bonitatem, Omnipotentiam DEI blaſphemantes, ejus Sapientiam ſeu Imaginem in ho- mine latentem, maliciosâ ignorantiâ obſcurantes. Germani noſtri medici patriæ ſuæ Germaniæ, non ita debebant eſſe injurii, & contemnere Naturæ ſuæ conceſſa divinitus Arcana: ſolum quæ ſua non ſunt ſed aliena potius expetunt, laudant, ſua́ vili quodam animo ſupprimunt, ſicuti etiam cum deplorando juventutis in ſtudiorum progreſſu impedimento, P. Ramo ab invidis ſuis popularibus in Phi- loſophia ſimplici, communi & corruptibili contigit. Quemadmodum enim A- riſtotelici in hunc immeritò in ſurrexerunt, ſic etiam medici promiſcui in Theo- phraſtum Paracelſum, cujus eruditionem meritò admirantur & obſtupeſcunt 3 nationes Externæ. Nec hac ſua medica contenti provincia, falcem ſuam in alie- (Vide Librum Paracelſi de Fundamento Sapientiæ. Item Surſum corda. Percipiet qui ſcripta e- jus non oſci- tanter degu- ſtaverit, ſed illa medulli- tus examina- rit. Theologia & Medicina ſemota di- vulſione co̅- jungenda ſunt, ſiqui- dem Corpus Animæ do- micilium eſt. Numen & Lumen hæc ſola duo Ho- minem per- fectum red- dunt, & Lu- mine Natu- ræ benè co- gnito, co- gnoſcitur Deus ſeu Numen Gra- tiæ.) nam meſſem mitte̅tes, ipſius Theologica, nec viſa, nec lecta, nec ob ingenii ſuæ paupertatem intellecta (cum tamen ſolus Intellectus divinæ Sapientiæ afflatu correptus Veritatem judicet) cavillari non ſunt veriti, in quibus conjunctum Theologicæ & Philoſophicæ Veritatis Pietatis perfectæ è Libro Gra- tiæ & Naturæ deſumptum invictiſſimum Fundamentum ingrato & indigno mundo fruſtra manifeſtare conatus est, videlicet ut mens noſtra ad Deum ele- vetur, & oculi noſtri ad Veritatem erigantur requirendum, ac per Regenera- tionem ad Beatitudinis futuræ deſiderium. Sine Philoſophia enim ſummè pium eſſe planè : nec etiam ſummè & Chriſtianè in utro Lumine Philoſo- phari quis poterit unquam, qui non verepius ſit: Nota enim ſunt duo Lumina, intra quæ Omnia, extra quæ Nihil, & nulla perfecta rerum cognitio Lumen Gratiæ Verum Theologum gignit, non tamen ſine Philoſophia: Lumen Na- turæ (quæ est Gazophylacium Sapientiæ DEI ſacris literis confirmatum) Ve- rum Philoſophum efficit, non tamen ſine Theologia, quæ Fundamentum est Ve- ræ Sapientiæ, Opera DEI bipartita ſunt: Naturæ opera ſeu viam complecti- tur Philoſophia: opera ſeu viam Chriſtiipſa Theologia: in his duabus viis Tem- pus noſtrum caducum impendendum est, ut in pace & gaudio moriamur. Hinc patet omnem verum Theologum Philoſophum eſſe, & omnem verum Philoſo- phum Theologum. Tentarunt post Paracelſum eodem hoc recto & compendio- ſo tramite incedentes beatæ & honoratæ memoriæ pientiſſimi & cum innocen [ID00094] tia (Meditando ſeu contem- plando vide mus, vide̅do cognoſci- mus, cogno- ſcendo dele- ctamur, de- lectando ad- hęremus, ad- hære̅do poſ- ſidemus poſ- ſidentes frui- mur Verita- te, quæ eſt pabulu̅ Ant- mæ noſtræ. Lege Div. Dionyſ. & Picu̅ Miran- dulanum. Cant. cantic. cap. ſect. 8. Dum aliena avidius ſcru- tamur, nos i- pſos diſci- mus ignora- re, & quando omnia per- curriſti quid te neglecto profeciſti? Epiſt. 1. Ioh. 2. ſect. 20. 27. Pſalm. 98. Abacuc 2. ſect. 19. Pſ. 58. 84. 85. ad Philip. 3. Zach. 2. ſect. 12. 1. Corinth 3. ſect. 9. Sopitis ſenſi- bus tra̅quilla mente Deus expectandus, qui ſuam dat benedictionem, ubi vaſa vacua reperit. Chriſtus in Templo Cordis in veniendus.) tùm doctrina integerrimi viri Paulus Braun Norinbergenſis, Valenti- nus Weigelius, & Petrus Winzius (inſtituti & illuminati non in Senſuali incipientium, nec in Rationali Proficientium, ſed in Perfectorum Tertia Men- tali ſeu Intellectuali Pentecoſtes ſchola, in qua Prophetæ, Apoſtoli, & omnes verè docti in Vita & Veſtigiis Chriſti ambulantes ſine labore & tædio didicerunt) qui teſtibus divinis planè & nullo unquam ævo intermorituris ma- nuſcriptis ingenii ſui & depictis monumentis post ſe relictis (ſuo tempore in lu- cem Altiſſimi nutu prodituris in indignitate & ingratitudine mundi deterre- antur) toti in eo fuerunt, ut ſecundum Divinæ voluntatis beneplacitum lectorum Animi divina cooperante gratia, adhuc in hoc corporis inferno ac miſeriarum jugo hoſpitati, post ſeriam lapſus noſtri cognitionem & deplorationem, per fre- quentem & aſſiduam Divinorum contemplationem, & ſui ipſius (per Chriſtum) annihilationem, abnegationem, immolationem & mortificationem, relictis post tergum umbris, ad ſeipſos in Templum Cordis introverſi, Talentum & Theſau- rum ingentem intra ſemet abſconditum & occluſum, aſſiduo Pietatis exercitio eruerent: ne cum miſeris mortalibus, ſeipſos & per conſequens omnia ignoran- tibus, Deum in ſemetipſis oſcitanter negligentibus, fruſtra ex cœcitate & igno- rantia (abeuntes retro post veſtigia gregum ſuorum) quærerent extra ſe, per multos libros, per mortales præceptores, per longinqua itinera proficiſcentes, ſum- mo & diuturno labore, ſtudio & defatigatione, illa, quæ tamen intus apud ſe poſ- ſiderent abundanter, ſi videlicet planè ſibi ipſis mortui, & per Sabbathum ac tem- poralium oblivionem toto Animali ſuppreſſo Homine, qui nil niſi Terra est, ingreſſi in ſe ipſos cum Davide Pſalm. 40. Expectando expectantes Deum magi- ſtrum in ſancto ſuo Templo, in cordis Abyſſo ſeu in intimis Animæ noſtræ, Pſal. 5. habitantem, ſuo ſpiritu in nobis loquentem, & omnia in nobis operari, mentem́ illuminare cupientem non impedirent, quæ est Hominis ſalus ſumma & Beati- tudo, at́ ipſe deſtinatus Cabalæ Finis. Sed proh dolor malunt in ſe ipſis maximo ſuo damno & exitio ſui juris manere, infelices, inſipientes & miſeri Homines, quàm in Deo, cum Deo, & apud Deum felices & ſapientes eſſe. Cor Hominis Renati est Dei inhabitantis Eden ſeu Voluptatis hortus: Deus enim creavit Mundum & Hominem ut habitaret in eis tanquam in propria domo ſeu Tem- plo, quamvis ob Tenebricoſum Quaternarii punctum nunc non conſpiciatur: at post conſummationem hujus Renovandi ſæculi ex Hominis Ternario, ſecundum [ID00095] Animam, Spiritum, & Corpus Regenerato (Nova Hieruaſalem quam Vnitrina (Apocal. 21. ſect. 23.) Eſſentia Dei & Sacroſanctiſſima Trinitas in ſeparabiliter inhabitabit) non ali- ter corruſcabit, quàm radians color igneus per Rubini vel Carbunculi pellucidum, immaculatum ac formoſum corpus relucere ac ſcintillare conſuevit. Ter Qua- terque Beatum, in quo ceu Corporali Angelo ipſe, Deus Homo est, cujus animus incontaminatus Dei Hoſpitis Templum est, ubi Siniſtra Hominis non ſcit quid (Creatura ju- re obligata eſt Creatori ad obedien- tiam, ut una maneat cum Deo noſtra voluntas. Gen. 6. ſect. 3. Lapſus Ho- minis & Ma- lum noſtru̅ eſt defectus ab unitate ad alteritatem. Senecam, Quoties in- ter Homines fui, ſemper minor Ho- mo domum redii. O quam dif- ficulter ſtul- teſcunt ii, qui ſe in ſapientiam humanam ſemel im- merſerunt.) faciat Dei Dextra. In hunc unicum ſcopum Deum, omnium oculi, rejectis impe- dimentis in viâ occurrentibus, tendere debent (ſiquidem in hoc mundo Vanitas Vanitatum & omnia Vanitas præter amare Deum, illique ſoli inſerviendo ad- hærere) & ſic per humilem ſubjectionem uniri cum vero eſſe, ne per inobedien- tiam, arrogatam voluntatem ac propriam complacentiam, Imaginis Natura & Proprietate neglecta, relicto Deo, de vio errore tanquam proprietarij in nos ipſos aut Creaturas prolabamur in Vanum, & in malum ſeu noſtrum Nihilum re- cidamus neceſſariò: Anima enim ſi recurrit intra ſe ipſam & convertitur in Mentem, appropinquat Deo, omnia videt, nec opus habet externa diſciplina, Angeloru̅ more, qui omnia ab intra diſcunt, audiunt, vident: Converſa in ſenſus elongatur à Deo, & diſcedit à Deo ut impurum à puro. Myſterium hoc ſpiritus Academicus capere non potest: Sola enim pia ac Religioſa Humilitas, virtutum nobiliſſima, Illuminationis capax. Sed cum Veritas hæc non poſſit comprehendi, niſi Intellectus noſter per Verbum Domini incendatur & Ratio per Mentem Lumen Divinum accipiat, nec de his myſterijs hoc loco incommodo plura in pu- blicum profari fas ſit, à diverticulo in quod juſtaratio me abduxerat ad Paracel- ſum medicum regredior. Debebant autem noſtri Medicitanta DEI Dona in eo exoſculari & homi- nem, (quem facilius, quàm ) ob artem ingenioſiſſimam poti- us amare, quàm ob mores & verba non omnibus obvia odiſſe. Barbariem ſcri- ptorum ejus excuſet ſeculum, deplorandam commentariorum obſcuritatem ma- litioſa hominu̅ ingratitudo, inauditam nominum novitatem mira Philoſophoru̅ conſue tudo, qui ignavum pecus alienæ induſtriæ arrode̅dæ natum, à ſanctiſſima- rum ſcientiarum penetralibus ſemper arcuerunt, juxta illud Platonis,

• Artes ut lateant, ſua per Aenigmata creſcant.

Domini jura & libertates ubi conceſſæ ſunt: Quilibet in ſe deſcendat, ſi illa quæ Theophraſtus novit tenuiſſet, nunquid vellet omnibus hominibsn hoc dicere: [ID00096] Faceret contra juramentum Hippocretis, qui etiam medicinam non omnes doce- re voluit. Imò occultandum est ſecretum, quod Deo ſoli conceditur revelandum, & quod propalatum aut mortem vel carceres vel ignominiam, aut ad minimum continuum metum & ſpontaneum exilium (niſi mentiendo & defrauda̅do ma- culam perpetuam tegendi ſui cauſa, nomini ſuo inurere velint) procul à patria & ſuis ſecurit atis gratia adferre ſolet, ſicuti præter recentiorum exempla, teſtantur ipſius Lullij, Arnoldi, Zachariæ Pariſienſis & aliorum. Veri Philoſophi Herme- tici ſacramentum poſuerunt, ſe patrum & præceptorum veſtigia imitaturos, nec ulla temeritate ſer vatam à ſæculorum exordijs Naturæ virginitatem prophana- (Sine labore nemo debet artem poſſi- dere.) turos: Iuratis tamen ac perpetua gratitudine & fide obligatis diſcipulis à Natura aut Inſtitutione dignificatis præcepta dederunt, multo adhuc ſudore enucleanda. Arbitrantur, qui judicio parùm valent, ſi quid Paracelſus in Methodicos Ex- perientiæ, ſi quid in Empiricos Scientiæ expertes invehatur, nulli medicorum generi eum parcere, ſe ſolum atque unicum orbis Terrarum medicum profiteri: Damnat ille ſaltem medicorum vulgus tàm Theoriæ quàm Practicæ imperitum: Nec ſanè illi pro medicis ſunt habe̅di, qui cum nil medendo præſtent, Verbosè ta̅- tum & Syllogiſticè, de rebus medicis digladiantur, quod est ſtultæ ambitionis ſi- gnum, ſibique medicinæ Methodum vendicant, genus hominum faſtu ſuperbia́ tumidum. & ad opprimendam Artis Medicæ veritatem natum. E quibus non nulli (quandoquidem ſuperbis & inexpertis pœnite̅tia Revocationis ſummoperè adverſatur) erga ipſum Theophraſtum ita ſunt animati, ut velperire ægru̅ ma- lint quam medicamenta ab ipſo præſcripta uſurpare: plurimi etiam eam ob cau- ſam medicamenta ejus contemnunt, ne ſi iſta palàm uſurpentur, eorum́ mira- bilis conſpiciatur effectus, de ſua autoritate aliquid ipſis decedat: at ita, quò me- liora, eò co̅temptibiliora apud ipſos ſunt. Et quam vis Theophraſtici cenſores Me- thodici fallaces (qui comperendinando remedia, ægritudinem producunt ſuum ad compendium) genuinos Chymicos inſimulent, quod veram reliquerint Me- thodum, nihil est, cum illa, quam Paracelſus ſequitur & Rationi & Experien- tiæ conſentanea ſit, ſicuti Intelligentiæ Lumine præditis manifeſtum est: Ne nos ullius autoritati ita debemus eſſe addicti, ut Veritatem ipſam non antefera- mus, cum ſine hâc Auctoritas omnis pernicioſa ſit, nullius́ momenti à pruden- tibus æſtimari debeat: Non à quo, ſed quid dicatur attendendum, & nemo tam aliorum judicio addictus ſit, ut prorſus omni ſpolietur proprio. Vera Methodus conſiſtit in cognitione Morbi ejus Curatione, videlicet quæ victus Ratione Medicamentis́ convenientibus morbum pellit, ſanitatem introducit: Ideo VVimpenæus eruditè diſſerit graviſſimos morbos hodiè à Pa- racelſiſtis tres ob cauſas ſanari. Primo, quod morbi perfectius cognoſcantur, olim enim, cum omnes ad quatuor humores referrentur, ii non potuerunt curari, quorum cauſa fuit Tar- tarus alicui membro inhærens, qui ad nullum ex illis quatuor potest referri. (Omne mem- brum ſuam digeſtionem ſeparatione̅ in ſe propri- am habet, ſuum item emunctori- um excre- mentum. Digeſtio pri- ma ſtomachi no̅ eſt dige- ſtio ſed præ- paratio, ꝓ di- geſtionibus particulariu̅ membroru̅. Prima ſepa- ratio Tar- tari uſneam dat quæ He- patis eſt, ſe- cunda Gran- dinem quæ Stomachi: Tertia La- pillum qui Renum & Veſicę eſt. Quilibet Homo habet uſneam, & grandinem, lapidem ve- ro non.) Dum autem in Tartarum hîc incidimus, ejus uberior mentio hoc commodo loco facienda est. Ex ultima cibi materia per Archæum ſlomachi digeſtionem videlicet, ſeparationem & generationem ſeparationis, emergit primum Ens ad vitam, unde corpori ſuum nutrimentum & cibus: Reducitur in Sulphur, Mercurium, & Sal, ut apparet in tribus præcipuis emunctoriis: Salis ſiquidem ſuperfluum per urinam ſeparatur, Sulphur is per inteſtina ſecernendo excernitur, Mercurius ſeu liquor Nutrimenti locum occupat, ſi fortè in eo quid ſuperfluum occurrat per poros pellitur. Onene quod comedimus & bibimus habet in ſe mucilaginoſum, luteum, & arenoſum Tartarum ſanitate humanæ nocivum: Natura no accipit niſi quod purum est: Stomachus qui est inſtrumemtum Archæi Hominis, ſeu Internus Chymicus innatus ac à Deo implantatus, ſtatim ubi ad ſe recepit comeſta ac inge- ſta, ſeparat impurum fœculentum Tartareum à puro Nutrimento: ſi ſtomachus validus, & maximè vi ſua ſeparativa, purum tranſit ad membra nutrimenti cauſa, impurum per ſeceſſum exit: ſi ſtomachus debilis, mittitur impurum etiam per venas meſaraicas ad hepar, ibi ſecunda fit digeſtio & ſeparatio: Hepar ergò ex duobus illis ſeparat viciſſim purum ab impuro, videlicet Rubinum à Cryſtallo: Rubinus est nutrimentum omnium membrorum, cordis, cerebri, &c. Cryſtal- lum ſeu quod non est nutrimentum expellit ad renes, & est urina, quæ nil aliud est quam Salexpreſſum à Mercurialibus per violentiam ſeparationis in reſolutio- nem coactum, quod reſolvitur per hepar in Aquam & expellitur: Si hepar ex debilitate non rectè ſeparat, mittit mucilaginoſum & calculoſum ad renes, ibi in defectu bonæ ſeparationis, ex potentia prædeſtinationis 4 mediante ſpiritu Salis coagulatur in Arenam ſeu Tartarum aut Bolarem aut Mucilaginoſum. Tarta- rus ergo est Excrementum cibi & potus, qui in homine per ſpiritum Salis coagu [ID00098] latur, niſi vi propria expulſiva immiſceatur excrementis, & ſimul egeratur, un- de alioquin quatuor ſpecies Tartari Calculus ſeu lapillus veſicæ, Arena rerum, Bolus ut & Viſcus ſeu Lutoſum ſtomachi, ite̅ varii morbi veteribus incogniti ori- untur. Paracelſus inſuper Tartarum diſtinguit in Peregrinum ſcilicet ex cibo & potu ac Innatum (ex ſanguinis hære ditate) cruoris ſcilicet, quæ Tartarea innata dispoſitio medico Naturam cogere neſcienti manet incurabilis, niſi beneficio. Quintæ Eſſentiæ auri, quæ totum corpus renovat. Tartarus ergò ſeu Naturalis ſuperfluitas (quæ mucilago Salis est) omnium coagulatorum corporum ferè mater est omnium morborum. Omnia enim ali- menta habe̅t juxta medicinam etiam Venenum ſeu Tartaream Mucilaginoſam Impuritatem, ex ordinatione Divina. Sunt autem quatuor genera Tartari, (Paracelſus dicit Mare- riam morbo- rum, Tarta- rum videli- cet, duplice̅ eſſe, Bolarem qualem ha- bent lactici- nia, carnes, piſces: & Vi- ſcoſum, Bi- tuminoſum, Mucilagino ſum, cujus- modi exere- mentum in ſe habent le- gumma, cau les, radices, frumenta. Reſolutio Tartari Mi- crocoſmici Tartar mà Nutrimento ſeparans eſt maximum Arcanum, ſi- ne qua clau- dicat mor- borum Tar- tareorum curatio vera.) è quadruplicibus Elementorum fructibus nos nutrientibus originem ducentia, Primum genus oritur ex uſu creſcentium Terræ, Leguminum, Herbarum, quibus veſcimur. Secundum provenit ex illo noſtro Nutrimento, quod ex A- quaſumimus, ut ſunt Piſces, Conchylia. Tertium est in carne Quadrupedum & Volatilium. Quartum è Firmamento, cui ſpiritus vini ſua ſubtilitate est ſimi- limus, quod est validiſſimæ impreſſionis, dum videlicet Aër è vaporibus Ter- ræ & Aquæ ac Firmamenti infectus, nos poſtea etiam inficit, ut videmus in acu- tis illis & pernitioſis morbis Aſtralibus, Pleureſi, Peſte, Prunella, quos morbos ex ſtellarum impreſſionibus ortos univerſalis medicina potenter expellit. Quatuor illa Tartari genera, in urina ſe manifeſtant, & dijudicantur per artem ſeparationis: Indè liquet, ex quo genere Tartarimorbus ſit. Qui ergo cognovit, quibus alime̅tis quis uſus fuerit, morbum quo cognoſcet aut qui mor- bum cognoverit, alimenta non ignorabit: Ex quo Elemento morbus ex eodem quoque curatio. Si Galenus cum ſuis aſſeclis horum Excrementorum cibi & po- tus maximam morborum partem in nobis parientium (quæ Paracelſus ſub no- mine Veneni & Tartari comprehendit) habuiſſet legitima̅ cognitionem, Cho- lera & Melancholia ex Agro medico, jam dudum radicitus evanuiſſent. Qui neſcit hanc Tartaream morborum materiam è cibi & potus ſuperfluitatibus ex- crementitiis procedentem, fieri non potest, ut ſciat, quo medio fabricator morbo- rum nos affligat, machinam minoris mundi deſtruendo & vitam expellendo: et ignorato Tartaro neſcitur quid ſit id, quod ſpiritum coagulationis infringat, & Tartarum à Nutrimentoſeparet, videlicet Calor noſter Naturalis, ſeu Calor So [ID00099] lis & Lunæ microcoſmicus in nobis exiſtens, quo inſtar Ignis lignum conſumen- tis, digeritur Nutrimentum, & ex illo bonus ſanguis generatur, niſi per ægritu- dinem & debilitationem ſeparativæ virtutis ſtomachi, hepatis, renum impedia- tur, & tunc conforta̅dus est ſuo ſimili id est Calore Solis et Lunæ macrocoſmico, ſi haberi poſſit, videlicet materiâ ſimpliciſſima generata à Deo Opt. Max. ex ſpi- ritu mundi (cum ſpiritu corporis noſtri uno & eodem) ad reſtaurationem et con- (Spiritus vi- talis in Ho- mine & Ele- mentalis eſt unus ſpi- ritus.) ſervationem Humanæ Naturæ, velcum iis rebus, in quibus Sol & Lunæ poten- tia est, per artificium in actum deducta, videlicet converſa in talem ſimplicem ſpiritum, qualis est ſpiritus vitæ noſtræ, quod fit per reſolutionem & conjuncti- onem cum Nutrimento: Si verò Archæus noſtri purum ab impuro ſeparantis ſtomachi, hepatis, velrenum inficiatur, aut per externa accidentia vis corum ſeparativa impediatur, tunc cum chylo manent Excrementa, & fiunt præter morbosrenum, & inteſtinorum Morbi Stomachici in ſtomacho. Iecorales in je- core, Arthritici in glutine, nervis artubus & juncturis: unde Podagra, Chira- (Tartarusdif- fert ſecun- dum loca meatuum, oris, ſtoma- chi, fundi ſtomachi, inteſtinoru̅, hepatis, re- num, veſicæ, carnis, ſan- guinis, medullæ.) dra, Genugra, ex congelatione videlicet glutinis per Spiritum Salis. Ideo Tar- tarus Elementorum ab Archæo ſtomachi debet deſtrui, ne fiat Tartarus Homi- nis, ſiquidem ſpiritus Salis, qui est heros & Dominus coagulationis in variis ſub- jectis, offendens materiam reſolutam ſeu ſeparatam à nutrimento & excremen- to, generat Calculum. Tantum de Tartaro. Se cundo, quod perfectiora medicamenta nunc, quàm olim habemus, utpote ex Mineralibus, eorum præparationes & debitæ adminiſtrationes Ni- gellis Cadmi filiis exercitatis innotuerint: Malo nodo malus cuneus applican- dus: Ideo ad morbum ferreum Paracelſus adhibere jubet medicamentum con- veniens chalybeum, ſiquidem extremi morbi extrema poſcant remedia. Tertio, quia hoc tempore Harmonia majoris mundi cum minori pate- facta est cognita, ita ut ſciatur, quodnam medicamentum ex præſtantiſſimis huic vel illi membro familiare ſit & amicum, ut Cerebro Argentum, Sapphirus, Vitriolum, Smaragdus. Cordi Aurum, Margaritæ, Crocus. Pulmoni Sulphur, & ſic conſequenter Porro quod Paracelſus Galenum offendit, fecit Galenus idem aliis. Hippo- crates etiam multa ſcripſit, quæ hodie à pleris Galenicis rejiciuntur: Imo nec vulgaris Medicinæ antiſtites inter ſe conveniunt. Quam multa ſunt de mor- bis particularibus inter ipſos ſuis pugnaciſſimis opinionibus discrepantes, morbo [ID00100] rum́ mechanicos & fabros ignorantes controverſa & indeciſa discordia digla- (Plures opi- nionum pu- gnas inveni es apud A- grippam de vanitate ſci- entiarum cap. de me- dicina.) diata? Sicuti inter Scheckium & Fuchſium de Cauſa morborum continente: in- ter Argenterium & Fernelium de Febribus: Inter Gal. & Rondeletium de Pa- ralyſi, Epilepſia, & Calculo: inter Francaneianum, Rondeletium & Fallopium de morbo Gallico: inter Altomarum & Fernelium de Podagra. Quot millia ſe- cundum horum diſcrepantem methodum morientur adhuc, antequam in comi- tiis medic is de Cauſa genuina dictorum morborum poſt rixoſas diſputationes de- cernatur & medicorum Familia in unum conveniat? Botanicos ſæpenumero de Lanâ Plantarum indeciſo negotio rixantes, quæſtionibus, nominibus́ otioſis, ſe ambitioſa contentione fatigantes, nunc brevitatis cauſa libenter omitto. Otio- ſum enim eſſet, iſt as infinitas & nunquam ceſſatur as contentiones ac digladia- tiones hîc recenſere. Ideo hortor & ſuadeo, omnibus medicinæ Hippocrat. & Ga- len. ſtudioſis (in quibus Philoſophica vena calet, quique erga medicamentorum præparationem non ſunt protervè animati, & ſciunt majorum inventa indu- ſtriæ noſtræ non debere præcludere viam, quaſi in nobis effœta ſit vis naturæ) ut omiſſis veterum delictis, & aliorum erratis, de mutando ſuo male inſtituto con- ſilio commonefacti, vel prudentia eruditi, pedem errore cognito in tempore redu- cant, & in hujus quo novi Philoſophi ac Medici operibus, non quidem ſuperfici- aliter & perfunctoriè, ſed ſumma mentis attentione legendis occupentur: Nam in hoc ſtudiorum genere apum experientia & induſtria ſequenda, quæ ſua de fra- grantiſſimo florum ſucco mella ſtipant & colligunt, optima quæ à pravis ſegre- gantes ac utilia tantum tractantes: Idque non eò me eis perſuadere velim, quod omnia quæſunt Paracelſi (ſicuti è ſuis ſcriptis præcocibus quædam ipſemet retra- ctat) tanquam Evangelica oracula venerari debeant, ſicuti alios in Ethnicorum placitis adorandis facere videmus, ſed quia ad Hippocratis ſcripta intimius & rectius intelligenda non parvum nobis præſtare beneficium, & lucem majorem adferre potest diligens & accurata ejus lectio. Illi enim laudandi non ſunt, qui ſine judicio omnia damnant, quæ Paracelſus habet, cum tamen ne paragraphum legerunt, vel ſi aliquid eorum perlegiſſent, tamen ne tertium quidem totaliter intellexiſſent. Audite Philoſophaſtri, qui ſpreto nucleo, cortici Philoſophorum ſaltem inſiſtitis, & à Deo non è Chartaceis libris Spiritum Intelligendi literam mortuam Theophraſti & Philoſophorum petite. Scripta ejus promotione ac im- penſis Sereniſſimi ac Reverendiſſimi Ernesti Principis Electoris Colonie̅ſis [ID00101] bono publico communicata, adverſariis anſam pronunciandi porrexerunt, quod diſſenſus implicentur evidentiſſimo, quia Expertis ſtylo ſcripſit magico, non vul- go, ſed ſibi & intelligentibus in ſcholâ magicâ educatis, Sapientiæ filiis, non So- phiſticis & auri fame faſcinatis Alchimiſtis, ju ſtâ motus invidiâ erga quosdam ſui temporis iniquiſſimos ac inhumanos Medicos & Pharmacopæos, ipſi veneno multoties cum abbreviatione vitæ inſidiantes: Si manifeſtius ſcripſiſſet, tunc cir- cumforanei & vulgares illi Alchimiſtæ medicos omnes ſuperaſſent, ac artem proſtituiſſent magna Naturæ injuria. Myſteria ſua ſub vulgaribus & variis nominibus occultavit: Ideo ſimilitudines pro ipſa veritate non ſunt ſumendæ: Medicinæ enim Arcana id est Vim DEI latentem, ſeu Verba Magica in Paracelſo pauci intelligu̅t: Ideo natatore Delio & Ingenio acerrimo opus habent et magicum etiam requirunt Intellectum, mentis videlicet oculum purificatum, qui corum ſententias, & latitantia perſcrutetur myſteria. Magiam ubi intel- ligo Veram ac licitam (non infamem & profanam Vulcano dignam, quam deplorati ingenij & nefariæ curioſitatis ſtudioſi Homines ſectantur) totius nobiliſſimæ Philoſophiæ abſolutam conſummationem, maximam operum DEI Sapientiam, plenariam́ occultæ Naturæ notitiam, quæ obſervato rerum con- ſenſu & diſſenſu conveniente applicatione agentium & patientium incredibilia, communémque Naturæ ordinem excedentia perficere ſolet. Animadvertent autem intelligentes Lectores Paracelſum ad Magni Hippocratis imitationem & exemplar, utrius Medicinæ tam Phyſicæ quam Chirurgicæ exercitationem conjunxiſſe: medicina̅ enim duplicem ſtatuit, Phyſicam, videlicet omnium mor- borum cognitionem, & Chirurgicam, quæ est eorundem ſanatio, quæ inſtar car- pentarii opera, ſine manibus præſtari non potest: Neutra enim niſi frequentiſſi- mo ægrorum damno & periculo ſine altera tuto conſiſtere & exerceripotest: I- deo omnem Chyrurgum neceſſariò Phyſicum eſſe debere, & vice verſa, ut nimi- rum Integræ ſponſæ, ſit ſponſusinteger: Conſuluiſſe inſuper conſtanter Reme- diorum delectus, eorum́ præparationes & compoſitiones ipſis medicis faciendas, non aliis temere committendas. Is enim verè genuinus est medicus, qui medi- camenta debite cognita nö Ratione ut Rationales Medici faciunt, ſed propria ſua manu præparare, & à veneno & fœculentiis ſuis ſeparare, repurgare, & ad pura̅ ſimplicitatem reducere didicit, eaque imperito non committere coco: Sunt enim bona mixta malis, ne ſaccharu̅ fœculenta impuritate, nec mel venenata ama [ID00102] titudine deſtituitur: præparata poſtea fide debita acri judicio humanis neceſſita- tibus legitimè accommodat, ut ſemen morbi evellatur, & hoc pacto omnium æ- grotorum quærelis fideli celeritate occurratur. Ergo Theoria & Practica, ſcire & præparare in medico debent concurrere, quia judicium ſine Practica omnino ſte- rile: Laboribus manuum & Practica operatrice diſcitur medicina, ubi Vulca- nus indies nova oſtendit & ſua viſſima Remedia, quæ quotidie Natura melius melius́ à ſuper fluitatibus purgat, operatori ſuo Oeconomo tradit: Sed noſtri te̅- poris Magni Doctores, qui in vulgari arte medica conſenuerunt, nolunt eſſe di- ſcipuli & tyrones, fodere erubeſcunt: Et quia annoſa arbor difficulter transplan- tatur, ac veteres canes loris & venationi aſſueſcere difficile est, malunt apertè veritati contradicere, eamque obſtinatè canina voce allatrare & mordere, quàm errores ſuos laborando emendare, ne non ſatis ſapuiſſe, aut ab aliis aliquid me- lius didiciſſe videantur: Quam vis autem clament, Chymicum non eſſe medicum, etiamſi peritiſſimus fuerit, ſed qui Iudicio Ratione́ (postpoſita Chymiâ) ſingu- la morbis Remedia uſurpare didicerit, tamen illi Rationales medici ad lectu̅ ægro- tant is ſtantes, quo ſe vertant neſciunt, obſtupeſcunt ſæpe & magnorum morbo- rum, quia non curatores, ſaltem adulatores fiunt, ſiquidem Ratione non Manu medicamenta præparare didicerunt. Nolo tamen hîc ullo modo patrocinium eo- rum ſuſcipere qui Hippocratis & veterum ſcripta ſine judicio & intellectu reji- (His Receptis fortuna a- miſſis, tota ab illis eva- neſcitſapien- tia: Experi- entia (absq; matre Expe- rientiæ Phi- loſophia) incerta eſt. Tales dis- cunt pericu- lis hominum & experime̅- ta per mor- tes agunt, ſuaque im- peritia pecu- niam lucran- tur.) cientes, Paracelſi quidem diſcipulos ſe gloriantur, ſed ne in illius Theoriâ mente̅ autoris agnoſcunt, neque in artis operibus quippiam laude dignum exequuntur, Sunt etiam quidam Pſeudo Theophraſtæi, avaritiâ & temeritate ſua, Divinam prophanantes medicinam (quæ hodie multorum ſe ſine honore fuſtentare conan- tium cogitur eſſe aratrum) ad fallendum efficaci ſſimâ frontis impude̅tiâ, qui fu- catis nominibus Theophraſti Remedia ſe uſurpare jactitant, tàm Philoſophicæ quàm Vulgaris medicinæ prorſus ignari qui́ contemptis veterum ſcriptis illotis manibus medicinam arripiunt, neſcio quibus Arcanis & Experientiis confiſi, ſtultâ confidentiâ quoslibet ſine Ratione & Iudicio morbos ſtatim curandos ſuſci- piunt: Imo cum vix Ignem fornaci recte ſubjicere didicerunt, graviſſimorum morborum curationes aggredi non dubitant: Et dum avaro oculo & Thraſoni- ca jactantia, omnes morbos perſanare ſe poſſe oſtentant, & gloriantur, magnâ audacia mentiri non erubeſcunt, ægrotantes, blandiſſimis deſideratiſſimis́ pro- miſſis & precio ampliſſimo accepto, grato quidem, ſed falſiſſimo valetudinis præ [ID00103] ſagio foventes decipiunt, ægris́ diſertis ſæpè aufugiunt, aut morbum ſimul cum ægro è medio tollunt. Quam vis autem videamus in magnis & difficilimis mor- bis, ubi omnes ſenſuum ſubtilitates obſtupeſcunt, deſperata eſſe omnia Remedia tàm Arabum quam Græcorum, adeoque morborum ludibria: vanas item Indi- cationes & Analogismos omnes, ita ut Vetularum & Empiricorum abſurdis Re- mediis non ſine magna Medicorum ignominiâ & dedecore frequenter cedant: (Nulla medi- corum turba in civitate numeroſior. Otium pul- vinar Satanæ fugiendum eſt, cum ſit mater nuga- rum, & no- verca virtu- tum, ac ſem- per pro com- modo proxi- mi negotian- dum. Paulatim à minoribus incipientes & ad majora proficientes. In hoc ſcien- tiarum con- temptu Bo- num amit- titur & Ma- lum eligitur. Summum medicinæ Fundamen- tum eſt Fides in Deum fir- ma & Amor proximi, quo deficiente deficit omnis Ars. Paracelſus non vult medicinam obſcuran- dam eſſe.) & multos Galenicos in multis magnis & periculoſis morbis ab his circu̅foraneis & adulterinis Theophraſtæis ſuis etiam illegitimè præparatis Remediis ſuperatos eſſe conſtet: Tamen incertam illorum, audacem, temerariam, periculoſam, im- piam medicandi operam, quaque dubio experimento ægrotantes mortis periculo exponunt, nullus vir conſcientioſus approbavit unquam. Huic malo, ut deinceps obviam eatur, & inuſta medicorum macula ob proclamatam artis ſuæ incertitu- dinem deleatur, conſultum operæ́ pretium facient Medicinæ ſtudioſi, qui Mu- ſarum ſacerdotes & miniſtri factiſunt, & Muſam ſuam pio co̅jugio ſibi copula- runt, in quibus ſuperbia & in vidia nondum radices egerunt, quique laborem & ſudorem (quibus Dii omnia vendere perhibentur) optatiſſimo cuique otio an- teferunt, quia perplexitate & obſcuritatibus quibusdam non omnibus obviis Chymicæ medicinæ Theoria Paracelſica, adhuc eſt obvoluta, ut neglecta manuum denigratione, ipſa Remedia, eorum præparandi modum à Paracelſo & Chymi- atris, Curandi verò methodum Indicationibus & Inventionibus ſuis conſtante̅ ab Hippocrate & recentioribus mutuentur: Hac enim via duæ hæ, Veteris et No- væ medicinæ ſcholæ, ſine contradictione combinari, & in medico ſine errore ſcandalo́ not abili rectè conſiſtere poterunt, antiquata prius damnabili noſtri temporis conſuetudine inoleta, qua bonum cum malo indifferenter repudiari ac rejici ſolet. Hoc inſuper animadvertendum, ſiſepoſita ſuperbia & avaritia ꝓ- bus & erudit us me dicus (in quo præter Fiducialem DEIT imorem & proximi ægrotantis Amorem Conſcientia & Experientia inſignis requiritur) medica- mentum exhibet, illud DEI manum eſſe, ſin verò improbus & indoctus, vene- num. Licet verò bona medicorum pars vitam noſtram alienis bonis fraudans, pro ſua in humana in vidia indignanter ferre ſoleat Medicinam cum ſuis præ- parationibus deſcriptam promiſcuè cum hominum vulgo communicari, metu- ens, ne ex illa manifeſtatione publica, ſeu ut loquuntur profanatione, de ſuo lucro aliquid decedat, quia ſecundum ſtolidam veſani per omnia vulgi opinionem, pu [ID00104] (Non quili- bet ad Medi- cinam aptus, nec cuivis donum Me- dicinæ datu̅, & quamvis omnia Ex- perimenta ſint arcana, imperiti ta- men Doſin & ſufficientiam veram in qua vis Medicinę conſiſtit, ne- ſciunt: Cro- cus enim & Theriaca ſi in majore ju- ſto copia ex- hibeantur in venenumab- eunt, minore vero inertes ignavæ jace̅t. Et ſic Expe- rientia ſolius medici erit.) blicata ſecreta vires ſuas amittere creduntur: murmurare tamen, & pro gratia mihi Oedipi imprecationes reddere deſinent illi lucripede, ubi perpenderint, non quemvis, nec à Deo néc à Natura ad medicinam vocatum, illam licet notam ſe- cundum artem requiſitam, & methodicum ac ordinatum Doseos applic andi modum, ſiquidem unum ephippium omnibus equis non quadret, nec infirmus enſem inſtar exercitati pugilis tractare valeat (ut taceam reliquas in piè docto medico requiſit as circumſtantias) ægrotanti legitimè adminiſtrare poſſe: Quod ſolius ſynceri, veracis & experti medici officium est ꝓprium, qui religioſius, ſan- ctius́ eruditus in exhibitione medicamentorum piæ ac venerandæ Antiquita- tis veſtigia, & Medicorum Hermeticorum Benedictionis verba ſemper adhibe- re ſolitorum more̅ ſequentur maximè laudabilem & religioſum, ne ſe in pietate ab illis ne modicu̅ quodvis opus abs Divina Invocatione aggredi ſolitis patien- tur ſuperari: Quicun omiſſa Benedictione aliqua creaturarum fungitur, hanc veluti furto & rapina à Deo creditur uſurpaſſe. Nos Christum profeſſi in Mirifico Nomine Ihsuh offerre debemus: ſic enim ad Coloſſ. 5 præcipit Do- ctor Gentium inquiens: Quæcun fecerit is in verbo aut opere, omnia in nomine Domini Ihsuh Chriſti facite, gratias illi agentes & Deo per ipſum. Benedi- ctio igitur DEI per preces impetranda, Invoca me in die tribulationis tuæ, & eri- piam te glorificabis me, ait Creator noſter: Ante omnem igitur medicinam Deus Opt. Max. exorandus, ut medicina ab ipſo ordinata tanquam medium Di- vinos ac ſalutares effectus producat, ut glorificetur Nomen ejus: Secundò post omne̅ mel orationem ac ſanationem nunquam omittatur gratiarum actio de vo- ta, ratione gratitudinis per ſe, & poſtea ad evitandam iram DEI contra ingra- tos: Hæc duo puncta ab omnibus ferè medicis prætermiſſa ſunt, unde ipſorum in- fortunia potiſſimùm acciderunt, ac poſtea culpa in artem est translata. Notandum etiam, quod quamvis Catharticum exempli gratia medica- mentum æque efficaciter operetur in improbo ſicut in probo (quod Deus propter ſuam laudem & gloriam ac demonſtrandæ ſuæ miſericordiæ ergo permittit) finis tamen in utroque longe diverſus ſit & diſpar, huic ſalutaris, illi nocivus: Cedit (Sirac. cap. 39. ſect. 30.) enim in majorem certo ſubſecuturi gravioris morbi inco̅modum infideli, impœ- nitenti, medicamentum qualecun ſine imploratione gratiæ Divinæ exhibitum & aſſumptum. Hoc loco etiam obſervetur, quando ægrum optimis & convenientiſſimis [ID00105] medicamentis adhibiti??? non ſanari propter has octo cauſas, quarum Prima est, Quod Terminus vitæ inſtet, qui nullo ingenio humano, vel quocunque ejus ſubſidio pertransiri potest. Nullum enim Remedium corpus cor- (Par. lib. de reſuſcitatio- ne naturaliu̅ fol. 295.) ruptibile, à morte, pec???atorum pœnâ & ſtipendio, vindicare potest: ſed est res u- na, quæ corruptionem aufert, juventutem renovat, & brevem vitam ut in Pa- triarchis prolongat. Quam vis autem, ut infra referemus, abbreviari & prolon- gari poſſit vita, tamen ob peccatorum pœnam, æternæ legis immutabili decreto, neceſſario tandem moriendum est (conjunctio enim rerum diverſarum adfert neceſſariam ſecum diſſolutionem) ne regreſſum in ætatibus (ut est apud Platone̅) (Cauſamortis eſt domeſti- cus inimicus que̅ nobiſcu̅ gerimus. Morte tolli- tur maledi- ctio in Crea- turis. Sir. 10. ſect. 11. cap. 14. ſect. 18. cap. 41. ſect. 5) conſtituamus: Et in hoc caſu etiam univerſalis ac ſummæ medicinæ uſus irritus eſſet, quia conjugium vitæ & mortis, ſeparationi neceßitate immutabili deſti- natum, nulla artificum vel Naturæ induſtria perpetuum efficere potest: Leges enim Naturæ inviolabiles ſunt: Non ergo petendum, multò minus invenie̅dum auxilium, ultra Terminum illum ultimum à Deo nobis impoſitum. Secunda, Quod imperitorum medicorum ignor antia, medicamentiſ- que pernitioſis eò deductus ſit æger, ut bonorum medicamentorum uſu, quod cor- ruptum, pernitioſum & immedicabile malum est, reſarciri & ſanari nequeat: Et hic plerun vocari ſolent Chymici, qui ſemper Trophili medici apud Plutar- chum recordabuntur, affirmant is hunc perfectum eſſe medicum , : nec generoſis & immeritis Remediis glorioſa oſtentatione unquam utentur apud Apio indige̅tes ad imfamiam: ; Caveant etiam ſua medicamina alio- rum venenis admiſcere, ne aut pernities bonis, aut ſalus nocentibus adſcribatur, quia dolendum eſt tàm execr abilem eſſe quorundam medicorum invidiam, ut antequa̅ honorem & laudem alteri expertiori permittant, ad tuendam exiſti- mationem vacillantem potius decumbentem aliorum arte ſanabilem in extre- mum exitium præcipitent, ideò etiam à plebe tales meritò Honeſti Carnifices vo- cantur. Tertia, Quia medicus ſerò vocatur, qua̅do videlicet Natura ſuccubuit, & morbus vicit: alioquin ſi in ægrotum agrum, medicinæ conveniens ſemen à ſeminatore medico Tempeſtivè ſeritur, principiis obſtando, proculomni dubic juxta Dei benedictionem expectatus reſultabit ſanitatis fructus. Quarta, Quia æger non obtemperat: fit enim ſæpenumero, ut ægrotus [ID00106] in medicamenta vel in medicum ea transferat errata, quæ ipſe contra Anream apud Ælianum Locrenſium legem mala vivendi ratione commiſit. Quinta, Quia quædam Naturæ ſeu proprietates hominum peculiares (In Cura ratie Temporis obſervanda, nam aliam hyems, ali- am æſtas, at- que autum- nus exigit.) ad ſanationem inidoneæ nec pronæ ſunt, ſicuti videmus etiam no̅nulla ligna pro- pter nodorum abundantiam ita ex natur ali defectu & corruptelâ degenerare, ut nullo modo findi poſſint: Et multoties Tempus cum Aſtrorum mala inclina- tione ſanationi est contrarium: Quicquid enim ſanatur ante tempus, recidivæ obnoxium est: Sola ſiquidem Temporis hora ſeu meſſis dat firmam & fixam ſa- nitatem: Pyrum maturum ſpontè cadit, immaturum fruſtranea arboris ſuccuſ- ſione ad caſum ſollicitatur, Ideò his neglectis, præſertim in cura morborum A- ſtralium, omnia ſunt irrita, & fruſtra inſtituitur ſanatio: Medici etiam dent o- peram, ne plus periculi ſit à medico & medicina, quàm ab ipſo morbo, ideò nun- quam conſulant, quæ in pernitiem vergant animarum & corporis, & præcipuum illorum ſit ſtudium, ne noceant, ubi prodeſſe non poſſunt: Ita bona conſervatur conſcientia, quæ perpetua est cordis lætitia. Sexta, Quia morbi prædeſtinationis Terminum attigerunt, ibi Naturæ legibus non conceditur regreſſus, ut in perfectis, abſolutis et conſummatis, bitu- minoſis, bolaribus, lapideis & arenoſis coagulationibus: In ejusmodi enim con- (Quod Natu- ra peccavit, nemo poteſt emendare. Pauperum, gratuita ſemper à ve- ro medico habendá eſt ratio, inter cu jus virtutes Charitas er- ga infirmos primò eluce- re debet. Sir. c. 38. ſect. 18. Medicus & Medicina ſuntvera mi- ſericordia DEI. ) ſummatis morbis fruſtra est omnis cura, ſicuti etiam in cæcitate & ſurditate in- nata videre est. Quod enim Natura ſemel ademit, reparare medicus nullo pa- cto potest, ſicuti corporis ſubſtantia malè conformata & partes ex genitura tra̅s- poſitæ, mutari nequeunt. Septima, Quemadmodum medicos ſordida ægro tantium Tenacitas (ſiquidem nulla pecunia honeſtius acquiritur, & ægrius numeratur) in officio indiligentes facit: Ita ſæpè etiam Aegrotantis Hæſitatio, Diffidentia, Increduli- tas, erga diligentiſſimum medicum, effectum medicamenti remoratur, aut planè operam medentis impedit, ut taceam illos, qui contempto Ordine DEI, nullis medicamentis exige̅te neceſſitate uti, ſed à Deo ſine Mediorum, per quæ opera- tur (quam vis ſit ipſemet Medicus) adminiculo ſanari cupiunt. Ordinationi Divinæ non repugnandum: Habemus Medicinam duplicem Viſibilem videlicet Creatam, & Inviſibilem VERBVM DEI, qui ergò Medicinâ ſanantur, VERBO DEI ſanantur, qui VERBVM ſuum contemnit, contemnit etiam Medicinam, et è contra: Dicens enim, Medicina nihil est. idem affirmat nullam [ID00107] eſſe Deum. Porro, ut dictum Animus patientis excitatus, confidendo avidius (Animus h??? laris, juge e??? con???vium. Sir. cap. 28. ſect. 19. 20. Cap. 30. ſect. 25. Ille medicus plures faua??? de quo piu- res confidu̅r. Imaginatio picis inſtar ſe habet, fa- cilè adhære- ſcit & Ignem leviter con- cipit. Stellæ ſunt virgæ Aſtro- rum. Par. tract. 2. de peſtilitate Voluntas & Imaginatio Hominis eſt mater peſtis: Ideo imagi- nando poteſt Homo peſte inficere tota̅ regionem,) recipit medicinam: Ideo cum Vitæ Venenum ſit Triſtitia, non ſine cauſa Hippo- crates in ſuis Aphoriſmis loquitur de Fiducia ægrotantis erga medicum, et ea quæ offeruntur. Firma credulitas, ſpes indubia, amor & confidentia erga medicum et medicinam ad ſanit atem plurimum conferunt, etiam aliquando velplus, quàm ipſa cum medico medicina. Fides Naturalis (non loquor de Fide Gratiæ ex Chri- ſto) ingenita à Deo Patre in prima Creatione, IMAGINATIO videlicet noſtra, ita potens est, ut morbos ſanare & excitare valeat, ſicuti manifeſtè apparet tem- pore Peſtis, quando ex ſua propria Imaginatione, ex metu & terrore gener at Ba- ſiliſcum Cœli, intoxicantem Firmamentum microcoſmicum, è ſua ſuper ſtitione prout fides patientis adjuvat. Peſtis Naturalis fit Firmamentalis ac ſupernatu- ralis, dum videlicet Iliaſter ſeu Eveſtrum Solis per peccata hominum adiram & pœnam irritatum propter ſingularem participationem cum Eveſtro Hominis, mortales ob ſua delicta per influxum ſtellarum (Mumiam & Sulphur Hominis microcoſmi, omnia macrocoſmica venena innata latenter poſſidentis, ſua vene- nata malignitate & ſiniſtro aſpectu incendentium) inficit ac punit, et nulla qua̅ potens etiam medicina ſit, reſiſtere & juvare poſſit. Tanta est vis Syderei ſpiri- tus in corpus, ut quorſum ille imaginatur & ſomniat, ipſum corpus ſimulattol- lat atque traducat, ut videm???s in Noctambulonibus. Fideli omnia poſſibilia, quia Fides omnia incerta certificat: Deus nullo modo potest vinci, niſi per Fi- dem, qui ergo in Deum credit ille operatur per Deum, & Deo omnia ſunt poſſi- bilia, quomodo autem id fiat, perſcrutari non potest: Fides est ſaltem opus, opus videlicet illius, in quem creditur: Cogitationes ſuperant Aſtrorum & Elemen- torum operationes: Dum enim cogitamus, & cogitationibus Fidem habemus, tunc Fides perficit opus, et ſine Fide nhil fit. Fides dat Imaginationem, Imagina- tiodat Sydus, Sydus (ratione matrimonii cum Imaginatione) dat effectum vel opus. Fidem adhibere medicinæ dat ſpiritum medicinæ, ſpiritus dat cogitationem medicinæ, medicina dat ſanitatem: Inde ſequitur medicum ex Fide oriri, prout (Lege Para- celſ. de mor- bis inviſibili- bus & de ef- ficacia Fidei Naturæ, quæ ex Deo o- mnia poteſt Naturaliter.) credidit, promovet & adjuvat ipſum ſpiritus, ſpiritus videlicet Naturæ, ſeu ſy- dus medicinæ. Homo per Fidem Imaginationis ſæpe facit, quod optimi medici cum ſuis medicamentis idone is nil poſſunt efficere: multoties etiam Fides ſeu Per- ſuaſio illa plures ſanat, quàm ulla efficacia ſeu virtus medicamenti à medico ex- hibiti, ut ſuperioribus annis in decantata illa Panacæa Anvvaldina vidimus, & [ID00108] (Ideo Dama- ſcenus: O- portet infir- mo ſalutem imprimere & promitte- re, nec velis unquam à pede ponere etiamſi ipſe deſperet.) nunc in novo illo medicinali Fonte in finibus Miſniæ & Bohemiæ hoc anno e- merſo, ad quem incredibilis infirmorum copia fere indies confluit: Cauſa non potest reddi alia, quam conſtans & exceſſivus affectus ipſius ſumentis, quæ pote- ſtas est in ipſa Anima ſumentis Pharmacum, quando excuſſo omni metu aut ſi- niſtra Imaginatione fertur in aliquem magnum ſui deſiderij exceſſum. Ani- ma enim Rationalis excitata, & vehementi Imaginatione accenſa, ipſam etiam Naturam ſuperat, & per ſuas affectiones fortes, multa renovat in corpore pro- prio, & ſanitatem velægritudinem immittit, ne ſolum in corpore proprio, ſed etiam in corporibus alienis: Qui morſus à cane rabido in rabiem incidit, appa- rent in urina ejus figuræcanum: Sic prægnantis mulieris cupiditas in corpus ali- enum agit, quando per ſui oblivionem inſtar croci aquam tingentis inficit fœ- (Sunt Impref- ſio nes Infe- rioru̅ Aſtro- rum.) tum in utero, rei deſideratæ notâ: Suâ enim Imaginatione format infantem, no̅ aliter ut figulus argillam. Timor, tremor, & appetitus ſunt præcipua cauſa, unde phantaſia, æſtimatio, & Imaginatio gravidarum oritur: Dum igitur incipit imaginari, tunc Aſtra Firmamenti microcoſmici, ſeu Aſtra humani Animi cum phantaſia, æſtimatione & Imaginati̅one non aliter moventur, quam Ex- terna Aſtra Firmamenti macrocoſmici, ubi ſingulis momentis Aſtra aſcendunt & deſcendunt, donec fiat Impreſſio, in qua Impreſſione Aſtra Imaginationis gravidæ mulieris, Influentiam & Impreſſionem fœtui imprimunt, quemadmo- dum cælatores piſtillo ſculpto, notam ſubjectæ materiæ. 6 Sic manife ſtum est affe- ctus Animi, quando vehementiſſimi ſunt, poſſe mortem inferre, ut legimus in hiſtoriis: Et hoc apud vulgus palam est, gaudio exuperantiore aut profuſiore tri- ſtitia, nimia ardore vel odio interdum mori Homines, ſæpè etiam morbis diutur- nis ex ejusmodi paſſionibus levari, quia teſte 7 Avicenna, Natura obedit cogita- tionibus & vehementibus deſideri is Animæ, & affecto ſpiritu afficitur corpus in quo ſpiritus deliteſcit, Porro efficacia ſupradictæ Fidei Naturalis manifeſta- vit ſe in 8 muliere illa hæmorr hoidica & Centurione. 9 Homo ad DEI ſimilitu- dinem & imaginem cœleſtem quodammodo majeſtatem redolentem creat us, ha bet magna in ſuis manibus & poteſtate. Quanta enim poſſit conſtans creduli- tas in Animo imaginando fortiter elevato ſeu exaltato apud vulgus palam no- tum est, tanta ſiquidem potest, ut & miracula operetur in opinionib us & inten- ſis operationibus falſis: Hæſitatio autem Credulitatis & diffidentia, non ſolum virtutem animi operantis, quæ inter utrumque extremum medium est, diſſipant [ID00109] atque frangunt, ſed etiam omne opus tàm in Superſtitione, quàm in vera Religi- one infirma̅t, & effectum quæſitum licet fortiſſimorum Experimentorum ener- vant: Et quod hoc loco dilige̅ter notetur, Salvator noſter, ut Pagina ſacra docet, (Fides ſummu̅ & potentiſſi- mum habet inimicum Incredulita- tem, nam I- maginatio Fide conjun- cta omnia poteſt. Matth. 21. Fata etiam faciunt mor- bos incura- biles, quod deprehendi- mus ex dene- gatione au- xilii à conve- nientibus re- mediis exhi- bitis expe- ctati. Matt. 9. ſect. 2. Hiob 33. ſect. 19.) in Capernaum miracula edere, quia non credebant, & ſua incredu- litate ac falſa fide ei reſiſtebant. Sicuti enim Homo nihil potest ſine Deo, ſic Deus viciſſim non vult ſine Homine, tanquam ſuo Organo, Deus & Creatura uter ſimul, neuter ſine alio. Nemo igitur debet velle ſine Deo, quia nemo potest eſſe ſine Deo, in quo ſumus, vivimus & movemur. Octava, Ne peccata majora convaleſcens ægrotus in Deum, proximum & ſeipſum, cum animæ ſuæ jactura committat, ſiquidem omnis morbus est pia- culum, vel hâc Divinâ innatâ pœnâ, vindictâ & flagello ad vitæ emendationem inpoſterum à juſto judice vocatur. Vel hâc viſitatione Paternâ, & impoſita cruce patienter ferenda ſibi & proximo exemplum ſit, ad ardentiorem Dei Timorem & cultum, quia permittit Deus ſæpius, multas quosdam homines & magnas in- cidere ægritudines, quibus læta ſanitas carnis, cum continuatione peccatorum, maximam, non ſine æternæ ſalutis jactura intuliſſet ægritudinem mentis: Sani- tas enim ſine remiſſione peccatorum nilconducit, cum potius ſit condemnatio. Inſuper peccata debilitant vires Animæ, ita quod impotens est ad corporis Re- gimen Naturale: Ideò debilitantur vires corporis & feſtinant ad mortem: Vel hoc infirmitatis jugo & fræno ceu purgatorio ſalutari in officio ſaltem pieta- tis contineri ſolet (quamvis pauci ex Infirmitate emendantur) dum amputatur ei peccandi licentia, qua fuer at abuſurus, diutius infirma ſanitate aut vita co̅ſti- tutus. Et in his morbis Aſtrali Impre ſſione reſiſtente & ſuperûm Ira genitis, nul- (In ſedatione iræ Dei, inci- pit Medicus. Hiob 33. ſect. 23.) la medicina Corporalis (propter fores Naturæ Divino obice clauſas) prodest, ſed Cœleſtis & Spiritualis, videlicet Pœnitentia ſeria peccata commiſſa cordialiter deflere, Iram Dei concitatam Emendatione vitæ & Reconciliatione cum proxi- mo placare, Deo per cœleſtem Animarum medicum Salvatorem noſtrum recon- ciliari, ſuamque voluntatem juſtiſſimo voluntatis Divinæ beneplacito, patien- ter in omnibus devotè & humiliter, cum firmiſſima Divinæ Miſericordiæ par- ticipatione ſubjicere. Paracelſus vocat morbos Deales ex Ente Dei qui ejus modi morbos omnes infligit, & ſolus per bonos & malos operatur, Sanationem ait, Fi- de fieri, vel finito purgatorio, curationem demum per medicamenta tentandam. [ID00110] Cauſæ morborum Entis DEI ſunt imperſcrutabiles, hic curatio debet in Fide quæri, non in Natura: ſicut etiam in cura morborum Dealium, Entis DEI, vel in cura deifica ſeu Fideli obſervandus est Terminus prædeſtinatus juxta volun- tem Divinam.

VI. DE UNICA ET SUMMA ANTIQUISSI- simorum Philosophorum Medicina.

(Hæc Philo- ſophiæ oc- culta Miner- va & hæc Margarita u- nica pretio- ſiſſima omne̅ æſtimatio- nem excedit.) POrro, quod ad ſummam illam ac univerſalem Medicinam attinet Philoſo- phicam, ut auctarii vice etiam hoc addam, non legitur à Divina Munificen- tiâ majus emanaſſe Donum Sapientiæ: Nec Anima Rationali exceptâ, quâ post Deum in Cœlo & Terra nil admir abilius penſiculari potest, ſublimius, nobilius ac præſtantius ſub Cœlo datum hominibus, quàm hoc ſecretiſſimum ſecretorum Arcanorum Arcanum, in quo cum ad Planet as inferioris Aſtronomiæ, quorum imperfectiones & ſordes fortiſſima ſua impreſſione penetrando evaneſcere facit (omnem enim Sulphureitatem extraneam & immu̅dam Terreſtreitatem à me- tallicis & Humanis corporibus ſegregat) tum etiam ad ſanitatem laborantem et deper ditam Humani corporis, igneo ſuo vigore reſtituendam ac conſervandam, mira imo omnia fiant, ut nunc præter infinita alia uſum taceam Magicum et ſu- (Vide Mona- dem Joannis Dee Londi- nenſis, & Ro- gerium Bac- chonem.) percœleſtem, postquam finita Radiorum Solis & Lunæ Influentia Gonetica & quarta ſupra ſuam nativam Terram revolutione, omni creata Poteſtate Influ- entiali tam in Elementali mundo, quàm Cœleſti aut ſupercœleſti abſolutiſſimè dotatum est: Mir abilium omnium mirabiliſſimum, ſiquidem Deus in ſuis ope- ribus Mirabilis, etiam ſua Dona Mirabilia, in Mirabilibus hominibus occultare conſuevit. Omnis Antiquitas, omnis etiam omnium Gentium et Linguarum in doctrinæ hujus traditionc Veritas, co̅ſenſus doctiſſimorum omnium illorum, qui in omni ſæculo ſumma cum admiratione multorum & laude vixerunt, hoc ita ſe habere teſtatur: Hoc inſuper præter ocularem multorum ſeculi noſtri inſpe- ctationem ac certificationem ex ſcriptis illorum, tot Hieroglyphicis, Magicis & Mathematicis Velamentis, tanta & tam certa Philoſophicæ Veritatis ſerie con- textis ſtatuere haud difficile est. Quis igitur non admiretur et amplectatur tan- tum DEI ſummi Donum, pretium ſtudii, operæ & virtutis immortale, quod de- pulſo ſenio rejuveneſcentiam, perpetuam ſanitatem ac ſine proximi detrimento victum & amictum honeſtum non per uſuram & fraudem, nec falſis mercemo [ID00111] niis, nec per oppreſſionem pauperum (ut jam divites mundi ditantur) ſed per in- duſtriam operis & manuum laborem, Piis à Natura & Inſtitutione dignifica- tis pollicetur Philoſophis? Abſit ita ut Priſcorum exemplo neglecto, talia Dei magnifacienda Magnalia, & Stupendas Naturæ vires offuſcare, aut negare ve- lim (qui enim ſpernit ſcientiam, ſpernit illum juxta hanc artem veriſſima̅ Deus glorioſus & ſublimis) aut quod pejus, ſicuti plurimi faciunt, tanquam otioſorum hominum ſpeculationes, aut inania inſaniæ delirantis́ mentis ſomnia ac com- menta calumniari, qui tame̅ apudſapientes ſaltem judicii ſui imbecillitatem pro- dunt, & inſcitiæ ſuæ teſtes publicos advocant: Calumniantes ergò & ignorantes, quos & Fatuos Philoſophi vocant, ab hiſce tàm divinis Epulis arcendi, ut & deli- rantes ſuis Phantaſticis ſomniis penitus relinquendi. Nonnulli hîc arrigent au- (Cotis vice fungens ac- cipi me hîc volo veluti Indicem, qui præ foribus ſtans aliis (quibuspro- deſſe magis quam mihi ipſi valeam,) iter quod in- grediendum ſit oſtendit.) res, num proprio ingenio fretus auſim etiam de hujus quo præparatione hoc loco gloriari, aut oſtentationis ergò (ut Theatrici Philopluti & Philochremati Philo- ſophiſtæ faciunt) abſolutam hujus artis cognitionem ambitiosè mihi arrogare. Verùm cum paulò ante lectori benevolo promiſerim, me experta ſaltem traditu- rum, nollem hoc loco (quod viri prudentis non est, ſed impoſtorum proprium) de hujus rei explorata certitudine vulgò ſceleratiſſimè ementiri. Sacranamque ac Divina hæc non Sophiſtarum, ſed Philoſophorum Ars at Scientia, male & per- peram ab ignaris falſi damnata (ſiquidem inter omnes artes tàm Liberales quàm Mechanicas nulla tot impoſtoribus ſcateat ut hæc) meritò ob admiranda quæ complectitur arcana vener anda est, et omnibus aliis ſcientiis terrenis anteferen- da, à veris medicis, qui ſpiritu Divinæ Sapientiæ illuſtrati honeſto victu & ami- ctu contenti & inſtructi (impoſſibile enim est indigentem aut non liberum Phi- loſophari) Deùm & Salomonis exemplum non pro opibus largiendis, ſed pro ſa- pientia impetranda (ut aperiatur illis Divinæ cognitionis armarium) venera- tione religioſa precantur: & qui felicitatem ſuam Cœlo & DEI omnium bo- norum largitoris ſaltem amore metiuntur: quos inſuper amor ſecretorum & Naturæ juxta Divinam gratiam promovet & ſtimulat ad perſcrutandum: & qui deſiderio ſcientiæ conſequendæ, abs vana ſpe lucri aut inanis gloriæ affecta- tione, nullum ſubire manuum laborem, honeſtum, diuturnum & poſſibilem in (Sapientia Cor in Con- ſtantia eſt.) DEI Timore, recuſant: et tantis denique donis absque malignitatis intentione, neglecto aridæ ſit is humanæ fonte, humilime cum metu & tremore uti ad Finem Magiſtro Naturæ debitum, Laudem ſcil. & Honorem DEI, et ſuam proximique [ID00112] (Qui enim Theſaurum publice por- tant, & utun tur, illi de prædari cu- piunt. Hiob. 22. ſect. 25.) egeni utilitatem conſtanti Taciturnitate, ſine ſuperbia omnium hominum invi- diam irritante, cupiunt. His inquam deauratæ doctrinæ Filiis (quorum aurum est Omnipotens Deus) maximum illud & omnibus divitiis anteponendum Bo- num, propter hominum ſanitatem merito & jure inveſtigandum eſt, relictâ pro- vinciâ metallicâ illis, qui fame impiâ, & ſitibundo inſaturabili́ diteſcendi de- ſiderio, æqui & iniqui neglecto diſcrimine, dies noctes́ horrendo & corporis & animæ ſuæ periculo divexantur. Nullius enim Rei avarum eſſe oportet Philoſo- phum, præterquam Sapientiæ, quæ est circares Divinas: Ideò verus Philoſophus nunquam divitias quæſivit, nec appetiit, ſed potius in Naturæ myſteriis delecta- tus est, ſiquidem adeptus, non unius Regni tantum ſed totius ferè mundi valo- rem in crumenâ ſua circumferre, & in Deo & cum Deo legitimè ceu totius mun- di Dominus omnia poſſidere poſſit, totique Creaturæ in Dei Timore & ſervitio imperare. At donum iſtud, neque per iram, nec per vim intentatam, ſed per Al- tiſſimi inſpirationem vel immediatam, vel per Expertam præceptoris ſapientis in hac arte demonſtrationem acquiritur ocularem. Hoc ita ſe habere extra omne̅ controverſiam, nemo non fatetur rectè Philoſophantium. Sed quotusquisque est, qui dum certo ſubacto́ judicio, mediisque debitis cognitionem hanc ipſam quæ- rit, Aſtra ita habeat benigna, ut per Cœlorum veſtibulum & porta̅ ad Apollinis ſacraria intrare poſſit, et alienâ operâ montem Chymiæ aſcendere? 10 Quis enim alteri manum porrigere auderet, niſi Timore Dei, Sanctimoniâ vitæ, Fide inte merata ac Harpocraticâ jam dudum multis factis periculis eum cognoverit con- ſpicuum? Qui deſider at hanc artem, mancipium aliorum arbitrii & pecuniæ no̅ exiſtat, & ſolus ſit,

• Præbet amicorum nil niſi copia damnum.

Siquidem ipſa etiam ſocii moroſa inhabilitas, arrogans loquacitas, pertinax in- credulitas, invida & deteſtanda infidelitas, Epicuræa tandem indignitas in omni operatione effectum impedit, atque disturbat. Veneranda Antiquitas uno ore fatetur, à primo homine usque ad ultimum, neminem potuiſſe ſecretum iſtius artis Divinum adinvenire ſuo ingenio Natur ali, ſecundum Rationem Natura- lem ſolam, nec ſecundum Experientiam, cum ipſum ſupra Rationem exiſtat, ut quid Divinum & occultum, atteſtantibus hoc ipſum perpetuis & moleſtis labo- ribus illorum præſertim qui hanc Scientiam aſſidua lectione & collatione autoru̅ addiſcere inſudarunt: Sed Deum glorioſum, gratiarum largitorem optimum [ID00113] ſuis fidelibus ſapientibus, & ipſum timentibus ac honorantibus id aperuiſſe & propalaſſe, ut ſuam omnipotentem bonitatem intelligant, recolant & ame̅t eum- (Sir. cap. 38.) que in ſuis mir abilibus glorificando omnibus́ viribus, ei ſine aliqua ſorditie, vi- tio aut peccato in Sanctitate & Iuſtitia requiſita inſerviendo videant, quantum ipſe fecit pro hominibus bonæ voluntatis: Et ſic finaliter qui miſericordia Infi- nitus est, gratiis infinitis, ferventißimo Pietatis & Gratitudinis amore accen- ſi, dignum in veniant, cujus ſanctiſſimum & tremendum nomen ſit benedictum in ſæcula. His collecta mente perpenſis, nemini videatur mirum, ſi inter tot millia (Hæc unica & vera via ad omnia ſe- creta eſt, ut ſecundum Salvatoris præceptum ad Deum o- mnis Boni autorem re- curramus.) quærentium (postpoſito præpoſtero ordine Regni DEI & Lapidis Cœleſtis ſtudio præcipuo) ne uni Naturæ fores ablato retrò portam Divino obice reſerentur, Vo- luntate proculdubio Omnipotentis DEI reſiſtente, qui hominum ſcrutatur Cor- da & Renes, ſuaque munera & dat & ſubtrahit, cui vult. Opus enim hoc non in Poſſe volentis, ſed in Velle miſerentis Dei conſiſtit, qui novit non expedire omnibus ad ſalutem, habere cum Sanitate Honores & Divitias. Et quamvis alicui Horti Philoſophici clavis forte contingat (ſicuti ſcio quibusdam eveniſſe) attamen propter peſſulatam Ianuam, Gratiæ videlicet & Benedictonis Divinæ denegationem & reſiſtentiam, nunquam potuerunt aperire, multo minus intra- re, & deſideratos Hermeticæ Arboris decerpere fructus, myſteriique hujus ſua- viſſimis potiri nucleis. Sic noſtro ſæculo impoſtores quidam Veriſſimum Ferme̅- tum Philoſophicum (ab aliis tamen præparatum) illicitis mediis per fas & nefas acquiſitum, propter principii ignorationem ulterius multiplicare non potuerunt, ſiquidem ſanctiſſima hæc ſcientia tales imperitos Thraſones, nunquam in ſua pe- netralia intromittit. Hoc est illud opus, ſub Virginis Philoſophicæ veſtimento reconditum, quod nec frater fratrem docere voluit (Ideo vanus conatus Ade- ptum Philoſophum promeritis benficiis, bene volentiâ, ſeu quocun excogitanda officiorum genere ad communicationem velle incitare) Hoc est illud in Mentis Memoriæ Theſauris ſecretiſſimis repoſitum & ſepultum Secretum, ſuper quo (Deus non vult omnib. ſcientiam manifeſtare, propter e vi- tationem ſca̅dalorum.) jura ferunt occultiores ſagaci ingenii ſubtilitate genuini Philoſophi (qui maledi- ctionem DEI Sophorum́ poſteris delictam execrationem veriti, de induſtria ſunt ſcabri & ſalebroſi, ne quibuslibet abſtruſiores ſuos ſenſus proderent, et nobi- liſſimam hujus Scientiæ gemmam porcis & ſuibus projicerent) quod non judi- carent in aliquo libro: ne aliquis eorum in ſinu cordis hanc cognitionem ſerva̅ [ID00114] tium patefecit illam, niſi intellectum habentibus allegoricè: Ea ſiquidem facul- tas Philoſophis conceſſa, ut quia Rerum Domini facti ſunt, etiam Nomina ad ar- bitrium diſpenſare poſſint, & ſuos partus pro libitu veſtire: Licet egregiè & ſumma cum ingenuitate Veri Philoſophi ſeſe mutuo unum eundem molientes: colentes agrum, perceperunt ſemper, ſicuti in præceptis illorum, tanquam in ſpe- (Hoc non creditur, ſed tentatu̅ cum laboris, tædii & damni lu- cro circa fine̅ acta proban- tem certifi- catur. In hoc ſe to- tius negotii cardo vertit, ut Aurum Sale Naturæ Animarum præcipuum ſint ſubjectu̅ medicinæ Philoſopho- rum metalli- cæ. Lege 1. cap. Geneſ. ſect. 27. & 28. Tabulam Hermetis. Morientem Alanum Rodargirum Monadem Treviſanum Lullium. Lev. cap. 26. ſect. 20. Magni viri committunt magnos er- rores. Pſ. 25. ſect. 14 Sir. 43. ſect. 37. Prov. 3. ſect. 32. Sap. 1. ſect. 4.) culo, ſagacis ingenii viris, à Deo ad ejusmodi myſteria electis, dignis & in arte juratis innotuit ſatis: attribuerunt aute̅ illud Deo glorioſo, ut pro ſuo beneplacito inſpiraret cui vellet, & prohiberet à quo vellet: affirmantes nihilominus ſancte, neminem adoptatum finem (posthabitis omnibus particularibus virtute tinge̅- di natur aliter prorſus destitutis, niſiè primo fonte progrediantur) poſſe perveni- re, antequam per circularem Elementorum rotam Artis & Naturæ beneficio ad Hexagoni formam Solis Pinguedo ſeu Sanguis & Lunariæ Ros in unum con- jungantur corpus, quod niſi Deus Altiſſimus voluerit, nunquam fiet, qui unus ſingulare hoc Spiritus Sancti donum, & impretiabile pretium, & cui & quando viſum est ex ſpeciali miſericordia benignè impertitur. Et cui non vult aliquid de ſuis Theſauris largiri, is technis quibuscun adhibitis, in vito Deo nihil abſtu- lerit unquam: Spiritus enim ex gratia procedit, qui quos vult inſpirat. Cum igi- tur omnis conatus mortalium ſit irritus, quem Deus non promoverit (nifi quis indubitatiſſimæ hujus Veritatis jactura, velit negare Deum eſſe univerſi mode- ratorem, & Creatoris ſui contradicendi voluntati, ſe temer ario, giganteo & ſa- crilego opponere auſu, Numinis́ indignationem cum manifeſto incurrere peri- culo (mirari ſatis non poſſum quod noſtro ſæculo, multi magni inutiliter tempus & pecuniam conſumentes viri, cum mundo decipi cupienti ſibi ab aureis circum- foraneorum, & contra conſcientiam vitioſorum & mendaciſſimorum impoſto- rum pollicitationibus patiantur imponi, non reputantes ſecum, ſine artibus libe- ralibus & præclaris (quibus illi Philoſophiſtæ Impoſtores qui de Fontibus Naturæ ne guttulam guſtaverunt, prorſus deſtituuntur) nullam myſteriorum perfectam unquam præceptionem eſſe acquirendam: Suis Phantaſticis & Phreneticis in- ventionibus, Gymnoſophiſtæ illi, credulorum hominum aures ditant, pecunia inanes ut reddant loculos, pollicentur magna & mentiuntur omnia, et nihil præ- ſtant credentibus incautis aliud, quàm ter quater deceptos ſemper novis præ- ſtigiis, dolis & fraudibus ſubtili ſſimis denuo fallere: à quorum conſortio non ali- ter est fugiendum, quàm à ſæviſſimis inferni cruciatibus. Et quod potiſſimum [ID00115] tiam Domini, cujus myſterium ſaltem apud Timentes eum, ejusmodi animas malignas & indignas non ingredi, quæ totum vitæ decurſum in vanitatum & Fraudium inquiſitionibus transegêre, et univerſum ferè mundum fruſtratoriis ſuis Dealbationu̅, Rubefactionum, Incruſtationum́ operibus, dedita opera ma- (Hæciu Iucro perfecto o- pere Sophi- ſtico, quia talium fumi- vendulorum finis eſt Pul- vis & Cinis.) litiosè deceperunt. At ita illis Pandoræ fabulam ludentibus, nihil aliud tandem contigit, quàm quod eventurum ipſis Alphidius prædixerat, ut conſumpto per circulationem cerebro, pro Tinctura colorem, pro Lapide Hermetico ſaxum vel vitrum, & pro Theſauro carbones ac cineres reperirent: Et quis non admiretur efficacem hanc Impoſtorum vim transmutatoriam, quæ ſapientes in ſtultos, robu- ſtos in infirmos, divites in pauperes, & pauperes obæratos in deſperatos ac fugiti- vos tandem transplantat mendicos? Quemadmodum autem Philoſophorum In- vidia, erga Artts & Scientiæ filios, non ſuæ ſed DEI gloriæ ſtudioſos, & qui vi- (Pietas eſtcla- vis ad omni- um Arcano- rum notitia̅ perneceſſa- ria. Ride Rodar- giri BRIT- TOSAR- MATI Carmen in Zodiaco Pi- ſcium, con- traſacrilegos milites in ſa- crarium Phi- loſophiæ proterve & minaciter ir- ruentes. Nulli homi- num carnali revelare ex- pedit; quia maledictus eris per tanti ſecreti mani- feſtationem. Lullius: Quipublicat Artem mala morietur. morte, quia à Deo ſolo donandum & revelandum ſecretum eſt, qui Naturam creavit, & non ab altero: Ipſe enim cui vult, & quibus intereſt revelari, illis revelabit, & non aliis, quia eſt Do- num DEI & nullius mortalis Hominis. Hiob. 34. ſect. 11, Prov. 24. ſect. 12. Apoc. 2. ſect 23. Item cap. 22. ſect. 12. Eſa. 3. ſect. 10. 11. Ierem, 17. ſect. 10. Item. cap. 32. ſect. 19. Ezech. 33. ſect. 20. Conſummatio ſæculi per Ignem.) tam ad DEI laudem ac honorem, proximi commodum, animæque ſuæ ſalutem duxerunt, non extenditur: ſic Adeptus ſeu conſummatus Philoſophus, Arca- norum Dei cuſtos, operis́ dignificationem imitatus, poſtquam Hermetis plus- quam viginti annorum labores Nutu Dei feliciter exegit, metuens crimen Di- vinæ Majeſtatis læſæ, centies atrociſſimam mortem, omnia ſupplicia ſubire for- midabit minus, quàm maximum & locupletiſſimum hunc Theſaurum Terre- num, Beneficium DEI Perfectum deſcendens à Patre Luminum (non aliter ac Regnum aliquod ſocietàt is impatiens) à Rege Regum, ac Domino Dominantium, omnis́ injuſti Vindice tremendo & horrendo, ſibi ſoli cuſtodiendum concre- ditum, per iram aut vim qualemcunque intentatám, impiis, Filiorum Ar- tis & Scientiæ inimicis aut indignis cum totius mundi pernitie abutendum in ſempiternæ maledictionis judicium, ullo modo publicare, qui ſcit certiſſimè à Sancta Trinitate & Chriſto cunctorum vivorum & mortuorum juſto ac ſevero Iudice ſe graviſſimè puniendum, cum animæ ſuæ damnatione æternæque ſalutis jactura, niſi villicationis & Talenti concrediti rationem ſufficientem reddere poſſit ad formidandum, ante quod omnesſtabimus, & expaveſcendum Tribu- nal illius Maximi & AEterni judicis (cujus Terribilis & ineffabilis Majeſtas jure omnibus mortalibus metuenda) qui tempore magni Iudicii meritorum fa- cturus examen, nullius malefactoris opus juſtificabit, & nullum Benefactorem præmiis privabit: Quando videlicet in die Terroris axes polorum inhibebit, & motus Elementorum ceſſabunt, tunc omnia corruent, ac calor Centri, cum calore [ID00116] (Apocal. 20. ſect. 10. Mare vitre- um Igni per- mixtum: Proprietas Ignis eſt im- puritatem E- lementorum ſeparare.) Solis cónjunctus omnem corruptionem Elementarem conflagrabit, ubi omne malum & impurum inſtar plumbi projicietur cum damnat is in Abyſſum, ibi omnia ſulphure inextinguibili inſtar vitri inconſumptibilis liquidi indeſinenter ardentis in æternum ſine conſumptione torquebuntur: Et omne quod est de vir- tutibus & pura Veritate ac Natura Elementorum Ignem Cœli non extimeſcen- tium, inſtar eſſentiæ puræ, claræ, incorruptibilis, & fixæ in Terra ſerena reſplen- dente Cryſtallina remanebit, & cum ſalvatis felicibus (inſtar Aquilæ vel Fu- mi ab igne excitati ſurſum ſublatis) in æternum requieſcet: Quando enim Deus voluntate ſua omnia innovando mutabit, ac Cryſtallina reddet, tunc motus Su- pernæ Naturæ morabitur in illis ſine corruptione, Rom. 8. ſect. 19. uſque ad 23. Lege Iſacum Holandum in opere minerali. Utinam magnates noſtri temporis auro & argento è ſubditorum ſuorum reditibus ſufficienter ditati, partem ali- quam ſumptuum in piè & conſcientiosè doctos rerúm Chymicarum expertos viros erogarent, ac è Tribus illis Naturæ Familiis, Animalium, Vegetabilium & Mineralium, unicui idoneo & expetenti unam ſaltem indagandam diſtri- buerent, ut ex iis dem, in quibus univerſa Medicina fundata est, Ignis ſeparatio- (Pulchritu- do omnis ſi- ve corporea ſive incor- porea nihil aliud eſt qua̅ Divini vul- tus atq; Lu- minis ſplen- dor reb. cre- atis inſitus, per formoſa corpora re- lucens ac re- fulgens, & a- mantes o- mnes inſtar DEI imagi- nis ſtupeſce- re compel- lens. Quantum e- nim Res in ſe habet Lu- minis, tantu̅ etiam habet Numinis.) ne in ſua Tria Prima ſelectiſſima eruerent myſteria medica. Conclave Philo- ſophicum cujusdam Principis tali Theſauro pretioſiſſimo & ſaluberrimo refer- tum, etiam cum Pactoli divitiis contenderet, ſiquidem inſtar Magnetis ſpectan- tium oculos ad patefactam occultæ Naturæ opulentiam contemplandam provo- caret & paſceret: E cujus jucundæ & inſatiabilis pulchritudinis intuitu, quæ obſecro & oculorum recreatio, & admir abilis animi ad ipſum Creatorem eleva- tio? Hîc videre ſelectiſſimam Vegetabilium copiam Anatomia Harmonica cor- poris noſtri correſpondentem membris, veſtimentis detractis mir a et gratiſſima varietate in ſua Tria manifeſtatam, & viſibilem factam: illic Animalium: iſt hic Mineralum & Metallorum: Dianam videlicet Triunam nudam, tot varietatis coloribus & Forma unaquaque claſſe ſemper Triplici Mercuriali Limpidiſſima, Sulphurea ſeu Oleoſa Coloratißima, & Salina Candidiſſima reſplendente̅, quæ ſe alioquin ab iniquinato mortalium intuitu veſtire ſolet, et hominu̅ cœtus in hac mundana ſcena, no̅ niſi tecta ingredi cupit: Opus certè magno Rege & Principe dignum: Francisci Primi Galli- arum Regis, Philoſophorum & literatoru̅ virorum maximi Fautoris, laudabile unum è Tribus, ſed morte præventum propoſitum. Et hoc Talento (reſervato [ID00117] ſibi ad ſuos uſus fonte ſolo, rivulos vero ſuperfluos derivando forâs) Deo in pro- (Ex Dei Lu- mine revela̅- tur ſecreta & abſcondi- ta patefiunt. Sine eo enim nihil boni & perfecti at- tingi poteſt. Pſ. 145. ſect. 19. Prov. 10. ſect. 24. Divina fidu- cia neminem ad benè age̅- dum deſti- tuit. Qui novit Unum, novit Omnia qui diſcit Multa, diſcit Nihil Sir. cap. 34. ſect. 12. 13. 14 Beatitudo conſiſtit in apprehenſio- ne ſummi Boni. Deus eſt im- mutabilis Quies, ad quam omnes Creaturæ o- mni conatu anhelant & gemunt. Levit. ca. 25. ſect. 23. Tob. 12. ſect. 13. Sir. 2. ſect. 5. Sap. 3. ſect. 6. Prov. 17. ſect. 3. Sine Certa- mine & Pu- gna non per- venitur ad Patientiæ Victoriam & Coronam, per Anguſta itur ad Au- guſta.) ximo egeno & ſuis membris benefacere, an non Humanitatis & liberalitatis o- pus, ac Eleemoſynarii in hoc magno Hoſpitali Pietatis officium omni laude ac ſem- piterna memoria digniſſimum? Et hac via in Timore DEI & Amore proximi progredientibus, ſine ullo dubio Luminum Pater (à quo ſolo tanquam efficiente Principali & Finali omnium Creaturarum & operationum cauſa, omne bonum Donum post vitæ emendationem petendo, quærendo & pulſando impetrandum est) pium & laudabile propoſitum (Timentium enim eum facit voluntatem lon- gè majoribus & fortè in ſperatis cumulatè coacervaret beneficiis: Hæc enim ſola ſemita non tantum ad omnia Naturæ optata Arcana perveniendi est Regia, ſed quod omnium potiſſimum ad ipſum univerſi opificem, quo Uno omnis Boni- tatis Divinæ Oceano Infinito per Regenerationem (alteritate per u- nitatem abſorpta) in Sabbatho Sabbathorum ſeu Iubilæo Æterno cujus gratia creati ſumus comprehenſo, attigimus ſuffragante Divina Clementia ſcopum & metam veram, cujus fruitione plenaria olim non aliter delectabimur, quam æ- rumnoſus exul & peregrinus (per varios vitæ caſus, per ſaxa, per ignes, per ſen- tes & vepres agitatus) legitimæ tandem patriæ reſtitutus: ſiquidem Dulcia non meminit, qui non guſtavit amara: ſine Cruce & Morte ad amiſſa bona reditus fieri nullo modo potest: nec Deus vult Hominem mortalem à ſe nunc peregri- nantem ad immortalem beatitudinem & gloriam delicato pervenire itinere, ſed per Ignem Tentationis & Tribulationis, cum triſti & amara morte, quia Co- ronatio & lachrymarum abſterſio demum ſuperatorum hoſtium victoriam ſub- ſequitur, digna enim est & majoribus præliis Vita æterna. Quamvis autem, ut ad ſupremam medicinam revertar, adverſa fortuna me honeſtæ ſinceriſſimæ Veritatis ſemper ſtudioſiſſimum multoties ad ſupremi- illius Philoſophici ſacrarii penetralia (non auri argenti faciendi gratia, ſiquide̅ postpoſita habendi ſatagentiâ pauco contenti ſat divites ſunt, ſed ar dore quodam medicinæ Veræ conſequendæ & juſto admirandorum DEI operum deſiderio) fruſtra licet aſpirantem, & anhelante̅ non ſolum non deduxerit, ſed neſcio quo meo ſiniſtro & infeliciſſimo fato etiam factum fuerit, ut quo ferventiori conatu animi ſecretiſſima illa ſtudia ſectatus fuerim avidiùs, eò obtrectante male volo- rum Invidia & Fortunæ fluctibus hactenus jactatus fuerim acerbiùs, æquitatis neceſſitas exigit, quamdiu ulterius non datur, ipſa me tantæ Rei cogitatione ſola [ID00118] & recordatione ſaltem conſoler. Quid, cui, quando, & qua̅tum, novit ipſe Deus, cujus Nome̅ glorificetur, et in Aeternum ſit benedictum: qui ſæpè bonus avertit, poterant quæ forte nocere: nec vitam illorum miſeram expete̅dam eſſe reor, qui- bus felicitas damno ceſſit & nocumentum indè ſuſceperunt, unde beneficium de- (Num. cap. 11. ſect. 33. Pſal. 78. ſect. 31. Pſa. 104. 105. Tob. 12. ſect. 7.) bebant reportare: & qui ſumma in fortuna, ubi jam felicitatem illis Fatoru̅ in- dulgentia majorem tribuere vix ullam potuiſſet, ꝓpter compedes in jectas fortu- nam deſiderant: & quibus Deus quædam largitur ad pœnam iratus, quæ beneficii loco negare ſolet propitius. Attamen cum opera DEI ſint annuncianda, & cele- branda, & ut hoc monumento relicto conſtet olim, noſtri quo ſæculi hominibus felicitatem ſuam poſteris non in videntibus Beneficentiam illam Divinam non fuiſſe negatam, in veritatis atteſtationem & ſubſidium, non poſſum hoc loco non meminiſſe ſingular is illius Divinæ erga me Clementiæ, quod mihi no̅ ſine mani- feſto ſuperu̅ favore ceu oculato teſti, in peregrinationib. meis iſthæc fortuna, co̅- pluribus expetentib. denegata, co̅tigerit, ut illam intueri et guſtare licuerit, apud Magnum aliquem, cui in æternum benè sIt, et Cumprimis egregium Helioc An- (Baſiliſcus Phrloſophi- cus inſtar Fulguris re- pentè & ex improviſo comburit quodcunque metallum imperfectu̅, & ſubitò ali- am formam novam pro- ducit. Meritò igi- tur Indagatio illius omnib. Veritatis ſtu- dioſis debe- ret eſſe com- men datiſſi- ma.) tharum bor EaLem, nunc in Chriſto quieſcentem: cuju Smodi lE Ntis Denique conſue Verunt latitare temp Orum curr???c UliS. Undè diu maximo Naturæ per artem mir aculo cum ſtupore attonitus, inter varias & multiplices In???erio- ris Aſtronomiæ metamorphoſes (via Antiquorum Humida nonduns tamen in- tensè ad Baſiliſci oculum Exaltata) in frigido factas, mihi hoc unum prodigium, omnium mir abilium ſuperans admirationem, cumprimis ſtupendum & ſpecta tu digniſſimum fuit, quod unica illius Laticis exhibita gutta (in qua tanquam penuario omnium corporu̅ Cœleſtium & Terreſtriu̅ diſperſæ virtutes admirando artificio in viſibiliter coacervatæ, imò in qua totus mundus Aſtralicè co̅centratus erat) hominem deploratæ valetudinis et morte vicinum ſua Ignea, Aſtrali et Cœ- leſti Natura In viſibili in fluendo Cordi radium Vitæ Naturalis, Vitæ organare- novando, & defunctam Naturam (per accidentium ægritudine̅ cauſantium re- motionem) reparando, una nocte ad fir mam & perfectam revocarit incolumita- tem: Corpora enim Humana ſubitò et quaſi miraculosè, à quibuscun in firmita- tibus deſperatis (ſecundum Deum videlicet, nam multi morbi ſunt innata pœna Divina, quorum curatio in Natura no̅ quærenda) Regalis hæc, & omnium alia- rum medicinaru̅ Imperatrix reſurgerefacit: ſiquidem totus hic novus mundus regeneratus, parvum veterem corruptibilem mundu̅ hoc est Hominem virtute [ID00119] Regenerationis ſuæ renovare, quicquid in Humano corpore læſum reſtaurare, ſu- (Contra mor- tem nullus medicus nifi Chriſtus.) perfluum co̅ſumere, defectum reſarcire, & totum microcoſmum in verum Tem- peramentum reducere, & in illo conſervare potis est, us ad præfinitum mortis Terminum, ob peccata mortalibus impoſitum. Eodem Spiritu mundi, eode̅ Calore Solis & Lunæ, quo humana corpora, ab infir mitatibus & accidentibus mundantur etiam metalla imperfecta et impura, abs novo generationis & corruptionis motu, per ſolum alterationis modum, & accidentium, eorum ægritudine̅ cauſantium remotionem (cum metalla no̅ ſpecie ſed accidentibus ſaltem differant) Veræ Sanitati, quæ eſt aureitas, reſtituuntur. Vulgaribus noſtris, emunctæ licet naris Athenienſibus, has Vulcanicas me- tamorphoſes, et hanc DEI Virtutem Naturæ conjunctam neſcientibus, ac medi- (Hæc dubita- tio in credula quia pauci reperiuntur, qui firma co̅- ſcientia cre- dunt artem eſſe, veram lucro potius quam damno ut antea ma- joribus ſic deiuceps po- ſteris omnib. cedet: Ea e- nim ratione proſpicit De- us vere Phi- loſophantiu̅ ſecuritati. Exod. 32. ſect. 20. Hiob. 14. ſect. 19. No̅ ſt Chri- ſtianum Dia- bolo majore̅ poſſibilitate̅ & vim aſcri- bere velle, quam Infini- tæ Divinæ Sapientiæ & Omnipotentiæ. Verorum Medicorum præcipuum Fundamentum & Scopus, quia non prima ſed ſec unda nativitas conducit.) cinæ Ethnicæ admiratoribus, qui excuſandæ inſcitiæ ſuæ cauſa ineptè ſatis Prude̅- tum dicta pro fabulis & figmentis habent, non mirum, cum intellectus intelli- gentium, nullis præceptis aut traditionibus fatuorum hominum obfuſcatus, vix apprehendere valeat, ſi hoc propter tantorum myſteriorum proclamatum incer- titudinem videbitur ut ignor antibus & merito non notific andum ſecretum in- credibile (quam vis vero verius ſit) quia de Calore SOLIS & LVNAE in ſua vi- ta nil audiverunt unquam: multo minus quod Magiæ Mechanicæ beneficio Ele- mentum TERRAE ſupra Aquam natare poſſit. Hoc ſcire vere Philoſophicum est, medico Aſtrali cum primis neceſſarium, quorum nullus ad ullam mir abilium effectuum operationem vel cognitionem pertingere, nec niſi huic Scientiæ adhæ- reat de ſua arte certus eſſe potest, præſertim in deſperatarum infirmitatum noſtri corporis cura, quatuor videlicet omnium morborum monarchis, Epilepſia, Poda- gra, Hydrope, Lepra. Hæc quatuor ſumma morborum genera Paracelſus operi- bus demonſtrans ſe à Deo medicinam edoctum, cum Chriſti non Dæmonis adju- torio mirifica arte ſuſtulit, non obviis & tritis noſtris Medicinis purgantibus, ſed pauciſſimis conceſſis Reſtaurantibus ſeu regenerantibus, quibus Natura re- novata poſtea omnia noxia ſua ſponte expellit, ſicuti Epitaphium ipſius, Salis bur- gi, poſteritati veraciter, ſatis ſuper teſtatur. Omnes in firmitates provenientes ex humorum corruptione quantumcun graves & deſperatæ curæ hac medicina univerſali (inſtar dolabri dedolantis omnis generis ligna) ſanantur, niſi infir- mus fuerit in ultimo Termino ſibi à ſupremo Ente conſtituto: vel morbus præ- ter Naturam à Deo pœnæ loco, & afflictionis ſingularis, immiſſus. Nemo autem [ID00120] hoc peculiare ac cœleſte Donum, ut ſupra dictum, uſurpare potest, niſi is, cui Deus ipſe contulerit, qui ſolus & obſcuritatem horum myſteriorum illuminat & cla- ritatem offuſcat, ut ne planiſſima quis intelligat, niſi ab ipſo illuminatus fuerit, ne obſcuriſſima quæ non conſequatur, ſi ab ipſo illuſtrata fuerint: Tanta enim facult as à ſummi creatoris affluenti & peculiari Gratiâ, venit. Ideo Lullus di- vinus ille & perfectiſſimus Philoſophus merito concludit, oportere inter Arti- ſtam & Deum cauſam primam, abs contrarietate concordantiam eſſe, ut pri- mus motor, tanquam Forma principalis moveat Intelligentiam, id est, Artiſtæ Animam, ad Veram Intelligentiam, ut patefiat ſibi id, quod est occultum in ma- giſterio hujus artis. Benedictus erit ille, cui Dominus Deus inſpirare volet Dona gratiæ ſuæ: Nam Dominus est Cœli, qui ſcit Cor illius in quibus Forma & modo vellet uti. Videmus nihilominus peccari interdum non ſolum ingratitudine erga Deum, verùm etiam miris & Adepto Philoſopho indignis erga immeritum proximum technis: quibus olim aliquot clariſſimi viri & noſtro ſæculo duo di??? verſarum nationum manifeſtati Philoſophi, dono DEI contra horrendiſſima Philoſophorum Anatemata abutentes, ſibi poſtea (ſiquidem quilibet ſecundum (Origo magi- ſterii Philo- ſophici. Secus faciu̅t plurimi qui de perfectio- ne quamvis imaginaria ſaltem apud aliosglorian- tur, & ita ſua credulitate ac perſuaſio- ne ſeimpedi- unt, quo mi- nus diſcendo ulterius pro- ficere poſſint Deus primo ſæculo ſe per Lumen Na- turæ mani- fe???avi???) dexteritatem ſuam à ſpiritu ſydereo cauſatam ac excitatam ſuæ fortunæ faber eſt) cum perenni Nominis ſui dedecore, juxta immeritam Veriſſimæ Artis Philoſo- phicæ proclamationem, dolendum & commiſerandum attraxerunt exitium, DEI juſti Vindicis Ira (tam ob arrogantem ſuperbiam, loquacitatem pœna & pœnitentia concomitantibus provocantem, quam ob impoſturarum fraudes ad primi ſilentij Harpocratici rupturam, ſecuritatis ſuæ gratia viciſſim tegendam commiſſas) miſerè conſumpti & refrænati. Antiquiores illi peritiorés felici ſydere nati Philoſophi, Hermetis ſcien- tiæ inve̅toris filii, apud quos nil Veritate antiquius, nil turpius Falſitate at de- ceptione, & quibus ſemper ſine teſte multitudinis imperitæ tutius operæ pretium fuit in Receptu esse quam in Fronte videri aut haberi: quique ſui memoriam nulla labe contaminata̅ ad poſteros transmittere conati ſunt, non ut multi nimium creduli opinantur, quod imaginationibus ſuis frivolis decepti alios vicißim voluerint decipere, quod non cadit in virum probum: Hi inquam Naturæ non publici ſed occulti Secretarii, in Naturali Lumine in ipſis vigente, ꝓ viribus ſibi divinitus conceſſis Rationem ducem optimum ſecuti, omnes ſum- ma tum animi tum corporis intentione ad Virtutis unum eundemque potius ten [ID00121] dentes ſcopum, nil majoris eſſe gloriæ ſunt arbitrati quam Prudenter & Quieto Silentio juxta Dei Timorem & Amorem proximi Mente rectè Sana in Corpore Sano tranquille gaudere poſſe: Hæc est Philoſophia Adepta, quam Paracelſus in Tinctura Phyſicorum explicat Vitam diuturnam & ſanam abſque omni infirmitate, vſque ad mortem Natur alem, eiuſque vitæ longæ hone- ſtam ſuſtentatienem in hac ſcilicet miſeriarum valle, ut ſcilicet Deo abſque in- digentia & proximi detrimento inſer vire poſſimus: Hanc quidem felicitatem, multa licet ſint animi & diuturna quadam aviditate venati plurimi: eandem tamen nec alio in medio, nec artibus ullis ſe adepturos unquam, niſi per admi- randam abſtruſiſſimamque complexionem quandam omnium totius Creaturæ in unica quadam maſſa confluentium & concurrentium virtutum (Via ſaltem Re- (Artis indu- ſtria Naturæ defectus ut ſuppleatur neceſſe eſt, cum Natura ad ſui perfe- ctionem ſem per tendat, laboret & anhelet, ipſa ſua indole. Prov. 3. Sect. 16. Sub Anathe- matis pœna, non ſunt auſi loqui niſi in pictura ver- borum Æni- gmaticorum quia non ha- bebant lice̅- tiam à magi- ſtro Naturæ, ne ſibi ipſis periculum accerſerent aliiſque ma- lefici anſam præberent. Prou. 10. Sect. 10. Excitat motum in corporibus, & vivificat Elementa, vivificantur autem Elementa cum in actum ſuum excitantur: nam Vita Naturalis nil aliud eſt, quàm actus Elementorum.) gia illa ac Ratione Philoſophica præſtandam) exiſtimarunt: Omnibus his virtu- tibus ſpiritualibus, activisque qualitatibus, magno ingenij Artiſque beneficio in- ſtar mundi minoris in unam Maſſam (quam Lapidem ſeu Puluerem ſuum voca- re conſuevere) coacervatis & concentratis (unita ſiquidem vis fortior diſperſa) præter Mentis ſuaviſſimam quandam & mir abilem illuſtrationem (est enim Lux Naturæ in Tenebris mundi coruſcans) omnium item rerum Natura- lium & Cæleſtium ſecretorum ſcientiam, operationemque perfectam, imo juxta omnium Rerum affluentem Abundantiam, Sanitatis beneficium legitimo hujus ſummi & admirandi Magiſterij uſu ad mir aculum uſque conſecuti ſunt: Cujus in ſuis monumentis ſcriptis noſtri prædeceſſores Philoſophi, in ſchola Hermetis enutriti, licet in reticendo artis ſecreto, conſtanti Taciturnitate planè elingues (ſcientes videlicet quibus periculis artium arduarum Indagatores & Secretarij Naturæ publici ſint obnoxij, ut ſemper de ſalute vel quiete deſperabundi, per- vagari cogantur) hanc tamen Rationem tradere ſolent: quod ſumma illa Me- dicina per artificium Natura ſagaci Scientiæ Magiſtra cooperante, ut iam di- ctam, præparata, ſit Vita & Lux illuminans & vivificans Balſamum noſtrum, hoc est vitæ ſpiritum ſeu vaporem cœleſtem non viſibilem: ſit Vitæ noſtræ Eſ- ſentia: : Quinta Eſſentia ex 4. Elementis compoſita, in qua ſunt actualiter o- mnia Elementa, cum omnibus ſuis actibus, cum concordantia maxima, æqua- tione vera, ſecundum omnem Naturæ poſſibilitatem æquata & Catena aurea li- gata, abſque aliqua contrarietate: ſed omnia aggregata in tàm ſubtili Materia & Forma tam ſubtili, & tam ſimplicitati propinqua reſpectivo modo. ſicuti in Ful [ID00122] gure & in Baſiliſci oculo, ut per Experientiam patet, in curatione morborum & (Vita Rerum Naturalium eſt Lucis Id- æalis unio, cum Cœlo Terraque pariter Idæa- libus. Hac ex arte omnium pe- nè rerum no- titia, & hoc in Lapide u- niuerſa reru̅ natura elu- cet. Tinctura eſt Q. Eſſentia de micro- coſmo ad primum per- fectiſſimum eſſe, & una- rium nume- rum Cabali- ſticum quam proximè ac- cedit. P??? vocat Bal- ſamum per- fectum, per- petuum, Ga- tholicon Phyſicorum: Defenſivum ſenectutis, medicamen- tum vniuer- ſalis, quod inſtar Ignis inuiſibilis omnes mor- bos conſu- mar. Hanc Q. Eſſentiam Animarum mediam Naturam Veteres illi Rerum conſultiſſimi vocaue???unt.) metallorum metamorphoſi: Hæc res ita ſe habet reſpectu quatuor qualitatum cor- poris, ſicut ſe habet Cœlum incorruptibile reſpectu quatuor Elementorum. Hanc Quintam Eſſentiam vitær adicem creavit Altiſſimus in Natura, ad conſervatio- nem quatuor qualitatum corporis humani, ſicuti Cœlum ad conſervationem vni- verſi. Est Ignis cœleſtis non urens, anima & vita Creaturarum omnium: ſubie- ctum in quo præter Elementorum vires & operationes, omnes Firmamenti, et- iam cœleſtes virtutes tam ſtellarum Fixarum, quam Planetarum, inuiſibili modo infunduntur & imprimuntur, ſiquidem omnium corporum cœleſtium Influxus, qui ſublunaribus unicuique particulatim communicantur, hi in hoc uno concen- trantur: Theatrum ſecretorum Luminis Naturæ totius: Speculum myſteriorum Dei & Miraculum univerſæ Naturæ: Totius mundi machinæ Quinta Eſſen- tia, & totus mundus Regeneratus, in quo totius Naturæ Theſaurus jacet: Subie- ctum & Inſtrumentum omnium Virtutum Naturalium & Tranſnaturalium: Fi- lius Solis & Lunæ, qui ſuo aſcenſu in Cœlum & deſcenſu in Terram omnes vires ſuperiorum & inferiorum adeptus est: Habit aculum omnium Formarum metallicarum, mineralium & vegetabilium, à Deo ſub Lunæ globo crea- tarum: Imo quod ſit vere ſpiritus vitæ penetrans omnes alios ſpiritus, cum ſpi- ritu corporis noſtri planè vnus & idem: Vinculum inter Corpus & Animam, quo delectatur illud ſupercœleſte, retineturque ne fugiat à corporeo carcere, ut enim pax fiat inter iſtos inimicos Animam & corpus, Balſamo Vitæ medio o- pus est ab Externis petito, quo Internum inſtauretur ad retinendum vel ſuſten- tandum Ignem Vitælongæ, ſine quo fomite recedit à corpore non ſecus atque à ly- chno flamma, deficiente oleo: Materia ſimpliciſſima generata à Domino Optimo Maximo ex ſpiritu Mundi, ad reſtaurationem & conſeruationem Humanæ Na- turæ, cunctis noſtri temporis Medicis prorſus incognita: Non enim in Scho- lis illorum provenit, qui Templum Apollinis non per debitum oſtium, ſed per Tectum devium irruentes, ſedem illius occuparunt, veluti Scribæ olim & Pha- riſæi ſedem Moyſis: Et dum ſcientiarum claves in captivitate iniqua deti- nent; ſuis placitis nihilefficiunt aliud, quam vt ſiniſtrè docentes, ipſi non ingre- diantur Naturæ Academiam, & alios rectè diſcendo ingredi cupientes, ſuis dehortationibus pernitioſis in laudabili remorentur curſu, ita ut nunquam ad Veritatis cognitionem per veniant, & ubinam ea lateat neſcire cogantur: Quia [ID00123] vero omnium morborum corporalium origo vera ſecundum ſaniores medicos est Naturalis proportionis Primorum Trium enormitas (ſeu ut cum medicorum vulgo loquar Immoderatio & intemperies quatuor Elementorum ſeu Humo- rum) ex quibus corpus Humanum compoſitum ægrotat & bene habet: hæc au- tem ſupradicta medicina, quæ in ſeipſa est Creationis noſtræ materia, ſit conge- nea & uniformis ſubſtantiæ, in æqualitate conſiſtens, Anima ſubtiliſſima ſecre- ta à fæcibus, & veluti ſimplex Elementorum ſubſtantia, Quintum eſſe ſeu Vir- (Quando E- lementa pu- rificata redu- cuntur ad puram & æ- qualem ſim- plicitate̅, tu̅c habetur Me- dicina pro- longandi vi- tam, quia ſic Elementa ſunt ęqualia: nam inęqua- litas & domi nium unius in alterum generat morbos. Sanitas con- ſiſtit in Tem- perato cor- pore. Nemini vi- deatur miru̅, quod ad So- lis cœleſtis Lutum de- ſiccantis & Ceram lique facientis ex- emplum, a- ctus ſolus u- nius Rei non quo ad ſe ſed ſecundum Recipientis Naturam variè diver- ſificatur.) tus Quinta de puriori Eſſentia quatuor Elementorum reſultans, purificata, in- corruptibilis, comparatur cœlo, nec admittit ullum malignum ſpiritum, ſed fu- giunt ab illa: Et quia Temperatæ corruptioni ſeu putrefactioni minimum obno- xia est, ideò quantum per Naturam poſſibile est omnem corruptibilitatem acci- dentalem, è qua infirmitas provenire potest, expellit, ac per omnia membra in- teriorem inſtaurat vigorem, morboſque Trium Principiorum exaltatione factos, reconciliatione iterum curat: Sanitas Hominis in concordantia & unione Trium ſubſtantiarum Primarum conſiſtit: ubi vero exaltantur & per Aſtra incen- duntur, ſequuntur bella inteſtina: Et quia Tres Primæ ſubſtantiæ morborum volatiles ſunt, Ignis Eſſentiæ morbum conſumentis & purum ab impuro ſeparan- tis cedunt. Inſuper illa Virtus Quinta corporis Humani Elementa ſeu Humores in pace & fœdere Harmonico colligat, & inæquales æquando ad verum Tempe- ramentum reducit, caloremque inſitum ac humidum ſubſtantificum corroborat, Vitæ oleum & igniculum cœleſti ſuo vigore in æqualitate conſeruat (quandiu enim Radicalis Humor, Balſamus Vitalis, & Vitæ noſtræ Nectar pretioſiſſimum, ſiqui- dem confortiva vis corporis Humani & Animalium ex ſpiritu Vitæ procedit, ma- net in ſua quantitate, non ſentitur morbus) ægrumque ſanitati ac temperiei reſti- tuit, Naturam ipſam ſuo in eſſe retinet, & Nectar Vitæ noſtræ in bono & lauda- bili conſervat Temperamento, ſicque ad mortem uſque Naturalem (idest, ad eum vitæ Terminum quem Omnipotens Deus Homini propter inobedientiam tam pri- mi parentis, quam cujuſ́ propriam inſtituit) à morbo tutum atque integrum cum Iuventutis nitore & tempore conſiſtendi (quæ est ætas Pulchritudinis & Fortitu- dinis Humanæ) conſeruabit prædiſpoſitum homine̅, qui illa prudenter & co̅uenien- ter cum pia Nominis Diuini inuocatione uſus fuerit modò corporis conſtitutio & complexo eius ſupra modum non ſit læſa. In hac ergo Q. Eſſentia & Spirituali Me- dicina, quæ est, de Natura & Calore Cœli, & non in noſtra Mortali & corruptili, [ID00124] poſſibile est, Verum medicinæ Fontem, Converſationem Vitæ, Reſtitutionem ſa- nitatis, Renouationem juventutis deperditæ, & ſerenæ valetudinis optatum inve- nire: ac Naturaliter loquendo, nulla est in toto mundo hac vera Philoſophorum Theriaca melior Medicina Balſamica, quæ inſtar Elixiris vitæ ſuperlativa & ul- tima corporis Humani conſolatio est, omnes activitates conſervans in Natura hu- mana & vires ex Naturæ defectu diminutas reſtaurans: In omni enim genere unum quid est, quod primum in eo genere gradum tenet, quia ergo hæc Medicina genita est ex incorruptibiliori & efficaciori materia, quæ ſub cœlo ſit Anima vel Spiritu Mundi, nimirum omnium Cœleſtium, & Terreſtrium vires in ſe conti- nente, ideo primum teneat gradum in ordine medicinarum, & hac utens Homo, cum aliorum ciborum moderatione, poterit ad Veterum Patrum ætates acce- dere. Ex duobus Solis & Lunæ fontibus, ut docte diſſerit Suchtenius, oritur Spiritus mundanus Naturalis & Vitalis cuncta permeans Entia, omni- bus vitam & conſiſtentiam præbens, per quem ut mediatorem omnis occulta (Calor Natu- ralis, quo di- geritur om- nis Res ad ſuſtentatio- nem, & mul- tipli catione̅ Individuoru̅ eſt Calor So- lis & Lunæ. Spiritus eſt Vita & Bal- ſamus omni- um Rerum Naturalium. Vita Homi- nis eſt Aſtra- lis Balſamus, Impreſſio Balſamica, Cœleſtis & Inuiſibilis Ignis, Aer Incluſus, & Tingens Spiritus Sa- lis.) proprietas, omnis virtus, omnis vita propagatur in inferiora corpora, in herbas, in metalla, in lapides, in animalia: ita ut nihil ſit in toto mundo, quod hujus ſpiritus ſcintilla careat vel carere poſſit. Hic ſpiritus Cœleſtis, cum Naturali noſtro ſpiritu unus & idem, cum in noſtro corpore fuerit in debito ſtatu non diminutus aut per res extraneas impeditus, est Calor iſte noſter Naturalis, quo omnis Res ad ſuſtentationem & multiplicationem individuorum digeritur: Di- gerit enim Nutrimentum ab Homine aſſumptum, & generat bonum ſanguinem in omnibus membris: Sangvine exiſtente puro, exiſtit, & ſpiritus Cordis vitalis fortis, purus & ſanus, ſicque totum corpus rectè & ſanè vivit: Si verò impeditus per ægritudinem fuerit, quo minus hoc ſuum officium faciat, ſequitur mala deco- ctio nutrimenti: Inde generatio impuri ſangvinis, ex hoc ſpiritus Cordis vitalis debilitatur. Vnde oritur Senectus oblivionis domus, tandem ſequitur plenaria exſtinctio, conſumptio & diſſipatio ſpiritus illius quæ Mors est Naturalis: Vt ergo conſumptio & diſſipatio dicti ſpiritus (quatenus per Naturam licet) vite- tur, augendus & confortandus erit ſpiritus ac calor iſte in corporibus Humanis exiſtens Naturalis ſic diminutus vel impeditus, quo fortius & melius ſuo officio fungatur. Cum autem omne agens cum agere cœperit, non ad inferius ſeipſo movet, ſed ad ſui par, ſimile & conſentaneum: Confortatio etiam hæc fleri debebit per ſuu̅ ſimile, [ID00125] nempe per Calorem illum Cœleſtem Solis & Lunæ, aliorumque Planetarum, vel (Spiritus mundi ſeu Cœleſtis & Naturalis ſpiritus no- ſtri corporis eſt unus & idem ſpiri- tus: Ergo Calor Solis & Lunæ ge- neratus ex ipſo ictu ſpi- ritus, eſt re magis deco- cta & per conſequens magis perfe- cta. Vnum ſimile additum ſuo ſimili facit illud magis ſimile.) cum rebus iis, in quibus Virtus Solis & Lunæ potentiſſima est, plurimumque abundat, minusve cohibetur à materia: Hæ enim res citius & perfectius agunt, promptius que generant ſibi ſimile: Imo quod facilius etiam ex iſt is ſpiritus vel I- gnis iſte ſupernus per artificium elicitur: cujus propria ſunt Calor, non urens ut E- lementalis, ſed omnia fœcundans, & Lux omnibus vitam tribuens. Ignis autem Elementalis & Inferioris propria ſunt Calor ardens, omnia conſumens, & obſcu- ritas ſterilitate cuncta replens. Excluditur ergo hic iſte, ſimuletiam cum eo omnia diverſa vel contraria, qualia ſunt omnia Elementata Inferiora. Hæc enim & alia omnia, quæ in ſe Na- tur alem compoſitionem includunt (quatenus adhuc craſſiori materiæ immerſa nondum ab ea ſeparata ſunt) corruptioni & tranſmutationi ſunt ſubjecta: Con- ſervantia verò medicamina & admodum durabilia eſſe debent, & à corruptio- ne remota: Nam cum Humanum corpus à corruptione ſervare debeant, ea in- primis dur abilia ſint oportet, ſecus magis corrumperent, quam ſervarent. Ad- do, quod vanum eſſet per rem putridam & corruptibilem, corpus corruptibile velle conſervare, Infirmum ſanare per rem infirmam, Rem formare per rem de- formitati ſubjectam. Omne enim corruptibile infirmum & debile additum ſuo ſimili, coaugmentat illud, & ſic corruptibilitas illa augetur, & non diminuitur, (Spiritus Vi- talis in Ho- mine & Ele- mentalis eſt unus ſpiri- tus. Calidum In- natum & Humidum primigeniu̅ microcoſ- micum à Ca- lore & Hu- more Solis & Lunæ ma- cro coſmico ſuſte̅tantur, tanquam uno eodem- que Cœleſti illo & Natu- rali noſtro ſpiritu.) uti videmus multos, & quidem plurimos noſtræ ætatis medicos craſſis & corpo- ralibus ſuis medicamentorum compoſitionibus Hominem ſanum, & à morbis immunem reddere fruſtra conari: Altior namque hic ſpeculatio requiritur: Mor- bi enim cum ſint non corporales, ſed ſpirituales utpote in ſpiritibus deliteſcentes, medicamina etiam poſcunt ſpiritualia. Volentibus igitur in juvenibus ſpiritum iſtum vitalem (qui est Humidum & Calidum Radicale, Mumia innata, & ſedem in medio Hominis corde habet, tanquam ſuſtentaculum omnis vitæ noſtræ) con- ſervare, in ſenibus verò languentem reſtaurare, & eos velut ad juventutem redu- cere, quoad vires, ſicque vitam Hominis in ſummam ſanitatem adducere, opus erit quærere non Elementalem ſed Calorem illum Cœleſtem Solis & Lunæ habi- tantem in incorruptibiliori ſubſtantia ſub Lunæ globo reperibili, hunc calori vel ſpiritui noſtro ſimilem reddere, quod fit, cum in medicinam & cibum ſuaviſſimum præparatus fuerit, ita ut per os aſſumptus, ſtatim per humanum corpus penetret, omnem rem, maxime carnem ſibi unitam teneat incorruptam virtutem & ſpi [ID00126] ritum vitæ nutriat, augeat & reſtauret, omne crudum digerat, omnem exceſſum cujuſcunque qualitatis amputet, humidum naturale faciat abundare, & calorem (Par. Tinctu- ra Balſamum ita mundifi- cat, ut etiam proles here- ditaria in de- cima proge- nie ſentiat effectum ſa- nitatis.) vel ignem Naturalem debilem confortari, inflammari & augmentari procuret. Hoc veri medici & ſanioris Philoſophierit officium: Sic enim corpus noſtrum ſi- ne corruptione ſervare, ſenectutem retardare, floridam juventutem in vigore uſ- que ad extremum vitæ finem retinere, & niſi peccati ſtipendium obſtaret, in æter- na ſanitate conſervare, & ab interitu tueri poſſet. Paracelſus vocat Elementum Ignis, quod inſtar ſolis Terreni ſeu inferioris Firmamenti in omnibus morbis tollèndis, & frigidis demortuis membris refocillandis ſit ſummum Arcanum, operatur enim ille Ignis Eſſentialis in corpore ut Flamma & urtica extra cor- (Humores vitę ſpiritum vitæ nutri- unt.) pus. Cujus etiam (ut hoc loco ab inuſta ac injuſta calumnia meritò vindice- tur) hæc fuit mens, ubi de perfecti hujus Ignis Vitæ viribus agit, ut Balſamus Na- turæ, Mumia Balſamica, Vitale Corpus, Liquor vitæ, Humor nativus ſeu Ra- dicalis, quem ſpiritus Vitæ agit, reſtauretur, confortetur, ac conſervetur quaſi in- corruptus uſque ad extremam eius conſumptionem, id est ad ultimum Vitæ ſpi- ritum abſque ulla ægritudine, dolore & moleſtia, quod ipſum tamen in aliorum (Vide apud Par. in To- mo quinto inter Fra- gmenta me- dica fol. 162. Deſinite er- gò impoſte- rum culpare Paracelſum, quod longi- tudinem vitę alijs pollici- tus ſit & ipſe vix iuſtam attigerit ęta- tem. Eiuſmodi plura com- miniſcuntur & redargu- unt, è mali- tioſa igno- rantia, quæ nuſquam ſomniavit Paracelſus. Ultra murum Paradiſi ſeu Æternitatis Horizontem videndus eſt Deus, qui eſt proprius Locus contemplantium. Qui unitus cum Deo in Centro manet inſtar Dei & Angelorum non ſeneſcit.) deploratis & deſperatis morbis ſanandis ab illo ad miraculum præſtitum, ob Ve- nenum toties ſibi ab invidis in humanis adverſariis oblatum in ſuo corpo- re diutius præſtare impeditus fuit, (immatura ſiquidem & violenta hauſti Ve- neni morte ſublatus Naturalem Terminum vitæ vix aſſecutus est) non au- tem ut multi ſuo alieniſſimo commento malitiosè cavillantur, quod præſum- ptuose ſibi ſua hac medicina aditum & viam ad Immortalem corporis ſani- tatem cum ſuis Anteceſſoribus demortuis Philoſophis in hoc impio mundo & vera miſeriarum valle ſternere voluerit, quod ipſis ut peregrinis & ad- venis huius mundi ne per ſomnium in mentem venit DEVS omnium Creaturarum Centrum est, cui quò quis propinquior, eò beatior & minus va- riabilis & mutabilis est: Quò verò quid magis ab iſto Centro ſeu uno, vo- luntate ſcilicet DEI immutabili, recedit ad Creaturarum circumferentiam, varietatem & pluralitatem, eò infelicius, imperfectius & mutabilius est: In unitate est Beatitudo, non in circumferentia, in Chriſto est pax, quies ani- marum, non in mundo. Qui ergo per immenſam Bonitatem DEI, nos ſine intermiſſione præcurrentem, oblitus omnium rerum, & Relictis ſenſibilibus & Temporalibus in tranſitu ſaltem utendis, unitus fuerit iſti uni Centro, juvene [ID00127] ſcit magis, quam feneſcit: Et hæc est Vera Cabaliſtarum, & Paracelſi Vita Longa, (In vanum exurgent Pa- racelſi cor- tices exurge- re conſueti qui hanc in- terpretatio- nem clama- bunt eſſe co- actionem & longius pe- titam.) toties votis & ſancta ſpe in ſuis hymnis & ſoliloquiis expetita, Vita Enoch diuina: ſicuti è contra, qui huic unitiſſimæ Fontali & unicæ unitati per adhæſionem non u- nitur, neceſſe est perire in æternum, ac per mortem ſecundam ſeparari à Luce & Vita, conijci́ in Exteriores Caliginoſi mundi Tenebras, quæ carentia conſpectus Dei omnium pœnarum acerbiſſima est. Omnium rerum cognoſcere opificem ipſum Deum, & in illum tota ſimi- litudinis imagine ceu eſſentiali quodam contactu ſine vinculo tranſire, quo ipſe transformeris, efficiariſque Deus, & demum Vera ſolidaque Philoſophia. Igitur Adeptorum Philoſophorum, quorum ex ſaturitate Vitæ Terrenæ in cœlo est, quibus unum est in omnibus Omnia, & Omnia ſunt in uno unum: quique hæc tranſitoria ſemper ſiniſtro, & cœlum dextro intuentur oculo: horum inquam (Rom. 6. ad Col. 23. Myſterium Matrimonii Divini cum Homine. Huius radij ſeu veri lapi- dis cœleſtis acceſſu om- nes ſordes purificantur, tenebrę igno rantię depel- luntur. Sir. c. 18. ſect. 8. Pſ. 90. ſect. 10. Rom. 8. Quicquid Deus non eſt nihil eſt; & pro nihilo computari debet. Lactantius Hermetum non tam in- ter Philoſo- phos, quam inter Sybillas & Prophetas, vt verum Orphea commemorat.) Mens à ſuperiori cavillo longè ſemper remota & aliena fuit. Dum enim re- licto post tergum Mundo in maligno poſito, meditatione tranquilla & religioſa, è corporis ſui ſepulchro ſeu è mortuis Tenebrarum operibus Diuina cooperante gratia excitati, potuerunt Lumina Cordis aperire & per ſeparationem Mentis à Terrenis obſtaculis in ſe ipſo, in Sabbatho Cordis ad Deum diverti, & Beatiſſi- mo Spectaculo uno videlicet ac ſimplici ab intra intuitu, Eſſentiali quodam Divi- nitatis contactu, Omnia videre in uno, & in Dei Lumine tanquam æternitatis ſpeculo contemplari pulchritudinem Summi Boni, Creaturæ Veteri incompre- henſibilem, Infortunium putarunt, quæ in hac miſeriarum & ignoran- tiæ valle est, moram: Inquietum enim est Cor noſtrum, donec relicto post ter- gum Nihili pulcherrimo (Tenebrarum ſcilicet & umbræ mortis regione) redea- mus ad Ens Entium (à quo peregrinamur) tanquam ad præfixum ſco- pum omnis deſiderij & voluntatis, ad quem omnis Creatura anhelat & ſuſpi- rat. Ideò denudati ab omni Creatura & relicti, relinquunt ſe, & à ſe totaliter exeunt, ſpretis omnibus & corporeis & incorporeis, ab imperfecto ad unum & perfectum ſuſpirando feſtinant, cujus cognitio & contemplatio (id quod vene- randæ canitiei Hermes ſapientiſſimus ille ac pientiſſimus Philoſophorum Natu- ralium Anteſignanus & Primus Propheta in ſua Monade etiam agnovit) est ſacrum Cœleſte & occultum ſilentium, ſenſuum rerumque omnium quies, ubi tandem abſoluto miſeriarum, laborum, & peregrinationum penſo, unanimi a- micitia, omnes animi in una Mente, quæ est ſuper omnem Mentem [ID00128] (Vnico Ictu præſentiali intuentur o- mnia.) ineffabili quodam modo unum penitus evadunt. Intima Dei viſio & Cogni- tio Dei Intuitiua, quæ etiam in hoc mundo Animæ ſeparatæ per Lumen Gra- tiæ contingit ſi quis modo ſe expedire velit, ac Deo ſubditum reddere. Ita multi ſancti viri virtute Deifici Spiritus in hac vita primitias Reſurrectionis deguſta- runt, & Patriæ Cœleſtis præguſtum ſenſerunt. Mors videlicet illa Sanctorum (Exod. 33. Eſ. 6. 2. Cor. 11. Pſ. 115. ſect. 15.) ſpiritualis (quam Hebræi Mortis oſculum vocant) in conſpectu Dei pretioſa, ſi dici mors debeat Vitæ plenitudo: Mori oportet Mundo, Carni, Sanguini, & toti Homini Animali, qui per Exceſſum Mentis velit ad hæc ſecretorum Pe- netralia ingredi, & in Paradiſum intrare: Homo ſola Mente vivens, ut Ange- lus evadit, ac toto (ut ſic dixerim) pectore Deum quodammodo concipit. Sco- pus ad quem omnes dilectiſſimi, ſancti & intimi Amici Dei juxta Altiſſimi Imaginem ſeu inſpirationem, & non ſecundum Terræ Limum viventes tendunt, qui ſe ex Amore Divino in fontem Abyſſi, ſeu Nihilitudinis Pelagus libenter præcipitant, & per Vitam Chriſti Sancta Sanctorum ingrediuntur, ut in Sabba- tho vivant in Requie & Beatitudine cum Deo, & ſic Æternitatis Ambroſiano Nectare perenni potentur. Per Animam ſtantem, ſuam Divinitatis Imaginem complexam ſeu Mentem Deo per Chriſtum unitam actuali potimur Beati- tudine. (Vlterior Ion- gæ vitæ ex- tenſio poſſi- bilis eſt: Ideo Porta Ge- nethliacoru̅ vitæ metam præfigentiu̅ opinionem reiicit, affir- mando eum, qui infirmi- tates cavet, & noxia vi- tat, Iongiore̅ vitam duce- re poſſe. Par. c. 7. Labyrinthi medicorum.) Etſi vero verba producendæ vitæ vanorum hominum eſſe dicantur, nec Natura tamen nec Rationi repugnat Hominem ſibi poſſe ſuam prolongare vitam, ultra communem hominum ætatem, uſque in magnum tempus, duas ob cauſas: quarum Prima est, quod nullus certus Terminus in Naturalibus ap- pareat conſtitutus, quo die nobis moriendum ſit, ſed hoc in noſtra manu & pote- ſtate poſitum ac ſitum est, abrumpendi vitam ſi volumus, & ſine Dei offenſa pro- longandi ſi modo poſſumus, & ſapientiam habemus: Loquor hic de Naturali mor- te Philoſophicè, quæ est tantum conſumptio Naturalis Humidi & Calor is, ut de- monſtrabile in lychno accenſo, non Theologice de morte illa Fatali & ultimo Ter- mino cuilibet à DEO præfixo, quo non ſolum Naturæ debitum exolvere, ſed pro peccatis pœnam reddere cogimur. Mors est Terminus, qui præteriri non potest, non autem dies vel hora, quia vivimus è Gratia Dei Terminum ſine hora. Sic- uti enim Deus noſtros capillos numerauit, ita etiam annos ſupputat, relinquendo videlicet illos in noſtra poteſtate: Et quia Dei beneplacitum fuit, ut Homo in ſempiternum viveret, inde facile percipi potest, ipſi quoque propter Legitimam [ID00129] generis hum ani matrimonialem propagatione̅ & augmentationem non diſcipli- cere Hominis etiam in hoc mundo vitam diuturnam ac longævam, præcipue in Timore & Servitio Creator is transactam, ſemper tamen citra ultimu̅ ac Fixum DIVINAE mortalibus incognitum PRAEDESTINATIONIST erminum vel (Vide Par. de vita longa.) punctum deputatum, primis parentibus & hæredibus impoſitum, propter La- pſum ab Originali Iuſtitia, qui præteriri non potest. Quemadmodu̅ Homo mul- tis modis conſtitutum vitæ Terminum morbis circum ventum non attingere, & ſic vitæ ſpacium abbreviare potest: eodem modo poterit impedimenta hæc remo- vendo vitam prorogare, ut tandem Naturæ ſuæ co̅ſtitutum vitæ Terminum at- (Vide Par. in lib. 8. Archid. de elixiriis. Eſt conſer- vatio corpo- ris Humani ab omni ac- cidentali corruptione. Mors mini- ſter Dei ex- pectat bella noſtra inte- ſtina. Mors duplex ex Iliado & Ente. Anima per- petuitatis ſeu ſpiritus Lucis perpe- tuus cum Luce Natu turæ conjun- ctus, ejus- modi con- junctionem & vitam non ſinit eſſe bre- vem.) tingat. ALTERA Cauſa est. quod Deus ſupra nominatam Medicinam, ad vitæ conſervationem creavit, quæ poſſit corpus noſtrum tàm à corruptione parentum, quàm à defectu proprii regiminis conſervare, infirmum curare, & deperditum reſtaurare: imò omnes morbos natur alem mortem cauſantes à nobis abigere, do- nec veniat Terribilium omnium Terribiliſſimum ultimata mors (quæ est Mu- miæ Interitus) ab altiſſimo Creatore Deo in peccatorum ſtipendium ordinata. Id eò Paracelſus dicit, morte̅ ex Iliadi reſolutione, per induſtriam medici impediri poſſe, at illam quæ ex Ente minime: Sicuti autem Ignis aliquis potest à nobis con- ſer vari adjectis lignis: ita quo vita noſtra prolongari poteſt adhibitis Remediis & arcanis, ex fonte donorum DEI derivatis, quibus Radicalis Humidi et Inna- ti Caloris debilitatio ceu Ignis Ligno alitur at fovetur: Hoc ſalte̅ in nobis deſi- deratur, quod ex ortes ſapientiæ ligna non cognoſcamus, quibus vita noſtra eſſet fovenda at prolonganda. Adam plenus ſcientiæ, perfectæ cognitionis rerum omnium Naturalium alii plures coætanei ejus, noſtra longe frugaliorem vitam viventes, tot ſæcula attigerunt non Naturâ aut Proprietate Temporis, alioquin omnibus longævitas contigiſſet, ſed auxilio Arcanorum & Sapientiâ paucis re- velatâ ſpeciali à Deo hac in parte cognitione acceptâ, qua produxerunt vitam in tot annos, ultra communem vivendi ſtatum. Multi ſancti viri, ante Dilu vium Medicina univerſali uſi ſunt, quam Adam etiam habuit in ſua Familia, teſte La- ctantio, quæ confortat Balſamum Internum & inſtar Ignis Homogenea congre- gat, & his co̅traria Heterogenea ſegregat. Ne eorum ſtandum judiciis, qui my- ſteriorum Elementi Aquæ ignari, efficaciam creſcentium at frugum eluiſſe Di- lu vium ſomniant, ſeu corpora humana viribus ſuis per Aquam ſpoliata eſſe: Nam omnia creſcentia Aquæ beneficio germinantia adhuc in eodem ſunt vigore, & ea- dem efficacia, ſicuti tempore Adami. Ideo nihil amplius nobis deest, præter Ar [ID00130] canorum (Par. homini- bus in mun- do ſe multi- plicantibus, ſapientibus ſapientes re- ſervata ſecu̅ ſapientia manſerunt in Centro, alios ipſa de- ſtitutosable- garunt in cir- cumferentia̅. MENS & EN Sabrum- punt nobis vitam. Non obſta̅te quod dica- tur actum Imaginatio- nis eſſe im̅a- nentem, & Imaginatio- ne unius, corpus alte- rius non poſ- ſe alterari.) cognitionem, & uſum illorum. Et ita non creſcentibus ſed nobis ea co- gnoſcendi Sapientiam Diluvium eluit. Hæc ſecretorum ſecretiſſima ſemper fue- runt occultata à vulgo Philoſophantium, & maximè postquam Homines cœpe- runt abuti Sapientiâ, disponentes ad malum, quàm Deus in ſalutem & utilita- tem eorundem conceſſerat. At ſicuti pauci Naturalem Terminum attingunt, ita quoque pauci ra- tionem prolongandi vitam norunt: Et hujus rei ſunt Cauſæ perplures. Nam ab- rumpitur vita bifariam, vel per MENTEM, unde Mentales morbi qui ſunt inviſibiles, & afficiunt nos in noſtra Mente orti, ut ſunt Incantatio, Imagina- tio, Aeſtimatio, Influentia, Superſtitio, qui omnes eſpirituali affectione proce- dunt: Contra ejusmodi inflictus nulla corporalis cuſtodia, aut tegumentu̅ pro dest, ſed Fides reſiſtens, vel aliud medium Magicum requiritur in his faſcinis a- moliendis, & licet cura ſit difficilis, est tamen poſſibilis. Et hi morbi ſolis medicis Adeptis cogniti, citra medicinæ Naturalis adminiculum ſanantur. Inest enim Hominu̅ animis Virtus quædam deliteſcens, immutandi, attrahendi, ligandi, potiſſimum ſi maximo Imaginationis Mentis, voluntatis́ exceſſu, in id, quod velattrahere, vel immutare, velligare, vel impedire cupiat: Hoc illis non vi- detur mirum, qui ſciunt operationes Magnetis Naturæ Antipathici, ſpirituali- ter ac inviſibiliter faſcinantis, vires mirificas. Ne autem ſpiritus noſter, his quin læſionibus ſupernaturalibus infli- ctis, ſuffocetur, neve vita penitus abrumpatur, tunc curâ ſupernaturali & præ- ſidio magico, citra omnem Divini Nominis profanationem, horum Aſtra ma- ligna avertu̅tur in aliud quid: Et ſic qui ex Mente proceſſerunt morbi, mentalem requirunt medicationem, de quibus plura apud Paracelſum in Philoſophia Saga- ci: Pietas est ſumma medela, cuſtodia atque conſervatio contra ejusmodi mala, ſicuti DEI auxiliares manus in omnibus morbis ſunt ſummum præſervativum. (2. Reg. 4. Sir. 37. ſect. 34. cap. 31. ſect. 22. 23. 24.) Vel abbreviatur per ENTEM, ut per morbos entales ſeu corporales: Multi enim viventes ut edant, voluptuoſamque abundantiam Natur ali neceſſitatipau- cis contentæ præponentes, crapula ſibi abbreviant vitam, & reperiunt mortem in olla: Iejuniis ſanitas conſervatur, ac optimum Regimen ad prolongandam vitam est moderata Diæta. Et hæc cura Naturalium læſionum membro- rum videlicet ex Enti è Naturalibus cauſis & mediis (Elementis ſcilicet & Arcanis) petenda. Nam quilibet morbi ſuam poſtulant propriam ſanatio- nem, reſpuunt alienam: Medicationes corporales non proſunt mentalibus [ID00131] ſeu ſupernaturalibus, nec medicationes mentales utiles eſſe poſſunt corporalibus morbis. Hoc etiam non prætereundum, quod in utero matris ſæpè corrumpa- mur, ſæpe in partu & educatione impedimur, & multis variis accidentibus poſſumus detineri, quò minus ad vitæ Naturalem Terminum pertingamus, ſic- uti abundè in ſuis libris à Theophraſto notatum est. Sed ne inſtituti noſtri im- memores latius quàm Præfationis ratio admiſerit, vagemur, hîc ſcribendi ve- la complicabo. Quicquid ergo laboribus, vigiliis, ſtudiis & peregrinationi- bus lucrifeci, quod tam Medicinam & Philoſophiam illuſtrare, quàm Lu- men GRATIAE & NATVRAE manifeſtare poſſit (licet longe majora ſint divina myſteria, quàm ut Humanorum verborum ſplendore queant illuſtra- ri) quantum divina permiſit Minerva, in hac prolixa & Admonitoria Præ- (Lege, perle- ge, relege ac reitera lecti- onem nec te laboris, ut ſpero, pœni- te bit. Propria uti- litas Reipub. commodo pręponenda.) fatione opportunis inſerui locis, & quoadlicuit, quantumque fas fuit, Doctri- næ Filiis & Sapientiæ hæredibus (qui ſecundis meditationibus prudentioribus, lotis & Animæ & linguæ manibus, relegendo hæc ſine ulla ſuperfluitate aut diminutione in DEI Lumine in medium allata ſæpius per reiterationis ſpecula- tiones, enucleate ac conſiderato judicio percurrent) ex intimo & penitiſſimo Cordis Armario candide communicavi: ſiquidem non ſatis est ſcire quod ſcias, ſed ad publicamquoque utilitatem pertinet publico ſcripto, quod publice inter- ſit, palam facere, non faſtum aut inanem captando gloriam, ſed juvandi ſtu- dio incitatus, ut poſteritati conſulatur, & ſumma DEI benignitas colatur, ve- nereturque: tum quod videam in ſcholis publicis maxima ex parte hodie po- (Schola me- dica non te- cta eſt lateri- bus, ſed Fir- mamento: ideo Codex Naturæ pe- dibus eſt e- volvendus à perambu- no ex Para- laſi mente medico.) tius eruditionis oſtentandæ, quam auditorum profectus gratia doceri: tum quod non cuilibet diſcendi & proficiendi cupido (ſive lata ſive res angu- ſta ſit domi) ea contingat felicitas, quæ mihi peculiari Numinis beneficio ac- cidit quòd videlicet, in duabus laudatiſſimis & honoratiſſimis Fami- liis, ESNEA in Gallia apud Bojos, & BAPPENHEIMIA Mareſchal- lorum Imperii plusquam decennium magno ſtudiorum meorum commodo li- beraliter transegerim: Et dum generoſam meæ fidei & diligentiæ commiſ- ſam Proſapiam inſtituerem, factum est, ut variis medico cumprimis LIBRVM Naturæ (cujus quælibet regio folium est) non manibus, ſed pedibus fructuoſe evolvere cupienti, utiliſſimis peregrinationibus (maximè dum cum illuſtri & gene oſo MAXIMILIANO Mareſchallo infelici tunc ſua ſorte detenti parentis ipſis CONRADI Antiquæ Fidei et Virtutis nunc in Chriſto quieſcentis Herois liberationem ſollicito) cùm non promiſcuè literatis optatiſſimus contigerit con [ID00132] greſſus, quorum aditum ſine his adminiculis alioquin difficilem expertus eſſem. Acceſſit inſuper & hoc præcipuum ac potiſſimum adjumentum, quod illuſtriſſi- mus omnium́ literatorum obſervantia perpetua digniſſimus & Heroicus Prin- ceps Christianus Anhaltinus, &c. ſuo plusquam ſingulari in Mu- ſas ſecretiores favore & laudabili patrocinio, meferendo et deponendo huic one- riplanè imparem (videlicet in omnibus his præparandis, & Ignis beneficio exa- minandis medicame̅tis) ſumptibus ſublevarit neceſſariis. Quo egregio in totam Remp. Spagyricam ſtudio, promerito & exemplo (aliis magnatibus hoc loco a me ad imitationem ꝓpoſito) Celſitudo ipſius illuſtriſſima, juxta beata ſumptuum præmia non ſolum æternam Nominis Famam & gloriam merito ſibi ac jure con- ciliabit, verùm etiam ab exteris nationibus, omnium temporum poſteritate im- mortalis memoriæ gratiam referet. Porrò quod ad ordinem & Diſpoſitione̅ me- dicamentorum attinet, hanc mihi (dum ſuo quilibet fruitur ſenſu) progenii et in- nii mei modulo ac arbitrio ita placuit inſtituere: Cuilibet erit integrum ſuas adjungere ulteriores Experientias, ſibi́ pro animi ſui ſententia ad ſuos priva- tos uſus amplificatam disponere aliter: Et ita no̅ dubitabo, Hanc Chymicæ Sege- tis meſſem, frugum́ mearum primitias, & hoc difficilis & laborioſæ diligentiæ Spagyricum munus, quo non puto me potuiſſe præſtantius Patriæ & Republ. re- linquere, pia doctrina præditis (Canes & Porcos ab omni virtute & gratia alie- nos, Scarabæos etiam in ſuis ſterquiliniis relinquendos no̅ moror) futurum gratiſ- ſimum, iis omnium maxime, qui conſumpſerunt ſuam juventutem cum infi- nitis laboribus ad proſequendam Scientiam, qui́ intellgentiæ Lumine non or- bati, in Vulcani ſchola Spagyrica et Hermetica enutriti, jam antè obſervatis me- dicorum conſuetis canonibus, tàm de morborum cauſis, quàm de eorundem me- thodica curandiratione inſtituenda, è probatis authorib. ſufficienter edocti ſunt. (No̅tam mul- ta diximus, quin plura adhuc dice̅- da reliqueri- mus. Iis hæc ſcri- pta ſunt, qui ingenio per- ſpicaci & fe- lici à Deo mentem il- luſtratam & Animam.) Non enim ad vitandam prolixitatem, hoc loco tractari potuerunt omnia: Scimus non paucas relictas eſſe dubitationes inexplicatas: nec mirum, Multa neſcientes de multis dubitare neceſſe est: Et lege Philoſophica cautum eſt, ut ipſis initiatis di- ſcipulis & inveſtigationi Intelligentium, quædam ſint relinquenda occulta tæ- dia: Ita enim probantur ingenia, et idonea redduntur Philoſophoru̅ſcholis. Qui potest capere capiat. Et qui no̅ intelligit, aut diſcat aut os premat & taceat. Nihi- lominus Indagator ſolers antiquæ Primæ & Sacræ Philoſophiæ alumnus, qui in Timore Dei, pias inclinavit aures, & Rationem ſepoſita Phantaſia benè diſpoſi- tam cum ſubtili ingenio & profundo intellectu habuerit, oculorum non vulgari [ID00133] acie deprehendet et conjiciet, in hoc aperto Naturæ Foro (Omnipotente concede̅- (ſale ſapien- tiæ con- ditam poſſi- dent. Sufficiunt intelligenti pauca.) te) ex PAVCIS ſignificationem MVLTORVM : Et qui Veritatis patiens, poſito livore, candido animo ad hæc legenda acceſſerit, & diligenti ac conſiderato MENTIS judicio affectibus no̅ depravato omnia examinaverit penitius, fores & intima utriusque Luminis penetraliareſerata favente ſupremi Opificis vir- tute magna tandem fatebitur gratitudine, & ex omnibus probe intellectis. O- RANDO & LABORANDO fructus ſua expectatione proferet longe uberio- res. Si fortè qui ſint obliquæ opinionis, Veritatis neſcii & moroſi palati Homines, qui temeraria ſua ignorantia in ingenium noſtrum ingrati beneficium pro inju- ria reputant, & promerito hoc publico ad Dei gloriam ac proximi commodum promovendum Reipub. egenti ſyncere de manu Dei communicato opus non habe- ant, illi ſuis ſuperbis & temerariis cenſuris cum corniculæ Aeſopicæ, aut farragi- num conſarcinationis Exprobratione (quandoquide̅ è palea granum eruere, ve- rum à falſo ſecernere non minoris artis & felicitatis quàm tædioſſimi laboris) indubitatæ Experie̅tiæ ſedulitates, laborioſas, alienoſ́ ſudores (judicent hi qui- bus in re ſimili ſudatum eſt) injuſte no̅ exagitent, neq; cum Timone tor vum vidente animum amarulentum poſteritati ratificent, aut crudelem ſua̅ ac deteſtandam inhumanitatem ſeu iniquiſſimum Veritatis aſſumptum odium inſurgendo toti mundo publicent, niſi reſponſi loco è literatorum cœtu planè ex- cluſi generis humani perduelles & publicæ ſalutis adverſarii eliminandi jure jam ante vocari velint: Illos etiam veritatis ſtudioſos, qui gratanter hos noſtros labo- res, et fidelem diligentiam excipient, non deterreant: aut ſi poſſunt dum ipſis hac vice ſuarum quoq; Obſervationum publica̅darum porrigitur anſa, fontes ſuos de- rivent foras ac ne ipſis ficulneæ maledictio contingat, lucem accenſam ſub modio (Matth. 21. ſect. 10.) depromant, & omiſſis otioſis logomachiis, ſcholaſticis́ quæſtionibus ac diſputa- tionibus inutilibus (verſatili enim & litigioſo Philoſopho Sceptico, cujus non ve- ri inveniendi, ſed altercandi propoſitum, cuique vocis contentione quid vis pro- bare ac defendere & quidvis diluere proclive est) meo exemplo incitati & pro- (Quis enim Medicinæ finem per- ſcrutar??? po- tis eſt?) vocati, ꝓut bonos ac ſynceros Reip. Medicæ & Spagyricæ cives decet (ſiquide̅ Me- dicina perfectionis Terminum nondum aſſecuta eſt, ſed multa futuris ſæculis ma- nifeſtanda reſtant) propria ſua experientia proferant his meliora & LAZARO egeno non VERBIS ſyllogiſticis aut Leviticis, ſed Opera ſuccurrant Samari- tana. Hoc ſi fecerint, depoſitisque maledicentis Ignaviæſignaturis ex Fucis inani clamore & ſtrepitu ſaltem terribilibus in Apes transplantentur, & nobiſcum de [ID00134] inceps grata concordia, pio amore mutuis officiis repudiata multitudine & for- nicatione in unionem & mellificium conſpirent Spagyricum, præſtantiámque Chymiæ adverſus Calumniantium linguas Reipſa propugnent, & bonam hanc noſtram operam ſuo ingenio doctrinaque ſine invidia & maledicentia ipſo opere meliorem reddere nitantur: nullum planè erit dubium, quin juxta alias arcanas adhuc in occulto deliteſcentes ſcientias, Antiqua illa, Vera & Philoſophica Me- dicina, vetuſtate & injuria temporis, noſtri etiam corruptiſſimi ſæculi indigni- tate, (hominum peccatis haud dubie ita concurrentibus) nondum plane ma- nifeſtata, brevi faventibus ſuperis nitori priſtino ac deperdito ſplendori reſtitu- atur cum ſaluberrimo totius generis humani commodo & debito Spagyricorum Medicorum honore, quorum opera immenſum illud miſericodiæ divinæ pelagus Inſtrumenti et Calami loco ad tam ſalutare negotium perficiendum uti vo- luerit. Id faxit illa ſancta Triunitas, cujus Nomen ineffabi- le in ſæculum ſæculi ſit benedictum, Amen.

OSWALDI CROLLII BASILICA CHYMICA, Pluribus ſelectis & ſecretiſsimis propria propria manuali experientiâ approbatis deſcriptionibus, & uſu remediorum Spagyricorum ſelectiſſi- morum aucta A OHANNE HARTMANNO, Medicinæ Doctore & quondam chymiatriæ in Academia Marpurgenſi Profeſſore clariſſimo & Principum Haſsiæ Archiatro.

BASILICA CHYMICA. 11

SAnationes omnium morborum (ut hîc 12 etiam convenientiſſi- mè ſignificantibus P. Severini verbis utar) ſunt duplices. Vniverſalis, quæ eſt ablatio Radicum ſeu impuritatum morbidarum, vel ab ortu hæreditariove parentum ſcmine, 13 vel poſtea alimentorum uſu & culpâ, ſive externarum Impreſſionum Injuriâ in Humanam Anatomiam inſitarum: perficitur Balſamo Naturali Remediorum Humanæ Naturæ conſentaneo 14 reſol vente, conſumente & diſſipante Impuritatum ſeminarias Tin- cturas: corroborante verò, conſolidante & cuſtodiente Innatum Balſamum (quan-( Vna eſt communis omniu̅ ho minum Mumia, Spiritus vitæ: ergo & una pe= test eſſe Medicina, quia mor- bus in ho= mine nihil aliud est, quàm affe ctio qua Mumia teu Spiri fus vitæ unctio in homine impeditur, probatur Exemplis, videlicet ſolis, ſalis, panis, ve- nent, aë- ris, ignis omnes ho- mines in- differenter afficientibus. Horum ſi ſummus ſanatur, ſanantur inferiores: ) diuenim, ſecundum Paracelſum, Humidum radicale manet in ſua quantitate, non ſen titur morbus) Et quia hîc Indicationum pluralitates, particularitates, ordines locum non habent, uno eodemque Remedio abſolvitur. Ideò non ſine cauſa dicit Lullius, poſſe hanc unicam ſupremam & univerſalem medicinam, ad quam omnes medicinæ particulares reductæ ſunt, corpori Humano adminiſtrari, ſine Infirmitatis cognitio- ne, quia ſapiens Natura per ſuum inſtinctum dedit ei Virtutes curandi omnes infirmi- tates naturales & rectificandi ſe ipſam. Quatuor ſumma Morborum 15 genera exalta- ta 16 & conſummata, univerſali ſolummodo curationi ſubijciuntur (Epilepſia videli- cet, Podagra, Hydrops, Lepra) ad quorum familiam omnes reliqui Inferiores morbi, tanquam ad fontes & principia, deducuntur. Optanda quidem eſſet Univerſalis hæc Curatio, 17 ſed pauci hoc divûm munere digni habentur. Raymund. Lullius ſedulò & fideliter Medicos, ad perfectionem aſpirantes, jubet quærere Univerſalem illam medicinam, quæ una eſt ſanativa omnis infirmitatis, 18 & confortativa Spiritualium Virtutum, ſiquidem in ea, tanquam in unum proprium ſubjectum facta eſt omnium O perativarum Virtutumtotius Medicinæ (pertres Naturæ Familias 19 alioquin particula riter & confuſè diſtributarum) Naturæ curſu Realis & Univerſalis conjunctio, con- gregatio & colligatio: Et quitale habet 20 omnium morborum Antidotum in hoc mun- do, Dei habet Donum, quia Theſaurus eſt perennis, incomparabilis & innumerabilis. Quæcunq; infirmitas hoc co̅petenti adminiculo Naturali adminiſtrato non ſanatur (ſi quidem ex denegatione auxilij, Digitu̅ Domini Naturæ animadvertere no̅ obſcurè po- terimus) tolerabilius tamen facit malum, donec Infirmu̅ liberet ipſe Deus Omnipotens. Particularis, in qua non ſemper Radices ipſæ, 21 vel Seminales Tincturæ mor- borum tolluntur, ſed ſæpius fructus, ſymptomata, paroxyſmi, dolores mitigantur, pro hibentur, ad exaltationes venire non permittuntur, excrementorum evacuationes in- ſtituuntur, & debilitatæ Naturæ corroborationes adjunguntur, Remediorum conſen [ID00138] taneis Spiritibus, qui morborum diverſoria ſoli ſciunt. Nihilominus hęc Particularis Curatio, non eſt contemnenda: Sæpe enim in mor bis graviſſimis Univerſalis officio fungitur, quia Deus è miſericordia ſua quædam Secreta Particularia Univerſalia mani- feſtavit, quæ in ſe continent Naturam totius Cœli, 22 alia totius Aëris, 23 quædam to- tius Terræ, 24 per quæ morbi facilè dignoſcuntur & curantur: Specifica enim & ap- propriata Remediafacta Spiritualia Vniverſalem Curationem ſæpè æmulantur, Impu- ritatum Radicibus conſumptis, & Balſami Virtute confirmata. Utique beati eſſemus in defectu Univerſalis, ſi ſaltem Particulares, ſubalternas, ſpecificas, individuas Cura- tionum ſpecies attingere liceret. Hactenus Severinus.Viâ Particulari Morbi materiales 25 expelluntur 26 Primò per univerſalia emun- ctoria, per quæ Natura Remediis adjuta materiam morbidam excernere & compeſcere conſuevit, ſequentibus viis ſeptem, ſcilicet per

• Vomitiva.
• Cathartica.
• Diuretica.
• Diaphoretica.
• Confortantia.
• Anodyna.
• Odorifera.

Secundò. Morbifugantur Viâ Particulari, per Remedia appropriata & ſpecifi- ca, 27 ſicuti eſt

Specificum	Septem Principalium Membrorum corporis Humani.
	Capitale, ſcilicet	Epilepticum.
		Apoplecticum.
	Ophthalmicum.
	Odontalgicum.
	Pectorale,
	Cordiale.
	Stomachicum.
	Uterinum.
	Febrile.
	Peſtilentiale.
	Podagricum.
	Nephriticum.
	Hydropicum,
	Dyſentericum.
	Venereum.
	Venenatum.
	Vulnerarium, ulceroſum, puſtuloſum.

Particularis curatio ſolùm fit per ſpecifica. Sed Specifica illa ſemper ſunt cum proprietati- bus Univerſalis: Aufferunt nimirum, reſolvunt, & conſumunt, denique ſunt particularia & ſingu- latia ſingulis individuis partibus.

I. UNIVERSALE DIGE- STIVUM SEU MATVRA- TIVUM.

INmorbis, 28 qui conſtant ex Impuritatibus mobilibus 29 ſuperficiariis, qui non ege- runt fixas radices, 30 neque ad difficiles coagulationes 31 deſtinati, quod ex dolorum ſignaturis 32 & ſymptomatum inconſtantibus & turgidis efferveſcentiis deprehenditur, quales ſunt Febres 33 plurimæ, Catarrhi, Tuſſes, Raucedines & ſimiles affectus, in illis non opus eſt Digeſtivo, tutò & ſubitò tolluntur Purgantium & Mundificantium ope. Impuritates verò Febriculoſæ 34 & Inflammatoriæ, quæ Tincturas habent difficiliores, quoniam reſolutiones & Vaporum coagulationes admittunt fixas: difficulter reſolu [ID00141] biles (tales in ſuſpectis 35 partibus & conſentaneis mineris perpetuò recipiuntur,) per Concoctionem Hippocratis vel Mitigationem Paracelſi, ſeu Epicraſin Galeni, (æquipol- ???entes videlicet indicationes curativas) tutiſſimè & convenienter curantur: non ob- ???emperant enim facultatibus crudis Purgantium medicamentorum communium, quæ ???orporeis & crudis ſpiritibus agunt, quæ ſpirituum morboſorum efferveſcentias ex ???ſperant: Poſtea quam verò ſpirituum fervores ceſſaverint. reſolutaque materia coa- ???ulationem conſentaneam acceperit, quia vinculis ſpirituum deſtituitur, faciles ad- ???ittit Purgationes.In morbis Chronicis, 36 ut Epilepſiis, Quartanis, Colicis, Nephritide, Podagricis, & omnibus affectibus Tartareis, Hydrope & Leproſis affectibus Impuritates Radica- ???es Reſolutione, non Concoctione, propriè & primò curantur. Fruſtra enim Conco- ctionum ſigna in eis 37 expectantur: Reſolutione confeſtim inſtituenda eſt cura, Con- ???umptione, Deſtructione, Ablatione: ſi Mitigatio confluxerit, 38 felicius propoſitum ???fſequemur. Fructus 39 verò, Paroxyſmi, & fructuum efferveſcentiæ in nonnullis ſpe- ???iebus prædictorum morborum concoctionum 40 Contemperationum Indicationes ???equirunt: Et ibilocum habet Hyppocratis decretum aſſerentis, Concocta 41 ſolum ???edicanda, niſi turgeant.De concoctione apud Hippocratem in lib. de veteri medicina exſtat. Coneoctiones per- ???ciuntur ex contemperatione, mixtione, & mutua rerum permiſtarum digeſtione.

TARTARVS VITRIOLATVS. 42

ꝶ. Salis 43 Tartari albiſſimi, aliquot vicibus ſecundum artem Chymicam diſſo- luti, filtrati & coagulati cum aqua agrimoniæ, 44 exempli gratiâ, uncias quatuor, reſol- ve in cella ſupra marmor, aut beneficio manicæ in oleum. Habito hoc oleo puro acci- pe olei Vitrioli 45 optimè rectificati uncias duas, illudque guttatim 46 ſupra Tartari o- leum in vitro capaci inſtilla: tunc fiet coagulum albiſſimum, humiditas ſupernatans evocetur lento calore ad ſiccitatem Salis, ita habetur Tartarum album Vitriolatum fixum. 47

Obſervationes.

( Si olet Vi trioli ni mis parva quantitas affu̅datur, facit ſal- tem vomi- tum. ) I. Servetur modus in affundendo Vitrioli oleo ne ſapor Salis repercuſſi ſit ni- mium acidus, ſed quaſi nauſe abundus: ſi enim nimium de oleo Vitrioli affundatur, tunc non purgat, alioquin per quatuor emunctoria, Vomitum, 48 ſeceſſum (ſi purgan- tibus 49 immiſceatur) item per urinam & ſudorem operatur.II. Si poſſit fieri per infundibulum 50 anguſtiſſimi orificij, ita ut certo artificio olei Vitrioli guttæ paulatim ſaltem & ſucceſſivè ſtillent in oleum Tartari, conſultius e- rit, nam ſic boni ſpiritus, qui ex mutuâ ſubitæ mixtionis efferveſcentiâ ſe vaporando elevant & evaneſcunt, retinebuntur.III. Vitrum ſupra modum incaleſcit ex conjunctione duorum illorum Igni- um. 51 In hac mutua efferveſcentia obſervetur Epilepſiæ generatio, quando videlicet Spiritus Vitæ in Microcoſmo a Heterogeneis concitatus, ſimili modo ebullit. 52 IV. Qui ad duas 53 partes olei Tartari unam partem Salis vel liquoris Corallo- rum velit addere, antequam oleum Vitrioli guttatim affundat, ei integrum eſto. Digeſtivum ex illo Tartaro Vitriolato parari poteſt, quod neceſſitate exigente 54 purgantibus medicamentis præmittendum eſt, in hunc modum: ꝶ. Tartari Vitriolati unciam j. ſolve in duabus 55 vini menſuris, addatur ad li- bitum aqua decoctionis Paſſularum & Cinamomi.De hac mixtura exhibeto duas vel tres 56 dies, ubi opus eſt, manè poſt ſumptum ſorbile ovum 57 hauſtum unum, ad prandium alterum, tertium circa veſperam. Poſt- ea exhibeatur Catharticum è Panchymagogo. In omnibus febribus & quartam mi- randam præſtat, reſolvit enim Tartarum 58 in corpore humano efficaciſſimè.

Vires Tartari Vitriolati.

I: In Hemicrania, morbo regio, omnium viſcerum obſtructionibus, in liquo- re idoneo 59 ſeu vino albo exhibetur ægrotantibus per aliquot dies in aurora, & ſi opus fuerit, doſis augeatur.II. In calculo exhibetur in Aqua Petroſclini vel Parietariæ, vel vino albo. 60 III. Efficaciſſimum Renum deoppilativum & deterſivum, ſi ſcrup. ſemis 61 [ID00143] ???um lulepi Roſacei unciis duabus, & aquæ Cinamomi uncia ſemis 62 miſceatur & ad- ???ibeatur.I. In contracturis & venarum obſtructionibus, è Tartaro ortum habentibus, ???tere per vicem ſex 63 vel octo granis in aqua decoctionis uvarum Paſſularum & Cina- ???omi.V. Sudorem provocat in aqua Cardui benedicti vel vino albo.VI. In Hydrope 64 ut craſſi & ſeroſi humores expurgentur.ꝶ Scrupulum unum, & miſce cum uncia ſemis mellis Roſati ſolutivi, vini Enu- ???ati 65 unciis duabus, & exhibe. 66 VII. In Menſium ſuppreſſionibus. 67 ꝶ Scrupulum j. & exhibe in ſyrupo Artemiſiæ vel Betonicæ, vel miſce cum mel- ???e Roſato, in aqua Pulegii ſoluto.VIII. Utiliter etiam in febribus 68 exhibetur.IX. Purgat per inferiora, & omnes obſtructiones tollit, ſi miſceatur Catharti- ???o, vel offeratur in ſyrupo Roſarum vel Violarum ſolutivo, vel melle Roſato ſolu- ???ivo.X. In Melancholia 69 & Splenis duritie, in aquis 70 appropriatis offertur.Dos à ſcrupulo ſemis ad integrum. 71 In Hydromelite, propter ſaporis emendationem, commodiſſimè offertur.

II. VOMITIVUM.

IN quo ciendo, Antimoniales, Vitriolatæ & Helleborinæ 72 facultàtes vigent, quæ nil pravi in ventriculo relinquunt, ſed omnem 73 impuritatem radicitus evellunt. 74 Hellebori Vomitivum reperitur apud Conradinum expertiſſimum medicum, in libello de febri Ungarica: Hoc loco de Vitriolo agemus: Antimonii præparationes ſequentur paulò poſt.

VOMITORIUM CONRADINI.

GILLA 75 THEOPHRASTI SEU SAL VITRIOLI.

Cryſtalli Vitrioli, è Venere ſeu Marte præparati (ut paulò poſt dicetur in Speci- fico ſtomachico) reſolvantur in phlegmate acido, 76 quod primò egreditur è deſtilla- tione Vitrioli vulgaris, & ſimul per octo dies circulentur.. De hoc circulato liquore detur à ſcrupulo j. addrachmam ſemis, ſeu ſcrupulos duos. 77 Longè efficaciùs & commodiùs operabitur hic l???quor, quàm Sal è capite mor- tuo vulgaris Vitrioli, ſeu Albi Goslarienſis quomodo 78 extractum.

PHLEGMA VITRIOLI ACIDUM.

VITRIOLUM ALBUM 79 VOMI- TIVUM.

Vel ſolve Vitriolum album in aqua pluviali & evapora, donec quaſi cruſta 80 ap- pareat; poſtea per quatuor dies in loco frigido ponas, & concreſcent 81 Cryſtalli, quos eximes, & aquam iterum evaporabis ut antea: Hic labor penitus tertiò reiteretur coa- gulando & diſſolvendo: ultimò ter eodem modo procedatur cum aqua Roſarum. Cry- ſtalli tandem ſupra calorem levem ſiccentur, & ſpontè redigentur in pulverem album. Hoc lene eſt Vomitivum, & cerebrum benignè expurgat. 82

Uſus & Doſis Gillæ & Salis Vitrioli.

Gillæ ſi ſcrupulus unus è vino 83 bibatur, è veſtigio 84 Vomitum movet, quo ven- triculus tum onere levatur, tum robur acquirit, nec quicquam inferunt nocumenti. 85 In Febribus, 86 Lumbricis 87 Omnis generis infirmitatibus ventriculiDefluxionibus ſalſis 88 Synovia: Hîc drachma una in cereviſiæ 89 hauſtu exhibetur.Peſte 90 Doloribus Dͦorſi, drachma ſemis in vino calido. 91 Vulnerum recentium curam promovet, ſi quaternis auroris 92 continuis drach- ma ſemis in cereviſia calida aſſumatur.Doſis utriuſque à ſcrupulo ad duos, habitâ ratione complexionis & ſexûs. 93 Sal poteſt miſceri cum ſaccharo Candi, 94 demum in aqua Fœniculi diſſolutum ca- lidè exhiberi.Offertur etiam in jure carnium, hauſta cereviſiæ 95 vel vini, in aqua cum melle mi- xta, vel in Conſerva Roſarum.Puerulis contra Lumbricos, quatuor, quinque, octo granæ in cochleari vini Mal- vatici exhibentur.Operatur hoc medicamentum variè, 96 per vomitum, ſedes, interdum etiam ſu- dores & ſomnum facit.???d Ad cuticulam.

AQUA BENEDICTA.

Martinus Rulandus pater, in ſuis centurijs curationum empiricarum, ſæpiſſimè utitur aquâ [ID00147] ſuâ benedictâ, quam itavocat, vomitoria & ruptoria, eamque ceuturia 5. curat 5. 95. componi dicit ex croco metallorum, piſi quantitate in aqua, vino, velcereviſia, vel mulſa macerato, cujus poſtea( Quid ſit crocus me tallorum. ) infuſi, vel etiam ebulliti & eolati proponat ab ℥ ad ℥ij. Quidnam igitur hic crocus metallorum fit, & ex quo coſiciatur, jamdiu hactenus multi ſcire deſiderarunt anxiè, & enata ſunt exinde non- nulla commentaria à diverfis, in diverſas quoque ſententias abeuntibus. Vide itaque Ioſephum Quereetanum in Pharmacopæa cap. 7, in fine de aquis. It. in alexicaco. Tyrocinium chymicum cap. 12. lib. 2. cum notis meis D. Beguino communicatis, editum. Libavium in vtroque ſyntagma- te & alios. Parari eum ex Antimonio ſeu ſtibio, (quod Quercetanus magneſiam Saturninam ap- pellat) eertum eſt, de modo autem non omnes conveniunt. Libavius ſyntagmate ſecundo Cro- cum metallorum Rulandimanu deſcriptum depromit, maneum tamen & ad aquam benedictam inutilem, ideoque minus quoque ab ipſo Libavio, magnoillo chymico practico, ſi D???is placet, in uſum revocatum, à Rulando ſilio verò ex diſputatione ſeptima ſub præſidio meo habitarum, fur- tim excerptum, & pro patris inventis apud Libavium venditatum. Ex multis iſtis operandi formu lis ſeu modis, omnium magis exquiſita eſt, quæ ſequitur; multoties uſu probata, ſed requirit ſoler tem artificem & diligentem præparatorem.

CROCI METALLORUM PRÆ- PARATIO.

ꝶ Nitri puri, bene de fæcati ℔j. vel ℔ij. ♁nij totidem, fluat nitrum in ſartagine lento ad modùm igne, ſine ullâ tamen violentiâ vaſis ignitione, remove ab igne vas & adde antimonij pro- bè tenuiterque pulveriſati. Si miſceri ſeſe patiuntur invicem ſine inflammatione & detonatione bene quidem: Sin minus abfiſte aliquandiu, donec juſtam refrigerationem nitrum nactum, omni- nò ſibi pulverem antimonii paulatim ab initio, ſed poſtea confertim commiſcendo pati & retinere queat, omnia verò continuò ſpatula ferreâ agitentur. Ubi invicem omnia probè fuerint mixta, accende totum carbone vivo, vei potius candente ferro, ubi detonuerunt, patatus eſt Crocus me- tallorum. Tunc nimirum Antimonium hoc modo elaboratum, non abſimile croco relinquitur.

USUS CROCI METALLORUM.

Uſus & Doſis generalis eſt, gr. vj. vel xij. macerentur, & urgente neceſſitate ebullint in aqua, vel vino, velcereviſia, vel hydromellite, vel alio liquore qualicun???ue, modò ipſi morbo conveni- ente: cujus eolati ab ℥ ad ℥ij bibitur vel frigidè vel calide. Appellatur Aqua Benedicta, hæc nimitum cum maxima Salute ægrotorum in morbis etiam incurabilibus propinatur, aut perſe, aut aliis liquoribus permiſta, ceu ipſius Rulandi dem onſtrationes luculenter oſtendunt, & experientia cottidiana fidem facit.1. Datur in eapitis doloribus, ſæpe ab im puritatibus ventriculi illud lancinantibus cum a- qua bugloſſæ, veronicæ, betonicæ.2. In epilepſia, cum aqua pæoniæ, florum tiliæ, ceraſorum nigrorum, conſerva lavendulæ.3. In pleutiride tam nothâ, quàm exquiſita, cum aqua cardui mariæ, carduibenedicti, papaveris Rhæados.4. In tuſſi inveteratâ, aſthmate, peripneumonia, angina, cum aqua violarum, tuſſilaginis, hyſſopi.5. In melancholia hypochondriaca, cum aqua capillotum Veneris, vel decocto ceteraeh.6. In omnibus ventriculi affectibus potrigitur cum aqua menthæ, abſinthii.7. In omnibus febribus, præſertum quotidiana, & tertiana intermittente, cum aqua cen- taurii minoris, carduibenedicti, cichori???, Taraxici.8. In peſte, ubi ab initio vomitus ſunt accerſendi, cum aqua ulmariæ, carduibenedicti, fra- xini, angelicæ, ſcorzoneræ, Galegæ.9. In præſervatione ab arthritide, ejuſque ſpeciebus omnibus cum aqua ſerpilli.10. In coagulatione ſanguinis, ubicunque in corpore humano fuerit, cum aqua cærefolii vel Bellidis minoris, ante ſuppurationem.Hæc vomiroria dari debent in principio morbi. Uſus præterea ejuſdem eſt inſignis, in cly- ſteribus drachma nimirum ſemis, vel etiam integra, croci metallorum maceratur, vel ebullit in a- qua appropriata, vel vino, colatura miſcetur juri vel decocto ſimplicium emollien???ium in ſufficien- te quantitate, ut fiat clyſter, vide Quercetanum cap. 7. ex Croco denique metallorum inſigni pa- ratur quoque aqua opthalmica, de qua vide Quercetanum dicto loco.

AQUA BENEDICTA D. HARTMANNI.

In uſu medico, quando vomitiones imprimis neceſſariæ ſunt, multum confert aqua, quam ex inſtituto Ruland???voco benedictam, toties in centuriis med cis ab ipſo decantata. Ejus modnm conficiendi tradidi. ſuperiori æſtate, in Tyrocinio Chymico (à Gluckradio edito) à me explieato ad caput 12. tit. de epate ♁ui. Itaque idem huc commodè transferri poteſt. Adjeci quoque u- ſum meum medicum, ac lubenter profiteor, in deſignatis ad prædictum uſum medicum morbis, nihil mihifamiliarius eſſe, ac inſuper gtati??? ago Deo, toties adhibito hoc eleganti Pharmaco, divinam benedictionem ſingulariter mihi fuiſſe oſtenſam. Eidem autem aquæ æquipollet ſim- plex infufio vitri Antimonii perſe, ſine ulla additione aliqua, vel fluoris, hoc eſt, borracis, vel alte- rius cujuſdam rei, præparati, in vino albo Rhenenſi. Pulveriſatum vitrum V. G. ℥j. vel ℥ij, in ℔ iij. vel iiij. vini infunduntur, & vitro benè firmiterque cooperculato aliquandiu inſolantur, donec ( Morbi per vomitum qui nam curandi. Admira̅ dum in vitro an- timonii. Vis ca- thartica ubi conſi- ſtat. Cautela. ) nempe liquor citrinum colorem induat, poſtea filtretur, & viciſſim in vitro bene blauſo aſſerve- tur. Ejus à ℈j uſus ad ℈ij ad ℈iij vel ad ℈V. ad ſummum in aqua deſtillata appropriata, da- tur ad vomitiones ciendas, magno cum fructu, præſertim in iis morbis, qui non aliter, quàm vo- mitionibus curari poſſunt & volunt: quales ſunt, omnes tuſſes, pleuritides, anginæ, anorexiæ, ructus, atque infiniti alii in prima regione ventris hoſpitantes. Cæterùm hoc unicè admirandum exſtat in infuſione vitri Antimonit cum vino, non exhauriri nempe vim emeticam ejuſdem unâ vel alterâ infuſione repetitâ, ſed penè in infinitum poſſe infundi, atque ad uſus identidem eoſdem re- vocati, & nihil planè vel admodum pauxillum perdere, priore imminuto. Vnde ſat apparet, vim illam catharticam max mè ſitam eſſe, non in corpore quodam, ſed ſpirituali ſubſtantia: Spiritus ſunt adminiſtri & ???ffectores harum operationum. Quin imo idem pulvis vitri Antimoni??? ſæpius antea infuſus, & tandem ad infundendum tardior factus, exſiccatus & de novo in vitrum fuſus pri- ſtinas in infuſione vires recuperat, atque ita in infinitum ſufficit. Id quod monere volui.Jubeo verò, quem ad modum ſemper, ita & hîc diligentes ſint rerum præparationes, ſimul prudentem eſſe in adminiſtratione horum medicamentocum: quæ quia operationis ſunt eviden- tis & celetis, non niſi ſ???mam exhibentis notitiarn requirunt. Eſt præterea ſyrupus ex aqua be- nedicta confectus, mihi in paribus uſibus familiaris, cujus præparatio talis eſt.

SYRUPUS VOMITIVUS D. HARTMANNI.

ꝶ Vitri antimonij vel etiam Croci antimonii (utriuſque nimirum par eſtratio) tinctura imprægnati, ut ide??? ante oſtenſum eſt, ℥vj. aquæ roſarum odoratiſſima ℥i. pulv. Cinnamomi Ʒij. re???nque per horas 24. in loco calido, poſtea cola, in colatura diſſolve ſachari albiſſimi ℥viij. ( Doſis. ) coque l. a. fiat ſyrupus ad mediocrem conſiſtentiam. Doſis eſt a. Ʒj. ad Ʒij. vel etiam iij. ſi opus fuerit ex cochleari, abſorpto paulò pòſt juſculo Gallinæ vel earnium, ſine ſale & pane pauco, id quod etiam in prioris aquæ benedictæ exhibitione faciendum. Hac ſyrupi doſi feliciter tolluntur ( Vſus. ) colici dolores, ad pareſin tendentes, eodem eatarrhi ſuffocativi, & plerumque ad pulmones & cor delapſi, mirificè exterminantur: Si præſertim capitis poſtea ratione habitâ & fluxus ſiſtatur & ce- rebrum confortetur.NB. Utrumque medicamentum ſolet apud diverſos diverſas operationes edere, plerum-( Obſerva- tio. ) que verò per ſuperiora purgant. nonnunquam etiam ſuccedentibus, vel etiam ſolis alvi ſeceſſibus, aliquando & ſudoribus ſimul, vel ſolùm, prodeuntibus.

CAUTELÆ IN EXHIBITIONE AQUÆ ET ALIORUM, SCITU SUMME neceſſariæ.

1. Vomitu ij purgandi ſunt: Qui facilè vomunt, ſtomachum fortem habent, amplo ſunt pectore, capite firmo, ad vomendum aſſueti, & quibus materia morbifica ſursùm fertur.2. Picrocholi, & qui à medicis appellantur, imbecilles viribus quique difficulter vomunt; item qui obnoxii ſunt cephalalgræ, hæmorrhagiæ, oculorum ſuffuſioni, pulmonum morbis, lipothomiæ, & uteri ſuffocationi, non temerè, quod Pſeudochymici & empirici factitant, & ſæpè de corio alieno audacter & ſceleratè ludunt, ad vomendum concitandi.3. Exhibiturus aquam benedictam & alia vomicoria accurarè conſideret circumſtantias: ne quid nimis minuſve: ut tem peſtivè: præmittendum quid poſt faciendum.4. Tempus exhibendorum vomitoriorum opportuniſſimum eſt: Luna creſcens. Tunc enim humores luxuriantes, & turgentes, tutò & facilè per vomitum excluduntur.5. Vom turus calidè ſe contineat, & calid???spannis vitalia foveat: ne à refrigeratione tor- mina, ut ſæpe fit, oriantur.6. Cereviſia non exhibeatur moxà vomitorio aſſumpto, ſed demum, ubi æger bis tervè vo- muerit. Aliàs enim vim vomitorii obtundit, non promovet.7 Cum materia probè eſt commota; & amarajam prodeunt: copioſior cereviſiæ hauſtus exhibendus; & ſub finem, ad ſtomachum tandem eluendum, & quod reſtat pravi, elieiendum, co- pioſiſſimus.8. Sit autem cereviſia tepida: Hæc enim nauſeam movet: non ealida; quâ ventriculus delectatur; nec vinum.9. Prodeſt juſculum ſuperhauſtum acidulum, modò opporiunè id offeratur. Acida enim omnes reliquias ad inferiora præcipitant & deturbant.10. In bilioſis naturis; vomitus bilis ultimè prodeuntis, non ſtatim inhibendus; nec per- mittendum, ut ea commota ruiſus reſid???at & colligatur, ſed quotjdiè pars ejus aliqua educenda, autrepeti ovomitorio, ſed mitioriaut purgantib. aut diureticis præcipitan???b. non volatilibus aut ſpirituoſis, ſed acidis aut ſalibus, vino item abſinthite, aut infuſo ex abſinthio, cuſcuta, carduobe- nedicto, ſena, Rhabarbaro, centaurio.11. Non ſuperdormiendum vomitoriis: præſertim corporibus exiſtentibus bilioſis: ne per ſomnum bilis in cerebrum vehatur. Ubi tamen æger ſatis vomuiſſe viſus fuerit: ſomnus con- cedi poterit.12. Cum vires à vomitu fatigantur, conforcationis gratiâ, vinum calidum, cum aliquot gut- tulis olei caryophillorum, in linteis ad ventriculi fundum, tepidè apponatur.13. Poſt vomitus confortantia requiruntur, præſertim aeida. Imprimis verò confert co- rallium fermentatum, cum roſarum conſervâ mixtum.14. Æger perintervalla cibetur, cruſtâ panis ſuperiori toſtâ, & maceratâ, per quartam ho- ræ partem, in vino, jure aliquo, aut cereviſia, quæ ferè ob bilem melior, nuce moſchata & cinna- momo conſperſis.15. Si vomitus nimius à datis hiſce ſubſequatur, præſentaneum eſt remedium potus lactis( Vomitus nimii cu- ratio. ) eocti cum pane, aut cochlearunum ſyrupide maſtiche, cum ſpiritu ejuſdem, vel Theriacâ antiqua, Ventriculo imponatur emplaſtrum de cruſtâ panis vel cataplaſma ex fermento & mentha; Nihil hiſce profieientibus præſentaneum & certum remedium eſt, ſi efferatur pillula una Laudani opiati: Reliqua vomitoria videantur in praxi chymiatrica p. 3. 4. 5. noſttæ editionis.

III. CATHARTICUM RESOLU- TIUVM MUNDIFICATIVUM, ABLUENS,

Pollet Scammoneatis, & Colocynthiacis viribus. 97

Obſervationes.

1. Omne Laxativum conſtet tribus Energiis, ſecundum Paracelſum, ut laxet Naturam ab Evacuatione feſſam, & debilitatam confortet, & mitiget. 98 2. Purgationes, quæ ſymptomata venenatarum 99 proprietatum etiamnum re- lictarum teſtimonia, & virium dejectionem adducunt, ſunt perpetuò fugiendæ.3. In verâ purgandi ratione (in quâ non dejectionum numero, vel copia, fa- cultatum poteſtatem & præſtantiam æſtimamus, ſed ubi morborum Radices, Impuri- tateſque ablatas ex ſymptomatum remiſſione, & virium reſtitutione animadvertimus) officium tunc ab ſolviſſe Remedia judicamus, ſive abſoluta 100 conſumptione ſive ſèn- ſibili excretione Impuritates tollant, ſive urinas, ſive dolores, ſive dejectiones mo- veant.4. Cathartica, non qualitatis vi, 101 hoc eſt, caliditatis, frigiditatis, humidita- tis, ſic citatis ratione operantur, ſed occultâ proprietate, formâque ſpecificâ videli- cet totius ſubſtantiæ proprietate, quæ caloris impulſu, ac cœleſti vi incitante, humo- rem ſibi familiarem & affinem ad excretionem expellit.5. In morbis Chronicis, 102 Criticis, & longis, non Purgationibus, ſed Arcanis 103 utendum, non enim ſanantur ſine Spagyricis gradibus. 104 6. Si in morbis Chronicis Purgationes inſtituantur, debent fieri tardè, paula- tim, & cum tempore.7. Quamvis fortibus & violentis medicamentis non temerè utendum eſſe, nec corpus inconſultè movendum, præcipiat Plato in Timæo, 105 & longè ante eum Hippo- crates, qui Democritum amicum & familiarem Helleboro & ſimilibus curare noluit, affirmans nullum eſſe medicamentum ſolutivum, quod non deprædetur aliquam par- tem de viribus & ſubſtantiâ neſtri corporis: hancque ob cauſam Avicen???a rectè di- cat, Medicinas 106 etiamſi non ſint venenoſæ, eas 107 tamen bibere, Naturæ laborioſum eſſe: attamen morborum fixæ Radices Purgationes Antimoniales, Vitriolatas & Mercuriales requirunt, à quibus 108 meritò abſtinere poſſemus, niſi melior eaque inno- cua 109 præparandi via innotuiſſet, & hujus ſæculi medicorum Nutrix Intemperantia, ſpretâ avorum frugalitate, ad eorum uſum nos etiam invitos adigeret.

TURPETVM MINERALE. 110.

Quia inter varia præſtantiſſima, quæ hoc loco trademus, Purgantia, Primò in Mercurium incidimus, quamvis ejus Impuritates profundius 111 admixtæ ſunt, attamen ingenioſâ adaptatione poſſunt tolli. 112 Philoſophi Hermetici hunc Mercurium vulgi non niſi pro famulo 113 & ſervo fu- gitivo quodam habuerunthactenus: neque arbitrandum, illos in ſuis ſcriptis Philo- ſophicis quemlibet accipere, & ſine ullo deſcrimine propinare voluiſſe Mercurium Vera illa Philoſophica & Nobiliſſima Lympha haud ſeſe multis offert, & non niſi Phi- oſophis ancillari libuit, Hanc licet venantur plurimi, repererunt tamen pauci: In Philoſophia Cabaliſtica per Virginem Mariam, ſicuti Salvator noſter per Fermentum medicinæ denotatur, quia affirmant illam Ante, In, & Poſt partum ſemper manere Vir- ginem: Sed ad inſtitutum medicum.Vulgaris 114 hic Mercurius certa præparatione, doſi & mixturâ 115 divinum evadit Pharmacum, & in plurimis morbis longè efficaciùs operatur, modò eadem illi adhi ???eatur fides, quàm decantata illa ſuperiorum temporum Panacæa, 116 è Pulvere cinna- ???aris nativi 117 tenuiſſimè triti, admixto croco & conchis confecta, in cujus examine mi- ???imo adhibito igne Mercurium adhuc crudum per fumum aſcendere & nummum au- ???eum dealbare olim multoties deprehendi.Ad præparandum Mercurium, variæ rationes fuerunt à Chymiatris excogitatæ: quorum aliqui (nec malè) per ſpiritum Salis nitri aliquoties cohobando, nonnulli ???er ſpiritum Salis communis, Aquas Fortes, Oleum Vitrioli, alii per ſe aut cum ſilici- ???us 118 longitudine temporis perficere conati ſunt.Via præcipitandi Mercurium commodior & ſecurior vix dabitur, quam ſe- quens.

Mercurius Præcipitatus.

ꝶ Mercurii benè purificati 119 libram ſemis, cui affundatur lib. 1. Olei Sulphuris 120 per campanam facti & rectificati (Hoc enim oleum præ omnibus aliis corroſivis eum optimè, & oleo Vitrioli longè potentiùs 121 præcipitat, & coagulat, ita ut, majorem et- jam patiatur ignitionem 122) compoſitum per duos dies in arena digeratur, poſtea per retortam vitream luto 123 munitam paulatim 124 deſtilla, liquorem egreſſum iterum affun- de, & hoc tertiò reitera. Quartâ vice poteſt adhuc ſemel aliquid de recenti Sulphuris o- leo affundi, 125 & circafinem aucto Igne inter deſtillandum ita abſtrahi, ut retorta can- deſcat, ſic in ipſa deſtillatione præcipitatur 126 Mercurius in maſſam albam: Poſtea fracta retorta 127 exime illam, ac ſupra marmortere, & aqua calida pluviali deſtillata ſalſedinem diligenter ablue in vitro oris ampli. agitetur probè, & per horas quatuor ſemper aqua prius ſubſideat, antequam effundatur: edulcorationem toties reiterabis, quouſque nullam ſalſedinem in affuſa aqua amplius deprehendes, & Mercurium remanentem vi- deas verſum in pulverem flaviſſimum, 128 quem poſtea prius exiccatum phialæ oblongo collo bombyce claudendæ impones, & in ignem arenæ vehementiſſimum 129 per octo dies digerendum collocabis, ſi forte adhuc aliquid de Mercurio non ſatis præcipitato immixtum eſſet, illud ſpontè ſublimabit ſe in Vitri collum, quod poſtea ferreo circulo candente franges, & ſuperiorem partem, in quâ crudus Mercurius affixus hæret, cautè & leniter auferes, maſſam verò in fundo reſtantem eximas, & ter ſpiritum vini deſuper incendas, & poſtea ad ſuos uſus reponas: Ita ſecurè datur intra corpus.Præcipitavi aliquando amalgamata Auri & Argenti ſeorſim, per duos annos, & quamvis pulverem rubicundum nanciſcerer, tamen nondum erat debitè fixus, nec in uſum medicum commodè adhiberi poterat, ſine ulteriori præparatione.Qui volet ejuſmodi præcipitatum per amalgationes intra tres vel quatuor men- ???es bono igne adhibito conficere 130 videbit pulchras, cupreſſi inſtar, in ipſo vitro cre- ???centias, 131 & ſæpius maſſam eximendo ac terendo, habebit ignis violentiâ materiam ???erream, 132 poſtea per oleum Sulphuris, ut jam dictum, in pulverem flavum præcipitan- dam 133 & fingendam.

Obſervationes.

1. Signum veri præcipitati eſt, ſi cum auro, 134 fortiter teratur, nec aurum in de de- albetur, ſicuti ex contactu Mercurii fieri conſuevit.2. Non eſt neceſſe, ut ſit omninò fixus, 135 ea enim ratione amitteret vim ſuam purgandi.3. Nullus eſt præcipitatus, qui non poſſit reduci, 136 ſi fixus planè eſſet, non poſ- ſet in corpus humanum operari, 137 ratione cruditatis 138 ſuas operationes perficit.

Vires.

Mercurius 139 eſt Balſamum Naturæ, in quo eſt virtus Incarnativa, quæ mirabi- ???iter renovat, & clarificat ab omnibus Impuritatibus corpus microcoſmicum, Lue ve- ???erea 140 infectum: ubi enim tota maſſa ſanguinea in univerſo venarum ambitu corru- pta eſt & referta multorum morborum ſeminariis, tunc hæc metallica, vi ignis ( Cautela. ) 141 atte- ???uata, eam penetrandi vim acquirunt, ut habitum totius corporis permeent.1, Remedium eſt contra infirmitates cauſatas ex humorum putredine, & in ???orbis deploratis 142 vix experimur aliquid præſentius.2. Educuit omnes vitioſos humores, & cerebri defluxiones. 143.3. Purificat ſanguinem in venis, & medullam 144 in oſſibus.4 In Hydrope eſt Remedium appropiatum, habet enim vim expellendi. 145 5. In Podagra exhibetur cum Pillulis Ruffi 146 & oleo mellis.6. In Pleuriſi cum ſpecifico vehiculo. 147 7. Contra venena & ſcabiem. 148 8. In omnibus febribus continuis & intermittentibus, addendo ſemper qua- tuor vel quinque guttas olei Vitrioli cum Pilulis Ruffi.9. Catholicon eſt in expurganda Lue Venerea, 149 hujus enim horrendæ Luis ſolus dici meretur: radicitùs enim tollit & omnia ulcera Venerea, ſimiles fluxiones reiteratâ Doſi.10. In Ictero 150 nil præſtantius.11. Datur etiam in Peſte, cum Pilulis peſtilentialibus Ruffi.12. In ulceribus 151 malignis & fætidis expurgandis commiſcetur unguentis.Paracelſus in Luis curatione exhibuit cum Electuario de ſucco Roſarum, & Phædro cum ſpiritu Tartari ſucceſſu feliciſſimo puſtulas Venereas expulit.Huſerus p. m. 152 affirmavit mihi, ſe, ex ejus frequentiſſimâ exhibitione, nullam unquam deprehendiſſe noxam, niſi quod interdum propter bilioſas vomitiones, ægro [ID00154] tantes de dolore, aliquando etiam de candore quodam gutturis ac oris, conqueſti ſint, qui ſtatim adhibito levi gargariſmo, 153 vel uſu Terræ ſigillatæ, ſi ardor in gutture fuit, ſopiebatur.

Doſis & uſus.

A gr. 3. 4. 5. ad 6. in corporibus præſertim robuſtis.Offertur cum Pilulis appropriatis. 154 In doloribus capitis cum Pilulis Cochiis.In doloribus brachiorum cum Pilul. de Hermodactyl.Vel miſcetur Extractis purgantibus. 155 In ſucco Liquiritiæ melius operatur, quàm in Theriaca: offertur etiam in Con- ſerva Roſarum 156 aut in ſaccharo Roſaceo, vel deglutiatur in pane hoſtiario, ſuperbi- bendo tantillum vini.

PVRGATIO MERCVRII OPTIMA.

ꝶ Mercurii crudi q. v. affunde in cucurbita inregra oblongiori, non decurtata, ſpiritum vini optimum ad ſupereminentiam duorum digitorum: Poſtea agita aliquandiu, ſurſum deor- ſumque acriter movendo intra manus, & ſuperius orificium cucurbitæ diligenter pollice inter agi- tandum obturando, videbis omnem mercurialem nigredinem in ſpiritu vini & ad latera vaſis ſepa- rari, ſpiritum vini nigredine infectum decanta, & recentem ſuperfunde, ac viciſſim identidem que agitando reliquam nigredinem ſepara. Hanc operationem tam diu perfice, donec omnis nigre- do ablata fuerit, quam in nonnullis mercuriis multa fæce in quinatis quarta ipſorum penè pars pon- dere æquat; Spiritum vini per Balneum evoca, relicta nigredine in fundo. Illum Spiritum vini iiſdem operis, vel etiam aliis reſerva. Hac purgatione mercurius nitidiſſimum & ſummè cæleſti- num colorem puritatis teſtem egregiè oſtendit. Nigredinem autem illam non prorſus abijcien- dam eſſe, ſed ad pediculos & vermes necandos, pro cingulo aſſervandum eſſe, quidam volunt.

PRÆCIPITATIO MERCURII EGREGIA.

Primò fiat aqua fortis ex nirri ℔ij vitrioli ℔j aluminis non calcinati ℥vj. Salis com- munis ℥vj. miſce, deſtilla & fiat more ſolito aqua, ut docet Tyrocinium l. 3. cap. 2. ꝶ. Mereurii purifieati q. v. ſolve cum aqua, quantum ſolvere vis (NB. Solvendum de Mercurio, quantum nem pe ſolvi ab aqua poteſt, alioquin non libenter fit præcipitatio) mercurio ſic ſoluto affunde aquæ fontanæ frigidæ ℥ij. vel ℥iij. & relinque aliquandiu in loco tranquillo, extra ignem per aliquot ho- ras, ut ad fundum præcipitetur Mercurius ſua ſpontè. Quod ſi igitur Mercurius ſe præcipitaverit, affunde multum aquæ frigidæ, relinque ad ſubſidendum, aquam ſupernatantem effunde, & aliam affunde, & relictam aliquandiu viciſſim deplue, idque tantiſper fae, donec nulla acrimonia in Mer- curio præcipitato animadverti queat. Hunc exime, & in matraciolo vel bocialo lati orificii, ſine alembico leniſſimo igne digere, uſque ad ſiccitatem. Pulverem exſiccatum exime, & ad partem u- nam hujus præcipitatiadde aceti deſtillati acerrimi partes quatuor, pone in cueurbita probè obtu- rata, & digere per diem unum atque alterum in Balneo, tandem ſine deſtillatione aceti, eodem modo in bocialo lati orificii exſicca & exſiccatum reſerva. Doſis granum 1. ad v. vel vj. Poteſtetiam in fantibus exhiberi granum unum, contra alvi obſtructionem, ſi neceſſitas poſtulat. Non minus egregia eſt præcipitatio ſequens, quamvis compoſita, magnarum tamen virium.

MERCURIUS PRÆCIPITATUS SOLARIS.

ꝶ. Auri puri & optimè purgati ℥. redige in cruſculos tenues, & more ſolito ſolve in aqua Regia, ex ſale communi, non verò ammoniaco, quia illud mercurium volatilem reddit. Vitri an- timonii ℥. & Mercurij probè mundati ℥iij. in aqua forti ſolve, ſingula nempe ſeorſim ac in ſepa ratis vitris, ita tamen, ut ſolutiones omnes probè ſint claræ & tranſparentes. Omnes iſtas aquas confunde, & aquam abſtrahe per alem bicum, & novam aquam Regiam affunde, ſæpiùs & identidem evoca, idque fac tantiſper, donec præcipitatus in ignita ferrea lamina penitùs nullum fumum de ſe emittat. Qu??? ſigno præſente totum præcipitatum diligenter ſub tegula calcina, ſie nimirum ſpi- tus aquæ Regis omnes exploduntur & diſſipantur. Tandem ab eodem ſpiritum vini ſexies deſtilla, donec quodammodo figitur Mercurius. Denuò ſub tegula igniendus & lente calcinandus.1. In morbo Gall co ſummum eſt remedium mundificativum. Mundificat enim ſanguinem( Vſus. ) in venis, medullam in oſſibus, & quioquid in carne, nervis & ſub cute latet immunditiei, expurgat.2. In hydrope magnum eſt ſolamen. Quia aquam ducit, & fontem exſiccat.3. Caducis prodeſt.4. Colicam ſiſtit.5. Quartanis medetur.6. Ictericis convenit.7. Ectichiomene, cancrum, fiſtulas & alia ulcera curat. 8. In peſté & venenis opitulatur.

AURUM VITÆ.

ꝶ. Aquæ fortis, exvitriolo, nitro & alumine ana factæ, ℥iiij. Salis Ammoniaci ℥j. miſce & deſtilla ex alembico perarenam, ut fiat aqua Regis. In hujus ℥ij. diſſolve auri finiſſimi ℥. & ſo- lutionem reſerva in calido: Deinde in aquæ fortis communis ℔j. diſſolve Mercurii crudi benè purgati ℥vj. Solutionem poſtea utramque tam auri, quàm Mercurii ſimul miſce, & illicò omnia apparebunt nigerrima, deinde ex arenâ per alembicum deſtilla lento igne, ſed gradatim aucto, do [ID00156] nec, quæ in fundo ſunt, rubeſcant, & ſpiritus evaporaſſe videantur, tandem augeignem, ut ſubtus cucurbita aliquandiu candeat. Exime & pulverem ſub capula in catillo ſubinde cum ferreo ba- culo miſto, calcina, donec ſpiritus ab aqua forti probè ſeparati fucrint Tandem aquâ dulci omnem ſalſedinem aufer, & poſtquam extremò ſpiritus vini correctus ab eodem ſæpius per coho- bia deſtillatus fuerit, pulverem auri vitæ ſerva. Uſus ejus egregius in peſte: & aliis morbis plu- rimis.

PRÆCIPITATUS LUTEUS DIAPHORE- RETICVS.

Mercurium, per ſalem communem & vitriolum ſublimatum, ut docet Tyrocinium chymi- cum Beguini, cum notis meis à Gluckradio editis, cap 18. lib. ſecundo, ſub titulo Mercurius ſub- limatus, ꝶ. iſtius mercurii q. v. coque in aqua fontana, ebulliendo ad ignem lentum: deinde in hanc ſolutionem claram & puram, à fecibus nempe reſtantibus, per inclinationem vel etiam per fil- trum ſeparatam, guttatim immitte olei Tartari per deliquium factum ex ſale ejus, q. ſ. ac ſtatim præcipitatur Mercurius ad fundum inſtar pulveris lutei coloris. Deplue aquam per inclinatio- nem, & pulverem aqua deſtillata vel pluviali vel fontana aliquoties eluendo edulcora, donec aqua, quâ eluitur, retineat nihil ſaporis acris. Poſtremò pulverem ſedulò & quidem lento igne exſicca & ( Doſis & uſus, ) ſerva. Hujus vis ſaltem eſt diaphoretiea à gr. v. vj. ad vij. in theriacâ vel mithritato, aut horum al- terutrius extracto, datur j juno ſtomacho bis in hebdomate. Mirificè ſolvit omnes obſtructiones inprimis verò icterum. Igitur ejus uſus loco alicujus digeſtivi, ad dcoppilationes internorum vi- ſcerum, ſæpenumerò graviſſimorum morborum cauſſas aperiendas, admodum utilis & neceſſa- rius. Eſt præterca validum contra ???pſa venena experimentum. Quomodo autem præcipitatus, cum Mercurio ſublimato ad dulcedinem, & tandem eriam ad vim purgantem ſit transferendus, oſtendendum erit paulò poſt, ubi de Panchymagogo dulci agendum. Hiſce formulis etiam præ- cipitatum, qui eſt Luis venereæ proprius, cujus mentionem feci in notis ad Tyrocinium chymieum Beguini, à Gluckradio ed tis lib. 1. cap. 13. & cujus genuina deſcriptio habetur in theſibus medico- chimicis, poſterioris calami, ejus deſcriptio eſt ſequens.

MERCURIUS PRÆCIPITATUS ANTIVENEREUS.

ꝶ Mercu???i purgari ℔ j diſſolve in ſ. q. aquæ fortis factæ ex vitrioli ℔iij & ſalis Petræ ℔ij. poſtea deſtilla per alembicum ex arena aquam & ſpiritum ſenſim. Poſtquam aliquantulum ſpiri- tus deſinere incipiunt, auge ignem, ut vitrum parum candeat, ac ſpadiceum quodammodò appa- reat, ſic enim in alemb co & ad ſpondilia cucurbitæ ex Mercurio ſtores inutiles flavi & ſubrubei ſeſe clevan. Omnibus refrigeratis exime & frange cucurbitam, rejectis ad ſpondilia floribus inutilibus, & invenies rubeum pulverem in fundo, quem tam diu in aqua calida in paropſide terrea lava, donec nihil acredinis ſuperer???t. Deinde eidem pulveri exſiccato affunde oleum ſalis Tattari ad ſuperemi- nentiam duorum digitorum, abſtraheiterum ter deſtillando in arena phlegma. Sed tertia vice au- ge ignem, etiam fundo cucurbitæ paululum ab igne rubeſcente, atque hoc modo adſcendit Mer- curii quædam portio cruda, ſeu viva quæ omninò ſeparanda. Relictam in fundo materiam contun- de, & aqua dulci calida toties elue, donec nulla ſalſedo, nullæque ſordes amplius relictæ fuerint ſo- lo nempe pulvere rubeo relicto, quem exſiccatum & in cucurbitam poſitum imbibe cum aquâ ovo- rum, ac ſeptem vicibus eandem ab eodem in arena per alembicum abſtrahe. Relictum in fundo a- qua calida aliquoties lava, affuſumque ſpiritum vini rectificatum ſepties inde deſtilla cohobiis tot repetitis. Tandem exempto pulveri alcohol vini affunde, ut benè humectetur, quod admoto igne ſuccende, & tamdiu ſpatula ferrea move, donec a???dendo conſumptum ſit. Iſtius præcipitati ꝶ. pro doſi gr. i j. vel v. Pro vehieulo verò a???datur ſcammonii præparati, cuius præparationis deſcriptio- ???em infra de purgantibus tradam, vel Panchymagogi mei, tantum, quantum ſufficit ad formandas [ID00157] pillulas. Poteſt quoqne admiſceri ſuccus Glyzirrizæ: Hydropi unicè medetur præcipitatus primo loco à me adjectus, & in diagridio à gr. iij. ad gr. v. exhibetur. Oportet autem ut ex inſtituto mor- bi primo exhibeatur Turbith poſtea vero diuretica adijciantur. Hoc nimirum ſemper in hydro-( Cantela. ) pe faciendum eſt perito Medico, ut prius per alvum ſubducere ſataget aquam, ter aut quater ex- hibendo catharticum diebus continuis vel intermediis, quam per U???inam: Secus omne ſerum ad ureteres & renes devolvitur; Ubi poſtea per aggregationem ſæpè pertinaciſſima ſymptomata ſub- oriri ſolent. Sed de his omnibus infra de ſpecifico hydropico. Quomodo verò nonnulli præcipita- ti ſub variis coloribus apparentes fieri ſoleant, appendicis loco ſubjungere placet.

I. MERCURIUS GRYSEUS TAN- TVM PVRGANS.

1. ꝶ. Mercurii præcipitati communis flavi vel albi, ſæpiùs cum aqua roſarum abluatur, ex- ſiccetur, poſtea cum ſpiritu vini optimo imbibatur, & addantur æquales partes Camphoræ eum ſpiritu vini, ſoluta conjungantur ac viciſſim lento igneſpiritus vini inde evocetur ad ſiccitatem; & Mercurius evader gryſeus. Hujus doſis à gr. iij. ad vi. cum extracto Theriacæ miſtus, ad horas 6. ante paroxyſmum exhibitus, mirificè pellit omnes febres, per ſeceſſum tantùm operando. Eſt etiam in peſte, morbisque epidemiis alijs, præſettim verò in ſudore Anglico precioſa Antidotus.

II. MERCURIUS INCARNATUS PRÆCIPITATVS.

Solve ℥j Mercurii vivi benè purgati, in ℥ij aquæ fortis, ſolutioni adde aquæ communis cali- dæ ℥iij ac infunde poſtea urinam ſani hominis recentem, tantum, quantum ad deliquium ipſius mercurii requiritur. Præcipitabitur Mercurius Incarnatus, qui aliquoties aqua edulcorandus, ſo- lùm per ſeccſſus movet. Doſis à gr. vi. ad xi.

III. PRÆCIPITATUS LUTEUS.

Simili modo ſuper mercurium in aqua forti communi antea infunde aquam communem, poſtea paulatim oleum Tartari correctum guttatim adde, & præcipitabitur Mercurius inſtar Luri, qui probè à corroſivis per aquam ſim plicem vindicatus, nihil aliud in corpore, quàm per inferiora impuritates exturbat. Doſis gr. vi. ad x

IV. PRÆCIPITATUS VIRIDIS.

In aqua forti communi ſolve mercurii vivi mundificati ℥iij. In eadem ſolve Veneris Ʒ. ac conjunge ſolutionem, deinde ex arenâ deſtilla aquam fortem, urgendo paulò vehementiùs in fine ignem, ut maxima pars ſpirituum tollatur. Quod reliquum fuerit in fundo, exſicca & digere cum ſpiritu aceti in Balneo per diem & noctem. Ultimò ebulliendo, ut potiſſima pars Mercurii in aceto ſolvatur, acetum imprægnatum ex Balneo lentè deſtilla, & præcipitatus viridis in fundo reſtitabit. Non eſt eluendus, ſed recta exſiccandns. Eſt ſpecificum in gonorrhæa virulenta, jam jam ad præci- pitium Luis venereæ declinante. Doſis à gr. ij. iij. ad viij. Datur in Conſerva roſarum manè. Et li- cet Gonorrhæa ceſſare viſa ſit; redit tam en ab hoc ſpeciſico exhibito. Ideoque doſes convenientes tamdiu ſingulis diebus iterandæ, donec omnis fluxus fuerit ſedatus & ſublatus. Movet nimirum ſi- mul hoc Pharmacum gonorihæam, & eandem tollit. Vide Praxin chymiatricam editionis noſtræ pag. 212. de Lue venerea.NB. Cautelam de Mercurio & Antimonio. Mercurius nocet bilioſis, qui admodum humi-( Cautela. ) ditates ad ſe allicit, id quod videre eſt in ulceribus & affectibus internarum partium. Hinc freno ab- lato bilis, magis efferveſcit. Quod autem mercurius in bilioſis, hoc antimonium in pituitoſis, nec unquam exitus votis reſpondet, ſi promiſcuè propinentur.

ARCANUM CORALLINUM PARACELSI, 157 SEU MERCURIUS SUBLIMATUS rubeus non corroſivus.

ꝶ. Mercurii lib. j. purgetur 158 per lixivium è calee viva & cineribus clavellatis ſe- xies, vel ſepties, poſtea cum ſale & aceto tamdiu lavetur, donec in colorem cæleſtem abierit, & ſic erit paratus ad ſublimationem.ꝶ. Iſtius purgati libram j. Salis Petræ (quod tamen diligenter purificatum 159 & ſeparatum ſit ab omni Sale vulgari, 160 alioquin ſublimatus pulvis fieret ſupra modum corroſivus: Examen ritè ſeparati Salis poteſt fieri in hunc modum, ſi Sal Petræ ſupra laminam ignitam totus incenſus avolet, nullo Salis veſtigio remanente) & Vitrioli ad rubedinem calcinati 161 ana 162 lib. 2. pulveriſentur omnia & miſceantur, irrorentur ſal- tem accto deſtillato acerrimo, & cum piſtillo ligneo bene ſimul incorporentur, donec mortificatus 163 videatur Mercurius: Maſſam poſtea totam impone lutatæ Cucurbitæ 164 mediocris capacitatis, verùm parietibus Cucurbitæ non maculatis 165 aut prius probè abſterſis, deſtillatio in arena 166 inſtituatur, per noctem adhibeatur ignis, ut phlegma a- ceti egrediatur, poſtea ſucceſſivè augendo & continuando ignem ad 24. 167 horas ſubli- matio continuetur: in capitellum 168 ſubnigro colore aſcendet Mercurius vivus, in medio alcmbici pulvis erit flavi coloris, paulo ſupra materiam 169 rubicundi: Effracto [ID00159] vitro collige ſublimatum pulverem omnem, ſcilicettàm rubeum, quàm flavum, & ac- cipe libram j. Salis Petræ & Aluminis calcinati 170 tantundem (calcinatio Aluminis in tigillo fiat modo vulgari, non ita vehementi igne, ne ſpiritus evaneſcant) terantur o- mnia & impaſtentur, ut antea, ſaltem humectando cum prioris deſtillati aceti phlegma- te, ſublima denuò in novo alembico ut prius: In continuo igne ſpatio 12. horarum 171 abſolvitur operatio, & pulvis aſcendit, infra rubicundiſſimo colore, paulo ſupra fla- vo, & in capitello nigricante: Poſtquamomnia refrixerunt, vitro rupto ſingula cautè eximantur: quod rubrum eſt ac inferiori loco parietibus vitri adhæſit ſupra caput mor- tuum, purum eſt & maturum, 172 hoc ſeorſim colligatur & edulcoretur aquis Cordiali- bus, 173 ultimò incendendo deſuper aliquoties Spiritum vini: Flavum ſeorſim colle- ctum poteſt etiam in tigillo mediocri ſaltem igne calcinari, ut rubeſcat, & poſtea dicto modo edulcorari: 174 Fæces nigræ in capitello cum capite mortuo in fundo abiician- tur. 175 Magnum Paracelſi ſecretum & inventum.Huſerus prætulit hunc Sublimatum Turpeto, illoque in multis deſperatis mor- bis feliciſſimè uſus eſt.

Uſus, & Doſis.

In Hydrope.Morbo Gallico. 176 Podagra.Doſis à tribus granis ad quinque, in Theriaca, ſucco Roſarum, Pilulis Catho- licis. 177 Inſuper ſunt duo ſecretiſſimi 178 modi tractandi Mercurium pro medicina cor- poris.In primo modo Mercurius, ſine ulla additione, certis inſtrumentis per ſe redigi- tur in Cinnabarim rubicundiſſimam.In ſecundo modo mortificantur corroſivi ſpiritus Vitrioli & Salis in Mercurio ſublimato, è quo miro & ſimplici artificio homogeneo fit pulvis Cryſtallinus planè in- ſipidus: Unum è præſtantiſſimis Catharticis, per ſe, vel cum aliis Catapotiis, in uſu medico radicaliter omnia noxia è corpore humano pellens. Hoc illis non videbitur mirum, qui ſciunt Mercurium eſſe balſamum Naturæ, in quo eſt virtus Incarnativa & Regenerativa, mirabiliter renovans & clarificans ab omnibus Impurita- tibus.

MODUS ARCANI CORALLINI PRÆPARANDI COMPENDIO SIOR.

Ingenioſa quorundam ſagacitas alium adinvenit conficiendi arcani corallini modum, co, quem autor noſter poſuit, multo faciliorem & præſtantiorem. Apparatus eſt ejuſmodi. ꝶ. Ca- put mortuum ex aqua forti ex Vitriolo & nitro ana facti q. p. & ex eodem aqua calida fontana ſalem extrahe. Hujus ſalis probè exſiccati ꝶ. ℥vj. Mercurii crudi probè purgati ℥ij. Nitri purificati Ʒij. Miſce & tere omnia ſimul cum aceto imbibendo, donec in ſalia iſta mercurius abſumptus fuerit. Deinde ex eucurbitâ cum alembico more ſolito, ſublima, & primò cum aliquota parte mer- curii crudi ſublimabitur pars quædam alba, quædam lutea, quædam crocea, quædam verò rubi- eundiſſima, ſine omni corroſione, collige croceam & rubeam adjectis cæteris, & mixta pone de- nuò in phiolam vel matracium & in arena etiam extremè fervidâ aut aliter ſublima per ſe, ut omnia- ſummè rubefiant, poſtea elue ſive edulcora, & deſuper ſpiritum vini accende. Ejus doſis eſt ut an- rea. Tollit ſcabiem, ulcera, cancrum, fiſtulas. Eſt vera metallorum Theriaca. Vocatur Paracel- ſo Laudanum mercuriale ſive metallicum.

MODUS CONFICIENDI ARCANUM CORALLI- NUM COMPENDIOSISSIMUS.

ꝶ. Mercurii probè loti & optimè purgati ℥iiij. Spiritûs nitri optimè rectificati tantundem, ſolve mercurium lotum, ut nihil ſuperſit: Solutionem in phiala ſatis apta & longioris colli, coque in arena & progreditur ſpiritus partim rubeus, partim albus, ipſeque mercurius paulatim ſeſe ad fundum in cryſtallos ſiſtit, coque continuè ebulliendo, done??? omnis ſpiritus ablatus ſit, & ipſe, mercurius in fundo reſideat inſtar lapidis albi. Hunc exime poſtero die & tere minutiſſimè, vide- biſque quantitatem mercurii ℥j. auctiorem, huic in phiala affunde recentem ſpiritum nitri, & co- que viciſſim per diem integrum: NB. In hac coctione vix videbis ipſum ebullientem, niſi quod in- terdum cum imperu & ſtridore quaſi ſurgat, totum ſeſe elevando, ſed nihil nocet: perge coquen- do, ac tertiò ſuperaffundetantundem ſpiritus Nitri, ut autea, & coque tertiò, ac idquidem igne auctiore. Spiritus nitri tranſit quidem per colium, ſed ſine ???ubedine, nec etiam fortiter ebullit, perge ita donecomnis ſpirirus nitri ſit ablatus. Videbis in fundo Mercurium corallatum elegan- tem, quem tandem igne leni calcina paululùm igniendo. Dulcis eſt ſine omni corroſivo, cujus u- ſus eſt idem, & quidem felicior, qui in hoc Crolliano.Pone in phiolâ Hermeticè ſigillatâ ad calorem cinerum integrum octiduum, extrahitur tin- ctura auri, inſtar ſanguinis rubea, quam denuò ???el cto in fundo albicante auri corpore, in alia phio- la hermeticè ſigillata, coaguia lento igne in athanore in lapidem rubeum, quem ſuper lapide por- phyrio in loco frigido humido ſolve in oleum, quod denuò rejectis facibus coagula, & tertiò ean- dem coagulationem repete. Eſt ſummum eli???ir vitæ, & laudanum mercuriale probè in vitro ſer-( Vſus & Doſis. ) vandum. Ejus doſis gr. 1. cum extracto theriacæ & pulvere liquiritiæ q. ſ. ad incorporandum in formam pilularem, ſuperbibito hauſtu vini in quolibet morbo, repetitis, ſi neceſſitas flagitat, doſi- bus. NB. Corpus albicans auri in fundo remanens phialæ, quod Luna fixa nominari ſolet, priſti- num colorem recuperat, ſi per antimonium fundatur. Vide Paraeelſi chyrurgiam magnam.

LAUDANUM MINERALE D. HARTMANNI.

Ex arcano corallino deinceps etiam aliud, & quidem præſtans admodum alexipharmacum fieri poteſt. Extrahe illud cum aceto deſtillato, in leni calore, tamdiu donec acetum fiat coloris lutei; poſtea ſevoca in le atetum, & ex relicto extracto rubedinem cum ſpiritu vini extrahe, quo ab lato manet puivis rubeus, quem ſerva. Ejus grana ij in convenienti liquore in morbis etiam de ploratis propinata veſperi laxant alvum, tandem ſudorem & ſomnum conciliant, vocatur mihi Lau- danum minerale.

MODUS PRÆCIPITANDI MERCU- RIUM PER SE.

Fiant in officinis Vitratiis compreſſæ & latæ phiolæ, intus vix latitudinem unius cubitialtæ ac anguſti ſſimi vix acum admittentis oriſicii, juxta latifundium immittatur mercurius crudus, pro bè & planè purgatus, ut tandem fundum cooperiat, & pars vitri aliquota ſaltem à ſuperiori tegu- mento vacua remaneat: Eam igitur definitè admodum in arenam ac æquilibtium colloca, ut nul- libi mercurii quantitas altior depreſſiorque, propter ſitum forſan inæqualem, exiſtat, ac coque pri mù??? lento, poſtmodum fortiori igne, donec ſponte ſua in pulverem rubicundiſſimum inſtar cin- nabaris abeat, qui edulcoretur ſedulò aquis cordialibus vel ſpiritu vini, exhibeatur à gr. iiij. ad vi. Sudores valde movet, & luem veneream ſepties vel ſexies exhibitus, penitus eradicat & eliminat, ſi cætera quoque, ad hanc curam neceſſaria in promptu fuerint. Febres præterea etiam omnes planè, tam continuas, quàm intermittentes, tollit.

MERCURIUS DULCIS, PANCHYMAGOGON, QVERCETANI.

Mercurius dulcis Draco mitigatus, ut vocatur ab autore Tyrocinii chymici Beguini lib. 2. cap. 18. fit ex mercurio ſublimato & mercurio crudo certis ponderibus conjunctis, & de novo ſubli- matis. Hoc nimirum modo corroſivi ſpiritus in ſublimato per homogeneum artificium tolluntur h. e. per mercurium vivum mortificantur, ac totum compoſitum inde h e. ſine ſapore aliquo acri eonficitur, ſed ad dulcedinem tendente de eo legatur Quercetanus in Tetradegraviſſimorum affectuum capitis. Tyrocinium in allegato loco addit in præparatione ſua Colcothar, hoc eſt Vi- triolum ad rubedinem calcinatum, ſed nulla cum neceſſitate. Per ſe enim ſine alterius rei alienæ additione facile per ſublimationem coeunt.Modus itaque eſt talis. ꝶ. Mercurii ſublimati puri & ſinceri, ut docui in notis ad dictum caput Tyrocinii à Gluckradio editis, ℥viij. Mercurii probè purgati ℥vj. terendo invicem, partem poſt partem, miſce in mortario lapideo, donec in ſublimatum mercurius vivus abſumptus fuerit, deinde ſublima ex phiola, ad medietatem tantùm impleta, in arena, donec totam ad ſuperiorem phiolæ capacitatem abſcenderit, id quod plerumque ſpatio viij. vel x. horarum fit. Fracto vitro mercurium erudum hac primâ deſtillatione ſimul prodeuntem curiosè aufer, reſiduum denuò prio- re pacto ſublima, idque tert ò aut quartò repete ſine ulla additione rei externæ, & evadet ſublima- tus inſtar cryſtalli pellucidus, qui omnem acrimoniam ſubitò depoſuit. Spiritus nimirum vitrio- lati in mercurio ſublimato reſtantes & vigentes, per homogeneum artificium, ut autor loquitur, hoc eſt, per mercurium crudum currentem tectifieatur. Non nimirum actione & paſſione illa mu- tua miſtionis & triturationis illi ſpiritus diſcedunt, & pulverem relinquunt quaſi mortuum, ceu Libavius exiſtimat: Sed planè emoriunrur, ut iidem vel acres alii ſpiritus ab altis ſolent mortifica- ri. Finitis ſublimationibus maſſa denſior in pulverem redigitur ſubtilem aqua roſacea ſæpius e- ( Doſis. ) luendum. Ejus grana xv. ad xx. vel xxx. in robuſtis, cum extracto aliquo purgante, utextracto Tro- chiſcorum alhandal gr. iiij. aur v. in pilulas parvas corformata, dentur. Omnes humores noxios ( Vſus. ) ſine aliqua perturbatione expurgat. Exhibetur in omnibus affectibus, ac dari ſolet convenientiùs poſt mediam noctem. Evidentior ejus eſt operatio, ſi ad grana xvi. hujus admiſceantur gr. ij. florum butyri antimonij, ſeu mereurii vitæ, probè prius & diu invicem terendo piſtillo, non metallico, nec ligneo, huic nimirum adhæreſeerent, & poſtea doſes in pilulas conformando (3. horas debent te- ri, & ita melius operantur, quò magis teritur, cò major eſt operatio, nec nimirum vomitum ciet) poſſunt ſecundo die repeti. Si nihil vitii adeſt, nihil expellit. Poſt aſſumptionem quieſcendum eſt. Hoc medicamento quidam ſingulis menſibus uſi ſunt.( Cautela. ) NB. Non exhibendus eſt in aliquo vehiculo, ut liquore, ſed tantùm in forma pilularum. Tyrocinium etiam chymicum ſubſtituit alium Mercurium duleem, ſed mancum. Hujus redinte- gratio eſt hujuſmodi.

MERCURIUS DULCIS ALIUS.

R. Mercurii crudi, & Reguli antimonii, cum mercurio ſublimato ad butyrum eliciendum facti, ℔. Vitrioli rubificati ℥iiij. ſalis fuſi ℥vj. Miſce ſimul, & in ſublimatorio vitreo deſuper funde aquæ fortis (in repetitionibus aqua fortis non adfundenda eſt, ſed ſaltem ſublimatum cum capite mortuo miſcendo) aſcendit mercurius albiſſimus ſublimatus, quem denuo cum capite mor- tuo miſce & tandem ſublimato denuò, & rertia vice repetito. ꝶ. Hujus ſublimati ℥iiij. adde ejuſ- dem Mercurii vivi ex regulo antimonii facti, folior. lunæ & talci lævigati ana ℥j. Fiat pulvis, ſub- lima in phiala, ut ſupra, ex arena quatuor vicibus. Poſtea pulverem mercurii in phialam recentem conde, & in arenis calidis per integram horam, vel etiam ulteriùs ſublima: ſic nimirum egregiè al- beſcit. Morbum Gallicum recentem perfectè curat. Singulis octo vel decem diebus ejus gr. vi. ad xv. in pulpa pomi aſſi exhibendo, & diætæ convenientis regulam obſervando.Alii modi mercurium dulcem præparandi. Poſſunt præterea alii Mercurii dulces fieri, ea- rundem vel majorum virium. Sic nimirum.Si I. Mercurius crudus probè purgatus in ſpiritu nitri, de quo autor infra, ſolutus, & viciſ- ſim abſtractâ per deſtillationem aquâ exſiccatus edulcoratuſque poſtremoque cum alio mercurio crudo æquali pondere aliquoties ſublimatus fuerit, dulcis fiat, & lentè per in feriora purget, doſis à gr. vi. ad xij.II. Eodem modo ſi Mercurius præcipitatus luteus, quem ſupra ad præcipitatum autoris addidi, per ſe ſublimatus fuerit, dulceſcit & in parva quantitate octo ſcilicet granorum ventrem movet.Aqua ad ſcabiem, fiſtulas, ulcera maligna. Poſtremo ut & hoc addam, ex om nibus hiſce mereuriis dulcibus poteſt parari aqua utiliſſima ad fiſtulas & ulcera maligna, non tantùm deter- genda; ſed etiam cicatriſanda; præcipuè verò in lue venerea, quia talia invererata nullam cura. [ID00163] tionem perfectam, quoquo modo, niſi mercurialia admiſta fuerint, admittunt. Valet etiam ad ſcabiem ſine noxâ penitus curandam. Fallopius appellat aquam aluminis. In aquam bullientem proiice calcem vivam recentem, & relinque aliquandiu, aquam ſupernatantem filtra, & in ℔j. ejus ebulliendo diſſolve Mercurii dulcis Ʒj. cola, & prædictis uſibus aſſerva, eluendo nimirum eâ aquâ. In omnibus inflammationibus prodeſt, item in ulceribus Gallicis, item in apertis & nigris.

FLORES 179 BUTYRI ANTIMOMII.

ꝶ Antimonii Ungarici, & Mercurii ſublimati 180 ana 181 lib. j. terantur 182 ac miſce- antur diligenter, & in retorta vitrea luto 183 obducta in arena mediocri igne deſtillentur, tunc liquor 184 inſtar Butyri feu glaciei egreditur, ſi concreſcit in collo retortæ, ut ſæpè fieri ſolet, tunc admota pruna forcipe comprehenſa liqueſcat, ne obſtructione 185 im- pediatur deſtillatio.Hunc liquorem vulgò 186 vocant Mercurium Vitæ, cum tamen ſit ſummè corro- ſivus: Et fuerunt quidam 187 ita temerarii, qui cum illo impunè luſerunt 188 de corio hu- mano.Si aqua calida illi affundatur, tunc Salia corroſiva 189 reſolvuntur, & flores albi 190 petunt fundum, qui diligentiſſimè ab omni ſalſedine multoties aquâ calidâ 191 edulco- randi: Ille pulvis ſiccus ſervatur ad uſum medicum, & in complexionibus fortibus ex- hibetur majori cum ſucceſſu intra corpus, quàm vulgares. Antimonii flores albi per ſublimationem præparati. 192 Qui Butyrum illud Antimoniale prius volet rectificare, 193 antequam aquam af- fundat, er liberum eſto: Ita enim habebit flores candidiores. 194 Num in Chymia 195 a- liquid præſtare poſſit hoc oleum, judicent ij, qui illud cum auro radicaliter ſoluto fer- mentare, & per rotam Philoſophicam, 196 ſecundum artem requiſitam deducere nô- runt. 197

Uſus & Vires.

In Peſte.Capitis morbis.Febribus, 198 ſi fortè moveant vomitum, non formidari debet. 199 Lue Venerea. 200 Lepra.Hydrope, 201 ubi plerunque ſine vomitu per inferiora ſuas operationes perficit.Ulceribus malignis.

Doſis.

Duo, tria vel quatuor grana 202 cum Panchymagogo, vel Conſerva Roſarum, Violarum, Vitello ovi, ſyrupo Cidoniorum.Obſerva diligenter, ut ſemper poſt omnem purgantis Antimonii exhibitionem te in lecto contineas, 203 & paulo poſt ſumptioneni jus ſorbile ſumas, ita minori mole- ſtia evomes, quàm ſi ventriculum habeas vacuum. Reiteretur hauſtus juſculi aut cere- vifiæ calidæ, bis, ter, quater, ſi opus.

SPIRITUS VIT RIOLI PHILOSOPHICUS.

Quod fi cum Sale communi aliquoties diutiuſque tritus, & ſalſedo poſtea diligenter per a( Merturius vitæ ca- tharticus. ) quam communem eluendo ablata fuerit, ſolam vim per ſeceſſum purgandi obtiner. Alio modo vis emetica Mercurio tollitur. Nittum funde in crucibulo, adde mercurii vitæ, ſenſim eum in jicien do & agitando, crucibulum ab igue removeatur. Poſtea refrigeretur, & Mercurium in fundo inſtar reguli invenies, quem exemptum aqua edulcora. Ex mercurio vitæ, prius denuò per retortam e vocatis partibus minus fixis, (hac nimirum ratione, ſi fortius urgeatur, emanabit viciſſim liquor oleaginoſus butyii Antimonialis, reliquum verò in rerorta fi???um manet) in crucibulo ſtrenuè igne liquefacto fit vitrum transparens opacum, vel etiam, ſi diu in igne contineatur, hyacinthi- num, quod minori cum moleſtia à gr. ij. per ſe ad gr. iiij. in infuſioue purgat, ſæpius etiam nullos( Vitrum Mercurii. ) ciendo vomitus. Extrahitur idem vitrum, quod ſuccinum antimonii a quibusdam appellatur, cum aceto deſtillato, quod poſtea minori doſi gr. ij. vel iij. ſudorem movet.

FLORES ANTIMONII CORRECTI. 204

Primò habeantur flores Antimonii albi vulgari Chymicorum more præparati ſublimatione ſcilicet, mediantibus ollis artificiosè ſibi mutuo incumbentibus: Vel ſumantur illi, qui beneficio retortæ parantur, tum pulveriſatum Antimonium arenæ puræ admixtum ſine omni capite mortuo ignis violentia in flores redigitur.Poſtea ꝶ Salis Tartari frequentiori ſolutione 205 & coagulatione ſummè depurati quantum vis, & affunde tantum de aceto deſtillato, quantum pro ſolutione Salis ſuf- ficit, abſtrahe acetum lento igne in Balneo, vel fac ut evaporet, affunde viciſſim ace- tum deſtillatum, ut dictum, & abſtrahe codem modo reiterando laborem, donec 206 a- cetum ejuſdem ſaporis deſtillando egrediatur, quod octava vel nona imbibitione & deſtillatione fict. Hujus igitur Salis aceti ſpiritu imprægnati & exiccati accipe exem- pli gratiâ unciam j. & ſemis, Florum Antimonii alborum unciam unam, miſce & in cru- cibulo ad ignem 207 liqueſcant, maſſam liquefactam ferè inſtar ſanguinis rubeam effun- de ſupra marmor, ubi refrixit, erit coloris cineritii: Poſtea tere materiam, & affunde illi in vitro ſequentem aquam Vitæ aromatiſatam.

• ꝶ Galangæ.
• Galliæ Moſchatæ.
• Caryophyllorum.
• Cinnamomi 208

• Maceris ana unciam ſemis.
• Croci drachmas tres.

Terantur mediocriter, & affundatur Alcohol 209 vini ſine phlegmate, in lento ci- nerum calore Tincturam extrahe, poſtea per declinationem aufer tinctum ſpiritum vini, & affunde recentem, donec amplius non tingatur: demum omnem Spiritum vi- nitinctum & aromatiſatum affunde Tartaro & Antimonio ſimul, ut dictum eſt, lique- facto, addendo Salis 210 Perlarum & Corallorum ana drachmas duas: Omnia vitro clau- ſo digerantur in calore cinerum per duos dies: Poſtea adaptato capitello deſtilletur lento igne ſpiritus vini, remanebit in fundo Tinctura Aromatum cum pulvere Anti- monii & Tartari, abſtrahantur omnia ad ſiccitatem: color erit inſtar Cyarophyllo- rum: Ita habebis Antimonium optimè præparatum. Servetur in vitro clauſo pulvis, quia in aëre reſolvitur: Sine ulla formidine tutò intra corpus exhiberi poteſt.

Uſus, Vires, & Doſis.

Mirabilia operantur hi Flores.

• In Peſte.
• Febribus acutis.
• Mania.
• Philtro.
• Dementiis.
• Faſcinationibus.

Morbis omnibus in univerſum opitulantur, quos atra bilis excitat.Epilepſiis & aliis plurimis morbis ſuccurrunt.Per alvum, per ſuperiora, per poros, per inſenſibilem tranſpirationem noxia co- piosè expurgant.Doſis à gr. 7. ad 8. & 10. præſertim in robuſtioribus.

FLORES ANTIMONII ALBI.

Ad albos conficiendos via eſt expedita autoris & Tyrocinii allegato loco. Sed felicius pro- veniunt, ſi fictilis cucurbita, ex bona materia facta & loricata, prope fundum fit tubulata, eique poſtea in furnu̅ firmiter collocatæ ada ptentur alembici cæci ſe invicem capientes, eaque parte, quâ ſe capiunt mutuò, perforati: eorum ſint numero ſex vel plures, In ſummitate ponatur alembicus vitreus roſtratus, cui cucurbita major ſeu regalis (Herꝛnkolbe) pro excipulo adpoſita ſit. Prim ùm ???gitur, ubi ignis gradibus ſucceſſivè admotis cucurbita per ſe vacua ignita facta fuerit, ex antimonio trito ſeu pulvete cochleare unum paulatim & pervices per tubulum iniiciendum. Liqueſcit id ſta- rim & vi ignis tolluntur flores ſurſum, inſuper impoſitos alembicos cæcos. Antimonium verò in- jectum eſt cum ferreo ſtylo extrema parte incurvato, ſæpius per tubulum movendum: ſic nimirum [ID00167] citius & velocius ſurſum feruntur. Omnibus ritè inſtitutis etiam ad remotiſſimum alembieum roſtratum flores elevantur cum aliquota parte phlegmatis acidi, quod in cucurbitam annexam col-( Liquor co̅tra ver- mes. ) ligendum eſt. Præſtat nimirum mirè in lumbricis expellendis cum aqua vel decocto radicis gentia- næ gutt. iij. iiij. vel v. ſumptæ, hic itàque eſt modus florum alborum.

FLORES ANTIMONII RUBEI.

Flores & rubei antimonii quandoque prodeunt, quando antimonii pulvis arenæ mixtus, per retortam terream vel cucurbitam fictilem ſitu obliquo expellitur. Sic nimirum antimonium i- pſum, flavis & rubeisfloribus in excipulum cucurbitæ majoris applicatum prodit: Hiflores omnes albi & rubei eximi poſſunt, & rubei ſunt cæteris vehementiores. Flores etiam antimonii fiunt com- muni more per ſublimationem in aliquot ollis ſupernè ad orificium ſeſe excipientibus, igne primò non admodum valido, ſed tandem auctiore, donec prodeant tàm albi quàm flavi flores. NB. Pa- rum antimonii ſomendum eſt. Omnium commodiſſima via eſt in hunc modum.Fiat primo cucurbita terrea, non admodum corpulenta ſeu ventriata, ſed penè æqualiter à ſupctiori orificio ad fundum faſtigiata; cui recipientis loco aliud vas ſeu inſtrumentum obliquum adaptetur, ex ſimili materiâ confectum, & probè coctum, duos pedes longum & extrema parte fi- guratum ſit in modum capitis cum roſtro ſubtus deſinente in excipulum aliud phlegmati prodeun- ti coacervando utile.

COMMODISSIMA VIA PRÆPARANDI FLO- RES ANTIMONII.

ꝶ. Antimonii ℔. ¾ & in bocciam ſeu cucurbitam dictam, adaptatis inſtrumentis reliquis, obliquè jacentibus, urge ignis gradibus remiſſis primò, poſtea auctis, tandem vehementioribus per xxx. horas, & prodit antimonium in floribus partim rubeis partim purpureis in adjectum in- ſtrumentum eminens ſcilicet capitellum, ſine omni capite mortuo, niſi quod cryſtalli ad ſuperio- rem partem retortæ ex ipſo antimonio crudo elevati fuerint. Flores omnes poſt finitam operario- nem diligenter colligendi ſunt. Doſis gr. ij. vel iij. Hi flores quidem vomitivi ſunt (rubei vehe- mentiores) ſed ſi exvini & mellis ſpiritu calcinentur vel circulentur, omnem deponunt violenti- am, retinebuntque ſolam dejiciendi facultatem. Violentia nimirum à cruditate, quæ menſtruo- rum nobilium clementia & coctione miteſcit. Spiritus vini affundatur melli, ſtet in ſublimato- rio aliquandiu, poſtea deſtilletur, in fine augeatur ignis, ut ſpiritus quoque mellis tranſeat, & jun- gatur ſpiritui vini. Quin imò, iidem flores ſi in ſeutella vitrea, charta ſupernè duntaxat tectâ po- nantur ad medio crem calore̅ fornacis per hyemem ad menſis unius vel alterius ſpacium: agitentur quotidie bis, ne non agitati nigreſcant, Flores manent rubei ſed tamen benè poroſi & leves. Mo- vent ſedes duntaxat ſine vomitu, per benignè fæe es ex purgando. Doſis à gr. v. ad viij.

PILULÆ ANTIMONIALES DUPLICES.

Ex floribus porro albis nobiles admodum pilulæ confici poſſunt, quæ mirabiliter operantur. & majorem partem per alvum purgant, ſæpius per ſuperiora, ſed tum demum fortius, quando pri- ma regio ventris impuritatum mineris, ideoque etiam ex indicationum lege exterminandis refer- ???a fuerit. Hæc autem vis vomitiva facilè tolli poteſt, relicta tantùm facultate purgandi per infe- ???iora. Sunt igitur pilulæ Antimoniales mihi duplices: priores ſunt emeticæ hoc eſt, , per inferiora & ſuperiora purgantes.Poſteriores ſaltem per alvum purgant. Ambarum compoſitionem & uſum hactenus mihi ???n ſecretis habitum fideliter communico. Primò omnium fiat aqua fortis ex vitrioli ad flavedinem ???alcinati & ſalis communis ana ℔ iij. quibus adde terræ figulinæ duplum aut triplum, & miſce. [ID00168] Poſtea exretorta fac igne nudo aquam, deinceps in Balneo à phlegmate deliberandam, ut ſoli ni- mirum ſpiritus maneant. ꝶ. Deinde flores antimonii albos, adde æqualem partem iſtius aquæ, & per Balneum lento igne phlegma inutile evoca: ſpiritus nimirum coacervantur cum floribus, & aquoſitas tantùm mittitur. Affunde recentem aquam præparatam, atque denuo evoca phlegma, idque tantiſper fac, quantiſper Flores à ſpiritu adjecto probè im prægnati nihil amplius ſpirituum ejusdem aquæ apud ſe retinere queant. Hoc igitur modo prægnantes flores ex retorta deſtilla, & diligenter excipe humiditatem aqueam, primò quidem prodcuntem. Eſt nimirum ea ſeparanda. Excuntibus verò guttulis albicantibus ponderoſis & parvis, aliud excipulum adponendum eſt, & o- leum colligendu̅ tam diu, donec omnia prolecta fuerint, relicto poſt ſe capite Mortuo inutili. (Hic liquor prodit conſimili planè modo & facie cum butyro antimonii, ſeu Mercurio vitæ: quare iſtius loco hic ſumi poſſe videtur.) Hoc oleum paulatim in excipulo coagulatur, & in cryſtallos concre- ſcit; qui de novo ſecunda vice per retortam ſunt purificandi. Prodit nimirum idem oleum, ſed pu- rius & elegantius. Hoc oleum eſt baſis iſtarum pilularum emeticarum, tum per alvum tantùm pur- gantium. Nam ſi ejus olei particula inaquam deſtillaram pluvialem injecta fuerit, præcipitatur in pulverem albiſſimum, rarum & mollem, ſæpius aqua deſtillata ab omni acrimonia eluendum, qui poſtea cum extractis purgantibus, quantum ad incorporandum ſatis ſit, in pilulas à gr. 1. ad iij. re- dactus omnes humores noxios per alvum & ſeceſſum purgat. Si verò iſtius olei particula inijciatur in æquiponderans oleum Tartari, per deliquium factum, ac perunum atque alteru̅ diem relicta in- vicem, tandem aliquoties eluendo purificata & dulcificata fuerint, flores redduntur admodum mol- les & delicati, qui ſimiliter cum extractis purgantibus, in pilulas redacti doſ. à gr. 1. ad iiij. tantùm per alvum movent leniter & ſine omni moleſt ia & tormine. Utriusq; verò ſortis pilulæ in omnibus morbis, ubi evacuatione opus eſt, adhiberi poſſant commodiſſimè, id quod deinde in ſpecificis cæte- ris monebimus:( Error Crol lii & alio- rum. ) Hinc conſtat etiam, ipſa experientiâ teſte, dari antimonii præparationem, nec verò unam, ſed plures, quæ blandè tantùm per alvu̅ moveant, ſecus quám autor noſter infra, ubi de Panchyma- gogo agit, & pleriq; alii cum ipſo inficiantur fieri poſſe, quia neſciunt, vel planè impoſſibile eſſe ſta- tuunt. Filio meo Iacobo dedi Anno 1614. 31. Octobris pilulam ex iis unum granum ſaltem penden- tem, movit ſexies alvum fortiter ſine ullo tormine & feliciter. Florum buryri antimonii ſeu mercurii vitæ vis emetica eſt ab ipſo antimonio, quæ tamen perit ſolius ſalis attritu, ut penè mitius caharti- cum non ſit. Inſuper levi artificio fiunt flores, per alvum duntaxat purgantes, hoc modo: Solve Tartarum calcinatum in aqua fervente, traijce per filtru̅, & poſtca phlegma leni evaporatione tol- le (NB. Si ſal tartariaceti ſpiritu ſæpius imprægnatum cum triplo argillæ, pòſt deſt illetur per re- tortam, prodit arcanum tartari præſtantiſſimum, in affectibus venrriculi, renum, deoppilationibus &c.) Solutionem verò mundam in vaſculo ſerva. Funde in crucibulo antimonium crudum, fuſum- que in priorem tartari ſolutionem immitte. Præcipitabuntur ad fundum flores antimonii rubei. Quorum, prius per aquam communem ab omni ſalſedine liberatorum & exſiccatorum, ꝶ. gr. vi. vel viij. vel x. adde ſulphuris vitrioli gr. ij. & propina in ſyrupo capillorum Veneris, vel alio extracto convenienti. Mirificè, ſed admodum leniter exhauriunt etiam à diſtantiſſimis locis vel partibus, trahendo fluxus capitis & Podagricos.

SULPHUR VITRIOLI.

Sulphur li ſic confice. ꝶ. Vitriolum ad albedinem in hypocauſto calido, vel in Sole calci- nati q. v. ſolve in aqua calida, affunde guttatim oleum Tartari, & ſulphur vitrioli fundum petet; quod edulcoratum exſicca. Confert quoque affectibus pulmonum. Præparationes hæ, mihi per- quam familiates hactenus ſeu pro ſecretis habitæ.

TINCTURA AURI.

NB. Hoc oleum florum rectificatum, fi cum calce auri, diligenter præparata, conjungitur & digeritur aliquandiu per menſem unum, auru̅ extrahit rubicundiſſimè; quod ſi illud oſcum viciſ- ſim inde deſtilletur, aurum elevatur, quod ſpiritus vini ſtatim ſolvit in aurum potabile non contem [ID00169] nendum. Ejus vires ſunt diaphoreticæ, nam ejus guttæ iij. iiij. vel v. in vino exhibitæ, confeſtim ſudorem movent, ut induſium aliquoties ſit mutandum. Oleum verò antimonii, quod primâ hac deſtillatione ab auro prodiit, purgat leviter, ſolvit omnes obſtructiones, & multa alia præſtat.

ELECTUARIUM 211 ANTI- MONII.

ꝶ Vitrum Antimonii fuſum Sole & Luna in Aquario ſeu Piſcibus exiſtentibus: teratur ſubtiliter aliquoties affundendo acetum deſtillatum, 212 & iterum exſiccando in cineribus: Sic habebis maſſam albam, quam inpulverem teres.Hujus pulveris ſume uncias duas.

• Theriacæ 213 Andromachi tantundem.
• Nucis muſcatæ drachmas duas.
• Maſticis tantundem.
• Corticum Arantiorum.
• Corallorum rub. præparatorum ana drachmas duas.
• Caryophillorum.
• Sem. Fœniculi.

Coriandri præparati ana uncias duas.

Pulveriſentur optimè & commiſceantur, fiatque cum myva Cidoniorum q. ſ. eſt maſſa, de qua formentur pilulæ in forma piſorum.

Vires.

Mirabiliter operantur.

• In Peſte.
• Quartana.
• Hydrope.
• Longis & obfirmatis morbis.
• Diuturnis putridis febribus.
• Cachexiâ.
• Melancholiâ.
• Inſania.
• Delirio.
• Venenorum hauſtorum ſymptomatibus.

* * * * * *

Doſis.

Debiliori datur pilula una: 214 Fortiori duæ, habita ratione ægrotantis virium.

Cautiones in exhibitione Antimonii & Turpeti.

1. In exhibitione horum duorum Catharticorum cavendum, ne ſint conſti- pationes, 215 dolores Colici, aut unum membrorum principalium læſum, 216 pulmo- nem 217 puta, Iecur alioquin à gravi vomitu & commotione periculum. 218 2. Quibus Antimonium offertur, iis nec ante ejus aſſumptionem, nec poſt, vena eſt incidenda. 219 3. Ubi ſeſe vomitus movet, ſolet exhiberi offa aut jus Piſorum leviter cocto- rum, vel gallinarum non pingue, aut calidæ Cereviſiæ hauſtus, reiterando ſi opus ali- quoties, ut quis facilius vomat, & medicamenti acceleretur actio.4. Offerantur ſemper duabus vel tribus horis ante & poſt paſtum. 220 5. Picrocholis & iis qui difficulter vomunt ac quibus viribus imbecillibus ſunt præditi, non temerè offerri debet, ne ſtomachus ex ejus uſu gravius vellicetur, diſten- daturque, & vires ægri in totum dejiciantur.6. Iis rectè datur, qui ad vomitum ſunt proclives, ſtomachum fortem habent, thoracem amplum & latum, 221 quique vomere aliàs ſunt aſſueti, & quibus humorum materia ſurſum fertur.7. Si morbus occurrit contumax, 222 hic maturandus cum uſu Turpeti 223 per duos dies, poſtea Antimonium exhibeatur.8. In peſte ſi offeratur Antimonium, obſervandum, ut unâ operâ ſupra bubo- nem maturativum 224 Attractivum, ſupra Anthracem Attractivum 225 ponatur, alioquin inſtar ſcirrhi indureſcit, & aliquot menſes durities illa non remittit.

Ad compeſcendum Vomitum nimium in hyper- catharſi.

Offertur Theriaca recens vel Rob 226 de Cidoniis: Emplaſtrum de cruſta 227 panis ventriculo imponitur: Et plantis pedum panis toſtus aceto madefactus.

Si ſummus adſit dolor capitis.

Apponitur capiti & fronti linteum madefactum aqua Lactucæ & Roſarum, cum aceto & oleo Roſarum.

VITRI ANTIMONII CORRECTIO.

In Pulveris tenuiſſimi vitri ficcati & juſto tempore præparati ℥ij. inſtilla ſpiritus vel olei vi- trioli correcti Ʒij. miſce diligenter, poſtea in carino ad lentum ignem exſicca, & denuò eadem quantitate ſpiritum vitrioli affuſum evapora, idque ſepties vel etiam novies repete, ſemper provi- dendo, ut pulvis vltri antimonii ſingulis vicibus probè exſiccatus maneat. Hunc pulverem eadem proportione miſce poſtea cum ſpeciebus Theriacalibus ab autore enumeratis, &, quod quæris, habebis magis exoptatum.Aliam non abſimilem præparationem vitri antimonii vide in praxi chymiatrica editionis ve- ræ noſtræ p. 10. quod in conſerva, rotulis, pyrâ moſcatellina, eonfecturâ ſine nauſea aſſumi poteſt.

ANTIMONII VITRUM CORRECTISSI- MUM ALIUD.

ꝶ. Pulv. antimonii benè triti, miſce cum ſale communi ana, & ſublima in tigillo lutato, & ſurgit antimonium inſtar gliſcentis materiæ ſaturninæ, coquendo ſolve ſalem & pulverem antimo- nii, diligenter exſicca, & calcina poſtea moderato igne in olla ſemper movendo & ignem intenden- do, donec omnia incanduerint, tere optimè, & poſtea fluat in tigillo duplicato, igne amenio, po- ſtea effunde guttatim in pelvem, tunc rubini colorem acquirit. Infanti gr. 1. decem annorum ij. xxxx. annorum gr. v. in vino, purgat tantùm per ſedes, in mulſa verò per ſuperiora.

GLOBULI EX VITRO ANTIMONII AD FEBRES.

Eſt & alia vitri antimonii præparatio, mihi in febribus uſitata, cujus compoſitionem hujus loci communicabo, uſum reſervaturus ad ſpecificum febrile, de quo infra. ꝶ. Vitri an timonii ju- ſto tempore, ſi poteſt fieri, & diligentiſſimè præparati, prætereaque cum ſpiritu vitrioli albificati, & tenuiſſimè pulveriſati ℥. aliàs ℥i. ſachari candi ℥iij. farinæ triticeæ ℥iiij. croci electi ℈1. Coque cum aqua communi lento igne ad plenam ſpiſſitudinem pultis, cavendum tamen ſtudiosè, ne in fine aduratur, ſed fere panis formam habeat: fac inde globulos & diligenter reconde. Ser- vantur in integritate ſua quadriennium: poſtea tandem ſcabritiem contrahunt, minus deinde u- tiles. Doſin & uſum docebo in fra de ſpecifico febrili.???l Sc. Antimonium & Turpethum.???t Verbenæ potius. Vide practicam chymiatricam noſtræ editionis. p. 27.

PANCHYMAGOGON.

Inter omnia medicamenta Cathartica licet nec labori nec ſumptui pepercerim, nullum tamen multiplici experimento facto potui adhuc inveſtigare, quod minori moleſtia aſſumptum operationes deſideratas felicius exequeretur, quàm Panchyma- gogon.Si Antimonium, quod apud vulgus propter vomitionum vehementiam infame & abominabile evaſit, ita præparari poſſet, ut ſaltem per inferiora 228 ſuam obiret fun- ctionem ſine ulla vulgari vehementiâ, quæ tamen in aſſignatis meis præparationibus antecedentibus ipſi maxima ex parte adempta eſt, vix daretur in rerum natura Cahtar- ticum jucundius: Sed præparationem ejuſmodi ſæpiſſimè attentatam, nondum licuit Pyrotechniæ beneficio impetrare, multò minus illam apud ullum Chymicum videre, quamvis oſtentationis gratia multi de illa, ut de Auro potabili, falsò glorientur.ꝶ. Specierum Diarrhod. Abbat.

• Diambræ 229 ana unciam unam.

Ex his Tinctura in digeſtione per quatuordecim dies, ut decet, quotidiè aliquo- ties movendo, per ſpiritum vini 230 extrahitur & ſeorſim cuſtoditur.Deinde ꝶ Pulpæ Colocynt. 231 drachmas ſeptem.

• Turpeti gummoſi drachmas quinque.
• Agarici optimi unciam unam.
• Rad. Hellebori nigri veri unciam unam.
• Scammonii ſelecti drachmas ſex.
• Foliorum Senæ uncias quatuor.
• Rhab. ſelecti drachmas tres.
• Elaterii drachmas duas.
• Seminis Ebuli triti uncias tres.
• Hermodactyl. drachmas tres.

Incidenda incidantur, & terenda terantur, ac ſpiritus vini ſpecierum tinctus, 232 his purgantibus medicamentis ſuperfundatur, ſicque in lento B. M. calore per dies octo vel quatuordecimmacerentur (cave ne Spiritus vini vitrum rumpat) Tinctum poſtea Spiritum aufer per inclinationem, & recentem affunde, tamdiu, donec omnis Tinctura & vis purgatrix extracta ſit: ultimo Spiritum vini 233 Tinctum ſimul mixtum abſtrahe in lento Balnei calore, donec craſſamentum inſtar mellis in fundo relinqua- tur: circa finem adde olei 234 Cinnamomi, Caryophillorum, Nuciſtæ ana guttas de- cem, Salis 235 Perlarum & Corallorum ana drachmas duas. Salem è fecibus calcinatis arte 236 extractum cum raſuræ Cranei 237 lotone uno majoris efficaciæ ergò admiſcere po- teris. Non datur melius Catharticum, quod minori moleſtia purget.

Uſus, & Doſis.

Ex hac compoſitione ſumitur à ſcrupulo uno ad duos ex vino Malviatico 238 vel alio generoſo, è juſculo vel aliis Catapotiis aggregativis admixtis.Sunt qui in uſu aliquot guttas olei Vitrioli addere ſolent.In pulvere Liquiritiæ ſine moleſtia omnes noxios humores erpurgat.Poſſunt indè efformari pilulæ & per ſe deglutiri, vel quod optimum diſſolvatur in hauſtu vini Malviatici.

ALIA DESCRIPTIO.

ꝶ. Pulpæ Colocynth. drachmas ſex.

• Agarici.
• Scam. ſelect. ana unciam ſemis.
• Hellebori nigri.
• Specierum Diarrhod. Abb.
• Aloës ſucco citrini ana unciam j.

Extrahatur ex omnibus per Spiritum vini Eſſentia, à qua poſtea in Balneo Spiri- tus vini ſeparandus. Et quia in Extractione Purgantium ſæpè ſolet vis purgatrix debi- litari, 239 ideò quidam ſolent ad unam partem Extractorum addere crudorum Purgan- tium Partem alteram: adde ergò ſuperioribus, antequam Extractum in fundo rema- nens planè inſpiſſetur.

• Trochiſcorum Alhandal drachmas ſex.
• Diacryd. præparati.
• Agarici Trochiſcati ana unciam ſemis.
• Aloës Epatici unciam j.

Omnia ſint pulveriſata, & redigantur in maſſam juſtæ conſiſtentiæ.Doſis à gr. 10. ad 15. & 20. forma pilulari.* * *???a Hæc deſeriptio Panchymagogi eſt Iſaaci Hollandi inventum, reperitur nimirum in ope- re ejus vegetabili, eſtque valde commendabile. Tyrocinium illud inter extracta retulit lib. 2. cap. ( An detur Antimo- nium ſo- lu̅ per in- feriora purgans? ) 9. Panchymagogon autem dicitur præterea, quod omnes humores trahat.

SPIRITUS VITRIOLI PURGANS.

Inſuper ſi vitrum antimonii pulvetiſatum, aut etiam Flores cum oleo vel ſpiritu vitrioli, non (quod probè notandum) rectificato ad ſupereminentiam duorum digitorum olei vel ſpiritus in- fundantur in matratio, & relinquantur aliquandiu in calore leni, fit extractio nigro punicea. Ejus guttæ 4. 5. 6. uſque ad 10. in aliquo liquote convenienti exhibitæ tantum per alvum impuritates ventris feliciter, ſine omni noxa, nauſea, & vomitu educunt; catharticum admodum utile, & mul- tis morbis accommodatum. Ab experientia itaque ſtandum potius quam temere pronunciandum.Sic paravi panchymagogum Anno 1615. menſe Decembri.

• ꝶ. Foliorum ſenæ ſelectiſſ. ℥iiij.
• Rad Hellebori nigri veri ℥iiij.
• Turbethi gummoſi.
• Polypodii quercini.
• Agarici albiſſimi.
• Pulpæ colocynthidis ana ℥ij.
• Medullæ ſeminis carthami
• Rhabarbari electi.
• Hermodactylorum ana ℥i .
• Scammonii fini ℥i.
• Elaterii ℥.
• Spec: aromatic: caryophillat. Ʒiij.
• Spec: Diambræ.
• Corticum citri ana Ʒij.

F. Extract: cum aqua cinnamomi cum vino facta. Hujus extracti ſimplicis erant ℥viij. addidi ℥iij. Balſami aloëtici, addidi quoque.

• Magiſterii perlarum.
• Corallorum ana ℈.
• Olei macis.
• Cinnamomi.
• Caryophillorum ana gutt. x.

Doſis eſt à gr. 10. ad ℈i. pro ratione & modo eorum qui purgantur. Vide Panſam in libro de proroganda vita parte 2. p. 113.Sic paravi Panchymagogum Anno 1629 Menſe Octobri.

• ꝶ. Aloes ſuccotrinæ ℔.
• Rhabarbari optimi ℥v.
• Foliorum ſenæ ſelectiſſ. ℥iiij.
• Agarici albiſſimi ℥iij.
• Turbethi electi ℥ii.
• Rad: Mechoacannæ albiſſimæ ℥ij.
• Rad. Hellebori nigri veri ℥i .
• Pulpæ colocynthidis ℥i.
• Rad: cum chelapu.
• Scammonii ana Ʒv.
• Rad. Eſulæ præparatæ ℥.
• Hermodactylorum Ʒiij.
• Cinnamomiacuti.
• Zingiberis albiſſimi.

• Macis ana Ʒij.
• Galangæ
• Zedoariæ.
• Caryophillorum.
• Cardamomi.
• Corticum citri.
• Squinanthi ana Ʒi.

Infuſio fiat cum ſpiritu vini q. ſ. & aquæ fæniculi vel aniſi ℔j. per octiduum, fingulis diebus agitando, poſtea coletur per linteum cum expreſſione forti, fiatque extractum: adde in finè reli- qua quæ Crollius addit: in primis addatur extractioni eſſentia ſpec. Diambræ, Diathodonis. M. omnia exactè.

ALIA NON MINUS FACILIS ET NOBILIS.

• ꝶ. Foliorum ſenæ ſine omnibus ſtipitibus ℥ij.
• Rhabarbari electi ℥i.
• Rad. Hellebori nigri Auſtriaci ℥j.
• Turbethi albi gummoſi.
• Polypodii querni.
• Trochiſcorum alhandal.
• Agarici Trochiſcati ana ℥.
• Medullæ ſeminis carthami.
• Myrrhæ rubræ ſelectæ ana Ʒiij.
• Spec: aromat: Caryophillat.
• Diambræ ana Ʒij.
• Corticum citri Ʒj.

Conciſa & contuſa extrahantur ſimul omnia cum affuſione ſpiritus vini boni & aquæ cinnamo- mi ana ℔i. poſtea exprimatur, fæces denuo extrahantur cum ſola aqua cinnamomi tenuiori, per- coletur poſtea ſecundum mentem Crollii. Extracto adde extracti aloes cum aqua betonicæ vel ve- ronicæ facti ℥iij. Fiat miſtio, deinceps ad majorem conſiſtentiam in calido redigendum, adde olei Caryophillorum gutr. x. Doſis à gr. x. xx.

ALIA DESCRIPTIO.

• ꝶ. Rhabarbari.
• Turbethi optimi.
• Pulpæ colocynthidis.
• Agarici albiſſimi ana ℥ij.
• Hellebori nigri veri ℥i.
• Albi ℥.
• Zingiberis albi ℥j.
• Rad: Cucumeris aſinini.
• Hermodactylorum.
• Euphorbii ana ℥.
• Squinanthi.
• Rad: Aſari ana Ʒij.

Digerantur per horas 24. in ſ. q. aquæ aniſi vaſe clauſo, deinde bulliant adlentum ignem ad medietatis conſumptionem, cola & inſpiſſa, adde

• Scammonii pulveriſati Ʒvj.
• Aloës ſuccotrinæ optimæ ℥j.
• Benzoini.
• Moſchi.
• Ambræ gryſeæ ana gr. vii.
• Camphoræ ℈.
• Illine oleo aniſi.

PANCHYMAGOGON ALIUD.

• ꝶ. Rad. Ireos.
• Cyperi.
• Aſari.
• Angelicæ.
• Ligni aloes ana Ʒj.
• Rad: Cucumeris aſinini Ʒij.
• Turbethi albi gummoſi ℥j.
• Croci.
• Squinanthi ana Ʒ.
• Rhabarbari optimi.
• Agarici Albiſſimi ana ℥j.
• Hellebori nigri veri.
• Diagridii ana ℥i.
• Pulpæ colocynthidis Ʒvi.
• Aloes ſuccotrinæ ℥ij.

Diſſolve Aloen & Diagridium in ſ. q. aquæ ſtent in B. per dies 3. aut plures ſæpius agitando, reliqua infunde in ſ. q. Sp. vini nonnunquam movendo, poſtea evaporando ad extractionis conſi- ſtentiam: Miſce utrumque extractum adde

• Moſchi.
• Ambræ.
• Camphoræ ana gr. x.

Et redige in juſtam pilularem maſſam, illine oleo aniſi.

EXTRACTUM MECHOACANNÆ.

• ꝶ. Rad: Mechoacannæ electæ, non carioſæ ℥iij.
• Turbethi gummoſi & albi ℥j.
• Zingiberis albi Ʒij.
• Rad: Polypodii ℥.

Inciſis craſſo modo affunde ſpiritus vini optimi, quæ betonicæ & quidem ejus, quæ ab aloe eſt abſtracta ana ℔. ſtet ad biduum in loco calido ac macerentur in vaſe vitreo clauſo, deinde fiat ſuccorum expreſſio fortiſſima ſub prælo: fæcibus relictis aliam affunde aquam betonicæ, ut pa- rum emineat, deinde maceratum exprime, expreſſi liquores colligantur & adde

• Mannæ puriſſimæ Ʒij.
• Scammonii mundati ℥j.

Agitando miſceantur adde

• Spiritus li gutr. v.
• Olei cinnamomi gutt. iij

Doſis ℈i. plus minus.

EXTRACTVM COLOCYNTHIDIS ET SCAMMONII AD IN- CORPORATIONEM FLORUM ANTIMONII PRÆPARA- TORUM DE QUIBUS SUPRA SÆPIUS.

ꝶ. Colocynthidis non recentis, ſed ab aliquot annis reſervatæ ſine interioribus arillis & nu- cleis ℔.

• Scammonii puri & electi ℥iij.

Inciſa extrahantur cum ſpiritu vini, donec omnia extracta fuerint, poſtea ſervato menſtruo ad conſiſtentiam idem cum eodem ſpiritu vini antea uſurpato ſolve & rejectis fæcibus ſervatoque menſtruo per deſtillationem denuò coagula & ſerva. Doſis per ſe à gr. xii. ad xv. Ejus uſum in pi- lulis cum eodem incorporandis valde probo.

SCAMMONII VERA PRÆ- PARATIO. 240

ꝶ. Sammonii ſelecti non adulterati libram ſemis, teratur & cribretur, poſtea affundatur parum ſucci Roſarum pallidarum, vel quod melius ſylveſtrium, 241 expreſſi & colati (additâ unâ atque alterâ guttulâ ſpiritus Vitrioli. In frigido ſervatur ille ſuc- cus ad uſum, ne aceſcat) ac in Sole ſeu retrò fornacem exſiccatio inſtituatur. Hæc im- bibitio & exſiccatio 242 vigeſies ſeu trigeſies renovetur, ſic enim lenta, viſcoſa ac tenax malignitas Scammonii diſſipatur, quæ alioquin adhæſione ſua in ventriculi tunicis tor- mina & cruciatus excitare conſuevit. Qui volet, poterit priori ſucco ad libitum ſucci Cidoniorum expreſſi & depurati dimidiam partem adjungere: ſic efficacius & minori moleſtia purgabit: & cum hoc Scammonio præparato poteris omnium Cathartico- rum vim purgantem excitare & acuere.

Uſus.

In multis morbis Evacuatione 243 egentibus.

Doſis.

Grana quinque: Robuſtiori à gr. 12. ad 15. & 20. offerri poſſunt. 244 Formentur inde pilulæ, vel in pulverem poſt exiccationem teritur, & grana 15. vel 20. illius pulveris in ſyrupo Roſaceo offeruntur.

OPTIMA SCAMMONII PRÆ- PARATIO.

Scammonium ſelectum præparetur per imbibitiones & exſiccationes reiteratas cum ſucco Roſarum, ut jam dictum eſt, deinde ad manus ſit bonum Alcohol vini 245 ſine phlegmate (in quo per 24. horas prius in Balneo maduerit tantillum ſem. Aniſi, Fœni- culi, Cinnamomi & Spicæ nardi) quantitate tanta quæ ſufficiat pro extrahendâ Tin- cturâ ſeu Scammonii Eſſentiâ, affundatur ad eminentiam trium vel quatuor digito [ID00179] rum Scammonio mediocriter trito, & in Balneo Mariæ per tres vel quatuor dies ſtent, quotidie aliquoties movendo, ſic Spiritus vini Tincturam extrahet: Tinctum Spiri- tum durum per inclinationem aufer, & affunde novum Spiritum reiterando laborem. donec nullum Alcohol amplius tingatur. Poſtea omnis Spiritus Tinctus mixtus ab- ſtrahatur in Balneo Mariæ, remanebit Scammonium inſtar mellis in fundo, quod ul- terius exſiccetur calore leni in vaſe convenienti. De hoc Extracto adhuc molli inſtar panis recens cocti ſumatur uncia una, & ſucci Cidoniorum depurati unciæ quatuor, ſucci depurati Roſarum rubearum uncia una, miſce omnia in vaſe convenienti vitreo, & lento calore effundatur Extractum in ſuccum, movendo paulatim ſpatulâ argenteâ, ut ſucci exhalent, & Extractum priorem acquirat conſiſtentiam pro efformandis pilu- lis. Antequam planè omnis humor exhalet, ad unciam unam Scammonii adde Salis ſeu magiſterii Perlarum & Corallorum ana drachmam unam. Efformentur pilulæ 1. 2. vel 3. Ita habebis præſtantiſſimum Catharticum, quod ſine moleſtiâ & nauſea purgabit.

Doſis.

A granis 10. ad 12. & 20.Nota in Extractione Scammonii quod proprium habeat, ut ſubſidat, antequam humore privetur: Itaque ſi duas partes Spiritus vini vel liquoris per alembicum à Tin- ctura traduxeris, poteris deſinere, & cum Balneum refrixit, vitrum eximes, in quo ad fundum videbis dejectum Scammonium, vel etiam pendere in reſiduo liquore inſtar liquidæ picis colore pellucido.Hoc loco induſtrii obiter admoniti ſint, poſſe debita quantitate Eſſentiam Ca- thartici (unius vel plurium) Spiritu vini extractam & eidem adhuc immixtam, Ele- ctuario Cidoniorum vel Citriorum opaco ſeu pellucido circa finem decoctionis ſu- pra lentum calorem miſceri, & poſtea ad juſtam conſiſtentiam ſecundum artem denuò incoqui, ita remanebit vis purgans Electuariis immixta poſt Spiritus vini evapora- tionem.Hæc Cathartica debita doſi in minima quantitate, neceſſitate exigente delicatulis & nauſeabundis, cum magno emolumento & nulla ægrotantium moleſtia aut animad- verſione, fraude honeſta, fuco ingenioſo, & officioſo, Medicis a Platone permiſſo mendacia poſſunt exhiberi, cum nullum ingratum præ ſe ferant ſaporem.

PRÆPARATIO SCAMMONII BREVIOR.

SPECIFICUM PURGANS PARACELSI. 246

Primò Purificatio Vitrioli à Sulphure fiat ſequenti modo.ꝶ. Vitriolum Ungaricum, 247 & ſolve in aqua communi in aheno cupreo, ſoluto inſperge oleum Tartari 248 commune, ad tres libras Vitrioli unciæ quatuor olei Tartari circiter requiruntur, refrigeſcant una, poſteà quod clarum eſt aufer, 249 Sulphur enim fœtidum huic operationi inidoneum, inſtar argillæ fundum petiit: claram ſolu- tionem fac paulatim evaporare donec ferè cruſtam incipiat obducere, poſtea in frigi- do in lapillos concreſcet Vitriolum, quod ſervetur.Secundò Deſtillatio Spiritus Tartari inſtituitur in hunc modum:ꝶ. lib. duas Tartari albi crudi, 250 affunde menſuram 251 Spiritus vini, clauſo vaſis orificio in calido hypocauſto, per quatuordec im dies una digerantur: Poſtea deſtilla in lento cinerum igne donec incipiant guttæ flavæ oleoſæ egredi, ubi ceſſandu̅. Egreſ- ſum Spiritum ſeorſim ſerva, caput mortuu̅ permitte, ut igne forti tàm diu evaporet, do- nec Tartarus mediocriter calcinatus ſit, non tamen ad albedine̅, ſed in colore nigro de- ſinendum: ſupra hunc Tartarum affunde priorem Spiritum egreſſum, ſtet per tres dies in Balnei putrefactione, poſtea deſtilletur primò in arena, deinde in aperto igne fortiſ- ſimo, per alembicum lutatum non nimis altum, ſic requiſitus Tartari ſpiritus elicitur.Tertiò accipe remanentis prioris Tartari calcinati (è quo Spiritus extractus eſt) lib. j. Vitrioli præparati, ut ſup. dictum eſt, libram quoque unam, trita 252 miſce in vi- tro magno, affunde jam antè deſtillatum Tartari ſpiritum, addita menſura vini albi ge- neroſi & antiqui: Vitrum claudatur alembico cæco, ſtet quatuordecim dies in lento calore: poſtea deſtillare incipe, Primò lentiſſimo igne in arena, ut ſaltem ſubtilis Spiri- tus vini, Tartari & Vitrioli aſcendat, quem ſeorſim diligenter collectum aſſervato: u- bi jamphlegma dulce egreditur, illud ſeorſim colligito: poſtea materiam iterum tere, [ID00181] concreſcit enim, & deſtilla vehementi igne aperto in retorta luto obducta, primò ta- men paulatim incipiendo, ne materia liqueſcat: ultimò fortiſſimo igne pelle (ut in præparatione olei Vitrioli fieri ſolet) donec ſpiritus omnes egreſſi ſunt. Hos ultimos ſpiritus fortes, miſce cum primis ſubtilibus ſpiritibus, medium enim phlegma dulce nullius uſus abiiciendum.Quartò, jam extrahe è capite mortuo Salem ſecundum artem notam, beneficio Aquæ 253 communis, ſtopus ſit, reverberetur materia, & iterum extrahatur. Hanc re- verberationem & extractionem toties reitera, donec omnis ſalſedo extracta ſit. Extra- ctiones 254 Salium miſce, & aquam cvaporando abſtrahe. Salem ſuper marmor tritum pone in alembico oblongo, affunde ad eminentiam trium vel quatuor digitorum pro- prios ſpiritus, primos videlicet ſubtiles & ultimos fortes (etſi aliquid phlegmatis ad- huc immixtum ſit, nil inde incommodi) collocetur in B. M. per aliquot dies, tunc ex- trahit ſpiritus è ſalibus ſuam propriam eſſentiam, 255 quicquid ſolutum & extractum eſt leniter per inclinationem effunde, ac affunde plus de remanente ſpiritu, denuo extra- hat reiterando tandiu, donec ſpiritus extrahendo non amplius coloretur.Quintò, has ſpiritus extractiones miſce & cohoba in B. M ad quatuordecim dies, ſemper quod egreſſum eſt reaffundendo: ultimò in arena fortiter deſtilla quic- quid vult egredi: quod reſiduum eſt pelle igne aperto, tunc ſalia una cum ſpiritu egre- diuntur.Sextò, egreſſos ſales cum ſpiritibus cohoba in B. M. ad placitum, ſic ſalia ſpontè incipient ſe repercutere, craſſo modo & viſibili in fundum (fit inde liquor albus inſtar calcis Lunæ in aqua valenti 256 ſolutæ) ac tum in B. M. ſubtili calore ſpiritus proprius po- teſt abſtrahi, ut materia in fundo ad pulticulæ conſiſtentiamremaneat.Et ſic purgans ſpecificum non ſine magno labore & tempore paratum eſt.

Modus parandi facilior in ſecunda operationis reiteratione.

Reſiduus ſpiritus, poſt primam abſolutam operationem ultimò abſtractus, pro ſecunda præparatione poteſt aſſervari, ita labor erit facilior, videlicet ut ſaltem vulga- ris Vitrioli ſalem & ſalem Tartari 257 accipias in æquali pondere, & hoc ſpiritu ex illis Eſſentiam ſeu Sales extrahas, & modo prædicto in omnibus procedas.Quia autem Purgativum in magna copia citò fieri non poteſt, neque ſolum Re- algaria 258 mineralia, ſed etiam Terreſtres 259 Impuritates à corpore microcoſmi expur- gari debeant, abbreviationis ergò quædam herbarum Salia extracta fieri poſſunt per alembicum volatilia, & in æquali pondere cum ſpecifico Purgante miſceri & exhiberi ſimul in Doſi priori, tunc efficacius ſolet operari.

Salia herbarum ita præparantur.

ꝶ	Hellebori nigri	herbas & radices.
	Cardui benedicti
	Imperatoriæ 260

Rad. Petroſelini	Angelicæ
Centaureæ	Pimpinellæ
Tormentillæ	Chelidoniæ

Herbarum & florum Cichorii

Herbarum Hyperici,	Aronis
Vincetoxici,	Verbaſci
Pentaphylli ana omnium
pro libitu.

Siccentur in umbra, non in Sole: incidantnr & ponantur in doliolo affuſa aqua in coctionis tantilli Lupuli & Fermenti, fermententur in hypocauſto, 261 ſæpius mo- vendo per tres ſeptimanas, 262 poſtea deſtilla in veſica cuprea, ut moris eſt, cum refrige- ri??? ſpirituum, ſicuti in deſtillatione Spiritus vini fieri ſolet: Hunc ſpiritum mediocri- ter rectifica, 263 non tamen ad ſummum. 264 Fæces remanentes (poteris illis ſiccas ſimi- les herbas addere, ut habeas majorem copiam) 265 in cineres redige, & ſalem extrahe: Sali exiccato affunde ſpiritum proprium, ut in B. M. ſpacio aliquot dierum eſſentiam eliciat, effunde hunc & affunde novum reiterando donec non amplius extrahat. 266 Ex- tractiones miſce & cohoba aliquot dies in B. M. (ſi forte fæces fundum peterent, has per tritorium chartæ Emporeticæ ſeparare poteris) poſtea inbulliente Balneo deſtilla, tunc Sal ſimul aſcendit: ſi fortè aliquid remaneret, plus ſpiritus affunde, ac iterum co- hoba, & tum in arena deſtilla: quicquid egreſſum eſt accipiatur, & affundatur bona quantitas ſui phlegmatis, 267 ſtent in loco frigido, tunc ſubtile deſtillatum Sal fundum petit, ſpiritum per inclinationem aufer & ſerva pro ſecundo Extractionis uſu, quod fundum petiit, parum edulcorari poteſt, & exiccari in hypocauſto, tunc reſtabit 268 Sal Herbatum efficaciſſimum in uſu medico, cujus

• Uſus ſecundum Theophraſtum talis eſt:

ꝶ Partem unam Specifici 269 purgantis, partem alteram Eſſentiæ Croci Orien- talis cum S. v. extractæ, à qua Spiritus vini non ſeparatus eſt, circula duas vel tres ſepti- manas & ad uſum ſerva. Datur etiam ſine eſſentia Croci, ſed præſtat cum illa propter Cordis confortationem.

Vires, Modus exhibendi, Doſis.

In omnibus morbis evacuatione egentibus ſine diſcrimine. 270 In omnibus putrefactionibus & ſuperfluis humiditatib. corporis undecunque proveniant.Datur in vino vel abſinthite, Malvatico, juſculo, ſucco Roſarum, ventriculo jejuno.Profectioris ætatis hominibus, utpote 20. 30. 40. & 50. annorum grana quatuor dantur: adoleſcentibus quindecim annorum grana tria, pueris & infantibus duo gra- na. Incaleſcant per horam poſt ſumptionem in lecto, deinde ſurgat patiens, ambu- let, vel ſedeat, ſi in duabus horis non operatur, eandem Doſin denuo exhibe, jejunet tres horas cum cuſtodia 271 integri diei ab aëre. Quacunquc viâ operetur, ne ſis ſollici- tus, ſive per vomitum, ſedes, ſudorem, urinam. Sequenti die quieſcat patiens. Ter [ID00183] tia die auge Doſin dimidia parte (ut ſi ante grana quatuor exhibueris, jam ſex offeras) ſervet Diætam primi diei: ſequenti iterum quieſcat. Si neceſſitas flagitat, offer ter- tia, quarta, quinta, ſexta vice, prout morbus eſt longus. 272 Sufficientiæ 273 hoc ſignum eſt: Dum ſupereſt in corpore Impuritas, purgat & diſcurrit in membris hinc indè, & præcipuè in Centro morbi dolorem excitat. In defectu Impuritatis non facit dolo- rem, & vix amplius purgat, quia humorem radicalem 274 non aggreditur more vulga- rium Catharticorum.???s Lege Juniperi aut aliorum ſpiriiuum ex vegetabilibus vel etiam ſe- minibus.

MODUS FACILIOR PRÆPARANDI SPECIFICUM PURGANS PARACELSI.

Compendioſior & ad elaborandum facilior eſt modus à me inventus & ſæpius elaboratus. Deſtilletur ſpiritus Tartari ceu præcipit autor infra de Diaphoreticis, ſine tamen adjectione ſpiri- tus vini. Iſtius ℔j. adde ſpiritus vini ℔ij. ſpiritus vitrioli rectificati ℥ij. & ſimul ſuper colcathar vitrioli & caput mortuum Tartari, ex quo nempe ſpiritus prolectus, poſtea autem ad nigredinem calcinnatum fuerit, affunde inque vaſe bene clauſo digere in Balneo Mariæ per dies pluſculos. Tan- dem deſtilla per retortam igne nudo; ſed ab initio admodum miti & lento, ne nimiru̅ ſpiritus, qui tenerrimi ſunt exhalent & pereant. In fine urge igne vehementiori: Hæc deſtillatio vix trium die- rum ſpatio abſolvitur. Ex eo capite mortuo quod poſt deſtillationem hanc reliquum fuerit, prius tamen in furno figulino probè vehementerque calcinato, elice vulgari modo ſal, ac cum præceden. ti ſpiritu deſtillato per quindecim dies in Balneo Mariæ digere, tandem utrumque cum argilla ſic??? ca vel etiam cum pumice calcinato impaſta, & ex retorta terrea igne aperto deſtilla. Sic prodibit [ID00184] cum ſpiritu ipſum ſal omne ſpi???tuoſum factum ???ac eidem liquori prolecto miſcebitur. Hunc vero liquorem ſecundum autorem p???teratas vices cohoba??? h. c. aliquoties deſtilla, vel ſaltem in Bal- nei digeſtione relinque, donec ſponte ſua???ales in fundo repe???cuſſi, apparere inceperint, exoptatæ denique purgationi inſervientes. Lucraberis hac ratione plus quam dimidium temporis, alias prolixioriillæ præparationi inſumendum, nec bonitate ſua autori modus præpondera???, cum com- pendioſior eonficiendi ratio prolixitate & multitudine operationum præſtantior. Doſis & uſus extat apud autorem.

MODUS MA GISTRALIS ARCANORUM EX VEGET A BILIBUS.

Poſſunt autem ex illis vegetabilibus ad ſpeficionm pu???gativum neceſſariis, quemadmodum ex aliis omnibus arcana ſubtilia quodam modo extrahi, nondum quidem multis cognita; ſed ta- men planè Philoſophica: conſervantur nimitum integræ omnes virtutes, quibus alioquin crudæ vi- gent, præterea rediguntur in liquorem palato & ſtomacho gratum, cujus minima pars tantum po- teſt, quantum integra quotacumque. Eum modum diſcipulis meis omnibus fideliter commendo, ut ſincere ſibi traditum, ſanctè quoque cuſtodiant. Ex herbis quibus libet & radicibus; nominatim verò ex iis, de quibus autor noſter præcipit, ſive omnibus viridibus ſive quibusdam exſiccatis: uno & eodem tempore non omnes haberi poſſunt fermentatis aliquantum & digeſtis fac ſpiritum & phle- gma: illum à phlegmate partim ſeparatum ſerva ſcorſim quemadmodum & phlegma. Ex capi- te mortuo calcinato more communi cum phlegmate ſalia elice, ut fiant lixivia, quæ evaporata ad olei formam qu anda̅ ſubſtantiam conjunge cum ſuo ſpiritu antea reſervato ac miſce cum triplo vel quad???uplo aut argillæ aut pumicis calcinati, & ex retorta igoe paulatim invaleſcente deſtilla in re- ceptaculum am pliſſimum, cujus in fundo prius poſita etiam ſint vegetabilia in mediocri quantita- te conjuncta, ſi ex pluribus, vel unum ſolum, ſi ex uno ſolo ſaltem fiat deſtillatio (non quidem pla- ne ſicca, ſed aliquantulum flaccida, humore ſcilicet elementari vel adventitio aliquantulum jam tum abſumto) prodibit ſpiritus ac ſimul quoque ſalia ſpiritualiter, quæ injecta vegetabilia ealci- nabuntur, quaſi in ſeſe contracta videantur, ac liquor eritrubeus. Peracta deſtillatione, omne quod in receptaculo fuerit, deſtilla per retortam ex reverberio clauſo, & prodibit liquor rubicun- dus cum aliquo fætore, omnibus aliis vehiculis poſtea miſcibilis in ſeſe retinens totam facultatem totius mixti. Poteſt exhiberi per ſe vel in aliis appropriatis vehiculis à ℈1. ad plures. Quod ſi ſpe- cificum purgans ſupra ex vitriolo, Tartaro factu̅ & cum croci eſſentia miſtum pondere ſuo in iſtius- modi liquore, vel ex aliis herbis quas autor noſter appoſuit, vel etiam ex aliis prædicto modo præ- paratis, appropriatis tamen & convenientibus propinatum fuerit, felicius effectum ſuum ſortie- tur: atque hac ratione tam realgaria, quam terreſtres impuritates exactius ex corpore extermi- nabit.

IV. DIURETICUM. 275

QUia non per alvum excerni volunt omnium morborum Impuritates, igitur Diu- reticis & Diaphoreticis opus. 276

1. SAL SUCCINI. 277

Hujus præparandi modum paulò poſtolei Succini deſcriptionem indicabo.

Doſis, & Uſus.

A granis tribus ad 4. 6. 8. & 10. in aqua Petroſelini ſeu Ononidis.Mirabiliter pellit remo ratam urinam. 278

2. SPIRITUS SALIS. 279

ꝶ. Salis Cracovienſis 280 nativi, vel Salis marini exiccati vel calcinati 281 lib. 4. af- fundendo aquam pluvialem, impaſta vel malaxa 282 cum albæ argillæ figulinæ recentis & per ſetaceum cribratæ libris duabus (vel quod melius, argillæ loco ſumatur matrix, ſi haberi poſſit, ſeu cortex Terram ſigillatam involvens & proximè ambiens, & è qua ter- ra ſigillata tanquam nucleus eruitur, ſic enim efficaciorem liquorem ad uſus medicos habebis) inde facias orbiculos rotundos ſeu oblongos, quos retro fornacem ad duritiem exſiccatos impone retortæ terreæ luto obductæ, vix ad dimidietatem impletæ, jungatur Recipiens ſatis capax, & ſervatis ignis gradibus, donec phlegma egreſſum eſt, ultimò pelle forti & indeſinenti igne aperto continuando, donec ſpi- ritus albi omnes egreſſi ſunt. Deſtillatio eadem quæ in paranda aqua Forti adhiberi ſolet. 283

Uſus, & Doſis.

Duæ vel tres 284 guttæ in aqua Cardui benedicti & Parietariæ ſubitò remora- tam pellunt urinam, ſicuti etiam aqua Vitæ per ſe optimè à phlegmate rectificata facit.

Obſervationes de Spiritu ſeu Oleo Salis.

Mirum quod hic Spiritus cum Sale communi ſingularem antipathiam & natu- ram contrariam 285 habet.Primò, ratione Sitis: Sal commune excitat ſitim: Spiritus hic pellit eandem, quod manifeſtè apparet in hydropicis.Secundò, ratione Putrefactionis: Sal commune omnia à putrefactione præſer- vat, & mordax eſt: Spiritus hic abſumit, 286 corrodendo ſpatio unius diei, at ſine dolore, quicquid in vulnerib. aut affectionib. aliis putredini obnoxium.Tertiò, ratione Guſtus: Sal commune eſt acre & mordax: Spiritus habet ſa- porem , & odorem ſucci expreſſi è pomis agreſtibus.

Sequuntur vires & virtutes Olei, ſecundum Paracelſum.

Sal ſimplex, omnium condimentorum condimentum, omne ſtomacho inſuave in- ſuetumque ſuave & nutritioni aptum facit, & cum putredinem neſciat, maximè omnia a putredine vendicat, & naturali corpori ſalutaris, humanæ naturæ adeò conducibilis, ut ſine eo vivere neſciamus, corporibus inditus quicquid adeſt humidi abſumit, & quod reliquum eſt ſolidæ ſubſtantiæ adſtrictione contrahit, unde corpora condita ſiccat, & à putredine vindicat. Hæ igitur virtutes, cum crudo inſint Sali, quantò potiores Spi- tui ejus convenienter præparato?1. Paracelſus illo uſus eſt in omnibus morbis bis in menſe 287 ſemper tres guttas exhibendo: Ronovat 288 Hominem, præſertim ſi aliquot folia auri in illo ſolvantur, Sal enim omnia præſervat. Alioquin etiam ſpiritum Salis feliciter cum oleo Vitrioli mi- ſcuit, 289 & poſtea ad varios morbos intra corpus cum maximo ſucc eſſu exhibuit, præ- ſertim in hydropicis cum aqua Abſynthii.2. Leproſos, 290 & alios tam virorum quam mulierum morbos 291 in vino ſumptum ſanat, & ſanguinem purificat.3. Inhydrope miſcetur Sali Abſynthii, vel aliquot guttæ offeruntur in aqua Ab- ſynthii, quotidiè, donec Hydrops in paucis diebus evaneſcat.4. Ad confortationem capitis in aqua Lavendulæ, Majoranæ, Salviæ. 5. Ad Cor in aquis Cordialibus frigidis, Violarum, Roſarum, item Borraginis, Meliſſæ.6. Ad Stomachum, cum aqua Menthæ, ita appetentiam cibi auget.7. Ad Hepar cum Cichorio, Lactuca, Carduo benedicto.8. Ad Splenem, cum Endivia, Portulaca.9. In Peſte, cum aquæ appropriata Cordiali: Infecta etiam 292 regio illo unga- tur, apoſtema retrocedit, & venenum ſine noxa expellitur per aliud emunctorium.Si guttæ quatuor cum uncia ſemis Electuarii 293 Juniperini offerantur, expectato [ID00187] ſudore, ut ſingulare commendat Theophraſtus in Peſte & Venenis, quia cor confor- tat & ſanguinem purificat.10. In aceto ſi offeratur, pellit ſudorem Anglicum. 294 11. Renes & Veſicam expurgat, & calculum rumpit. Uſus ejus cum Balneo 295 certò juvat.12. Lumbricos pellunt aliquot guttæ in Aqua Artemiſiæ. 296 13. Hernioſos 297 Paracelſus in loco affecto hoc liquore unxit, 298 adhibito Bal- neo Hernioſo 299: aliquot etiam guttæ intra corpus dentur, ita intra paucos dies pati- ens ſanabitur.14. In Colica, duæ vel quinque guttæ in forti vino præſentaneum reme- dium. 300 15. Pellunt febres 301 etiam diuturnas guttæ quatuor in aqua Vitæ 302.16. In Ictero 303 tres vel quatuor guttæ proſunt, continuetur, donec patiens ſit reſtitutus, quod ſit in tribus ſeptimanis. 304 17. In Iliaca, Dyſenteria, Paralyſi, Apoplexia, Podagra in aquis appropriatis. 305 18. Ulcera interna etiam ſanat.

Doſis.

4. 5. & 7. guttæ incochl. vini Malvatici, vel aquæ Cinnamomi, vel alia appro- priata.

Uſus ejus ab extra.

1. Cum aquis appropriatis mixta, utiliter parti dolenti Podagricæ inungitur.2. Penetrat omnes venas, carnem, oſſa, & promovet omnium ulcerum curam.3. Ubi membra contracta, 306 & de ſede mota ſunt, ſive ſit contractura, ſive Apo- ſtemata, inunctio inſtituatur, cum appropriatis unguentis.4. Omnia ulcera cacoethea, inſanabilia, fœtida, ut Fiſtulam, Cancrum, Lu- pum & ſimilia Phagedænica cum inunctione continuata in parvo tempore ſanabis.

SPIRITUS SALIS COMPOSITUS.

Eſt & alius ſpiritus ſalis elegantior & purior, magnarum virtutum, ſed compoſitus ex nitro & ſale communi confectus, cujus præparatio compendioſior eſt talis.ꝶ. Nitri puriſſ??? & ſalis communis decrepitiana q. p. miſce cum tripla quantitate (alii quadrupla) argillæ ſiccæ & exinde igne nudo more ſolito ſpiritum provoca. Hujus ſpiritus ꝶ. ℔. adde ſalis communis fuſi ℥iiij. digere aliquandiu, ut nimitum ſal adjectum à ſpiritu ſolvi poſſit, & protinus per retortam deſtilla. Augebis hac ratione ſpiritum & fortiorem reddes, quem eodem planè modo cum novo ſale fuſo eadem quantitate ſumpto pro lubitu toties augebis, quoties & quamdiu placuerit. Ab illo ſpiritu per Balneum Mariæ abſtrahe phlegma & deinceps ex retorta ſpiritum rectifica, tandem cum alcohol vini conjunge ana, poſtea circulando, cohobando invi- cem ſpiritus iſtos, vini nimirum & falium inſeparabiliter unitorum. Hic ſpiritus adeo reſiſtit ſiti, ut hydropici non experaut per triduum.Poteſt etiam ex ſale marino dulce oleum elici hoc modo. Solvatur illud in aqua pluviali de- ſtillata & ſiltret???r & calcinetur igne moderato ſemper movendo, ne fluat, idque fiat 15. aut ſæpius. poſtea idem ſal extrahatur cum ſpiritu vini optimo, quo ab ato ſal lapilleſcet, ex iſtis cryſtallis cum argilla vel tetra ſigillata cruda impaſtatis fiat more uſitato ſpiritus fulgeſcens, ulterius cum alco- hole vini coniungendus & ſæpius cum eo per cohobia deſtillandus. Glorioſa eſt admodum apud chymicos de oleo ſalis dulci oſtentatio, ſed nunquam demonſtrari poteſt. Tale nimirum oleum ſalis dulce ſeu ſpiritus ſalis dulcis, ab ipſo ſale nul a deſtillatione elici poteſt abſque ſpiritu vini vel olei Tartari. Spiritus itaque vini ſolus eſt, qui dulcedinem hanc procurat, ſive ab initio eum ſale deſtillando conjungatur, ſive poſtea ſpiritus ſalis cum eodem ſæpius cohobando, deſtilletur: ſic nimirum non alio modo omnem acrimoniam à ſpiritu ſalis aufert, eumque ſubdulcem reddit, ſimi- li modo in cæceris ſpiritibus idem efficiendo.

CRYSTALLI SALIS DULCES INSTAR SACHARI.

???l Lege conſervat.???y Præſer- tim flatulenta ſi alvus ſit libera.

• ꝶ. Summit. origani.
• Juniperi.
• Fol. quercus.
• Abſinthii.
• Gallitrichi ana Miiij. vel v.
• Conorum abietum (Danzapffen der laͤngſten.)
• num. vi vel vii.

Coque cum aqua communi ad juſtam coctionem: Utrumque ſæpius repetiit, donec omnia( Ariduræ remediu̅. ) membra fuerunt reſtituta, ſæpius ſpatio octidui unam curam abſolvit. Magnum hoc ſæpe uſum habet in aridura membrorum. In ſchwindung der Glieder/ in inveteratis contracturis, adde oleum ſuccini. Prodeſt membrum affectum poſt inunctionem involvere pelli vulpinæ. Contracturis ni- mirum valde ſuccurrit. Vide practicam chymiatricam noſtræ editionis p. 236.

SPIRITUS SALIS NITRI. 307

Eodem planè modo 308 & ſimili Ignis regimine Spiritus Salis Nitri deſtillatur, qui per fumum rubicundum egreditur.Hoc ſaltem notandum quod ad j??? partem Salis Petræ purificati, tres partes argil- læ figulinæ admiſceri ſolent, pro efformandis globis oblongis, poſt exſiccationem de- mum ad opus adhibendis.

Uſus & Doſis.

In Colica: 309 Et hoc nemini videatur mirum, ſiquidem in ſimili affectu crudum Nitrum nonnulli offerunt: nam ſpiritus Salis microcoſmi efferveſcentia & malignitas ex hujus debito uſu mirè inhibetur & reprimitur.In Pleureſi.Prunella. 310 Miſcetur cum ana Spiritus vini, & de illâ mixturâ dantur ſcrupuli duo vel drachma integra in hauſtu aquæ Fontanæ tepidæ. Si in Colicâ utimur tunc ab ex- tra umbilicus olco Nuciſtæ expreſſo cum tantillo Zibeti admixto inungitur: Intolera- biles cruciatus & dolores confeſtim non ſolùm ſedat, ſed & diſcutit & reſolvit mali- gnos, crudos, nitroſos atq; vitioſos humores, qui niſi impediantur, ne ad partes nervo- ſas & articulos repant quod non rarò fit propter certam ſympathiam, qua cum tali- bus membris habent illi humores aliquid mixti, condolenda ſequitur articulorum [ID00190] impotentia, laxatio & reſolutio: Circa finem curæ 311 Enulæ Campanæ uſus Salem re- ſolutum efficaciter cxpellit. Porro Nitri ſeu Salis Fuſilis vires reconditæ à Filiis Her- metis ſemper in magno pretio fuerunt habitæ.

• ꝶ. Radicum Enulæ in taleolas ineiſæ ℥j.
• Seminis Fæniculi pulveriſ. ℥.
• A quæ meliſſæ ℔ij. vel iij.

Coque in diplomate ad horam unam & dimidiam, poſtea per manicam Hippocratis cola, colati primum hauſtum veſperi ituro cubitum, ſecundum manc, tertium etiam veſperi, & ita per- ge, ſi opus eſt, & cura erit abſoluta.

V. DIAPHORETICUM.

( Multi ſunt morbi qui ſaltem per ſuderem & pororu̅ emuncto- ria curari volunt, ut Peſtes & Pleureſes. ) SUdor in Peſte & Morbo Ungarico 312 eſt univerſalis evacuatio Veneni totius corpo- ris, non in ſanguine modo ſed etiam in habitu 313 corporis, adeoque in omnibus par- tibus hærentis: Hujus ſudoris beneficio Venenum, quod circumſtans frigus ad cor propulerat excluditur: Nam ut attractione ſpiritus, 314 ſimul etiam venenatam auram attrahimus, ita ſudore oportet illud ipſum ex omnibus membris exterminari: Nulla enim corporis pars, licet parva, aëris eſt expers: proinde ſudare omnes poſſunt: Ideo ſudor eſt univerſalis evacuatio, ſiquidem ferè tertia pars omnium morborum, qui corpus humanum infeſtant, per ſudorem curari poſſunt.

ANTIMONIUM DIAPHORE- TICUM. 315

ꝶ. lib. j. 316 Mercurii ſublimati per Vitriolum & Salem, adde tres libras Antimo- nii Ungarici, terantur invicem & miſceantur, ac retortæ Vitreæ 317 luto munitæ omnia indantur, adjuncto receptaculo clauſo, deſtillatio fiat in arena cum Ignis regimine, ne guttæ in collo inſtar Butyri congelentur, eo apparente mox carbo ignitus cum forcipe [ID00191] admovendus erit tam propè, ut vitro non noceat, & tamen reſolvat, idque toties ite- randum, quoties neceſſe fuerit: Liquorem egreſſum ſemel rectifica 318: poſtea calo- re 319 liquefactum effunde in vitrum capax, 320 quod collum longum habeat, & affunde a- quam Regis (alii ſolo Spiritu nitri 321 utuntur) guttatim ſaltem fiat, propter ſtrepitum 322 & efferveſcentiæ periculum, ubi videris totam materiam ſolutam eſſe planè, affunde exempli gratiâ ſi libra ſemis olei fuit, etiam lotonem unum auri 323 in aqua Regis ſeor- ſim prius ſoluti, ita mixtio manebit clara non turbida, & rubicundiſſimi coloris, alio- quin niſi ita proceſſeris, turbida fiet ſolutio, & aurum non verè ſe incorporabit, ac poſt abſtractionem apparebunt adhuc auri ſcintillæ micantes. Totam hanc claram & rubicundiſſimam ſolutionem pone in alembico benè lutato, addito capitello & re- ptaculo, juncturis benè munitis, ſervatis poſtea gradibus Ignis incipe phlegma abſtra- here (ſpacio duorum dierum operatio abſolvitur) ultimò fortificando 324 Ignem ita, ut fundus Cucurbitæ candeſcat: Parum ſe ſublimat, quod abſoluto opere, vaſe refrige- rato & fracto abiiciendum: reliquum in fundo etiam in parietibus hærebit, colore ſubflavo, inſtar Terræ ſicciſſimæ & hiantis, nullius ferè ſaporis: adhæret linguæ ſine corroſione inſtar cornu aduſti & calcinati. Alibra j. olei habebis poſt exſiccationem libram Terræ dimidiam. 325 Calx illa fixa non eſt edulcoranda, niſi velis, ſed in cruci- bulo per dimidiam 326 horam ignienda: Mirum, quod examen Ignis in crucibulo ſuſti- neat, & omnia corroſiva in ipſa mortua ſint.In uſu Chymico, quamvis hæc terra ſitiens fixa ſit, & beneficio vulgaris Sulphu- ris 327 arte admixti, auro in fluxu peculiari induſtria maneat admixta, non tamen in cine- ritio optatæ & expectatæ fixioni ſolet reſpondere.In uſu medico unum eſt è Spagyricis medicamentis maximè .Conſtitit mihi ferè ducentis Daleris, ego candido lectori cum reliquis gratis communico.

Vires & Uſus.

Arcanum ſummum in variis & ferè omnibus morbis per ſudorem & urinam ope- rans efficaciſſimè, non purgat, 328 nec debilitat ægrotantes, ſed plurimum ſudorem & urinam 329 moderatè ciendo, ratione auri 330 additi Naturam confortat.In Lue Venerea. 331

• Peſtc. 332
• Podagra. 333
• Hydrope. 334
• Febribus. 335
• Obſtructionibus & doloribus Lienis, 336
• Calculo. 337

Doſis 3. 5. 7. 8. grana in aquis convenientibus.Circumferuntur deſcriptiones Mercurii Vitæ, quibus nonnulli hoc corroſivum oleum per cornu Cervicum Saturni eſſentia eſſentificatum in pulverem Diaphoreti- cum redigere conantur. Operoſus eſt labor, 338 nec propria experientia optatum eſt [ID00192] deſideratum videre licuit eventum. Nam adhuc acredinem retinet ille pulvis, nec ita fixus eſt, ut hic noſter, per dicta corroſiva fixatus, quæ in hac operatione omnia mo- riuntur & evaneſcunt, quod ſummè mir andum 339 eſt. Ergò hac deſcriptione conten- tus ſis lector benevole, qua tibi vix offeretur alia melior.

VERA BEZOARDICI SOLARIS PRÆPARATIO.

DIAPHORETICUM SOLARE KORNDORFFERI.

Ex eo auro etiam fit Diaphoreticum illud magnum Bartholomei Korndorfferi, qui fuit Præ- ceptor Paracelſi: cum alcohole nimirum vini præſtantiſſimo, ſolvitur, ſeparatiſque fæcibus hæe ???olutio in Pelicano ad certiſſimum calorem Balnei & per menſem digeritur: interea temporis au- rum ſpirituale ab ipſo ſpiritu vini ſponte ſua ſeſe parat, inq; fundo vaſis ſeorſim quieſcit, fluctuando deſuper nobili menſtruo ſolo, quo per in clinationem caute ſeparato, calx auri aqu???s dulcibus ali- quoties eluitur & lentiſſimo calore exſiceatur. Tandem in juſtæ proportionis phiola hermeticè obſignata lento primum calore athanoris poſt auctiori figitur, donec in pulverem purpureum de- ???inat, qui denique in ſpiritu vini optimo ſolutus, inque una exigua doſi gurtarum iij. aut iiij. exhi- bitus vitam ſanitatemque conſervando omnes morbos per ſudorem expellit. Diaphoreticum tale, cui vix ullum comparari poſſet.

ANTIMONIUM DIAPHORETICUM, VEL AN- TIMONIUM FIXUM.

Eſt antimonium Diaphoreticum aliud, quod cum ejuſdem ſola calcinatione fit per nitrum. Unde nimirum per hanc calcinationem ter repetitam, quam alioquin chymici detonationem vo- cant, omnes ſulphureæ & Mercuriales partes pereunt, & relinquitur ſola pars terreſtris quæ vim exſiccandi & ſudorem promovendi obtinet. Deſcribit illud Beguinus in Tyrocinio chymico lib. 2 cap. 12. ſub titulo antimonii diaphoretici & quidem recte. Sed docuit experientia ipſa, in ela- boratione hujus medicamenti liquefactionem, quam ibidem Beguinus innuit, non debere eſſe me- tallicam ſed tantam, quanta ejus opus eſt ad fluxum inſtar ſalis injectæ mixturæ. Præterea poſt ternas ſingulas cum nitro calcinationes, illud ſemper aqua calida dulci eluendum eſt, & pulvis ſic- candus, qui extremò albeſcit. In qua ſane operatione acquieſcit Tyrocinium & alii. Sed longe ſubtiliores fiunt pulveres, ſi poſt extremam calcinationem, & aliqualem liquefactionem totum il- lud, quod remanſit, tritum coquatur in aqua fontana per aliquot horas, poſtea calens decoctum per filtrum tranſmittatur, & loco frigido relinquatur: ſic nimirum per hanc ebullitionem id, quod ſubtilius, in aqua ſolvitur & tandem præcipitatur in pulverem admodum albicantem & tenuem, ſæpius cluendum & exſiccandum. Quod ſiacerum deſtillatum immittatur in idem decoctum fil- tratum, facilius & celerius pulvis iſte cadit, majorum virtutum. Baſilius Valentinus in curru Tri- umphali antimonii ſub titulo florum antimonii fixorum ſeu pulveris albi antimonii (ſic nimirum ille & alii appellant) valde commendat ad interiora apoſtemata, ejus enim gr. xv. propinat quin- quies ſingulis diebus. Idem maxime prævalere ait in lue venerea eodem modo & doſi uſurpatum. Neque verò utrumque extra rem: In poſteriori adfectu cum ſpiritu Guiagaci ex hibitum mirabili- ter totam ſubſtantiam ſanguinis renovat & morbum Neopolitanum funditus extirpat.

BEZOARDICA MINERALIA VARIA.

Bezoardicum minerale aut ſit per ſe h. e. ſine ulla additione alterius metalli, aut fit cum iiſ- dem.

BEZOARDICUM MINERALE SIMPLEX.

Per ſe eſt primo id, quod voco Bezoardicum ſimplex, cujus Quercetanus ſæpius meminit, à clariſſimo Sennerto poſtea ex mea communicatione clarius expreſſum in Inſtitutionibus Medici- næ lib. 5. part. 3. Sect. 3. cap. 18. Per ſe ut fiat, expedita eſt ratio; Vel nimirum à ſolo butyro anti- monii rectificato, ſpiritus nitri ſubinde fortificatus terna deſtillatione prolicitur, demum calcina- tur, & fit Bezoardicum ſimplex albiſſimæ formæ & coloris, multæ efficacitatis. Aut poſtquam bu- tyrum antimonii ſemel factum, de inde ex ſcoriis reguli antimonii ſine marte facti prius cum aceto deſtillato (alii cum ſpiritu vini) tinctura rubra extracta, & in formam pulveris liberata, ae ſuper cundem pulverem butyrum antimonii denuo deſtillatum fuerit; idem rubicundiſſimi fiet coloris. [ID00195] Quod ſi igitur cum ſpiritu nitri more debito fixetur, fit Bezoardicum ſimplex, propria tinctura an- timoniali prægnans magnarum virtutum.

BEZOARDICUM SCHEUNEMANNI.

Bezoardicum minerale ſeu Nepenthes aliud deſcribit Scheunemannus in libello de fonte S. Annæ, quem vocat Hydromantiam p. 59. debiliori Draconi, hoc eſt, antimonii regulo addit mar- tem ante pugnam devorandum, quo devorato ad pugnam hoc eſt, deſtillandum producit, & con- feſtim magnas ebullitiones edunt h. e. incaleſcunt vehementer, atque ita deſtillat exinde butyrum, apparente ſerenitate h. e. poſteaquam omnia prodierunt, martem relictum poſt deſtillationem ab- luit: & ſolari æſtu reſuſcitat h. e. ſolvit in ſpiritu nitri, quem poſtea cum dracone hoc eſt, cum bu- tyro & ſpiritu nitro ſoluto ſolvit & deſtillat, atque ita figit more alioquin uſitato. Vide pluribus ipſum autorem.

BEZOARDICUM SOLARE.

1. Eſt ab ipſo autore deſcriptum, aurum nimirum ingreditur ſed admodum corpulentum nec aliquantulum attenuatum, ad edendum itaque vires minus habile, ut ſupra aliquoties demon- ſtratum. Præſtantius eſt hoc. 2. Solve aurum in aqua Philoſophica ſeu regia ex nitro & ammonia- eo facta, cujus præparationem docent commentaria noſtra ad Tyrocinium chymicum Beguini, à Glukradio edita in fine lib. 2. cap. 3. A ſoluto eandem aquam toties per retortam deſtilla, recenti ſolvente ſubinde affuſa, donec per retortam aurum tranſierit rubicundiſſimè, quod poſtea cum Mercurio vulgari ad fundum præcipita, (Mercurius iſte debet benè purificatus eſſe: alias noxiæ Mercurii fæces manent cum auro) denuo præcipitatum, & ab eodem per calcinationem liberatum prodit purpurei coloris. Hunc pulverem denuo in aqua regis ſolutum, & ad ſolutionem butyri antimonii decupla proportione cum eadem aqua Regis junctum evocato per retortam menſtruo, ao deſtillat onibus ſæpe repetitis poſtea per calcinationem ſub tegula (vnter einer Muͤffel) redue in pulverem, ſi lenis, ſi vero intenſior, ealcinatio inſtituatur in purpureum. Bezoardicum nullis non laudibus, dignum proptereaque magni faciendum.3. Idem aſſequeris fraurum per ſpiritum nitri foctificatum, ceu paulò antea oſtenſum eſt, ſolutum & quantitate auctum, dicta proportione cum butyro antimonii junxeris, & per menſtruu̅ repetitas ſeparationes demum calcinando in pulverem rubeum verteris.

BEZOARDICUM LUNARE.

1. Solve Lunam finam ſeu capellatam in aqua forti, abſtrahe ad ſiccitatem vel oleoſitatem in Balneo, ex hac elice per ſpiritum vini tincturam viridem, quam ſevocato paululum â Luna ſpiritu vini, junge proportione octupla cum butyro antimonii in ſpiritu Nitri ſoluto & l. a. deſtillando fi- ge. Habes Bezoardicum viridiuſculum ad capitis adfectus utiliſſimum, præſertim ad Eryſipelas capitis muliercularum, valde uſitata, vide praxin chymiatricam p. 13.2: Vel ex Lunâ ſulphure communi calcinata, cum ſpiritu urinæ, de quo in præparationi- bus M???crocoſmicis ſub titulo urinæ, ad extrahendum ex metallis vitriolo dixi, colorem cæruleum extrahe, quem ultro marinum vel Lazurinum aliâs appellant, quem, in aqua forti ſolutum, cum butyri decuplo antimonii in aqua forti liquefacti junge. Cæteris inſtitutis laboribus habebis ejuſdem, vel etiam majoris virtutis Bezoardicum Lunate.3. Ver ꝶ. Lunam finam, ſolve in aqua forti, eam præcipita cum oleo ſalis Tartari per de- liquium vel ſolutionem in aqua communi facta in vaſe majori. Præcipitabitur ad fundum inſtar goſſipii. Poſtea edulcoretur & cum aceto deſtillato extrahatur, runc acquirit colorem cæruleum, ſi vero diutius ſteterit, viridem. Cum hâc Tincturâ procede ut cum reliquis.4. Omnium vero præſtantiſſimum futurum eſt Bezoardicum Lunare, ſi luna cum ſpiritu nitri in vitriolum redacta, & eum butyro antimonii l. a. in pulverem fixatum fuetit. Hâc nimirum [ID00196] ratione corpus Iunæ à ſpiritibus nitri aliqnomodo tenuius redditum facilius cum butyro antimo- nii per minuta miſcetur, atque ad effectum medicum producendum efficacius fit.

BEZOARDICUM SATURNINUM.

Simili prorſus modo Bezoardicum ſaturninum ex vitro Saturni, quod fit ex minio & ſilici- bus ſimul fuſis & aliquoties cum eodem butyro antimonio rectificato, tincturam extrahe, illudque dicto modo cum ſpiritu nitri fige Eſt in omnibus affectibus ſplenis remedium efficax.

BEZOARDICUM JOVIALE.

ꝶ. Reguli antimonii ſine marte facti ℥vi. cui in crucibulo fuſo adde Jovis Anglici puriſſi- mi ſimiliter fuſi ℥iiij. ut fiat amalgama, poſtea in marmore reduc in pulverem ſubtiliſſimum, cui adde Mercurii ſublimati optimi partem æqualem h. e. ℥x. ac ex retorta ut ſupra, inde factum buty- rum ternis deſtillationibus cum ſpiritu nitri fige, poſtea calcina ignitumque in ſpiritu vini extin- gue, exſicca & ſerva. Fit pulvis gryſeus. Doſis à gr. 1. ad ij. potentiſſimè movet ſudores, ad omnia, maxime vero ad obſtructiones epatis, polychreſtum.

BEZOARDICUM MARTIALE.

Ex Croco Martis ſolius ignis beneficio ad perſcriptum Tyrocinii lib. 2. cap. 15. facto, cum bu- tyro antimonii rectificato in digeſtione elice Tincturam rubicundiſſimam: butyrum tinctura an- timonii imprægnatum fige cum menſtruo ſpiritus nitri more uſitato. Eſt ſpecificum & præſentiſſi- mum remedium in omnibus fluxionibus ventris, præſertim ab epate ortum ſuum capientibus. Co- lor ipſius epatis colorem refert Leberfarb. Vide Scheunemannum in hydromantia Paracelſica p. 59. ubi habet Bezoardicum martiale.

BEZOARDICUM VENEREUM.

Eodem planè modo ex ſquama æris elicitur Tinctura cum butyro antimonii correcto per digeſtionem, & cum toties decantato menſtruo ſpiritu nitri niminum figitur. Præter cæteras vir- tutes obtinet vim alexiteriam in qualibet gonorrhæa certiſſimam.

BEZOARDICUM MERCURIALE.

Ex vitro Mercurii vitæ, cujus deſcriptio tradita eſt, eum butyro antimonii correcto elicitur Tinctura rubea. Idem igitur per ſpiritum nitri fixatum, tranſit in Bezoardicum excellens virtute & prioribus non cedens. (NB. Si jungeres mercurium vitæ cum butyro antimonii & poſtea cum ſpiritu nitri figeres, quid quæſo inde fieret? an non egregium purgans correctum cum codem bu- tyro, in majori doſi exhibendum, cogita diligentter.)His itaque modis poſſunt Bezoardica ſeu Diaphoretica cum omnibus metallis fieri, in qui- bus virtuoſæ partes ipſorum metallorum cum butyro antimonii conjunctæ, per nobile menſtruum ſalis nitri ſimul figuntur, ac in nobiles medicinas abeunt: Quin imo ad eaſdem formulas illorum plura alia ex iiſdem effingi & confici poſſunt, de quibus prius ſeculum forſan non cogitavit. Eas nunc Libavius & nihil novi prolatum eſſe contentiosè dictitet.

SPIRITUS TARTARI.

ꝶ. Tartari vini albi optimi (quod frangendo videlicet niteſcit 340) libras ſex, [ID00197] lava ex aqua pluviali tepida, 341 donec nulla pulverulenta conſpiciatur ſpurcities, tan- dem è vino tepido 342 optimè eluatur, & ſiccetur ad Solem, vel in hypoc auſto, & redi- gatur in pulverem: Vel pulveriſatus Tartarus in aqua pluviali calida abluatur & ſolva- tur, 343 quod non ſolutum remanſit in fundo, in aqua pluviali coquatur, ut ſolvatur, poſt- ea filtretur, aqua paulatim evaporet, & ultima medietas in loco frigido ponatur, ut Tartarus iterum lapilleſcat, 344 & hic eſt Tartarus purificatus (per ſe etiam Catharti- cus, 345 ſi drachma una è juſculo carnis ſumatur) & ad deſtillandum aptiſſimus: Inda- tur Cucurbitæ luto oblitæ, 346 & aperto igne deſtilletur inſtar Aquæ Fortis, ita tamen adhibenda eſt multa cautio, ut commiſſuræ Receptaculi capaciſſimi probè adapti ſint diligenter propter ſpirituum penetrantiam luto munitæ, ne hujus aquæ ſpiritualis eva- nida virtus in auras evolet. Ignis Primò ſit lentus, poſtea fortificetur, donec omnes ſpiritus exierint, & Recipiens nubibus repletus iterum factus ſit tranſparens & pellu- cidus. Da operam, ne ignis nimium invaleſcat, propter ſummam ſpirituum penetra- tionem. Aqua primum emanat, deinde fœtidum oleum: ſeparentur per tritorium: 347 Aqua ſeu ſpiritus primùm corrigitur & rectificatur in cellario, collocando octiduum in gelidam aut madidam arenam: Oleum corrigitur ex aceto deſtillato per retortam igne aperto, tunc eliciatur cum aceto, atque emanat nunc rubrum, nunc citrinum, at- que ita ac etum recipit Empyreuma in oleum, & oleum aureo colore ſine fœtore ſuc- cedit. Spiritus ſeu Aqua poſtea in cineribus per alembicum deſtillatur, & rectificatur bis vel ter, ut ſit purus, nec ita odore gravis, qui tamen planè tolli ſine virium amiſſio- ne non poteſt. Si ſalem è capite ſuo mortuo arte extrahas, & ſpiritum hunc deſuper in Balneo rectifices, 348 tunc fœtor 349 magna ex parte perit: Eodem enim modo 350 omnia olea à fœtore per abſtractionem à ſuo Sale proprio rectificari poſſunt.Vel circula 351 illum ſpiritum cum ſpiritu vini ana in digeſtione, ita odor gratior erit: Vel ſupra Caryophillos poteris illum rectificare.Vel aliquot guttæ olei Vitrioli cum duobus vel tribus cochlearibus Spiritus vi- ni digerantur, & poſtea miſceantur cum Tartari ſpiritu, ſic etiam fætor perit.Sunt qui aquæ Roſarum aliquid propter odoris emendationem miſcent. 352

Obfervatlo.

Fœtor ille ſpiritus Tartari in totum non eſt auferendns, nec formidandus. cum habeat ſignaturam Fœtorum, quando videlicet in Peſte, vel in aliis morbis venenatis exhibitus, magno juvamine profluentes fœtidos ſudores è corpore copiosè expellit.

Vires & Uſus.

1. Præ omnibus ferè aliis medicamentis & Arcanis hoc ſolùm excellit in tollen- dis omnibus obſtructionibus 353 & putrefactionibus.2. Si ter quotidiè exhibeatur, multum facit in Paralyſi, totum enim corpus pe- netrat & roborat, 354 quod in hoc morbo maximè requiritur.3. In Hydrope etiam feliciter utimur cum Aqua Soldanellæ & Ebuli: Aſſu [ID00198] mitur etiam cum oleo Vitrioli, tunc aquas per urinam 355 pellit, quicquid hac viâ non perficitur, difficulter tentabitur aliâ. 356 4. Vitia menſtruorum retentorum corrigit. 357 5. Initia Lepræ profligat. 358 6. In Eryſipelate cum æquali pondere Theriacæ 359 circa finem morbi drachma j. exhibetur, ita tamen. ut venæ ſectio in robuſtioribus præcedat,7. Icteritiam & omnes inde exortos morbos expellit. 360 8. In Lue Venerea 361 ſingulare eſt medicamentum, ſi Turbit minerale ſimul exhibeatur: Expellit enim è Centro Luem internam, poſtea cruſtæ oleo Guajacino inunctæ decidunt.9. A Centro ad circumferentiam & ſuperficiem expellit omnem ſcabiem laten- tem, ſerpiginem, lentiginem. 362 10. Provocat ſudorem.11. Prodeſt Pleuritici & Anginæ. 363 12. In morbis capitis etiam utimur. 364 13. In Febribus. 365 14. In contracturis. 366 Hujus enim uſu Davidem Syderocratem Spirenſem quondam medicum, olim generoſam Dominam Catharinam Bappenheimiam, nunc in Chriſto quieſcentem, neque manus, neque pedes è doloribus Colicis moventem, ad perfectam ſanitatem, adhibitis etiam Balſamis externis, reſtituiſſe vidi.15. In puncturis Laterum. 367

Doſis.

A ſcrupulo uno ad duos in aquis ſpecificis & convenientibus.Sulphur Tartari verum, 368 ſummè cauſticu̅, ab Expertis Philoſophis olim in ma- gno ſemper pretio fuit habitum: Extrahitur beneficio ſpiritus Homogenii, & à qui- buſdam per ſe vel cum Leone reſoluto rotatur, an avidæ illorum expectationi ſatisfa- ciat, judicium eſto penes experientiam.

SPIRITUS TARTARI APERITIVUS COMPOSITUS.

Ex cremore Tartari, ut dictum eſt, prolecti ſpiritus ſimplicis ℔j. addunt ſpiritus vini ℥iiij. quibus mixtis vitrioli ad rubedinem mediocri igne exſiccati ℔ij. irrorant ſenſim imbuendo, dige- runt in Balneo per octiduum, mox per retortam adhibitis ignis gradibus omnibus pellunt. Totum deinceps quod prodiit, ſuper caput mortuum nigrum Tartari, ex quo nimirum ſpiritus ſimplex eſt factus, fundunt, per 24. horas digerunt, poſtea aquam Tinctura Tartari imbutam, per inclinatio- nem ſeparant, feces reſiduas Tartari ad albedinem calcinant, ex quibus per aquam prius tinctam ſal per horas 24. in calido relinquendo extrahunt, aquam vero hanc per filtrum purificant & ad con- tumaces obſtructiones viſcerum, ad fædos colores, febres diuturnas, aquam intercutem, magno cum ſucceſſu: exhibent à ℈i. ad ℈ij. in aquis appropriatis.

SULPHUR SEU TINCTURA TARTARI VERA.

Primo itaque præparatur Sal Tartari defæcatiſſimum, quod crebris ſolutionibus, coagula- tionibus & fuſionibus tandem acquiritur: Id ſumme depuratum in valido crucibulo igne valido fundatur inque fluxu tamdiu ſervetur, donec ex viridi colore in cærulcum tranſierit, tanræ acrimo- niæ & roſionis, ut ad guſtum linguæ admotum inſtarignis urat. Extrahitur per ſpiritum vini, ho- mogeneum nempe, ſuperfundendo eundem lentè non confertim, ad eminentiam 3. digitorum, ac relinquendo aliquandiu in frigido, poſtea vero in cineribus leniter ebulliendo, & hanc extractio- nem tamdiu repetendo, quam diu opus poſſibile fuerit. Separato autem per deſt???llationem ſpiritu [ID00200] vini manet liquor rubeus inſtar ſangvinis, odoris fragrantiſſimi, qui denique cum recenti ſpiritu vi- ni ad eminentiam unius digiti conjunctus, & in phiola lento calore Athanoris aliquandiu digeſtus, partim in forma liquida rubet. Ejus guttæ 4. ad viij. in vino generoſo exhibitæ per urinam vehe- menter pellunt inferiorum viſcerum morbos. Præſtantiſſimum in Melancholia hypochondriaca, hydrope, cachexia & omnibus obſtructionibus, remedium. Et quod admirari licet, alvi ſegnitiem vel à purgantium, vel pulvere ſerpentum crebro uſu, vel naturâ, vel ſenio contractam, mirificè re- ſtituit, & lubricitatem inteſtinorum ad expultricem virtutem excitandam promovet, ſi ſingulis die- bus ejus guttæ 2. vel 3. in vino ante ſomnum ſumantur.Tollit calculum renum & veſicæ. Ex ℔j. vix remanet ℥i. ſalis Tartari. Signum perfectio- nis eſt, quando in fluxu acquirit colorem cæruleum. Vide eriam Practicam chymiatricam noſtræ editionis p. 17. 114. 128. 136. 140. &c.

DIAPHORETICUM IN PERACUTIS PARACEL- SI VEL MIXTURA SIMPLEX.

Paracellus in conſiliis Medicis, quæ exſtant tomo 5. edit. Germ. in quarto pag. 128. facit men- tionem alicujus diaphoretici in peracutis, cujus rudimenta etiam habet in libro de Peſte ad Ster- zingenſes Tom. 3. p. 116. & 117. ejuſdem editionis. Illud verò eſt magnarum virtutum, propter eaq; non negligendum. Nonnulli hodierni Practici vocant mixturam ſimplicem. Eſt nimirum medica- mentum compoſitum per ſe, ex Tartari ſpiritu, ſpiritu Thetiacali, myrtha & ſpiritu vitrioli; ſed quod poſtea ad varias mixturas quorum libet aliorum miſcibilium, aliis morbis utilium: tanquam baſis uſurpari & miſceri poſſit, ejus reſpectu vocatur ſimplex. Conſtat ex tribus ſpiritibus, ſpiritu nimirum aquæ Theriacalis camphoratæ, ſpiritu tartari, & ſpiritu vitrioli, digna & elaboratione & conſideratione. Ejus præparatio eſt ejuſmodi. Primo fiat ſpiritus Tartari eo modo, quem dixi- mus. Deinde fiat ſpiritus Theriacalis hoc modo.

• ꝶ. Theriacæ Andromachi veteris ℥v.
• Myrrhæ tubræ finæ ℥ii.
• Crociorientalis ℥.

His mixtis in cucurbita ſuperfundeSpiritus vini correctiſſimi ℥x.Adaptato alembico conveniente cæco & juncturis benè clauſis reponuntur aliquandiu poſt fornacem, vel in æſtate ad ſolem. Poſtea impoſito alembico roſtrato apto (prius in eundem repo- nitur Camphoræ electæ Ʒij. tritæ) commiſſuris vero vaſorum diligenter obſtructis, leniſſimo Bal- nei calore extillatur liquor ab initio, qui tandem ebullitione Balnei augetur, & ipſa camphora ſi- mul tranſit & ſpiritus prodit elegans. Refrigeratis vaſis liquor deſtillarus affunditur materiæ, à qua evocatus eſt, clauſisque juncturis digeſtio primum, poſtea deſtillatio inſtituitur, eaque vel tertio re- petuntur. Atque hoc modo habetur aqua Theriacalis optima & penetrantiſſima, eum aliquot olei guttulis præſtantiſſimis inde ſeparandis contravenena & peſtem, doſis gutt. iij. vel iiij valde utilis. Deinde fiat ſpiritus li hoc modo. ꝶ. li Ungarici optime ſolvendo & coagulando purificati & mundati q. ſ. imbibe cum ſpiritu vini optimo, ut fiat quaſi paſta. Poſtea ex retorta forti igne nudo appoſito receptaculo capaci, deſtilla primo ſpiritum vini, ac inde etiam phlegma, gradibus nimi- rum ignis obſervatis: tandem urge fortiſſimo igne, donec omnes ſpiritus exierint. Refrigeratis va- ſis ex Balneo à deſtillato ſpiritu primum ſevocetur ſpiritus vini, poſtea & phlegma, reliquum vero ſpiritum li per reto tam ex arena pelle & habebis ſpiritum li correctum. Ex his tribus ſpiritibus fiat itaque illud Diaphoreticum Paracelſi in peracutis, hac proportione.

• ꝶ. Spiritus aquæ Theriacalis camphoratæ ℥v.
• Spiritus ri ℥îij.
• li ℥j.

Miſce & ſerva diligenter in vaſe clauſo in loco tranquillo. S. Diaphoreticum Paracelſi in peracutis. Doſis ejus eſt Ʒi. in convenienti vehiculo vel liquore, pro patient s???aut morborum va [ID00201] rietate. Eſt in infinitis graviſſimis præſertim acutis morbis ſummum Diaphoreticum. In epilepſia feliciter curanda excellit. Pleuriticis præſens eſt remedium, obſtructiones viſcerum ſolvit, inflam- mationes ſedat, venenum à corde ad exteriores partes per ſudorem expellit. Febrium æſtum com- peſcit, earumque materiam conſumit; melancholicis prodeſt Matricem frigidam calefacit, & ſuffocationes hyſtericas ſiſtit, menſtrua provocat, ſuperflua ſiſtit.

AURUM TRANSPARENS.

Coronidis loco pro tertio & quarto Diaphoretico adiicio aurum transparens, quod & per- ſpectibile vocant barbaro planè nomine, tum Panacæam ex ſulphure antimonii compoſitam, illud eſt vitrum antimonii translucidum, cui in fuſione admiſtum eſt aurum, a qua miſtione & transpa- tentia id nomen accepit. Præparatio cſt ejusmodi.ꝶ. Auti puriſſimi ℥. antimomi Ungarici ℥viij. pone in tigillo ad ignem, ut invicem funda- tur, & ubi fuſus eſt, effunde: Cave tamen ne in regulum abeat. Hanc mixturam probè probeque contere, ut fiat pulvis ſubtiliſſimus, qui calcinandus eſt eo modo, quo antimonium calcinant, quan- do vitrum conficere volunt, donec non amplius fumiget. Quando igitur pulvetem ita fixum habes, tigillum ad ignem pone, ut apprimè candeat, ut abeat in vitrum; Poſtea paulatim eo modo pulve- rem in vitrum funde, & fluat tantiſper, donec vitrum hoc ſit rubeum & transparens, quod bacillo aliquo ferreo explorare potes. Et invenies aurum in fundo crucibuli dimidia parte diminutum. Vi- trum in pelvim effunde, & habeb saurum transparens cum Vitro antimonii æquali pondere permi- ſtum. Accipc hujus auri transparentis pulveriſati ad placitum, ipſique affunde ſpiritum vini ex vino facti & optimè rectificati ad eminentiam 4. digitorum, & clauſo vaſe ſepone ad calorem digeſtivu̅, & ſpiritus ex auro extrahit Tincturam rubicundiſſimam, quam ad uſus reſervabis. Hic ſpiritus a ℥j. ad ℥iij. vel plures exhibitus movet ſudorem, mundificat ſanguinem ab omnibus impuritatibus & feculentiis tartareis, ſalem microcoſmicum reſolutum, ex quo hydrops, coagulat, & phlegmata noxia ex corpore exterminat, Podagricos juvat, & a dolore & morbo liberat, ſi præſertim cum ar- cano filicis fuerit propinatus, de quo infra in ſpecifico podagrico. Dolores ex lue venereâ in peria ſtiis brachiorum & tibiarum ortos mirificè tollit, ac inſuper in lue venerea feliciter curanda, præ- ſertim in delicatis, cum decoctis nobilibus chinæ, ſalſaparillæ & guaiac??? multum prodeſt. Curat ul- cera. In peſte & aliis morbis epidemicis magnum eſt ſolamen. Spiritus hic, nec vomitum, na??? aut ullam ſedem provocat, quod vulgaris vitri antimonii non facit, ſed cum impotu maximo pur- gat, quodalbo calculo probè notandum.

PANACÆA SULPHURIS ANTIMONII.

Panaceæ inſtar eſt ſulphur antimonii vetum, cum Regulo autimonii ad dictum jam in auro transparente modum fuſo & facto, junctum & fixatum. Habet nimirum in ſevim hydroticam, id- eoque quibuslibet morbis ritè recteque ex corpore expellendis inſervire poteſt. Præparatio eſt ta- lis. Ex cinnabari antimonii ſuprà ad flores butyri antimonii poſt butyrum deſtillatum concinna tè eliciatur ſulphur rubeum hoc modo: Fiat lixivium fortiſſimum ex cineribus clavellatis & calce viva ana, ut moris eſt, cum quo exactè purificato prius & filtrato cinnabaris antimonii pulveriſata ebulliat per 3. vel 4. horas: lixivium redditur rubicundum, argentum verò vivum in fundo vaſis fluit currens. Tinctum lixivium per inclinationem ſeparatum & adhunc calidum per chartam bibulam colatum quieſcat per horas 8. vel plures, atque ita ſulphur antimonii fundum peter in forma pulve- ris rubei, quod à lixivio ſeparatum, edulcorandum eſt aqua communi ſæpius, poſtea lento calore ex- ſiccandum. Hujus & Reguli antimonii ꝶ. ana V. G. ℥j. olei ſulphuris percampanam facti vel olei li Ʒiij. digere per aliquot dies in retorta vitrea in loco calido, deinde deſtilla ex arenâ ter coho- bando, urge poſtrem à vice igne quarti gradus per 12. horas, & erit totum flxum in igne remanens. Hujus ꝶ. ℥j. Salis ſeu Magiſterii corallorum Ʒij. Miſce exactè & fiat pulvis, Doſis à gr. x. ad xv. & xx. Repete exhibitionem ſæpius in morbis quibuslibet, præſertim verò in morbis epidemiis & ma- lignitatem aliqua̅ ſecum convehentibus. Vide etia̅ Practicam chymiatricam noſtræ editionis p. 14.

VI. CONFORTATIVUM.

COnfortans & corroborans 369 Internum & Innatum Balſamum, clarificando & mundificando ſpiritus Elementa omnia microcoſmi: In quo ſecundum Para- celſum non curandum calidáne res ſit an frigida 370: ſed arcani conſideranda vis.Ita curationes, quæ corroboratione, ſedatione & mitigatione abſolvuntur, tu- tiores ſunt, præſtantiores, altiores, utpote ad Balſami Innati Naturam ac proprietates propius accedentes, & quoad fieri poteſt cum prioribus curationum Indicationibus, id eſt, cum Purgantibus, Reſolventibus, Abluentibus, cum Diureticis, Diaphoreticis, & Mundificantibus miſceri & conjungi debent.Sic Natura confortata per , ſeu inſenſibilem Tranſpirationem, ſæpè etiam Critic è 371 per hæmorrhagiam ſpontè concitatam, materiam morbidam depone- re, & exonerare, magno ægrotantis levamine & ſalute inſperata conſuevit.

SAL 372 MARGARITARUM ORIENTALIUM.

Variæ excogitatæ ſunt viæ 373 ſolvendi Margaritas, per ſpiritum vitrioli, per ſpiri- tum Guajaci rectificatum: item per aquam Locuſtarum Quercus 374 novellæ: ſimpli- siſſima & optima videtur per acetum deſtillatum.Poſt ſolutionem abſtrahitur acetum ad ſiccitatem, & Sal aqua pluviali deſtillata, vel quod melius, Rore Majali ſupra Triticum collecto, ſolutum & filtratum denuò e- vaporatione ſicceſcat, reiterando quinquies vel ſexies hunc laborem, donec Sal can- didiſſimum habeas ab omni acetoſitate acri liberum.

Uſus & Vires Salis Perlarum.

Cordiale eſt nobiliſſimum, Auro potabili in temperatura & operatione, quam proxime accedit.1. In Contracturis, reſolutione Nervorum, Convulſione, & Phrenitide. 375 2. Corpus ſanum conſervat, 376 læſum priſtinæ ſanitati reſtituit; lac muliebre e- mendat, utriuſque ſemen ſexus auget & corrigit. 377 3. In confortatione cerebri, memoriæ, & Cordis conducit, in aqua Cinnamo- mi, Borraginis, Bugloſſæ, Salviæ. 378 4. Prophylacticum Apoplexiæ, & Vertiginis. 379 5. Exſiccat & conſumit omnes pravos humores 380 in corpore exiſtentes, è qui- bus Podagra, Arthritici dolores, & Febres ſolent exiſtere. 381 6. Contra Tabem, ariduram, & marcorem ſenilem, 382 7. Utimur etiam in Hydrope ad confortationem præmiſſis generalioribus. 383 8. Contra Calculum ſingulare. 384 9. Renovat, auget & confirmat humidum Radicale, ita etiam à ſenectute debi- litatis ſummopere conducit. 385 10. Certiſſimum præſervativum contra Paralyſin bis in ſept. 10. grana in vino Malvatico. 386 11. Mitigativum in morbo Venereo quotidie 10. grana ſumendo idque per 10. dies. 387 12. In Epilepſia ſingulare eſt medicamentum: uſus ejus per 6. ſeptimanasma- ne & veſperi. 388 13. Præſervativum in Podagra, quotidie 10. granis Salis utendo, & per 12. dies continuando. 389 14. Fortificat humorem Vitæ & Naturam internam in omnibus membris. 390 15. Contra Tremorem & pulſationem Cordis, 391 item animi deliquia in aqua Cinnamomi.16. Fœtum in utero etiam fortificat. 392

Doſis.

Doſis Salis à gr. 10. 12. 15. ad ſcrupulum j. ex aquis convenientibus, Cinnamomi, Bugloſſæ.Offertur etiam in aqua Roris Majalis 393 ſupra triticum, vel frumentum collecti.( Herbæ & flores inter deſtillan- dum fla- vas guttas emitten- tes. ) Vel ex Aqua Rorellæ vel Roris Solis, 394 quæ deſtillando flava egreditur, quod mirum eſt, ſicuti etiam Crocus facit, & Verbaſci florum ſuccus expreſſus inſolatus & deſtillatus.Notandum, ſi perlæ per acetum Botrin 395 reſolvantur, & edulcoratum Sal in cel- la ſuis menſibus in liquorem fluat, tunc hujus liquoris aliquot guttæ, 396 miro & jucun- do ſpectaculo coagulant optimum vini Alcohol in Butyrum ſciſſile. 397

• ꝶ. Succi limonum expreſſi & depurati ℔ij.

Cum ℔ viij. liquoris Betulæ menſe Aprili collecti, in olla devitreata leniter coquunt ad ca- ſum ℔ vij. cui denuo addendo ℔j. ſucci limonum primum deſtillant, poſtea ex cucurbita bis vel ter, hoc menſtruum ſervant in vitro probè obſtructo, deinde perlas vino lotas & exſiccatas integras in idem emittunt, inque liquorem inſtar vini recentioris ſeu muſti ſolvunt, quem poſtea in aqua me- liſſæ vel alia cordiali exhibent à Ʒ1. ad ℥. Communiſſima perlarum ſolutio eſt cum aceto; ſi ſci- licet ita proceſſum fuerit, quemadmodum autor jubet. Nonnulli ſic acetum conficiunt, deſtillant à cineribus Herbæ Kali geniculati ℔j. (quibus fiunt lixivia item ſapones, item iis utuntur vitrarii ad purificandum vitrum) ſenſim prius infuſi, propter metum ſcilicet efferveſcentiæ, aceti deſtillati optimi ℔vj. cohobando bis vel ter: Acetum tale fit dulce, & non admodum mordax; nee ta- men magnis caret viribus: dico enim, corallia, ut & perlas, ſolvit. Ex illa porro perlarum & co- rallorum ſolutione cum aceto deſtillato fiunt eorundem magiſteria, de quibus vide Tyrocinium chymicum Beguini cum notis meis lib. 2. cap. 19. Immiſſo nimirum in hanc ſolutionem oleo Tar- tari per deliquium comparato; lacteſcit ſolutio. Hac nimirum ratione perlæ & corallia ſoluta viciſſim à menſtruo liberautur & ad fundum paulatim ſubſident, ſæpius deinde decantato menſtruo ſolvente & præcipitante aqua dulci eluenda & exſiccanda. Magiſterii perlarum reſolubilis præ- parationem per ſuccum auri vide in praxi chymiatrica editionis Lipſenſis pag. 20. Cunctis iſtis menſtruis palmam facilè præripit ſpiritus quidam ſecretus, paucis cognitus, cum ſuo phlegmate, ſi perlæ, in marmore ſaltem tritæ; ſolvantur in hoc phlegmate: ſolutæ poſtea & à fecibus libera- tæ, cum pauxillo alterius ſpiritus infuſi præcipitentur in liquamen, inſtar ſpermatis, tantæ volati- ( Magiſte- rium per- larum bu- tyraceum, ) litatis, ut etiam viſu dignoſcatur in auras abire. Hac via præparatum Magiſterium corallorum & perlarum, dicitur Magiſterium perlarum Butyraceum, quia butyri inſtar in ore liqueſcit, de quo infra in magiſterio corallorum.M???g???ſterium perlarum Rivierii Medici Regis Galliæ vide in practica chymiatrica editionis noſtræ Lipſenſis p. 184. 185. Summum præſervativum arthritidis.

ARCANUM PERLARUM.

Præſtantiſſimum ex perlis præparatur arcanum, quod eſt magnarum virium, idque benefi- ( Spirit 9 Li- gni Gva- iaci. ) cio ſpiritus ligni Gvaiaci. qui conficitur hoc modo. Ex ſatis magna quantitate ſcobis ligni Gvaia- ci per retortam igne arenæ vel etiam nudo elicitur ſpiritus acidus, prodeunte ſimul oleo fætente. Hoc autem à ſpiritu eſt ſeparandum & aliis uſibus aſſervandum (rectificandum autem eſt oleum per panem toſtum & pauxillum Tartari omnem fœtidam emittit pinguedinem, præparationem etiam vide in practica chymiatrica noſtræ editionis p. 212.) Cum hoc ſpiritu rectificato extrahe perlarum pulverem in porphyrio rectiſſime levigatum, reponendo in lentam digeſtionem, & extra- ctio fit rubicundiſſima Reitera hanc extractionem, bis aut ter: Poſtea perlarum pulveres in igne leniter calcina & viciſſim extrahe ſemper cum novo ſpiritu Gvaiaci. Poſtremo perlas fortius calci- na, & idem ſal cum eodem menſtruo extrahe. Extracta omnia miſce & per alembicum in Balneo evoca phlegma, uſque dum in ſuperficie extracti liquoris apparuerit cicutula verſiculor, quæ ſignu̅ præbet abſtracti phlegmatis, ſoliusque arcani ſeu eſſentiæ perlarum cum ſpiritu Gvaiaci in forma coagulata quodammodo reſtitantis, quæ vix abinvicem ſeparari poterunt. Hæc eſſentia ſeu arca- num perlarum cum aquæ meliſſæ q. ſ. ſubito ſolvitur, inque rubentem pellucidum colorem verti- tur boni coloris ſaporisque elegantis. Arcani doſis eſt guttæ vi. ad xiiij.

QUINTA PERLARUM ESSENTIA.

Sal & magiſterium perlarum in medicina maximè ſunt utilia, præſtat tamen earum quinta eſ- ſentia, quæ nempe eſt interior & purior eorum ſuccus ſeu liquor per multas ſolutiones & digeſtio- nes tandem inde extractus. Ejus modum conficiendi docet Anſelmus Bood in libello ſuo de gem- mis cap. 38. lib. 2. pag. 87. ſed cum aliquota parte deſcriptio illa manca fit, ad amuſſim reſpondebit ſequens. Perlarum quantitas electa ſolvenda eſt in ſpiritu aceti vini, idque non aliter eſt abſolven- dum quam in autore eſt dictum: menſtruo aceto nimirum per deſtillationem remoto, ſal perla- rum denuo in novo aceto deſtillato ſolvendum eſt, & fæces removendæ, abſtracto denuo per deſtil- lationem menſtruo eodem, deinceps hæc operatio ſolutionis per ſpiritum aceti & coagulationis, ſemper rejectis fæcibus eſt peragenda, donec nullæ amplius feces ab ultimis ſolutionibus reſtite- rint, atque adeo ipſæ perlæ ab omni immunditie liberatæ fuerint. Hinc cum aqua pluviali vel Rore majali ſal perlarum purificatum eſt ſolvendum, & ſæpius remoto hoc menſtruo aqueo omnes ſpiri- tus aceti reſidui cum perlis, per deſtillationem ex cineribus auferendi, id quod oſtendit ipſius aquæ poſtremò deſtillatæ dulcedo aliqua, ſpirituum aceti ſeparationem factam eſſe coarguens. Huic ſali perlarum defecatiſſimo in phiola affunde alcohol vini rectificatum ad 2. digitorum eminentia̅, ac orificio vaſis benè occluſo illud ad digerendum pone in Balneo per 8. vel x. dies, perlæ cum tem- pore eſſentiam ſuam inſtarolei ſpiſſi ad ſuperficiem ipſius ſpiritus vini remittunt, quam caut è ſepa- ra, alioque alcohole vini ſuperaffuſo, æqualis temporis ſpatio digeſtione inſtituta cam toties col- lige, quoties viſum fuerit Convertitur autem totum verè ſal, relictis pauciſſimis feculis, in Eſſen- tiam. Hanc de novo cum ſpiritu vini ſepara & ſerva. Eadem porro perlarum eſſentia cum ſpiritu vini ex retorta per Balneum ſeu reverberatorium ſiccum inſtitutis cohobiis tandem omnis tranſit, majorum virtutum propter ſummam ſuam ſubtilitatem. De uſu hujus conſtat ex viribus ſalis mar- garitarum. Doſis a gutt. vi. ad x. vel ad xiiij.

SAL 398 CORALLORUM.

Eodem modo Sal Corallorum paratur, Concharum magaritiferarum 399, oculo- rum Cancri, & aliorum Cruſtaccorum lapidum 400.Reſolvuntur autem omnia hæc Salia menſib. Junio, Julio & Auguſto demum, in cellariis, ſupra porphyrium vel vitream tabulam, in liquorem, tunc enim propter An- ciperiſtaſin cellæ ſunt frigidiores: Aliis autem menſibus fruſtra reſolutionem attenta- ???is, aut ſolitis menſibus indicatis difficiliorem.Tincturam Corallorum 401 veram & genuinam apud neminem adhuc videre con- tigit: Optima enim quæ affuſione Aquæ mellis extrahi creditur, potius Tinctura A- quæ mellis eſt, quam Corallorum. Multa enim ſunt Menſtrua, ſi ſtant aliquandiu in di- geſtione, per ſe ſpontè rubeſcunt (ut in ſpiritu Terebinthinæ multoties licet rectificato [ID00206] videre eſt) & ita incircumſpectos decipiunt arbitrantes ſe Tincturam Rei ſolvendæ habere, cum tamen ipſius ſit Menſtrui ſolventis. Nec Spiritus vini Sali Corallorum affuſus licet coleretur in digeſtione Balnei rubedinem veram extrahere videtur. Sunt qui Corallos in Spiritu Salis ſolvunt, affundendo poſtea ſolutioni rectificatiſſimum vi- ni ſpiritum, quem ſupernatando dicunt tincturam ad ſe attrahere, & per tritorii ſepa- rationem & abſtractionem in B. per ſe poſtea recupari poſſe.

Uſus & Vires Salis Corallorum.

Sicuti coralli mirabiliter creſcunt, ita etiam mirabilia ſunt illorum arcana, my- ſteria, ſecreta & magnalia: quemadmodum enim rutilantes integri ex commentatione Paracelſi excellentes ſunt contra Phantaſiam, Phantaſmata, Spectra, Eveſtra, 402 Melan- choliam: ſic Sal uſu medico ſingulares virtutes etiam de ſe exhibet.1. Salis Corallorum ea vis eſt & Natura, ſanguinem in univerſo corpore ſic mundificare & renovare, ut omnibus morbis & affectionibus, ex ſanguine corrupto ortum ducentibus, breve intra tempus ſublatis ac ſanatis, corpori veluti redintegrato, alacris priſtinæ ſanitatis vigor reſtituatur.2. Siſtit omnes fluxus muliebres immodicos in aqua Plantaginis. 403 3. Omnes fluxus ventris. 404 4. Omnemſanguinis profluentiam & rejectionem, hæmorrhoidas. 405 5. Ad mundificationem vel renovationem ſanguinis in aqua Fumariæ vel Ci- chorii.6. Siſtit putredines, roborat Cor & ſpiritus vitales, ipſumque tuetur à labe Ve- neni. 406 7. Confortat & corroborat Stomachum & calidum innatum. 407 8. Omnes obſtructiones tollit, in præcipuis membris Pulmone, Jecore, Re- nibus. 408 9. Concretum ſanguinem dirimit. 409 10. In vehementiſſima ſuffocatione matricis 410, ubi omnia irrita, item in men- ſtruis ſuperfluis cum aqua Artemiſiæ, Meliſſæ, Pulegii.11. In Hydrope, Spaſmo, Paralyſi, Epilepſia, in aqua Cinnamomi continuando.12. Contra Calculum in aqua Ononidis:

Doſis.

A granis 6. 10. ad ſcrupulum j. vel duos ratione ætatis, & ſecundum morbi vehe- mentiam.In ovo ſorbili loco Salis communis, juſculo, vino generoſo, aqua Cinnamomi: poſſunt etiam tabellæ parari.

Extra.

Sanat ulcera. 411

PRIMUS MODUS TINCTURÆ CORALLORUM.

Corallia primum in aceto fortiſſimo ſolvantur, poſtea, ut autor noſter docuit, ablato men- ſtruo per deſtillationem ſal eorundem colligatur. Hoc ſal deinde imprægnetur aceto deſtillato tantiſper, donec nihil iſtius ſpiritus amplius in idem ſal recipi poſſit. Progrediendum itaque hac ratione: Ad ſingulas libras ſalis corallorum adde prima vice aceti deſtillati acerrimi ℥ij. & leniter inde deſtilla, exſtillabit ſaltem phlegma inſipidum. Secunda vice adde ℥iij. aceti prioris, & viciſ- ſim leniter deſtilla, atque ita perge, ſingulis vieibus aceti ℥j. adiiciendum, augendo & exinde de- ſtillando, donec acetum deſtillatum tam acre inde prodierit, perinde ac primò infuſum fuerit. Vi- de Tyrocinium cap. 3. lib. 2. de quinta corallorum Eſſentia, Beguini tamen proceſſus non eſt per- fectus. Sal iſte imprægnatus diebus 20. in Balneo calente putrefiat, & poſtea ex retorta in reverbe- rio clauſo ſive Balneo ſicco deſtilletur, ita tamen, ut prius phlegma inutile evaporet: poſtea pro- deuntes ſpiritus albicantes ſeorſim in capaci recipiente excipiantur & ita pergendum, donec omnes ſpiritus cum oleorubro inſtar ſanguinis prodierint. Hic ſpiritus eſt boni odoris, ardetque inſtar ſpiritus vini, eſtque denuo per retortam rectificandus remanente oleorubro Hoc nobile menſtruu̅, puta ab aceto partim ab ipſis coralliis productum, ex recentibus coralliis impoſitis ex trahit Tin- cturam rubicundiſſimam, quæ ſi denuò ab hoc ſpiritu deſtillatione liberata & tandem cum ſpiritu [ID00208] vini vel alia aqua cordiali & appropriata conjuncta, aut per cohobia cum iisdem volatilis facta fue- rit, eſt elegantiſſima corallorum Tinctura, ſuaviſſimi ſaporis, fragrantiſſimique odoris.

SECUNDUS MODUS TINCTURÆ CORAL- LORUM.

Altera Tinctura præſtantior priore, utut menſtruum illud ex corallis Tincturam extrahat, eſt tamen ex aceto deſtillato potius quam ex corallis ipiis. Hoc ergo, quia non ſincerum, inſtituto medico vix ſatisfacere poteſt. Eſt igitur alius modus perveſtigandus, quo Tinctura ex corallis ele- ganter extrahi poſſit; iſque eſt talis: Calcinantur prius corallia non pulveriſata ſed integra igne re- verberii primum lento, ut ſaltem viva flamma corallia in teſtis (ſcutellis terreis) in furno reverberii poſita, ſuperficie tenus tangat. Corallia hoc modo primo gradu albeſcunt, coloremque nativum abſcondunt. Tamdiu ergo gradibus ignis invicem ſuccedentibus corallorum corpus eſt fatigan- dum, donec ex albedine in flavedinem, & ex flavedine in rubedinem ſummam reducantur, corpore toto reddito ſpongioſo & levi, id quod plerumque biduo vel triduo abſolvitur. Hoc igitur ſignum dum in promptu fuerit, tunc demùm corallia beneficio graduum ignis facto ſunt habilia ad propria̅ tincturam in aliud menſtruum deponenda. Sic itaque præparata corallia ſi in ſpiritum vini, vel in alcohol ſpiritus roris majalis, iniiciantur, paulo poſt ſponte ſua in id idem alcohol tincturam depo- nant, fæcibus illis ſine ulla virtute in fundo remanentibus. Tinctura igitur hæc aliquantulu̅ men- ſtruo vini per deſtillationem inde ablato, fit rubicundiſſima cum quadam dulcedine. Eſt tantarum virium, ut poſt ejus uſum aliquoties repetitum, impoſſibile ſit ullam impuritatem in ſanguine to- tius corporis humani ſuperſtitem eſſe poſſe. Exhibetur in vehiculis convenientibus à gutt. iij. ad vj. viij. & x. Hæc ſanè Tinctura corallorum Medico commendatiſſima eſſe debet ob ſtupendas ejus vires, ut quæ cum ſpiritibus hominum magnam convenientiam habet.NB. Tincturam Corallorum in 2. part. Medullæ deſtillatoriæ Conradi Kunradts.

LIQUORES 412 GEMMARUM, UT RUBINO- RUM, GRANATORUM, HYACINTHORUM TOPASIORUM, Amethyſtorum, Cryſtallorum, item & Silicum ſic parantur.

Cum Sulphure 413 ter vel quater comburuntur earum pulveres 414 in igne Rotæ 415, in crucibulo cum cooperculo, ultimò Carbonibus tegitur totum crucibulum: ablui- tur Sulphur, & fæces 416 tritæ cum ana Salis nitri purificati miſcentur & calcinantur in tigillo clauſo in igne Rotæ ut fluant, Sal à pulvere propter corroſionem, aqua calida abluitur, poſtea pulveri edulcorato Menſtruum Terebinthinatum 417 affunditur, dili- genter primis horis movendo omnia, ne materia lapideſcat, ſic reſolventur: Men- ſtruum 418 poſtea abſtrahatur 419 in alembico, & Sal in fundo remanens dulcificetur ali [ID00209] quoties ſemper filtrando aqua deſtillata & evaporando. Poſtea illum Salem ſupra no- minatis menſibus ponito ſupra marmor in cella vinaria, ut in liquorem 420 reſolvatur. Feces in fundo remanentes poſt ſufficientem Menſtrui affuſi extractionem iterum poſ- ſunt comburi novo Sulphure, & pro ulteriori Extractione Salis denuomodo priori in uſum adhiberi.

ACETUM RADICATUM, QUOD HUSERUS ACETUM TEREBINTHINATUM VOCABAT, VERUM Menſtruum omnium duriorum Lapidum.

ꝶ Exempli gratia lib. 2. vel tres 421 Terebinthinæ, affunde ultimæ medietatis ace- ti deſtillati 422 libras duas, & deſtilla ſecundum artem in arena primò lento igne, donec acetum cum ſpiritu Terebinthinæ egreſſum ſit, poſtea auge ignem, & exibit oleum fla- vum (& aqua rubicunda acerrima, quando oleum rubrum vult ſtillare, ceſſandum eſt à labore.) Separa poſtea ſpiritum Terebinthinæ, & oleum ab aceto per tritorium, & ſolum acetum ſupra Zinziber 423 rectifica 424.Hujus aceti 425 parata copia in promptu habenda, cum illo enim dicto modo una opera ſolventur omnes lapides Paracelſi contra calculum, ut paulo poſt ſuo loco dice- tur 426.

OLEUM CINNAMOMI.

Oleum Cinnamomi 427 legi???mè præparatum, inter efficaciſſima confortantia Spa- gyrica referri poteſt.Et licet ejus præparandi modus cuivis in Chymicis exercitato ſit obvius: hic tamen obiter admoneo, aromata deſtillanda in pulverem non eſſe redigenda, ut qui- dam præpoſterè facere ſolent, ſed tantum in fruſta confringenda, modicumque con- tundenda, alioquin dimidio minus tibi olei ſuppeditabunt, ut periculo facto aliquo- ties ſum expertus.

Hac via major olei copia haberi poteſt, quàm vulgaribus de- ſtillationibus:

Confractum ſelectiſſimum Cinnamomum in retortam vitream immittas, & in Balneo vaporoſo 428 deſtilles, tunc exit Aqua & oleum 429 ſimul: Illam Aquam recenti li- gno affunde & perge in deſtillatione 430, quam continuaveris aliquoties dicto modo, habebis magnam copiam Aquæ & olei, fæces 431 in fundo omnino aridas, ſubnigras & inſipidas.

Vires & Uſus.

1. Omnia principalia membra corporis confortat, inprimis Ventriculum fri- gidum, Cor, & Cerebrum, anhelituſque fœtorem abigit, ejuſque ſuavitatem inducit 432.2. In univerſum Balſamo Naturali (ſicuti etiam oleum Caryophyllorum) re- ſpondet, intus putrefactionem arcet: Extrinſecus omnia recentia Vulnera ſeu ulcera conſolidat 433.3. Tollit Tuſſim frigidam, & Capitis dolorem 434.4. Cor exhilarat & omnia membra confortat, frillo inungantur 435.5. Provocat menſes 436.6. Partum promovet 437.7. In deliquiis animi ſingulare eſt medicamentum, ſicuti etiam Croci Eſſentia, per aquam Vitis 438 extracta, ſumma eſt medicina, ubi aliquis quaſi ad deſperationem 439 è nimia triſtitia venita.

Doſis 440 ???.

2. vel 3. guttæ è vino, aqua meliſſæ, vel alia ſpecifica.Hâc viâ ferè ex omnibus aromatibus Olea elicere poteris longè efficaciora & ſubtiliora, quàm vulgari viâ præparata: è Caryophyllis ſcilicet, Nuce muſcata, Ma- cere &c.Hæc Olea ſi in uſum medicum adhibere volueris, fiat hoc alvo aperta, & gravi- dis 441 ultra guttam non offerenda: Uſus Olei Cinnamomi convenientior hyeme, quàm æſtate.Fuerunt qui mediantibus hiſce Oleis aromaticis Calci auri 442 peculiariter præpa- rato extraxerunt eſſentiam coloratam magno ægrotantium juvamine in uſum medi- cum adhibitam.Igitur ꝶ. olei caryophyllorum Ʒv.

• Cinnamomi
• Thymi ana Ʒij.
• Tiliæ Ʒj.
• Olei camphoræ per aquam fortem ſoluti Ʒiiij.
• Calcis ſolis ſubtiliſſimæ Ʒiij.

Hæc ſingula ſigillatim in ſuis vaſis ſtatuantur præſentia: celeriter enim res expedienda eſt: in promptu inſuper ſint duæ conchæ vitreæ ſatis capaces, quæ, ad miſcendum ſuperiora, probè ter- ſæ & idoneæ ſint. Una concha capit oleum camphoræ: in hoc calx ſolis immittatur, & ſimul o- leum caryophyllorum infundatur, ſtatim omnia fervere & ebullire videbuntur. Extemplò itaque ex illa conchâ in alteram; hinc inde transvaſando, totum mixtum fundatur, ac refundatur, ut, cum incaleſcere & ebullire viſa ſint, calx ſolis ſimul cum illis miſceatur, & inter bulliendum quaſi ſolvatur: fiunt enim omnia rubicundiſſima, & craſſa, inſtar ſanguinis. Dum hæc transvaſando perficiuntur, deinceps etiam reſidua addantur olea, ac, identidem transvaſando, miſceantur omnia diligenter. NB. Conchæ vitreæ, quemadmodum & olea ad hanc operationem requiſita, debent planè eſſe ſine omni phlegmate aquoſo; alioquin res ipſa non ſuccederet. Hanc igitur compoſi- tionem Thurnheiſſerus pro magno ſecreto habuit, & admodum carè vendidit, ſcilicet ℥. pro 18. Imperialibus. Atqui Philoſophus Hermeticus hanc empiricam & craſſam operationem vituperio [ID00212] dignam exiſtimat: eſt enim fallax & nimis à vetitate aliena. Camphora quidem ab aqua forti redigitur in olcoſum liquorem: ſimul enim ſpiritus illius aquæ fortis in ſe continet: oleum itaque revera non eſt. Jam igitur quando miſcetur liquor hic cum cæteris oleis pinguibus, fit mu- tua ebullitio, quæ non aliunde eſt, quam à ſalium aquæ fortis ſpiritibus, aliâs ſimili modo cum aliis oleis, propter contrariam naturam pugnantibus: parum itaque ac fere nihil de Sole ſimul ſolvi- tur; aut, ſi quid ſolvitur, id à nullo oleorum fit; ſed merè ab ipſis, corroſivis ſpiritibus, invicem ab oleis incaleſcentibus. Præterea eadem olea, ſine calce Solari inter ſe, eo ut diximus modo, confuſa & miſta, deinceps craſſa fiunt & rubent: hæc igitur rubedo eſt ab ipſis non protinus ab auro. Quid itaque de iſtiusmodi fucis boni ſperandum ſit, modò liquet. Veriſimile igitur eſt au torem noſtrum parum & nihilhiſce attribuendum, obiter ſaltem monere voluiſſe, nec tantam ſtul- titiam defendere.

ELIXIR 443 PROPRIETATIS PARACELSI.

ꝶ. Myrrhæ Alexand.

• Aloës Epat.
• Croci Orientalis 444 ana unc. 4.

Pulveriſentur omnia diligenter, & in vitrum indantur, humectando optimo Spi- ritu vini Alcoholiſato, poſtea affunditur rectificatum oleum Sulphuris per campanam factum (præparetur illud oleum è Sulphure flavo vel ſubgryſeo, tempore pluvio 445, ſic majorem copiam habebis) ad eminentiam 4. digitorum, ponatur in digeſtione & cir- culatione per duos menſes 446, tandem quod tinctum & extractum fuit per inclinatione̅ ſepara, materiæ in fundo reſtanti bonum Spiritum vini affunde, & circulando per men- ſes duos iterum coloratum extrahe, ſepara, ac prioriliquori colorato miſce. Fæces in fundo lentè 447 deſtillentur, quod primum egreditur, addatur ſuperiori Tincturæ, & ita per menſem adhuc ſine deſtillatione 448 circulentur. Sapor eſt ſuavis, non amarus, mul- to minus Empyreuma ſapiens, ut fieri ſolet vulgariter deſtillando.Diligenter obſervandum, materiam primo irrorandam Spiritu vini 449, ut fiat qua- ſi paſta, & demum oleum Sulphuris affundendum, alioquin tota materia in nigredi- nem 450 comburetur, id quod Paracelſus ſtudiosè occultavit.

Vires & Uſus.

Balſamum priſcorum eſt, ut Paracelſus ait, tenuium prorſus partium calefaciens, & ſiccans, ſicque à putrefactione conſervans. Eſt perfectum Elixir, in eo ſuntomnes virtutes. Naturalis Balſami, & virtus conſervativa maxima, præcipuè in ſenibus.1. Miranda in affectionib. Thoracis & Pulmonis præſtat 451.2. Adverſus peſtiferæ Luis contagia populatim graſſantia, aëremque corruptu̅ mirè efficax 452.3. Humores Ventriculi diverſos educit 453, ſtomachum cum inteſtinis confor- tat, & à doloribus præſervat 454.4. Hecticis, Catharroſis & Tuſſientibus in genere ſubvenit, & pectus mundi- ficat 455.5. Capitis & Stomachi refrigerationi prodeſt 456.6. Hæmicraniam & Vertiginem curat 457.7. Oculorum caliginem depellit 458.8. Cor & memoriam confortat 459.9. Paulatim Pruritum, dolorem item Iliorum & Coſtarum levat 460.10. Calculos Renum rumpit 461.11. Quartanam curat 462.12. A Paralyſi & Podagra præſervat 463.13. Intellectum & omnes ſenſus acuit 464.14. Melancholiam aufert, & lætitiam adfert 465.15. Senectutem fortiſſima juventutis converſatione arcet, accanitiem retar- dat 466.16. Vitam ex nimia cibi & potus ſumptione abbreviatam prolongat 467.17. Vulnera & ulcera interiora brevi conglutinat tempore 468.18. Omnes demum tàm calidas, quàm frigidas infirmitates occulta quadam pro- prietate curat.

Doſis.

à 6. ad 10. & 12. guttas in vino vel aqua convenienti & ſpecifica.

BALSAMA CONFORTANTIA 469 BENE- FICIO CERÆ INSPISSATA.

Quia Olea Aromatica forma liquida propter effuſionis periculum, aut [ID00214] vitri rupturam, ſatis aptè & commodè circumferrinon poſſunt, cœperunt Chymiatri cogitare de modo inſpiſſandi, ita ut illorum varia pixidibus ſtanneis aut argenteis, ſed probè inauratis, eò commodius circumferri, & urgente neceſſitate ad manus eſſe poſ- ſint.Ad illa autem conficienda ſatis ſit hac vice ſolertibus ſaltem innuiſſe, requiri ad cujuſque præparationem tàm Oleum deſtillatione prolectum, quàm Tincturam per S. v. Alcoholiſatum extractam & inſpiſſatam per ſeparationem ab eodem Spiritu: I- tem Salem poſt incinerationem miniſterio Aquæ ſuo capite mortuo prolectum: Me- dium, quod juſtam conſiſtentiam dat, raſuram eſſe Ceræ albæ ſæpius in aqua Roſarum coctæ, ut acredo tollatur, nec ullam ſaporis alienam qualitatem referat: Hæc omnia ſi debito & Chymico artificio miſceantur, habentur odorifera Balſama aromatum & vegetabilium, tam pro externo illitu, & inunctione Narium & Temporum, quàm pro interno uſu efficaciſſima, ſecundum ſimplicium uſum & proprietatem.

BALSAMUS FÆNICULI.

• ꝶ. Tincturæ Fæniculi ex ſemine per ſp. vini factæ ℥iij.
• Ceræ albæ ℥.
• Olei Fæniculi Ʒij.

Ceram optimè mundatam, & raſam tenuiter, leni calore ignis funde, fuſæ adde oleum, & extra ignem ſpatula ferrea agitando miſce, donec conſiſtat; adde poſtea Tincturam cum ſpiritu vini extractam, & iterum miſce. Cum omnia jam ad conſiſtentiam ſuam perductæ fuerint & refri- xerint, adde ſalis Fæniculi ad ſingulas uncias totius compoſiti drachmam ſemis, quæ faciunt Ʒij. atque ita ſervetur uſui. Quia vero cera per vetuſtatem rancida fit, & hinc talibus compoſitioni- bus ingratum ſaporem conciliat, inſuper naturæ emplaſticæ & eſſentiæ craſſæ perſpirationem pro- hibentis Galenus lib. 7. de medicam entorum facultatibus, ideo & poros claudat, clauſis vero po- ris, ſterilem balſamorum operationem ſubſequi neceſſe ſit; & ſterilem operationem non niſi effe- ctus ſterilis ſubſequatur, in compoſitione horum balſamorum cera videtur inutilis, ut igitur hæc omnia evitentur, prudentes medici ex oleo Nucis Moſchatæ expreſſo per ſpiritum vini Tincturam extrahunt, donec corpus albiſſimum reſiduum fuerit; Quod cum plane inſipidum nulliusque qua- litatis peregrinæ capax ſit, id, loco ceræ vel mannæ ad conſiſtentiam balſamis conciliandum ſu- munt, oleo nempe & tinctura aromatum, cum eorundem ſale, in iſtud magma immiſtis. Alii craſſa- mentum ſumunt, quod poſt expreſſum oleum ex nuce moſchata relinquitur & ſpiritu vini extra- hunt, procedunt ut jam dictum. Ad Balſamorum ex vegetabilibus confectionem maximè condu- cit medulla ex oſſibus cervinis ſumta & eliquata ac poſtea ſepoſita: Hæc poteſt eſſe baſis genuina etiam & maxime conveniens ad oleorum & principiorum impaſtationem.Balſami cinnamomi deſcriptionem & uſum vide in Practica chymiatrica editionis noſtræ ve- ræ Lipſenſis p. 18.

AMBRA ESSENTIFICATA.

Septenarium conrortativorum ab autore noſtro poſitorum claudar ambra rectificata, cujus uſum ſæpe laudavit Imperator Rudolphus: eam vero compoſitionem accepit à Regina Angl???æ Eli- ſabetha, cui in uſu magno pariter cadem fuit. ꝶ. Ambræ Gryſeæ puræ & probæ partes viij. Moſchi odorat???ſſimi p. 1. & pauxillum ſacchari candi albiſſimi, omnia pulveriſentur, poſtea ſupra marmor cum ſpiritu roſarum ardente, de quo Tyrocinium lib. 2. cap. 2. ſub titulo aquæ Roſarum ardentis, terendum invicem & quidem diutius, ſæpius aliquid de ſpiritu Roſarum ardente affundendo, ut to tum fiat inſtar pulmenti. Hoc reponatur ad vitrum diligentiſſimè clauſum, ac ſubtus terram in æſtate defodiendo, ſerva per menſem, vel ſesquimenſem, donec???totum fiat homogeneum. Hunc denuò cum novo ſpiritu & Roſarum terendo distempera & rurſum priori modo, repone, poſtea o- mnia ad uſum reſerva. Doſis eſt inſtar piſi minoris in liquore vinoſo. Omnium viſcerum confor- tativum ſummum, imprimis verò vim generandi unice promovet, vide infra ſpecificum venereum ex ſatyrione & pane.Spiritus fuliginis deſcriptione̅ & uſum vide in Practica chymiatrica noſtræ editionis p. 18. 19.Auri potabilis Anglici, Liquoris hyacinthi deſcriptio & uſus extat in Practica chymiatrica e ditionis Lipſenſis p. 21. 22.

VII. ANODYNUM 470, MITIGATIVUM, SOMNIFERUM SEDANS.

MUlti ſunt morbi, qui abſque Anodynis ſanari non poſſunt. Ergò in omnium morborum curationibus, ubi dolorum comites, vigiliæ, viriumque reſolutiones adfuerint, Anodyna intrinſeca appropriata poſſunt adminiſtrari, ut ablatis ſymptoma- tum ipſis radicibus pernitioſorum cruciatibus, amica quies Naturæ reddatur.Somnus enim eſt arcanum in medicina, ſupra omnes gemmas & Lapides pretio- ſos: Et qui in arcanum ſomniferum à vera Eſſentia ſumptum (quando videlicet mor- bi inimici quieſcentes intempeſtivè à ſomno excitati ſunt) poteſt Naturæ egenti com- modè applicare, magnifaciendus eſt apud ægrotum medicus.

LAUDANUM 471 PARACELSI LAU- DATISSIMUM.

• ꝶ Opii Thebaici 472 uncias tres.
• Succi Hyoſcyami debito tempore collecti, & in Sole prius inſpiſſati un- ciam j. & ſemis.
• Specierum Diambræ & Diamoſchi fideliter diſpenſatorum ana uncias duas cum dimidia.
• Mumiæ Tranſmarinæ ſelectæ unciam ſemis.
• Salis Perlarum.
• Corallorum ana drachm. iij.
• Liquoris Succini albi per Alcohol vini extracti.
• Oſſis de Corde Cervi ana drachmam j.

• Lapidis Bezoartici.
• Unicornu animalis vel mineralis anadrachmam j.
• Moſch.
• Ambræ ana ſcrupulum j.

In defectu genuini auri potabilis nullis corroſivis inquinati addantur

• Oleorum Aniſi
• Carui
• Arantiorum
• Citriorum
• Nuciſtæ
• Caryophyllorum
• Cinnamomi
• Succini ana guttæ 12.

Fiat ex his ſecundum artem Chymicam maſſa ſeu Extractum, è quo ad neceſſarios uſus poſſint pilulæ efformari.

OBSERVATIONES in præparatione Laudani.

1. Radices & cortices Hyoſcyami juniores, recentes, ſucculentæ, exteriores, (abjecto interno trunco lignoſo) colligantur Sole & Luna exiſtentibus vel in Ariete vel in Libra ante plenilunium, alii colligunt, ſi fieri poſſit, in ipſa hora, quando Luna in dictis Signis renovatur. Expreſſus ſuccus deſpumatus, & filtro trajectus in loco calido coagulatur ad ſpiſſitudinem mellis, & poſtea in Sole indureſcit, ab hoc Spiritu vini Tinctura extrahitur.2. Opium purgetur prius in liquore Hyſſopi, vel aqua deſtillata 473, ut cum Aloe fieri ſolet, poſtea extrahatur etiam Spiritu vini 474.3. Succus Hyoſcyami & opium (antequam miſceantur reliquis prius in dige- ſtione rejiciant ſua ſulphura & venena) noxia (quod ſpumæ inſtar ſuperficiem petit) inde enim tàm varia & calamitoſa proveniunt ſymptomata illis ægrotantibus, qui Opio & Hyoſcyamo non debitè deſæcato utuntur, quod à pauciſſimis hactenus animadver- ſum, hîc quoque Rempub. Chymicam celare nolui.4. Extrahenda extrahantur Spiritu vini rectificato, quo diutius poſteâ invicem digerantur, eò potentior etiam erit operatio.5. Pro mulieribus & hyſtericis propter ſuffocationem matricis Ambra & Mo- ſcus omittantur in compoſitione vel ad ſupprimendum odorem, aliquot grana Caſtorei addantur ad doſin unam, antequam mulieribus exhibcatur.6. Fæces Opii, Hyoſcyami, ſpecierum Diambræ &c. poſt Tincturæ extractio- nem calcinantur, & Sal ſecundum artem extractum miſcetur circa finem integræ com- poſitioni.7. Ab omnibus illis, quæ Spiritu vini extracta ſunt, tandem poſt digeſtionem duorum menſium, ſpiritus vini in Balneo iterum abſtrahatur ferè admellis conſiſten [ID00217] tiam, & tum demum Sal perlarum, Corallorum, Mumia trita, Lapis Bezoar, Unicor??? nu 475, Os de Corde cervi, Moſchus, Ambra pulveriſata miſcentur: Et quia Olea de- ſtillata difficulter Extracto miſcentur & ſemper ſupernatare ſolent, omnib. Oleis no- minatis in vitro prius invicemmixtis aliquot guttæ Spiritus vini affundi ſolent, & dili- genter commiſceri, ita invicem uniuntur, & poſtea facile permiſcentur toti compoſi- tioni, quæ tandem in lentiſſima cinerum digeſtione in alembico cæco per menſem ma- joris efficaciæ & operationis ergò fermentari poterit.

ANDYNUM SPECIFICUM PARACELSI.

Anodynum ſpecificum admentem Paracelſi in Archidoxis exſtat; ejus deſcriptio eſt ſequens. Fiat primo aqua ex ſpermate ranarum, ceu docet autor noſter infra in ſperniola compoſita. ꝶ. Hu- jus deſtillatæ aquæ, ſucci aurantiorum acidorum vel etiam limonum ana ℥vj. opii Thebaici crudi (melius tamen à ſulphure ſeparati) Ʒj. Cinnamomi, caryophyllorum, croci orientalis ana ℥. ſtent per menſem in ſole vel fimo equino pro maceratione, poſtea cola per expreſſionem, deinde per chartam colatam aromatiza cum Ambræ ℈iiij. Moſchi ℈. Solutionis vel ſalis corallum, perla- rum ana Ʒ. Ex remanentiis in cinerem redactis fiat ſal, qui admiſceatur. Serva pro uſu interno. Doſis à Ʒj. ad Ʒiij.

LAUDANI OPIATI SINCERA DESCRIPTIO.

Laudani opiati cum opio (eſt nimirum laudanum etiam ſine opio, & tamen anodyn um, à ſulphure nimirum vitrioli, de quo paulò poſt) compoſitio ſincera & facilis mihi uſitata eſt hæc. [ID00218] ꝶ. Opii Thebaici, ſinceri tenacis nec emarcidi q. p. ſcinde in particulas ſeu bracteolas parvas & te- nues, ac in ſcutella vitrea igne lento arenæ vel cinerum exſicca tantiſper, donec ſponte ſua & cum digitis in pulverem comminui poſſit, ac benè & aromaticè oleat, ab initio nimirum groſſum & fæ- tidum ſulphur valde fætet. Ablato ſeu evaporato hoc fætido ſulphure, in quo omnis conſiſtit vis narcitica & ſtupefactiva, extrahe cum aceto deſtillato opium correctum, ſuperfundendo illud ad ſupereminentiam v. vel vi. digitorum & aliquandiu in calido relinquendo; Acetum coloratum â fe- cibus per filtrum trajiciendo ſepara, rurſumque recens acetum fecibus affunde, id quod repetita di- geſtione colore rubicundo tinctum fuerit, denuo priori modo ſepara, & ulterius ab extractione ceſſa, acetum coloratum omne in Balneo deſtilla uſque ad mellaginem ſeu extractum ipſius opii. Hajus ſi fuerit ℥j. adde Magiſtèrii vel ſalis corallorum & perlarum, de quibus ſupra de ſpecificis confortativis, ana Ʒ. extracticroci cum ſpiritu vini facti Ʒij. Miſce omnia diligenter & ſerva, in fine addi poſſunt aliquot guttulæ olei caryophyllorum. Hoc laudanum eſt penè inculpabile & ſe- cure ſine omni alicujus peregtinæ affectionis metu poteſt adminiſtrari; id quod ſanè de utraque autoris noſtri compoſitione utut induſtriè admodum concinnata, ſperare vix licet. Doſis à gr. ij. ad iiij.

USUS LAUDANI OPIATI.

Uſus generalis laudani opiati eſt: 1. Dolores omnes ſedat. 2. Somnum inducit. 3. Omnem fluxionem ſiſtit. 4. Ardorem conſumit. 5. Naturam confortat, &c. Uſus ſpecialis in delirio, phrenitide, febribus, pleutitide, vomitu & athridite, lumbagine, uteri ſuffocatione, morbo comi- tiali &c. uno die, niſi ſummus dolor efflagitet, bis dari non debet. Crollius ter exhibet, veſperi, media nocte, & manè. Vide Practicam Chymiatricam p. 23. 24. 25. &c.

LAUD ANUM SINE OPIO.

De Laudano, quod nullum capit opium & tamen anodynum eſt, à ſulphute vitriolato ano- dyno fixo, (quod ſe vidiſſe negat autor infra de ſpecifico ſtomachico) multa tum apud Quercera num, præſertim in conſilio de nobili virgine, tum etiam apud Libavium in ſyntagmate arcanorum dicuntur & enarrantur, veriſimile tamen mihi eſt, neutrum ipſorum ipſius præparationis modum, multo minus elegantem inde compoſitionem laudani præſtantiſſimi, & ex eodem aliorum duo- rum, quorum unum eſt Epilepticorum, alterum matricis ſuffocationum, ſciviſſe. Ego ne videar id ipſum invidiſſe vel occultaſſe, facillimum & veriſſimum modum præparandi ſulphur li anodynu̅ docebo, & quomodo deinceps cum eodem alia duo Laudana excellentiſſima fiant candidè expli- cabo.ꝶ. Limaturæ Martis puriſſimæ ſine omni pulvere part. 1. li Ungarici cærulei, aut li Ve??? neris de quo infra in ſpecifico ſtomachico, Partes ij. tere & miſce omnia diligenter, im bibe in cu- curbitâ vitrea ad imum detruncatâ acero deſtillato, ut ſupernatet digitum dimid. Poſtea coque & coagula igne arenæ ad ſiccitatem, in fine vero urge igne paulum factiori, ut nimirum quodam- modo rubefcant. Huic pulveri affunde aliud acetum deſtillatum recens, ad eminentiam quatuor digitorum, relinque in calido per aliquot horas, & tingetur acetum, quod deplendo filtra, aliud affunde, idque ſimiliter tinctum inclinatione ſine fœcum perturbatione aufer, ut antea: atque ita procede, donec acetum non amplius tingatur. In hoc aceto collecto & tincto ſulphur li urens; ſi nimirum explorandi gratia, ex ejus aliquora parte acetum evaporaveris, & quod reſtabit aliquo ties aquâ fontanâ purâ edulcoraveris, illudque ſedulo ſuper charta emporetica igne lento exſicca veris, videbis igne admoto ???mmam concipere, & penitus etiam abigne corrumpi inſtar ſulphuris. Hoc ſulphur li ita dgitur & anodynum redditur. In acetum tinctura ſulphuris impra- gnatum, immitte gu???tatim olei Tartari q. ſ. ilicoque ſulphur præcipitatur & figitur. Acetum de- ſtillatum ſupernatans abiice & pulverem in fundo relictum aquà ſontanâ aliquoties curiosè admo- dum elue, & habebis ſulphur li anodynum & fixum, tantoperè depræ dicatum & à multis quæſi- tum, idque baſis ſit ſequentium paucis cognitorum laudanorum. Vide etiam Praxin chymiatricam noſtræ editionis pag. 23. 24. Poſtea

• ꝶ. Pulv. Santali rubei,
• Citrini ana ℥j.
• Macis,
• Galangæ,
• Piperis nigri
• longi ana Ʒiij.
• Ligni aloes

Cardomomi	majoris	ana ℥ij.
	minoris

Extrahantur omnia more conſueto cum ſpiritu vini. Eodem modo extrahe cum aqua cichorii

• Myrrhæ rubræ
• Mumiæ Ægyptiacæ ana ℥j.

& utrinque tincturas diligenter collectas & per filtrum miſtas conjunge & adde

• Sulphuris li Narcotici ℥ij.

Circuletur in vaſe clauſo in Balneo per 5. dies, poſtea extrahe deſtillando menſtrua ad mellaginem, huic adde

• Extracti Croci ℥.
• Salis vel magiſterii perlarum
• Corallorum ana ℥j.

redige in maſſam. Anodynum revera præſtantiſſimum & magnum.

Laudanum Epilepticum.

ꝶ. Laudani ex re li facti ℥ij. (fit autem hoc laudanum eadem præparatione, lege & in gredientium menſura, ut in laudano opiat, niſi???: quod pro opii eſſentiâ, ſulphur li anodynum accipiatur. Olei camphoræ veri ℥. & præſtoerit laudanum Epilepticum quod morbum comi- tialem certiſſimè ſanat, olei camphoræ genuinam & veram deſcriptionem vide in Practica chymia- trica pag. 44. noſtræ Lipſienſis editionis, Hujus datur gr. ij. ad iiij. vel in Paroxyſmo, & ita citò ſolvitur, vel deinceps quotidiè aliquid aliquandiu, præſertim circa novilunia, cæteris ad hanc cu- ram obſervatis: nec paroxyſmus tantum ſolvitur, ſed morbus etiam omnino aboletur. Nota, o- leum camphoræ citò exhalar, proinde ſatius eſſet, ſi totaliter huic ſpecifico epilepticorum laudano non admiſceretur: ſed potius doſi jam exhibendæ proportionaliter ad jiceretur. Vide Practicam pag. 44. 45.

Laudanum Hyſtericum.

ꝶ. Laudani lati ℥ij.

• extracti verrucarum in pedibus equorum naſcentium ℥iij.

Miſce diligenter & ſerva. Præſentaneum eſt remedium ad uteri ſuffocationem, ſi illud à gr. j. ad iij. in liquore appropriato exhibueris extractum lichenum ut præparetur, extat in Practica chy- miatrica p. 181. noſtræ editionis.???d Menſe Martio.

ELECTUARIUM LAUDANI.

ꝶ. Opii.

• Succi è Rad. Hyoſcyami Eſſentificatorum ana unciam unam.
• Eſſentiæ radicis Mandragoræ cum S. v. extractæ drachmas ſex.
• Specierum Diambræ ſine Moſcho & Ambra præparat. uncias quatuor.

Salis Perlarum.

• Corallorum ana drachmas duas.
• Carabe. 476
• Mumiæ ana ſcrupulos quatuor.
• Croci Orientalis ſcrupulos duos.
• Unicornu ſcrupulum unum.
• Terræ Strigenſis drachmam j.
• Mellis deſpumati uncias duodecim.

Diſſolvatur Eſſentia Opii & Hyoſcyami (ſi ſit nimis liquida, fac ut Spiritus vini prius ſufficienter lento calore ab illis evaporet) in melle ſupra ignem, poſtquam probè mixta fuerint, adde Salia Perlarum & Corallorum, poſtea reliquos pulveres tenuiſſimè tritos, Carabe ſcilicet, Mumiam, Crocum, Unicornu, Terram ſigillatam, cum ſpeciebus Diambræ paulatim inſperge tepidè diligenter miſcendo in formam E- lectuarii.

Vires & Uſus.

Laudabile medicamentum; quod planè ſuo nomini reſponderit, ſi laudanum dicas.Mirum atq́ue iterum mirum, cur à quibuſdam ſciolis Opii uſus intra corpus for- midetur, cum laudanum Opiatum ab omnibus Venenis & impuritatibus liberum ſit, ut taceam præſtantiſſima corrigentia admixta. Id de Officinarum & Veterum Com- poſitionibus, quas Opium & Hyoſcyami ſemen ingrediuntur, affirmari non poteſt, ut de Philonio Romano, Perſico, Tarſenſi, Athanaſia magna, Aurea Alexandrina Nico- lai, Triphera, Theriaca, Mithridat. Andromachi, Trochiſcis de Alkekengi, Pilulis de Cynogloſſa, &c.Anodynum hoc ſpecificum . Extremum eſt refugium1. In omnibus doloribus acutis, frigidis & calidis, tàm externis quàm internis, ubi præ vehementiâ homines ferè exanimantur, maximè in dolore Colico cum aqua Menthæ (alvus ſit libera & aperta) Nephritico, Pleuritico, Arthritico.2. In ſiſtendis omnibus defluxionibus omnium humorum & Catharrorum tenuium, præſertim in principio.Item in omnibus profluviis Inteſtinorum ſive ratione humorum peccantium & mordentium, ſive ratione humorum purgantium, cum Maſtice tunc & Terra ſigilla- ta datur.3. In Vigiliis & inquietudinibus immodicis intra & extra. ſi ab extra vis adhi- bere, tunc è granis 4. vel 6. cum tribus guttis olei Nucis Muſcatæ, vel tantillo expreſ- ſo olco fac turundam lineam, & naribus indendo mirificè ſomnum inducet: ubi altius dormiunt, poteſt tur unda eximi: ita Hæmorrhagia Narium deſperata ſanata fuit, è gr. 16. duas pilulas formando & utramque Narem pilulâ unâ occludendo.4. In omni Febrium genere ex aqua Abſinthii & Rutæ (quæ ſunt ſpecificæ Fe- brifugæ) ſi calor diu durat, poſt quartam horam reiteretur una Doſis. In ardentiſſi- mis Febribus ſitim reſtinguit & ſomnum conciliat, præcipue quando Febres ſomnum inducant laborioſâ vigiliâ permixtum.5. Aſthmatici & Phthiſici, ſi in aqua Hyſſopi utantur, diu illo poſſunt foveri. In Tuſſi cautione opus eſt, ne ſcilicet viribus valde infirmis exhibeatur, & cum recre- mentorum copia in Thorace continetur: Etenim quamvis Tuſſim leniat, ac ſomnum accerſat, Thoracis tamen anguſtiam adauget. Quare præſtat in Tuſſi ex co ſemper minus dari, & præterea extenuantia ac abſter gentia ei miſceri, ut Oxymel. 477 aut quod ex Marrubio conficitur: Tunc potiſſimum datur, ubi id, quod influit, tenue eſt & acre: ſi enim tale quid ſit, nil inde nocumenti, ſi antidotum dederis: Nam ea quæ te- nuia ſunt mediocriter craſſa reddit, & contemperat, doloremque hinc provenientem finit: In maxima Tuſſi additur Tragacanthum. 478 6. Conſervat Calorem nativum, corroborat ſpiritus, & reparat vires, præſer- tim illud, in quo eſt Moſchus. 479 7. Efficax eſt contra affectus Melancholicos præter rationem mœſtos. Car- diacos. 480 8. Feliciter utimur etiam in Vomitu, Singultu, in exolito & debilitato Ven- triculo. 481 9. In ſanguinis excretione, 482 & Menſtruorum nimia evacuatione, cum Cro- co Martis 483 & Corallis rubeis.10. In Phreneſi, Mania, intra & extra illinitur 484 Temporibus cum Aqua Vitæ.11. In Epilepſia cum ſpiritu Vitrioli & eſſentia Camphoræ cum oleo Amygda- larum 485 extracta, ſolet offerri.

Doſis.

A granis 2. ad 3. 4. Si alvus eſt libera, tunc efficaciter operatur: Offertur etiam in Aquis ſpecificis & appropriatis illisque remiſcetur, ſecundum 7. membra & mor- bos. Si morbus eſt vehemens, poteſt circa noctem longè à cœna pilula j. dari, mediâ noctealtera, mane tertia. 486 ELECTUARII idem Uſus, niſi quod Doſis augeatur. Datur à Drachma una ad drachmam j. & ſemis, in appropriato liquore, vino, vel aqua Cinamomi: Puerpe- ris & infantibus etiam tutò poteſt exhiberi. 487 ???b Sigillatæ Sileſiacæ.???c Tantum confortant, medicamentum non probè cor- rigunt.???d Acetum ſquiliticum.

VIII. ODORIFERUM.

IUvatur Humana Natura odoribus, juvantur que ſpiritus: ideo Philagrius apud Aë- tium non inſcite dicit: Naturam odore grata lubenter amplecti, & inde recreatam ac quaſi reviviſcentem vires ſuas à morbi ferociâ preſſas revocare: Odor enim nari- bus hauſtus ad cor & cerebrum trahitur, Spiritum compreſſum ſuffocatumque exci- tat, halantem fugacem retinet: Imo ſunt etiam regiones calidæ, ubi Aſtomos ſolis o- doribus vivere Plinius 488 innuit. Aër ratione ſanitatis habet plurimum momenti, qui enim à fœtore 489 ægrotat, difficulter ſanatur, quia ingratus odor cum ſpiritu permeat ad omnes corpòris partes, maximè ad cerebrum & pectus. Odore Elixiris vitæ ex variis aromatibus compoſiti, dicit Baptiſta 490 Porta, ſe multiplici Experientia multorum ex- halantem retinuiſſe animam: In multis igitur morbis rectificandi & corrigendi ſunt ſpiritus vitæ: Principalia enim membra & vitales ſpiritus (quæ utraq́ue à quovis Ve- neno omnium primo moleſtantur & inficiuntur) mirabiliter odoratis reficiuntur, ac venenati excluduntur fumi: Oportet enim ſpiritum ſpiritu 491 & odore recreariac in- ſtaurari: Sunt enim odores ſuaves noſtris ſpiritibus ſolis vitæ noſtræ autoribus ana- logi & communicabiles. Videmus, ut ad ingratos odores nares obturemus, & ſpiri- tum cohibeamus, nepercipiamus fœtorem, à quo dum ſentitur facile debilitamur. Ad- hæc ubi ſpiritus noſtri, deliquiis animi vel convulſionibus concluſi, premuntur ac deji- ciuntur, ſtat im atque odorifera nobis admota percipimus, erigimur, animumque ac vires recuperamus. Videmus matricis os deorſum ſurſumque verti, ubi ſuavis odor ſpirat: Ad eundem modum non ſolum in Peſte, ſed etiam in Ungarica febre & ſimi- libus venenatis morbis, ſpiritus, qui attractione contagii inficiuntur & contaminan [ID00223] tur, ſuffitibus emendari & reſtitui tùm poſſunt tùm debent, ut videre eſt apud Conra- dinum in libello ſuo de Febre Ungarica, in qua Candelas & Aquas odoriferas varias deſcribit.In Conficiendo Specifico odorifero, odoris fragrantiâ deficientem animum mi- rè revocante, qui volet ſequi Paracelſi proceſſum in Archidoxis, 492 operam & ſumptus in illo per digeſtionem præparando mecum perdet. Ziberta; Gummata, Tragacan- thum in digeſtione ingratum nanciſcuntur odorem.

• ꝶ. Macis.
• Caryophyllorum.
• Cinamomi 493 electuar. drach. duas.
• Ambari 494 griſci drach. j.
• Muſci 495 drach. ſemis.
• Zibetta 496 drachmas duas.
• Gummi Arabici drach. 1.
• Tragacanthi prius ſupra fornacem ſiccati drach. duas.

Hæc duo gummata cum Moſcho terantur.Omnibus diligenter tritis miſce Zibettam, & affunde Aquæ Namphæ 497 optimæ ſeu Damaſcenæ odoriferæ pro libitu, ex odoratis ſpecificis & aqua Roſarum præpara- tæ, in qua prius per octo dies in digeſtione modicum de Paracelſi Carbon 498 vel Zibetta occidentali admixtum ſit: Hujus aquæ prius bombycem vel ſetaceum colandæ affun- de diligenter agitando, quantum pro incorporatione maſſæ ſufficit, ex qua poſtea vel poma, ſeu ſcuta & pentacula Cordis formam habentia effingito, & in vitro ſine dige- ſtione indurari permittito.

• Vel hoc modo parari poteſt.
• ꝶ. Aquarum Roriſmarini
• Liliorum alborum
• Baſiliconis
• Roſarum
• Majoranæ
• Spicæ
• Lavendulæ ana q. ſ.

Pro humectatione Macis, Caryophyllorum, Cinamomi ana drachmas duas, prius tamen aromata mediante ſetaceo in tenuiſſimum pulverem redigantur, adde Ambræ pulv. unciam ſemis, Moſchi Alexand. drachmas duas, Zibettæ unciamj. Omnibus di- ligenter mixtis, adde pulveriſati gummi Arabici drachmas ij. Tragacanthi pulveriſa- ti drachmas quatuor, diligenter agite, & relinque per noctem, donec omnia bene in- corporentur, ſequenti die efforma placentulas ſeu ſcuta intra duo folia in calido con- feſtim ſiccanda, & ad uſus ſeponenda.

Vires & Uſus.

Quemadmodum Zibetta ſuo odore ſtercora expellit: ita Specificum odorife- rum morbos ab ægrotis eiicit: Et quemadmodum Tirus immiſcetur compoſitioni [ID00224] Theriacæ, ut penetrare faciat vim aliorum Ingredientium ad membra principaliora: ita etiam propter majorem penetrationem Carbon additur, cujus prævalens odor in- gratus (qui tamen in digeſtione, ſicuti Experientia me docuit, in ſuaviſſimum & gra- tiſſimum tranſmutatur) citius penetrat, quam operationes omnes Liliorum, ut verè Theophraſtus innuit.Uſus hujus Specifici odoriferi, quando medicamenta non poſſunt intra cor- pus ſumi, ut in Apoplexia, Epilepſia. Multi enim talibus odoribus excitantur, non quod planè morbus inde tollatur ſeu curetur, ſed quod via præparetur: Per virtutem enim odoris corpori communicatam ſanguis movetur, & Cor ſupra modum refocil- latur.In Apoplexia.

• Epilepſia.
• Colica.
• Suffocatione Matricis.

In aura peſtilentiali maligna.In confortanda Venere, 499 mariti illo etiam ad uſus ſuos utuntur.Miſcetur tantillum cum oleo Nuciſtæ expreſſo, utfiat quaſi Linimentum, & in ſupradictis morbis debito modo adhibetur. 500 Occidens verò in homine ſunt poſteriora, quemadmodum anticis partibus oriens tribuitur. Sic igitur per ſimilitudinem Zibetam occidentalem, intelligit ſtercus humanum, longa digeſtione in ſuaviſſimum odorem commutatum, quod Paracelſus carbos appellavit; in libro quem ſcripſit ad Carboantes Frieſenden/ in quo omnia ſua ſecreta poſuit.

MEDICAMENTUM SPE CIFI- CUM OMNIUM SEPTEM MEMBRORUM PRINCIP ALIUM. 501

COnſerva membra principalia, ait Paracelſus, & non facilè mors eveniet, nam abſ- que membri principalis conſervatione non poteſt curari morbus. Si enim vi- tam velis conſervare, non ſolum cor in ſuo eſſe conſerves, ſed etiam cerebrum, Hepar, [ID00225] Pulmonem, Lienem, Renes & Fel. Nam quamvis Cor ſit centrum ipſius corporis at- que radix, tamen quo dlibet membrum Principale deſtructum adfert mortem.ꝶ. Olei Succiniter vel quater per aquam Majo i. e. rectificati drachm. ij.

• Spiritus Vitrioli veri 502
• Salis 503 Cranii microcoſmici ana unciam ſemis.
• Tincturæ Croci Orientalis
• Granorum 504 Alkermes ana drach. ij.
• Salis Margaritarum
• Corallorum ana unc. j.
• Olei Cinamomi & Maceris ana drach. ſemis.
• Lactis Sulphuris unciam j.
• Extracti Spodii unciam j. ſemis.
• Magiſterii Tartari unciam j.
• Antimonii Diaphoretici unciam ſemis.

Tincturæ Croci Martis

• Chelidoniæ
• Rhabarb. ana unc. ſemis.

Liquoris Cryſtalli

• Calculi 505 microcoſmi ana uncia. j.

Cum extracta & inſpiſſata Theriacæ Eſſentia, 506 melle Juniperino, Conſerva Roſarum, addendo pro libitu ſaccharo Roſaceo, redigantur omnia ſupradicta dili- genter mixta injuſtam Electuarii conſiſtentiam, addita Moſchi & Ambræ an. drach. j.Propter Ventriculi ſympathiam cum reliquis membris addantur drachmæ duæ olei Vitrioli Veneris, cum drachma ſemis olei Nuciſtæ deſtillati.

Uſus & Doſis.

Uſus hujus medicamenti in deploratis morbis, ubi nec ægroto, nec ipſi medico conſtat de genere ſeu morbi ſpecie.Et quia in omnibus morbis internis neceſſariò unum (ſi non plura) ex illis ſe- ptem membris afficitur, poterit etiam in omnibus ægritudinibus tutiſſimè exhiberi. Abſque membri enim principalis conſervatione non poteſt curari morbus.Doſis à gr. 5. 6. 7. uſque ad 10. in vino vel aqua Carduibenedicti, vel appropriata, ſecundum ſeptem membra.???e Tartari lati.

SPECIFI CUM CA- PITALE.

MUltas Paracelſus virtutes tribuit in curanda Epilepſia Volatilitati 507 ſpiritus Vi- trioli: At illius apud nullum adhuc Chymicum data mihi fuit videndi facultas, nec ullus mihi affirmare potuit, quod confirmatam Epilepſiam ſolo 508 vulgari & ſimpli- citer præparato Vitrioli ſpiritu tollere potuerit. Hunc ſequentem Spiritum efficaciſ- ſimum uſu medico deprehendi.

VITRIOLI SPIRITUS.

ꝶ. Vitriolum Hungaricum, 509 ſeu Cyprium, vel Romanum 510 perinde eſt (quam- vis illud in Sileſia in mineris auff dem Ziegmantel 511 Huſerus ſemper plurimi fecerit, conficitur enim è Minera auri, Argenti, Ferri & Veneris) ſolve in aqua deſtillata vel rore Majali, 512 & ſolutum cola, poſtea collocetur in digeſtionem cinerum ſeu arenæ vel fimi, in alembico negligenter ſaltem obturato, quia nil evaporat: ſtet per menſem, tunc ad ſuperficiem eiicit fæces 513 ſeparandas: Iterum ponatur in digeſtione tamdiu, 514 donec nullas fæc es amplius rejiciat, poſtea coletur, quod clarum eſt, in lento igne Bal- nei vel arenæ deſtilletur, ſpatio aliquot horarum duarum vel trium phlegma egreditur, quod auferendum eſt, poſtea ſequuntur ſpiritus (ubi hi incipiunt aſcendere, quod gu- ſtando poteris deprehendere, ſenties enim aciditatem, & videbis, ut in deſtillatione aquæ Vitæ fieri ſolet, ſtriarum inſtar in alembicum aſcendere) qui mutato vaſe Reci- piente ſeorſim colligendi 515 ſunt. Hic ſpiritus Vitrioli ad odoris ſuavitatem, & dulcis aciditatis gratiam reductus, in quo nec ſenſibilis corroſio in lingua apparet, nec tarda auſteritas, ſed ſpiritualis aciditas, utile eſt medicamentum & curationibus neceſſariu̅. Qui volet ulterius perſequi deſtillationem, auctiore igne oleum profluens, ad ſuos uſus ſeorſim colliget, & hujus rectificati olei partem unam cum quatuor vel ſex partibus Spi- ( Olium Vi- trioli ſub- dulce??? m.) ritus vini alc oholizati in Balneo Rorido, per aliquot menſes 516 digeret & poſtea deſtil- labit, 517 habebit Oleum Vitrioli, ſupernatans aquæ ſuaviſſimi odoris & jucundi ſaporis, ſeparetur per tritorium: In uſu medico maximæ eſt efficaciæ. 518 ???m Poteſt etiam hoc olcum vitrioli dul- ce fieri, hunc in modum.

OLEUM VITRIOLI DULCE.

Oleum in ſartagine ferreâ nova cum aqua communi tandiu coquatur, donec ſal corroſivum ad fundum ſartaginis collectum fuerit, & tunc reliquum oleum dulceſcet. Idem facit ferrum can- dens, in olco vitrioli aliquoties extinctum. Sed ab hiſce virtutes ipſius olei valdè im- minuuntur, nec effectus medici inde ſperantur.

Alia deſcriptio 519 Spiritus Vitrioli.

ꝶ. Vitrioli crudi, ac ut paulo antè dictum, depurati, duas ſaltem libras, deſtilla & pelle fortiſſimo igne, ut Spiritus & Oleum egrediantur: Liquori egreſſo adde duas partes aquæ pluvialis deſtillatæ, & in B. M. nova deſtillatio inſtituatur, tunc ſubtiliſſi- mus Spiritus Vitrioli cum aqua pluviali elevatur in hac rectificatione & egreditur, reli- cto acidiſſimo Oleo in fundo. Ille egreſſus Spiritus aqua pluviali immixtus fummè penetrans eſt, & in Febri Ungarica, & aliis febribus ardentibus efficaciſſimè operari folet.

SPIRITUS VITRIOLI ANTIEPILEPTI- CUS PUERORUM.

ꝶ. li Ungarici depuratiſſimi ℔iiij, adde urinæ puerorum ſanorum recenter collectæ ℔viij, digere vaſe clauſo aliquandiu in Balneo Mariæ, poſtea in eodem deſtilla ad ſiccitatem du- plex phlegma, quorum primum in ſigne eſt parengoricum ad dolores Podagricos alioſque ſuaviter demulcendum, alterum eſt inſigne ophihalmicum, ad quævis oculorum vitia utiliſſimum. Caput mortuum pulveriſatum ex retorta terrea valida, igne nudo, ſed ramen ab initio valdè lento in exci- pulum capax urge, prodeuntibus confertim ſpiritibus liquor emanat precioſiſſimus ſulphurei odo- ris & auſteriuſculi ſaporis, qui per retortam ſemel atque iterum rectificatus, ac probè in vitro clau- ſo reſervatus, omnem puerorum epilepſiam radicitus tollit. Ejus ℈j. cum aquæ radicis pæoniæ & florum tiliæ ana ℥j. miſceantur & ſerventur. De hac mixtione exhibe in paroxyſmo, prius mem- bris contractis & convulſis reductis, cochleare ſemis, & paulò poſt recollectis ſenſibus ad ſe redi- bunt, quo animadverſo denuo aliquid exhibe, atque ita etiam tertio. Quod ſi quidem paroxyſmus reditutus ſit, ut ſæpè fit, eundem proceſſum terrepete, nec diffide quin ſecunda vice hic morbus pueris & in fantibus valdè familiaris penitus radicituſque aboleri poſſit, ſi præſertim poſtea cere- brum confortantia adhibita fuerint, ceu ſunr màgiſterium perlarum, corallorum, cranij humani, ut & tabulæ noſtræ antiepilepticæ, quarum deſcriptio exſtat in Practica chymiatrica noſtræ editio- nis, non Francofurtenſis pag. 41.

EPILEP TICUM MEDICA- MENTUM.

( Mirum ad Lunæ vi- ces Cere- brum co̅- moveri, augeſcente humecta- ri, & mi- nuente ſic- cari, ut in Epilepticis videre eſt, qui cre- ſcentis Lu- næ dam- na ſentiu̅t. ) Primò Vitriolum 520 ad flavedinem calcinatum imbibere convenit Spiritu vini, ut fiat maſſa.Hujus accipe libram j. & ſemis.

• Raſuræ Cranii Hominis juſtificati. 521
• Viſci querni. 522
• Ungulæ Alcis.
• Granorum Pæoniæ 523 ana unciam j.

Omnia ſcindantur & tundantur, poſtea mixta deſtillentur per retortam ſervatis gradibus, ultimò violento Igne pellantur.Hujus egreſſi liquoris libra j. rectificetur in Balneo Maris ſupra.

• Caſtorei.
• Specierum Diamoſchi dulcis ana unc. ſemis.
• Anacardi 524 drach. ſex.

Poſtea adde Spiritus vini lib. 4.

• Salis Pæoniæ drach. j.
• Liquoris Salis Perlarum & Corallorum ana drach. j.
• Olei Aniſi.
• Suc cini ana ſcrupulos duos.

Miſce & digere in Balneo per menſem. 525

Uſus & Doſis.

In aqua Pæoniæ datur de liquore dicto cochleare ſemis vel integrum novem dies continuando, poſt exhibitum medicamentum pertres horas maneat jejunus.

CONFECTIO ANTIEPIL EPTICA PARACELSI.

Primo ex tribus craneis humanis non ſepultis, ſed morte violenta peremptis inque aëre exſic- catis, craſſiuſculè contuſis ex retorta igne lento arenæ, poſtea obſervatis gradibus auctiore, dari po- teſt ignis ſuppreſſionis, in reccptaculum capax deſtillat liquor, quem ſuper eaſdem feces tertiâ vi- ce deſtillando evocat, tandem per alembicum rectiſicat. Hujus liquoris accipit ℥vij. vel ℥viij. addit ſpec. Diamoſchi dulcis ℥. Caſtorei; mellis anacardini ana Ʒiij. & viciſſim è cineribus per retortam deſtillat. Extremò adjicit liquoris perlarum ℈iiij. olei vitrioli vel potius ſpiritus antie- pileptici ſupra præſcripti ℈j. De hac tota mixtura epilepſiæ laboranti, exhibuit cochleare unum quotidie jejuno ſtomacho, ad novendium continuando. Perhibetur hoc unico Paracelſum mira- bilia præſtitiſſe. Ideo Cæſari expetenti communicaſſe, ſed rogaſſe ne decoctoribus ſyruptorum hæc patefierent. 8. Eidem Paracelſo etiam adſcribitur eſſentia cranii humani, quam propter mucila- ginoſam ſubſtantiam Galredam cranir humani ſolitus fuerit appellare, alii Gelatinam vocant, ea- rundem virium in comitiali morbo, hydra Cernæâ pernitioſiore eliminando.

GALREDA VEL GELATINA CRA- NII HUMANI.

ꝶ. Limaturæ cranii humani nunquam humati, humoreque adventitio privati, cum alcoho- le vini ſalviato ad ſupereminentiam 6. digitorum, per menſem dimidium digerit, deindemore aquæ fortis, per retor tam pellit, reaffuſum liquorem, cum capite mortuo denuo digerit, ac viciſſim de- ſtillat idque tertio repetit. Tandem omne abſtractum aliquandiu circulat, abſtractoque alcohole vini è lento Balnco & eſſentiam cranei inſtar coaguli ſeu Galredæ remanentem ſervat. Epilepſiæ [ID00230] verum curativum, ſi ejus grana aliquot in convenienti vehiculo exhibeantur. 9. Eſt Luna potabilis ſeu Tinctura Lunæ, cujus deſcriptionem vide in praxi chymiatrica p. 29. 30. 10. Eſt aqua Epilepti- ca, Vide Practicam pag. 41. 11. Magiſterium Cranei humani, quod fit, ſi ſupra cranium pulveriſa- tum, affunditur ſpiritus li & fermentatur, poſtea bis vel ter abſtrahatur remanebit magiſterium cranii humani elegantiſſimum.

APOPLECTICUM. AQUA VITÆ APOPLECTICA EXIMIA.

ꝶ. Ex empli gratia, Florum Lilii Convallii 526

• Tiliæ
• Pæoniæ
• Primulæ veris
• Majoranæ
• Lavendulæ
• Salviæ
• Betonicæ
• Rorismarini.

Ceraſorum ſylveſtrium nigrorum 527 & dulcium, Luna deſcreſcente 528 decerpto- rum ana q. ſ.Tritis omnibus & mixtis (vel ſeorſim flores, ſeorſim Ceraſa deſtillentur) adde Sinapi ſeminis 529 triti libram j. vel duas, pone ad putrefactionem affuſa convenienti a- quæ communis 530 quantitate, in quatantillum. Lupuli & Fermenti incoctum ſit, ut o- mnia poſſint fermentare, poſtea ſccundum artem deſtilla, & inde elicies ſpiritum 531 in- flammabilem, quem circula cum ana ſpiritus Vitrioli præcedentis, & in Apoplexia, pro morbi & ægri ratione cochleare ſemis exhibe, addita una atque altera gutta olei Suc- cini. 532 Ab extra etiam tempora & vertex Capitis utiliter illo liquoreinunguntur.

OLEUM SUCCINI.

In hoc parando diligentia non vulgari opus eſt, requirit enim convenientem & debitum ignem. Albo Succino è puriſſimo & mero Bitumine in mari generato, in me- dicina utimur, non flavo. 533 ꝶ. Ergò Fragmentorum Succini albi (exempli gratia duas vel 3. libras) & craſ- ſo modo tundas, non in pulverem tenuem teras: Eluantur prius ſi opus ſit aqua com- muni ſordes, deinde ponatur in Cucurbita vel alembico non nimis alto, & effundatur bona quantitas aquæ Roſaceæ & Betonicæ 534 (quod fit ne Oleum comburatur, & ut harum aquarum vehiculo facilius ſtillare incipiat) imponatur capitellum capax cum roſtro ſatis amplo, & vas recipiens adaptetur, & in arena clauſis utrobique pro more vitrorum juncturis, ſervato Ignis gradu convenienti & continuo nerefrigeſcat, (alio- quin inſtar picis nigreſcit & vitrum frangit) deſtillatio abſolvatur. Cave etiam ne Ignis nimium invaleſcat, alioquin recipiens periclitatur.Primò egreditur aqua & oleum album cum ſpiritibus nubium inſtar, deinde non amplius ſpiritus egreditur viſibilis, ſed in capitello ſtriæ apparent, ut in deſtillatione Spiritus vini videre eſt: tandem venit oleum flavum, hîc ceſſandum à deſtillatione vel mutato recipiente excipe ſeorſim oleum rubeonigrum ſubſecuturum: ultimò aſcen- dit Sal ſublimatione: Caput mortuum in fundo manet, friabile, nigrum & leve.Antequam Oleum Succini albi rectificetur, bene abluatur prius in aqua com- ???uni, volvendo ſæpius, poſtea rectificetur lentè in B. M. per aquam Roſarum vel Ma- ???oranæ. Poſt rectificationem poteſt etiam ulterius cum nova Roſarum vel Majoranæ aqua aliquoties miſceri, ſemper poſt reſidentiam & ſeparationem olei ab aqua, reno- vando aquam. Sic fœtor perire ſolet.Alibra una Succini poſt rectificationem vix tres vel quatuor lotones veri olei al- bihaberi poſſunt.

SAL SUCCINI.

Salem ſublimationevi ignis elevatum collige & ſolve in aqua Majoranæ & filtra aquam in B. paulatim abſtrahe: Iterum ſolve, filtra & coagula, hoc aliquoties reitere- tur: tunc habetur SAL DIURETICUM efficaciſſimum: cujus ſuperius facta eſt mentio. 535

Vires olei ſuccini.

Efficaciſſimum Opobalſamum Europæum meritò vocari poteſt, quia ſua facul- ???ate omnia alia remedia ſuperat in Apoplexia & Epilepſia curanda: olim Sacrum appel- ???abatur, propter vires ejus nimirum admirandas & arcanas.1. In PESTE una gutta mane & veſperi naribus affricatur, ſic nullum venenum conficere poteſt: Correpto datur à ſcrupulo j. ad duos in aqua Carduibenedicti.2. Vehementer prodeſt illis, qui periculoſos capitis morbos timent, qualis eſt Apoplexia Paralyſis, Epilepſia. Nam ſi quis in aquis appropriatis, puta Betonicæ, Ti- ???iæ, Lavendulæ, Ceraſorum nigrorum, &c. unam atq́ue alteram guttulam Olei illius ???ejuno ſtomacho 536 aſſumat, nil periculi erit ab illis morbis: Idem præſtant placentulæ ſeu Rotulæ ex ſaccharo confectæ, quibus aliquot guttæ Olei immixtæ ſunt. Et ſi Apo- plexia, Epilepſia, Paralyſi quis corripiatur, vix eſt præſtantius remedium, quàm Olei è ſuccino albo deſtillati guttæ aliquot in ſpiritum Epilepticum 537 infuſæ & exhibitæ. Pro [ID00232] deſt etiam cervicem & nares ungere dicto olco, & certò pellitur morbus, & recipientes ſe, ſenſum & motum recuperant correpti, non aliter ac ſuffitus ejuſdem Succini albi ſupra carbones naribus Epilepticis admotis paroxiſmum ipſi ſedat.3. Nervi, venæ aut partes nervoſæ Spaſmo aut ſimilibus contracturis infeſtatæ, ungantur hoc oleo: 538 ita utere, ut pauxillum immiſceatur unguentis, quibus nervi re- focillari ſolent.4. Una atque altera guttula aquæ petroſelini immixta & aſſumpta calculos & alias ſuperfluitates meatuum urinalium pellit. 539 5. Scrupulus ſemis vel integer ſi aquæ Verbenæ vel Artemiſiæ, vel Malvatico infundatur, & mulieri parturienti propinetur, partum promovet. 540 6. Prodeſt frigidis defluxionibus capitis, qui hujus uſu conſumuntur, & cere- brum reficitur.7. Guttulæ allquot naribus Cordis foſſulis ſeu pectoris ſi illinantur, illis mu- lieribus, quæ ſuffocationes, præcipitationes & ſtrangulationes uteri habent, ſedet ma- tricis motum. Similis efficaciæ ſunt Rotulæ ex oleo Succini cum ſaccharo confe- ctæ, ſi una atque altera aſſumatur.8. Confert quoque in deliquiis animi, languore & palpitatione Cordis.9. Confortat non ſolum facultatem virtutis Vitalis Cordis, verum etiam Ani- malis Cerebri ac Naturalis Hepatis: ideoque in concoctione & digeſtione magnas utilitates ciere ſolet.10. In Febribus tres guttæ in aqua Cardui benedicti ante paroxyſmum 541 expe- ctato ſudore aſſumuntur, ſic Febres pelluntur.11. In Retentione urinæ tres vel quatuor guttæ in aqua Fragariæ vel vino ſu- mantur, mirabiliter promovet illam. 542 12. In Exiccatione Catarrhi conducit. 543 13. Dolores dentium è defluxionibus exortos curat, ſi cum aqua Plantaginis miſc eatur, & inde gargariſmus fiat.14. In Icteritia datur cum aqua Endiviæ, Cuſcutæ, Cichor. Chelidon.15. In Colica ſcrupulus unus vel drachma ſemis exhibetur in Cereviſia.16. In Suffocatione matricis ſeptem vel octo guttæ in aqua Pulegii.17. In Expulſione fœtus & ſecundinæ, ſeptem vel octo guttæ in aqua Savinæ, Artemiſiæ. 544 18. In menſium retentione 7. vel 8. guttæ in aqua Meliſſæ.19. In contractura quidem contractus in manibus & pedibus fuit reſtitutus illitu Olei Succini.20. In Vomitu ſanguinis tres guttæ in aqua Tuſſilaginis, Tormentillæ, Pruno- rum ſylveſtrium.21. Vertiginem & Scotomiam curat.22. Cerebri ſtuporem miraculosè removet.23. Viſum cum aqua Fœniculi confortat.24. In Punctura lateris efficaciter adhibetur.

Doſis.

Aguttis 4. 6. 7. 10. uſque ad ſcrupulum unum, ratione morbi & complexionis. 545.

SUCCINI ALBI PRÆPARATIO ARTIFICIALIS.

ꝶ. Succini flavi. E. g. ℔j. pone in cucurbitam terream validam; ſuperadde ſalis marini, vel ſi eo cares, ſalis gemmæ aut ſalis communis optimi ℔ij. ſupetaffunde aquæ pluviatilis tantum, quantum ſatis eſt adſolvendum ſalem: quo ſoluto, inſuper affunde recentem aquam fluvialem, c- oulliant poſtea ſuperimpoſito alembico cæco, ad dies 14. integros, continno igne, & tandem ſuc- cini parciculam exemptam fractamq́ue examina. Quod ſiſatis alba ſit, deſiſtendum eſt ab opere coctionis; ſin minus, diutius inſiſtendum, donec nempe albedinem ſufficientem oſtenderit. Inter bulliendum providendum fuerit, ne aqua deficiat, itaque identidem alia fervens aqua ſupetadiici- enda.

USUS EXTERNUS OLEI SUCCINI.

ꝶ. Olei ſuccini ℥j.

• Mellis ℔j.
• Salis communis ℥ij.

Miſceantur & emplaſtri loco ſuper ulcera ardentia ponantur; ardorem extrahit, dolorem ???edat & ſanat, die Wundſucht. Hujus olei ℥j. cum apodeldoch ℔j diligenter miſta, adeo illud confortat, ut ulcera ab omnibus accidentibus, præſertim vero ab ardoribus & humoribus præſer- ???et & defendat: extrahit etiam ex Vulneribus oſſicula, feſtucas, turundarumque particulas, per im- ???rudentiam chirurgi profundius illapſas.

BALSAMUM APOPLE- CTICUM. 546

ꝶ. Olei Nuciſtæ expreſſi uncias duas, 547

• Ambræ griſeæ drach. unam.
• nigræ 548 drach. j. & ſemis.

• Moſchi drach. j. & ſemis.
• Zibettæ drach. duas & ſemis.
• Oleorum ſtillatitiorum Lavendulæ, in quo Lilii convallii flores maduerint drach. ſemis.
• Cinamomi ſcrupulum ſemis.
• Majoranæ drach. ſemis.
• Caryophyllorum gutt. 6.
• Succini drach. j.
• Rutæ drachmam ſemis.

Exhis omnibus ſecundum artem mixtis fiat injuſta conſiſtentia Balſamum: qui volet aliquid de Balſamo Peruviano odorifero addere, ei erit integrum.

Vires & Uſus.

1. Apoplecticis, Epilepticis, & Vertiginoſis mirè confert, ſi extremitates na- rium, tempora, vertex interius, etiam palatum, exigente neceſſitate, inungantur, no- ctu & die per intervalla.Pro præſervatione ſingulis ſeptimanis tantillo, alæ Narium mixta hac pulpa pol- lice modice inuncto, una cum vertice ſemel atque iterum inungantur.2. Contra malignam & peſtiferam auram.3. Omnes Animales & Vitales ſpiritus recreat.4. Arcanum in Colica, 549 ſi umbilicus eo inungatur.5. Matricis ægritudinibus mirè confert, ſi inungatunventriculus & umbilicus, 550 etiam Naturalia mulieris ſuffocationem patientis, tunc confeſtim recreatur: ad Nares autem illarum co tempore fætida adhibeantur, qualia ſunt Caſtoreum, Aſa fœtida.Uſus ab extra ſaltem eſt: tantillum extremitatibus narium admovetur pro libitu: per unum aut alterum diem ſuavis ille odor vix evaneſcit. 551.???f O- leum anthracis ſ. cat bonum foſſilium, vel odor pennis perdicum, aut èpropriis capillis accenſis, oleum ſanguinis humani, hirci.

OPHTHALMICUM.

ꝶ. Vini Malvatici lib. j.

• Aquæ ſtillatitiæ albuminum ovorum coctione induratorum lib. j.
• Aquæ ſanguinis humani unciam j,
• Aqua Roſarum albarum

• rubearum ana unc. tres.
• Aqua Chelidoniæ, Rutæ
• Euphraſiæ, Fœniculi,
• Valerianæ, Fumiterræ,
• Pulegii ana uncias ij.
• Mellis virginei cochl. j. & ſem.
• Aluminis Roch.
• Sacchari candidi
• Vitrioli albi ana unciam ſemis.
• Camphoræ drach. tres.
• Salis Euphraſiæ
• Fœniculi.
• Saturni ana drach. j.
• Salis Margaritarum
• Corallorum ana ſcrup. ij.
• Caryophyllorum
• Zinziberis
• Maſtichis ana drach. j.
• Tutiæ præparatæ (id eſt. in aqua Roſarum & vino Cretico ana, ſexies extin- guatur ac tenuiſſimè teratur) unciam j. & ſemis.
• Aloes unciam ſemis.

Terenda terantur & miſc eantur, ſtent in vitro clauſo aut in caloris digeſtione per menſem, vel quod melius, ſub dio Soli & Rori exponatur per 40. quotidie movendo aliquoties, dies, ſic demum inſolata promenda uſui. Qui in vaſe Aurichalcino vult parare & exponere, faciat pro libitu.Nota Aloen in mortario cum aquis dictis prius remiſcendam movendo quate- nus in aquam abeat, & ſtrigmenti 552 modo coeat idque donec Aquæ remiſceatur, poſt- ea reliquis addatur. 553

Uſus.

1. Ad omnes oculòrum affectiones.

• inflammationes,
• lippitudines,
• nebulás,
• fiſtulas, & ejuſmodi.

Modus applicandi.

Iaceat in lecto æger ſupinus, & injecta intra apertos oculos aquæ lachryma, vel gutta cum pluma gallinæ nigræ indatur, claudat reſeretq́ue oculos infirmus, ut per o- culorum cavitates intruſa aqua per oculum diffundatur, id bis terve in die, & cura- bitur.Si nebulæ fuerint ſupra vel infra corneam, conficito pulverem è Saccharo can- dido, Aluminc combuſto, & ſepiæ oſſe, 554 ſed tenuiſſimè contuſum & ſuccretum incer [ID00236] niculo, ut tactum effugiat, ut cum cubitum pergit ex canaliculo pennæ, parum de hoc pulvere inſuffletur, moxq́ue aquæ 555 guttam inſtillabis oculos claudat ac dormiat, nam citiſſimè diluetur.Vel ſi ſint maculæ, miſceantur cum uncia ſemis illius liquoris Ophthalmici, La- terini olei quater rectificati, & olei Fœniculi ſemel rectificati, ana guttæ 4. item duæ guttæ olci Succini rectificati, ac in die de hoc liquore benè mixto bis, mane & veſperi, ſemper vna atque altera gutta oculo indantur.Mirum & ſtupendum Ophthalmicum fit è Crancris & Chelidonia, quod ſi debi- to artificio & tempore præparetur oculos ad deſperationem læſos virtuoſiſſimè reſti- tuit; & omnia vulnera 556 ſpatio 24. horarum conglutinat. 557 ꝶ. Aquæ roſatum

• Fæniculi
• Chelidonii
• Euphraſiæ
• Apii ana ℥ij.

adde Mercurij fublimati & tenuiſſime pulveraſ. ℈. cum ille ſolutus fuerit, aquam filtra & ſerva, quotidiè mane je juno ventriculo gutta una vel altera in oculos læſos immittitur.Huc referri poſſunt Aqua ſaphyrina Anſhelmi Boetii de boodt tract de gemmis lib. 2. cap. 43. pag. 95. Aqua ophthalmica Angeli Salæ ex ♃ Anglico, Item Aqua ophthalmica ejuſdem ex Venere, in recenſione 7 Planetarum ſpagirica p. 88. & 91. quæ admirandarum virtutum.

ODONTAL GICUM. 558 OLEUM ANODYNUM.

ꝶ. Oleum Caryophyllorum rectificati unciam ſemis, ſolve illo drachmam ſe [ID00237] mis Camphoræ, adde poſtea ſpiritus Terebinthinæ 559 quater rectificati unciam ſemis, & mixtum hunc liquorem ad neceſſarios uſus ſerva.

Uſus.

Gutta j. vel altera denti dolenti eroſo cum goſſypio indatur ad ſopiendos do- lores. 560

AQUA EJUSDEM EFFICACIÆ.

• ꝶ. Serpilli
• Origani
• Salviæ
• Mentaſtri
• Hydropiperis ſeu perſicariæ
• Raſuræ Guajaci
• Raſuræ Tamariſci
• Buxi ana m. j.

affunde S. v. Opiaticum, videlicet à Laudani confectione reſiduum, ad eminentiam trium vel quatuor digitorum, ſtent in calore, vitro clauſo, donec tingatur ſpiritus: De hoc ſpiritu Tincto tantillu̅ in ore contineatur, parte illa ubi ſunt dolentes dentes, poſtea iterum expuatur: reiteretur, ſi opus eſt. Si dens ſit concavus, goſſypium intinctum imponatur. Efficaciſſimè omnes dolores dentium ſopit. 561

PECTORALE. Lac ſulphuris. 562

ꝶ. Sulphuris flavi triti vel cribrati, vel florum Sulphuris 563 partem j. & Salis Tarta- ri 564 partes tres, pone in vitro ore capaci, luto obducto collocetur in arenam, affunda- tur aqua pluvialis deſtillata ad eminentiam 6. digitorum: Vitri quarta pars ſit vacua, quæ extra arenam promineat, ſubijce ignem ſucceſſivè, ut bulliat, lignea ſpa [ID00238] tula diligenter agitetur, donec Sulphur ferè omne in illis ebullitionibus ſolutum ſit, quod ſpatio 5. vel 6. horarum fit, tunc enim liquor rubeſcit, mediocriter ſaltem ſi in- ſpiſſando inſtar lixivii: Si aqua inter bulliendum 565 evaneſcit, affundatur alia fervida: Ultimò ubi ferè omne Sulphur ſolutum eſt, & liquor rubeus ademinentiam trium di- gitorum tranſverſorum reſtat, tunc ita calidè filtratur, per chartam Emporeticam, & de filtrata calida ſolutione parum in alio vitro ponitur, & confeſtim dum adhuc calet, affunditur vinum (ſunt qui aceto deſtillato utuntur, ſed vinum præſtat) lentè celeri ta- men & alto lapſu, tamdiu, donec colorem ſpiſſi lactis acquirat. Hoc poſtea in pecu- liari vitro ſervatur, & proceditur eodem modo cum reſtante ſolutione calida & vino: ultimò omnem lacteum liquorem miſce, & pone in loco tepido, donec albedo Sul- phuris à vino cœrulei & rubei coloris in fundum deſcendendo ſe ſeparaverit, abſtráhe tunc vinum per inclinationem, & affunde aquam pluvialem deſtillatam miſcendo: ſtet diem & noctem, ac iterum effundatur affundendo novam: Hoc toties reiteretur, do- nec nulla nigredo ſeu impuritas in aqua amplius appareat, nec ſenſibilis fœtor, poſtea poſt debitam reſidentiam & effuſionem aquæ ſiccatur per ſe in hypocauſto, & ſervatur inſtar pollinis, vel antequam planè ſiccetur, miſceatur aqua Cinamomi, vel alia appro- priata, ut fiat pultis inſtar vel lactis, & priuſquam. ad uſum medicum adhibeatur, dili- genter moveatur. 566

Vires, Uſus, & Doſis Lactis Sulphuris.

1. Balſamum eſt humidi radicalis.2. Confortat vires Naturales.3. Purificat ſanguinem ab omnibus impuritatibus, unde varii morbi oriri ſo- lent.4. Præſervativum Apoplexiæ.

• Convulſionis nervorum.
• Lepræ.
• Luis venereæ.

5. Specificum Pulmonum, præſervat & ſanat Aſthma. 567 6. Tollit antiquam & recentem Tuſſim.7. Conſumit & exiccat fluxus Capitis.8. Confortat Cerebrum.9. Ventoſitates Ventriculi & Colicam impedit.10. Hecticis 568 & aridis peculiariter ſua confortatione prodeſt, cum aqua Cina- momi ſi miſceatur, ut fiat inſtar lactis liquidi.11. Phthiſicos 569 oculariter juvat, agendo in humidum radicale, teſtimonio æ- grotantium.12. In Arthritide, Podagra, Sciatica, & ſimilibus morbis, ſummopere etiam conducit.13. Inſtar Ignis occulti conſumit morbum non aliter ac Ignis vulgaris lignum abſumit.

Doſis. 570

Tantum pulveris miſcetur, ut vehiculum quaſi albicante colore tingatur: manè & veſperi j. cochl. Ante exhibitionem diligenter liquori immiſceatur.Offertur in aquis ſtillatitiis Cinamomi, Meliſſæ, Lavendulæ, aqua Epilepticâ: vel in Spirituvini.???e Auſteriuſculum alias non procedit.

CORDIALE.

PRæcipuum in medico, qui ægrotum curat, ut Cor benè defendat, & poſtea morbu̅ aggrediatur. Quibus Harmonica Analogia Superiorum & Inferiorum innotuit, & qui ex Aſtrologorum ſuffragiis, duobus Maximis Cœli Luminibus duo maxima ho- minis viſcera, COR videlicet & CEREBRUM, dicata eſſe didicere, diffiteri nequeunt, maximum Confortativum Cordis in Natura Rerum latenter quieſcere in Auro ſeptem ſigillis 571 munito, ſicuti in præfatione utrâque ſatis annotatum eſt. Fatentur vulgares medici Aurum Cor confortare, quod non de communi Auromortuo, aſpectu ſaltem Cor exhilarante, ſed de Philoſophico vivo, Regenerato, Pluſquamperfecto, & in omni liquore reſolubili audiendum. Et quamvis gemmæ quædam Auro præferantur, non tamen hoc fit, quod Auro ſint meliores, ſed quia rariores & pauciores inveniuntur. Auro enim Natura non contemptibiles indidit virtutes, quas qui ſcit eruere, & arte tractare poterit, comperiet Aurum quod mortuum & ſterile videbatur, vivum adeo eſſe & prægnans, ut germinet, ac de ſe novum Aurum, novis & iiſdem infinitis proge- neret incrementis. Quod a. metallorum generatio non adeo ut in Vegetabilib. & A- nimalib. ad oculum patet, in cauſa eſt craſſa illa Terreſtris moles, per quam Spiritus Ve- getativus velut carcere incluſus impeditur, quo minus officio ſuo fungi, ſibiſimilia ge- nerare poſſit: Hic ſi per artem à Terreſtri illa domo & ſepulchro liberatus & ab omnib.( In auro est ???omnium ???magiſte- ???risrumre- ſervaculu̅: auri enim Quinta eſſentia reſiſtit Solis & reliquerum Planetarum operationibus in Homine: ) inquinamentis exolutus fuerit, ſine dubio æque ut omnes aliæ Creaturæ vis generativæ particeps erit, fructumq́ue ſuo ſemini correſpondentem proferre poterit, ſicquè me [ID00240] tallum ( Quatuor Natura Principia. Inter Cœ- leſtia Sol obtinet primas. Inter Ve- getabilia Vinum. Inter Ani malia Ho- mo. Inter Mineralia Aurum. ) producet metallum, Auru̅ generabit Aurum. Inde Verus Philoſophus mirabile̅ & omnibus expetendam concinnabit medelam, quæ & metalloru̅ imperfectoru̅, & hu- manorum corporu̅ morbis incurabilibus affectoru̅ omnia vitia tollet. Felicemillum & terq; quaterque felicem medicum, qui materiæ univerſalis debitæ tria prima ſum̅opere purificata ac debita proportione juncta, ita Rotatione Phyſica per omnes colores re- quiſitos in Phœnicem incombuſtibile̅ redigere poterit, cujus beneficio Auru̅ in fluxu a- ctualiter vegetari & animari, ipſeq; Phœnix eâdem operâ inſeparabili modo aurificari poſſit: Fortunatum inqua̅ illum medicu̅, qui ravente Sole Cœleſti, ex Anatomiæ Magicæ & Philoſophicæ Pyronomiæ legib. Sole̅ metallicum, per illa̅ plur imorum nominu̅ Hylea- lem Aqua̅ 572 ſolutum & regeneratu̅ Solis Vegetabilis ſeu ſpiritus vini generoſi appropriato vehiculo Soli Animali ſeu Cordi microcoſmico hominis videlicet Spiritui vitæ tanqua̅ ſimili rite ac Harmonice applicare novit. Cum donoru̅ dator mei hàc in parte nondum miſertus ſit, ut ſupra dixi licet varias tentarim vias, & è centum ferè deſcriptionib. Auri ( Cœlu̅ au reu̅ nullo impuro mediante referatur ideo facu- lenus & ponderoſus Lusifer o- lim è Cœlo ſpirituali dejectus fuit. Vete- res non ſi- ne cauſa dixerunt in Sole & Sale conti neri om- nia, vide licet non illo excre- mentitio, ſed centra- li Balſamo Naturæu niverſali, quod ab o- mni evo Veræ Hal- chymiæ nomen de dit. Lege Rodargirii Zodiacu̅ in feriorem de ſignis hyemalibus. Luilii Cœlu̅ Philoſophoru̅ de Sale Centrali. Huis Cœlo Philoſophico applicamus ſtellas ſua̅s Terrenas, quæ ſunt plantæ lapides & metalla. Vt in animantibus uni verſo Corpori ipſum Cor, ſic Cœlo & Mun- do præ eſt Sol, gaudiu̅ totius Creaturæ in ipſum univerſum mundu̅, & quæ in eo ſunt imperiu̅ habens. ) Potabilis, ſeu Putabilis potius, multas irrito conatu poſt temporis & ſumptuu̅ jacturas in igne examinaverim, nolle̅ etiam hoc loco candidum lectore̅ Chymicum naſo ſuſpen- dere, quia promiſi me Experta ſalte̅ in hoc meo libro traditurum: Ut tamen avidæ quo- runda̅ expectationi ſatis faciam, unam ſaltem deſcriptionem non ita pridem mihi fideli- ter communicatam paulò poſt inſeram, quæ quamvis à veritate non videtur eſſe aliena, illam tame̅ mea Experientia non co̅probatam, lectori cupido, cui integru̅ eſt, examinan- dam offero. Rationes aute̅ & Viæ Alchymiſtarum vulgarium in conficiendo Auro Pota- bili, ineptæ, humanæ naturæ inco̅ducibiles, & à propoſito Philoſophorum longiſſimæ ſunt, quic quid etia̅ hoc nomine glorientur & mentia̅tur. Na̅ quicquid redigitur in cor- pus, hoc ipſum crudu̅ & indecoctu̅ eſt: Naturam enim bonu̅ in melius per alterationis modu̅ transfert: Sed hoc Aurum quod ab ipſis tractatur, neq; alteratione̅ paſſum eſt, ne- q; ſolutione̅ Phyſicam; In melius ergo no̅ deducitur: Et quamvis multi per Spiritu̅ Salis vulgare̅, nonnulli per Spiritum vini Alcoholiſatum, alii per Acetum radicatum alii prius per Salia corroſiva poſtea per Spiritum Terebinthinæ ſeu Olea Aromatica & ſimilia de- lir amenta conantur. Aurum ut ſtipem metallicam, qua̅ ab Animalium & Vegetabilium provincia immeritò excludu̅t, ſolvere, in vanum tame̅ laborare omnes ipſa Experientia teſtatur. Aqua Sapientiæ Philoſophoru̅ una eſt, quæ omnia metalla & lapides ab impu- ro Puncti Quaternarii 573 coagulationis vinculo Philoſophicè & Naturaliter liberat: nec eſt ſub Cœlo modus alius diſſolvendi Phyſicè Corpus Solis, quàm per Univerſale Men- ſtruu̅ Mercuriale Philoſophoru̅ totiꝰ Naturæ ſecretiſſimum, quo dum per ignorantia̅ & difficultate̅ ac???uirendi caremus, co̅ſueverunt in defectu Perdicum, fame̅ etia̅ Carnes bu- bulæ ſedare, ſiquide̅ coqvus in abſentia ligni quercini ad coque̅dos cibos, utitur fagino ſeu betulino. Porrò Aurum in quo eſt Elementoru̅ 574 adæquatio, eſt Univerſale ſubjectu̅ ad Animalia, Vegetabilia & Mineralia, Vita rerum omniu̅: Et ut cu̅ Sole Cœleſti ſingula- re̅ co̅ corduntiam habet, ſic etiam cum corpore humano ſua forma interna magna̅ poſ- ſidet affinitatem & Harmonia̅ 575. Quemadmodum a. Sol Cœleſtis ſe habet erga reliquos Planctas, tanqua̅ Rex n. ſedet in meditullio aliorum Planetarum luce, megnitudine, pul- chritu dine, omnes excellens, omnes illuminans, virtutemq; illis ad inferiora quæq; di [ID00241] ſponenda diſtribuens: Ita etiam Sol Philoſophicus ſeumaturale Aurum erga reliqua me- talla: Metallorum enim puriſſimum 576 eſt Aurum, in quo ſplendor Solis Igniſq; Cœleſtis radius eſt, & in cujus corpore perfectiſſimo quatuor Elementa co̅veniunt. Rubinus ha- bent in ſe effectum omnium Lapidum pretioſorum, ſic etia̅ habet aurum (nobilior la- pis omnium pretioſoru̅) in ſe virtutem omnium lapidum ductibilium, metallorum ſci- licet, quia co̅tinet in ſe omne metallum, & ea tingit & vivificat. Et ſicuti ſuperiores Cœ- leſtes Planetæ ſuum ſplendore̅ & Lumen accipiunt à Sole Cœleſti: Eode̅ planè ac ſimili modo accipiunt Terreſtres Planetæ vel corpora metallica ſuu̅ Splendore̅, Lumen, Vim, & Radios ab auro, utpote à Philoſophico & Terreſtri Sole. hinc videre eſt, cur antiquiſ-( Vide Mo- nadem Hierogly- pnicam. ) ſimi Cabaliſtæ & Sapientes Magiæ Naturalis periti, plenaria̅ totius Naturæ cognitionem in Dei Lumine adepti, Exordia Rerum omniu̅ totius mundi Puncto Lineæ rectæ & Peri- pheriæ aſſimilarunt: Item cur metallis Characteres & Nomina Cœleſtium Planetarum impetiti ſunt, videlicet propter ſingularem correſpondentiam, & quia ſe invicem ſine magno diſcrimine interpretantur. Auro metallorum Regi & Capiti ſecundum Hermete̅, corpori videlicet perfectiſſimo & puriſſimo, à nullo Elementorum domabili, & à Deo & à Natura perfecte ſecundum materiam & forma̅ elaborato, non ſolum omnes Cœle- ſtes Vires Planetarum aliorumq́; corporum metallicorum ac mineralium, ſed & Vegeta- bilium & Animalium infuſæ ſunt: Ideo hanc Temperatam Elementorum deſponſatio- nem & conjunctionem, non poteſt Ignis violentia ſeparare, nec Terræ fæculentia vi- tiare, nec Aquæ limoſitas contaminare, nec contactus Aeris obumbrare aut corrumpe-( Aurum eſt omnis Natura. ) re. Unde à Sophis tam propter Cœleſtes, quam Terreſtres latentes vires omnis Homo, Microcoſmus, & Adam nominabatur: ſicuti illud finis & perfectio operis Naturæ: imo Septenarius perfectionis Numerus vere completus eſt, ultra quem Natura (ſine adjuto- rio Artis) in ſua potentia & operatione altius procedere non potis eſt, ſed Sabbatizat & quieſcit. Verum ut intelligatur quomodo Cœleſtia corpora Planetarum & ſtellaru̅, virtutes etia̅ Elementorum & Vegetabilium ſuas Vires Auro ſub Terra com̅unicent, ſe- quentia ſyncere Philoſophantium relinquimus co̅ſideranda & excutienda judicis. To- ta machina Creationis ſecundum Cabaliſtas Hebræorum in tres Orbes ſeu Mundos di- viditur, in Mundum Elementarem, ſcilicet hunc ſenſibilem, infimum, cujus partes ſunt Cœlum & Terra: in Intellectualem ſeu Angelicum: & in Archetypum. Hi tres Mundi( Exod. cap. 26. ſect. 30.) ſunt figurati à Moyſe evidentiſſime in admirabili illius Tabernaculi ſui, ſecundum Ar- chetypum in Monte demonſtrati conſtructione: in mundo ſenſibili eſt Elementaris Regio & Cœleſtis. Elementaris concluſa & cincta exteriori ſeu Firmamento, continet in ſe quatuor Elementa, generationibus & corruptionibus obnoxia: In Cœleſti Pla-( Supremi ordinis monita medius or- do inferio- rib inter- pretatur. ) netæ & reliquæ ſtellæ, ſeu corpora Cœleſtia ſuam gubernationem habent & officia exe- quuntur. Secunda Regio, habitatio ſeulocus Angelorum eſt, à doctis Rabinis Mundus Intelligentiæ vocatur. Tertia continet Mundum Archetypum. Iam vero deſcendit Po- tentia & Voluntas Divina, antequam ſe inferioribus communicat, primo ad Intelligen- tias aut Angelos, ab illis ad Sphæras Firmamenti Planetarum aut ſtellarum: ultimò ve- nit in mundum Elementarem, vel in Regionem quatuor Elementorum, ubi poſtrema( Movetur tertius à ſecundo, ſecundus à primo re- gitur. ) executio mandatorum & Voluntatis Divinæ (ut Hæbræi loquuntur) impletur & per- ficitur. Deus aute̅ unicuique ex illis tribus Regionibus indidit ſimilitudinem ſeu Exem- plar ſuæ Divinæ Omnipotentiæ no̅ eo fine, ut ſibi ceu Creatori æquale illud ſit, velut per [ID00242] ſe ſua ſponte omnia facere poris eſſet: ſed ut illæ effigies ſint tanquam ſimulachraſigni- ( Sect. 20.) ficantia ſaltem & demonſtrantia Eſſentiam Divinam, per quæ Deus Omnipotentem ſuam vim, & potentiam ſentienda̅ & oculis cernendam exhibet, atteſtante Paulo Rom. ( Deus in diſpoſitio= ne & ordi- natione Rerum per gradus ſe̅ per nobi= liorem in= ſummo- gradu col- locavit. Animæ o- mnes adi una̅ Ani- mam mu̅ di & Pla- netæ om- nes ad So- le̅ unicum ſeu Regem omniu̅ re- ferridebe̅t: Super O- mnia Lu- cet, & eſt Sapientiæ Humanæ Fermentu̅ Solis vis- peculiari- termicat- in lapide, cum enim in quali- bet re Na turali eius inſit ſpiri tus, eo ma gis erit in Auro & Lapide, qui Natu ram ſuo laborante̅ defectu iu- vat & in ſtaurat. Idso Paracelſus non ſine ratione in libro vexationum Aurum conſtituit triplex. Metalla infimum circuli ſortita ſunt lo- cum, in medio Centri Terræ deliteſcentia. ) 1. Deum Ethnicis vel Hominibus Inviſibilem ſuam Eſſentiam, hoc eſt, æternam vitam & Deitatem feciſſe manifeſtiſſimam per opera ſua, videlicet in Creatione mundi. In Archetypo ſunt Ideæ & Divinæ Dignitates Dei: In Intellectualem mundum collocavit An- gelos ſeu Intelligentias. In Cœleſtem verò Regionem ſeu mundum hunc Senſualem collo- cavit Primum Mobile, ſeu ut alii loquuntur, Secundam motionem poſt Angelòs ceu primam Creaturam corporalem & Fontem omnis vitæ & motionis. In hanc a. Cœle- ſtem Regionem poſuit Solem quaſi Regem & Gubernatorem ſtellarum & fontem o- mnis Luminis. Anima n. mundi ſeu Naturamedia in Sole præcipuè habitat, ut quæ glo- bum Solistotum implens radios ſuos undique quaſi ſpiritum effundit per omnia, vita̅, ſenſum & motum ipſi univerſo diſtribuens, cuncta permeans Entia. In Sole igitur o- mnes Naturævires, quaſi in Receptaculo & Fonte perenni, reconditæ ſunt: Et ſicut in Huͤmano corpore Cor eſt ſcaturigo vitalis ſpiritus & ſanguinis, omnib. reliquis mem- bris motum & vigorem impertiens: Ita Sol Cor Cœli viciſſim tanquam omnium Vir- tutum Elementarium Dominus per univerſam Naturam ſuos ſpargit & infundit ra- dios. In Muͤndum Elementarem Aurum, quaſi Receptaculum & ſubjectum omnium Elementarium Cœleſtium & Supercœleſtium Virium: quæ poſtquam à Supercœleſti & Cœleſti Influentiâ deorſum in Mundum Elementarem delapſæ ſunt ſimul in hoc me- tallum unicum concentrando ſe, confluxerunt, & ſic finaliter in illo colligatæ aſſervan- tur & concluduntur. Auri. n. ſpiritus ſecretiſſimus Cœleſtis, omnibus Creaturis to- tius mundi Vitam, Subſtantiam, Eſſentiam largiens, & hac Ratione Imaginem DEI ge- rit proxime: Idem Spiritus in Cœlo liberrimè diffuſus motu & virtute ſua eſt: In Ter- raa. maximè in Centro ejus arctiſſimè contractus condenſatur jam & quaſi incorpora- tur in ſubſtantiam illòrum, quæ in Centro Terræ proveniunt: In metallis totus clau- ditur & figitur: Et hoc ut clarius explicetur tenendum eſt; Quando Solis Peripheria in Cælo volvitur & permeat vias ſeu plateas itineris cœleſtis (ubi ad Planetarum alia- rumveſtellarum domos & hoſpitia divertit, ſiquidem cjus ductu Planetæ omnes agi- tantur, præſentiâ nondum conjuncti torquentur, & conjunctione corporali lætantur (confortando illarum vim, & operationem, quam in Aëre habent, excitat cum Marte videlicet Calorem, cum Saturno Frigus) & unicuique infundit lumen, vitam & motum uſque ad infima & profundiſſima loca Terræ. Unde ab Heraclito Fons luminis Cœle- ſtis, ab Orpheo Lux Vitæ & Oculus mundi, ſeu vivificus Cœli Oculus, qui omnibus rebus calorem, lucem, vitamque inſpirat, dicitur. Ignis externi natur a eſt omnes Ignes in occulto latentes vivificare: Ita Sol â Deo ordinatus in eum finem in hunc mundum, ut omnes occultos & quieſcentes Ignes incendat, nimirum Sphæras Planetarum qui nobis non apparent, per ſe enim ſuntmortui, ſi vero incenduntur, ſunt vivi & operan- tur ſuas proprietates: A Paracelſo Sol vocatur Spiraculum Vitæ Elementorum: à Pla- tone Zoroaſtro. Cœleſtis & Invincibilis Ignis vocatus eſt: Pater Luminum ſplendorem Ignis ſui emittens & communicans primò ſoli & ceteris Cœleſtibus corporibus, indè [ID00243] tanquam per media inſtrumenta in hunc ignem noſtrum influit: Et hoc modo omnium( Solà ne- mine acci- pit, ſed ar- det & lu cet ſemper de ſe, & à ſolo Deo regitur. Nil ſine Lunæ be- neficio un- quam pro- feceris, quia Luna virtute So- lis Domi- na genera- tionis aug- menti & decremen- ti. Luna quaſi Luce lucens ali- ena quia ipſa non lucet de ſe, ſedo ???ne̅ ſplendore̅ ſuum à So- le mutua- tur. Abſque Luna in- termedia vim ſupe- riorum at- trahe re o- mnino ne- quimus. Luna licet ab omnib. ſtellis vires ſuſcipiat, potiſſimu̅ tamen in Sole quo- ties illi co̅- jungitur vivifica virtutere pletur ac ???ro illius intuitu complexionem mutuatur. ) Planetarum vires & virtutes in Sole reperiuntur: Et Iamblichus verè dixit: Quicquid habemus doni, habemus à Sole, vel ab ipſo ſolo, vel ab ipſo per alia, quamvis enim ali- quid ab aliis habeamus, illud tamen à Sole deſumptum eſt: Ideo in Sole Cœli Corde, ut in potenti ſcaturigine vel fonte̅ reperiuntur Cæleſtes occultæ operationes corporu̅ Cœleſtium: ſed Cœleſtis Regina & Uxor ſolis Luna, videlicer omnium Cœleſtium influxuum virtutumq́ue ultimum receptaculum, Solis ceterorumq́ue Planetarum at- que ſtellarum radios & influxus quaſi fœtum ſuſcipiens, inferiori m̅undo ſibi vicino quaſi parturiens edit. Et æſtimatur à Deo ſapientiſſimo Sphæram Lunæ in infimo loco corporum Cœleſtium, & fupremo Elementarium motuum creatam & collocatam, ut ab illa deſuper poſſint accipi Vires & Influentiæ Cœleſtes Aſtrorum, & ipſa ſupple Lu- na eaſdem à ſe refundere in omnia Elementaria, vel in ipſa Elementa uſque in Terræ globum diſtribuere, & cujuſq́ue rei peculiare ac proprium Innatum Aſtrum cumſupe- rioribus conſpirans hoc pacto excitare. Hinc apparet, quomodo anima mundiper ſuper cœleſtem, in viſibilem & inſenſibilem Ignem commoveat Lumen & ignem Solis, qui poſtea movet Vires Aſtrorum & tandem demittit per Lunam in Terræ globum, uſ- que in intima abyſſi profunda diſtribuendo, quemadmodum ſemen virile in globum vel vas matricis ejaculatur. Quia igitur hanc ſingularem conformitatem, concordan- tiam, ſimilitudinem mutuò inter ſe habent Sol Cœleſtis & Terreſtre Aurum, veteres Sophi & Cabaliſtæ etiam utrumq́ue tam Cœleſtem quam Terreſtrem Solem uno Cha- ractere Hieroglyphico videlicet integro circulo & viſibili Centra deſcribere & præfi- gurare voluerunt: ſiquidem ſolis character tum Cœlum tum Terram refert, nam Cir- culus Cœleſtes motus & Influentias, Centrum Terrenam & Fixam Naturam promit- tit. Quicunque Veri Puncti & Centri Rationem cognoſcit, nihil in Rerum natura un- quam ipſum latere poteſt, cujus non perfectam habet notitiam: In eo ſiquidem Rerum abditarum Fundamentum & Radix cum conſiſtat, non immeritò etiam omnium ar- tium & ſcientiarum Fundamenta naturalia hinc primum elicienda & depromenda ſunt: Sed ad communicatum Aurum Potabile veniamus.

Primò requiritur Calx Solis ſubtiliſſima, quam olim pro aliis tamen uſibus ita præparavi.

ꝶ libram ſemis Aquæ Fortis communis, ſolve in illa unciam unam Salis Armo- niaci 577, vel quantum ſolvere poteſt in parvo calore: Ita habebis Aquam Regis, in qua tantum ſolves Auri, quantum libuerit 578, poſtea effundatur ſolutio in vitrum capax, & guttatim ſaltom (propter ebullitionis ſtrepitum & periculum) inſtilla de bono oleo Tartari 579 in cella per ſe reſoluti: in hujus defectu Tartari Sal in aqua communi ſolutum accipiatur: requiritur autem olei Tartari bona quantitas, tunc Aurum cadit ex reper- cuſſione in fundum: Ubi tota Auri Calx ſoluta fundum petiiſſe videtur (quod ani- madvertes è colore Aquæ Regis, qui debet eſſe albus, nam ſi adhuc flavus ſit, ſignum eſt totum Aurum nondum repercuſſum, plus igitur olei Tartari guttatim affundatur, hoc meo damno fideliter admonitus ſis) tunc poſt ſubſidentia aliquot horarum in ca- lido liquorem ſuperiorem effunde, & calcem (colore ferè Terram ſigillatam pallidam [ID00244] referentem) quater vel quinquies aqua calida edulcoratam, poſtea in B. M. prudenter & paulatim lentiſſimo 580 igne ſicca, vel quod tutius, in patina vitrea per ſe ſpoutè in hy- pocauſto ſicceſcat, nullo ignis calore adhibito: Calcem lignea ſpatula non ferrea, poſt- ea majoris ſecuritatis gratia collectam ad uſus in vitreo vaſculo reconde. Nota, ma- gnum eſſe periculum, ſi alio modo exiccetur, quàm prædictis duobus: quamprimum enim calorem ignis ſentit aut fortiorem commotionem cum inſtrumento ferreo, con- cipit ſponte flammam, & in auras abit purpurei fumi in modum, cum maximo ſonitu & ſtrepitu inſtar pulveris nitrati, adeò ut neunicam Atomum reperire poſſis. Novi, qui cum periculo vitæ hunc eximprudentia confecerunt. Sunt qui magno juvami- ne aliquot grana 581 hujus auri Volatilis ad uſus medicos intra corpus loco Diaphoreti- ci exhibent. Si aliquid de Sulphure vulgari trito ipſi immiſceatur, & poſtea in cruci- bulo admoto igne exuratur, ſubtiliſſima Calx Auri 582 remanet brunni coloris, quæ o- mnem vim percutiendi amiſit, quod mirum & notatu dignum eſt 583.Scrupulus unus iſtius Auri Volatilis 584 fortius & potentius ferè operatur, quàm libra ſemis Pulveris Tormentarii.Granum unum vel alterum cultro impoſitum ſi ſuppoſita candela accenſa inca- leſcat, ſimilem ſonum edit, ac ſi magna aliqua fuiſſet exploſa bombarda, & ſonus ille præacutus audienti & aſtanti quaſi auditum lædit.Operatio hujus Pulveris contraria eſt operationi Pulveris Pyrii. Ut enim hic vim ſuam per ſuperiora aſcendendo exerit: ita alter è contra per inferiora ſaltem de- orſum operatur. Aliquot ſcrupuli ſuper laminam ferream ſatis craſſam carbone in- cenſi, illam penetrando perforant.Sal Armoniacum 585 exiſtimo eſſe percuſſionis illius cauſam. Rationes meas hîc in medium proferam, donec probabiliores aliis adducantur. Quemadmodum enim Sal nitrum & Sulphur 586 ſunt hoſtes, & ſe invicem non compatiuntur, ut videmus in præparati Pulveris Tormentarii accenſione: Eodem modo Sal Armoniacum & Tar- tarus ſibi contrariantur: Quando ergò Sal Armoniacum cum oleo Tartari ſuo hoſte conjungitur, faciunt ex illa mutua pugna Aurum cadere, in Aqua Regis prius ſolutum, & oleum Tartari percutit Spiritum nitri ſummè purificatum, qui ſe in illo conflictu conjungit cum Sulphure Solis ſuo adverſario: Et quia Sulphur illud Solis à natura ſum- me depuratum eſt, & vulgari noſtro combuſtibili Sulphure longè ſubtilius, ideò valen- tius, & in minori quantitate operationes ſuas ſtupendas potenter perficit 587: Eodem plane modo, quo Sulphur vulgare & Sal petræ in Pyrio Pulvere conjuncta & incenſa, magnum ſtrepitum & fragorem facere animadvertimus.Hæc Calx in oleo Salis inſtar Butyri liqueſcit, idque propter remanentiam ſicco- rum ſpirituum Salis nitri 588, Vera tamen & radicalis non eſt ſolutio, quia iterum in cor- pus reduci poteſt.Hucuſque eſt mea experientia, quam olim etiam Auguſtiſſimo Imperatori noſtro Rudolpho expetenti, cum aliis quibuſdam ſecretis medicis communicavi.Sequitur jam Proceſſus Auri Potabilis ulterior, quem ſingulari munere acceptum Chymiæ ſtudioſis (ut & reliqua) gratis, at non expertum, libenter & fideliter offero.ꝶ Urinæ Hominis ſani bibentis vinum circiter 20. menſnras, pone in aliquot a- lembicis vitreis, abſtrahe ab his viginti menſuris tantum phlegmatis in Balneo, ut ſal [ID00245] tem menſura una 589 maneat reſidua, phlegmata abſtracta abiiciantur, remanentiam in unum collectam miſceto, & abſtrahe in arena, quantum ſtillare vult, ultimo augendo ignem fortiter, ſublimabit ſe aliquantulum: ſublimatum illum miſce cum Spiritu de- ſtillato 590, reſiduum Sal, quod in fundo manſit, aufer, Spiritus deſtillatus fœtebit, cu- jus ferè menſura erit integra: Hunc Spiritum rectifica in Balneo, ſervata priori quarta parte, quæ fortis & melior eſt, ac poſteriori ablata, Poſtea accipe aquam pluvialem vel fontanam recentem, affunde Spiritui reſervato, & ſuperet eundem pondere quatruplo, adapta vas recipiens, cum guttæ acidæ cadunt, partim inſtarglaciei egrediuntur, affun- de adhuc ſemel pluvialem vel fontanam aquam ut antea, & iterum deſtilla, ſi nulla aci- ditas amplius egreditur, tunc ceſſa: Spiritus Urinæ primò venit, aqua pluviali cu̅ fœtore remanente Hujus Spiritus Urinæ accipe partemj. optimi Spiritus vini parte̅ alteram mi- ſce, ſtent in leni calore per diem & noctem, poſtea unâ deſtillentur, tunc hi duo Spiritꝰ ſe invicem coagularunt: Et ſic Spiritus Urinæ ad hunc laborem paratus eſt 591.Nunc oleum Salis requiritur, cujus præparatio talis eſt.ꝶ Salis fuſi, quantum vis, pone in retorta terrea loricata, adjunge capax vas reci- piens, juncturis benè clauſis, quando Salin fluxu 592 ſtat, tunc Spiritus egrediuntur in vas recipiens: aut ſi cum argilla feceris, addi poteſt aqua in Recipientem, ut Spiritus e- greſſi cò citius ſe cum illa miſceant: Sed dictus Spiritus, ante uſum, prius ſupra Salem fuſum recentem aliquoties rectificandus eſt, ut ſit fortior, per ſe enim nimis debilis 593 eſt, ad hanc operationem.Poſtea accipe de calce Solis ſupradicta, & affunde Oleum Salis ???aa, ac, ut eo melius ſolvatur, abſtrahe Oleum Salis iterum uſq; ad oleitatem, & denuo affunde oleum Salis, aliquoties hunc cohobationis laborem repetendo, donec calx bene ſoluta ſit.Deinde hujus ſoluti accipe partem j. & præparati Spiritus Urinæ tum partem alte- ram, inſtilla guttatim ſaltem Spiritus Urinæ, obſtruendo ſemper vitri capacis orifici- um, donec ſtrepitus ceſſet: In lento calore Balnei per 4. ſeptimanas ſtet in putrefacti- one, poſtea per retortam in arena pellatur, ſervatis gradibus. Ignis primo lento, ultimo fortiori, ut retorta candeſcat, tunc aurum maxima ex parte aſcendit, quem ſublimatum pulverem diligenter ſerva, Oleum enim ſalis per ſe egreſſum eſt, quod ſeponatur. Tan- dem accipe hunc ſublimatum Solis, affunde Spiritum vini, & colorabitur in colorelen- to, affunde alium priori per inclinationem ablato, continuando donec affuſus recens Spiritus non amplius coleretur. Hic Spiritus vini poteſt abſtrahi ad oleitatis remanen- tiam vel ita tinctus cum Auri Eſſentia ad uſum medicum ſervari. Calx Solis in retorta remanens denuò ſolvatur Oleo Salis, & digeratur cum Spiritu Urinæ, ut modo dictum, reiterando laborem, donec nil de Auro ſuperſit amplius. Si verò Spiritus vini cum ex- tracta Solis Tinctura aliquot ſeptimanas ſtet in digeſtione, tunc totum fit Volatile Au- rum, & alembicum aſcendit.Hunc proceſſum poterit experiri qui volet: ſi ſolutio eſſet rubicunda 594, arride- ret magis, ſiquidem ſolutiones Auri, quæ per corroſiva flavo fiunt colore, non dicun- tur eſſe radic ales ſolutiones, cum vas ſtanneum ſeu argenteu̅ in quod infunduntur ni- gredine afficiant, quod philoſophice ſolutiones facere no̅ creduntur, quæ ſunt rubicu̅-( Nemo pe- riculo ſe- mel facto utetur ſe- cu̅da vice ) diſſimę: Inſuper Metalla imperfecta tingu̅t, nec in corpꝰ ullo artificio niſi per projectio- nis modum, reduci poſſunt. Lullus dicit præſtare Ignem ardente̅ comedere cum oculis [ID00246] Baſiliſci, quam loco Auri Potabilis, ſeu medicinæ per ſcientiam ignoratæ, Venenum applicare quia Aurum Sophiſticatum eſt totum impuritate plenum ex Igne contra Na- turam, cum quo Sophiſta operatur: nam ſtatim per res acutas Ignis contra Naturam (Humanæ Naturæ contrarias) Color 595 Naturalis mortificatur & diſſolvitur, & reſol- vuntur Cordis ſpiritus, in quib. Calor Naturalis conſervatur. Jedo P. Severinus 596 verè affirmat in ſua idæa, Perfectiſſimorum corporum Balſama & deſideratas proprie- tates illorum, tam duris (propter perfectam combinationem Elementorum) corpo- rum carceribus contineri, ut favorem & benevolentiam, quam humanæ naturæ de- bent, demonſtrare non poſſint: Fiat ergo manifeſtatio occulti, quia omnes herbæ & mineralia ab intra ſunt ſanguis & ſanguinei coloris, & ſic præparata facile ſanguinem noſtrum immutare, & ad ſuam complexionem elevare poſſunt. Ita Corallorum, Per- larum, Gemmarum, Auri, Argenti, reliquorumque metallorum virtutes dolent ſe fru- ſtra in mundanam provinciam veniſſe, & mortalium ſceleſtam temeritatem inconti- nenter accuſant, quod tantarum prædeſtinationum immemores, ad quas naturæ pro- videntia deſtinabantur, in peregrinos, & infames uſus, ejuſmodi Rerum majeſtatem commutaverint: Impuritatem pellis, inſcitiam mentis tegere coguntur, & doloſa A- varitiæ, Superbiæ, Luxuriæ, Perfidiæ, Adulterii, Diſcordiæ, & Mortis miniſteria ſubi- re: Hoc eſt, in non naturalem uſum Restransferre, iniquas uſuras exercere, Qui ve- rò Dei benignitate Fontem Univerſalis menſtrui attingit, ille ex Philoſophorum veri- dico relatu, poterit non ſolum omnia & ſingula metalla, tum etiam lapides tam nobi- les, quam ignobiles ac mineralesetiam ejuſdem beneficio Naturaliter & radicaliter 597 ( Oportet ut Mors præcedat Regenera- tionem. ) in ſua tria reſolvere, qui reſolutus & potabilis liquor Regeneratus 598, ſeparatis ſponte 599 in fundo fæcibus, poſtea à piè docto medico uſibus humanis pro ſua voluntate & arbitrio ſecundum morbi exigentiam legitime accommodari, & ſtupendo ſucceſſu ad- miniſtrari poteſt.Hoc loco ſyncerum lectorem candidè de quibuſdam impoſturis præcavendis ad- monitum velint, poſſe illo pulvere Auri Volatilis à malitioſis Agyrtis, litera longa di- gnis, vario modo ſimplicibus & incautis hominibus imponi: Communicaram ipſum aliquando cuidam Philoſopho corticario, ſub ſynceritate & pietate Phariſaica, hypo- criticum & colubrinum dexterrimè decipientem animum tegenti, qui hunc pulverem (poſtquam ei Sulphuris 600 triti admixtione, per admonitionem, vim percutiendi ad- emiſſet) de facie incognitum ſuis impoſturis miſcens, cum damno aliorum & ſuo com- modo auri multiplicationem apud plurimos attentavit. Idem furcifer, poſtquam in- tellexiſſet a me, Lunam in vulgari Aqua ſeparatoria ſolutam, & aqua vulgari ſalita re- percuſſam dejicere pulverem album in fundum, qui ter & quater edulcoratus poſtea ad ignem in tigillo liqueſceret, & poſt effuſionem Cornu forma referret, hanc Cornea̅ Lunam incognitam, ad candelam & ignem facilè liqueſcentem, & cultro ſciſſilem, aliis mineralibus & plumbo admiſcuit 601, & hac inſigni ac damnabili impoſtura poſt cine- ritii examen, apud improvidos multos Saturni in Lunam tranſmutationem menti- tus eſt.

DESTILLATIO SPIRITUS URINÆ ET VINI OMNIUM OPTIMA.

CONTINUATIO AURI POTABILIS SINCERIOR.

Hæc ipſa calcis ☉ lis per oleum ſalie ſolutio, ac tandem ejuſdem cum ſpiritu urinæ per retor- tam depulſio non eſt neceſſaria, neque etiam ſatis tuta. Itaque relinquimus autori ſuam mentem, nchilominus ad magis genuinam præ parationem ſecurius inſtituenda̅ ſic ſtatuemus. Calx illa ☉ lis antea per reverberationem extremam in ſummam brunnitatem redacta, ſolvatur cum menſtruo, prius quoque ex ſpiritu urinæ & ſpiritu vini completè perfecto. Solvatur inquam in lento calore in ſolutionem ſanguinis inſtar rubeſcentem: Hæc ſolutio deinceps digeratur vaſe hermeticè clauſo per menſem. A fæcibus tandem ſeparata ſolutione, abſtractoque tandem ex lentiſſimi Balnei calo rem enſtruo ſeu ſpiritu ſolvente in eoſdem uſus poſtea adducto, & quaſi perpetuo ſufficiente. Sol ma net in forma olei rubicundiſſimi, ſuavem odorem de ſe ſpargentis, & in quolibet liquore ſolubilis, proptereaque hoc olcum auri potabilis veri locum ſupplere ejuſque ſuccedan eum eſſe poteſt. Idem porro exaliatur ſeu purius redditur, quando nimirum ſpiritu ſolari â ſuo corpore ſeparato, ſola tin- ctura in qua potentiſſima vis duntaxat reſidet, per deſtillationem elevatur. Solutionem itaque auri non per Balneum deſtillamus, ſed per arenas vaſe humili igne aliquantulum fortiori. Sic nimirum poſt partem menſtrui primam cum reliqua ejus parte, ipſa ☉ lis Tinctura per alembicum tranſit, in- ſtar ſanguinis, relinquendo poſt ſe in fundo vaſis terram nigram, aridam, ſpongioſam & levem. Ip- ſum autem menſtruum, quod cum tinctura auri prodiit, in Balneo ſaltem tepido, per alembicum ſeparamus. Relictam tincturam in fundo vaſis cum ſpiritu vini tenerrimo ſolvimus terna vice, cun- demque ternis vicibus, vel amplius, denuo ſeparamus. Hoc igitur eſt aurum illud potabile, & qui: dem illud ipſum, quod hodie in Anglia habetur apud D Frauciſcum Antonium Medicum Londinen- ſem, non illud quidem Philoſophicum & verum, ab hoc nimirum illud Anglicanum multis modis ſuperatur, ac longè aliud eſt, neque hoc Anglicanum juſtiſſimam veri auri potabilis ſu- ſtinere poteſt. Reducitur nimirum, & cum corpore ſuo denuo in gratiam redit, quod à vero auro potabili philoſophico plar èalienum eſt. Cæterum poteſt quidem in uſu medico idem penè præſta- re, quod al âs de auro porabili ſperandum eſſe cenſent chymiatri, quantumvis hoc remiſſius agat, nec exaltatis ſeu aſtralibus morbis ſanabilibus æquè medeatur omnibus.

TYPUS AURI POTABILIS CORPORALIS.

Fons univerſal smenſtrui res, ſeu corpora in tria, hoc eſt, in ſua principia, Mercurium, ſalem & ſulphur, quæ ſingula & univerſa corpora conficiunt, reſolvere nimirum poteſt. Eſt nimirum pars Mercutialis, magni ſapientum mag ſterii, itaque ad???llius compoſitionem requiritur, & cum reli- quis partibus eſſentialibus ipſum magiſterium intrantibus rotatione Philoſophica tandem in unu̅ redit. Ad lapidis igitur Philoſophici confectionem aqua illa egregium ſpecificum eſt; nihilomi- nus generalitatem ſeu univerſalitatem in ſe quoque eadem complexa eſt, qua ratione cælum dici- tur, reciplens in ſe omnium rerum aſtra hoc eſt eſſentias & modos diſtinctas, qui alioquin in reſolutione corporum ſpagyrica in ſua tria conſpicui fi???nt; ceu quod ſubſtantificum eſt vel eſſen- tiale natura ſua ineffabili. Eſt nimirum ſubjectum omnis mutabilitatis ad ſe trahens, idque poſtea vivificans, hoc eſt ad agendum, operandumque (quod generari & reſuſcitari philoſophis eſt) admo- dum efficax & habile faciens. Ejus exemplum nobis ſit in auro corporali ſeu vulgari, quod revera [ID00249] philoſophicè potabile nunquam reddi poteſt, niſi cum hoc ſolo menſtruo univerſali aurum ad co- roborandi facultatem reducente. Primo fiat calx auri ſubtiliſſima, & quidem eum in modum quem præcepit autor noſter. Hujus ꝶ. menſtrui univerſalis ſeu Mercurii Philoſophici totidem uncias: Conjungein cucurbita, & ex Balneo, juncturis probè clauſis & lutatis, lentiſſimè dèſtilla, ac reaffu ſo mènſtruo ſemel atque iterum eandem deſtillationem repete. Tandem adhibito novo menſtruo ex Balneo ſicco per retortam urge fortius, & ſimulcum eodem ealx ſolis tranſit, relictis pauciſſimis fecibus. Quod tranſit in Pelicano vel alio vitro Hermeticè clauſo, ad lentum calorem vel ſolis vel hypocauſtidigere, donec aurum philoſophicè reſolutum, & ex ipſo menſtruo reſidet in fundum va ſis, & ſeſe omninò ſponte ſeparat à menſtruo, & aquoſitate, qua ab auro cautè remota, calcem le- niter exſicca; eſt nimirum admodum volatilis. Exſiccatam reconde in phiolam proportionatam, hoc eſt talem, cujus quarta pars duntaxat ab ipſa calce completur, ſigilla hermeticè, & in calore ci- nerum blando admodumque leni pone, per dies 14. prudenter cavendo, ne calx ☉ ri caloris vehe- mentia aſcendat & ſublimetur. Poſtea colloca in arenam & per gradus ignis æquales de octiduo in octiduum ſerva, donec aurum, inſtar granati obſcurè rubentis, denuò fixiſſimum factum fuerit. Hujus ꝶ. ℥j. tere minutiſſimè, affunde ſpiritus vini puriſſimi Ʒij. ſolve in calore leni & ſerva. Si quid prima vice ſolutum non fuerit, alio ſuperfuſo ſpiritu vini proportionatò denuo ſolve & omnia diligenter in vaſis vitreis recondita ſerva. Hoc eſt verum autum potabile, ex auto corporali factu̅. Ejus in uſn medico tantum 10. vel 11. guttæ cum ℔ij. vini optimimiſcentur, & de hac miſtione Ʒj. ℥i. vel ℥ij. ſingulis menſibus ſemel vel bis ad ſanitatem conſervandam hauriuntur, atque hoc mo- do vis ejus eſt diaphoretica. In morbis vero periculoſiſſimis depellendisuſus ejus ex prudentia pe- riti Medici contemperandus eſt; Soletque diverſimodè operari, per ſingula emunctoria, quod no xium eſt, expellendo.

STOMACHICUM OLEUM VITRIOLI VENERIS ET MARTIS.

Modus faciendi Vitriolum è Venere & Marte ſine corroſivo.

Totum Artificium eſt, utmetallum 602 bene per Sulphur calcinetur.ꝶ Laminati ferri vel Veneris (una enim eſt utriuſque via) quantumvis, ſcinde in fruſta magnitudinis ſemidaleri, fac ſtratum ſuper ſtratum cum Sulphure pulveriſato in tigillo lutato pone in Igne Rotæ 603. Ignis ab initio tigillum non attingat, ſed paulatim admovendo augendus eſt, quem ultimo fortificabis: Ita accenſo Sulphure calcinantur prædictæ Laminæ, quodintra hora̅ abſolvitur: Ubi omnia refrixerunt, exime nigroci- neritiam materiam inſtar æris uſti. & tritam cribra, eamque in olla non vitreata aperta poſita̅ per tranſverſum (ut inpræparatione Vitri Antimonii fit) move diligenter, ſupra ignem Carbonum, ne liqueſcat, & Vitriolum in Cupro evaneſcat ???c ſic Sulphur incen- ditur vel evaporat, move cum ferreo 604 vel cupreo 605 inſtrumento prout Vitriolu̅ facere intendis de latere adlatus, ubi ferro vult adhærere, tunc ſatis eſt, & ab igne aufera [ID00250] tur: Pulveriſatam hanc Veneris Calcempondera, & ad quamque libram accipe Sul- phuris tres lotones, miſce, & in olla pone adlatus, move ſupra lentum ignem per qua- drantem horæ 606. ultimo olla quaſi candeſcat: Cuprum molleſcit inſtar paſtæ, & ferro adhæret: Frigeſcat ac tritum cribretur: adde denuò ad lib. unam tres lotones Sul- phuris, calcinaut ante per quadrantem horæ. Hoc quinquies, vel ſexies, vel ſepties 607 repetitur, tunc calcinatio eſt abſoluta. Nota diligenter, ut Calx ſemper benèſicce- tur, & ad libram j. ſaltem uncia cum dimidia Sulphuris præciſè ſumatur. Calcem me- tallitritam minutiſſimè accipe, & affunde in patina lignea aquam calidiſſimam, ſolve- tur Calx, & aqua è Venere erit cœrulea, cola, colatam evapora ſupraignem incoquen- do mediocriter, donec quaſi cruſtam acquirat, reliquum in frigido concreſcat, ſic ha- bebis è Cupro pulcherrimum Vitriolum Cœruleum, è Ferro viride. Fæces in aquæ fundo remanentes ſicca, & non ſolutas iterum cum Sulphure calcina, ut prius feciſti, ſer vato pondere priori 608, poſtea lixivium fac, quo filtratum evaporabis. Hoc repete, donec tota Calxin lix ivium abeat. Inde in terreo vaſe Gôrlicenſi aut Wallenburgen- ſi, vel in Cucurbita magna vitrea (cave ne rumpatur) fac evaporet, donec cruſtam nanciſcatur, pone in loco frigido, tunc in fundo Veneris Vitriolum in ſtrias deſidet, ſapore ſubdulci 609, aufer aquam & ſicca cryſtallos concretos: Aquam remanentem ite- rum incoque parum, & in frigidum locum fi collocetur, denuo concreſcent lapilli, re- iterando, donec totum in Vitriolum abeat: Poſſunt etiam bacilli imponi, ut vitrio- lum eò melius adhærere poſſit: Sulphur 610 illorum fundum petens ſeorſim fervetur ad ſuos uſus.Ex his duobus Vitriolis Ferri & Cupri, Spiritus & Oleum præparari Chymicè poſ- ſunt vulgari ac cognito modo, longè majoris efficaciæ, & Virtutis, quam è Vitriolo communi 611.Hoc pacto habetur Fons acidus Artificialis: Acetum Eſurinum eſt in hoc Sul- phure Vitriolato ſine Corroſivo præparato, perfectum arcanum in corroborando languente ventriculo. Vide Theophra in lib. de Vita longa, & in lib. de Tartaro cir- ca finem.

Hujus Olei Vitrioli Vires & Uſus.

Paracelſus 612 vocatpartem Pharmacopolii quartam, & cuilibet Pharmacopæo ita commendat, ut ſit inſtar lapidis angularis inſua officina.1. Utimur 6. 8. guttis in vino, aqua Mentæ criſpæ, vel quod melius, in jure car- nis calido: In debilibus ventriculis frigidis, quia digeſtionem promovet. 613 2. In Calculo & Arenain aqua Ononidiis.3. In Suffocatione matricis, in aqua Artemiſiæ.4. In Febribus ſtomachi, calorib. & ſiti 12. vel 15 guttæ. In aqua Centaureæ, Vino, Roſarum, Anthos.5. In omnibus morbis Capitis, in aqua Lilii convalli, Lavendulæ.6. In Ictero efficax eſt in aqua Chelidoniæ 15. vel 20. guttæ cum ſudore.7. In Peſte 614 miſcetur cum ſacharo Candi & Electuario Junipero, & ſic etiam lo- co prophylactici ſanitatis utimur.8. Inuncti hydrargyro, & malè affecti Oleo Vitrioli cum Theriaca mixta ſudan- do reſtituuntur.9. Externè Alopeciam, unamquamque Tineam tribus diebus illinendo per ſe( Nemo ſine dolore ſa- nitatem recuperat inſtar præ- gnantis quæ ſine dolore non convale- ſcit. ) vel cum aqua Chelidoniæ curat.10. Tollit omnem ſerpiginem, ſcabiem, pruritum, & quicquid cuti ſolet adhæ- rere, tentiginem pravam, ſyrones, &c. Sed ſine commiſeratione fiat inunctio, & pro defenſivo opodeltoch adhibeatur.11. Poſt evacuatum corpus cum Theriaca ſeu aquis appropriatis ferè in omnibus morbis exhiberi poteſt, aciditate enim ſua putredinem omnem arcet, partium vero te- nuitate obſtructiones pellit.

Doſis.

Modus exhibitionis eſt ſaporis in acidum mutatio 615: Dantur in aqua Acetoſæ vel ſpecifica alia potandæ tot guttæ, quot dentes ſtupidos non reddant, manifeſtam tamen guſtui aciditatem concilient: per ſe 616 nullus ſit ejus uſus, ſed cum vehiculo, & parcus. Hoc ſi Chymicorum iniquus quidam 617 convitiator intellexiſſet, intempeſti- vo & immodico Olei hujus uſu bonum aliquem aut innominatum Virum, non ème- dio ſuſtuliſſet: Dum utimur, probè debet agitari cum ſuo vehiculo, quia gravitate ſua fundum petit.

Cautiones.

1. Propter aciditatem prodeſt Ventriculo languido, in quo tamen nulla Cholera aut Apoſthema, alioquin eſt ebullitio mutua & efferveſcentia (abſtineant ergo Cho- lerici & Picrocholi, à noxio ipſius uſu) ut videmus in oleo Tartari & Aqua forti, quæ ſe invicem non compatiuntur: Similis eſt ratio in Jecore 618.2. Uſurus hoc Olèo, in vehiculo convenienti calido fiat poſtea contineat ſe in lecto ac ſudet: Videmus enim ejus operationem in majori mundo in frigido non per- fici, ſed in calido: talis etiam ipſius operatio in microcoſmo.Porro Oleum Vitrioli pulcherrimo colore & durabili tingit 619.

• Expreſſos ſuccos Roſarum pallidarum.
• Violarum.
• Florum Pæoniæ.
• Papaveris ſylveſtris.

Item Extractum Alkermes 620.Et Oleum Caryophyllorum, ſi ſingulis debitè remiſceatur.Dulce oleum 621 Vitrioli, ut & illud Antimonii, de quo multi gloriantur, apud ne- minem adhuc videre licuit, ſicut nec genuinum Vitriolatum Sulphur Fixum 622, cui Ano- dyno ſtupendas vires Paracelſus tribuit.

• Oleum Vitrioli ſubviride ſmaragdinum magnarum virium in medicina 623.

Parari poteſt, ſi Vitriolum purificatum, vehementiſſimo igne deſtillatur, ac poſt extractionem & purific ationem Salis è capite mortuo (quod Sal tamen nullo modo ulterius in igne calcinandum aut igniendum eſt) denuò cum omni egreſſo liquore ad ſuum tempus in Balneo circuletur.Variè operatur hoc Oleum per vomitum, ſedes, urinam, ſudorem.Doſis guttæ 6. 8. 12. in liquore convenienti.

VITRIOLUM HERMAPHRODITICUM.

Fiat primo oleum li, quale ſuprà factum eſt, in ſpiritu ejuſdem & quale modo in ſtomachi- co ſiet. H???jus fiat quantitas aliquota. Dcinde ſit in promptu limatura ferri, elegans, non pulve- rulenta, nec rubiginoſa, ſed recens facta: ſuper hanc vero funde olei li aliquid pro lubitu, nec ta- men nimium. Adde aquæ pluvialis deſtillatæ triplum ejus quod adfudiſti olei, ſi nempe illud fuerit acerrimum, & ſtatim ebullire incipit. Labor autem totus in cucurb???ta capaci inſtituendus & ab- ſolvendus eſt, adfuſioque olei Vitrioli per vices repetenda ſæpius. Relinque aliquandiu, donec de- ferbuerint. Poſtea decanta & filtra, habebis liquorem viridem admodum & pulchrum, quem eva- pora ad cuticulam, & relinque inf???igido, habebis lum viridiuſculum pulcherrimum, ex Venere & Marte factum dulce, magnarum virrum. Cum limatura Martis à ſolutione prima, ut & reliquis ſo- lutionibus reſidua, perge, ſimiliter ſolvendo cum oleo li. & ſi opus eſt, aqua pluviali deſtillata, donec tota in liquorem verſa viride vitriolum confeceris. Unde poteſt oleum rubicundum fieri, & quidem co modo, quem proponit autot noſter hic. Vites ſunt in medicina eædem. De uſu li Hermaphroditici vide Praxin chymiatricam pag. 171. 178. 179. Elegans ſpecificum ſtom achicum reperitur in ſale Ammoniaco ſeu Regio, quod fit ex Urina & fuligine: Prius tamen ipſum rectè pur- gandum, poſtea vero illud ſublimandum, præparationis modum & uſum vide in Practica chymia- trica noſtræ edicionis pag. 103. Ejuſdem virtutis ex vegetabilibus ſunt arcana centaurii minoris & pulegii philoſophicè præparata.

UTERINUM.

ARtemiſia 624 omnes obſtructiones mulierum deoppilat. Ante menſtruum & poſt partum decoctum ejus ad purgandam matricem adhibetur, addita una atque alte- ra gutta olei Succini.

1. ELIXIR UTERINUM.

ꝶ Caſtorei lib. ſemis 625

• Croci uncias duas 626.

Extrahe tincturam cujuſque ſeorſim ſpirltu vini, & ſepara Spiritum ad remanen- tiam Extractorum, quibus mixtis adde.Extracti Artemiſiæ uncias quatuor 627.Salis matris Perlarum unciam j.Oleorum 628 ſtillatitiorum Angelicæ.

• Aniſi
• Suc cini ana drach. ij.

Digerantur mixta omnia per octo dies.

Uſus & Doſis.

Doſis hujus Elixiris ſcrupulus j. vel duo, ingruente paroxyſmo 629 hyſterico, tunc ilic ò ſanantur 630. Quod ſi ſingulis menſibus appetentibus menſtruis æquali doſi utan- tur, non revertetur morbus 631.

2.

Pulvis compoſitus à Paracelſo 632 deſcriptus è Lichenibus ſeu Callis 633 Equorum cruribus innaſcentibus, etiam effica ciſſimus eſt in ſuffocatione matricis. Fumus ejus per tritorium 634 bombyce circumvolutum, ſuper ſedem clauſam 635 manè & Veſperi, vel inſtante paroxyſmo ab hyſtericis exceptus 636, ſufficit ad tollendas omnes matricis ſuf- focationes deſperatiſſimas: Inrerius interim datur Spiritus Vitrioli cum Sale Coral- lorum 637 in aqua Meliſſæ & Artemiſiæ.ꝶ. Verrucarum ad genua equorum adnaſcentum ℥j.

• Aſæ fætidæ Ʒj.
• Cornu ungul. caprin Ʒij.

Redige in pulverem: hujus pulveris ℈j. ſuper prunis accenſus, & fumo ad genitalia promiſſo per tubulum vel tritorium, illico ſiſtit ſuffocationes.

3. EXTRACTUM SPLENIS BOVIS.

Paracelſus 638 in Archidoxis facit in lib. myſteriorum hujus mentionem, quod Lie- nis obſtructiones expediat, & menſes provocet.ꝶ igitur Splenem Bovis caſtrati, ſcinde in laminas tenues, maceretur 639 per ali- quot dies in Spiritu vini cum Myrrha eſſenſificato, poſtea exſicca in aëre: Hoc modo procedendum eſt, alioquin ſi per ſe velis exſiccare, fœtebit, poſtea cum S. v. eſſentiam extrahe, & ſapidioris efficaciæ ergò adde pro libitu aliquot guttas olei Angelicæ 640.

Doſis.

Scrupulus unus in aqua appropriata:

Obſervatio.

In provocandis menſtruis tempus obſervandum, quo menſes in ægra fluere con- ſueverunt, tunc enim Renum & Lumborum dolores adeſſe plerunque ſolent, & ſic, ad- juvante Natura, Remedium operabitur efficacius.

EXTRACTUM EPATIS BUBULI.

ꝶ. Eparbovis junioris caſtrati, ſeca in particulas, aſſerculatim, eaſque in clibano exſicca & pulveriſa, adde vinum aduſtum â fecibus ſuis craſſis deſtillatum, & cum eo extrahe ſubſtantiam ſub- tiliorem epatis, quantum ejus fieti poteſt. Si non amplius extractio procedit, pulverem epatis ex- ſicca, ut prius, & ſe cundo cum ſpiritu vini, ut antea extrahe, atque id repete etiam tertiò, conjunge omnes extractiones, & ad conſi ſtentiam quandam deſtillando redige: adde tandem ſal proprium, ex capite mortuo hepatis cum aqua deſtillata extractum, & miſce. Ejus uſus eſt, ut extracti ſplenis bovis; ſed longe promptior & expeditior. Datur ℈j. in aqua artemiſiæ, ſabinæ, ſalviæ, & alia ap- propriata.

4. SAL JOVIS.

ꝶ Cinerem Stanni aperto igne ſine ſophiſtic atione præparatam, ex illo Salem non aqua, ut habent irriti vulgarium deſcriptionum labores, ſed aceto deſtillato ex- trahas, quem poſtea à ſuo Sale aqua pluviali, ſolvendo, filtrando & leniſſimè in Balneo evaporando ſepties edulcora 641.

Vires, Uſus, & Doſis.

Secretum & efficaciſſimum in ſuffocatione calidè umbilico inunctum: matrix ubi ſentit calorem, confeſtim in locum ſuum redit, nec amplius inde movetur.Doſis, tria grana, tribus aut quatuor auroris continuis in aqua Artemiſiæ vel a- quis cordialibus.

AQUA SINGULARIS, IN QUA HYSTE- RICIS SUEFOCATIONEM PATIENTIBUS offerri ſolet Sal prædictum.

• ꝶ Rad. Diptami.
• Sem. Dauci ana unciam j.
• Cinnamomi electi
• Caſſiæ lign.
• Meliſſæ ana ſcrupulos duos.
• Croci Orientalis ſcrupulum j.
• Caſtorei recentis ſcrup. j. & ſemis.

Ex omnibus mixtis fiat pulvis affundantur aquæ Rutæ libræ duæ cum dimidia, ſtent per 4. dies in fuſione, deſtilla in B. M. & ſerva ad uſum.In hujus Aquæ cochleari uno grana tria Salis offeruntur tepidè, tribus vel qua- tuor diluculis jejuno ventriculo per tres horas.

LIQUOR JOVIS.

Cryſtalli Jovis ad eandem medicationem ſuffocationum & alia poſſunt ſequenti modo ele??? gantiores fieri. ꝶ. ♃. anglicum, ſolve in aqua forti, quæ facta ex nitro & alumine, & ſtannum ipſum paulo poſt infunde, aqua fortis apparet in modum calcis albicantis. Hanc calcem exſicca, & per ollas ſuper cucurbitam infra tubulatam poſi tas ſublima eum in morem, ut alioquin cum flo- ribus antimonii albis fieri ſolet, & ita ſtanni ſpiritus ſurſum fertur, in forma pulveris vel farinæ can- didiſſimæ. Hunc pulverem ſolve in aceto dcſtillato, & extrahe per triduum quotidie bis vel ſæpius agitando. Solutionem & extractionem ſæpius repete per recentem aceti ſpiritum. Extremo ace- tum per Balneum deſtilla ad ſiccitatem. Quod remanet cum ſpiritu vini extrahe, haut aliter, quam ſi cuti cum aceto factum eſt. Separa viciſſim ſpiritum vini uſque ad medietatem, pone in locum hu- midum & naſcentur cryſtalli, quos demùm in liquorem per deliquium ſolve.Is liquor alias eſt utilis ad morbum Gallicum, omnia ulcera fætida, ſiſtulas cancrum. lupum, noli me tangere & alia æſthiomnemata ſanat à gutt. j. ad ij. vel ad ſummum iij. repetitis vicibus. In adultis vehementer & largiter movet alvum.

FEBRILE.

Si Febris 642 è Mercurialibus 643, abſtemii ſunt.

• Sulphurc, evomunt quæ edunt.

• Sale proprio, patiuntur orexin 644.
• Hepate, ſitis eſt vehementiſſima, tunc laudano 645 curatur.
• Stomacho, ſine ſiti pigerrimi ſunt, olfaciunt quæ ſentiunt, curatur Co- rallino 646.

Primò purgatio 647 inſtituatur Turpeto minerali vel Panchymagogo, vel Floribus Antimonii albis: Ablata materia peccante, poſtea ſequens Pulvis exhibeatur.ꝶ Cochlearum longas teſtas, quæ prope piſcinas & lacus reperiuntur, affunde acetum de vino paratum, ſtet per noctem, tunc extrahit mucorem, quem diligenter abrades cum ſcopis ferreis, quibus aurifabri utuntur, poſtea teſtas illas oblongas calci- nando incinera ad albedinem, & pulveriſa 648.

Uſus & Doſis Pulveris.

Doſis ſcrupuli duo inſtante 649 paroxyſmo in hauſtu Cereviſiæ calidæ, cum tantil- lo butyro recenti. Rarò bis vel tertiò aſſumitur, quia primus hauſtus plerunque per ſudorem ſanat: Ideò in lecto ſe continentes infirmi ſudorem expectent.Nota, medicamenta debere ex Theophraſti mente in Febribus exhiberi inſtante paroxyſmo, vel paulo ante, ut ſimul cum paroxyſmo operentur.ꝶ Olei Vitrioli ſcrupulum j.

• Salis abſynthii 650 ſcrupulum j. & ſemis.
• Aquæ Cichorei unciam j. miſce.

Poſt hunc aſſumptum hauſtum patiens ſudorem in lecto tectus expectet, abigit omnes febres 651. Robuſto datur hic potus integer: imbecilliori detur in tali doſi:ꝶ Olei Vitrioli ſcrupulum ſemis.

• Salis Abſynthii ſcrupulum j.
• Aquæ Cichorei unciam j. miſce.

PESTIL ENTIALE. ELI XIR PESTILEN- TIALE.

CUm Peſtis 652 ſit Ira & peculiare Dei Flagellum, ſequentia poſt Reconciliationem cum Deo & proximo, Vitæque emendationem ex uſu eſſe poterunt.ꝶ Florum Sulphuris Spagyricè præparatorum (ut paulò pòſt dicetur) un???ias tres, affunde olei Juniperini 653 è baccis, in Balneo prius rectificati, ad eminentiam trium vel quatuor digitorum, (eodem modo cum Spiritu Terebinthinæ 654 fieri poteſt Balſa- mus Sulphuris, cujus Tinctura poſtea Spiritu vini extrahitur ad effectus aſthmaticos) olei Succini terna rectificatione in Balneo ab odoris vehementia liberati, quarta pars 655 ad oleum Baccarum Juniperi itidem affundatur, ſtet in igne cinerum vel arenæ ſæpius movendo, ut flores lentè ſine aduſtione ſolvantur & liqueſcant: Poſtea habeas Theria- cæ Venetæ lib. j. ex qua optimo Spiritu vini Tincturam extrahes, quam a ſpiritu vini ſe- paratam ſeorſim ſervato extrahe eodem ſpiritu, Radicum Elenii, Angelicæ Baccarum( Extractu̅ Enulæ Campan??? ferè Sul- phur ſupe rat in Pe- ſte. ) Juniperi contuſorum & mixtorum ana uncias tres, & Tincturam à ſpiritu vini in Bal- neo ſeparatam miſce cum Tinctura Theriacæ, ac affunde oleum Juniperinum & Suc- cini floribus Sulphuris eſſenſificatum, ac per papyrum bibulam prius filtratum: omnia- que circula lentiſſimo cineru̅ calore per quatuordecim dies. Habebis ſecretum, quòd in Peſte & morbis Epidemicis ex Dei benignitate ad miraculum operari ſolet.

Vires, Uſus, & Doſis.

• In Peſte eſt Præſervativum & Curativum.

Doſis una vel duæ guttæ in vino vel aceto quotidiè manè: Vel ſingulis ſeptima- nis ſemel 8. vel 10. guttæ jejuno ventriculo expectato ſudore aſſumantur. Præfervat à putredine & nil impuri relinquit in corpore.Correptus Peſte ſtatim ab in???tio accipiat à ſcrupulo j. adij. in vino??? aceto ruta- ceo, vel alio liquore appropriato, & ſudet, potenter venenum è corpore pellit.

FLORES SULPHURIS.

Crudi Sulphuris in medicina nullus debet eſſe uſus, niſi ad manus ſit illud, quod in fodinis reperitur, & Sciſſile 656 vocatur, à Natura purificatum, quod cum floribus Sul- phuris arte paratis, nulla prorſus re pugnat: Nam ut hic artificioſo Igne, itaillinc Na- turali, pars tenuior Sulphuris attollitur ad editiora loca, eaque & ratione plus coqui- tur: Ergo cum ſciſſile ac manus eſt, licet loco Flo̅rum uti???: Sed quia rarò Natura no- bis copiam Sciſſilis ſuppeditat, medici Chymici cœperunt de artificio cogitare, quo in illius penuria ſublevarentur.In agro Cracovienſi 657 in Polonia, miro artificio Naturæ depuratum conſpicitur, & olim in Regno Neapolitano propè Puteolos, ubi Mons ſulphureus perpetuò ardet, cum deſiderio vidi. Solet in illo loco Sulphur è ſaxis tanquam Ros exſudare: dulciſ- ſimus eſt ille Flos, qui ſi in copia haberetur, poſſet verus Spagyricus ſingulare ſibi ex il- lo medicamentum Chymiſtico magiſterio elicere.Sulphur autem ibi conficitur, poftquam vi ignis à lapidibus & Terra defæca- tur 658.Prope Salisburgum in Mineris cupreis, ubi Vitriolum coquunt è Minera, aſſa- tione, ut vocant, Sulphur ſolet avolare à Minera, quod deinde pollinis inſtar adhærere conſuevit camino, ad hunc excipiendum & retinendum fumum ſtudiosè extructo: Hic Flos Sulphuris bene depuratus eſt, & dum à Vitrioli Minera ſublimatur, aliquam ſecum aciditatem retinuit.Hujus ergò in defectu Florum Chymicè præparatorum, cum commodo, ſicuti ſæpius expertus ſum, uti poſſumus.ꝶ Sulphuris flaviſſimi (illud enim rubri coloris habet multum Arſenici 659 & Real- garis, & in medicinam non debet adhiberi) lib j. Salis fuſi libram ſemis, fluat prius Sal in crucibulo, quamprimum ubi fluxit, effundatur & frigeſcat, in mortario vel ſuprala- pidem: Vitrioli Ungarici purificati & calcinati libram ſemis. Pulveriſentur & miſce- antur invicem, imponantur Cucurbitæ vitreæ (cum collo mediocri non nimium capa- ci,) argilla benè munitæ, imponatur Alembicus altus & capax cum Recipiente, col- locetur in cineres vel arenam, notandum tamen, ne nimia quantitate arenæ cooperia- tur, ne ſuperior pars incaleſcens faciat Flores liqueſcere, & ſitunc refrigeſcere ſinis, Alembicus difficulter aufertur, niſi admotis prunis iterum liqueſcat: Non opus eſt luto, ſi benè quadret capitellum niſi velis chartam farina madidam circumducere. His peractis da initio ignem lentum, poſt tres horas phlegma ſtillare incipiet, & durabit per 4. vel 5. horas: Ignis augendus eſt ſenſim magnis Carbonibus, ut tandem patina 660, in qua eſt arena, rubeat: Si ignis eſt continuus, ita ut Sulphur in Alembico quaſi fluat, tunc citius ſublimatur, non tamen ſit exceſſivus, alioquin non flavo colore, ſed nigro aſcenderet.Flores elevati in Alembicum citò eximantur, chartam videlicet rotundam & quadrantem ſemper ſubtus tenendo, ne ſublevando capitellum Flores in arenam ca- dant & interea, ſi Cucurbita tunc ſummè calet, ſine mora orificium ejus tegatur, ne Sulphur ab aëre ingrediente, ut ſæpè fieri ſolet, accendatur, & reponatur Alembicus, igniſque continuetur ad decem horas.Refrigerentur poſt abſolutam ſublimationem omnia, & remoto Alcmbico Flo- res ac cipiantur, ac cum prioribus miſceantur: Caput mortuum in quaque ſublima- tione ſit poroſum & friabile, prunis aſperſum non amplius ardeat: id enim ſignum eſt privationis omnis bonitatis.Rurſus hos flores miſce cum Sale novo & vitriolo ſervata priori proportione, per- ge omnino, ſicuti prima vice, quod quo ſæpius fit, eò plus tenuitatis acquirunt Flores, fiuntque magis ac magis puriores. Tertio pariter facito, ſed pauciores Flores habe- bis uncias viginti: in hac tertia repetitione conſiſtere debes, eò tum quod plurimum decedit, tum quia tandem utiles partes Sulphuris figuntur.Horum Florum dimidiam partem cum gummatibus ſequentibus ſelectiſſimis in tenuiſſimum pulverem tritis, mixtam ſervabis ad uſum, ut monet Paracelſus 661 in lib. Paragraph: & lib. de Natura, libro & capite de Sulphure.

• ꝶ Florum ſimplicium Sulphuris ter elevatorum unciam j. & ſemis.
• Myrrhæ ſelect. drachm. j.
• Aloe Epatici ſcrupulum j.
• Croci grana quindecim.
• Terræ ſigillatæ ſcrupulum j.
• Sacchari quantum ſatis, diſſolvatur in aqua Roſ. vel Pectorali, & fiat maſſa, ex qua formentur Rotulæ.

Alteram partem modo ſequenti ſublimabis, quamvis ſint, qui putent gummata inter ſublimandum comburi: Elevatio ideò lente fiat ſine aduſtione.

• ꝶ ergo dictorum Florum lib. j. & ſemis.
• Colchotaris uncias ſex.
• Salis fuſi drachmas quinque.
• Myrrhæ Alexandrinæ.
• Thuris ana uncias tres.
• Aloës ſucco citrini purificati prius uncias quatuor.
• Maſticis uncias tres.
• Crociunciam ſemis.

Omnia trita ſimul & benè mixta imponantur priori 662 vaſi, ſi ſit adhuc integrum, vel recenti, additoque Alembico in furnum 663 reponito, ignem ſubdito, ſicuti prima vi- ce feciſti: poſt duodecim horas extrahe Flores, qui aſcenderunt, rurſus Alembicum repone, & ignem continua per duodecim alias horas. Nota, ſi nimium Materiæ una vice imponis, tunc comburitur, eminentia trium vel 4. digitorum ſufficit: Tunc ex libra una uncias undec im Florum habere poteris, quod ſi pauciores habueris, repoſito Alembico perge adhuc ignem ſubminiſtrare per duodecim alias horas.Aquæ deſtillantes ex unaquaque ſublimatione, tàm Florum Sulphuris ſimpli- cium, quàm compoſitorum, in Recipiente adaptato colligantur, ac ſeorſim ſerventur, [ID00260] illæ poſtea rectificatæ in Balneo bullienti miſceantur cum aqua illa, quæ ab ultimis Floribus compoſitis abſtracta eſt, nec rectificatione eget, coloris lactei propter gum- mata, & ſaporis acidi: Hæc ſeorſim colligenda, ne miſceatur cum oleo ſubnigro, quod ſubſequi ſolet.Vocant hanc Aquam Ens ſeu Lac Balſami, cujus idem uſus, qui Florum.

• In peſte.
• Febribus.
• Pleuriſi.
• Colica.
• Affectibus Pulmonum.
• Obſtructionibus Hepatis.

Doſis pro natura infirmi & judicio præſentis medici.

Vires, Uſus, & Doſis Florum Sulphuris.

1. In peſte ſummum eſt Curativum & præſervativum: reſiſtunt enim impreſſio- ni, 664 & præſervant à putredine: Cum Extracto Enulæ Campanæ 665 ad miraculum ope- rantur tempore infectionis.Doſis drachma una in aqua Cardui benedicti, vel in Theriaca. Vel in uncia una Syrupi de Citro, & unciis duabus Aquæ 666 Meliſſæ. Hic hauſtns præſervat, & curat abſ- que omni alia medicina , Peſtem, Pleuritidem, omnes Putrefactiones, A- poſtemata.2. Quotidianus uſus eſt omnium morborum, cum acciden- tibus, & Naturæ & Sanitatis conſervativum.3. Offertur in omnibus morbis, qui efficaci exiccatione opus habent.4. Sudorem in Lue Venerea 667 promovet.5. In omnibus pulmonum affectibus, aſthmate, tuſſr antiqua & recente: In Ca- tharris pectoralibus, phlegmaticis.6. In Pleuriſi.7. In Colica.8. In Apoſtematibus & putrefactionibus corporis.9. In omnibus Febribus præſervativum: tollunt enim omnes impuritates fe- briles & peripneumonicas leviores tutò & ſubitò.10. Præſervativum etiam in Epilepſia. 668 11. Conſervativum vini, ſi illi miſceantur, impedit generationem Calculi.Doſis drach. j. robuſto, juveni drach. ſemis in cura.Pro præſervatione grana 8. 10.Miſcentur etiam Saccharo & cum Dragac. in aqua pectorali ſoluto formentur tabellæ.

Cautio.

☉leum & flores ſulphuris ſublimati gravidis non temerè offerantur, quia men- ſes promovent.

AQUA THERIACALIS.

ꝶ. Theriacæ Venetæuncias quinque.

• Mirrhæ rub. Alexandrinæ uncias duas & ſemis.
• Cinamomi ſelecti. 669
• Croci Orientalis integri ana unciam dimidiam.
• Camphoræ drach. duas:

Affunde optimum vini Spiritum diligenter rectificatum, vel ſi ad manus ſit è ſe- mine vel radicibus Angelicæ præparatus, qui efficacior eſt, ad eminentiam trium vel quatuor digitorum, ac in vitro clauſo in leni calore cinerum Tincturam extrahe: Per inclinationem tinctum Spiritum aufer, & affunde recentem Spiritum tamdiu, donec non amplius tingatur: Spiritum vini tinctum poſtea ad medietatem ſaltem abſtrahe, reliquum maneat cum eſſentia extracta, cui addes unc ias ſex Spiritus Tartari, ficque ſi- mul per octiduum vel quatuordecim dies circulabis & digeres.

Vires, Uſus, & Doſis.

1. In Peſte maximus ejus uſus, & talis ut infectus intra 12. horas 670 ſumat cochl. j. in tribus cochlearibus vini 671 optimi, ſudet horis tribus, & ab hac potione ad cibum ac potum capiendum ad minimum ſex horæ interponantur.2. Purgat caput, pectus & omnia corporis membra principalia, illaque confor- tat, & ſi quæ labes illis aſperſa, delet, & in priſtinum naturalemque ſtatum ea reducit, & præcavet ne inpoſterum facilè lædantur.3. Illis benè confert, 672 qui hydrargyro fuerunt inuncti, 673 ſua enim penetratione omnes nervos, muſculos; medullam penetrat, & quicquid noxium reperit, cotrigit ac expellit.4. In rectificatione ſanguinis. 674

• Lue Venerea. 675
• Putredine, 676

• Vermibus 677.
• Punctis laterum 678.
• Tremore cordis 679.
• Febribus 680.
• Ictero 681.

Poteſt etiam cum aliis Diaphoreticis 682 miſceri.Doſis à cochleari ſemis ad cochl. integrum in 683 aqua appropriata, in hauſtu vini, aqua Meliſſæ, Cardui benedicti.

ZENEXTON PARACELSI. 684

1.

( Magnetis Natura ſpiritua- lis, Sympa- thici vel Antipa- thici, (li- cet inviſi- bilis, atta- men ex af- fectu ſuffi- cie̅ter ſen- ſibilis) vi- res mirifi- cæ. ) Primo fiat Inſtrumèntum chalybeum, in quo efformari poſſint placentulæ ad drach. j & ſemis circiter ponderantes: Inſtrumenti ſint partes tres: in ſuperiori, quod eſt inſtar majoris ſigilli, eſt Serpens ſculptus: in inferiori, quæ quaſi parvam in- cudem repræſentat, eſt Scorpius: Annulus chalybeus cavus ſeſquidigitum tranſver- ſum circiter altus, continet materiam imponendam, ne elabi poſſit, ſed premendo ſu- pra & infra efformetur: Sculptura inſtrumenti fiat certo ſyderum cœleſtium poſitu, Sole videlicet & luna Scorpionis ſignum ingredientibus: Eodem etiam tempore ſigil- lentur illa Pentacula, aut ad minimum cum Luna Scorpionis ſignum attingit: Sic enim ſuperiora cum inferioribus unione ſympathica in- diſſolubili maritantur & co- pulantur.

Forma inſtrumenti talis eſt.

???b In Scorpione conjunctis, quod ſit in menſe octobri ſecun- do aut tertio die.

Maſſa pro efformandis Amuletis ſeu Penta- culis conſtellatis.

• ꝶ Bufonum 685 benè in aëre & Solis ardore exſiccatorum ac pulveriſatorum ſub aperto cœlo 686, naribus obturatis 687 vel averſis, piſtillo artificiosè penſili, unc. duas. Nota, niſi benè & citò exſiccentur, fœtent, ac difficulter teruntur. Octodecim bufones dant circiter duas uncias pulveris.

Zenith 688 juvencularum, quantum haberi poteſt.Arſenici Cryſtallini albi 689.Arſenici Rubri ſeu Auripigmenti ana unciam dimidiam.Rad. Diptami

• Tormentillæ ana drachmas tres.

Margaritarum non perforatarum drach. j.Corallorum

Fragmentorum Hyacynthi		Orientalium ana drach. ſem.
	Smaragdi

Croci orientalis ſcrupulos duos.Propter odorem aliquot grana Muſci ſeu Ambræ addi poſſunt.Pulveriſentur omnia ſubtiliſſimè & miſceantur, poſtea Tragacanthum reſolva- tur in aqua Roſarum inſtar mucilaginis, cum quo pulveres impaſtentur & formentur (Sole & Luna in Scorpione exiſtentibus, aut at minimum Luna) Pentacula rotunda, & Piſtillis illis duobus; ſub eadem Influentia cælatis ſignentur: aut ſi mavis, parentur Scu- ta formam Cordis habentia, poſtea exſic cata ſindone obducantur rubro, & Cordis re- gioni appendantur per intermedium induſium.

Uſus.

Exterius collo appenditur funiculo ſerico, intermedio induſio ad regionem Cor- dis: non ſolùm præſervat à Peſte, ſed impedit, quo minus corpus à Venenis ſeu morbis Aſtralibus inficiatus: attrahit Venenum ab intra, & extra illud conſumit.

ZENEXTON PRO DITIORIBUS. MAGNATIBUS.

2.

Capſula ex auro conficiatur puriſſimo, cum fiſtula foraminibus plena, in medioq; fixa in uno latere veluti baſis hærebit: In hujus anteriori parte exterius Sapphirus Ori- entalis præſtantiſſimi coloris adaptabitur, & in ejus circuitu Bufonum lapides quatuor vel araneorum, qui formam crucis in dorſo habent: Hoc enimaraneorum genus lapi- des minutos præ ſe fert, qui præſentaneum ſunt in Peſte remedium, ſi de collo ſuſpen- dantur: In altera verò ſive poſteriori parte Hyacynthus unus juſtæ magnitudinis ſimi- li modo aptabitur. Hiſce ita abſolutis, ſumatur Bufo vivus, & dextro pede poſteriori ligatus vivus & integer citra ſanguinis emiſſionem ſuſpendatur verſus Orientem, donec perfectè exaruerit, ac pulveriſari poſſit, cave ne à pluvia tangatur & hic cum modico o- ptimi præſtantiſſimique Aceti commiſceatur, donec formam paſtæ habeat, qua tota capſula interius repleri undique debet: Demum fiſtulæ, quæ in medio paſtæ extiterit, particulæ ſeu fruſtula aliquot ex linteo. (quod primo Virginis menſtruo, quæ annu̅ de- cimum quintum nondum exceſſerit, madefactum fuit) imponantur, adeo ut ſiſtula ple- na prorſus & compacta lintea exiſtant: Foramina ejus magnitudinis eſſe debent ut per illa Bufonis pulvis tangatur ab hujuſmodi fruſtis: Na̅ ex mutua operatione oritur Sym- pathia utriuſque, quæ poſtmodu̅ converſis gradibus per Antipathia̅ Venenis uſq; adeò reſiſtit & adverſatur, ut ille, qui hoc Amuletu̅ de collo tempore Peſtis ſuſpenſum geſta [ID00265] verit, liber prorſus poſt Dei providentiam & habendus & certiſſimè dicendus ſit: Id quod experientia, & viva demonſtratione callent hi, qui veram ejus componen di ra- tionem norunt.Nota, aurea canna ſeu rimoſa fiſtula ſuperius poſtquam referta eſt, optimè & di- ligenter obſtrui debet, requiritur ergò operculum ad modum cochleæ ſeu terebri, ut paretur cum annulo, ſicuti ex ſequenti Icone apparet.

Forma Inſtrumenti talis eſt.

ZENEXTA ALIA.

Ad periaptorum ſeu amuletorum, tempore peſtis collo penſilium, numerum ab autore pro- poſitum, accedere alia, quæ quidem genus ſeu materiam non mutant; præparatione tamen ab [ID00266] iis differunt. Eſt nimirum ingenii humani magna ſole???tia eaſdem res in diverſas figuras mutare ſata- gentis, & nobilitatem ſuam inde monſtrantis. Argentum vivum in nuce avellana excavata, & poſtmo- dum exactè clauſa ad collum penſilis, principale nomen Zenexti peperiſſe, poſtea arſenicum in eundem cenſum relatum eſſe, ab initio dictum eſt. Utrumque poteſt, eadem manente materia in magis aptam formam redigi, de quibus ſic tenendum eſt, & quidem primo de Mercurio.

ZENEXTON MERCURIALE.

• ꝶ. Mercurii vivi ℔j.
• li Ungarici.
• Salis communis ana ℥iiij.
• Æris viridis, ſeu æruginis ℔ß.

Coque in aceto vini vel etiam aqua in ſartagine ferrea nova, lente ſemper cum ſpatula lignea movendo, donec acetum vel aqua ſpadicei coloris fiat, & maſſa decoctorum ſit inſtar pultis. Hanc maſſam, abjecto liquore exſicca cautè, & Mercurium reſiduum traijce per pannum linteum, quantum tranſire poteſt: maſſam in linteo reliquam extende ſuper aſſerem mundum & levigatum inſtar empla- ſtri, cum quadam tamen craſſitie, & ſtatim hinc inde ſigilla conſtellata ſcorpii imprime, etiam ſi placet, id obſervando tempus, quo Luna in cælo Scorpionem percurrit. Figuras verò impreſſas invicem vel cultro incidendo, vel peculiari ad id negotium facto circulari inſtrumento inſtar nummorum ſepara, & per noctem in aſſere relinque.. Interea coagulabitur Mercurius & indurabitur, ut ab aſſere remotus inſtar metalli tinneat. Hos nummos ſignatos in uſum ſerva, qui talis eſt. Induc ſingulos ſindone rubeo & more uſitato unum ex collo geſta. Quod ſi igitur ſindon, tempore ſuccedente fuerit ex co- lore rubeo in cæruleum mutatus, eum ſtatim ſepara & igne luculento crema. Tabulam verò eandem, recenti ſindone munitam, denuo ex collo ſuſpende, & ſubinde colorem immutatum obſerva. Explo- ratum nimirum eſt, quotiescumque peſtis vel???aliorum morborum epidemiorum tempore idem ſin- don, quo circumv olvitur tabella, ex rubeo in cæruleum abire viſus fuerit; venenum attractum quidem eſſe, ſed nondum plane conſumptum. Ne igitur ipſius copia corpori noceat, conflagratio ejus ſin- donis veneno conſpurcati inventa eſt. Hoc igitur in hujus periapti uſu diligenter obſervandum eſt.

ZENEXTON ARSENICALE.

Arſenicum cum aliis ſpeciebus mineralibus ſibi admixtis, accenſito etiam Mercurio, duplici mo- do in alias poteſt redire formas. Quarum prima h???c eſt.

• ꝶ. Arſenici rubei.
• Mercurii crudi ana ℔ß.
• Auripigmenti.
• Sulphuris crudi ana ℥iiij.

Miſce primum Mercurium cum ſulphure hoc modo. Eliqua ſulphur in tigillo lento igne, poſt- ea in idem ſemper agitando miſce mercurium crudum, donec nigreſcat, & Mercurius totus in ſulphu- re conſumptus fuerit. Poſtea hanc maſſam tere, & cum reliquis ſpeciebus permiſce. Hæc omnia ex cucurbita adaptato alembico, more uſitato ſublima, & partes aliquotæ ſublimatione redigentur in rubedines admodum elegantes; ſublimatum quod eſt, omne collige, abjectis fecibus, & pulverem tum redige in placentulas cum Tragacantha, in aqua roſarum ſoluta, quas more ſolito ſigillatas, ſin- done vel ſerico alio ex collo penſiles geſta, obſervatis nonnihil iis, de quibus ad Mercurium coagula- tum, facta eſt mentio.

MAGNES ARSENICALIS.

Poſterior forma arſenici, in periapti modum coaptandi, eſt hæc.

• ꝶ. Arſenici cryſtallini.
• Sulphuris flavi.
• Antimonii crudi ana ℥iij.

Pulveriſata omnia ſubtiliter, & miſta pone in vaſculum terreum, & ſuper igne lento fac, ut leni [ID00267] ter fundatur, cavendo tamen à fumo. Agitentur ſpatula ferreâ, donec nempe inſtar Tereb inthinæ du ctilentur, & color fiat rubeus ſub obſcurus. Poſtquam refrixerint omnia, materia in picis modum in- dureſcit, prius quam verò hoc fiat, manibus oleo roſarum illitis, ex materia adhuc tam molli formen- tur placentulæ, quæ in ſindone collo appenſæ ſimili modo ab infectione tutum retinent. (NB. Fumus eſt fugiendus, qui venenatus eſt ex arſenico) Verendum non eſt, etiamſi ex venenis pernitioſis com- poſitum ſit. Sulphur nimirum tum antim onii tum arſenici virulentiam mitigat, eaque ad bonitatem magis idonea reddit. Cæterum ex hac ipſa compoſitione inſigne fit cauſticum potentiale quod nul- lam parit inflammationem, ſed ſine dolore cutim corrodit. Ex eodem fit præſtantiſſimum empla- ſtrum attractivum in peſte, apoſtemata & carbunculos citiſſimè maturans, rumpens, & venena poten- tiſſimè attrahens. Similiter ulceribus putridis & venenoſis, curationem non facilè admittentibus, ap- plicatum biduo vel triduo Venenum in marginem ulceris attrahit, inque nigerrimam & putidam eſcha- ram condenſat quæ butyro recenti vel oleo roſarum emollita, ſpatulâ removetur, ſubtus ulceribus fundo rubro & mundo exiſtente compoſitio emplaſtri eſt talis.

EMPLASTRUM EX MAGNETE ARSENICALI.

• ꝶ. Gummat. ſerapini.
• Ammoniaci.
• Galbani ana ℥iij.

Diſſolve in aceti ſquillitici ſ. q. poſtea per laciniam linteam exprime & ebulliendo viciſſim in- ſpiſſa & ſerva. Deinde

• ꝶ. Ceræ.
• Terebinthinæ optimæ ana ℥iiij.
• Pulv. prædictæ comp oſitionis ℥iij.
• Olei ſuccini ℥ij.

Ceram & Terebinthinam lento igne miſce, & remotam ab igne agita, ut in modum Unguenti coeant, adde gummata ſoluta & colata, cur viciſſim agitando diligenter miſce, exinde firma magda- leones, ac in veſica cum oleo ſcordii illita ad uſum ſerva. Vide etiam Praxin chymiatricam editionis Lipſenſis pag. 229. 230.

PODAGRICUM.

INcipiens & levis Podagra, ſecundum Severinum 690, uno unguento ſeu Balſamo cu- ratur, mixtionem admittit Reſolventium, Mitigantium, & Corroborantium.Podagra confirmata, quæ radices difficulter reſolubiles vel in ſanguine, vel in carnibus, vel in ipſa Synovia poſuit, non ſolis externis Balſamis reſolventibus, miti- gantibus, & corroborantibus curari poteſt. Itaque Purgationes Podagricæ adjun- gendæ, Mundificantia, Diaphoretica, Diuretica per madores, inſenſibiles tranſpira- tiones, conſumptiones & perfectas ablationes inſtituenda. Evacuantia Podagrica tamen & conſentanea accerſemus. 691 Paracelſus 692 dicit ad curationem Podagræ requiri tria, Reſolventia, Mitigantia, Corroborantia 693.In Reſolventibus Paracelſus, 694 commendat Arcanum Corallinum: Item ſequen- tem Pulverem Artheticum:

• ꝶ Hermodactyl.
• Turpeti optimi
• Diagrid.

• Fol Sennæ
• Raſuræ Cranii 695
• Sacchari ana drach. miſco, & fiat pulvis ſubtilis.

Doſis drach. ſemis mane ex aqua Ivæ Artheticæ 696 per dies 3. vel 4.Purgat ſecurè & leniter omnes defluxiones Podagricas.Loco Mitigantium ſequentia duo Balſama uſui eſſe poſſunt.Inter Corroborantia & defluxionem impedientia numeretur Spiritus Vitrioli u- ſus cum Sale perlarum 697, & Vinum Paracelſi 698 medicatum à Caryophyllata & Acoro, quod defluxiones exſic cat & impedit.

BALSAMUM PODAGRICUM. 699

• ꝶ lib. 2. Vitrioli ad flaved. calcinati.
• Mellis virginei cum favo lib j.
• Spiritus vini lib. j. ſi ſit ad manus ille Spiritus è confectione Laudani Opiati reſiduus, erit eò melior.
• Terebinthinæ uncias iiij.
• Verbenæ uncias ſex.
• Roriſmarini tantundem.
• Silicum calcinatorum libram ſemis.

Omnia trita miſceantur, & imponantur juſtæ amplitudinis Alembico vitreo, be- nè luto obducto, addito ſatis magno capitello cum Recipiente capaci, juncturis benè lutatis, ponantur per triduum in lento arenæ calore ad digerendum, poſtea paulatim deſtillentur, ultimo fortificetur Ignis, quandiu vides guttas ſeu ſpiritus exire, poſtea frigeſcat: Caput mortuum ſeu fæces ſpongioſæ nigræ, reverberentur ad albedinem, illiſque priorem liquorem denuò affunde, & ſecundo deſtilla.

Vires, & utendi modus.

Efficaciſſimum eſt Balſamum: Neminem ſua ex pectatione ritè præparatum & adhibitum fruſtratur: citò enim & ſubitò dolorem Podagricum ſedat, ſi locus affectus inungatur, præmiſſo prius Pulvere Paracelſi purgante è Hermodactylis ſeu Arcano Co- rallino 700. Linteola madefiant & applicentur loco affecto tepidè, & relinquantur, do- nec ſpontè exiccentur, poſtea iterum imponantur, donec dolores ceſſent, viſibiliter vapores extrahun tur: Si pars dolens nimio ardore & rubedine crucietur, poterit de ſucco è floribus Thapſi barbari 701 expreſſo & inſolato ana admiſceri.

BALSAMUM PODAGRICUM II.

ꝶ Olei 702 mandibularum inferiorum veterum equorum, tempeſtatibus diu ex- poſitorum.Vel Olei 703 ex oſſibus Hominis (violenta morte, reſte vel rota perempti) ſiccis, Soli & Lunæ multis annis expoſitis.Vel olei è ſanguine Cervino.Cujuſcunque hujus olei aliquoties prius per ſe rectificati ſumatur uncia j.

• Olei Laterini 704
• Terebinthinæ

Juniperini ana uncias tres, miſce & deſtilla omnia adhuc ſemel in Balneo, & poſtea ungatur locus affectus, è veſtigio tollit omnes dolores Podagricos è frigida cau- ſa ortos 705.

III. UNGUENTUM ANODYNUM.

Rec. Florum Roſarum ſylveſtrium manipulos decem, Herbæ & corticis 706 exte- rioris recentis Hyoſcyami manipulos ſex, conciſis ſimul affunde menſuram ſemis vini, coquantur, & poſtea trita exprimantur ac colentur: à colatura, aqua in Balneo abſtra- hatur, ut inſtar mellis reſidentia maneat. Hunc liquorem in tigillo vitreato permitte paulatim evaporare, agitando continuè, piſtillo ligneo, donec inſpiſſeſcere, vult, poſtea affunduntur pinguedinis ſuillæ caſtratæ libræ duæ, & miſcentur, tandem ita ca- lidè ab igne auferantur, & parum refrigefactis unciam unam Opii pulveriſati ac in vino ſaltem ſoluti & Croci pulveriſati quantitatem duarum avellanarum. Extracti florum Verbaſci 707 unciam ſemis addere convenit, & movendo diligenter immi- ſcere, donec frigeſcendo fiat unguentum ci- neritii coloris.

Vires & Uſus.

Singulare in ſiſtendo dolore Podagrico & Nephritico ſi calidè affectus illo in- ungatur. 708 Ubi dolori Nephritico velis applicare, operæ pretium feceris, ſi manipulos duos vel tres baccarum Juniperi ab initio compoſitionis cum Hyoſcyamo teras & exprimas.???c Cum ſpiritu vini facti.

LIQUOR SAPONIS.

ꝶ. Saponem Venetum inciſum, affunde bonum ſpiritum vini, atque ſemel atque iterum inde deſtilla, affunde denuo eundem, relinque in loco calido, & poſtea per chartam filtra, eſt inſtar olei brun- nei ſeu ſpadicei coloris, eo illine podagram & ſentient levamen magnum. Alii Hellebori albi radicem cum oleo Petræ coquunt, & locum illinunt, & ſtatim dolor ſiſtitur. Internè præſtantius non datur Tincturâ antimonii. Vide Praxin chymiatricam, pag. 188. 189.

NEPHRITICUM.

CAlculi 709 varia ſunt genera, gradibus atque partium numero differentia: Omnia ex impuriori alimentorum portione ſubtiliata, & ad coagulationem deſtinata pro- ducuntur poſt benignioris alimenti ſeparationem factam, beneficio ſpiritus ſeu calo- ris partium ſupervenientis ad abſolutionem deducuntur: Variis exornantur figuris pro materiei varietate, ex qua veniunt, & partium in quibus hærent diverſitate multi- plici, ſymptomata inferunt ſingulis conformia, & magna affinitate juncta.Fortis digeſtio dat citam operationem ad Calculum. Nulla debilis digeſtio, un-( Si vis ex- pulſiva debilis eſt, tunc vis Salis coa- gulativa facit Tar- tarum. ) quam calculum produxit: Niſi debili digeſtione per vim fortem expulſivam expella- tur, & non ſecernatur, fieri non poteſt, ut homo ſine Tartaro reperiatur, quem Spiri- tus Salis coagulare ſolet, & quem Purgationes non tollunt.Detur opera diligens, ne acuta medicamenta exhibeantur in Calculoſis, qui aliàs ſunt valetudinarii.

SAL CONTRA CALCULUM.

In Remediorum longitudine nil ſitum eſſe dicit Paracelſus de Calculo, 710 ſaltem in vera præparatione.ꝶ igitur Oculorum Cancri

• Calculi microcoſmi 711
• Lapidis Judaici
• Lyncis
• Spongiæ
• Aquilæ
• Glaciei duræ ſeu Cryſtalli
• Silicum
• Lapidum Ciprinorum è Percis piſcibus.

Reſolve ex his ſingulis vel omnibus quantum velis aceto 712 deſtillato, toties re- petendo affuſionem, donec omnes ſoluti ſint, ac inde para Salem, abſtrahendo ace- tum: Hoc Sale ſæpius per aquam pluvialem prius dulcificato & purificato (ſolvendo ſcilicet filtrando & evaporando (vel per ſe utere in liquorereſoluto.Cruſtacei, ut ſunt oculi Cancri, Lapides Cyprini, non egent calcinatione, per ſe enim in aceto deſtillato ſolvuntur, ut Perlæ & Coralli.Silicei verò, ut Cryſtallus, Silex, Lapis Judaicus, Lyncis, Spongiæ, Aquilæ cal- cinentur primò cum Sulphure & Sale nitro, ut ſuprà de liquoribus gemmarum dictu̅, poſtea reſolvantur cum aceto Terebinthinato, & Sal dulcificatum ad uſus ſervetur.Ex his lapidibus ſpecificis, propter varias ſignaturarum formas habebis Reme- dium univerſale ad Calculum & Tartareos morbos.Unumquodque è ſupra nominatis ſpecificis rectè præparatum, eſt ſufficiens ob ſcientiam ſignatam.Cryſtallum Montanus 713 Paracelſi Ludum eſſe putabat, qui omnem Tartari Ana- tomiam, Signaturam & Curam in ſe continet. Particulariter curando fieri non pot- eſt, ut omnes ſpeciesdignoſcantur: Calculi & Tartari genera ſunt pluſquam quingen- ta, & quodque egeret ſuo Remedio ſpecifico.

Uſus, Vires, & Doſis Salis.

In omnibus Calculorum generibus, in quibuſcunque ſint membris.Doſis à ſcrupulo j. ad duos pro præſervatione in Syrupo convenienti ſingulis Lunæ quadris.In Cura à ſcrupulis duobus ad drachmam j. in aquis ſpecificis Ononidis, Saxi- fragiæ, Pimpinellæ, Petroſelini.Mulieribus offertur in aqua Meliſſæ ſeu Baccarum Juniperi.

Obſervationes duæ.

1. Nota illud Sal ſæpiſſimè ſolutum & coagulatum, ultimò cum optimo Spiri- tu vini digeratur, abſtrahaturq́ue fortiter in cineribus, reiteretur labor, ſic Sal fiet vo- latile. 714 Poſt quamlibet enim putrefactionem uncia ſemis Salis aſc endit. Illa vini Eſ- ſentia ſecundum Paracelſum non debet ſeparari à Sale immixto ac volatili, ut eò po- tentius agat in Tartarum interiorem. Ubi enim Alcohol vini fermentatum eſt cum virtute lapidum, tunc habet vim reſolvendi Calculum Hominis, quemadmodum Al- cohol vini fortificatum cum Tartaro, Auro & Corallis rubedinem extrahere perhi- betur.2. Neminem terreat, quod Silic ei lapides propter duritiem primò per Salem Petræ calcinandi ſunt, ut eo melius per Acetum radic atum ſuperius memoratum ſolvi ( Pulvis co̅ tracalcu- lum ſingu laris. ) poſſint, alioquin non fieret. Nam 715 crudi Salis Nitri per Sulphur purific ati cum tan- tillo Croci, Maceris & pulvere lapidum Citrinorum, in Calculo eſt Remedium effica- ciſſimum.???h Specifica nephritica ad calculum expellendum ( Pulvis o culorum cancri c???- poſitus. ) præparantur plura. 1. Eſt oleum oculorum cancri, cujus præparationem in Practica chymiatrica, pag. 157. Quod ſpecificum etiam ſic præparatur in forma pulveris. Ex ſcoriis flavis Reguli antim onii extra- he cum vino ſulphur antimonii ad placitum: imbibe pulverem illum aliquoties cum vino ſulphuris antimonii ad placitum; totiesq́ue leniter exſicca, donec acquirat colorem quoque flavum, quem in loco calido ſerva. Hujus gr. iij. uſque ad vj. exhibita in convenienti vehiculo vel vini, vel juſculi, vel aquæ ononidis, Raphani, equiſeti, pimpinellæ, petroſelini, alvum felicer movent, urinam ſimul & cal- ( Extractu̅ glomorum cynosbat. ) culum pellunt. 2. Celebre præterea Nephriticum paratur ex capitibus illis capilloſis in frutibus cynos- bati ſeu roſæ caninæ aut ſylveſtris enaſci ſolitis, germanis vocantur Schlaffaͤpffel/ Schlaffkuntzen/ concreſcunt in extremitatibus quorundam ſurculorum ejuſdem fiuticis autumni tempore, ac manent poſtea per hyemem, per medium ſecta ſunt celoſa, ac in centro ejus plerumque reperiuntur vermiculi, quandoque etiam Muſcæ vel araneæ loco vermiculorum. Paracelſus in herbario expulſionem calculi mei vocat. Nec nimirum inter vegetabilia fortius ad expellendum omnis generis ealculos, cujus ex [ID00273] perientiam etiam in ſuo ipſius corpore ſuſtinuit Paracelſus, & exinde nomen dedit. Donzellinus facit ejus mentionem in conſiliis Cratonis conſil. 148. Præparatio fit ex exſiccatis & pulveriſatis, exemptis tamen diligenter vermiculis, in modum extracti cum ſpiritu vini facti, prius tamen pulveri iſti cum o- ???eo Tartari per deliquium facti, leniter aſpergantur, ut ſic tota eſſentia felicius extrahi poſſit. Doſis eſt à ℈ß. ad ℈j. inconvenienti liquore ſæpius exhibitum. Spiritus glomorum cynosbati deſcriptionem vide in Praxi chymiatrica noſtræ editionis pag. 154. 3. Famoſum eſt Lithontribon ex mille pedibus,( Pulvis o- niſci. ) de quibus Dioſcorides lib. 2. cap. 34. ſeu aſellis aut potius oniſcis, h. e. vermibus illis, qui juxta vaſa a- quaria, & etiam in cellis vinariis ad murorum lapides naſcuntur, & à multitudine pedum ita dicuntur Keller Eſel. Vermes illi hoc modo in medicinam abeunt.

PULVIS ONISCORUM.

ꝶ. Oniſcorum q. ſ. Lava diligenter cum vino, poſtea in olla nova vitreata, luto ſupernè & te- gula benè munita, exſicca in clibano, ita ut pulverem in tenuiſſimum teri poſſit. Pulverem cum vini tantillo imbibe, quantum ejus ille imbibere poteſt, rurſus exſicca, idq́ue fac ter vel quater. Ultimo de- nuo in pulverem reduc ac imbibe iſtius pulveris ℥j. cum pauxillo aquæ fragariæ & Ʒj. olei ⊖ lis denuò in pulverem reduc & exſicca. Serva in vaſe vitreo vel argenteo probè ab omni immunditie. Uſus in graviſſimis doloribus calculi, præſertim veſicam propter magnitudinem vel etiam multitudinem ſua̅ vehementiſſimè affligentis, hujus pulveris uſus eſt nobilis admodu̅ & efficaciſſimus. Eſtq́ue talis iſtius pulveris præparati adminiſtratio; Ʒj. ad ℈iiij. cum ℥vj. uſque ad x. decocti cicerum rubrorum & ℥ß. ſpi- ???itus vini, mane jejuno ſtomacho exhibe ſingulis vel alternis diebus, uſque ad xx. vel pauciores vel plu- ???es, pro ratione nimirum patientis, ſemper ante exhibitionem ejuſdem applicando enema emolliens, ac diligenter providendo, ut alvus per totam hanc curam libera ſit. Plerumque ſolet fieri, præſertim ab ???nitio, & in iis qui temperamenti ſunt ſiccioris & calidioris, ut totum corpus febriliter incaleſcat, ſitis ???rgeat, ac præterea dolor in gremio excitetur. Id quod fit propter operationem medicinæ in ipſum cal- culum, quem mirabiliter reſolvit, & per mucum craſſum exterminat: Prudenter itaque ab omnibus ca- ???dis & vino & aromatibus abſtinendum, & diæta conveniens imperanda, imprimis verò ad ſitim unicè ???rodeſt julapium ex aquis florum fabarum & fragorum ana ℥vj. cum ſpir. ⊖ lis ad gratam acetoſitate̅, ???el cum lapide prunellæ ℈iß. temperatum. Urina ab initio primorum dierum ſolet eſſe pauca & valdè ???raſſa, ſed ſubſequentibus conſeſtim procedit, & totius veſicæ impuritates feliciter expedit. Sæpius pro- ???atum medicamentum. In bilioſis dandum in minori doſi: aut die uno intermiſſo. 4. A multis unicè( Liquor cryſtallo rum. ) ???n calculo totius corporis diſſolvendo expellendoq́ue commendatur oleum ſeu liquore cryſtalli, qui ???rorſus eo modo fit ad ſupra dicta de liquoribus gemmarum, id vero non eſt extra rem, prudentia ta- ???en in ejus adminiſtratione opus eſt ſingulari. Nam ejus liquor neque confertim neque continuè eſt ???dminiſtrandus, præſertim ubi natura languidior exſtiterit. Ejus itaque à gr. 10. uſque ad xvj. guttæ vix ???unt propinandæ ſemel, neque id ſingulis diebus, ſed paulatim donec nimirum ipſius medicamenti o- ???eratio ſucceſſivè id ſuſtulerit, quod voluimus & ſcopus curæ requirit. 5. Paracelſus de morbis ex( Liquor Ludi Pa- racelſi. ) Tartaro tract. 2. cap. 4. T. 34. præparationem ludi humani miris modis commendat nuſpiam tamen ejus ???ræparationem genuinam reliquit. Illam vero candidè tradidi in Praxi chymiatrica, pag. 152. 153. edi- ???ionis veræ Lipſenſis.

HYDR???PICUM.

ALimenta noſtra Cibus & Potus tria habent in ſe Excrementa, unum eſt Aqua, alte- rum Sulphur, tertium Sal vel Tartarus. Si hoc Sal medium reliquorum duorum ab Aſtrali Igne cum ſuo proprio Elementali Igne conjuncto lædatur, 716 tunc fit & generatur ex illâ reſolutione Salis, Hydrops.

PURGANS SPECIFICUM HYDRO- PICUM.

ꝶ Radicum Hellebori nigri debito tempore 717 collectarum uncias tres.NB. ut ab Helleboro 718 ſpuma 719 venenata in præparatione Eſſentiæ diligenter ſe- paretur,

• Coloquintid. 720 uncias duas.

Extrahatur Eſſentia cum Spiritu vini, & iterum ſeparetur ab illa Spiritus, ad mellis ſpiſ- ſitudinem.

• Hujus ꝶ grana quatuor.
• Mercurii per oleum Sulphuris 721 præcipitati grana duo.

Miſceantur & formentur Pilulæ: Exhibentur tribus auroris 722 ſucceſſivè: Poſtea ſint ad manus flores Sulphuris ter per Vitriolum ſublimati, quorum accipe tres partes, & adde extractæ Eſſentiæ Croci Martis: Eſſentia hæc ex optimè præparato Croco Martis extrahitur, olei Vitrioli beneficio in digeſtione, cui bona quantitas aquæ com- munis admixta eſt, quæ tamen iterum fortiter abſtrahenda eſt, ut Pulvis extractus per ſe remaneat. De hoc mixto Pulvere, manè, meridiè, veſperi exhibe drachmam ſemis: offeratur in Conſerva Roſarum: Sudor oleo 723 Guajaci rectificato cum aqua Theria- eali 724 provocandus: Utatur cibo ſicco convenienti, potu exiguo, qui ſit vinum Ab- ſinthites 725 chalybeatum. 726

EXTRACTUM RADICIS ESULÆ RULANDI.

ꝶ. Radicum Eſulæ minoris ceu in officinis veneunt, coque leniter cum aqua ſimplici, ad igne̅ deſpumando, cum non amplius ſpumat, decanta aquam colando, & ſerva, aliamq́ue ſuperfunde & co- que: collectam aquam omnem exhala ad ſpiſſitudinem mellis, poſtea diſtempera cum ſpiritu vini, & in vaſe clauſo, ad calorem vaſis ſerva, ut nempe hac ratione adjectus ſpiritus vini leniter evaporando auferatur. Extracti hujus datur ℈j. ad ℈iij. in vino vel ſero lactis. Feliciter aquam intercutem pellit. Hoc itaque modo purgationes inſtituantur, quibus alioquin accenſeri poſſunt & aliæ, quales ſunt im- primis Diaturbithum cum Rhabarbaro in forma ſolida, item trochiſci alhandal, ex quibus ſpiritus vi- tæ aureus Rulandi extractione ſaltem per ſpiritum vini Malvatici. Hæc nimirum ſimiliter adjumento poſſunt eſſe, ad extrahendam aquam ſeu ſalem reſolutum. A proprietate ad hydropem conferunt, & hæc 1. Aqua lumbricorum terreſtrium, primo fit hoc modo.

AQUA LUMBRICORUM TER- RESTRIUM.

ꝶ. Lumbricos terreſtres, qui in agrorum verſione apparent, & quidem in ſ. q. purga per mu- ſcum arboreum, ita ut in olla poſito muſco, vermes adhuc vivi, per eundem muſcum hinc inde reptan- do ſeſe ab omnibus inquinamentis mundent, idq́ue fac cum recenti muſco bis vel ter, poſtea eoſdem a- liquandiu ciba cum vitello ovi ad duritiem cocto, & in munda olla ipſi aſperſo, quem devorant & eo commeſto lutei fiunt. Tandem ipſos vermes in vitrum vel teſtam orificii anguſti, ſubtus verò lati in- de, & diligenter claude, & in maſſam panis clibano jam piſtandum undiquaque diligenter conde, ſimul- que in clibano cum panc aſſandum relinque, remoto poſtea pane ubi refrixerint, intus lumbrici omnes in elegantiſſimam aquam commutati reperiuntur, paucis ſubſidentibus fecibus, quas abijce; aquam verò puram ſerva. Doſis eſt cochleare ſemis cum ſyrupo cinnamomi, qui fit per vinum malvaticum extrahendo cinnamomum, & poſtea cum ſaccharo ad ſyrupi conſiſtentiam redigendo. Hæc vero do- ſis repetatur ſæpius. 2. Stercus anſerinum viridiuſculum Ʒj. pondere cum cochleari urinæ capræ vel( Stercus anſerinu̅. ) vituli deſtillatæ propinatum repetitis vicibus mirificè exſiccat. Manifeſtum nimirum eſt, utrumque, hoc eſt, ſtercus anſerinum & urinam capræ aut vituli, ubicunque in terram cadunt, funditus exareſcen- tem terram facere: ſimiliter itaque abſumit humiditatem ſuperfluam in corpore. 3. Valet Sal rana-( Sal bufo- num & ranarum. ) rum & bufonum à granis iiij. ad vj. ſæpius in vino propinatum. Quin imò pulvis bufonum in clibano valdè exſiccatorum & quaſi calcinatorum Ʒß. in vino vel alio liquore datum mirabiliter per urinam hydropem pellere experientia fidem fecit, cum à primo hujus ſpecifici inventore non niſi mortis acce- leratione quæſita, exinde ſalus & convaleſcentia conſequuta fuiſſet. 4. In tympanitide egregiè valet arcanum cumini, vel etiam carvi Philoſophicè præparatum, ſi poſt primas purgationes leniores tame̅, alioquin exaſperatur morbus, ejus guttulæ aliquot cum ſudoriferis, vel etiam cum aliis ſpecificis iten- didem propinentur.

DYSENTERICUM.

Si digeſtio eſt bona, & non eſt ſeparatio, tunc adeſt Dyſenteria. 727 Si eſt 728 ſeparatio??? & nulla 729 eſt digeſtio, tunc eſt Lienteria.Si neque ſeparatio neque digeſtio, tunc eſt Diarrhœa.Si adeſt putrefactio materiæ ſtomachi, 730 tunc eſt Fluxus ventris cum variis colo- ribus.

PVLVIS DYSENTERICUS EXIMIÆ VIR TUTIS.

ꝶ Succini

• Sanguinis Draconis. 731
• Lapidis Hæmatit.
• Corallorum Rubeorum
• Sem. Portuiacæ
• Plantaginis
• Anthoræ
• Rad. Tormentillæ
• Terræ 732 Strigenſis ana uncias dua???.
• Balauſtiorum unciam j.
• Nuciſtæ 733 numero quatuor:
• Cinamomi unciam ſemis.
• Croci Martis 734
• Talci calcinati
• Martis Perlarum calcinat.
• Oſſium microcoſmi calcin. ana unciam j,

Lapides in porphyrio in tenuiſſimum pollinem conterantur, poſtea ex omnibus reli- quis tenuiſſimè tritis, & in vicem mixtis fiat pulvis. 735

Vires, Uſus, & Doſis.

In omnibus dolorificis alvi profluviis, cujuſcunque originis & diuturnitatis.

• Dyſenteriâ.
• Lienteriâ.
• Hæmorrhagiâ narium.

In mulieribus ſanguinis profluviis quantumvis magnis & contumacibus, etiam in prægnantibus. Sedatur enim ilicò in quibuſdam, in aliis repetenda eadem Doſis horis aliquot poſt, longè à paſtu, aut die ſequenti in aurora, rariſſimè tertiò repetitur, fœminis eo malo quantumvis gravi liberatis.Doſis à drachma una ad drachmam j & ſemis etiam ad duas drachmas, cum un- ciis tribus vel quatuor liquoris ſtillatitii Plantaginis.

• In Dyſenteria ab extra ſequens Emplaſtrum regioni Ventris utiliter imponitur.
• ꝶ Theriacæ
• Terræ ſigillatæ ana, fac Emplaſtrum, applicatepidè. 736

Si nihil ſeparetur & digeratur fit Lienteria.Si non ſeparetur & tamen digeratur, fit immodica excrementorum per alvum Diarhæa.Si per vomitum & alvum ſimul, quicdquid in ventriculo & inteſtinis eſt, cum moleſtia excerna- tur, dicitur cholera.Si ſeroſus ſanguis per ſedem profluat, dicitur Dyſenteria alba.Si pinguia hoc eſt, mucoſum ſtercus tunicis adhærens, & pinguedo frequenter & copiosè eva- cuatur, dicitur etiam Dyſenteria alba.Si per urinam potus indigeſtus copiosè excernitur, Diabetes dicitur.Morbus ſulphureus, nullo ſale, Mercurio rectè & per ſe curatur, niſi ex accidente; vel ob com- mixti ſulphuris adunationem ejus defectus inſtauretur. Solo ſulphure perfecto, ſulphureum ſtercus corrigitur & emendatur, archæus ſtomachi confortatur. His indiget natura in hoc morbo, quibus adjungitur adſtrictivum, ex quorum commixtione ſpecificum ſulphuris reſultat, quod perfectam cu- ram complet, ſi in inteſtinis quid reſolutum jacet, lacte dulci per clyſterem foràs educatur.

• ꝶ Abſinthii.
• Menthæ.
• Roſarum ana Mj.
• Calami aromatici.
• Galangæ.
• Zedoariæ ana Ʒij.
• Rad. ariſtolochiæ rotundæ No. vj.

Incide, miſce & coque cum ana aceti & vini. Hoc acetum cum ſpongia majore exceptum, aut pane toſto imbibitum, ſupra regionem ventriculi impoſitum, mirificè juvat.

CROCI MARTIS ESSENTIA.

ꝶ Scoriam 737 ferri cœruleam (Norimbergæ ubi Laminæ chalybeæ fiunt optima haberi poteſt) vitreſcentem, rejectam in illis locis, ubi minera ferri funditur, tere in pulverem minutum, pone in vitro, affunde acetum vini deſtillatum acerrimum, ſtet in calore mediocri per 14. dies, & tingetur colore rubro, filtra & abſtrahe in Balneo, re- manet materia rubra, à qua ter vel quater aqua pluvialis abſtrahitur. ut ſapor aceti eva- neſcat: Poteſt etiam prius in Tigillo, in arena calida parum calcinari movendo, ut a- ceti evaneſcat aciditas, & poſtea cum aqua edulcorari, ſi debitè tractetur, ſponte ſeſe in cella poſtea pars in oleum ſupra marmor reſolvit.Hæc Croci Eſſentia in medendo longè efficacior, quàm vulgaris Crocus Mar- tis reverberatione per ſe factus, immittendo baculum ferreum vel chalybeum in for- nacem vitrariam, vel irrorando laminas chalybeas aceto, & poſtea caſdem in reverbe- ratorio ad rubedinem ſaltem ne nigreſcat reverberando.

Vires Eſſentiæ ſeu Croci Martis.

1. Conducit in ſiſtendis menſibus, & fluxionibus intempeſtivis.2. Prodeſt albæ profluviei muliercularum.3. Gonorrhœæ.4. Hæmorrhoidibus,5. Dyſenteriæ & Diarrhœæ.6. Urinæ incontinentiæ, 738 7. Hæmorrhagiæ internæ & externæ: ſi ejus à ſcrupulo j. ad drachmam ſemis cum ſucco Cidoniorum condenſato, ſeu Conſervæ Roſarum drachmis tribus aſſuma- tur, aut vulneri ſanguinem fundenti, aliquid inſpergatur: quamvis Fungi Betulini, 739 ramenta ad miraculum Hæmorrhagiam externam longè efficacius ſiſtant.8. In omnibus Jecinoris & Lienis obſtructionibus deploratis: ſed ſumentes prius medicinis at tenuantibus & alvum ſubducentibus purgatos eſſe oportet. Lieno- ſis datur ex Aqua Aſplenii, Adianti, Tamariſci. 740 In Hepatis affectionibus, in aqua In- tybi, Cichor. Agrimon. exhibetur, tunc ſiſtit ſanguinis ſputum.9. In morbis diſſolutis, Hydrope & aliis, ubi conſolidatione opus.10. Ventriculum corroborat, & nauſeam tollit in Conſerva Roſarum, vino ge- neroſo.

Doſis.

Doſis à gr. 8. 10. 12. ad 15.

• In vino rubro.
• Aqua Plantaginis.
• Burſæ paſtoris.
• Tormentillæ.
• In Conſerva Symphyti.

VEN. EREUM. Confortans Vegetabile è deſcriptione Paracelſi 741 cum additione. ESSENTIA SATYRIONIS.

QUemadmodum Rhabarbarum parva elixatione amittit vim purgantem: ita etiam Satyrion 742 exic catione: quamvis enim radix ſicca Spiritu vini extrahatur, opera- tio tamen ex ejus uſu nulla deprehenditur efficax: & Experientia demonſtrat Aquam e viridi radice deſtillatam plus operari quàm Pulverem radicis ſiccæ: A radice igitur hu- more ſuo adhuc imbuta per ſeparationem eliciatur virtus, id quod in hanc fit ſenten- tiam.ꝶ Primo Vere omnium Cynoſorchidum ſpecierum radices ſelectas ſucculentas & plenas ad placitum, contunde in mortario marmoreo. Nota, alterum è duobus te- ſticulis ſemper flac cidum, mollem & rug???ſum, abiiciendum, quia virtute contraria (quam Paracelſus Saturninam vocat) Venerem reprimit & extinguit: adde micam u- nam atque alteram 743 recentis panis ſimilac ei candidiſſimi, miſceantur omnia in morta- rio lapideo diligenter, & propter lentoris dilutionem affunde ſufficientem copiam Spi- ritus vini Malvatici, poſtea in Alembico cæco in digeſtione lentiſſima Balnei 744 pone: ( Panis & Vinum ſu= ſtentatio- nis præci- pua fulcra & procre- ationis media ſin gularia, quia ſine Cerere & Baccho friget Ve= nus. Zach. 9. Sect. 17.) Finito uno atque altero digeſtionis hujus menſe, exprime per prælum ſuccum tenacem (fœces calcina & Salem 745 extrahe candidum, ſapore ſuavi, non urinaceo, ut reliqua ve- getabilium Salia) & colatum iterum in Alembicum cæcum per duos menſes in digeſtio- ne repone, tun??? flaviſſimus liquor, (interdum etiam rubeus) ſeparat ſeſe in ſuperficie̅, remanentibus in fundo fæcibus impuris ſecernendis, quæ in forma hypoſtaſis aut ſedi- menti in imo reſident. Liquor ſeparatus per in???linationem ad uſum ſervetur, cui ad- des Salem 746 proprium, & aliquid de Sale 747 Perlarum, guttam etiam unam atque alteram olei Cinamomi, Maceris & Nuciſtæ, ſic gratius & effica cius medic amentum erit. Poſ- ſet addi Aurum Potabile, 748 ſi modo verum, genuinum, ac corroſivis rebus non inqui- natum & corruptum haberi poſſet. 749

Vires, Uſus, & Doſis.

Mirabilis omnium ferè totius corporis membrorum externorum, utriuſque ſe- xus ſignatura, in hiſce variarum ſpecierum radicibus deprehenditur. Ideo etiam to- tum hominem confortare non immeritò creduntur. Phædro vocat Radicem, Mu- miam rubram, & ſingularem cum microcoſmo dicit habere .Hoc igitur Extractum eſt unum è ſummis totius corporis Confortativis: 750 In confortanda Venere eſt præſtantiſſimum medicamentum, & datur magno juvamento frigidis & maleficiatis: Senibus idem invalidi femoris virilitatem amiſſam potenter reſtituit.Doſis à ſcrupulo j. ad ſorupulos duos & tres in vino Muſcatellino dulci, vel Mal- vatico, eundo cubitum: Vel miſe eatur cum Conſerva Roſarum, de qua exhibeatur quantitas avellanæ, ſuperbibendo hauſtum vini Malvatici vel Muſcatellini. 751

MODUS PRÆPARANDI SALES VEGETABIL IUM. CRYSTALLINA VEL INSTAR NITRI TRANSPARENTES.

ꝶ Cineres cujuſcunque vegetabilis, cum æquali parte ſulphuris elegantis pulvere, calcina ſeu combure igne non admodum leni, ſic omnis pinguedo lixivioſa à cineribus cum ſulphure perit. De his cineribus tandem cum aqua communi vel propria, elice ſal, extractiones uſque ad cuticulam deſtillan- do, & poſtea in frigido ad cryſtalliſandum deponendo. Tantum ſulphuris, quantum cinerum, ſumen- dum. Hi ſales ſunt omnium optimi, & mirifice operantur, nec ſapiunt inſtar lixivii. Sic ſal abſiuthii hac methodo p???eparatum, purgat per vomitum, ventriculi & pectoris impuritates, ſi ejus ℈j. vel Ʒß. in ℥ij. aquæ exhibeatur. Sic ſal imperatoriæ juxta hanc viam ex radicibus factus à gr. iiij. ad vlij. in Rob. ſambucino exhibitus, tollit omnes febres.

ALIUS MODUS.

ꝶ Cineres cujuſcumque vegetabiles, ac ſolve pedetentim in aceto deſtillato, cum pauca quan- titate aquæ fortis fortificato; ſolutionem tempera cum ſ. q. aquæ communis deſtillatæ vel ſim- plicis fontanæ puræ, filtra & evapora uſque ad ſuccreſcentem in ſuperficie ſolutionis cuticulam, repo- ne in locum frigidum, & fiunt cryſtalli, quos exceptos elne in aqua frigida, leniter exſicca & reſerva, aut etiam comminuendo in pulverem tere. Hæc ſalia ſunt pura, ſaporem habent ſuavem, nec liqueſcunt.???l à ℈ß. ad ℈j. ſi ambra admixta fuerit. Caſtitatem alias præſtat ſpiritus Sa- turni ardens, de quo infra. Item ſaccharum Saturni. Nam is in umbilicum gut???. iiij. aut vj. immiſſus, & inuncto eodem Priapo, deſiderium fæminarum minuit. Cui ſi viciſſim mederi velis, utere Balneo [ID00281] Laconico & inunctione umbilici cum oleo nucis Moſchatæ.

VENEREUM PARACELSI SPECIFICUM.

• ꝶ Caſtorei.
• Galangæ.
• Macis.
• Caryophillorum.
• Aniſi.
• Piperis longi.
• Borracis veneti ana Ʒij.
• Boleti cervini Ʒj.
• Satureæ.
• Rad. Satyrionis.
• Valerianæ ana Ʒj.
• Stinci marini ſine cauda.
• Aronis.
• Cardamomi ana Ʒ.

Miſce & redige in pulverem tenuiſſimum, quem cum eſſentiâ ambæ tertia parte diſtempera, & fac inde cum ſpiritu pillulas. Doſis ℈. vel ℈j. leniter in ore diſſolutæ deglutiantur, Cæterum in his & ſimi- libus venereis, probè deſpiciendum eſt ne violenter, & cæco cupiditatis impetu omnia fiant: nonnun- quam nimirum talia tam fortem reddidere naturam, ut & ſimul anima cum vita expulſa fucrit. Omne nimium naturæ inimicum. 2. Valet ad tarditatem vel imbecillitatem coeundi excitandam, oleum Nu- cis muſchatæ, ejus ſcilicet in Balneo ſicco in umbilicum diligenter & fortiter fricando ingeratur. Eſt nimirum confortativum totius naturæ & medullæ quoque oſſium. 3. Stercus perdicis in ejuſdem fel- le diſſolutus, glandi illinatur, mirum in modum auget. 4. Venere exſiſtente in Leone fode radicem ſatyrionis, & miſce cum oleo Juniperino, cjus miſturæ guſta aliquot guttulas & ſenties operationem. 4. Radices Satyrionis conditæ, hiſce uſus Erneſtus Elector Colonienſis.

VENENATUM. THERIACA DE MUMIA.

SOLA Mumia 752 eſt, quæ præſentiſſimum Remedium adfert, adverſus omnia Vene- norum genera.

• Primò paretur Tinctura Mumiæ in hunc modum:

Eligatur Cadaver hominis ruffi, 753 integri, 754 recentis ſine macula, viginti quatuor annorum, 755 ſuſpenſi, vel rotâ contriti, vel haſtati, per diem & noctem tempore ſereno collectum.Hanc Mumiam, 756 à duobus Luminaribus 757 ſemel illuminatam ac conſtellatam, 758 fruſtulatim vel aſſulatim conſcinde, & aſperge pulvere Myrrhæ, & tantillo ſaltem A- loës (alioquin nimium amareſcit) poſtea imbibe macerando aliquot dies in Spiritu vi- ni, ſuſpendatur parum 759 ac iterum imbibatur, 760 tandem in aëre fruſtra ſuſpenſa ſucce- ſcant, tunc aſſimilatur carni fumo duratæ ſine fœtore: Eſt poſtea Spiritu vini ſecun- dum artem, vel Spiritu Sambucino Tinctura rubicundiſſima extrahatur. 761 Poteſt 762 etiam oleum olivarum ſeorſim cum conciſa Mumia ſicca (nam humidi- tas 763 intolerabilem illum fœtorem in digeſtione cauſatur) macerari per menfem, ſic tingetur, de hoc tincto oleo olivarum, poſtea ad libitum Tincturæ Mumiæ poteſt ad- di, antequam cum Theriaca miſceatur.

• ꝶ ergò Tincturæ ſeu Extracti Mumiæ per Spiritum vini, à qua tamen Spiritus de- nuo abſtractus ſit libram ſemis.
• Theriacæ Andromachi uncias quatuor.
• Olei olivarum Mumiati uncias ij.
• Salis Perlarum & Corallorum ana drach. ij.
• Terræ ſigillatæ uncias duas.
• Moſchi drachmam unam.

Miſce & digere circulando per menſem.

Vires, Uſus, & Doſis.

Plurimi morbi hâc Theriacâ de Mumia perfectè ſanantur.

1. In Peſte tanta ejus vis eſt, ut ſi ante infectionem fuerit adminiſtrata, nil pror- ſus incommodaturum ſit venenum, & qui horis matutinis ſcrupulo uno utetur, eodem die non inficietur.Infectus utatur drachma ſemis vel drachma una, in aqua Carduibenedicti, vel cum Theriacâ, 764 2. In Apoſtematibus, Carbunculo, Anthrace, Pleureſi 765 drach. una admini- ſtratur. Proinde exactis ſex horis alteram drachmam adhibe, & qui illam horam attin- git, ut ſecundam potiunculam accipiat, de ſalute certus eſt.3. Contra quævis Venena. Doſis a drachma ſemis ad unam vel duas in ſummâ neceſſitate: Si quis Venenum hauſit, offertur dicta Doſis in uncia una, vel duobus o- lei 766 amygdalarum, ut patiens vomat, in lecto medicinæ operatio expectetur.Hac ratione pellitur, quicquid eſt Beſtialium ſeu Mineralium Venenorum.

II. ARCANUM THEOPHRASTI AD QUÆ- VIS VENENI GENERA PRÆSTANTISSIMUM, CUIUSMODI ſunt Mercutius ſublimatus, Arſenicum, Napellus, Pulvis ada- mantis, 767 Virus Aranearum & Bufonum, Thora, Cerebrum Fellis, 768 Menſtrua.

ꝶ Recentem Ciconiæ ſanguinem, 769 quantum in ſuo corpore continet, deſtille- tur per Balneum Mariæ, in vitrea Cucurbita nova: aquam quæ promanat ſerva dili- genter, & ſanguinem coagulatum loco paululum calidiori exicca, & contere in pulve- rem.Ventriculum 770 ſimiliter exiccari convenit, ac crucibulo impoſitum comburi tantiſper, donec in cineres vertatur, è quibus cum proprio ſanguinis liquore extra- hendum eſt Sal, id quod diligenter cuſtodiendum, & ſanguini pulveriſato conjungen- dum eſt.Hiſce in vitro ſatis capaci impoſitis addi debent:

• Succini 771 albi electiſſimi uncia una.
• Corallorum rubeorum &
• Baccarum Uvæ verſæ 772 (nigrarum & benè maturarum) exiccatarum & pul- veriſatarum.
• Eſſentiæ Mumiæ 773
• Radicis Anthoræ ana uncia ſemis.
• Lapidis Bezoardici 774 drach. iij.
• Theriacæ optimæ uncia j. & ſemis.

Hæc cumoleo (quod è nucleis Pini per validam expreſſionem conficitur) incorpo- randa & commiſcenda ſunt omnia ſimul, ac deinceps tantum olei ſuperaddendum, trium digitorum vel quatuor latitudine id ipſum emineat: Deinde orificio vaſis dili- genter obſtructo inſolentur, quô enim vetuſtior compoſitio hæc evaſerit, eô melior & fortior.Effic aciſſimum eſt medicamentum contra omnia Metallica, Animalia, & Vege- tabilia Venena.

Uſus & Doſis.

Uſus iſtius eſt, ut in omni Veneno corporali 775 ejuſdem detur uncia ſemis cum hauſtù aquæ, vini, vel quod melius eſt, lactis tepidè: nam decimaſexta pars horæ non [ID00284] tranſitura eſt, quin patiens Veneni ſumpti ſubſtantiam à ſe eijciet, 776 ac liber evaſurus eſt, qui deinde confortantib. refici ac auxiliari poteſt. Optimè hoc fit, ſi in recenti la- cte 777 Corallorum rubeorum 778 pulverem quotidiè ſemel ſumpſerit prius celefacto.Hoc arcano aliqui magnates 779 intoxicati reſtituti ſunt priſtinæ ſanitati, quum prius Eſſentiis Monocerotis & aquis Theriacalibus ac hujuſmodi innumeris mediis fruſtra uſi eſſent.( Vipera a- pud Hiero- glyphicos non ſine cauſa Sa- lut is Sym= bolum in- nuebat. )

III. SERPENTUM 780 PRÆCIPUE VIPE- RARUM ALCOHOL CONTRA OMNIA Venena Remedium eſt tàm , quàm .

Poſt excoriationem inteſtina, caput & cauda auferantur (pinguedo ab inteſtinis ſeparata ſeorſim pro ſingulari Ophthalmico aſſervetur) reliqua caro elota, 781 cum cor- de & jecore poſt lentam exiccationem, ſive per ſe, ſive in B. M. 782 in Alcohol redigitur, ac in uſu medico intus præſumpta, 783 Venenum ad cutim propellit, tanquam Theame- des Lapis, qui ferrum longè à ſe expellit. Quod ſi quis huic teſtimonio & experimen- to conſentire noluerit, non damnet veritatem, niſi prius quod teſtatur, aut contrariu̅ aſſecutus ſit. Hoc medicamento magnâ pecuniâ à juibuſdam empto, cum fiducia uti licet, nec quiſquam medicorum ejus; uſu famam unquam periclitabitur.Doſis à drach. ſemis ad drachm. j. in hauſta vini Malvatici, vel juſculo vini ge- neroſi.( Triticum non habe- tur ſine Lolio, nec mel abſ- que acu- leo reperi- tur. ) Efficacia hujus medicamenti non pariet illis admirationem, qui ſciunt, ple- runq́ue in Natura apud ſummum 784 Venenum, latere etiam Medicinam: Et quia mala majori bono copulata naturâ conſiſtunt, ideò multi populi carne Viperinâ ve- ſcuntur, longitudinem vitæ præ ſe ferentes, idque nullo præeunte horrore, nullove ſubſequente periculo. Non ergò ſine cauſa Baldus Angelus in ſuo libello de admira- bili Viperarum Natura in ſequentia verba erumpit: Illud unum venit mihi in mentem vehementer admirandum, Serpentis aſtu in orbem Terrarum mortem intraſſe: Illud etiam mirum ex Viperæ ſerpentis nece, & ejus carne ab omnibus gravioribus morbis atque venenis curari & in priſtinum reſtitui: Sed continuato Viperinæ car- nis eſu, ab omnibus morbis præſervari, hoc certètotum omnem admirationem ſupe- rat & excedit.Tantum benevole Lector in præſentia ſufficiat egiſſe tàm de quibuſdam morbis Elementaribus, Materialibus, Internis, qui Naturaliter videlicet ex Ente Naturæ ge [ID00285] nerantur, & ab Obſtructione & Tartaro, ortus ſui principia ducunt, quàm de nonnul- lis ex Ente Veneni obortis quomodo videlicet illi à Natura debitis & aſſignatis medi- cinis confortata curentur.( Entia mor borum ſe- cundum Paracel- ſum ſunt quinque Dividit e- nim mor- bos in Na- turales, quiqua- tuor En- tib. com- prehendu̅- tur, Natu- rali ſcili- cet, Aſtra- li, Venena- li, ac Spiri- tuali, & in Flagel- lum vide- licet Quin tum Ens Deale. Hac Syde- rales & Firmame̅- tales Infe- ctiones ab Adepto medico co- gnoſcun- tur & cu- ra̅tur. Fir- mamen taliter: medicina enim Ade pta eſt Ars, quæ cogni- tione̅ dat Firmame̅ tales infe- ctiones co- gnoſcendi & expel- ???endi. Magnes Hominis Cura Magica, in qua eſt cœleſtis impreſſio poſt herbæ contactum: herba donec putrefacta ſit, attrahit ???medicinam in ulcus ſicque illud ſanat. ) De morbis Aſtralibus, Spiritualibus, Imaginariis, Votabilibus, Incantamentis, ex Ente Aſtrorum ſeu Spiritus provenientibus, Paracelſus peculiares conſcripſit li- bros, ad quos cupidum remitto lectorem: Ut enim morbi à depravato cibo & potu. ab Animalibus, Vegetabilibus, & Terræfructibus orti, cum Arcanis herbarum & ra- dicum ſanantur, ſicuti à Mineralibus & metallis cum horum etiam Arcanis ſanantur, ſiquidem vegetabilium Arcana reſpuunt: Eodem planè modò, maxima pars morbo- rum venientium ab Influentiâ cœleſti, & ab Aſtrali Impreſſione Firmamenti Majoris mundi, non cum promiſcuis Remediis curari vult, utpote per Arcana herbarum, mi- neralium, metallorum, ſed per Influentiam Aſtronomicam curatio inſtituatur cum iis ſaltem, quæ Analogiam ad majorem & minorem mundum habent, in quibus eſt vera Magnetica vis Firmamenti & Impreſſio Cœleſtis reſiſtendi morbis è Firmamento ma- joris & minoris mundi, ſicuti apparet in Perſicaria, Solidagine minore, Dracunculo, Symphyto majore.Si Supernaturaliter per incantationem vel Magicam Aſcendentium Impreſſio- nem morbus vel dolor illatus, ibi priorum trium ſanandi conatus irritus, ſed ſecundum Paracelſum Magicè & Supernaturaliter procedendum, ac malum cô, quô illatum, mo- do viciſſim repellendu̅: Alioquin in dictis Simplicibus eſt attractivum Influentiale, ac omnia ex ordinatione Divinâ Magicè, Aſtronomicè, Magneticè curant, quia medicina eſt in ipſis & in Homine Magnes: Ut enim Sol & Aſtra habent potentiam attrahendi humiditatem ab inferioribus: Ita Homo (ſuâ inſitâ magneticâ vi attractivâ inſtar Ma- gnetis Ferri ſpiritum nutrimenti loco trahentis) ac Inferiora habent eande̅ attrahendi à Superioribus, ut videmus tempore Peſtis, & hæ attractiones ſunt Naturales, non Ve- neficia, Incantationes aut Superſtitiones. Morborum ergò origo ex ſuo principio petenda, & tunc curatio inſtituenda. Inſuper variæ ſunt morborum Naturæ & pro- prietates, ut Phædro diligentiſſimè annotavit, dum ait: Quidam morbi Remedia cùm extrinſecus, tùm intrinſecus adhibita patiuntur. Quidam extrinſecus morbi, & ulcera Intrinſeca, Remedia non ferunt: Sunt etiam quidam Intrinſeci morbi, qui nulla omnino nec Extrinſeca, nec Intrinſeca applicata Remedia patiuntur: Sunt porro quida̅ morbi & intrinſeci & Extrinſeci, qui Verbis tantum, in quibus ſecundum arte̅ Influen- tia impreſſa eſt, quidam qui herbis conſtellatis, quidam qui nec Remediis, nec Herbis conſtellatis nec Verbis adhibitis ut uſis curari volunt, ut quidam vulnus vel ulcus Dia- penſiâ vel Alchimilla curare potuit, cultro juxta ipſius ſitus terræ infixo, cavendo ta- men ne cultro Radix pungatur, aliâs patiens foret incurabilis: Ita refert quandam ve- tulam ſolâ Alchimilla ulceri cancroſo adhibitâ varia Carcinomata curaſſe: Sic multa ulcera deſperata per curam Characteriſticam cum virtute Firmamentali perfectè cu- rata eſſe. Nemini hæc videbuntur mira. quilegerit apud Agrippam in conſtellatis vo- cabulis, characteribus, lapidibus, & ſimilibus maximas laterè Influentias ſeu virtutes in actu quæ ſint miraculi loco: Similiter idem Cornelius aſſerit eſſe actiones, quæ pronun [ID00286] ciatæ, ſtatim exhibeant obedientes creaturas viſibiles & inviſibiles, tàm de noſtro hoc mundo, quàm de aqueo, aëreo, ſubterranco & olympico. Sed hæc magnalia Primis & Antiquis parentibus notiſſima hoc loco obiter innuiſſe ſufficiat.

EXTERNA. VULNERARIUM, 785 ULCEROSUM, PUSTU- LOSUM, MUNDIFICANS, MITIGANS, CONSOLIDANS.

BALSAMUM VULNERARIUM EFFI- CACISSIMUM.

• Quo omnia vulnera & punctiones membrorum, juncturaru̅, nervorum, ictus etiam telo ſeu globo tormentario facti, tu- tò ſine ullo ſuperveniente ſymptomate curari poſſunt.

ꝶ Florum Hypericonis lib. j.

• Colligantur flores cum ſolis ortu Balſamitico tempore, in exaltatione 786 videlicet circa feſtum Johannis ante novilunium.

Florum Cheyri, Verbaſci, Chelidoniæ 787.

• Centaur. minoris, Ariſtolochiæ
• Prunellæ, Chamomillæ
• Conſolidæ mediæ vel majoris ana unciam unam & ſemis.

Foliorum Roſ. rub. unciam j. ſemis 788.Mumiæ TranſmarinæMyrrhæThuris ana unciam j. & ſemis 789.Maſticis unciam unam.Storacis liquidæ uncias duas 790.Inciſis incidendis, & tritis terendis, ponantur in vaſe, & affundantur menſuræ duæ 791 boni Spiritus vini, ſtent in digeſtione omnia retrò fornacem vel ad Solem: poſtea effundatur Spiritus vini tinctus, & fæces prælo exprimantur: Tandem addatur huic Spiritui tincto (niſi velis majoris efficaciæ ergò reiterare macerationem 792 florum, olei olivarum recentis, quod ſupra ramenta pinguia abietina per octo dies in digeſtione ſtetit, libras quinque Terebinthinæ claræ noſtratis 793, & Reſinæ Lariceæ lotæ in aqua Hypericonis lib. unam & ſemis: Iterum per quatuordecim dies omnia digerantur: Ultimò abſtrahatur Spiritus vini in Balneo Mariæ, tunc Balſamum manebit in fundo Rubeum inſtar ſanguinis.Hyeme prædictarum herbarum ſemina parabilia trita Balſamo iniiciantur, & po- nantur in digeſtione, & longe potentius operabitur.

Vires & Uſus.

1. Contra omnis generis vulnera plumaceolum vel flocci molles, qui circa ſe- men Cardui benedicti, vel in Populo arbore creſcunt, tepide intingantur, & vulneri prius vino eloto indantur, ſuperpoſito Emplaſtro ſtictico ſequenti tamdiu, quoad nec venæ, arteriæve, nec nervi & vincula media, aut alia id genus appareant.2. In omnibus Tumoribus, Inflammationibus, contractis & contuſis mem- bris, rupturis oſſium.3. Contra morſus canum, non neglectis aliis Remediis 794, ſi morſus ſint ve- nenati.Balſamum eſt ad vulnera & punctiones ſanandas efficaciſſimum.

BALSAMUS HYPERICONIS.

ꝶ. Flores prædictos omnes aridos ſeu exſiccatos, cum radicibus conſolidæ majoris & ariſto- lochiæ rotundæ. Poſtea adde reliquas ſpecies, & coque in vino bono, donec intenſe illud rubeſcat: Exprime, & vinum tandem cum oleo olivarum & Terebinthinâ ad conſumptionem coque: oleum ( Oleum cinnamo mi fætidn̅. Oleum Nucum juglandi- um. ) per laciniam traiice & ſerva. Eſt penè æqualium virium, niſi quod prius propter ingredientium viri- ditatem aliquid prævaleat. Uſu deprehenſum eſt oleum cinnamomi fætidum, ceu ſupra dixi, inſigne balſamum vulnerarium eſſe, ubi non ejus deſtillatio. ſed inſita craſſities & proprietas hanc facultatem conſolidandi obtinet. Commendatur aliâs unicè oleumnucum juglandium expreſſum, & poſtea deco- ctione ad liquamen redactum Balſamum etiam Vulnerarium fit egregium ex cera, galbano & Myrrha ana, ſimul cum laterum fragmentis ſesquialtera vel dupla proportione deſtillatis. Oleum autem ce- ræ per ſe eſt Balſamus Vulnerarius excellens præſenter ſanans vulnera. Nota quæ de illis omnibus ſunt apud Felicem Wurtzium.

EMPLASTRUM STICTICUM.

In cujuſque ſalutaris Emplaſtri ſtictici compoſitione, ſecundum Paracelſum, quatuor diverſorum generum ingredientia conſideranda veniunt.1. Sanatio, quæ fit ratione Ceræ & Colophoniæ.2. Accidentia, quæ tolluntur & impediuntur beneficio gummatum ſcilicet O- popon. Galb. Sagap. Bdell. Ammon Elemi.3. Putredo (quod licet enim vulnus etiam ſine accidenti putredini eſt obno- xium, generat vermes & carnis malæ excreſcentiam) quæ tollitur & præcavetur ope magnorum conſolidativorum, Maſtiche ſcilicet, Myrrha & ſimilibus.4. Ut præſervet à mucore, ſcabie, aridura, contractura, ſynovia, & ſimilibus accidentibus, quod fit per mineralia ſcilicet Lithargyrum, Minium, Antimonium, Ce- ruſſam, Marcaſitam, Calaminarem, & ſimilia.

Vulnerum ulcerumque telo inflictorum ſticticum Emplaſtrum præſtantiſſimum.

• 1. ꝶ Minii 795
• Calaminaris ana lib. ſemis.
• Lithargyrii auri & argenti ana uncias tres.
• Olei Lini.

• Olivarum ana lib. & ſemis.
• Laurini lib. dimidiam,
• Ceræ
• Colophoniæ ana lib. 1.
• Vernicis
• Terebinth. ana lib. ſemis
• 2. Opopanacis
• Galbani
• Serapini
• Ammoniaci
• Bdellii 796 ana uncias tres.
• Carabe citrini 797
• Olibani
• Myrrhæ Alexandrinæ
• Aloë epat.
• Utriuſque Ariſtolochiæ 798 longæ & rotundæ ana unciamj.
• Mumiæ Tranſmarinæ
• Magnetis
• Hæmatit. ana unciam j. ſemis.
• Corallorum alborum & rubeorum
• Matris Perlarum
• Sanguinis Draconis
• Terræ medicatæ Strigenſis 799
• Vitrioli albi ana unciam j.
• Florum 800 Antimonii drach. ij.
• Croci Martis tantundem.
• Camphoræ unciam j.
• Modum parandi talem ſervavi:

1. Gummata quinque 801 in aceto macerata & cocta exprimantur per linteum craſ- ſum bis repetendo cocturam. (Doſis gummatum poteſt augeri propter fæces ab ex- preſſione remanentes & abiiciendas) poſtea ſuper lentum calorem in munda ſartagi- ne 802 uſque ad conſiſtentiam mediocrem inſpiſſentur.2. Oleum lini & olivarum imponatur alteri ſartagini & addatur Litargyrium Au- ri & Argenti, coquantur agitando, donec oleum coleretur, poſtea addatur Calamita- tis, & paulo poſt Minium, omnia illa agitando ferè per duas horas coquantur ſimul ad ſufficientiam, cujus Proba eſt, ſi ſupra unguem gutta concreſcat & condenſetur nec amplius diffluat:3. Tandem etiam addatur circa finem Vernix oleum Laurinum, Cera, Colopho- nia: omnibus bene invicem miſtis & liquefactis & ab igne ſepoſitis poſtea da operam, ut ſartago cum gummatibus paulatim calefiat, & ſucceſſivè affunde liquore̅ è ſecunda ſartagine gum̅atibus diligentiſſima agitatione incorporando, ſupra lentiſſimu̅ calore̅, cave ne bulliat, alioquin gum̅ata in grumos coëunt, & oleo difficulter raiſce̅tur) poſtea agitando addantur pulveres, & diligenter per horam omnia agitentur: Ultimò Cam [ID00290] phora reſoluta in oleo Juniperino 803 addatur: ſi fortè nimis durum eſſet, addatur ad- huc aliquid Ceræ & Colophoniæ.Proba juſtæ decoctionis hæc eſt: Bacillo intincto guttulas aliquot in aquam ſtil- lare ſinito, ſi digitis adhæſerit materia mollis, coquatur diutius, donec dureſcat, Tum demum ab igne deponitur, & in magnam pelvim aqua plenam effundatur, ac manibus (oleo Camomælino, Roſarum Juniperino, Lumbricorum, Hypericonis ana q. v. mi xto) perunctis pinſere, ac inſtar malagmatis ſubigere convenit, horis tribus vel qua- tuor: ſervetur ad uſum efformatis inde prius magdaleonibus alutæ 804 includendis.

Vires hujus Emplaſtri ſunt innumeræ: ſub Lunari globo non reperitur efficacius.

1. Contra inveterata ulcera, nec non recentia vulnera & ictus ubicunque ſunt in corpore, etiam in capite.2. Siccat & mundificat vulnera, carnem bonam producit, conſolidat, ac ſanat unâ ſeptimanâ efficacius, quâm aliud menſe integro.3. Putreſcere non ſinit bonum, inſuper corruptionem, malæque carnis excre- ſcentiam impedit.4. Nervis truncatis aut contuſis optimum eſt Remedium.5. Ferrum, lignum, plumbum, & alia quæque de vulneribus extrahit, ſuper- poſitum eistantum.6. Venenoſorum animalium curat morſus 805 ictuſque: attrahit enim Venenum.7. Matureſcere facit Apoſtemata 806 cuncta ſuperpoſitione ſola.8. Contra Cancrum, Fiſtulam, Scrophulas, Ignem Perſicum eſt remedium ex- cellens.9. Mitigat omnes dolores, cujuſcunque vulneris aut ictus.10. Contra Rupturam.11. Ubi caput inflatum eſt, radantur capilli, & imponatur emplaſtrum.12. Dolores Dorſi impoſitione tollit.13. Ficus cutis extra & intra ſanat imponendo.Vires ſuas ſervat integras, annos quinquaginta, quo tempore æquè efficax eſt ac recens compoſitum 807.???a Eſt & aliud, cujus toties Paracelſus mentionem facit in ſua chirurgia, idque Barbarovoca- bulo oppodeldoch vocat, ſed ejus deſcriptionem genuinam nunquam poſuit. Compoſitionem ni- mirum habet Felix Wurtzius in ſua chirurgia capite 2. quartæ partis. Anshelmus Boetius de Bood ex Wurtzio transtulit, ſuppreſſo tamen autoris nomine, in libellum ſuum de Gemmis cap. 233. lib. 2. p. 226.

ALIA DESCRIPTIO OPPODELDOCH PARACELSI.

Eſt & alia deſcriptio emplaſtri oppodeldoch magni, à Paracelſo in uſu habiti. Ejus formula eſt hæc. ꝶ. Galbani. Oppopanacis ana ℥iij. Ammoniaci. Bdellii ana ℥j. Macerentur per dies octo [ID00291] vel plures in aceto deſtillato, cola & tandem inſpiſſa leniter ad mellisconſiſtentiam, deinde ꝶ. Ly- thargiri tenuiſſimè pulveriſati ℔. In olei communis ℔i. Coque lento igne, & continuè move cum ſpatulâ, donec ſpadiceum colorem contrahat, adde Ceræ ℔j. Qua liquefacta, immiſce etiam ſuperio- ra gummata, & paulo poſt Olei Laurini ℥iij. Move diligentiſſimè, donec nimirum omnia exactiſſimè fuerint mixta. Remove ab igne, & extremo adde hos pulveres tenuiſſimè tritos.

• ꝶ. Croci Martis.
• Mumiæ transmarinæ.
• Magnetis præparati.
• Magiſterii corallorum alborum.
• Rubrorum ana ℥.
• Lapidis calaminaris præparati.
• Myrrhæ rubeæ,
• Thuris maſculi,
• Maſtichis
• Rad. Ariſtolochiæ rotundæ ana ℥ij.

Hos pulveres infunde in liquefactum emplaſtrum, non confertim, ſed pedetentim, & provide diligenter, ut omnia perfectiſſimè coeant. Poſtremò omnium.

• ꝶ. Pulv. ſuccini Ʒj.
• Olei laurini ℥j.
• Terebinthinæ ℥.

Miſce & liquefac ſeorſim, ſolve in eodem

• Camphoræ Ʒj.

Et tandem. Croci orientalis pulv. Ʒ.Hanc ſolutionem ſeorſim factam, cum emplaſtro calido miſce, idque fac prudenter, ut nimi- rum omnia per minima quaſi conjungantur. Exinde fac magdaleones, malaxando nimirum cum o- leo hypericonis & ſerva. Hoc emplaſtrum curat omnia vulnera, punctim & cæſim inflicta, ſine omni pure. Excreſcentiam carnis impedit, ejus tantum, quantum opus eſt producendo. Ulcera antiqua prius mundificata ſimiliter cum hoc emplaſtro curantur. Quod ſi vero illud fortius & ad ſananda quævis æſtiomata & corrodentia ulcera. ꝶ. Croci metallorum, de quo ſupra ab initio, li ad rube- dinem calcinati, Mercurii per ſe præcipitati ana q. v. miſce pulveriſando. Hujus pulveris Ʒ. mifce ad ſingulas ℥. emplaſtri, liquefacti prius in ſartagine, ac poſtea pulveres tritos immiſce, ſuperaddendo aliquid olei Terebinthinæ. Hoc emplaſtrum eſt præſtantiſſimum, omnibus Uſibus ſerviens, de qui- bus autor monet.

LAPIS MEDICAMENTOSUS 808 EFFICAX.

• ꝶ Vitrioli viridis lib. j.

• albi lib. ſemis.
• Aluminis 809 lib. j. & ſemis.
• Anatron 810.
• Salis communis ana uncias tres.
• Salis Tartari.
• Salis Abſynthii
• Artemiſiæ
• Cichor.
• Perſicariæ.
• Plantaginis ana unciam ſemis.

Ponantur in olla 811 vitreata, affunde modicum 812 aceti Roſacei, coque igne car- bonum lento, ſæpius agitando: ubi incipit ſpiſſeſcere, adde Ceruſſæ Venetæ lib. ſe- mis. Boli Armeni uncias quatuor: Diligenter miſceantur omnia, donec vi ignis me- diocris in lapidis duritiem maſſa concreverit, qui poſtea fracta olla eximendus, & ad ſuos uſus reſervandus.Si gummata, Myrrham videlicet & Thus, addere voles, inſtituatur coctio lenta, ne comburantur, & vis illarum in igne evaneſcat.

Vires & Uſus.

Virtutes ejus ferè ſunt innumerabiles.1. In partibus corporis exterioribus omnia ulcera 813 ſubitò tollit: laventur manè & ſero & linteolum madidum ſuperimponatur.2. Omnes defluxiones 814 tollit, mundificat, & confortat partem affectam.3. Deſic cat vulnera & vetera ulcera Aphrodiſia, 815 ſi linteum imbutum ſuperim- ponatur.4. Dentes confirmat, & gingivas à putredine conſervat.5. Oculorum lachrymas reſtinguit, rubedinem & oculorum dolores tollit, & ca- liginem, ſi pluma madefacta anguli oculorum externi irrorentur.Si in Ophthalmia utimur, poteſt ſolvi in aqua Roſarum, vel Euphraſiæ vel Ver- benæ: Verbena in Junio & Julio ante ſolis ortum colligatur, & cum vino per men- ſem prius digeſta, poſtea deſtillentur.6. Ignem ſacrum tollit, Eryſipelas, linteum madidum ſuper impoſitum, ubi ſic- cum fuerit iterum madefiat, ſpatio viginti quatuor horarum abibit, & ſi ſint foramina, eluantur hac aqua.7. Scabiem manuum & corporis illa ſanabis, ſi lavetur veſperi.8. Contra Serpigines, ſed tunc Aqua non nimium ſit diluta, ut potentius agere poſſit: ſic etiam contra Tineam. 816 9. Adhibetur feliciſſimè ad Cancrum mammillarum jam apertum: item ad Cancrum oris, 817 aut quamcunque affectionem gingivarum, Noli me tangere, aut alia oris vitia: ulcera gutturis, Scorbutum collutione ſanat, expuendo poſtea, vel penicil- lo intincto abluantur.10. Mortificat pulcherrimè, & mundificat quamcunque plagam 818 antiquam, ſi- ne ulla patientis moleſtia.11. Ubi ſunt veſicæ albæ & puſtulæ in pedibus, 819 eluantur apertæ hac aqua.12. Linteolum hoc madidum, apoſtemati 820 impoſitum, medetur illi.13. Ad omnis generis ambuſta, linteolum madidum imponatur.14. Ani ficus utriuſque ſexus ſanantur, ſi linteamina madefacta applicentur.

Utendi modus.

Uncia una liqueſcat in lib. j. aquæ pluvialis 821 vel fluviatilis, non fontanæ diſſolu- ta, poſt filtrationem, & fæcum abjectionem, aqua clara utimur. 822

ALIA DESCRIPTIO BREVIOR LAPI- DIS SALUTIS.

• ꝶ. Vitrioli ℔j.
• Nitri ℔.
• Ceruſſæ.
• Aluminis.
• Boli armeni ana ℥iiij.
• Ammoniaci ℥ij.

Omnia bene pulveriſant, ceruſſam vero & bolum in marmore prius benè terunt, ac aceto com- muni ad ſupereminentiam duorum digitorum affuſo coquunt leniter in olla ſatis capaci, inter coquen- dum aliâs facile ebullit, donec redigantur omnia in lapidem durum.

ALIA DESCRIPTIO M. JOHANNIS GREIFF.

• ꝶ. Aluminis ℥iiij.
• Vitrioli Ungarici ℥ij.
• Vitrioli albi
• Tartari.
• Borracis.
• Maſtichis.
• Thuris.
• Salis ammoniaci ana ℥j.
• Ceruſſæ ℥vj.
• Boli armeni veri ℥iij.
• Aluminis.
• Vitrioli utriuſque.

Craſſo modo contuſa, coquantur in olla vitreatâ capaci cum aceto fortiſſimo igne lento uſque ad conſiſtentiam ſeu duritiem lapidis.???i Gargariſando cum aqua plantaginis. Nota autem lo dentes de- nigrari, qui poſtea dentrifriciis communibus purgandi.

AQUA MERCURIALIS.

• ꝶ. Mercurii ſublimati minutiſſimè in marmore triti ℥.
• Cui ſuperfunde aquæ Plantaginis ℔j.

Solvatur in Balneo leniter ebulliendo, ſepara à fecibus per filtrum traiiciendo: poſtea funde in patinam ſtanneam mundiſſimam, ac linque per tempus exiguum, denigrabitur patina. Quo facto in aliam patinam ſtanneam ſatis mundam infundatur, quoad prior patina à ſua nigredine mundata viciſ- ſim fuerit, deinde eandem aquam alteri ſeu purgatæ patinæ iniice, atque id per vices repetc, donec nul- læ amplius nigreſcant patinæ, ſed remaneant albæ, quod 10. vel 12. vicibus conſequeris. Serva poſtea ad uſus. Aqua eſt albi coloris: Hac utere ad ſananda ulcera, præſertim à Lue Venereâ orta, tam in ore, quam in pene, item ad mortificandum cancrum. Quod ſi fortiorem deſideras, ſex vices infuſio- num in patinis ſufficient, ita nimirum fortior evadet. Uſus ejus eſt, ſaltem cum penicillo ulceribus le- viter hinc inde contactis. Valet etiam in generanda carne.

SAL, BUTYRUM, SACCHARUM SEU MEL SATURNI.

Minium 823 vel Ceruſſa, Creta non adulterata, aceto vini deſtillato humectetur, miſceatur & exiccetur. Tritæ materiæ affunde acetum deſtillatum, ad ſupereminen- tiam trium vel quatuor 824 digitorum, ſtet in calido loco (non in hypocauſto, in quo ha- bitent homines, fumus 825 enim hujus aceti infuſi ſupra Saturnum nocivus 826 eſt) per- duos dies, vel in cineribus in digeſtione quater quotidiè agitando, & acetum in colo- rem flavum ac ſaporem dulcem mutabitur (vaſa ſint vitrea, nam terrea 827 perfluunt) effunde, & reitera laborem affundendo novum acetum, donec non amplius colore- tur & dulceſcat. Abſtrahe acetum in Balneo, & manebit in fundo gummi 828, cui affun- des aquam pluvialem deſtillatam, ut denuo ſolvatur, & fæces reſiduæ aceti ad fundum cadant, perge recentem aquam affundere cineri, donec nil amplius extrahat: aquam filtratam evapora 829, habebis Sal, quod in cella humida in oleum reſolvitur. Sal prima vice paratum poteſt parum ſaltem calcinari 830, ne meliores ſpiritus av olent, & in mar- more teri: acetum deſtillatum iterum affunditur, ut viciſſim ſolvatur in cineribus ca- lidis per tres vel quatuor dies movendo ſæpius, clarum filtratum effunditur ac evapo- ratur fæcibus abjectis: Si hoc aliquoties reiteretur, Sal erit pulcherrimum & cryſtal- linum, quod ultimo in aqua fontana ſolvitur & evaporatur, vel per ſe in cella in oleum liqueſcit.

Vires & Uſus.

Hoc Saccharum Saturni omnes Mercurios ſublimatos 831 ac corroſivos dulces & innoxios 832 facit: ideoq́ue in ulceribus corroſivis, quæ a Sale proveniunt, præſtans eſt medicamentum: Sicuti etiamin Vegetabilibus Saccharum vulgare acrimoniam & a- maritudinem rerum temperat ac corrigit: ita Mineralium & Mercurii Arſenici tam in magno quam parvo mundo hoc Saturni Saccharum mitigat ac emendat.2. Contra putredinem oris præſtantiſſimum eſt medicamentum.3. In ulceribus malignis, corrodentibus, cancroſis, & ſimilibus Saturninis, Lupo.4. Contra Impetigines.5. Purgat & mundificat, ulcera vetera, apoſtemata, vulnera, vix dici poteſt, quam his ſit ſingulare Remedium.6. Paracelſi ſingulare arcanum, contra omnis generis ambuſta, inflammatio- nes, Tumores, Ignem Perſicum, ſi miſceatur cum aqua Plantaginis vel Solani & lin- teolis madidis tepide applicetur: Ita pannus cæruleus intinctus Igni Perſico adhibetur.7. Contra puſtulas faciei rubeas.8. Tumores tollit confeſtim, ſi cum oleo olivarum & Chamæmel. aqua Roſa- rum admixta applicetur.9. In Inflammationibus & rubedine oculorum optimum in aqua Euphraſiæ & Roſarum.10. Cum oleo Terebinthinæ mixtum curat omnia ulcera, vulnera. & membra contracta inunctione continuata.11. Contra Cancrum, Fiſtulas.12. Uſus præſtantiſſimus in ulceribus mammillarum.13. Omnes Tumores, Inflammationes & dolores membrorum illius uſu exter- no tolluntur.14. In Colica aliquot guttæ olei intra corpus dantur in vino albo.15. In magnis Inflammationibus internis tria grana in aqua Roſarum & Plan- taginis offeruntur: Poteſt etiam affundi Spiritus vini, ut extrahat ſubtile, & hic eſſen- tificatus Spiritus loco Salis poteſt offerri: Saturnus eſt Naturæ Frigidæ, ideò omni- bus Inflammationibus contrariatur.16. In Quartana, & Lienis affectionibus: item punctura circa umbilicum.17. Poteſt miſceri Emplaſtris, Linimentis, vel per ſe reſolvi in oleo, vel in aqua appropriata applicari.18. Sua frigiditate hoc Sal Saturni intra corpus ſumptum libidinem Veneream reprimit: Qui in cœlibatu vivere conſtituerunt, & illo uti volent, conſultius facient, ſi regionem ſaltem externam admixto aliquo oleo inungant.Exhoc Saccharo deſtillatione artificioſa Spiritus elicitur inflammabilis, 833 quo multi ſuo tamen proprio Sale fortificato conati ſunt Auri Cal???em, diligenter benefi- cio Aquæ Regis præparatam, facerepotabilem. 834 Fides ſit penes cujuſque Experien- tiam.???g Fecibus.

SPERNIOLÆ 835 COMPOSITUM.

In Martio deſtilletur Sperma Ranarum 836 per ſe in Balneo triduum ante Novilu nium collectum: ſic enim non fœtet. Habita hac Aqua,

• ꝶ. Myrrhæ ſelectæ.
• Thuris ana uncias duas.
• Croci triti unciam ſemis.
• Camphoræ drachmas tres.

Tere 837 omnia & miſce: Hunc pulverem in vitro Aqua Sperniolæ deſtillata vi- geſies vel trigeſies imbibere convenit, ita tamen ut ſemper prius ſpontè exiccetur, poſt- ea ad uſus ſuos ſervandus eſt. Intra corpus datur quantitas avellanæ ſemis 838 in aqua plantaginis in Hæmorrhagia interna, ubi omnia ſunt trita.

Uſus & Vires.

1. Sua frigiditate ſanguinem coagulat: nam ad ſiſtendam Hæmorrhagiam inter- nam è naribus & gutture, ubi omnia deſperata ſunt, tria vel quatuor grana intra cor- pus in aqua Burſæ Paſtoris 839 tutò exhibentur.2. Si reſolvatur cum aceto & Eryſipelati 840 ſeu doloribus Podagricis calidis ex- terius applicetur, plurimum confert.3. Hæmorrhagiam vulnerum exter nam impoſitione ſiſtit. 841.4. Si Panaritio per duas imponatur horas, necat illum, 842 vel imponatur digitale è corio multoties prius intus madefacto & exiccato. 843 5. Mortificat etiam Cancrum, ſed efficacius ſola aqua Sperniolæ.6. In profluvio muliebri contumaciſſimo, duo vel tria grana intra corpus in A- qua Artemiſiæ offerantur.7. In aqua Sperniolæ per ſe deſtillata, ſi tantillum aluminis ſolvatur, doloribus Podagricis linteis madefactis commodè & cum ſucceſſu applicatur.

COSMETICUM CONTRA FA- CIEI MACULAS.

ꝶ. Mercurii optimè purificati 844 à quo omnis nigredo diligenter ſit ablutione ablata, libram ſemis, miſce poſtea in paropſide terrea 845 non devitreata cum Mercurii ſublimati pulveriſati ana, ponantur omnia in Alembico anguſti orificii, ſuperfuſo a- ceto deſtillato, ad eminentiam 3. vel 4. digitorum, ſtent per dies tres vel quatuor, ali- quoties in die movendo, tunc album pulvercm extrahit, aufer per inclinationem ace- tum ſubalbidum 846 : pulverem album ſpontè ex aceto fundum petentem, per aliquot dierum moram abjecto aceto ſerva: Reiteretur ſæpiſſimè hic labor, donec illius pul- veris ab albi copiam habeas, quem per ſe ſicca, & ad ſuos uſus 847 repone: Non eſt cor- roſivus, ideò niſi velis, ablutione non egit ulla.

Uſus.

Externè ſaltem adhibetur illinendo ſputo proprio vel aqua Fabarum, contra o- mnes faciei maculas: item Serpiginem: inſuper magnum medicamentum Incarna- tivum 848 eſt: In applicatione cave, ne oculos vel dentes attingat 849.

COSMETICUM EX FELLIBUS TAURORUM.

ꝶ. Fella Taurorum, exſiccentur placidè in Sole. Poſtea affunde ſpiritum vini, & eliciatur Tin- ctura, quæ aliquantulum rubet, illine faciem cum eadem hâc illâc, & linque per triduum aut quatri- duum, ita tamen ne exeant ædibus, aut aeri libero ſe exponant. Elapſo hoc tempore facies eluatur ſæ- pius aquâ ex floribus fabarum vel Nenupharis vel polyginati, vel ex furfuribus, quanquam etiam ante illinitionem iiſdem aquis faciei purgari poſſit. Sic ad miraculum uſque albedinem gratiſſimam, & cu- tem faciei; & colli tenerrimam & amabilem reddit. Hiſpaniæ Domicellæ ut & Anglicanæ alios fucos adhibent tempore æſtivo, alios hyberno. Hyeme adhibent eſſentiam fellis Tauri ceu dictum eſt: æ- ſtivo verò ſuccum vel aquam recenter deſtillatam ex omphacio, hæc nimirum refrigerat magis & cu- tem retinet frigidam, imo facit, ne ſudore vultus corripiatur. Præterea hanc electionem illæ æſtate faciunt, ut ſtudeant voluptati. Sumentes nimirum ab iiſdem Domicellis oſcula æſtivo tempore, plc- rumque refrigerationem ſentiunt, contra hyemali tempore calorem. Genarum vero rubedo ſeu ro- ſeus color conciliari poteſt hoc quoque eleganti incarnante.

COSMETICUM EX CANCRIS.

ꝶ. Ex Cancris fluviatilibus elixis extremos apices carnis in forficibus extremis reſtitantes, eoſ- que in mediocri numero collectos, exſicca leniter. Poſtea extrahe cum ſpiritu vini & tingitur pulcher- rimè. Ablato per deſtillationem hoc menſtruo ad quendam mellaginem, hanc ſerva & cum pauxillo ejuſdem, prius genis ad libitum tinctis, poſtmodum coſmetica alia albificantia ſuperilline.

COSMETICUM EX TALCO.

Alii vehementer expetunt coſmeticum ex Talco, cujus ritè recteque præparati ℥j. poteſt 80. vel 100. coronatis venire. Ejus præparatio ſequens non videtur â ſcopo aberratura, modo rectè agantur omnia. Primo fiat ſpiritus aceti vini Hiſpanici optimus, ſi nempe ſingularum deſtillationum rema- nentes medietates colligantur, & exinde acerrimus ſpiritus eliciatur: id quod omninò neceſſarium eſt, aliàs opere vix proceſſuro. ꝶ. deinde Talcum venetum elegantem & exquiſitum, ſcinde id cutello in particulas, quantum fieri poteſt, ſubtiliſſimas, affunde ſpiritus aceti acerrimi in concha vitreâ q. p. re- linque æſtivo tempore in ſole ferventiſſimo, vel etiam ad fimum digeſtionis per menſem, & quotidie aliquid de aceti ſpiritu ſuperadde, donec acetum fiat quaſi mucilaginoſum ſeu oleoſum, quod ſignum eſt perfectæ ſolutionis. Hanc igitur materiam totam per retortam loricatam igne nudo obſervatis gradibus in excipulum capax deſtilla, primò prodit acetum, poſtea oleum album elegans, utrumque ſepara. Aceto poſſunt manus ablui, oleo verò fieri inunctiones vultus. Ajunt, ſi primo facies fue- rit diligenter ab omnibus ſordibus purgata, hanc infectionem unam poſſe integrum menſem durare ſi- ne aliquâ noxâ.

UNGUENTUM SYMPATHETICUM: SEU STELLATUM PARACELSI.

• ꝶ Adipis Verris aprugni
• Urſini ana lotones octo 850.

• Quo ſeniora 851 animalia, eo melior adeps.

Utriuſque animalis adeps prius in vino rubro per dimidiam horam lento igne bulliat poſtea effunditur ſuper aquam frigidam & cochleari colligitur pinguedo inni- tans, quic quid fundum petit, abijciatur.Poſtea ꝶ Lumbricorum 852 ex vino vel aqua lotorum ſextarios duos, torrefiant in olla tecta in fornace piſtoris, cavendum tamen ne adurantur, poſtea terantur in pulve- rem.ꝶ hujus pulveris.

• Cerebri Aprugni ſiccati 853.
• Sandali 854 rubri odoriferi
• Mumiæ 855
• Hæmatit. ana unciam unam:

Demum accipe Uſneæ 856 è Cranio Hominis violenta morte perempti, abraſæ Lu- na creſcente, & in bona domo exiſtente, Veneris ſi fieri poſſit, non Martis aut Saturni, ad pondus duarum avellanarum 857 circiter: Ex omnibus tritis & invicem mixtis cum adipe 858 ſecundum artem Unguentum fiat, in vitro clauſo, vel pixide diligenter ad ſuos uſus reſervandum.Si fortè lapſu temporis Unguentum exſiccaretur, dicto adipe vel melle virgineo humectari & emolliri de novo poterit.Paretur Unguentum Sole in Libra 859 exiſtente.

Uſus & Vires Unguenti hujus Sym- pathetici.

Per Veneficia non perficitur hæc cura, ut imperiti fatui opinantur, ſed per medi- camenti hujus vim Magneticam attractivam à ſyderibus cauſatam, quæ mediante aëre vulneri adducitur, & conjungitur, ut ſpiritualis operatio effectum deducatur.Fit inquam propter conjunctionem Aſtralem & Elementalem: Ut enim Calor Solis concordat cum Terra, ita Perſicaria cum morbo: abeunte Sole abit Calor, ita hîc etiam.Tria ergò ſunt, quæ cauſantur per hoc Unguentum tàm mirabilem effectum.1. Sympathia Naturæ.2. Influentia corporum cœleſtium ſuas operationes per Elementa perficiens.3. Balſamum 860, quod ſanandi virtute præditum cuilibet Homini naturaliter in- ditum eſt:Hoc Unguento ſanantur omnia vulnera, quocunque telo, ictu, jactu, cuicun- que etiam ſexui inflicta (ita tamen ut nec nervi, arteriæ, nec unum è tribus principalio- ribus membris 861 læſum ſit) modò telum haberi poſſit, etiam patiens multis milliaribus à nobis abſit. Et quia eſt 862 conglutinantis, ſupputantis & renovantis Naturæ, non permittit, ſi debito modo applicetur, ullum noxium ſympto- ma ſupervenire.

Obſervationes.

1. Ungatur telum, quo homo vulneratus eſt ſingulis diebus ſemel, ſi neceſſitas urgeat, & vulnus ſit ingens: alioquin ſecundo veltertio die inunxiſſe ſufficit, ſervetur in mundo linteolo 863 & loco tepido non nimis calido 864, ne damnum inferatur patienti: Cavendum etiam ne pulvis deſuper telum cadat, nec ventus afflet in loco frigido, a- lioquin patiens ad inſaniam redigeretur.2. Antequam telum ungas, conſidera, an punctim vulnus factum ſit, quod ſi eſt, ungatur defenſorium 865 illud ſuperius 866 (& non inferius) deſcendendo, 867 alioquin no- cumentum adferretur ægrotanti.3. Si verò non poſſis cognoſcere, quàm profundè vel quomodo defenſorium in carnem introiverit, poteris illud totum perungere, alioquin ſufficit locum teli, quo ali quis læſus, inunxiſſe 868.4. Non eſt neceſſe conſuere vulnus, more barbitonſorum, ſed ſaltem linteolo mundo quotidiè circumligare, in patientis urina prius madefacto 869.5. Quo die quis inungat telum, abſtineat à Venere 870.6. Ante inunctionem teli, vulnerato etiam ſiſtatur citiſſimè ſanguis.7. In fracturis & ruptura oſſium aliquid pulveris Symphyti majoris 871 poteris ad- dere unguento, vel de radicibus Hellebori nigri.Habito telo, quo quis læſus, & cupias ſcire, utrum patiens ſit moriturus vel ſu- pervicturus ſic experiêre.Si illi telo ſupra carbones calefacto in tantum, quod poſſis manum deſuper tene- re, ſubtiliſſimum pulverem è Sandalo rubro & Hæmatit. aſperſeris, ſi ſudat guttas ſan- guinis, moritur patiens, ſin minus evadet.Si verò ſcire volumus, utrum patiens ſe rectè gubernet in potu & aliis requiſitis.Hoc cognoſcitur, quando in defenſorio maculæ ſanguinis apparent, ſin minus, tum benè ſe gerit.

Notandum inſuper.

I. Non habitis armis ſeu telo, nihilominus quamlibet cutis aperturam & læſio- nem violentam, per quam ſanguis egreditur, hoc Unguento ſanari poſſe, ita ut lignel- lum ſalicinetum 872 in aperturâ cruenta madefiat, & poſtquam ſanguis adhærens ſicca- tus eſt (non ad Solis vel Ignis ealorem) ſed ſpontè & per ſe, demum infigatur ſupradi- cto Unguento in pixide aſſervato, intus relinquendo.II. Si vulnus fortè magnum & profundum eſſet, ſingulis auroris mundificari po- teſt & recenti linteolo ligari, ſine omnialio uſu extraneorum oleorum, unguentorum & ſimilium: tunc ſanatur hoc vulnus quocunque modo inflictum per ſe, & ſufficit li- gnellum ſemel tantum in apertura ſeu vulnere cruento prius madefactum, unguento pixidis infixum manere, uſque ad ſanationem plenariam.III. Attamen quoties vulnus aliquod novum ſanandum eſt, requiritur ſemper recens lignellum.IV. Si verò vulnus nollet ſanguinem emittere, tamdiu lignello ſcarifican- dum, donec ſanguis effluat: Sic etiam in dolore dentium ſanando, dens dolens tam- diu ſcarificetur ſcalpello, do nec ſanguinem emittat, ſcalpellum poſt exſiccationem [ID00301] ſanguinis ungatur hoc unguento, ſic confeſtim ſedatur dolor.Si equus ſit clavo transfixus pede, extrahatur prius clavus & inungatur, & citò curabitur pes equi, ſine ſuppuratione 873.Eodem modo poſſunt omnia animalia carnem & oſſa habentia curari 874.Summus medicus, cujus Verbo Medicina ab ipſo creata demum eſt efficax, det ad( Exod. 15. ſect. 26 Sap. cap. 16. Sect. 12.) horum legitimum uſum, ſuam gratiam & Benedictionem, omnibus ritè & piè utenti- bus: ipſi ſoli Altiſſimo ſint laudes & gratiæ perennes ac perpetuæ, Amen. ???l Si imponatur membro ut calefiat, & poſtea terra obruatur ut putrefiat, vulnus curatur.???z Hoc faciendum eſt, antequam inunctum ſit telum.1. Argumentum. Agens & patiens hîc non juſtam obtinent proportionem: ſanguis nimirum quo imbuitur telum, jam eſt mortuus ꝶ. Sanguis telo affricatus, quamvis non informetur amplius à formâ vivi hoc eſt, hominis, reſtat tamen forma miſti, quæ efficit, ut adhuc ei inſit tam vis agendi quam patiendi.2. Argumentum. Remedium eſt applicandum corpori ſanando, jam verò totum non ſanan- dum, ſed pars vulnerata ꝶ. 1. Axioma hoc non eſt catholicum 2. remedia non ſemper parti affectæ ap- plicari teſtantur amuleta. 3. Quomodo curatio, quæ hic telo adminiſtratur, communicabitur parti affectæ, cum æger ſæpè aliquot milliaribus abſit. ꝶ. 1. Etymon vocabuli axiomati reclamat: Si eſt cura magnetica, præſupponitur certum ſpatium, per quodtrahit. 2. Communicatio fit per vim ma- gneticam eo modo, quo odor cadaveris co̅municatur naribus vulturum per multa milliaria. 3. Quan- tumvis fateamur modum hunc communicationis eſſe ignotum, non tamen inde ſequitur confeſtim magicum eſſe proclamandum. Sic nimirum fluxum & refluxum maris magicum quid aſſerendum, quippe cujus cauſa multis fuit & eſt adhuc ignota. Idem etiam de aliis infinitis ſtatuendum. Latent nimirum plurima in naturæ abyſſis, & vix minima pars nobis perſpecta, cætera vix ſera poſteritas cu- rat. Unde quia nobis ignotum, non ideo reiiciendum aut magicum proclamandum. 4. Argumentum. Adhibetur hic ablutio partis, urina propria, ligatura, diæta, &c. ꝶ. Hæc aliquid fa- ciunt ad conſolidandum tanquam cauſa ſine qua non: Sed adeo paucorum dierum ſpacio ſcopum præfixum ea aſſequi, experientiæ reclamat.

ALEXIPHAR MACUM SINGULARE.

ꝶ. Camphoræ e. g. ℥j. olei amygdalarum dulcium vel ſpiritus Terebinthinæ, aut quod omniu̅ optimum & pretioſum eſt, olei caryophyllorum ℥iij. Salis abſinthii ℥ij. tere primò camphoram quan- tum fieri poteſt ſubtiliſſimè, & paulatim tandem imbibendo cum oleo tere, donec plane fiat inſtar pul- tis, tandem etiam adde ſalem abſinthii ac inſuper aliquandiu tere, donec nempè omnia probè fuerint per minima quaſi miſta. Hæc per retortam brevioris admodum colli ex Balneo ſicco, quod in rever- berium clauſum eſt deſtilla in excipulum non uſque adeo magnum ſed breve, ignis gradibus primo len- tis, poſtea auctioribus, nec tamen omninò fortioribus, donec nempe & ipſum oleum prodeat, & cum eo camphora in forma lenta & butyracea prodeuntibus confertim ſimul multis ſpiritibus albis. In fi- ne, ne nimirum empyreuma præſertim ſi oleum amygdalarum abſumptum fuerit, in cæteris id non eſt tenendum, contrahat, excipulum cum prægreſſo oleo eſt auferendum, & tandem ignis augendus, ut ſal abſinthii adhuc dum in retorta reliquum probè à fætore mundetur & calcinetur retortula etiam igne intenſiore demum candente: Salem abſinthii eundem deinde tere, & ſuperfuſo omni illo quod prima deſtillatione prodiit oleo, denuo ex alia retortula, eodem modo ut prius, deſtilla, ac poſt omne oleum clarius, primò factum eſt evocatum. Salem denuo calcina, fætore eodem, quem adhuc dum fæces olei amygdalarum dulcium facere videbuntur, hoc modo ablato. Eundem laborem repete etiam ter- tiò, ſuper eundem ſalem idem oleum rectificando. Extremò in eodem oleo nonnihil adhuc propter camphoram butyraceam, ſed tamen puro, extingue fruſta laterum ignita ſ. q. & quidem eodem oleo iſti infundenda vaſe apto, quod operculo ſuo, ſtatim poſt injecto, lateras (inflammatur nimirum o- lcum) operiri poſſit, ac tandem ex retorta leni igne deſtilla, & prodit oleum clarum & transparens, à phlegmate ſi quod admiſtum eſt, ſeparandum. Interea dum iſtud oleum fit, poſſunt reliqua præpara- ri, quæ in eandem compoſitionem ingrediuntur; ceu ſunt, extracta Myrrhæ, aloes & croci, præterea Gummi ſulphuris. Extracta fiunt ad eum modum, quem docet Tyrocinium chymicum lib. 2. cap. 9. cum ſpiritu vini, ſed myrrha & aloe primum in aceto deſtillato ſolvenda ſunt, ut ſeparentur nimirum feces, poſtea avocato aceto, reliquum per ſpiritum vini ad præſcriptum artis peragendum. Gummi Sulphuris fit ad præſcriptum balſami ris Tyrocinii. Sed in fine ſpiritus vini ab extracto re eſt ſepa- randus, ut illud in fundo tandem reſtet, & in frigore coaguletur inſtar Gummatis. Compoſitio horum omnium eſt talis.

• ꝶ. Olci Camphoræ.
• Extracti Myrrhæ ana ℥j.
• Aloes ℥.
• Croci.
• Gummatis ris ana Ʒij.

Miſce omnia diligenter & ſerva in vaſe mundo. Doſis eſt gr. ij. vel gr. iij. quotidiè manè cum aqua Theriacali, intra 24. horas â prima infectione vel ſemel vel bis ad ſudores proliciendos ſumpta.

PRÆCIPITATUS DIAPHORETICUS EXCELLENS.

Primò omnium fiat ſpiritus Nitri, ceu docet Tyrocinium chymicum lib. 2. cap. 4. Hujus reci- pe libram unam, ſalis gemmæ tenuiſſimè pulveriſati tantundem: miſce, & ex retorta convenienti è ve- ſtigio, cum ſuo recipienti antea conjuncta, deſtilletur ex reverberio clauſo aqua rubicundiſſima, quam ſerva. Deinde recipe Cinnabarim nativam Ungaricam rubicundiſſimam, quæ minera eſt Mercurii ſeu argenti vivi, probè à ſcoriis montanis liberatam, quantum vis, eamque paulatim in aqua præcedenti ſolve, ac imprimis vide, ut caute procedas: vehementer enim incaleſcunt invicem, particulatim itaque minera iniicienda eſt, ac inſuper ad ejus totalem ſolutionem, quæ egregiè vireſcit, ſatis magna quanti- tas menſtrui requiritur, Solutionem claram, & à ſulphure combuſtibili, quod vel ſupernatat ſolutio- ni, vel in fundo reſidet, per inclinationem decanta, & ex cucurbita in igne arenæ deſtilla. Prodit primo menſtruum, ac quæ principia ſunt ipſius mineræ, in fundo manent, jam quidem proter hanc ſolutio- nem & menſtrui ablationem diſcontinuata, ſed deinceps ſeparanda. Itaq; poſteaquam jam menſtruum [ID00304] omne ſeparatum fuerit, urge ignem aliquanto fortius: & ad latera ſeu ſpondiola cucurbitæ elevabitur mercurius ſublimatus albiſſimus, in fundo verò retortæ ſulphur & Sal dati ſubjecti ſimul reſidebunt. Detrunca itaque cucurbitam videlicet & Mercurium ſeorſim, nec cum cæteris principiis confuſum, ut hæc eadem ab illo ſeparata habere poſſis. Sublimatum communem, diligenter collige, & cum aceto deſtillato, in cucurbita, igne arenæ ebulliendo ſolve: fæces remove; acetum clarum, Mercurium tame̅ in ſe contineas, abſtrahe ad ſiccitatem: quod reſtiterit, cum aqua pluvia, vel rore majali, iterum ebul- liendo, abjectis fæcibus, ſolve & aquam deſtilla uſque ad magma quodammodo nigricans, idem cum recenti aqua pluviali deſtillata, viciſſim ebulliendo, ſolve, abjectis fecibus deſtilla, idque etiam tertia & quarta vice, donec nimirum Mercurius poſt quartam deſtillationem planè albiſſimus reſtet. Huic tan- dem affunde alcohol vini præſtans, & cum alembico cæco in Balneo digere per aliquot ſeptimanas, vel etiam per integrum menſem: Interea reliqua quoque principia, quæ in fundo cucurbitæ, poſt ablatum Mercurium, reſtitêre, ſepara & clarifica, quod hac ratione obtinebis. Super eadem infunde aquam plu- viam deſtillatam calidam: Statim ſal ſolvendo ſeſe in eandem aquam abit, ſulphur vero flaveſcens ſo- lum manet. Quod ſi aliquid ſalis adhuc dum eidem adhærebit, illud per aliquot repetitas eluitiones a- quæ pluviæ deſtillatæ auferendum eſt, & priori ſalis extractioni miſcendum. Utrumque autem dein- ceps eſt purificandum, quod unicè quoque per ſpiritum vini abſolvendum eſt. A ſale igitur aufer a- quam deſtillatam, cum qua nimirum ſalem extraxiſti, & eundem cum optimo ſpiritu vini ſolve, fecib. remotis ſolutio futura eſt ex viridi flaveſcens: aufer ſpiritum vini ad cuticulam ſupereminentem & ſal ipſum, inſtar li transparentis, in fundo coagulabitur, quod diligenter collige & ſerva. Sulphur vero, aliquoties cum aqua calida deſtillata prius lotum, & exſiccatum, ſimili modo cum ſpiritu vini aliquan- diu digere, & eundem poſtea aufer. In promptu itaque hoc modo ſunt duo principia ſalis & ſulphuris purificata, ad eundem puritatem quoque redigendus eſt Mercurius. Poſteaquam ille fuerit per deſtina- tum tempus cum ſpiritu vini digeſtus & ſolutus: rubeſcit enim totum illud compoſitum eleganter: ex retorta, in excipulum capaciſſimum, igne arenæ lento primò deſtilla ſpiritum vini, poſtea inge ignem & prodibit ſpiritus Mercurii, ſæpè hinc inde per totum recipientem extendendo, & ſublimando inſtar Cryſtalli: relinque omnia poſt exactam deſtillationem, & poſt horas 24. ſpiritus Mercurii cryſtalliſa- tus in ſpiritum vini primò deſtillatum ſolvetur, qui denuo à ſpiritu vini ſeparandus eſt, id quod fac per Balneum lene: Spiritus enim vini aſcendit, & ſpiritum mercurii in fundo relinquit cineritii coloris, quem etiam ſerva. Habitis his ptincipiis omnibus, tandem adillorum conjunctionem anaticam eſt de- ſcendendum; quam hoc modo ſolve. Primo fiat omnium aqua conjunctiva ex eadem minera hac via. Solve mineræ argenti vivi Ungarici ℥ij. in aqua ſolvente, ex nitro & ſale gemmæ primo loco facta, ac ſequeſtratis fecibus, reſolutionem ex Balneo leni deſtilla, ad craſſitiem uſque oleoſam: affunde recen- tem aquam ſolventem, ac viciſſim ad olcoſitatem deſtilla, idq; fac 5. vel 6. Poſtea repone in Balneo Ma- riæ vaſe clauſo, ad putrefaciendum per 14. dies, tandem deſtilla lento igne arenæ donec, quicquid aquæ ſuperfluum fuerit, ſeparetur: ubi ſpiritus albicantes prodierint, muta recipiens, aliudque apponendo, & diligenter lutando, eos cape, cum aqua ſimul poſtea prodeuntes urge deſtillationem, uſque ad igni- tionem vaſis, aquam hanc ſerva. In hujus ℥vj. ſolve ſalis ſupra facti ℥ij. ac circula aliquandiu in Balneo poſtea ſuper ℥. ſulphuris funde iſtius aquæ, in qua nempe ſal eſt reſolutum & digeſtum, ℥j. ac viciſ- ſim per Balneum lene tandem ſepara ad craſſitiem: denuo affunde ejuſdem aquæpriorem quantitatem, nempe ℥j. & deſtillando per Balneum evoca, atque ita perge, donec cum ſulphuris ℥. ſalis ℥. una in- tegra fuerit copulata; id quod ex pondere cognoſces, an ex ambobus factus ſit unijs viſcoſus quidam liquor. Harum ℥. adde ℥ij. ſpiritus Mercurii ſupra præparati, inque phiola ſigillo Hermeticè clauſa, coque in Athanore, prudenter adhibitis Ignis gradibus, donec omnia in pulverem rubicundum verſa fuerint; id quod ſpatio menſium trium vel quatuor fiet, Pulverem hoc modo præparatum eandem cum alcohole vini correctum, ſerva. Eſt medicina univerſalis, cuius gran. unum vel ad ſummum duo in vehiculis convenientibus, in quolibet morbo exhibita, balſamum internum, ad expellendum intro hoſpitantem hoſtem, vel per vomitum, vel per alvum, vel per ſudores, mirificè adjuvant.

SIT NOMEN DOMINI BENE- DICTUM.

EPILOGUS.

DEſinant nunc in poſterum ſupercilioſi Thraſones Academici, Chymicorum Medicamentorum convitiatores, qui minis, violentiſque objurgationibus, pro majeſtate ſua decernentes, Avorum noſtrorum fidelem Veritatem & divinam ſcientiam hactenus ſtultè irriſerunt, condemnarunt, & mille ludibriis affecerunt: De- ſinant inquam Hermetis diſcipulis, infamiæ, invidiæ, inſcitiæ & fraudis notas inurere, ac deinceps oculares demonſtrationes, manifeſtoſque operationum poſtulare modos: inuſitata item & nova ſua addiſcendi ratione, imperiosè à Carbonariis, quos ita vo- cant, medicis Spagyrica exigere Secreta, quæ divina Virtute inſpirante, Reipub pleno horreo hac vice communicavi candidè: Interim hoc unicum ab omnis Falſi & injuſti Vindice acerrimo ſummis contendens precibus, ut omnibus, qui cum ardenti invoca- tione auxilii Omnipotentis Dei, grato animo his ritè præparatis ad Creatoris laudem & gloriam, proximi egeni commodum ſyncerum ac debitum arti Chymicæ immeritò proclamatæ Honorem utentur, eaque poſt Dei liberalitatem Spagyricæ Reipub. acce- pta referent, Gratiam iiſdem & omnem Benedictionem in medendo præſtet ac largia- tur. Deriſoribus autem indignis, ac illis, qui ſimulato contemptu hiſce Dei donis clanculum utentur, (ſicuti hactenus multos Galenicos maleferiatos, ex aliorum labori- bus ſibi rectè laudem & æſtimationem venantes, feciſſe manifeſtum eſt) & interna per- fidia benefactores Spagyros ſeu verbo ſeu dicto inſectari non ceſſabunt, omnia eve- niant contraria. Id ut firmum ac ratum ſit, faxit illa Sacroſancta Triunitas, quæ mi- hi voluntatem habilitatemque dedit, hos labores, Chymicos, & hæc grana Spagyrica è paleis eruta, non ſine maximis ſtudiis penitiſſimè ſæpiſſimeque examinata, perpetuæ poſteritatis memoriæ conſecrare, & dicat totus Senatus Populuſque Spagyricus me- cum exintimo corde, Amen.

• Vive, Vale Lector, ſi quid ſcis rectius illis,
• Candidus imperti: ſi non, his utere gratus.

FINIS.

SERIES Præparationum Chymicarum, ut ordi- ne in Baſilica Chymica, & notis ſimul annexis, illæ habentur.

• SAnationes omnium mor- borum duplices 111
• Vniverſalis altera ibid.
• Altera particularis ibid.
• Via particulari: Morbos ex- pelli bifariam 112
• Primo per uniuer ſalia emunctoria ib.
• I. Univerſale digeſtivum ſeu maturati- vum 114
• Tartarus Vitriolatus 115
• II. Vomitivum 118
• Vomitorium Conradini ibid.
• Gilla Theophraſti ſeu Sal Vitrioli 119
• Vitriolum album Vomitivum 119
• Aqua benedicta Rulandi 120
• Crocus metallorum 121
• Aqua beredicta Hartmanni 122
• Syrupus Vomitivus Hartmanni ibid.
• III. Catharticum, reſolutivum, mundifi- cativum, abluens 124
• Turpethum minerale 125
• Mercurius præcipitatus variis modis à pag. 126. ad pag. 132.
• Arcanum corallinum aliquot præpa- rationibus 132
• Mercurius dulcis 135
• Flores butyri antimonii 137
• Flores ♁ correcti 139
• albi 140

• rubei ibid. & 141.
• Pillulæ ♁ ales duplices 141
• Electuarium ♁ii 143
• Antimonii vitra correcta 145
• Globuli ex vitro antimonii 145
• Panchymagogum 146
• Spiritus li purgans 148
• Scammonii vera præparatio 152
• Optima ſcammonii præparatio 152
• Præparatio Scammonii brevior 153
• Specificum purgans Paracelſi 154
• Salia herbarum 155
• Specificum purgans compendioſius 157
• Modus magiſtr alis‘arcanorum ex ve- getabilibus 158
• IV. Diureticum 158
• Sal ſuccini 159
• Spiritus ſalis ibid.
• ſalis compoſitus 161
• Cryſtalli ſalis dulces 162
• Spiritus ſalis nitri 163
• V. Diaphoreticum 164
• Antimonium diaphoreticum 164
• Bezoardicum ☉lare 166
• Diaphoreticum ☉lare Korndorfferi 167
• Antimonium diaphoreticum fixum 168

• Bezoardicum minerale ſimplex 168
• Scheunemanni 169
• ☉lare ibid.
• Lunare ibid.
• Saturninum 170
• Ioviale ibid.
• Martiale ibid.
• Venereum ibid.
• Mercuriale ibid.
• Spiritus Tartari ibid.
• compoſitus aperitivus 173
• Tinctura Tartari 173
• Diaphoreticum in peracutis 174
• Aurum Transparens 175
• Panacæa ſulphuris antimonii 175
• VI. Confortativum 176
• Salperlarum 176
• arcanum perlarum 178
• Quinta perlar. eſſentia 179
• Sal corallorum 179
• Magiſterium corallorum butyraceum 180
• Tinctura corallor. 181
• Liquores gemmar. & ſilicum 182
• acetum radicatum 183
• Ol. cinamomi 184
• Elixir proprietatis Paracelſi 186
• balſama confortantia beneficio ceræ in- ſpiſſata 187
• Ambra eſſentificata 189
• VII. Anodynum, mitigativum, ſomnife- rum, ſedans 189
• Laudanum Paracelſi laudatiſſimum 189
• Anodynum ſpecificum Paracelſi 191
• Laudani opiati ſincera deſcriptio ib.
• Laudanum ſine opio 192
• Epilepticum 193
• Hyſtericum ibid.
• Electuarium Laudani 194
• VIII. Odoriferum 196
• ſecundo per media ſpecifica 112

• Medicamentum ſpecificum omnium ſe- ptem membrorum principaliu̅ 198
• Specificum capitale 200
• Vstrioli ſpiritus ibid.
• Vitrioli ſpiritus Volatilis 201. 202.
• penetrantiſſimus 201
• Ol. dulce 201
• Vurioli ſpiritus alius ibid.
• anteepilepticus puerorum 202
• Epilepticum medicamentum 202
• cerebri humani arcanum vel ſpiritus 203
• pulvis epilepticus ex cinabar. ♁ ibid.
• de ſpina muſtelæ piſcis vel viperæ ib.
• pulvis præſervativ. de ſtercore vaccæ nigræ ibid.
• Epatum ranarum viridium ib.
• Amuletum exfrutice in ſalice ibid.
• Confectio antepileptica Paracelſi ibid.
• Galreda Cranii humani ibid.
• Luna potabilis ibid.
• Aqua epileptica ibid.
• Magiſterium cranii humani ibid.
• Apoplecticum 204
• Aqua vitæ apoplectica eximia ibid.
• Lilior. convallium & Laven- dulæ ibid.
• Ol. ſuccini ibid.
• Sal ſucciui 205
• Succini albi præparatio artificialis 207
• Balſamum apoplecticum 207
• Ophthalmicum 208
• Arcanum Valerianæ 210
• Euphraſiæ ibid.
• Specificum fellis Luctipiſcis 210
• Aqua ex albumine ovorum 210
• ex chelidonia & cancris 210
• ex ſaccharo candi & lo ibid.
• Aqua ex floribus cichorii 210
• alia præſtantiſſima ibid.

• Odontalgicum 210
• Ol. anodynum ibid.
• Aqua ejuſdem efficaciæ 211
• Radix Lapathi acuti 211
• decoctum lappæ majoris ibid.
• pulvis gallarum cum ſucco radic. pyre- thri 211
• Ol. buxi 211
• Laudanum opiatum 211
• Pectorale 211
• Lac ſulphuris ibid.
• Aqua ex raphani taleolis & ſaccharo 212
• ſuccus bryoniæ
• Cordiale 213
• Aurum potabile,
• deſtillatio ſpiritus Vrinæ & Vi- ni optima 221
• continuatio vel præparatio auri potabi- lis ſincerior 222
• Typus ☉ri potabilis corporalis 222
• Stomachicum 223
• Ol. li ♀ris & ♂tis ibid.
• Smaragdinum 229
• hermaphroditicum 230
• ſpecificum ex * 226
• Arcanum centaurii minor: & pulegii 226
• Uterinum 227
• Elixir Vterinum ibid.
• pulvis è callis equarum ibid.
• Extractum ſplenis bovis 228
• Epatis bubuli ibid.
• Sal Iovis ibid.
• Aqua ſingularis, in qua offertur Sal prædictum 229
• Liquor Iovis 229
• Febrile 229
• pulvis 230.
• potio ibid.
• Aq. formicarum ibid.
• Sal ammoniac: depuratum ibid.

• caput ſerpentum pro amuleto ibid.
• nucleorum perſicorumuſus ibid.
• decoctum raparum ibid.
• Peſtilentiale 231
• Elixir peſtilentiale ibid.
• Aqua peſtilentialis Hartmanni 231
• Ol. Camphoræ compoſitum 231
• Elixir proprietatis ibid.
• Bezoardicum ☉lare 231
• Aurum transparens ibid.
• panacæa ex ♁ ibid.
• Flores ſulphuris 232
• Aqua Theriacalis 235
• Zenexton Paracelſi 236
• proditioribus 238
• Zenexta alia 240
• Zenexton mercuriale 240
• arſenicale 240
• Magnes arſenicalis ibid.
• emplaſtrum ex magnete arſenicali 241
• Podagricum 242
• Balſamum podagricum primum 242
• ſecundum 243
• Vnguentum anodynum 243
• Spiritus ſalis ammoniaci 244
• Aqua antipodagrica Rulandi ib.
• Liquor ſaponis 244
• Nephriticum 245
• Sal contra calculum ibid.
• pulvis contra calculum ſingularis 246
• Oleum oculorum cancri 246
• pulvis oculorum cancri compoſitus 246
• extractum glomorum cynosbati 246
• pulvis oniſcorum 247
• Liquor Cryſtallorum ibid.
• Ludi Paracelſi ibid.
• Hydropicum 247
• purgans ſpecificum hydropicum 248
• Mercurius præcipitatus 248
• Mercurius vitæ ibid.
• extractum rad. eſulæ 249
• aqua lumbricorum terreſtrium 249

• Stercus anſerinum viridiuſculum. ib.
• Salranarum & bufonum ibid.
• aroanum cumini & carvi ibid.
• Dyſentericum 249
• pulvis dyſenter icus eximiæ virtutis ib.
• eſſentia ſeu tinctura Smaragdi 251
• Sulphur Solis ibid.
• aurum potabile anglicanum 251
• Sal corallorum ibid.
• Laudanum opiatum 251
• fomentum ibid.
• Croci martis eſſentia 252
• Venereum 253
• Eſſentia ſatyrionis ibid.
• Salia vegetabiliuas cryſtallina 254
• Venereum Paracelſi ſpecificum 255
• Ol. nucis moſchatæ 255
• Stercus perdicis in ejuſdem felle ſolutus 255
• Radix ſatyrionis juſto tempore collecta & cum Ol. Iuniperino miſta, velcon- dita per ſe ibid.
• Venenatum 255
• Theriaca demumia ibid.
• arcanum Theophraſti ad quævis vene- na præſtantiſſimum 257
• Serpentum præcipuè viperarum alco- hol 258
• Concluſio de mor bis internis & quædam de mor bis aſtralibus 258 259
• EXTERNA.
• Vulnerarium, Ulceroſum, Puſtuloſum,

• mundificans, mitigans conſolidans 260
• balſamum vulnerarium efficaciſs. ibid.
• balſamus hypericonis 262
• emplaſtrum ſtipticum 262
• Opodeldoch Paracelſi 264
• Lapis medicamentoſus efficax 265
• Salutis 267
• M. Iohan Greiff. 267
• aqua mercurialis 268
• Sal, butyrum, ſaccharum ſeu mel Sa- turni 268
• Oleum Saturni & ſpiritus 269
• Sperniola 270
• Coſmeticum contra faciei maculas 271
• Coſmeticum ex fellibus taurorum 272
• ex cancris ibid.
• Coſmeticum ex talco ſeu Ol. talci ibid.
• Vnguentum Sympatheeicum ſeu ſtella- tum Paracelſi 272
• Coronidis loco à commentante adjecta ſunt duo ſingularia medico-chymica medicamenta, quorum primum est 276
• Alexipharmacum ſingulare: alterum 277
• Præcipitatus diaphoreticus excellens, qui eſt inſtar medicinæ univerſalis ibid.
• EPILOGVS. 279
• Addita ſunt ſingulis medicamentis ſuæ vires, uſus, doſis, modus exhibendi, cautiones & obſervationes: ut latius ſuis locis ſigillatim exponitur.

INDEX JUXTA LITERARVM ALPHA- BETI ORDINEM IN BASILICAM Chymicam locupletiſſimus.

A.

• ABlatione in quibus morbis opus 115
• Abluens 124 &c.
• acetum eſurinum 224
• acetum radicati, Huſero aceti te- rebinthinati, veri menſtrui o- mnium duriorum lapidum, præparatio 183. ejuſ uſus ibid 246.
• Adam 215
• adamantis pulveris aſſumpti re- medium 257
• ægrotus è vulnere an moriturus ſit quomodo in telo exploran- dum 274. item an rectè in diæ- ta ſe gerat 274
• ægroti, qui opio & hyoſcyamo non debitè defæcato utuntur, in varia & calamitoſa incidunt ſymptomata 190
• aer ad ſanitatem plurimum mo- menti habet 196
• aeris nulla corporis pars expers 164
• alchimillæ virtus 259
• alcohol ſerpentum, præcipue vi- perarum, deſcriptum 258. ejus efficacia & doſis ibid.
• alimentorum noſtrorum tria ex- crementa 247
• alkermes extracti tinctura 225
• alopeciæ cura 225
• alvi proflu viorum quorum cun- que cura 249. 250 vide & fluxus.
• ambuſta omnia ſanans lapis 267. item ſaccharum 268
• amuleta ſeupentacula conſtella- ta contra peſtem 237. 238
• angelorum ſedes 216
• anginæ remedium 172
• Anglicus ſudor v. S.

• anhelitus fœtorem abigens, ejuſ- que ſuavitatem inducens 184
• anima mundi 216. 217
• animæ omnes ad unam animam mundi referendæ 216. ad m.
• ani ficus v. F. (184. 206
• animi deliquiorum ſingularia remedia 177
• animalium venenoſorum morſus ſanans 264
• anodynum 189. &c.
• anodynorum neceſſitas 189
• anthracis cura 256
• antimonium apud vulgus infa- me & abominabile 146 in ejus exhibitione cautiones 144
• antimonij præparatio ut ſaltem per inferiora operaretur ſine vulgari vehementia fruſtra attentata & jactata 146
• antimonij optima præparatio, ut tuto intra corpus exhiberi poſ ſit 144
• antimonij diaphoretici præpa- ratio 164. melior aliorum co- natibus 165. medicamentum 165. ejuſ vires & uſus 165. do ſis 165
• antimonij butyrum v. B. electua- rium v. E. flores v. F.
• antimonio purgante aſſu̅pto quid obſeruandum 138
• apoplecticum ſpecif. 204, &c.
• apoplexiæ præſeruatiuum 176. 208. 212. præſtantiſſ. 205
• apoplexiæ remedia ibi. 208. præſta̅ tiſſ. 205. 206 oderiferum 197
• apoſtemate in ventriculo exiſten te abſtinendum ab oleo vitrio- li 124
• apoſtematum cura ibi. 234. 256. 267. ſingulare remed. 209. cunctorum maturativum 215
• aqua 247
• aqua abſynthij & rutæ ſpecificæ febrifugæ 195
• aquæ fortis & oleum tartari ſe invicem non patiuntur 225
• aquæ regis 217
• aqua ſapientiæ Philoſophorum 214
• paucis nota 125
• aqua vitæ aromatiſata. 232
• aquæ vitæ per ſe optimè à phleg- mate rectificatæ vſus 159
• aquæ vitæ apoplecticæ eximiæ præparatio 204. uſus & doſis 204
• aquæ in florum ſulphuris deſtilla- tione collectæ uſus & vires 233 doſis 234
• aqua ſingularis, in qua hiſtericis ſuffocationem patientibus ſal Io vis offertur, præparatio & u- ſus 229
• aquæ mellis tinctura 179
• aquæ ſpecificæ ad dolores dentiu̅ præparatio 211. uſus 211
• aquæ ſperniolæ, ejuſque vires & vſus 270
• Aquæ theriacalis præparatio 235 vires, uſus & doſis 235
• aranearum lapides præſentaneu̅ in peſte amuletum 238
• aranearum virus ſi quis aſſum- pſerit reme 257
• arcani corallini Paracelſi præpa- ratio 132. uſus 133. 241. 243. do- ſis 133
• arcani Theophraſti ad quæ vis veneni genera præſtantiſſ præ- paratio 257. uſus & doſis ibi.
• arenæ remedium 224
• aridorum confortativum 212
• aridoræ remedium 176
• aromatum olea v. O.
• arſenici antidotum 257. corrige̅s 268
• artemiſiæ virtus, ejuſque deco- ctum ad expurgationem ma
  || [ID00312]
  tricis 212. 227
• artheticus pulvis 241
• arthritidis & arthritici doloris medicina 195
• artium & ſcientiarum omnium fundamenta naturalia unde e- licienda primum 217
• aſt hmatis & aſthmaticorum af- fectuum remed. 256. 234. a- liud præſer vativum & ſanati- vum 212
• aſthmaticorum fomentum 195
• aſtomi homines, ſolis odoribus vi- ventes 196
• Athanaſia magna 194
• auræ malignæ & peſtiferæ remed. 208 v. & Peſtis.
• Aurea Alexandrina, 194 Nico- lai 194
• aurum metallorum rex & caput 215. metallorum puriſſimum 215. in ſe continet omne metal- lum, omnium ve virtutem 215. inter mineralia primas obtinet 214. ad m.
• aurum est omnis natura 215. per- fectiſſimu̅ corporu̅ omnium 215
• aurum ſeptem ſigillis munitum in ſe maximum cordis confortati- vum continet 213
• aurum, ſeptenarius perfectionis numerus impletus 215
• aurum receptaculu̅ & ſubjectum omnium elementarium, cœle- ſtium & ſupercœleſtium viriu̅ 216. aurum Sol metallicus 214 Sol philoſophicus & terreſtris 215.
• aurum ut cum Sole cœleſti ſingu- larem habet concordantiam, ſic & cum corpore humano ſuâ forma interna 214. auri natu- ralis præſtantiæ inter metalla, comparata Soli inter planetas eximio 215. aurum & Sol ob concordantiam ſingularem uno & eodem charactere à veteri- bus figurata 217
• aurum, univerſale ſubjectum ad animalia, vegetabilia, & mi- neralia, vita reru̅ omni ???m 214. ei omnes vires cœleſtes plane- tarum, aliorumque corporum mineralium, vegetabilium & animalium infuſæ 215. & quo- modo ei planetæ, ſtellæ, elemen- ta & vogetabilia ſuas vires ſub terra communicent, expen- ſum 215. &c.
• aurum ab animalium & vegeta- bilium provincia immerito ex- cludi. 214
• auri ſedes in centro terræ 216
• aurum commune cor non confor- tat, ſed aſpectum ſaltem exhi- larat 213
• aurum poſſe generare aurum 214
• auro virtutes eximiæ à natura in- ditæ 213. ex eo concinnari po- test à vero philoſopho medela admiranda 214
• aurum Paracelſo triplex 216 ad m.
• auri calx v. C.
• aurum potabile vel putabile po- tius 214. id falſo jactant Chy- mici 146. quod ſi quis ritè ad- plicari novit cordi humano, is ter́ quater beatus dicendus 214. auri potabilis conficiendi rationes & viæ vulgarium al- chymiſtarum, ineptæ, vanæ, in- utileſ́ quicquid glorientur 214. 215 ejus fere centu̅ deſcri- ptiones ab auctore fruſtra exa- minatæ & expertæ 214. quæda̅ deſcriptio ſingularis, quamvis ab auctore experientiâ non, comprobata 214. 217. &c.,
• auri Quinta eſſentia reſiſtit Solis &c. planetarum operationibus in homine 213. ad m.
• auri ſophiſticati impuritas & per- nicies 215
• auri ſolutiones Philoſophicæ non flavæ, ſed rubicundiſſimæ 219
• auri ſpiritus ſecretiſſ. cœleſtis, i- maginem Dei gerens 216
• aurum volatile 218. 219. ejus uſus medicus 218. miræ vires, contra- riuſ́ operandi modus quam pul veris pyrij ibi. inquiſitum in cauſas 218

• auri volatilis pulvere ad impoſtu- ras quoſdam abuti 220

B

• BAldi angeli libellus de admi- rabili viperaru̅ natura 258
• balſamum ſanandi virtute prædi- tum, cuilibet homini natura inſitum 273
• balſami apoplectici compoſitio 207 vires & uſus 208
• balſamum humidi radicalis 212
• balſami podagrici præparatio 242. vires & utendi modus ibi. balſ. podagrici alterius præparatio & vires, uſusque 243
• balſamum priſcorum 186
• balſamum ſulphuris, ejus tin- ctura ad affectus aſthmathicos 231.
• balſami vulnerarij efficaciſſ, præ- paratio 260. 261. vires & u- ſus 261
• balſama confortantia beneficio ce- ræ inſpiſſata 187 eoru̅ vires 188
• bilioſis non convenit oleum vitrio- li 225. nec temere offerendum turpetum antimoniumve 144
• brachii dolorum cura 230
• bufonum pulvis 237. veneni re- med. 257
• butyrum antimoniale 137
• butyrum ſciſſile ex optimo vini alchol 177

C

• CAchexiæ medicina 143
• calculus non à debili, ſed à forti digeſtione fit 234
• calculi varia genera 245. eorum generatio ibid. unde figurarum varietas ibid. genera pluſquam quinquaginta 246
• calculi generationem impediens 234. præſervativum 245. 246
• calculi remedia modo verè ſint præcepta, in longitudine nil ſi- tum 245
• calculi remed. 116. 161. 180. 206. 224. ſingulare 206. 246. dia
  || [ID00313]
  phoreticum 164
• calculos renum rumpens 187
• calculoſis non acuta medicamen- ta exhibenda 245
• calidi innati confortativum 180
• caloris excitatio in mundo 216
• caloris nativi conſer vativu̅ 195
• calorum & ſitis remed. 224
• calx auri ſubtiliſſima 216
• calcis auri peculiariter præparati eſſentia colorata medica 185. 186. auri calcem ut quidam co- nantur potabilem facere 269
• calcis Solis ſubtiliſſima præparatio 217. 218.
• cancri cura ibid. 269. 270
• cancri remed. excellens 264
• cancri oris cura 267
• mamillarum cura 267
• cancroſorum ulcerum cura 269
• canitiem retardans elixir 187
• canum morſus cura 261
• capitale ſpecificum 200. &c.
• capitis confortativum 160
• capitis defluxiones frigidas conſu- mens 206
• capitis dolorum cura 184
• fluxus conſumens & exic- cans 212
• capitis doloris ſummi medela in exhibitione turpeti vel anti- monij 144
• capitis inflati cura 264
• capitis morborum remed. 224
• catharticum 137
• diaphoreticum 164
• capitis morbos periculoſos timen- tium præſervativum præſtan- tiſſimum 206
• capitis refrigerativum 187
• purgativum 235
• carboncur addatur ſpecifico odo- rifero 197
• carbunculi cura 256
• carcinomata à quadam vetula ſola alchimilla curata 259. v. & cancer.
• cardiaco um medicina 195
• carnem bonam in vulneribus pro- ducens 264
• malæ excreſcentiam pro- hibens 264
• cariophyllorum oleum v. O.
• Catharinæ D. Bappenheymiæ cu- ratio 172
• catharrhoru̅ exiccativum 206. purgativu̅ & mundicativu̅ 114
• catharrorum pectoralium, & phlegmaticorum remed. 234. tenuium defluxiones ſiſtens 195
• catharroſorum medicina 195
• catharticum 124. &c.
• catharticum præſtantiſſ. 136. aliud tale ſine moleſtia & nauſea purgans 153
• catharticu̅ tartari puriſicati 171
• cathartica v. & purgationes pur- gantia, &c.
• cathartica qua vi operentur 124
• eorum vis quo excitari & augeripoſſit 152
• cathartica chymica nulla mole- ſtia etiam à delicatulis & nau- ſeabundis aſſumantur 153
• catharticorum vulgarium mos 157.
• catharticis ut remaneat vis pur- gans etiam post ſpiritus vini e- vaporationem 153
• centri veri rationem qui cogno- ſcit, eum nil latet in rerum na- tura 217
• centro & circulo hieroglyphice fi- guratus Soltam terreſtris qua̅ cœleſtis 217
• cerebrum, membrum principale 198. ad lunæ vices alteratur 202. ad m.
• cerebrum, & duo maxima homi- nis viſcera, duobus max, lu- minibus cœli dicata 213
• cerebri animalis virtutis faculta tem confortans 205
• cerebri confortativum 176. 184. 212 reficiens 206
• cerebri defluxionem cura 127
• cerebri purgatio lenis 123
• cerebri ſtupore̅ mire removens 206
• cerebrum felis ſi quis hauſerit, an- tidotum 257
• characterum conſtellatorum vis miraculoſa 245 characteriſtica ulcerum cura 261.
• cholericis abſtinendum ab uſu olei vitrioli 225
• Chymici de auro potabili falſo glo- riantur 145
• Chymicorum quidam inimicus conviciator notatus 225
• cibus & potus tria habent excre- menta 247
• cinamomi oleum v. O.
• circumferentiæ cu̅ puncto cur ve- teres exordia rerum aſſimula- rint 215
• clavi inunctio in equo, qui eo cla- vo transfixus, curando 275
• cœleſtum corporum ſedes 216
• cœlibatu vivere volentium me- dicina 269
• cœlum & terræ, partes mundi elementares 215
• cœlum aureum nullo impuro me- diante reſeratur 214. ad m.
• cœli cor 216. 217.
• colicæ cura & remed. ibi. 195. 206. 208. 234. 269. remedium præ- ſentaneum 161. odoriferum 196. eam impediens 212
• colicis doloribus turpetum anti- moniumve nonaſſumendu̅ 144
• colicarum cura ut inſtituenda 115
• compoſitiones veteru̅ & officina- rum, quas opium & hyoſciami ſemen ingrediuntur, notatæ 194
• concharum margariti ferarum ſal v. S.
• concocta ſolu̅ medicanda niſi tur- geant, Hippocratis aphoriſmus ubi locum habeat 115
• concoctio Hippocratis 115
• concoctionum ſigna in quibus mor- bis fruſtra expectentur 115
• confortans vegetabile Paracelſi, cum additione 254. 255.
• confortativum 176. &c.
• Conradini libellus de febre Vngari- ca 118
• conſtellatorum remed. vis miracu- loſa 259
• conſtipatio̅es ſi adſint, turpetu̅ an- timoniumve no̅ aſſumendu̅ 144

• conſumptione in quibus morbis o- –pus 115
• contractorum membrorum cura 261
• contracturæ cura 117. ibi. 172. 176. 206 in manibus & pedibus 206
• convulſionis remed. 176
• convulſionis nervorum præſerva- tivum 212
• cor & cerebrum, duo maxima ho- minis viſcera duobus maximis cœli luminibus dicata 213
• cor inter animalia primas obtinet 214 ad m.
• centrum coporis at radix 199
• præest corpori univerſo 214. ad m.
• ſ???aturigo vitalis ſpiritus & ſan- guinis 216
• cor bene defendere, medici præci- puum officium 213
• cor Sol animalis 214
• cordi Sol collatus 216
• cordiale ſpecif. 213. &c.
• cordiale nobiliſſimum 176
• confortativa ibi. 176. 177. 184. 186
• cordis confortativum maximum in auro ſeptem ſigillis munito latere 213. non in vulgari ibid.
• cor exhilarans 184
• cordis medicina 160
• cordis palpitationis & languoris remed. 206. 177 ut & tremoris 177. 235
• cordis roborativum, idque à labe veneni ſervans. 181
• cordis virtutis vitalis facultate̅ confortans 206
• coralli ut mirabiliter creſcunt, ita mirabilia eorum arcana & my- ſteria 180
• corallorum rutilantium integroru̅ virtutes 190
• corallorum ſal v S. tinctura v T.
• in corpus quicquid redigitur, id crudum est & indecoctum 214
• corpus inconſultè non movendum 124
• corporis nulla pars expers aeris 1???

• corporis totius co̅fortati vum ſum- mum 255
• corporum perfectiſſimorum balſa- ma & proprietatet, duris ni- mium corporum carceribus co̅- tineri 220
• Coſmetici contra faciei maculas præparatio 271 ejus uſus ibid.
• creatio mundi 216
• creationis machinæ in tres orbes ſeu mundos diuiſio 215
• croci deſtillata aqua flava 177
• croci eſſentiæ per aquam vitis ex- tractæ virtus 184
• croci Martis eſſentiæ præparatio 252. longe efficaciorvulgari cro co Martis 252. eius vires ibid. doſis 252
• cruſtaceorum lapidum ſal v. S.
• cryſtallus tartari anatomiam, ſi- gnaturam & curam in ſe con- tinet 246
• cryſtallus Paracelſi ludus putatus à Montano 246
• curatio morborum vel univerſa- lis vel particularis 111. 112.
• curationes, quæ corroboratione, ſe- datione & mitigatione abſol- vuntur, præſtantiores & tutio- res 176. jungendæ & miſcendæ quoad fieri poteſt cum purgan- tibus dlureticis, &c. ibid.
• cutis ficuum extra & intra cura 264. cutim infeſtantium affe- ctionum cura 225
• cynoſorchidum radicum teſticuli contrariæ virtutis 253 in iis ſignatura membrorum externorum utriuſque ſexus 253

D.

• DAvid Syderocrates medicus 172
• defluxiones frigidas capitis conſu- mens 206
• defluxiones omnes omnium humo- rem ſiſtens omnes tollens & mundificans lapis 266
• defluxionum cerebri cura 127 ſal- ſarum cura 123
• delirij catharticum 143
• dementiæ remed. catharticum 140
• Democritum helleboro Hippocra- tes curare cur noluit 124
• dentes confirmans lapis 266
• dentium ad dolores efficaciſſ. re- med. 211
• dentium doloris miraculoſa cura per inunctionem ſcalpelli 274. 275
• dentium doloris è defluxionibus cura. 206
• dentium dolentium eroſorum me- dicina 211
• deſperationis è nimia triſtitia me- dicina 184
• deſtructione curatio in quibus morbis inſtituenda 115
• Deus in diſpoſitione rerum per gra dus ſemper nobiliorem in ſum- mo colloca vit 216. ad m. ethni- cis etiam viſibilem ſuam eſſen- tiam per opera ſua manifeſtiſ- ſimam fecit 216
• Deum unicuique è tribus mundi regionibus exemplar ſuæ omni- potentiæ indidiſſe 216
• 176
• diapenſiæ virtus 259
• diaphoreticum 164 &c
• diaphoreticum ex auro volatili 218
• diaphoreticus pulvis aliorum exa minatus 165. 166
• diaphoreticorum neceſſitas 158
• diarrhææ generatio 249. cura 250 251
• digeſtio debilis nunquam calculu̅ produxit, ſed fortis 245
• digeſtionem promovens 224
• digeſtivo in quibus morbis opus 114. 115
• digeſtivum univerſale 114
• digeſtivum ex tartaro vitriolato 116
• divinæ dignitates Dei 216
• diureticum 158
• diureticorum neceſſitas 158
• doloribus omnibus acutis, tam ex- ternis quam internis, medici
  || [ID00315]
  na ſingularis laudanum. 195
• dorſi dolorum cura 123
• dracunculus 259
• dyſenteriæ generatio 249 cura 249. 250. 251. ibid.
• dyſentericum ſpecif. 252. 249

E.

• ELectuarij de antimonio præ- paratio 143. vires 143. doſis 144
• electuarij è Laudano præparatio 194. eius uſus vires & doſis 195. 196
• electuariis ut conſervetur cathar- ticorum vis purgans mixta poſt ſpiritus vini evaporationem 153
• elementorum ſedes 214
• elixiris peſtilentialis præparatio 231. vires, vſus & doſis 231
• elixiris proprietatis Paracelſi com- poſitio 186. inque ea cautio, 2. Paracelſo occultata 186. uſus & vires 186. doſis 187 eius præſtan- tia 186
• elixiris uterinipræparatio 227. u- ſus & doſis ibid.
• emplaſtrum ad dyſenteriam 250
• emplaſtri ſtiptici vulnerum ulce- rum telo inflictorum præſtan- tiſſimi compoſitio 262 263. 264 vires innumeræ 264
• ens ſeu lac balſami 234 eius uſus & vires ibid. doſis 234
• entia morborum quinque ſecundu̅ Paracelſum 259 ad m.
• enulæ campanæ extractum v. ex- tractum
• epicraſis Galeni 115
• epilepſiæ generatio 115. præſervati- vum 208. 234. aliud ſingulare 206
• epilepſiæ cura ut inſtituenda 115. cura univerſalis 111
• epilepſia confirmata non tollatur ſimpliciter præparato vitrioli ſpiritu 200
• epilepſiæ remed 180. 195. 206. alia præſtantiſſ. 264. 177. 205. 206. a liud catharticum 143. aliud o- doriferum 198
• epileptici medicamenti ſpecifici præparatio 202. ejuſque uſus & doſis 203
• epileptici creſcentis lunæ damna ſentiunt 202. ad m.
• equi clavo transfixi cura per inu̅- ctionem eius clavi 275
• eryſipelatis cura 172. 270. 275. 266
• eſſentiæ ſatyrionis præparatio 253. vires, uſus & doſis 253
• eveſtrorum amuletum 180
• excrementa tria in cibo & potu 247
• extrac??? enulæ campanæ præſtan- tia in peſte 231
• extracti ſplenis bo vis præparatio 228. vires ibi. doſis 229

F.

• FAciei macularum cura ſin- gularis 271. faciei puſtulæ v. P.
• famem ſeda̅t in defectu perdicum, etiam carnes bubulæ 214
• faſcinationum remed. catharticu̅ 140
• ſebrile ſpecif. 229. 230
• febres plurimæ non opus habent di- geſtivo 114
• febris quartana v. Q.
• februm an è mercurialibus, an ſul- phure, an ſale proprio, an hepa- te, an ſtomacho, ſigna 229. 230
• in febribus ſecundum Theophraſtu̅ quando medicamenta exhi- benda 230
• febrium omnium præſervativum 234. remed. 116. 117. 118. 193. 194 234. 235. remed ſpecificum 230. catharticum 127. 137. diapho- reticum 164. 172
• febrium acutarum remed. cathar- ticum 140
• febrium ardentium remed. 195
• febrium omnium, & ardentiſſima- rum, ubi vigiliæ laborioſæ re- med. 195

• febrium diuturnarum remed. ibi. diuturnarum putridarum ca- tharcticum 143
• febrium è ſtomacho, vel hepate cu- ra 224. 230
• febris ungaricæ remed. 201
• fel, membrum principale 199
• felis cerebrum v. C.
• fermentum medicinæ 125
• ferrum ex vulneribus extrahens 264
• ficuum ani cura 267
• ficuum curis extra & intra cura 264
• fiſtularum cura 264. remed. excel- lens 264. inunctio præſens 161.
• flores inter diſtillandum fla vas guttas emittentes 177
• flores antimonij albi 230. vulga- res 137. 139
• florum antimonij correctorum præ paratio 139. uſus & vires 140. doſis ibid.
• florum butyri antimonij præpara- tio 137. uſus, vires & doſis 137
• flores ſulphuris 231. eorum præpa- ratio 231. &c. vires & uſus 234. doſis 234. cautio de ijs 235
• flores ſulphuris compoſiti 233
• fluxiones intempeſtivas ſiſtens 252
• fluxus capitis v. C.
• fluxus ventris cum varijs colori- bus generatio 249
• fluxuum ventris remed. 180
• fluxuum muliebrium immodico- rum cura 180
• fœtore ægrotantes difficulter ſana̅- tur 196
• fœtor oleorum omnium ut tolla- tur 171
• fœtorum ſignatura 171
• fœtus in utero confortativum 177. in eius expulſione cura 206
• fons acidus artificialis 224
• fors luminis cœleſtis Sol 216
• fontem vniuerſalis menſtrui v. M.
• frigoris excitatio in mundo 216
• frigidorum remedium efficax 254

G

• GEmmæ quædam auro quod præferantur, fit ob earum raritatem non quod meliores ſint 213
• gemmarum liquores v. L.
• gemmarum virtutes accuſant te- meritatem hominu̅ ſceleſta̅ 220
• gillæ Theophraſti præparatio 119. uſus, vires & doſis 120
• gingivas à putredine conſervans lapis 266
• earumque affectiones omne ſanans 266
• gravidis parceola aromatica ex- hibenda 185 non temere offerendu̅ oleum & flores ſulphuris ſublimati 235
• gonorrhœæ cura 252
• gummata in digeſtione ingratum nanciſcuntur odorem 197
• gutturis ulcera ſanans lapis 266

H

• HÆmicraniæ cura 116. 187
• hæmorrhagia naturæ ſponta- nea ſalutaris 176
• hæmorrhagiæ internæ deſperatæ cura 270 & vulnerum externæ ibid. internæ & externæ cura 252
• hæmorrhagiæ nariu̅ cura 250 etia̅ deſperatæ 195
• hæmorrhoidum remed. 180 252
• halchymiæ veræ nomen unde 214. ad m.
• hecticorum remedium 186. con- fortativum 212
• helleboro etſ. Hippocrates Demo- critu̅ curare noluit, & cur 124
• hellebori vomitivum 119
• hepar v. & jecur
• hepar, membrum principale 198. ejus medicina 160
• hepatis naturalis virtutis facul- tatem confortans 206
• hepatis affectuum cura 252 obſtructionum remed. 234

• herbæ omnes ab intra ſang vis & ſangvinei coloris 220
• herbæ inter deſtillandum flavas guttas emittentes 177
• hernioſorum cura 161
• homo attrahit à ſuperioribus 214
• hominum temeritas res in non na- turalem uſum transferentium, & iniquas uſuras exercentium 220.
• hum idum radicale ſale perlatum renovatur, augetur & confir- matur 177
• humidiradicalis balſamum 212
• humoris vitæ confortativum 177
• humores ſuperflui, vitioſi, vel no- xii quo educantur 127. 147. 156
• humorum omnium defluxiones ſi- ſtens 195
• humores pravos exſiccans & con- ſumens, è quibus podagra, ar- thritis, febres oriuntur 176
• humores diverſos ventriculi edu- cens 186
• Huſerus chimiater 127. 133. 200. ejus acetum terebint hinatu̅ 183
• hydrargyro inunctis conveniens 225. 235.
• hydropis generatio 247. 248. cu- ra ut in ſtituenda 115. cura uni- verſalis 115
• hydropis craſſorum & ſeroſorum humorum expurgatio 117
• hydropis remed. 160. 180. 248 252 aliud appropriatum 127. alia carthatica 133. 137. conforta- tivum remed. 176. 177. diapho- reticum 172
• hydropicum ſpecif. 247
• hydropicorum ſitis remed. 160 165
• hyoſcyami non debitè defæcati uſus pernitioſus 190
• hyſtericis ſi detur laudanum, cau- tio ibid.
• hyſterici morbi profligatio 227 229.

I

• ICteri vel ictericiæ cura 161. 172 206. 224 235. remediu̅ præſtans catharticum 127
• ictus cujuscun́ dolores mitigans 264.
• ictuum quorumcun etiam in ca- pite cura 264. etiam telo ſeu globo tormentario factorum 260. 271.
• ictuum omnium cura miraculoſa per telum inunctum 273. &c.
• idearum ſedes 216
• ignis cœleſtis & invincibilis Sol 216.
• ignis Perſici remed. excellens 266. 268. 269.
• ignis ſacri cura 266
• igne ambuſta membra ſanans la- pis 267. & ſaccharum 268
• iecur. v. hepar
• iecori quando non venit oleum vitrioli 225
• iecoris obſtructionum remed. 180. etiam deploratarum 252
• iliacæ paſſionis remed. 161
• imbecilles viribus non temere aſſu- mant turpetum antimoniumve 144.
• impetiginum curam 269
• impoſtoris cujusdam fraus, cui auctor aurum volatile commu- nicarat 220
• incantamentorum cura magica 259.
• incarnativum medicamentu̅ 271
• infantibus etiam poteſt exhiberi e- lectuarium laudani 196
• inferiora vim attrahendi habent à ſuperioribus 259
• inflammationum omnium cura 261. 269.
• inflammationum magnarum in- ternarum cura 269
• inquietudinum immodicaru̅ me- dicina 195
• inſaniæ catharticum 143
• intellectum acuens 187
• intelligentiarum ſedes 215
• intemperantia hodeerna, medico rum nutrix 125
• inteſtina confortans 186
• inteſtinorum in profluviis cura 195.

• juventutem fortiter conſervans elixir 187

L

• LAc Balſami 234. ejus uſus & vires ibid doſis 234
• lactis muliebris emendativu̅ 176
• lactis ſulphuris præparatio 211. 212 vires, uſus 212. doſis 213
• lætitiam adferens elixir 187
• lapidis medicamentoſi efficacis compoſitio 265. 266. ejus vi- res & uſus 266. utendi modus 267.
• lapides aranearum v. A.
• lapides ductibiles metalla 215
• lapidum cruſtaceorum ſol. v. S.
• lapidum duriorum menſtruum verum 183
• lapidum omnium naturalis & ra- dicalis in ſua tria ſolutio ei fa- cilis, qui menſtrui univerſalis fontem attigerit 220
• lapidum Paracelſi contra Calcu- lum ſolutio 183. 246
• laterum puncturæ. v. P.
• laudani Paracelſi laudatiſſimi præparatio 189. 190. inque ea obſervationes 190. ex eo electu- arium 194. laudanum medica- mentum ſuo nomini reſpondens 194. eius vires & uſus 194. 195. 196. doſis 196
• laxativi omnis veri tres faculta- tes 124
• lentiginis diaphoreticum 172
• lepræ initia profligans 172. ejus cura univerſalis 111 præſerva- tivum 212. catharticum 137
• leproſi morbi quam curationem requirant 115
• leproſorum cura 115
• libidinem Veneream reprimens 269.
• lien, membrum principale 199. ejus affectionum cura 269 dolorum & obſtructionum re- med. 165. 228 etiam deploratarum 252
• lienoſorum cura 250
• lienteriæ generatio 249. cura 251
• lignum è vulneribus extrahens 264.
• lignelli inunctio in miraculoſa vulnerum cura 274
• lippitudinem cura 209
• liquorum è gemmis, ut rubinis, granatis, hiacynthis, topaziis, amethiſtis, cryſtallis & ſilicibus præparatio 182
• Lucifer fœculentus & ponderoſus olim è cœlo ſpirituali dejectus 214 ad m.
• luis Venereæ cura ſingularis 172. præſervativum 212. alia rem. 127. 235. catharticum 137. ex- purgatio unica 127. remed. di- aphoreticum 164. ſudorificum 234.
• lumbricorum curatio 120. 161. in puerulis 120
• luna cœleſtis regina & uxor ſolis, omnium cœleſtium virtutum ultimum receptaculum 217. virtute ſolis domina generatio- nis augmenti & decrementi 217. ad m.
• luna corneachymica 220
• lunæ etymon 217 ad m.
• lunæ operatio in inferiori mundo 217.
• lunæ ſphæra cur â Deo in infimo lo- co corporum cœleſtium & ſu- premo elementarium collocata ibid.
• lunæ vires in cerebro alterando, & in epilepticis 202
• lupi ulceris cura 161. 269
• lux vitæ Sol 216
• lympha veraphiloſophica & nobi- lißima 125

M.

• MAcerisoleum v. O.
• maculæ faciei v. F.

• macularum in oculis cura 210
• mœſtitia præter rationem condu- cens 184
• magnes hominis cura magica 259.
• magnetis naturæ ſpiritualis, ſym- pathici vel antipathici, vires mirificæ 236. ad m.
• magnetica vis 259. 273
• mala majori bono copulata natu- ra conſiſtunt 258
• maleficiatorum remed. efficax 254
• mamillarum cancer. v. C.
• mamillarum ulcus v. V.
• maniæ remed. 195. catharticum 140.
• manuum ſcabies v. S.
• marcoris ſenilis remed. 176
• margaritarum ſal v. S.
• margaritas ſolvendi inter varias via optima & ſimpliciſſima 176.
• Maria ſemper virgo 125
• maſſa pro efformandis amuletis ſeu pentaculis conſtellatis in peſte 237.
• matricis ægritudinem remed. præ- ſtans 208. ejus expurgatio 227. ejus motum ſedans oleum 206
• matricisos ſurſum deorſum ver- titur ſvavi odore ſpirante 196.
• matricis ſuffocatio v. S.
• maturativum univerſale 114
• medela mirabilis & ab omnibus expetenda ex auro à vero Phi- loſopho concinnari potest 214
• medicamentum ſolutivum omne deprædari quid de corpore no- ſtro, ſcitum Hippocratis 125
• medicamenti ſpecifici omnium ſe- ptem membrorum principaliu̅ præparatio 198. ejus uſus do- ſis 199
• medicamenta acuta calculoſis non exhibenda 245
• medicamentis fortibus & violen- tis non temerè utendum 125

• medicina adepta quid 259. ad m.
• medicina particularis 111, ſæpe fungitur uniuerſalis officio ibid. quibus modis via particulari morbi expellantur. 112
• medicina univerſalis eiuſ́ præ- ſtantia 111
• medicinam plerun́ latere apud ſummum venenum 258
• medicin am unam communem eſſe poſſe omnium morborum 111. & ad m.
• medicinas bibere, Naturæ laborio- ſum 125
• medicus qui terque quater́ bea- tus diciqueat 214
• medicus adeptus ut cognoſcit & curat morbos aſtrales 259
• medici præcipuum officium 213
• medicis unisè quærenda medicina uniuerſalis 111, à Platone per- miſſum officioſum mendacium 153
• medicis indoctis & inexpertis ca- ruiſſe, pro conſeruanda vita & ſanitate optimum conſilium 125
• medicorum nutrix intemperantia 124
• medullam in oſſibus purificans 127
• mel abſque aculeo non reperitur 258. ad m.
• mellis Saturni præparatio 268. vi- res & uſus 268, 269
• melancholiæ cura & remed. 117. 180. 187. catharticum 144
• melancholicis affectibus præter ra- tionem mæſtis conducens 195
• membrum principale quodlibet de ſtructum, mortem adfert 199
• membro principali læſo, turpetum vel antimonium no̅ aſſumendu̅ 144
• membra ſeptem principalia 198. pro iis conſervandis ſpecificum medicamentum 199
• membrorum ſeptem principalium aliquod neceſſario in omnibus morbis afficitur 199. eorum co̅- ſervatio neceſſaria, ſi vitam vis conſervare 199

• membrorum principalium omniu̅ confortativum 184. aliud pur- gans, reſtituens, & confortans medicamentum 235
• membrorum omnium confortati- vum 177. 184. aliud ſingulare 254
• membrorum contractorum & de loco motorum inunctio 161. a- liud pro contractis membris 269
• membrorum contractorum & co̅- cuſorum cura 261
• membrorum dolores curans ſac- charum 269
• memoriæ confortativum 176. 187
• mendacium officioſum à Platone medicis permiſſum 153
• menſes provocans 184. 228. ſiſtens 252
• menſium retenſionis & ſuppreſſio- num cura 117. 206. v. ſtatim & menſtrua.
• menſtruum verum omnium du- riorum lapidum 183
• menſtrui univerſalis fontem qui attigit, poterit tam metalla qua̅ lapides naturaliter & radicali- ter in ſua tria reſoluere omnes 220
• menſtruorum multorum mos, un- de quidam falſo arbitrati ſe tin cturam rei ſolvendæ habere, quum ſit ipſius menſtrui ſolve̅- tis 180
• me̅ſtruaſiquis hauſerit, remedium 257
• menſtruorum nimiæ evacuationis cura 195
• retentorum vitia corrigens 172
• ſuperfluorum remed. 180
• menſtruis in provocandis quodna̅ tempus obſervandum 235
• mercurius balſamum naturæ, in quo virtus est incarnatiua 127. & regenerativa 133
• mercurius vitæ vulgò dictus, quo cum damno utentium quidam abuſi 137
• mercurius vulgaris pro famulo & ſervo fugitivo à Philoſophis Hermeticis ſemper habitus 125. cum certa præparatione, doſi & mixtura divinu̅ evadere phar- macum 125
• mercurij impuritates quamvis profundius admixtas, tolli poſſe 125
• mercurij præparandi viæ variæ Chymicorum 125. 126
• mercurij præcipitandi ratio com- modiſſ. & tatiſſ. 126. eum pror- ſus figi non neceſſe eſſe 127, vires ejuſmodi præcipitati 127. doſis & uſus 128
• mercurij ſublimati ſi quis aſſum- pſerit, antidotum 257
• mercurij omnis ſublimati & corro ſivi corrigens 268
• mercurij ſublimati rubei, non cor- roſivi præparatio 132. uſus & doſis 133
• mercurium tractandi pro medici- na corporis duo modi ſecretiſſi- mi 133
• metallum poſſe producere metallu̅ 214
• metalla, plancia terreſtres, ſuum lu men, vim & radios ab auro ac- cipiunt 215
• metalla lapides ductibiles ibid.
• metallorum eximium aurum v. A
• metallorum generatio cur non tam clara quàm vegetabilium & a- nimalium 213 eorum ſedes 216
• metallorum omnium naturalis & radicalis ſolutio in ſua tria ei facilis qui attigit menſtrui na- turalis fontem 220
• metallorum virtutes dolere ſe fru- ſtra in mundum veniſſe, ob ſce- leſtam hominum temeritatem 220
• metallis cur veteres Cabaliſtæ cha racteres & nomina cœleſtium planetarum impoſuerint 215
• microcoſmus 215
• mineralia omnia ab intraſanguis & ſanguinei coloris 220
• mineralium acrimoniam & vim corroſivam corrigens 268
• mithridat. Andromachi. 194

• mitigatio Paracelſi 115
• mitigativum 189. &c.
• mons ſulphureus in regno Neapoli- tano 232
• morbus in homine quid 111. ad m.
• morbus no̅ potest curari ſine mem- bri principalis conſervatione 198.
• morbus Vngaricus per ſudorem vult curari 164. & odorum in eo utilitas 197
• morbi Gallici cura 118
• morbi regii cura 116
• morbi Venerei mitigativum 177
• morbum conſumit lac ſulphuris in- ſtar ignis occulti 212
• morbiaſtrales, ſpirituales imagi- narii, votales, ut curentur 259. morborum aſtralium præ- ſervativum 238
• morbi chronici, critici & lengi non purgationes volunt, ſed ar- cana 124 chronicorum curatio ut inſtituenda 115. iis ſi purga- tiones adhibentur, cautio 124
• morbi materiales via particulari ſeptem modis expelluntur per e- munctoria univerſalia 112. tum per remedia ſpecifica ibid.
• morbi multi ſine anodynis curari nequeunt 189. multi opus ha- bent odoribus & odoratis 196. 197. 198. multi per ſudorem cu- rari volunt 164. & tertia pars omnium morborum ita curari poſſunt 164
• morbi qui digeſtivo opus habent, & qui no̅ 115. qui reſolutionem, non concoctionem poſcunt 115
• morborum origo ex ſuo principio petenda, & tunc curatio inſti- tuenda 259
• morborum quatuor ſumma gene- ra 113. curationi univerſalis ſubjecta ibid.
• morborum naturæ & proprietates variæ 259 ſanatio duplex 111. univer- ſalis ibid. & particularis 112
• morborum omnium poſſe eſſe re- medium univerſale 114
• morborum fixæ radices purgatio- nes requirunt 124
• morborum ab atra bile purgatio 143.
• diſſolutorum, ubi conſolidatione opus, remed. 252
• morborum deploratorum, remediu̅ præſtant. mercuriꝰ 124. deplora- torumubi nec ægroto nec medico conſtat demorbi genere, re- medium ſpecificum 199
• morborum entia quinque ſecun- dum Paracelſum 259. ad m.
• morborum epidemiorum remed. ſecretum 231
• morborum evacuatione egentium omnium catharticum 152. 156
• morborum omnium, qui exicca- tione efficaci opus habent, re- med. 234
• morborum ex humorum putredi- ne ortorum cura 124
• morborum longorum & obfirma- torum catharticum 144
• morborum omnium impuritates per alvum non excernuntur 158.
• morborum omniu̅ prophylacticum 234.
• morbis in contumacibus turpeti antimoniive uſus 144
• morbis deſperatis conducens ca- tharticum 133
• morbis plurimis ſuccurrens ca- tharticum 144
• morbis in venenatis fœtidorum ſu- dorum expulſivum 171
• morbis variis & omnibus remed. 160. 161.
• morbos tam frigidos quam calidos curam elixir 187
• mors præcedere debet regeneratio- nem 220. ad m.
• morſus canum cura 261
• morſus venenati v. V.
• muliebres fluxus v. F.
• muliebrium obſtructionum deopi- lativum 227
• muliebrium ſang vinis profluvi- orum, quamvis magnorum & contumacium, etiam in præ- gnantibus, curæ 250
• muliebre profluvium v. P.

• mulieribus ſi exhibeatur lauda- num, cautio 190
• mumia rubra 255
• mundus intelligentiæ 215
• mundi tres, elementaris, intelle- ctualis ſeu angelicus & arche- typus, & eorum ordo 215. 216. præfigurati à Moyſe ibid.
• mundificantia in quibus morbis requiruntur 114
• mundificativum 124. &c.

N.

• NApelli veneni remedium 257
• Narium hæmorrhagiæ deſpe- ratæ ſanatio 195
• natura confortata per ſæpius per hæmorrhagiam ſpon- taneam morbidam materiam expellit 176
• natura gratis odoribus recreatur, ingratis affligitur 196
• naturæ conſervativum 234
• naturæ quatuor principia 214. ad m.
• naturæ operationis finis & perfe- ctio in auro 215
• naturæ internæ in omnibus mem- bris confortativum 177
• nauſeam tollens 252
• nebularum in oculis cura 209.
• nephritici doloris cura 195. 244
• nephriticum ſpecif. 245
• nephritidis cura ut inſtituenda 115
• nervorum contuſorum aut trun- catorum optimu̅ remedium 264
• nervorum convulſionis præſerva- tivum 212
• reſolutionis cura 176
• nervos aut nervoſas partes ſpaſmo infeſtatos aut contractos refo- cillans 206
• nitri crudi uſus in colica 163
• nitri vires reconditæ ſemper in magno pretio Hermeticis me- dicis 164
• noli me tangere curans lapis 266
• nucis muſcatæ oleum v. O.

O.

• OBſtructiones omnes tollens 117. 108. 225.

• obſtructiones lienis, venarum vi- ſcerum, vide I. & V.
• obſtructionum remediu̅ excellens 171. deploratarum jecoris & lienis cura 252
• obſtructionum muliebrium deplo- rativum 227
• oculus mundi ſeu cœli Sol 216
• oculorum affectionum omnium, inflammationum, lippitudinu̅, nebularum, fiſtularum, &c. re- mediu̅ ſpecificu̅ & cura 209. 210
• oculorum caliginem depellens 187
• oculorum cancri Sal v. S.
• oculoru̅ inflammationum & ru- bedinis opt. remedium 269
• oculorum lacrymas, rubedinem & dolores tollens lapis, etiam cali- ginem 266
• oculos ad deſperationem læſos ſa- nans 198
• odontalgicum ſpecif. ib.
• odoris elexiris vitæ ſecund. Bapt. Portam, vis 196
• odoriferum ibid.
• odoriferi ſpecifici compoſitio 197 alius modus 197. in eo Paracelſi proceſſus notatus 198. uſus & vires 197. 198
• odorum neceſſitas in multis morbis 196. 197. 198.
• odorum bonorum virtus, & ex malis odoribus incommoda 196 197
• olei anodyni ſpec. addentes præpa- ratio 195. uſus oleum cariophyl- loru̅ 184. ejus præparatio ib ejus ſubtilior tinctura 225
• oleum cinamomi inter efficaciſſ. confortantia Spagyrica 184. ob- ſervatio in ejus præparatione ibid. quo pacto major copia olei haberi poſſit, quam vulgo ſit ib. vires & uſus 184. doſis ibid. hyeme uti convenit magis 185
• olei de macere præparatio ſubti- lior & efficacior 184
• olei de nuce muſcata præparatio ſubtilior & efficacior ibid.
• oleum ſacrum 205 (lis
• olei ſalis præparatio 219. v. Spirit ſa-

• olei ſuccini præparatio 204. 205. ejus vires præſtantiſſ. 205 206. doſis 207
• olei ſulphuris quo pacto major co- pia haberi poſſit 183. gravidis non temerè offerendum 235
• oleum tartari & aqua fortis ſe in- vicem non patiuntur 225
• oleum vitrioli dulce, ut & anti- monti, auctor apud neminem ſe vidiſſe ait 225. ejus uſus in tin- cturis roſarum pallidarum, vio- larum, &c. 225
• oleu̅ vitrioli ſub dulce efficac. 195.
• olei vitrioli ſub viridis ſmaragdini efficaciß. præparatio 225. 226. operatio & doſis ibid.
• olei vitrioli Veneris & Martis præ- paratio 223 ejus vires & uſus 224. doſis 225. cautiones in eo exhibendo 225
• olea ex aromatibus qua via fiant efficacius longe & ſubtilius qua̅ vulgo 185. cautio in eorum uſu 185. aliud præſtitum iis medi- tantibus ibid. quo pacto inſpiſ- ſentur, ut facilius circumferri poſſint 187. 188.
• olea ut à fœtore rectificentur 171
• ophthalmiæ cura 266
• ophthalmicum mirum & ſtupen- dum 210 aliud ſingulare 258
• ophthalmici ſpecifici præparatio 208. 209. uſus 209. modus ap- plicandi 209
• opij uſum à quibuſdam ſciolis in- tra corpus fruſtra formidari 194. ejus non debitè defæcati u- ſus pernicioſus 194
• opobalſamum Europæum præſtan- tiſſ. 205
• oris cancer v. C.
• oris vitia ſanans lapis 266
• oſſis rupticura per teli inunctione̅ 181. v. ruptura 261
• oſſium fractorum cura 267
• oſſium medulla v. M.

P.

• PAconiæ florum tinctura 225
• palpitatio cordis v. C.

• panacææ nuperæ illius decantatæ examen 175
• panaritij cura 270
• panchymagogon catharticum præ- ſtantiſ 146. ejus præparatio 146 uſus & doſis 147. 271. ejus alia deſcriptio 147
• panis & vinum ſuſtentationis præ- cipua fulcra & procreationis media ſingularia 253. ad m.
• papaveris ſylveſtris tinctura 225
• paralyſis præſervativum 187. a- liud certiſſ. 177. aliud ſingula- re 206. & remedium præſtan- tiſſ ibid. ejus curæ 161. 171. 180
• partum promoventia 184. 206.
• pectorale ſpecif. 211. 212. &c. pe- ctus mundificans 187. purgans 235.
• pedu̅ puſtulæ v. V. perlaru̅ ſal. v. S.
• perſicaria 259. ejus cum morbo concordantia 273
• peſtiferæ auræ & malignæ remed. 208. aliud odoriferum 298
• peſtilentiale ſpecif. 231
• pestis ira Dei, & peculiare flagel- lum Dei 231
• per ſudorem vult curari 164
• in peſte uſus antimonii 144. odo- rum utilitas 196. peſtis amule- ta præſtantiſſ. 237. 238
• peſtis fœtorum expulſivum per ſu- dorem 171
• peſtis præſervativum & curati- vum 205. alia ſingularia 234. 256.
• peſtis euratio & rem. 120. 160. 161. 224. cathartica 124. 127. 137. 140 144. diaphoreticum 171
• peſtis popularis remed. 186
• phagedænicorum ulcerum inun- ctio efficax 161
• phantaſiæ remed. 180
• phantaſmata pellens 180
• pharmacopolii pars quarta Para- celſo oleum vitrioli 124
• philtrorum remed. 140
• Philonium Romanum, Perſicum, Tharſenſe 194
• phœnix incombuſtibilis Chymi- cus 214
• phreneſis cura 176

• phthiſicorum cura 212. fomentum 195.
• phthoræ veneni remed. 257
• picrocholis ab ſtinendum ab uſu o- lei vitrioli 225. iiſdem non offe- rendu̅ temere turpetum anti- moniumve 140
• pilulæ de cynogloſſo 194
• plagam quamcun́ antiqua̅ mor- tificans & mundificans lapis 267
• planetæ cœleſtes ſuum lumen & ſplendorem à Sole terreſtres, ab auro accipiunt 215
• planetæ per ſe mortui, à ſole incen- duntur & agitantur 216
• planetarum nomina & characte- res cur metallis attribuerunt vet. cabaliſtæ 215
• planetarum ſedes 215. vires & virtutes in Sole 217
• pleuritis per ſudore̅ vult curari 163
• pleuritidis remed. 163. 172. 234. 256. aliud catharticum 127
• pleuritici doloris medicinæ 195
• plumbum ex vulneribus extra- hens 264
• podagræ præſervativum 177. 187
• podagræ ad curationem triarequi- ri ſecundum Paracelſum 241. ejus cura univerſalis 111. cura per reſolventia 241. per miti- gantia ib. 242. per corroboran- tia 241. 242
• podagræ incipientis & le vis oura 241. confirmatæ cura ibid.
• podagræ remed. 161. 212. catharti- cum 124. diaphoreticum 165
• podagrici morbi cura ut inſtituen da 115
• podagricorum dolorum calidorum remed. 270. aliuà frigidoru̅ 243
• podagricos dolores leniens 270
• podagricum ſpecif. 241
• potio̅is co̅trafebres præparatio 230
• primi mobilis ſedes 215
• principia 4. naturæ 214. ad m.
• proflu via alvi, ſangvinis, &c. v. A. S. & fluxus
• proflu viei albæ muliebris cura 252
• proflu viis inteſtinoru̅ medela 195
• proflu vii muliebris contumaciß. cura 270
• prunellæ cura 163
• pruritis cura 225
• puerperis etiam laudani electuariu̅ potest exhiberi 196
• pulmo, membrum principale 199
• pulmonum ſpecificum remed. 212
• pulmonum affectus curans omnes 186. 234.
• pulmonis obſtructionu̅ remed. 180
• pulvis contra calculum ſingularis 246.
• pulveris Artheticipræparatio 241
• pulvis cryſtallinus è mercurio ſub- limato, ejus vires 137
• pulveris dyſſenterici eximii præpa- ratio 249. 250. vires uſus & doſis 250
• pulveris ad febres ſpecifici præpa- ratio 231. uſus & doſis ibid.
• pulvis paracelſi è lichenibus ſeu callis in equarum cruribus 227 ejus uſus ibid.
• pulvis Paracelſi purgans è hermo- dactylis 242
• pulvere tormentario fortior pul- vis auri volatilis & operatione contrarius 218
• puncti veri ratione̅ qui cognoſcit, nihil hunc in rerum natura la- tet 217
• punctæ lineæ rectæ & circumferen- tiæ cur vet. cabaliſtæ aſſimila- runt exordia rerum omnium totius mundi 215
• punctionum omnium cura 261
• puncturæ laterum remed. efficax 206. alia 172. 236.
• puncturæ circa umbilicu̅ cura 190
• purgandi vera ratio 124. & quan- do remed. ſuo officio functum judicare debemus ibid.
• purgans per quatuor emunctoria 116.
• purgantis ſpecifici Theophraſti præ- paratio 154. 155. ejus parandi modus facilior ſecunda operis reiteratione 155. vires, modus exhibendi, & doſis 156
• purgantis ſpecifici hydropici præpa- ratio 248. uſus & doſis ibid.

• purgantia in quibus morbis locu̅ habent, in quibus non 114. 115.
• purgatio in febribus 230
• purgationes v. & cathartica.
• purgationes quæ fugiendæ 124. in quibus morbis non uſurpandæ 124. quando locum habent 115. caute in morbis chronicis in- ſtituendæ 124
• purgationum neceſſitas 124
• purgatrix vis in exactione purga̅- tium ſæpe debilitatur. 147
• puſtularum in facie rubearum cu- ra 269. in pedibus cura 266 Venerearum catharticum 127
• puſtuloſum ſpecif. 260. &c.
• putredinis rem. 180. 235. aliud præ- ſtantiß. 245.
• putredines abſumit in vulneribus &c. ſalis ſpiritus 160
• putrefactionem arcens oleum 184 225. (ibid.
• putrefactionum omnium cura 234 per catharticum 157 aliud remedium eximium 171

Q.

• QVartana remedia 116. 171. a- liud catharticum 144
• quartanarum cura ut inſtituenda 115.

R.

• RAnarum ſperma quando col- ligendum 270
• regenerationem mors præcedere debet 220. ad marg.
• remedium commune eſſe poſſe o- mnis morbi 111
• renes membrum principale 199
• renum deopilativum & deterſivu̅ efficaciß. 116. aliud expurgati- vum 161
• renum obſtructiones tollens 180
• renovat homine̅ ſpiritus ſalis 160
• rerum abditarum fundamentum & radix &c. 217.
• rerum majeſtas naturalis hominu̅ temeritate in infames & pere- grinos uſus converſa 220

• reſolutivum 124 &c.
• reſolutione curatio in quibus mor- bis inſtituenda 115
• rhabarbarum parva elixatione amittit vim purgantem 253
• rorellæ vel roris Solis aqua deſtil- lata flava. 177
• roſarum pallidarum tinctura 225
• rubinis habet in ſe effectum o- mnium gemmarum 215
• rupturæ remed. 264
• rupturæ oſſium cura 261

S.

• SAccharium in vegetalibus a- crimoniam & amaritudi- nem rerum corrigit 268
• ſacchari Saturni præparatio 268 vires & uſus 268. 269.
• ſal 247
• ſalis ſimplicis virtutes 160. 161 in ſale & ſole v. mox Sol.
• ſali communi prorſus naturæ con- trariæ ſpiritus ſalis 160. idque tribus rationibus oſtenſum ibid.
• ſal armoniacum & tartarus inter ſe contraria 218
• ſalis butyri præparatio 268. vires & uſus 268. 269.
• ſalis contra calculum præparatio 245. uſus vires & doſis 246. & de eo obſervationes 146
• ſalis corallorum, concharum mar- garitiferarum, oculorum can- cri, & aliorum cruſtaceorum lapidum præparatio 179. & quibus menſibꝰ inſtituendæ ibi.
• ſalis corallorum uſus & vires 180 doſis 180. ab extrafacultas 180
• ſalis fuſilis vires ſemper in magno pretio filiis Hermetis habitæ 164.
• ſalium ex herbis præparatio 156 eorum efficacia & uſus 156
• ſalis Iovis præparatio 228. ubi vulgares deſcriptiones notatæ ibid ejus vires, uſus, doſis 229
• ſal nitrum & ſulphur hostes 218
• ſalis nitri ſpiritus v. ſpiritus
• ſalis margaritarum orientalium vel perlarum præparatio 176. vires & uſus 177. 242. do ſis 177
• ſalis rite purificati ab omni ſale vulgari probatio 132
• ſalis ſpiritus v. S.
• ſalis ſuccini præparatio 205. doſis & uſus 159. 207
• ſalis vitrioli præparatio 119. uſus, vires & doſis 120.
• ſal è capite mortuo vulgaris vitri- oli, ſeu albi Goslarienſis 119
• ſanationes morborum duplices 111, univerſalis altera ibid. altera particularis 112
• ſanitatis conſervativa 176. 224. 225. 234.
• reſtitutium 176. 180
• ſanitatem ſine dolore nemo recu- perat 225. ad marg.
• ſangvinis excretionis remed. 195
• ſangvinis profluentiam & rejecti onem ſiſtens 180
• ſangvinis proflu viorum quamvis magnarum & pertinacium in mulieribus cura 250
• ſanguinis ſputu̅ ſiſtens remed. 252
• ſangvinis vomitus cura 206
• ſangvinem concretu̅ dirimens 180 mundificans & renovans 180 purificans 160. 167. 112. 120. 235.
• ſangvinem efficaciſſime ſiſtentia 252. v. & hæmorrhagia
• ſapientiæ aqua paucis innoteſcit 125.
• Saturnus omnibus inflammatio- nibus contrarius 269
• Saturni in Lunam transmutatio 220.
• Saturnia virtus 253
• Satyrion exiccatione vim amit- tit 253. ejus eſſentiam v. E.
• ſatyrionis teſticuli virtutis con- trariæ 253
• ſcabiei cura 225 remed. catharticum 127 aliud omnem latentem expel- lens 172
• ſcabiei manuum & corporis cura 266.

• ſcalpelli inunctio in dentiu̅ mira- culosâcurâ 275
• ſcammonii vera præparatio, uſus doſis 152
• ejusdem optima præparatio 153. doſis in ejus extractione notæ ibid.
• ſchiaticæ remed. 212
• ſcientiarum omnium fundamenta naturalia unde elicienda pri- mum 217
• ſcorbutum ſanans lapis 266
• ſcoria ferri cærulea ubi optima 252
• ſcotomiæ cura 206
• ſcorphularu̅ remed. excellens 264
• ſecunda motio 215
• ſecundinæ in expulſione cura 206
• ſedans 189 &c.
• ſemen utrius ſexus augens & corrigens 176
• ſenectutem arcens elixir 187
• ſenectute debilitatis conduce̅s 177
• ſenum jam invalidorum ad Ve- nerem medicina efficax 254
• ſenſus omnes acuens 187
• ſeptenarius perfectionis numerus completus, aurum 215
• ſerpentum alchol v. A.
• ſerpentum pingvedo ophtalmicum ſingulare 172
• ſerpiginis curæ 225. 266. 271. re- med. diaphoreticum 172 ſignatura fœtorum 171
• membrorum externorum utrius ſexus 254
• ſilicum liquores v. L.
• ſingultus medicina 195
• ſitis remed. 224. in febribus ar- dentiſſ. 105. in hydropicis 160
• Sol humanæ ſapientiæ fermentum 216. ad m.
• ſol animalis 214
• ſol cor cœli 216. 217. gaudium to- tius creaturæ, cœlo & mundi præeſt. 214. ad marg. igni colla- tus 216. in quem fine̅ ordinatus à Deo 216. inter cœleſtia obtinet primas 214. ad m.
• ſol metallicus 214
• ſol philoſophicus, aurum natura- le 215

• ſol omnium planetarum vires & virtutes poſſidet 216. rex & gu- bernator ſtellarum, & fons o- mnis luminis 216
• ſol terreſtris 215. ſol terreſtris & cœ- leſtis cur uno iſto ſigno ☉ à vet. præfiguratus 217. ſolis calx v. C.
• ſolis corpus diſſolvendi phyſice u- nicus ſub cœlo modus 214
• ſolis elogia apud antiquos 216. ejus operatio in mundo 216
• ſolis præſtantiæ inter planetas, comparata auri dignitas inter metalla 215
• ſolis ſedes 216. ejus vis ubi peculia- riter micet 216. ad m.
• ſoli cor collatum 216
• in Sole & ſale contineri omnia, quo ſenſu veteres dixere 214. ad m.
• ſolidago minor 259
• ſolutio lapidum, metallorum v. L. M.
• ſolutiones radicales eſſe non dicun- tur, quæ flaveſcant 219
• ſolutionum Philoſophicarum natu- ra 219
• ſolutivum omne quid de corpore noſtro detrahere affirmavit Hyppocrates 124
• ſomniferum 189. &c.
• ſomniferi arcani præſtantia 189
• ſomnus arcanum in medicina 189
• ſomnum inducens 120. aliud in febribus ardentiſſ. concilians 194. aliud mirificum ibid.
• ſpaſmi in nervis & venis rem. 206
• ſpecificum capitale, ophthalmicu̅, odontalgicum, pectorale, &c. vide ſub ſuis literis, in C. nem- pe O. P. &c.
• ſpecificum pro 7. membris princi- palibus v. medicamenti ſpecif.
• ſpectrorum amuletum 180
• ſperma ranarum quando colligen- dum 270
• ſperniolæ compoſitio 270. uſus & vires 270. 271
• ſplenis bovis extractum v. E.
• ſplenis medicina 160. & ejus duri- tiei 117

• ſpiraculu̅ vitæ elementoru̅ Sol 216
• ſpiritus ſpiritu & odore recrean- dus & inſtaurandus 196
• ſpiritus vitæ, hominum una com- munis mumia 111. ad m.
• ſpiritus juvantur odoribus bonis, malis debilit antur 196. 197. eo- rum confortativum 195. eos o- mnes animales & vitales re- creans 206
• ſpiritus inflammabilis è ſaccharo Saturni 269
• ſpiritus ſalis præparatio 159. ſapor & odor 160. uſus & doſis 159. antipathia ſingularis cum ſale communi ibid. vires & virtu- tes, ſecundum Paracelſum 160. 161. doſis 161. uſus ejuſd. ab e- xtra ibid.
• ſpiritus ſalis nitripræparatio 163. uſus & doſis 163
• ſpiritus tartari deſtillabilis 214
• ſpiritus tartari præparatio 170. 171 de ejus fœtore obſervatio 171 ejus vires & uſus 171. doſis 172
• ſpiritus terebinthinæ multoties li- cet rectificati mos 179. 180
• ſpiritus vini ſol vegetabilis 214
• ſpiritus vitrioli efficaciſſimi præ- paratio 200. alia deſcriptio 201 ejus in febribus efficacia ibid. in podagra 242
• ſpiritus vitrioli volatilis 200
• ſpiritus urinæ præparatio 218. 219
• ſtellarum ſedes 215
• ſtomachicum ſpecif. 223. &c.
• ſtomachus v. & ventriculus
• ſtomachiconfortativum 180. a- liud ejus cum inteſtinis confor- tativum & præſervativum à doloribus 186. alia ejus medici- na 160 refrigerans 187
• ſuccini ſal v. ſal
• ſuccino albo in medicina utimur, non flavo 204
• ſudoris univerſalis evacuatio 164
• ſudoris Anglici cura
• ſudore curari potest tertia pars o- mnium morborum 164
• ſudorem provocantia 117. 124. 171
• ſudorum fœtidorum in peſte, vel aliis morbis venenatis expul- ſivum 171
• ſuffituum virtus in peſte, Vngarico morbo & aliis venenatis 196
• ſuffocationum matricis vel ulteri cura 206. 224. etia̅ vehemen- tiſſ & deſperatiſſ. 180. 227. a- liud ſecretum, efficaciſſ. 229. a- liud remed. edoriferum 197
• ſulphur 247
• ſulphur & ſal nitrum ſe invicem non patiuntur 218
• ſulphur ſciſſile, natura purificatu̅, quo licet loco forum uti 232
• ſulphur ſolis longè ſubtilius vulga- ri & potentius 218
• ſulphur tartari veru̅ ſummè cau- ſticum, expertis philoſophis in magno ſemperpretio 172
• ſulphur vitriolatum fixum, ſe a- pud neminem vidiſſe genuinum auctor ait 226
• ſulphuris crudi nullus in medicina debet uſus eſſe, ſed ejus florum (de quibus v. in F.) 232
• ſulphuris in agro Cracovienſi, & regno Neapolitano depurati ge- neratio 232
• ſulphuris flos in mineris eupreis propè Salisburgum
• ſulphuris lac v. L.
• ſymphitum majus 259
• ſynoviæ cura 225
• ſyronum cura 225

T.

• TAbis medicina 176
• tartarei morbi quam cura- tionem requirant 115
• tartarus & ſal Armoniacum in- ter ſe contraria 218
• tartarus purificatus 171. ejusque uſus ibid.
• tartari anatomia, ſignatura & cura in cryſtallo 247. 248
• tartari in homine generatio 245. genera pluſquam quinquagin- ta 246
• tartari albi vitriolati fixi præpa- ratio 116. ejus vires 116. 117. do- ſis 117

• tartari ſpiritus v. S.
• tartari ſulphur v. S.
• telum è vulneribꝰ extrahens 264
• teli inunctio miraculosè vulnus curans etiam abſentis patientis 273. 274.
• tentiginis pravæ cura 225
• terebinthinæ ſpiritus v. S.
• theamedes lapis ferru̅ repellit 258
• theriacæ de mumia præparatio 255 vires uſus doſis 256
• thoracis affectionibus mirè condu- cens 186
• thoracis anguſtiis laudanum con- venit 195
• tineæ omnis cura 186. 225
• tinctura aquæ mellis 179
• tincturæ corallorum vera & ge- nuina auctori non dum viſæ 179 quomodo́ id alii conentur ta- men 179. 180.
• tinctura pulcher. coloris roſarum pallidarum, violarum, florum pœoniæ, papa veris ſylveſtris, exacti alkermes, & olei cario- phyllorum 225
• tincturam rei ſolvendæ quidam ſe habere arbitrantur, quum ta- men ſit ipſius menſtrui ſolven- tis 180
• tragacanthum in digeſtione ingra- tum nanciſcitur odorem 197
• tremoris cordis remed. 177. 236.
• triphera 195
• triſtitia nimia deſperantis medi- cina 184
• triticum haud ſine lolio 258. ad m.
• trochiſci de Alkenkengi 195
• tumorum omnium cura 261. re- medium ſingulare 269
• turpetum minerale 125. 230. cauti- ones in ejus exhibitione 144
• tuſſientium medicina 186
• tuſſientibus ſi exhibeatur lauda- nu̅, cautio 195
• tuſſis tam antiquæ quàm recentis cura 212. 234. frigidæ rem. 184
• tuſſium cura per purgantia & mu̅- dificantia 114
• tyrus cur immiſcetur compoſitioni theriacæ 196. 197

V.

• VEna nec ante nec post turpeti antimoniive aſſumptio- nem incidenda 144
• venarum obſtructiones ut medi- candæ 117
• venas ſpaſmo infeſtatas aut con- tractas refocillans 206
• venenatum ſpecif. 236. &c.
• venenati fumi excluduntur odo- ribus 196. 197
• venenatorum morſuum rem. 264
• venenum in natura ubi ſummum, ibi plerun́ & medicinam latere 258.
• venena primùm membra princi- palia invadere ſolent & ſpiri- tus 196
• venenorum hauſtorum ſympto- matibus catharticum 143
• venenorum omnium remedia 161. 180. 256. 258. aliud catharti- cum 127. aliud præſervativum 239. aliud tam curativum quàm præſervativum 258
• Venus ſine Cerere & Bacho fri- get 253. ad m.
• Veneris confortativum 198. aliud præſtantiſſ. 253
• Venere̅ reprimens ſal Saturni 269
• Venereus morbus v. M.
• Venerea lues v. L.
• Venereæ puſtulæ v. P.
• Venereum ſpecif. 253. 254
• Venerea ulcera vetera deſiccans lapis 264
• ventriculus v. ſtomachus.
• Ventriculus ut à pravitatibus li- beretur & confortetur per vomi- tum 118. 119. 120
• ventriculi corroborativum 227 diverſos humores educens 186 exoluti & debilitati medicina 195.
• frigidi debilis medicina 184. 224.
• infirmitatum omnis generis re- medium 120
• langventis corroborativum perfectum 224
• ventoſitates impediens 212
• ventriculi cum reliquis membris ſympathia 199
• ventriculo in quo cholera vel a- poſtema aliquod non convenit oleum vitrioli 225
• ventris fluxus v. F.
• verbaſci florum aqua deſtillata flava 177
• verborum quorunda̅ mira vis ibi.
• vermium remedium 236
• vertiginis cura 187. 206 remed. & prophylacticum 176 208.
• veſicæ expurgativum 161
• veſicularum albarum in pedibus cura 267
• Veſuvius Campaniæ mons 232
• vigiliarum immodicarum medici na 195
• vinum & panis ſuſtentationis ful- cra & media generationis 253 ad m.
• vinum inter vegetabilia primas obtinet 214. ad m.
• vinum abſynthites calybeatu̅ 248
• vini conſervativum 234
• vini Paracelſi medicati è caryo- phillata & acoro uſus in poda- græ cura 242
• violarum tinctura 225
• vipera hieroglyphicè non ſine cau- ſa ſalutis ſymbolon 258 ad m.
• viperaru̅ admirabilis natura 258
• viperarum alcohol v. A.
• viperinæ carnis eſus 258
• vires reparans 195
• virium naturalium confortativu̅ 212
• virilitatem amiſſam efficaciter reſtituens remed. 254
• viſcerum obſtructiones ut tollendæ 116.
• viſus confortativum 206
• vitam ex nimio cibo & potu ab- breviatam prolongans elixir 187.
• vitriolum cupri cœruleum 224 ferri viride ibid.
• vitriolum Sileſiacum 200

• vitrioli albi vomitivipræparatio 119. (154
• vitrioli purificatio à ſuo ſulphure
• vitrioli ſal ſpiritus v. S.
• ulcera multa deſperata per curam characteriſticam curata 260
• ulcera vetera Venerea deſiccans lapis 266
• ulceroſum ſpecif 260 &c
• ulcerum corroſivorum, quæ à ſa- le proveniunt, medicamentum præſtans 268
• ulcerum gutturis cura 266
• ulcerum exteriorum omnium cura 161. 186
• internorum medela 161 187
• ulcerum malignorum, corroden- tium, cancroſorum, &c. Satur- ninorum cura 269
• ulcerum malignorum catharticu̅ 137. & fœtidorum 127
• ulcerum mammillarum cura ſin- gularis 269
• ulcerum omnium cura 180. 184. 269. omnium inſanabilium, fœ- tidorum, &c. inunctio præſen- tanea 161
• ulceru̅ veteru̅ ſingulare rem. 269
• umbilici puncturæ remed. 269
• unguenti anodyni contra podagra̅ & nephritidem præparatio 243 vires & uſus 244
• unguenti ſympatheti ci ſeu ſtellati Paracelſi præparatio 273. uſus & vires 273. cauſæ ejus effectuu̅ mirabilium 273. obſervationes in ea cura 274
• vocabulorum conſtellatorum vis miraculoſa 259
• voluntatis divinæ deſcenſus 215
• vomentibus difficulter non aſſu- mendum turpetum antimo- niumve 144
• vomitus minus in hypercatharſi ut compeſcendus 144 in vomitu uſus laudam 195
• vomitivum 118
• vomitivum hellebori 118
• vomitivum lene 119
• urinæ incontinentiæ cura 252 remoratæ remedium 159. a- liud mirum 159. 206.
• urinalium meatuum ſuperfluita- tes pellens 206
• uſnea 273
• uterinum ſpecif. 227. &c.
• uteri ſuffocationum, præcipitatio- num & ſtrangulationum cura 206. v. & ſuffocatio.
• vulnerarium ſpecif. 260. &c.
• vulneratifatum, ſit ne ſupervi- cturus, quomodo in telo explo- raripoſſit 274
• vulnus quodl. ſubjectum putredi- ni 262
• vulneris cujusd. mira curatio 259
• vulneris cujuscun dolores miti- gans 264

• vulnera ſiccans & mundificans, conſolidans & ſanans 186. 264. 266. aliud mirè congluti- nans 198. etiam interiora 187
• vulnerum cura per telum inunctu̅ 273. 274. & eo non habito per lignellum ſalignum 275
• vulnerum omnium cura 261. 262 remed ſingulare 269
• vulnerum recentium curam pro- movens 120
• vulnerum ſanandi rationem quæ habeant, quæ accidentia tollant & impediant, quæ putredine̅, quæque à mucore, ſcabie, con- tractura &c. præſervent 261. 262.
• vulnerum ſangvinem ſiſtens 270

Z.

• ZEnexton Paracelſi deſcriptu̅ 236. inſtrumenti forma 237. maſſa pro efformandis amule- tis ſeu pentaculis conſtellatis 237. uſus 238
• Zenexton aliud pro ditioribus ma- gnatibus deſcriptum 239. ad eam rem icon 240. ejus vires 240.
• Zibetra ſuo odore ſtercora expellit 197. in digeſtione ingratu̅ nan- ciſcitur odorem 198

FINIS.

OSUALDI CROLLII TRACTATUS, DE SIGNATURIS IN- TERNIS RERUM, SEU DE VERA ET VIVA ANATOMIA majoris & minoris mundi.

EPISTOLA NUNCUPATORIA, Ad ILLUSTRISSIMUM PRINCIPEM AC DN. DN. PETRUM WOK URSINUM, DOMINUM A ROSENBERG, Inclytæ & Antiquiſſimæ Domus Roſenbergicæ Seniorem & ulti- mum, primariumque Boemorum Dynaſten, Bonorum ſtu- diorum omnium Mecœnatem Excellen- tiſſimum.

COgitanti mihi, Illustrissime Princeps, Domine Clementiſſime, qui munificâ & Alexandrina li- beralitate me Tuæ Celſitud, perpetuò debendæ gratiæ reum effeciſti, quâ Ingenij induſtria, quove Venera- tionis Celſitud. Tuæ, iuxta deuotiſſimi animi mei obſer- uantiam, aliquem ſaltem gratitudinis conatum in præſtitæ ſuæ erga me beneficentiæ Teſtimonium declararem: Animus erat munere a- liquo pulchro & magno Celſitud. Tuam (pulcherrimis maximiſque di- gniſſimam) adornare: Ast Aurea Argenteave gemmis & margari- tis radiantia (quæ ex Dei beneplacito abundè C. T. poſſidet) mihi & meæ conditionis hominibus à fortuna denegata ſunt. Munus igitur offero aliud, Botanologicum, Portum videlicet pulcherrimis ſimpli- cibus inſtructum, conſcriptum & exornatum, miram ex Innata Si- gnatura cum corporis noſtri membris Harmonicam Correſpondenti [ID00330] am, iucundiſſimo ſpectaculo exhibentem & repræſentantem. Cum e- nim inter omnia Bona à Deo Opt. Max. egentibus mortalib. eroga- ta, ipſius Orphei, Platonis, & omnium Antiquorum teſtimonio vix ullum ſit Medicinâ præclarius, Ars omnium, quas Humana eruit ſo- lertia, ſaluberrima, Antiquitate, Nobilitate, & Diuinitate ceteras an- tecellens, quo nomine etiam veteres non ſine cauſa in convivijs ſuis ſo- lennibus decantare ſolebant.

O Sanitas, tu maximum Hominibus Bonum.

Item.

• .

Propter hanc Artis Medicæ dignitatem ac vtilitatem quam Hu- mano generi præſtat, illi de Rebus mortalium bene merentur, qui in hac augenda & illuſtranda omnes ingenij ſui nervos intendunt, nec ſumptibus quoad fieri potest, nec laboribus parcendo: ſiquidem nil præ- ſtantius, nihilq́ue Homini laudabilius eſſe poſſit, quam de hominum genere quoquo modo bene mereri, eamque cognitionem, quam à Na- tura habemus, noſtra quoque opera arctius aſtringere: id ego diligen- ter perpendens omni conatu ab ineunte ætate illuc perſpexi, vt pro mea, ad omnes liberales artes & præclara ſtudia, ita quoque ad vtiliſſimam ſtirpium cognitionem, aliarumque rerum Naturalium peculiari qua- dam inclinatione ac propenſione ipſe quoque in communem vitæ uſum, ſtudijs & laboribus juvandæ Reipubl. propagandæque Veritatis ergò aliquid adferrem, de eaque bene meritus exiſtimarer. Tanta ſiqui- dem mihi ſemper fuit iuvandæ in univerſum Reipub. Medicæ prom- ptitudo, ut pro mea Tenuitate nec ſumptibus, nec vigiliis, nec laboribus pepercerim unquam. Herbaria hæc medicina, de qua hic tracto, Illuſtriſſime Princeps, à Chirone inventa, ſemper in magno pretio fuit habita, & magna- tum ſtudio & induſtria exculta: Imo Cæſarum Romanorum & Re- gum Priſcorum, in Plantarum inquiſitione, in Re inquam Herbaria colenda atque illuſtranda, mirum fuit ſtudium: quorundam ex illorum numero fama adhuc viret, & virebit, quandiu herbæ ab illis denomi- natæ vireſcent. Neque ob idſolum huic ſtudio tantum laudis, ad- mirationis & gloriæ debetur, quod eius cognitio iucunda & delectabi- lis ſit, ſed etiam quia utilis admodum, & vitæ humanæ omnium neceſ- ſaria exiſtit. Si igitur à publicis negocijs Celſit. T. quandoque lice- bit reſpirare, huic ſtudio & contemplationi incumbat, in illo ſe per Sa- pientiæ Creatoris admirabilis recordationem oblectet, & manifeſta in occultis Naturæ Veſtigia Diuinitùs impreſſa intueatur, quia

• Præſentemq; refert quælibet Herba Deum.

Scio Celſ. Tuam è Naturalis Philoſophiæ Lectione plurimum volu- ptatis capere ſolere, neque in grauiſſimis ſuis & continuis pro gloria Dei & ſalute Patriæ curis & negocijs, in quibus dies & noctes ver- ſatur, prætermittere, quin ſucciſiuis quibuſdam horis variis Scientia- rum ſtudiis vacet. Talis igitur cum ab omnibus prædicetur Celſit. Tua, audacter ad eam cum dedicationt hujus libri profectus ſum, eo- que maximè quod Nobiliſſimus & Egregius vir, Theobaldus Hock à Zvvaybruck, Illuſtriſſ. Celſitudinis Tuæ conſiliarius in- timus ac digniſſimus: inſuper Clariſſimi & Eruditione præſtantes vi- ri Matthias Timinus ab Ottenfelt & Hermanus Bulderus, qui Tuæ Celſitudini à Conſiliis medicis præſtò ſunt, quiq; Celſ. Tuam o- mnes fidelißimè colunt, ſæpiſſime eiuſdem Prudentiam, Humanita [ID00332] tem, Liberalitatem tanto Heroico Principe dignam paſſimque no- tam, mirificè & iure optimo apud me commendarint. Operæ pretium igitur me facturum exiſtimaui, ſi has Signaturarum Correſponden- tias, veluti collectas naufragij Tabulas, poſtpoſita lectoris inquirendi moleſtia in vnum corpus contractas, ac dilucida brevitate, concinno ordine, ſerie iuſta, in vnum comprehenſas Nomini Tuo, nulli obli- uioni obnoxio, hac publicatione dicarem, Laudatiſſime Princeps, non ſolum ob prædictas Eximias & Heroicas animi dotes, inſignem vide- licet Pietatem, Eximiam Prudentiam, ſingularem Eruditionem, incre- dibilem Humanitatem: verum etiam quod Celſ. Tua de literis & litera- rum Profeſſoribus optimè merita, nullum de Muſarum cœtu excludere, nec triſtem vlla ex parte cum Auguſto dimittere, ſed in auribus & ocu- lis Traiani illius optimi Exemplo libenter ferre, & facilem, quod in Pompeio laudat Cicero, ſe præbere, cum perenni & nunquam inte- ritura Nominis ſui Exiſtimatione ſoleat, ſicuti ſequens Eruditiſſima Epiſtola manu propria Celſ. Tuæ ad me exarata fidem etiam locuple- tiſſimam Innatæ ſuæ benignitatis, ad perpetuam Rei memoriam fa- cit. Igitur Celſ. Tuam ſubmißè peto vt haſce lucubrationes meas ac conatus mei primitias (ſtudij & ſubmiſſæ obſeruantiæ monumentum ſempiternum) ſub Honoratiſſimo Celſ. Tuæ Nominis ſplendore & pa- trocinio tectas in publicum prodire patiatur, eaſque benigno vultu, & li- berali manu ſuſcipiat, & me ſuæ benignitatis fauore, ſicuti hucuſque cle- mentiſſime fecit, in poſterum quoque complecti, ſibique commenda- tum habere non dedignetur. Is qui corda Principum moderatur, qui gubernationes felices ſolus efficere potest, qui Sapientiam, per quam Principes regunt, largitur, Deus Optimus Maximus, Celſi- tudinem Tuam ſalvam & incolumen in omni feliciſſima proſperitate [ID00333] quam diutißimè ſoſpitet: Peculiari namque Numinis favore, dum Celſitudo Tua, in hac ſua veneranda Canitie omnes Europæ Princi- pes longævitate antecedit, nihilominus eiuſmodi ſenectus ita adhuc conſpicitur viridis, ut cum alioquin ſecundum Naturæ curſum ingra- ueſcente ætate vires animi & corporis labefactari ac diminui ſoleant, apud Eandem indies miraculi inſtar reiuveneſcere Ingenij acumen, & (Roſenbergi- ca Vrſinoru̅ familia ge- nus ſuum re- fert ad Prin- cipes Vrſinos Romanos qui ipſi à Do- minis Aſca- niæ & Bal- lenſted ad Harcyniam (qui Beer & Beringer co- gnomina- bantur) ori- ginem du- cunt.) augeri deprehendatur: Quemadmodum autem Antiquiſſimus ille Inclytæ Domus Roſenbergicæ Ramus, à primo originis ſuæ Trunco Vetuſtißima videlicet ac Laudatißima Anhaltinorum & Aſcaniorum Proſapia ex ortus & prognatus, ſuis Heroicis virtutibus & factis in Comitatu Imperatorum & Regum emergere & florere per tot ſæcula perſeveravit: Ita etiam à Deo Omnipotente ſummis precibus conten- do, cum in Celſitudine Tua nunc poſtremus dicti Rami ſurculus (ſi- quidem in hoc ſublunari globo, ubi omnia mutabilitati obnoxia, nulla conſtans perennitas) fato deſinere & finire incipiat inevitabili, vt ni- hilominus illa Aba vita & Heroica implantata virtus in Celſitud. Tuæ Filiis, ſeris Nepotibus & Abnepotibus, Dei benedictione, no- vâ ſemper ſobolis germinatione in Trunco duraturis (Inclytæ videlicet eiuſdem ſtirpis Proſapiæ Anhaltinæ Proceribus virtuoſiſſi- mis) cum perenni & nullo unquàm ævo intermoriturâ Nominis ac u- nius & congeneris Familiæ gloriâ, & honore vireat, floreat, & frondeſcat. Vale Optime Princeps, & Neſtoreos annos ad DEI gloriam, Reipublicæ Chriſtianæ & Patriæ commodum, ſub indeſinenti Di [ID00334] vinæ protectionis patrocinio vive feliciſſimè. Pragæ è Muſeo, An- no 1608. 10. Septemb. Celſ. T. Illuſtriſſimæ Addictiſſimus Osualdus Crollius.

PETRUS WOK URSINUS, DOMINUS DE ROSENBERG SENIOR ET ULTIMUS DOMINUS Domus Roſenbergiacæ, &c.

TErnas Epiſtolas tuas, a- mice perdilecte Crolli, eruditas ſane & jucun- das, una cum egregio ac Principe digno Pharmacopolio Chy- mico à te oblato recepimus, dici vix po- teſt, quanta voluptate nos eo affeceris, nimirum è quo maximum non modo officii, verum etiam voluntatis erga nos tuæ fructum perceperimus, Prompti [ID00336] tudine idcirco ac diligentia incredibi- li, tibigratiam habemus, gratoſque nos & memores perſentiſces. Fatemur e- nim nos in omnes eos, te in primis, pro- penſiſsimos, qui vera Pietate, purioris Religionis ſtudio, certaqueartium ſua- rum Scientia ornati ſunt. Porro quo- modo rationis ſtatera moderanda, æ- quilibriumque explorandum ſit, per- paucos modò videas, qui noverint, qui- que minimam hac in re temperaturam aſſequantur, & ad ſcopum colliment. Doctiſsime Crolli, Dn. agnatus filiusq; noſter, Chriſtianus Princeps Anhalti- nus, & nos, meritò gaudemus, quòd no- ſtram erga te benevolam affectionem potius, quam reliquorum ſplendorem [ID00337] pluris facis, admiraris, & commune quaſi perfugium exiſtimas, noſtraque boni conſulis. Deſiderio videndi tui ſemper tenemur, fatemurque literis, præſentia, ſermonibus, ſuavitate de- nique morum tuorum nos valdè de- lectari, tædiumque ſenectutis quaſi leniri ac ſuccollari. Verus etenim a- mor in cognitione & conformitate veri amoris conſiſtit & acquieſcit. Cum ergò virtus, ſanguis, internaque cognitio, qua infimi ſummis & ſum- mi infimis æquantur, recta coinci- dunt, quo quid præclarius arctiuſve reperias? Horto tuo Botanologico non opus eſt ſuſpenſa hedera; matura quæſumus editionem, & effice, ut [ID00338] quam accuratiſsimè, elegantiſsimè & e- mendatiſsimè typis prodeat, nobiſque Exemplaria ſufficientia in Bibliotheca noſtra ſeponenda & aſſervanda tranſ- mittas. Opus hoc adeo præclarum ac perpolitum eſt, vt nos beatos judice- mus, quod noſtra in te benigna incli- natio, cum tua ſumma ac ſingulari de- xteritate (qualem in profeſsionis tuæ hominibus vix albi æque ac in te rea- pſe invenimus) in omnibus ferè con- gruat. Perge ſaltem Spartam; quam ſu- ſcepiſti, pręclaraſq; animi dotes exorna- re, nec rebus mortalium diutius deſis. Conſiliarium noſtrum intimu̅ Theo- baldum Hock à Zvvaybruck, breui ad te amandabimus; is reliqua effectum [ID00339] dabit, de toto enim negotio haud dif- ficulter conuenietis. Quæ nos præ- ſtare poſſumus, non ſermone aut be- nevolentia ſed Re atque beneficio re- præſentare ma umus, modo obſer- uantia erga nos tua non tepeſcat, re- moriſque omnibus abruptis ad nos ac- celeres, quo conſpectu tuo, prudentia, doctrinaque eximia nos oblectare & alter ab altero (nulla ſiquidem ætas ad diſcendum ſera) diſcere, juniorque ſe- niorem, ſenexq; juuenem moderami- ne ſuo dirigere ac manu ducere poſ- ſit. Hoc ſeriò exoptamus, teque amo- re, judicio & bona noſtra Gratia, pro- ſequimur; de quo noſtro animo ipſe Hock noſter præſenti ſuo ſermone, [ID00340] ſed noſtris verbis plura & fuſius tecum communicaturus eſt. Vale. Datæ VVitingaviæ Bohemorum, vlt. Augu- ſti, Anno 1608.Manu propria.

NICOLAI MAJI, S. CÆS. MAJESTA- tis Conſiliarii in Appellationibus, Epigrammata in Osualdi Crollii opuſcula Chy- mica.

• ESt aliquid rerum vires & myſtica ſcire,
• Est aliquid medica conſuluiſſe manu.
• Tu maius Crolli præſtas, dum Chymica præbes
• Pharmaca, quæ Ratio certa ſat eſſe docet.
• Et quæ longa tibi dedit Experientia Rerum
• Cognita, communi das manifeſta Bono.
• Perge, decus Veræ medicinæ, perge mereri
• Velle, tibi è cœlo præmia digna vides.

Aliud Eiuſdem.

• ARtis opus magnæ est, ſi quis penetralia rerum
• Norit, & hinc medicas applicuiſſe manus.
• Sed majoris opus medicamina poſſe docere,
• Quæ Ratio atque Fides ipſa oculata præbent.
• Hæc cum præſtiteris Crolli, tua Gloria juſta eſt.
• Invideant alii, non imitentur idem.

DE SIGNATVRIS, SEV VERA ET VIVA ANATOMIA MAIORIS ET MINO- RIS MVNDI,

OSVALDI CROLLII, MEDICI ET PHILOSOPHI HERMETICI, Ad Lectorem Præfatio.

VTinam noſtri temporis Botanici, qui formæ internæ igna- ri, materiam, ſubſtantiam, & corpus Herbarum ſaltem no- runt, tam diligentem in dignoſcendis Plantarum Signatu- ris adhiberent curam, quam accuratam in earundem variis & ſæpè frivolis denominationum concertationibus, longe u- berior & fructuoſior inde in Rempub. Medicam redunda- ret utilitas. Cum autem plerique (quod ferè in omnibus artibus fieri conſue- vit) relicto dulci & emedullato Scientiarum nucleo, inſtar plebeiorum oculis internis deſtitutorum, externamque ſaltem Rerum faciem conſiderantium, circa exteriorem demum occupentur amarum corticem, fit inde ut multi Herbarum (Locus in quo Deus ſtetiſſe dicitur, & è ſigno Deus i- pſe ſeu eſſen- tia ejus co- gnoſcitur: nam omnes creaturæ ſuis proprietatib. Deum quaſi præſente̅ de- monſtrant.) reperiantur Nomenclatores, Diverſoria ſaltem, Habitationes & externa Plan- tarum Veſtimenta (in quibus vires tanquam in domiciliis hoſpitantur) magni- ficè deſcribentes: Incolam autem, Dei inviſibilis in Creaturis Veſtigium, Vm- bram, Imaginem Creatoris Creaturis impreſſam, ſeu internam vim illam & arcanam operandi virtutem, quaſi Naturæ dotem Plantæ ceu Animæ à ſummo Deo inditam ac infuſam: primò per ſignatur am, mutuamque membrorum Cor- poris Plantarum Analogicam ſympathiam & conſpirationem à ſagaci medi- co inveſtigandam: deinde Vulcani ſeu Anatomici Cultelli opera induſtrioſa [ID00344] eruendam ſomnolenter & noxio prætereant ſilentio. Quas verò ex aliorum monumentis (nullo planè facto periculo) ſine ſignato Fundamento & ſeparatio- ne veri à falſo, deſcriptas vires Heteroclitas complurimas, Herbis ſingulis ap- pingunt, ipſa ſola Rerum & unica magiſtra Experientia comprobat, ne decimam partem avidæ medicorum, ægrotorumque exſpectationi ſatisfacere. Magna Ra- tionum deductione non egemus, ſi Experientia Veritatis Mater Fidem meretur. (Diverſæ & multiplices formæ ſunt ſigna unum- quodq́; my- ſterium in- dagandi.) Perſpicatioribus ergò oculis altiori ingenio, ſubtilioribus inquiſitoribus opus est, ſi plenariam & intimam Plantarum cognitionem (qualem ſtudioſis Rerum Na- turalium amatoribus & admiratoribus Natura explorandam, & ſubtiliter excutiendam reliquit) deprehendere velimus, quam aliquot centum primo intuitu ſine Scientia Virtutis internæ vulgari modo Nominibus diſcernere poſſe (Herbarum enim nomina non habent virtutes, ideò corpora examinan- da ſunt, ut ſciamus quid purget, quid odorem det, quid febres, quid vulnera (Simplicium qualitates no̅ conſideran- dæ ſed eo- rum arcana.) ſanet) aut injusta & fallaci quatuor qualitatum cenſura, Caliditate videlicet, fri- giditate, humiditate, ſiccitate, illarum vires velle explorare, cum tamen illæ ſint ſaltem umbræ rerum, ſicut colores necradices habent, nec poteſtates. Hoc illi non inficias ibunt, qui Virtutem exradice Centri non ex ſuperficie cognoſcentes, re- licta nominum inanium ſubtilitate à Rebus ipſis Veritatem intima & profun- da ſpeculatione, exquiſitius rimantur, manifeſta in occultis Naturæ veſtigia di- vinitus impreſſa intuentur, ac Herbarum abditas dotes ex ſuæ extimæ faciei in- ſpectione venantur, & ſapiunt, quanta ſit inter corticem & nucleum, inter do- mum & inquilinum differentia, niſi ſtolidè velint ligna & lapides, ſtatuarum nomine inſignire, ſeu relictis colonis, meſſes cum tuguriis inſtituere. In omni- bus rebus externis domus est ſaltem domicilium internarum habitantium vir- tutum à Deo inſtar Animæ corpori humano infuſarum. Rectius ille Philoſophus ingenia hominum & ſenſus non è nomine, ſed è ſermone (animi ſeu interio- ris Hominis charactere & indicio vero) petebat, dum puerum aſtantem taci- tum ſic compellat: Loquere ut te videam, ô adoleſcens, ſiquidem voce interprete mentis arcani motus aperiuntur: Ita Herbæ magicè per Signaturam penitus in- troſpicientem alloquuntur Medicum, ſuaque interiora in occulto Naturæ ſilentio abdita, ipſi per ſimilitudinem manifeſtant: Est enim (ut clariſſimi viri Baptiſtæ Portæ verbis utar) per ſimilitudinem demonſtrandi modus, quo ſæpiſſimè ſum- mus Rerum Opifex divinas & occultas res ſolet patefacere, ut ſupremam Idæa [ID00345] rum ſimilitudinem referrent: nec præſtantiori aut concinniori poterat modo: nam ſi plantam loqui fingamus, & ſecreta ſuæ Naturæ commoda, quibus præ- ſtat, promere velle quocunque ſermone, quibuſve modis locutura non ab omni- bus perciperetur, quum & ſermones & ſcribendi characteres ſingulis gentibus proprij ſint & peculiares: unde aut uni nationi aut infinitis loqui linguis oportuiſ- ſet: ſic argutâ Naturæ & ſolertiâ ſuis rerum ſimilitudinibus & breviter & perſpicuè ſatis ſimul omnibus fit. Omnes herbæ, flores, arbores, aliaque è Terra provenientia ſunt libri & ſigna magica ab immenſa Dei miſericordia com- municata, non quod illa ſigna ſint noſtra medicina, ſed quod per illorum co- gnitionem ad veram medicinam, id est, ſignatum venire poſſimus. Qui ergo cupit eſſe medicus expertus, & habet cognitionem eorum quæ ad ſe ſpectant, per artem illam, quam naturæ externè per ſigna proponit, cognoſcat quid in- ternè illa ſignificet. Omne enim quid intrinſecum est, fert illius occulti exter- nam Figuram tàm in ſenſibilibus quàm in inſenſibilibus Creaturis. Tacentibus nobis loquitur veluti notis quibuſdam Natura, ac ingenium cujuſque & mores revelat, quemadmodum ſcitè ab Adamantio Polemonis metaphraſte dictum eſt. : Et ut noſtri intimi mores, ex corporis extimis notis inveſti- gari poſſunt: ſic ex Plantarum Exterioribus ſignis, interiorum virium Ho- mo potest admoneri: Planta enim velut occultis verbis ægris mortalibus vires reſerat, & abſtruſarum rerum theſauros, ut diſcat omnium miſerrimus Homo, quomodo ſuis morbis opem ferre poſſit. Quemadmodum externa inducu̅t in co- gnitionem Interni Hominis & ſuorum morborum: ſic etiam medicinæ Homini neceſſariæ & conducentes deprehenduntur ex ſimili Anatomia: ſunt enim ejuſ- dem Aſtronomiæ & Philoſophiæ. Cognitionem autem virtutis Arcanæ dat Magia quæ in Lumine Naturæ doctrix est, & totius Philoſophiæ Naturalis per- fectiſſima & conſummata Scientia: Et ſane nil magis Pietatem auget, nil inquam ad cultum Dei ejuſque amorem nos ardentiùs promovet, quàm vera eius Co- gnitio, quàm indeſinens immenſorum Dei operum & mirabilium Contem- platio, quàm Naturalis illa Magia (ſemper Internum nobis nucleum ſeu ſigna- (Chiroman- tia exarte Ca- baliſtica di- cta eſt Inven- trix medici- næ.) tum per Externum corticem ſeu ſignum declarans & innuens) Cœli proles & filia artium & arcanorum Inuentrix, quâ compellimur canere, Pleni ſunt Cœ- li, Plena est omnis Terra Majeſtatis gloriæ Tuæ Creator omnipotens! Sed cum [ID00346] (Medicus in- ſtar Virginis debet videre ea quæ ſunt ante pedes, no̅ ultra ma- rina ambi- tiosè inqui- rere: Sufficit ſuæ Regionis productum.) videamus ita à Natura inter homines comparatum eſſe, ut peregrina quidem & adventitia admirentur ingenia, ſua, domeſticaque ob familiarem uſum deſpi- ciant: ſic etiam his peregrinarum Plantarum admiratoribus plerumque con- tingit, ut Novitatis ſtudio ſua domeſtica quæ noſter gignit orbis, habeant deſpi- catui, ipſis tamen exoticis longè meliora, recentiora, ſelectiora, & ſalubriora, quia ſub noſtri cœli influentia nata ſunt, noſtræ cujuſque naturæ conveniunt magis, domi noſtræ debito tempore collecta, minori difficultate & ſumptu ha- beri poſſunt, & noſtris uſibus exigente neceſſitate à Patre miſericordiarum de- ſtinata: Quæ igitur neceſſitas est iis uti peregrinis ſi eadem ſimiliſque conſilij & efficaciæ noſtra Terra producit? ſic uſus medicus edocuit Terram medica- tam, quàm Deus nobis in multis Germaniæ locis dedit efficacia, bonitate & virtute non cedere Turcicæ: De Strigenſi Sileſiaca loquor, quam Iohannes Montanus reconditæ experientiæ ſenex, primus omnium detexit, post ipſum in plurimis Germaniælocis Iohannes Bartoldus Oſchatienſis Sileſius, curioſus ac ſedulus ſubterraneorum ſcrutator, in agro Solmenſi & nonnullis Haſſiæ locis. Non longè à lacu Acromio in ditione Illuſtris Maximiliani Marſchalci Bappen- heimij, propè Arcem quæ à longo lapide Nomen habet, in quadam diſiecta rupe, maxima copia olim effoſſa fuit à Matura involucro ſeu matrici inſtar nuclei ſummè purificati incluſa, teſtantibus adhuc ibidem veſtigiis, qua in praxi medica cum fructu uſus ſum. Auguſtiſſimus noſter Imperator Rudolphus Secun- dus, Brunduſij in ſuo horto curavit effodi præter bolum duas Solis & Lu- næ, ut Paracelſus vocat, axungias, quarum partem à Sua Majeſtate dono ac- ceptam in uſu medico, comprobata illarum bonitate, Veræ Lemniæ congene- (Multorum Poteſtatem ignoramus ex ſol a ne- gligentia ex- perimenta̅di.) rem, ac efficaciſſimam, nec Terræ Turcicæ cedentem animadverti. Ita Deus nobis largitus est variis in locis, cum Vnicornu verum propter raritatem in magno pretio ſit, alterum , quod Minerale vocant & inter- dum è ſtagnis effoditur, aut è montibus, ſicuti aliquando in Moravia tribus mil- liaribus Brunâ (ubi tunc temporis cum clariſſimo viro D. Iohanne Bergero Pan- nonio medicinam faciebam) non longè à Territorio Abbatis Obrovicenſi, ſub al- tiſſima rupe duorum inuſitatæ magnitudinis animalium incognitorum oſſa, una cum duobus junioribus effoſſæ ſunt, quæ abſque dubio tempore Diluvij aquarum impetu perierunt in illa ſolitudine, quorum oſſium & mirabilium dentium non- nullas reliquias, aliquot menſes poſt ex improviſo illuc locorum venie̅s, & admo [ID00347] nitus ejus rei: effodi curavi: & in uſu medico eandem ferè in ipſis deprehendi ef- fic aciam, quæ monocerotis Cornu attribui potest. In eodem tractu non longè est ſtupendum antrum, excauato monti in Italia in Villa Coſtozza, intra Patavium & Vicentiam, haud diſſimile, in quo mira & varia reperiuntur Naturæ luden- tis opificia, dum ſtillantes guttæ è ſuperiori fornice in illo cavo & multis labyrin- this intricato monte confeſtim in lapidem (mediante Salis ſpiritu) ſponte concre- (Terra eſt Dei pharmacopo lon & nil non herbarum vi effici poſſet ſi plu rimaru̅ vires non i- gnorarentur. Quando cu̅ ſimplicibus medicinis poſſumus ju- vare, cum compoſitis non operan- dum eſt.) ſcunt, & ſuo caſu alto, varias lapideas ſtatuas & formas effingunt: Porrò lapis ille in pollinem redactus drachmæ pondere, ſudorem efficaciter ciere ſolet: & fra- ctis tuſiſque oſſibus ab extra Emplaſtris convenientibus mixtus, maximo appli- cari juvamento. Si reſolvatur aceti deſtillati beneficio in ſalem, in Calculo & Po- dagricis illis nodoſis affectibus propter ſignaturam operatur efficaciter: His e- nim duobus morbis cum Contractura propter cæmentoſa vina in Morauiâ val- de familiaribus Natura etiam idoneis connatis & domeſticis proſpexit Remediis: Vbi malum aliquod vel morbus, ibi proximè è Natura Remedium exhibetur oportunum, ne longius à nobis ſit mendicandum. Ideò Ruellius non immeritò dicit: Nullam medicinæ partem incertiorem eſſe quàm illam, quæ alio orbe quàm à noſtro petitur: Et Paracelſus diligentiſſimus Luminis Naturæ ſcruta- tor, exoticam multorum medicorum curioſitatem Plantas (neglectis internis viribus à ſignaturâ petendis) ſaltem de Nomine noſſe cupientem, meritò ridens affirmat, ruſticum quemlibet Verum Pharmacopolium ante ſuas ædes habere. Qui ſimpliciſſimis herbis & radicibus curant, omnium feliciſſimè curant, teſte Carrichtero: Eſſentia enim medica ſeu Aurum magicum æquè benè contine- tur in illis, ut pretioſioribus aliis. Sicuti autem terra cuique Regioni victum & amictum exhibet: ſi non ad ſuperfluam voluptatem, tamen adneceſſitatem ſufficientem: ſic etiam Rerum ipſa mater, eademque parens Natura, quæ omni- bus providit abundanter, medicamentorum ſufficientiam diſtribuit neceſſaria̅: Vna quæque Patria ſui Elementi in ſe continet matrices, ſibique ipſi, quod est ne- ceſſarium exhibet: Suis quibuſque terris & regionibus, ſuæ genti, ſuo climati, ſuo cœlo, ſuo ſæculo, Natura herbas producit atque temperat: In quibus, ut in ſtir- pibus, cum maſculum & fœmellum genus reperiatur (quemadmodum in rebus Creatis Providentia Divina diſtinxit Anatomiam in Marem & Fœminam non fruſtra) in applicationis uſu non temerè ſexus confundendus est: ut enim vir & mulier Naturâ ſunt diſtincta, ita etiam eorum Remedia, ut nunc taceam [ID00348] (Secundum Climatum Regionumq; diverſitatem homines, mo res, planta- rum vires variantur.) ſimplicia ſeu medicamina Hermaphroditica: Imò quædam juventuti, quædam ſenio proſunt, ut in Helleboris videre est: Ita etiam Paracelſus jubet medicos eſſe memores diſtinctionis Herbarum ætatis, medicinarum, morborum & Lu- næ: Verè igitur Agrippa dicit ſtultum eſſe ex India petere, quod domi habe- mus, exiſtimantes propriam neque terram neque mare ſufficere, patriisque rebus peregrina, frugalibus ſumptuoſa, facilè acquiſibilibus difficilia, & ab ipſis uſ- que Terræ finibus importata præferentes. Et ut videmus Turcarum, Indorum, Aethiopum, & Chriſtianorum mores & Naturam diverſam: Ita etiam Cre- ſcentia ſecundum quatuor mundi Plagas & diverſa climata provenientia ſine dubio differunt, ac ſæpius, quæ apud alios ſunt alimenta, apud nos medicamen- (Gal. lib. 2. de alimentoru̅ facultatibus.) ta ſunt, ſicuti graviſſimi etiam teſtantur Viri, cujus Rei quantumvis infinitis Teſtimoniis fidem facere poſſimus, hac vice unum duntaxat ſubjiciam: illorum Exemplum de radice Aronis, ad confirmationem Veritatis adductum: quæ Radix in locis noſtris frigidioribus adeò fervens & mordax est, ut manden- tium os & fauces exurat: At quæ in Lydia propè Cyrenem urbem provenit, ex- teriori forma noſtræ planè reſpondens, dulc is & grata eſſe dicitur guſtu, ut ra- parum inſtar Homines in cibo ſine nocumento uti poſſint: Et quamvis Exoti- cæ majores haberent vires, ſicuti deſidioſi noſtra non inquirentes, ac ex peregri- nâ arrogantia peregrina ſemper ſectantes aſſerunt, qui non communem ſalu- tem, ſed ſuæ negotiationis compendium quærunt, perſuadentes nobis, non niſi pretiosè quæque plurimum prodeſſe: Tamen illa non niſi in ſublimatis homini- bus quibus creata & producta ſunt putabimus ſalubria: Si enim peregrina no- ſtris corporibus tantoperè convenirent medicamina, procul dubio Natura fa- ctum eſſet, quæ omnibus cumulatè proſpexit, ut hæc apud nos quoque naſceren- tur. Tranſmarina ergò & domi noſtræ non naſcentia medicamenta, corpori- bus noſtris propter climatum & influentiæ diverſitatem non poſſunt adeò a- mica & familiaria eſſe, ut taceam nunc, quod vel non debito tempore & lo- co (unde ſæpè plurimum imminet periculi) collecta ſint, vel illorum Sceleta & Cadavera ſaltem ad nos ut plurimum à Barbaris mercatoribus mittantur, Vi- (Et quamvis merces ſint laudatæ, ta- men hoc o- pus, hic la- bor, ægrotu̅ reſtituere.) ribus inviſibilibus internis maxima ex parte, ſenio, carie, teredine, viarum longitudine, & ſophiſticationum fraudibus, deperditis, exeſis, abſumptis, corruptis, & adulteratis. Domeſtica quæ Deus nobis ſufficienter ſuppeditat contra infirmitates corporis, vileſcere cœperunt, tùm quia Medicorum Seri [ID00349] ceorum (carbonum nigredinem, fumi & argillæ faſtidia detrectantium) fidem & diligentiam debitam in præparando requirebant, tum etiam quod Pharmacopæorum vulgarium pars potiſſima gloriæ & avaritiæ ſtimulis in- citata officiis ſuis ſæpè abutitur, & frequentius ad ægroti crumenæ evacua- tionem, quàm corporis refectionem intenta est. Hinc magno totius Reipu- blicæ detrimento, & multorum Vitæ naufragio fit (teſtantur illi, qui mortem ſuam magna emerunt pecunia) ut nil ferè in magno habeatur pretio, quod non (Nil à Natura creatu̅ repe- ritur, ꝙ non in medicu̅ u- ſum venire poſſit. Syr. c. 6. ſ. 2. 3. Sæpe ſubſor- dido pallio magna latet ſapientia. Levit. 26. Pſ. 104. ſe. 15. Ezech. c. 15. Syr. c. 31. ſ. 32. 3. Pſ. 104. ſ. 15 Jud. c. 9. ſe. 13 Anima fide- lis eſt ſanctu- arium Dei. 2. Cor. 4. Signatu̅ cœ- leſte no̅ ex forma, ſed ex corde i. e. operib. & fructib. ma- nifeſtat ho- mines: ſic He??? rodi vulpinu̅ animum ex- probrat Sal- vator noſter, & Phariſæo- rum viperi- nam proſa- piam Joan. Baptiſt, taxat) à Mari Rubro, ut ita dicam, vel ab extremis Gadibus aut Indis advectum credatur, vel mundo decipi cupienti & volenti ita ſaltem perſuadeatur. Deus nil fruſtrà creavit, ſed unamquamque Creaturam licet abjectam peculiaribus Virtutibus, ſecundum Divinæ Voluntatis ſuæ beneplacitum dotavit. Eam ob cauſam longè aliter ſentiunt illi, qui Naturam etiam in minimis & abjectiſſi- mis obſervant cum ſtupore maximam eſſe, & ubi defecit in corpore, abun- daſſe in viribus. Vermis (unde Orientalium grana Kermes.) & M???ri- cis Oſtrum dant Purpuram, Regum colorem ſumptuoſiſſimum. Apes induſtriæ inimitabilis Mel dulciſſimum. Culmus fragilis Frumentum, Vitæ noſtræ Bacu- lum deſideratiſſimum, Vit is lignorum abjectiſſima, Vinum, Cor Hominis mo- derate ſumptum mirè lætificans. Anima intellectualis Dei ſoboles in Homi- nis corpore ceu Vaſe fictili ac Teſtafragili hoſpitatur, quæ omnia non ſine ma- xima ratione & æterna ſapientia ita ordinata ſunt. Paracelſus, ſecretorum Pater propter alia præclara in Rempublicam medicam promerita beneficia, ve- rum Medicum & ſcientiâ & uſu Medicinæ innoteſcere cupientem, ad digno- ſcendas Signaturas & Hieroglyphica grammata ſedulò hortatur in ſuis ſcri- ptis, & dicit eſſe tria, per quæ Natura nil inſignatum prætermittens, Hominem, & omnia Creata manifeſtet, primò per Chiroman- tiam, quæ est Aſtrum Rerum Naturalium, & externas Hominis partes complectitur, manus, pedes, lineas, venas. Secundò per Phisio- gnomoniam, quæ Faciem & Caput comprehendit. Tertiò per habi- tum & proportionem totius corporis, mores, uſus, animi ſenſa, & cordis cogi- tationes denotantem. Post hunc Ioannes Baptiſta Porta Neapolitanus in- ſignis Phytopta, & Naturæ ſagaciſſimus æmulator in ſua inſignem operam utilitati publicæ impendit: Interea autem ut in hac re [ID00350] perfectioribus altiora & accuratiora ſcribendi occaſionem ſuggeram, dum alius annuentibus ſuperis in hoc ſtudio progrediatur exercitatior, qui autumnum in- greſſus calamo elimatiori fructus edat maturiores (cui hac vice lampadem tra- (Multi potuiſ ſent in viros literatiſſimos evadere, niſi falſa ambitio ne ſibi perſua ſiſſent ſe ſoli- dè doctos eſ- ſe.) do) conſignatas has meas obſervationes nonnullas (Inſuetas enim tentare vias arduum) cum Signaturarum ſtudioſis, ulterius mecum diſcere non erubeſcenti- bus, libenter volui etiam habere communes, quas tàm è Lectione Paracelſi & Portæ, quam experientia propria adſecutus deprehendi convenienter & analo- gicè Harmonicas: Sufficit enim quodam prodire tenus, ſi non datur ultra. Vti- nam Carrichteri Rei Plantariæ conſultiſſimi viri tantoperè deſideratus liber de Signatura Rerum aliquando in publicum prodiret, in quo Plantarum Stellas ter- renas, Stellis Firmamenti miro ac Harmonico modo accommodat, Reſpub. Bota- nica meritò ſibi gratulari poſſet. Stellæ ſecundum Paracelſum ſunt formæ & matrices omnium Herbarum, & quælibet Stella in Cœlo nihil aliud est: quàm ſpirituali & Chaotico modo præfigurata Herba, qualemcunque etiam in Terra repræſentans. Ita quælibet herba est Stella terrena vergens Cœlum verſus, & u- naquæque Stella est cœleſtis Herba in forma ſpirituali, in nullare ab Herbis in terra creſcentibus diſcrepans, ſola materia excepta: Ideò Stellæ omnes morbos futuros prænunciant per ſua excrementa & Noſtoch: Ita herbæ cœleſtes deor- ſum tendunt Terram verſus, ac reſpiciunt ſuas herbas à ſe procreatas: Hoc fun- damento cognito notæ etiam erunt Herbarum cœleſtium & terreſtrium conſtel- lationes & compoſitiones, videlicet: Hæc est Stella Roriſmarini, Abſynthij, &c. & habet illarum herbarum virtutes: Obſervabit etiam in Herbis terrenis, quot (Syr. c. 39. ſe. 26. Omnia ordi- ne, tempore, menſura & po̅dere à Deo creata ſubſi- ſtunt Sap. 11. ſect. 12 Quodlibet opus manife ſtat & notat ſuum opifice̅ & fabr icato- rem, qui eſt Medicina, arcanum & myſterium Ana tomia Formarum Naturas Rerum indicat. Scivit Deus labore acquiiita gratiora hominibus eſſe, quam ſine labore obvia quæ plerumque faſtidire ſolent.) Colores Florum, tot virtutes Herbarum eſſe. Niltemerè & fruſtrà in Plantarum familia confictum est, ſed rato modo, ordinatis cauſis, accurato numero, tem- pore & loco opportunis: Et ut muti: quibus pro ſermone geſtus ſunt, & alia ani- malia ſermone carentia, motibus corporis ſuos indicant affectus: ita etiam Deus cuique Plantæ indidit proditorem ſuum, ut genuinæ vires Herbarum latenter abſconditæ per Signaturas externas, id est, ſimilitudinem Formæ atque Figuræ, (utpote per Indices officij, eſſentiæ, ac virtutis latentis) ex illarum aſpectu co- gnoſci, divinari ac manifeſtari poſſint; imò ut modo dictum illæ magicè nobiſcum per Signaturas loquuntur. Qui enim theſaurum obruendo defodiunt, notare locum aliquo ſignaculo conſueverunt: Ita Deus etiam complurima in Natura, quæ non poſuit in propatulo, ſignavit tantum, ut diligenti inquiſitione poſſimus [ID00351] illa explorare. Sic videmus Moſen non meminiſſe Gemmarum & Met???llorum (Moiſes in deſcriptione Cæli & Ter- ræ ineffabilia myſteriorum Arcana ver- bis operuit ſimplicibus.) in abſcondito Terræ Creatorum, cum tamen in illis maxima Naturæ Arcana contineantur: Eorum ſaltem meminit, quæ in aperto creata ſunt: Idco ???utem Deus abſco̅ditè creavit Metalla exterius, ut ſciremus in ipſis abſconditas eſſe virtutes Naturæ arcanas interius: Quo nomine etiam occultum Sacroſa nctæ Scripturæ ſenſum, Spiritus DEI ſemper per Metalla & Gemmas in occulto vel abſcondito Terræ creatas præfigurat. Et ſi fortè alicui mirum videatur, cur DEVS aliquas creaturas in aperto, alias verò in abſcondito crearit, Hermeti- cæ Medicinæ ſcrutatori diligenter conſiderandum propono. Quas in Centro Terræ creavit DEVS Creaturas Mineralia puta ac Metalla (occultorum Sapien- tiæ, videlicet, Creaturæ ſeu Naturæ) illas potiſſimum pro ſolis Hominibus ſeu pro Spiritu Vitæ in Centro Cordis humaniſedem habente conſervando ac Balſaman- do creaſſe: Sicuti Herbas in ſuperficie Terræ exiſtentes (manifeſtum Sapientiæ, hoc eſt, Naturæ ſeu Creaturæ) pro conſervanda ac juvanda maſſa corporis hu- mani externâ, id pro omnibus animantibus ſimul: Semper enim Deus in abſcondito poſuit Maximum, in aperto autem minimum: In Cen- tro etiam collectas creavit omnes virtutes ſimul, quas inſuperficie diſperſas cre- avit ſemel: Et quod mirandum eſt, omnia Aſtra Cœleſtia, quæ in Cœlo Corporib. ſuis manifeſtè patent, creata etiam in Terra Spiritibus ſuis occultè clauſa latent. Et ſicuti Cœleſtis Sol ſuo Calore ſpirituali generat omnia Terreſtri modo: ita Sol Terreſtris ſui Calore ſpirituali creat & regenerat omnia Spiritualiter: Per So- lem Cœleſtem operatur ſpiritus Domini in Natura omnia Naturaliter: Sed per Terreſtrem Solem operatur idemille ſpiritus omnia, ſed ſpiritualiter. Nam Spiritus per nullum aliud medium, quàm per Solem operatur, quia in Sole ſaltem & non alibi uſquam Tabernaculum ſuæ habitationis poſuit corpo- (Pſalm. 19. ſect. 6.) raliter. Quemadmodum autem Sol ſupernus bifariam, modo extra Res omnes corporaliter, & manifeſtè, modò in omnibus Rebus occultè operatur: ita etiam alter Sol bipartitus, nunc extra Res omnes manifeſtus corporalis, nunc in Rebus omnibus occultus & ſpiritualis est: Et ut Sol ſupernus intrin- (Per Solem, id eſt, Cor- macrocoſmi vivit Cor microcoſmi.) ſecè ſpiritualis est in omnibus Rebus & Calor Naturalis Rerum omnium: ſic Sol Terrenus internè ſpiritualis est in omnibus Rebus Calor nativus omnium Rerum Balſamum, Lychnus, & Oleum: Ille Spiritus Vitæ in omnibus [ID00352] rebus latens vocatur: Hic Sulphur Naturæ ſuo proprio & genuino nomine in omnibus rebus appellatur. Si antiquiſſimis Philoſophis & Cabaliſtis (quo- (A trina Vir- tute Terma- gnus dictus, quia Rex Philoſophus & Propheta fuit Trinæ Philoſophiæ Monarcha.) rum ſtudium fuit à ſignis ad ſignatum, à Creaturis ad Creatorem, & per Ange- los ad Deum aſcendere, & cum illo jungi, & ſic ſecundum Pythagoram Deifica- ri) Veritatem nobis enarrantibus fidem non derogamus: Superiora ſunt in In- ferioribus, & Inferiora omnia ſunt in Superioribus, no̅ tamen ut in ſe, ſed ſecun- dum Naturam & modum Superiorum: Sicuti enim Arbor tota in Nucleo ſuo complicita, Arbor Aſtralicè, ſic mundus ſenſibilis explicitus, est in DEO Dealiter complicitus. Cujus etiam rei, Ter maximus ille triplici Diadema- (Mundus De- itatis ſeu Pauli Cœlu̅ Tertium: Supra vel ex- tra Deum nullus alius mundus ſeu Cœlum re- periri datur.) te inſignitus Rex HERMES, vel ſuo quodam Vetuſtatis jure, omni- um Philoſophorum Pater, ab initio in Famoſiſſimæ ſuæ Smaragdinæ Tabulæ, omnibus totius mundi gemmis meritò anteferendæ, fidem nobis locupletiſſi- mam & indubitatam facit: Quæcunque inquiens ſunt infra, ſunt etiam Supra, meliori tamen, perfectiori, & nobiliori modo:, In mundo Angelico ſeu intellectuali eadem ſunt Entia, quæ in iſta viſibili machina, ſed ſpiri tualiter & inviſibiter: In ſupremo mundo Deali , increato, infi- nito, incomprehenſibili, Archetypo, tàm Angeli quàm mundus unum ſunt & ſimul modo Divino perfectiſſimo: Infima ergò monſtrant Superna, cor- (Creaturæ ſunt plenæ Dei. Pſal. 34. ſect. 4. Imò eſt ſpe- culu̅, in quo æternus O- pifex ſe con- templandu̅ exhibet. Primus Intu- itus Dei eſt de facie ad faciem. Al- ter quo vi- dentur po- ſteriora ejus. Deuscogno- ſcitur in ſuis operibus: id- eo nulla re ad malum ſeu pernicie̅ abuti conve- nit.) poralia declarant intellectualia, per Inferiorum & Terreſtrium Naturas & Proprietates aſcendimus in Naturas & proprietates Superiorum & Cœle- ſtium, ſiquidem hæc inferiora, Externa, ac Viſibilia exemplaria Supe- riorum notæ, ac Inviſibilium Internorum ſymbola ſunt, quibus nos è Tem- poralibus ſeductoriis manuducimur ad Ae viæterna & ſpiritualia. Tota Crea- tura & hæc ampla mundi machina, in qua Creator Inviſibilis ſe nobis vi- dendum, audiendum, guſtandum, odorandum & tangendum exhibet, nil aliud est quàm umbræ DEI, ac figura Interni Paradiſi, ille videlicet In- tuitus, quo clarè videntur & intelliguntur Creaturæ, quæ ſunt Creaturis poſteriora, & effectus per quarum cognitionem cognoſcitur Creator opifex: & primacauſa agens omnia: Creatura enim omnis à Deo creata est, ut ſit in Teſtimonium Verbo Creatoris, per quod facta est: Et qui rerum creata- rum cognitionem ſeparat à ſuo Opifice, is Rerum univerſarum umbram ſo- lummodo habet. Quòd autem Archetypis omnia contineantur Inviſibi [ID00353] li modo & ſpirituali, quæ in hoc viſibili corporaliter apparent: & quod o- mnia ab intra fluant in compoſitum, & nihil ab Extra ſumatur, probat & de monſtrat ipſum Naturæ Lumen aſcendendo & deſcendendo, intrando & (Quicquid in omnibus ſi- mul eſtmun- dis, id & in ſingulis con- tinetur, neq; eſt aliquis u- nus ex eis, in quo non o- mnia ſintquę ſunt in ſin- gulis, teſte Anaxag. Py- thag. Plato- ne. Gen. 28. ſect. 12. 13.) exuendo. Tres numerantur mundi, & hi tres unum ſunt univerſum, cum unus mundus ſit in alio: DEVS, ſcilicet, ANGELI, MACHINA VISIBILIS. Quisque inferior à Superiori regitur, & ſuarum virium ſuſcipit influxum, ita ut ipſe Archetypus & ſummus opifex per Angelos, Cœlos, Stellas, Elementa, Animalia, Planetas, Metalla, Lapides, ſeu omni- pot entiæ virtutes exinde in nos transfundat, in quorum miniſterium hæc omnia condidit & creavit. Introitus vel aſcenſus fit, quando per ſcalam Iacobi ex infimo elevor ad ſupremum: ex ſenſibilibus ad intellectualia, ex Creaturis ad ipſum Creatorem aſcendendo: Hebræorum Cabaliſtæ vocant quinquaginta Portas Intelligentiarum: gradus ſunt ſeu limites omnium Re- rum ex primo Geneſeos capite collecti, quibus ceu ſymbolis ac notis ad omnium Rerum tàm Viſibilium, quàm Inviſibilium cognitionem deducimur. Egreſſus verò ſeu deſcenſus fit, ubi ex DEO ad Creaturas, ex Intellectualibus ad Externas formas, à Centro ad Circumferentiam devoluimur: Vt intueor oculo ſenſuali, exempli gratia hunc nucleum poni, relicta autem corporeitate, recipio me ab externa forma, ad interius ſemen inviſibile, & oculo menta- li contemplor totam Arborem, cum Radice, trunco, ramis, ſurculis, fo- liis, floribus, fructibus ſuò Tempore per ſeparationem manifeſtandis complica- ri: Iſtud ſemen illa corporalia non ab extra ſumit aliundè, ſed ex ſe, ex ſuis pe- netralibus emittit ſingula. Cum ergò ejusmodi Aſtrum ſeu ſemen ſit Ima- go ſeu umbra Angelicæ ſubſtantiæ, & totam molem corpoream Arboris in- tra ſua penetralia complicet absque quantitate & qualitate, &c. Certè uni- cus Angelus complicabit ſemina omnium Rerum ſpiritualiter intra ſe mul- tò facilius ut præſtantior, ſuperior, & excellentior Natura: Nam quô quid ſim- plicius, eò quo perfectius, abſolutius et potentius: Et quicquid poteſt Potentia inferior, idem poteſt Potentia ſuperior multo excellentius & efficacius. Angelus ergò dans homini vinum, panem, fructus, et alia etiam ex agro creſcentia, non extra ſe ſumit aliundè, ſed ab intra è ſuis penetralibus (quia perfecta Dei imago [ID00354] (Quemadma??? dum ignis de ſe emittit mille alios & ſemper ma- net unifor- mis.) producit & largitur, quando vult & quoties vult circa ſui diminutionem aut decrementum, Nam Angelus omnia ſecum gerit & habet Angelico & ſpiri- tuali modo: imò totam mundi machinam in ſe complicat, & est iſta omnia inferiora: Et quicquid Natura & Ars per Naturam potis est, illud etiam Spi- ritus vel Angelus ſupra Naturam & Artem conſtitutus & elevatus multo melius & celerius potest. Qui hanc Philoſophiam Centralem ſeu Circularem ſuo intellectu mentisque oculo depurato diligenter conſiderat, illi non erit diffici- le credere Angelum vel Magnum Cœleſtem totum Firmamentum in Gamaæam poſſe includere, vel totum mundum in ſuum pugnum. Cum autem angelus ſit perfecta & abſoluta DEI imago, & omnia in ſuo Abyſſo complicet, habeat at- que poſſideat, negandum non erit primam et ſupremam Cauſam, à ſeipſa exiſten- tem, independe̅tem, omnia ſecum inviſibiliter et ſpiritualiter in Abyſſo ſuo com- plicare: imò omnia eſſe in Fontali unitate ſimpliciſſimè. Nam omnia creata, pro- ducta ſunt ab illo, qui est omnia in omnibus, Prima ſcilicet & ultima rerum omnium cauſa: Non ex materia præjacente, nec ab alio quicquam ſumpſit, nec ex- tra ſe accepit abundè. Qucquid enim potest & habet, ut ſupra dictum eſt, Poten- (Nihil Divi- num. Aleph tene- broſum. Lux tene- broſa.) tia inferior, hoc idem poteſt & habet Potentia ſuperior, ſed multò excellentiùs efficaciùs, imò ſuperexcellenter. Nulla enim collatio infiniti ad Finitum, Crea- toris ad Creaturam Deus centrum & circulus ſui ipſius, in ſeipſo habitans, hoc eſt in Abyſſo Infinitudinis (Hebraicè vocant Enſuph, incomprehenſibilem infini- tatem) ubi in æternum nullus locus, nullum principium, nec finis perveſtigari aut excogitari poteſt. Nec ab alio nec à ſeipſo factus eſt: ab alio enim non potuit fieri, quiam neminem habuit ante ſe priore̅, aliâs non eſſet cauſa prima: ſeipſum (Deus ineffa- bilis & inno- minabilis trigrammus notatur in natura, Te- tragrammus in Lege. Pen- tagrammus in gratia. Status futu- ræ beatitudi- nis.) quoque non fecit, nam ex nihilo fit nihil: ſemper igitur (& hoc eſt nomen Eſſentiale Ineffabile, ob tremendam majeſtatem, ac ob ejus in- comprehenſibilitatem Schemhamphoras vocatum nomen Dei magnum et mira- bile, quod eſt ſuper omne nomen) id eſt ſine Cauſa priore, ſine Tempore, ſine Lo- co, ſine Termino, nihil abundè accipere, ſed ſibi ad omnia ſufficere, nullius rei indigere, & omnes ſuos amatores efficere ſibi conformes, ut etiam nihi- lo ab extra egeant, ſed omnia intra ſe ipſos poſſideant in patria ſua, & Hoc eſt Regnum Dei intra credentes, ſiquidem habitabunt in Deo, & Deus in ipſis in omnem æternitatem. Ideò Jesus Christus, Verbum & [ID00355] Filius DEI Patris, ac ſapientia Deificans, Verus Magiſter, factus homo ſicut (Erat Deus ant e rerum productione̅ ab extra nu- dus & ſolus donec placu- it divinæ Bo- nitati ſuę ex- ire ad rerum productione̅ & ſe quoda̅- modo veſti- te: Quare au- tem Deus mundum no̅ citius crea- vit, propter humillimam obedienti- am, reve ren tiam & timo rem creato- ri debitam, creaturæ ad evitandum peccatum no̅ permiſſum eſt inquirere. verbum Dei eſt prima re- ru̅ omnium Idæa: ſic mundus hic extrinſecus ad exemplar mundi in trinſeci, vi- delicet intel- ligibilis fa bricatus eſt & effigiatus a Conditore optim, maxi- mo. Deus eſt Ens omnium Entium, hoc eſt locus, origo & complicatio Creaturarum omni- um, à quo omnes, & ad quem omnes remeare nituntur, Angeli ſunt ſpecula certiſſima nulli obnoxia corruptioni, quæ divinitas aſſidua ſui contemplatione exploravit. Quæ ſunt in Su- perioribus, in Inferioribus etiam viſuntur, ſed de genere conditione & adulterata. Omnia in Deo ſunt, ſicuti Numeri in Unitate, & in Centro omnes Lineæ Circuli.) ſumus nos, ut nos perficeret filios DEI, ſicut est ipſe, qui est benedictus in omnia ſæcula. Deus ergò Ingenitus Vniverſitatis Dominus, Vniverſorum principium, medium & finis, non est ex ulla egenti naturæ neceſſitate, ſed ſola Voluntate ſua liberrima, & ex mera Bonitate, propter infinitam gloriam ſuam, omnia ex ſuo gremio ſeu profundiſſimo Divinitatis conceptu et receſſu (Hermes dicit è viſceri- bus Tenebrarum) emittens per Verbum ſuum primò produxit Lucem, id est, Angelicas ſubſtantias, dicendo, Fiat Lux: Ex Luce illa Angelica emanarunt Aſtra, ex Aſtris corpora ſeu mundi machina viſibilis ex quatuor Elementis compacta, & ſic omnia ſunt in omnibus ſuo modo, & unum manet in altero, ſic- ut ſemen in arbore, & Arbor in ſemine, hæc duo licet diſtincta, ſunt tamen unu̅: Omnia corpora ſeu Elementa viſibilia ſunt in Aſtris inviſibilibus ſeu ſpirituali- bus Elementis, & Aſtra ſunt in corporibus: Aſtra ſunt in Angelis, & Angeli ſunt in Aſtris: Angeli ſunt in DEO, & DEVS est in Angelis: Ita ut ſemper ſuum Superius poſſit eſſe absque Inferiori, ſed non è contra. Nam mundus viſi- bilis ſeu nulla corporalia conſiſterent, niſi adeſſent Aſtra: ſic, nulla adeſſent Aſtra, niſi Eſſentiæ Angelorum adeſſent, Angeli non extarent, niſi eſſet increatus Deus, à quo dependerent. Cognito DEO cognoſcuntur Angeli, ſunt enim perfecta & abſoluta DEI imago: cognitis Angelis, nota erunt Aſtra: cognitis Aſtris, nota erunt omnia creata, ſeu mundus viſibilis, cognito mundo viſibili tandem notus erit Homo microcoſmus Filius mundi: nam talis est Filius: qualis est Pater per omnia, ſicut ex Viſibilibus deprehendimus Inviſibilia. Omnia ab intra manant ad inferiora & externa. Nam à DEO dependent Angelicæ ſubſtantiæ, ab An- gelis dependent Aſtra, id est, Inviſibiles Virtutes Rerum, & ab Aſtris depen- dent viſibiles Formæ, hoc est, corpora. Sicuti igitur in DEO omnia ſunt divinè, & in Angelis Angelicè: Ita in Mundo ſunt omnia corporaliter ſeu mundaliter: Nam ut Lux lucet in Tenebris, ita Superius eſt in Inferiori: vice verſa, Quicꝗd eſt in mundo viſibili ſenſibiliter, h. e. in Elementis & Aſtris aſtraliter, i. e. ſpiri- tualiter: & quicquid eſt in Aſtris aſtraliter, hoc est in Angelis angelicè: quod in Angelis angelicè, hoc est in Deo divinè: Per Catena̅ ſeu reſtim auream cœlitus [ID00356] gilitati noſtræ demiſſam in Terram Mens ſeu Animæ noſtra intellectualis, ope Divina per Creaturarum ordinem, ab imis ad media, & per hæc extra mun- dum ad ipſum Rerum opificem aſcendit & aſſurgit, ad Vnum primum & ſum- mum, ad quod tanquam ad deſideratum Terminum omnes Creaturæ cona- tu ſuo atque gemitu, voluntario tendunt impetu. Tota mundi machina in- (Rom. 8. ſect. 21. 22.) DEO nil est niſi DEVS, & in Angelis est Angelus, & in Aſtris est A- ſtra: In ſemine Arboris latet tota Arbor cum Radice, trunco, ramis, foliis, fru- ctibus: Ex grano hordei procedit radix, culmus, ſpica, grana alia & paleæ. Hæc omnia ideo procedunt ex ſemine, quod latebant in eodem: Simili modo tota mundi machina in Angelo latet Angelicè, in DEO autem divinè. Semen est arbor complicita, Arbor est ſemen evolutum & explicatum: Vnitas est nu- merus complicatus, Numerus est unitas evoluta: Angelus est Aſtra compli- cata Aſtra ſunt Angelus evolutus. DEVS est, in quo ceu Archetypo mundus com- (Supremus naturæ Cre- ator, creavit in uno mo- mento ſine temporis oc- cupatione, antequam placeret fa- cere, mirabi- lem ipſorum ſeparatione̅ ſeu diviſio- nem.) plicatus est divino modo: Mundus est DEVS (ut ita dicam) evolutus. Ex- uperantiſſimus enim DEVS Lux omnem Lucem in ſe continens per Radium ſuæ majeſtatis, hoc est, per genitum Filium creat Lucem Angelicam, & impertit eis omnia, per Angelos fluit in quatuor Elementa inviſibilia ſeu Aſtra: Ex Ele- mentis ſeu Aſtris fluit in corporea, è quibus tandem fructus proveniunt in con- ſpectum noſtru̅. In microcoſmo etiam ſimiliter patet inferiora ſcilicet eſſe in ſuis ſuperioribus, ultima in penultimis, & rurſus priora his ſimiliter in prioribus, aliudque ſemper in alio, quouſ perveniatur ad ſummum. Nam ſenſus quin- que ſunt in Imaginatione, Imaginatio est in ratione, Ratio est in Mente, MENS est in DEO, DEVS in nullo niſi in ſeipſo: Eſt enim ſui ipſius ſedes, & habitaculum, quia est omnia, & est à ſe, & per ſet à quo ceu à largiſſimo & peren- (Habitaculu̅ Dei non eſt diſtinctum ab Eſſentia divina, ne fi- at defectus in Deo.) ni fonte Vnitatis omnia fluunt: Ideo etiam ſingula è ſummo bono manantia ad DEVM tanquam ad ſuam originem ſunt reducenda. Verùm cum hæc non ſunt hujus loci, & pauci tant as divitias & tàm inexhauſtos Theſauros ſuis Tu- guriis & anguſtis limitibus comprehendere poſſint, nec ulteriùs etiam in vul- gus ſpargi debeant, genium nunc quieto Harpoeratis ſilentio placabo: Diffi- culter etiam ab illis comprehenderentur, qui Cabaliſticos fontes ſine feudo non (Jac. 3. ſect. 15) deguſtaverunt, nec niſi umbratilem illam Animalem & mundanam cognove- runt ſapientiam, quæ apud Cœleſtem nil niſi mera ſtultitia eſt: Sed ut eò re- vertar, unde digreſſus eram, ſummopere è Republica medica eſt ut divinum hoc [ID00357] Signaturarum ſtudium (quod aliqui Botanici quidem innuunt, ſed aliis reli- (Ut enim Ho- mo è fructib. dignoſcitur: ita Herbæ etiam è fru- ctib. ſuæ ſi- gnaturæ. No̅ ſine cauſa ab Homero vo- catur medi- cus - - . Anatomia & Forma Her- barum con- cordanda Anatomiis & Formis Mor- borum: niſi enim Phyſi- ognomonia ac Chiroma̅- tia tàm mor- borum quam Remedioru̅ Anatomia Eſſata ac Eſ- ſentialis ſit à medico co- gnita, nil fru- ctuoſi in me- dendo præ- ſtabit. Signatura in Philoſophia & medicina ſummum Fundamen- tum. Rom. 1. ſect. 19. Sap. 23. ſect. 1 Sap. 15. Pſal. 19. Mart. 17. Jac. 12. Ideo Hermes dicit Deum per ſingula creata ubiq; ſplendere, & eam ob cauſam fabricaſſe omnia ut eum per fingula cerneremus. Nil enim reperitur in mundo quod Divinæ Virtutis ſcintilla careat. Chiromantia & Phiſiognomonia dant ſigna omnium futurorum membrorum. Hoc fundame̅tum ſignatum è Lumine Naturæ depromptum perſcientiam magicam addiſci- (tur.) querunt docendum & probandum) magis ac magis patefiat: Ideo non ſine gravi cauſa Medici Titulo indignum judicat illum Paracelſus, qui ex ſigno ſi- gnato, id est, Chiromantia & Phyſiognomonia Medicinam non faciat, cum propter admirandam majoris & minoris mundi Anatomiam Eſſatam ac Har- monicam, ſine ægrotantium vitæ diſcrimine, Antiquæ medicinæ cultores, illo carere, neutiquam poſſint nec debeant. Quilibet enim morbus (ſicut ſupra in Præfatione prioris libri retulimus) & medicina ejus, unius ſunt Phyſiogno- moniæ, Chiromantiæ & Anatomiæ. Et qui hujus fundamenti intellectu caret, hujusque Philoſophici & Medici Alphabeti cognitione deſtituitur, non potest eſſe probatus medicus. Naturæ enim Characteriſmi, & hæ ſignaturatæ Naturales, quæ ex Creatione non atramento, ſed ipſo DEI Digito in omni- bus ſunt exaratæ Creaturis (ſiquidem quælibet Creatura est Liber DEI) me- lior est pars Veræ Literaturæ, per quam omnes res occultæ leguntur & inve- ſtigantur, posthabitis quatuor qualitatibus, velut externis virium corticibus. Inviſibilia enim & Interna ſemper ſunt nobiliora, præſtantiora, & valen- tiora quàm Viſibilia Externa, quæ minus perfecta & ſuis internis viliora ſunt: Sic Domus res externa ædificatur ob Inhabitatorem: ſed incola nobilior est o- mnibus lignis, lapidibus & toto ædificio, cum ſit viva & Rationalis Creatura: ſine Phyſiognomonia et Chiromantia (quaru̅ miniſterio non ſolum totus Homo, cujus Interiora ſemper aliquo externo indicio deteguntur, ſed ſpecificæ & occultæ Rerum omnium Virtutes, imò omnia Naturæ ſecreta manifeſtantur) vix ullum Medicinæ habetur arcanum, quod experientiæ ſuſtineat examen: Creaturæ enim ſunt præceptores medici à Deo creati. Primus noſter 875 Protoplaſtes Adam, in ſtatu Innocentiæ ex Arte prædeſtina- ta, id eſt, ſignata rerum Naturalium abſolutam habuit cognitionem, ac cuilibet Rei nomen indidit proprium internam Naturam ſimul exprimentem: Deus enim omnium rerum vires ac Naturam hominem ipſum uno tantum ſpiritus Divini afflatu docuit. Sunt qui erunt, qui hæc noſtra imperfecta eſſe judicabunt, eos propter publicam Rei Medicæ ſtudioſorum utilitatem peramanter rogatos volo, ut his meliora, commodiori́ ordine poſteritati communicet. Quantum ingenio, ſtudio & induſtriâ: quantum labore & curâ, auantum denique judicio [ID00358] conſequi potui, præſtare conatus ſum. Benignus ideò ac candidus Lector, quia Bonæ voluntati non adfuit optata complendi poſſibilitas, hoc meum ſaltem in- cœptum (ſiquidem in magnis voluiſſe ſat est, nec ſemper licet quod libet) de ſi- gnaturis ſtudium boni conſulet, & hoc noſtro Tyrocinio fruetur, donec DEVS aliquem excitet, qui infinita Bonitate juvante huic laudatiſſimo & planè neceſſario ſtudio extremam imponat manum, Amen.

DE SIGNATVRIS PLAN- TARUM, HUMANA MEMBRA SIMILI- tudine Repræsentantium

CAPITIS.

1. Papaver cum corona repræſentat Caput & Cere- brum: ideò decoctum ejus in multis Capitis affectibus uti- liter exhibetur.2. Juglandes habent integram Capitis ſignaturam:Cortex exterior ſeu herbaceum involucrum, Pericranij, qua de cauſa Sal corticum ad vulnera Pericranij ſingulare eſt.Cortex interior durior, ſeu ligneum putamen, Cranij.Pellicula circumdans nucleum, Meningum & membra- narum cerebri.Nucleus ipſius Cerebri figuram habet: ideò etiam ad ce- rebrum conducit, & venena hebetat: nam nucleus tritus ſi cum Quinta Eſſentia vini humectatus vertici capitis im- ponatur, confortat cerebrum & caput potenter.3. Folliculus Floris Pæoniæ concluſus adhuc, habet ſi- gnaturam & analogiam quandam Capitis cum Suturis, i- tem Venulis cerebrum circumdantibus, Flores mox exclu- dendi aperiunt externam pelliculam Cranium repræſentan- tem, & hac viâ ſicuti etiam ſemen poſtea exiliendo fulminis inſtar Epilepſiam ſeu Syderatum morbum expellunt.4. Agaricum excreſcentia eſt Laricis arboris veluti fungus, & caput purgat.5. Scylla, quæ ad Epilepſiam commendatur.

CAPILLORUM.

1. Lanugo malorum Cydoniorum refert aliquo modo Capillos: ideò decoctum ejus in reſtituendis capillis à lue Ve- nerea defluxis, efficaciſſimum eſt.2. Muſcus oblongus arboribus adhæreſcens Pilorum in- ſtar: Ejus decoctum ſimiliter commendatur in caſu capillo- rum.3. Herba quædam in paluſtribus creſcit, Pilos oblongos formâ penitus referens, aquis innatat, & floſculo albo con- ſpicitur: Cujus decoctum etiam conducit (ut & priorum ab extra adhibitorum) in pilorum profluvio.4. Adiantum, Trichomanes & Politrychon Apuleij ſunt etiam Capillares plantę, quæ rigidiuſculis cincinnis, exi- libusque fibrillis Capillorum faciem exprimunt, & crines denſos, criſpos, & pulchriores reddunt.5. Thapsia folio fœniculaceo ſeu Capillaceo: Avicenna dicit illam parem non habere in operiendo capillis capite in Alopecia.

AURIUM.

1. Folia Asari habent ſignaturam: ideò ex floribus ejus Conſerva paratur, quæ comeſta auditum & memoriam plu- rimùm confortat.2. Notandum hîc Cochleas auriculis prælongis ſig- gnatas coqui in aqua & ſale & deſpumari, poſt exiccatio- nem macerantur in oleo ſuccini, & deinde deſtillatio inſti [ID00361] tuitur: promanans inde oleum mirificum eſt ad recuperan- dum auditum: Reptile eſtacutiſſimi ſenſus.

OCULORUM

1. Grana nigra Herbæ Paris ſeu Aconiti ſalutiferi, ha- bent Pupillæ ſignaturam: Oleum inde Chymicè prolectum vel expreſſum ad oculorum affectus efficaciſſimum eſt me- dicamentum, à nonnullis Anima oculorum vocatum.2. Flos Euphrasiæ habet Anatomiam omnium vitio- rum oculi: ideò oculis mirè conducit.3. Anthemis, Caltha, Hieracium (quâ herbâ accipiter oculis hebetudinem diſcutit) Argemone, Anemone, Scabio- sa, Flos Asteris Attici: Hæc omnia propter ſignaturam oculis conducunt.4. Potentillæ flos Pupillam in oculo repræſentat: Aqua ejus deſtillata eſt ſingularis.5. Lapis vulgò Beloculus, quia in albo orbiculo, circina- ta nigra pupilla conſpicitur, unde nomen adeptus, manibus geſtatus claritatem viſus conciliat.

NASI.

Mentastri aquatici folium Naſi formam refert: herba illa eſt quæ folia anguſta hirſuta habet, flore è puniceo albi- cante. Extractum ejus ſpecificum in amiſſione odoratus.

GINGIVARUM.

Sedum Minus muris adhærens habet Gingivarum ſigna- turam: ideò ſuccus ejus expreſſus in Scorbuto ſeu Stomacace plurimùm commendatur.

DENTIUM.

1. In Hyoscyamo receptaculum ſeu ſiliquæ ſeminis habent Dentis maxillaris figuram: ideò oleum ejus ſeu li- quor per ſe expreſſus, vel decoctum radicis cum herba Per- ſicaria in aceto, è lotione calida, dentium dolores efficacif- ſimè ſiſtit.2. Acinimali Punici Dentes repræſentant: ad gin- givarum vitia & dentium firmitatem valet decoctum.3. Pinei Nuclei Inciſorios optimè dentes mentiun- tur: ideò pini folia cum aceto decocta, dolores dentium mulcent.4. Dentaria Herba, cujus radix miro Naturæ artificio compactili ſquammarum ſerie conſpicitur.

GUTTURIS.

1. Pyrola, ideò in gargariſmis utimur:2. Uvularia. 3. Cervicaria.

JECORIS.

1. Hepatica, Lichen. 2. Fungus Betulinus & qvercinus, habent etiam pecu- liarem Jecinoris ſanguinis officinæ ſignaturam: quo nomi- ne puluis utriuſque ad miraculum uſq; ſanguinem è naribus ac vulneribus erumpentem inſperſione ſiſtit.3. Jecoraria parietibus fontium adhærens, quæ con- tra Hepatis affectus & ſcirrhos peculiariter valet.4. Pira habent quodammodo ſignaturam Jecoris: id eò ad Jecur etiam conducunt.

CORDIS.

1. Citrium ſui fructus effigie Cor repræſentat.2. Anthoræ radices duæ quaſi corcula oſtendunt.3. Alleluya in cauliculorum ſummo profert folia Cordis figurâ.4. Melissophyllon Cordis ſpecie fert folium.5. Cardiaca ſeu Molucca folia meliſſæ profert.6. Nardus, Myrobalanum, Mala Cydonia.Omnium eximiæ ſunt dotes ad Cor.

PULMONIS.

1. Pulmonaria tàm ſaxis quàm arboribus adhærens.2. Pulmonariæ quædam ſpecies Pulmonis maculas ſub- albicantes referunt: ideò omnium decoctum in varijs Pul- monum affectibus conducit.

MAMILLARUM.

Specula Pennarum Pavonis: habent enim Ma- millarum & uberum formam: ideò hauſta ſanant ubera mu- lierum malè affecta.

FELLIS.

Herbaceum Viride involucrum Juglandis, ſi ſuccus e- jus exprimitur viridis, aſſimilatur ſucco Fellis colore & ſa- pore, & conducit ad Fellis expurgationem.

LIENIS.

1. Scolopendrium verum, Asplenvm, Ceterach.2. Lingua Cervina & Vulgaris Phyllitis. 3. Lupinus ſua effigie Lienem demonſtrat: ideò ejus de coctum Lienoſis prodeſt.

VENTRICULI.

1. Flora Cyclaminis ſaltem: radicem enim membra Paralytica reddere tradunt.2. Zingiber. 3. Galanga, eſt externus Ventriculius, per quam inter- nus ſervatut.

UMBILICI.

Umbilicus Veneris ſeu Cotyledon concavum adfert folium rotundum, læve fœmineum, Umbilicum imitatum, craſſum, carnoſum & ſucculentum. Ad amatoria valere af- firmat Dioſcorides, quia Medici Umbilicum Luxuriæ ſedem dicunt.

INTESTINORUM.

1. Calamus Aromaticus. 2. Cassia Fistula.

VESICÆ.

1. Alkekengi, Halicacabum, Vesicaria veſiculas fe- rens humanis ſimiles, intus acinum incluſum gerit, cujus ce- leberrimus uſus ad calculos lotiumq́; ciendum.2. Vesicaria Repens, Staphylodendros.3. Colutea. 4. Solanum.

PUDENDI.

1. Aron præter piſtillum execti ferè genitalis effigie, [ID00365] integrum generationis inſtrumentum demonſtrat.Sunt qui putent Satyrion Erythroneum, ſeu Verum Para- celſi Satyrion, eſſe Aron, ſeu omnes Dracontij ſpecies, q̅ ha- bent ſignaturam totius Pudendi & poſt maturationem in gramine ſupra terram inſtar ſerpentis incurvatæ jacent.2. Fabæ habent etiam integram Pudendorum & Colis glandis Anatomiam: ideò à Pythagora damnatæ: Farina il- larum ad inflationem pudendorum commodè à proprietate ſimilitudinis adhiberi ſolet.3. Cichorii piſtillum erectum, Veretrum oſtentat, cujus decoctum intra & extra adhibitum ſingulare pro ma- leficiatis ex incantatione.4. Hieracii caulis concavus: decocti ejus cum aqua communi quotidianus hauſtus calidus, ſpecificum eſt in in- flammatione purulenta penis.5. In Cicere & maximè in Lupino Mentulæ forma ap- paret.6. Ut & eandem Pini Fructus repræſentant: ideò nu- clei ejus & Piſtachiorum eſus Veneris exercitiis conducunt.7. Glans ſummam Colis partem oſtendit, quam præpu- tium tegit.

TESTIUM ſeu GENITALIUM.

1. E Bulbaceo genere omnes Orchidum ſpecies à ſimili- tudine teſticulorum Veneris ſunt incentivæ, ſi cui deſit fa- cultas: alter alterius potu reſolvitur, Superior major & ple- nior ad ſtimulandos coitus, Inferior, mollior ac rugoſior ad [ID00366] inhibendos valet: Natura hominum generationi ſatagens hâc teſticulorum imagine ad vires Venereas, conceptum & prolem eos valere ſignificavit, ſiquidem etiam ſeminis odo- rem habent. Ideò Satyrii eſſentia in reſtituenda amiſſa viri- litate viris frigidis efficaciſſima eſt: ſiquidem hominum & animalium luxurioſorum teſtes ita affabrè mentiuntur, ut nemo ſit qui videat, qui ſe eos cognoſcere non fateatur.2. Tragorchis hircinus Teſticulus hircum olet, & ſpirillis aruncis caprillam barbam ementiens ad Venerem inflammat, omnium bulborum valentiſſimus, ut hircus a- nimalium luxurioſiſſimus.( Pſeudo Hermo dactylus Mat- thio i & Ita o- rum. ) 3. Satyrium Erythronium, id eſt rubrum, cortice ra- dicis gracili ruffo, intus albo: non ſecus atque Scincus libi- dinem excitat, etiamſi manu teneatur, & magis ſi bibatur è vino, teſte poſt Dioſcoridem Lobelio.4. Dracunculus major radice bulboſa donatus ro- tunda, inſtar Teſticuli, in vino ſumptus Venerem proritat.5. Porrum adeò ſcroto ſimile ut in proverbium abi e- rit: etiam Venerem excitat.6. Flores Cynoſorchi homines ad fœcunditatem & laſciviam invitant, Venerem conciliantes, irritantes, au- gentes, & ſopitam vellicantes.7. Boletus Cervinus Pudendorum habet ſignaturam: ideò non ſolum ab intra confortando conducit, verum et- iam ab extra, Inflaturis Teſticulorum utiliter imponitur.8. Phallus ab Adriano Junio peculiari ſcripto in hunc eundem uſum commendatus.9. Utriuſque ſexus genitalium ſignaturam habent Uva- rum Acini: Ideo Veteres non ſine cauſa dixerunt ſine Bac- cho frigere Venerem Zacha. 19. ſect. 17.

MATRICIS & UTERI.

1. Aristolochia rotunda vera fœminei uteri formam imitatur, & optimè puerperis opitulatur.2. Pisa. 3. Interior Cortex Betulæ Viridis habet ſignaturam Matricis cum venulis ſanguineis: ideò decoctum eius pur- gat matricem.4. Sabina habet ſignaturam Venarum matricis: ideò diſſolvit Tartarum in venis muliebribus.5. Malvm Granatvm ſeu Punicum glabrum eſt, & mem- branâ tegitur, Malicorium dicta, Sole hiat cortex aperitur- que leviſſimâ vel aëris injuria: ſic etiam infans maturationis tempore exitum è matrice parat.6. Cyclaminvs ſuo circinnato radicis bulbo, mulie- brem uterum affabre demonſtrat effigiatum: Theophraſtus ejus bulbum ad amatoria valere dixit.7. Leontopetalon cujus radix fœminæ pubem lanu- ginoſo mollique flocco pubeſcentem ſuo intuitu & ſimili- tudine affabrè demonſtrat. Tradit Dioſcorides appenſam ad amatoria valere.8. Macis Matricis ſignaturam etiam refert: Includit enim nucem myriſticam (fœtus in utero ſignaturam) Ma- cis, ut Matrix embryonem.

RENUM.

Portulaca habet ſuam ſignaturam ad Renes.

SECUNDINÆ.

Nymphæa hujus ſignaturam habet. Ideo etiam Secun- dinam expellit.