[266r] S[alutem] per Christum. Integerrime Domine Oporine amice colende. Variae sunt causae, cur hactenus Quintam Centuriama, uti speraveramus, mittere non potuerimus.1 " Prima fuit, mutatio loci et aedificatio tuguriolorum in hisce locis peregrinis. Nam Thyrigetae,b priusquam huc Musae proficiscerentur, laceras & fumosas tantum domos incoluerunt, ex quibus de ipsorum ingeniis facile est aestumare. Secunda fuit, quod hactenus plurima inciderunt negocia Ecelesiastica, quae animos nostros in diversae partes traxerunt, neque concesserunt nobis iustum ad historicas operas otium. Tertia fuit, quod tractatio rerum, quae indicunt in hoc saeculum amplissima et emendatio difficilima, et quidem multiples fuit.c Feras igitur nobiscum aequo animo, quod mutari non potuit. Nos enim tam cuperemus ex hoc vasto pelago,d quamprimum eluctari, quam quisquam mortalium, quia onus gravissimum sentimus, & pene succumbimus, praesertim in hoc tempore iniquitatis & asperitatis. Ut autem videres nos progredi in caepto opere, ac deinceps aspirante Deo, et vita comite labores continuaturos esse, ac simul intelligeres nos ex animo tibi favere, partem Quintae Centuriae, eamque non minimam ad te iam [266v] mittere voluimus. Sunt autem capita 10. Desunt vero 4. 6. 7. 14. 15. 16. capita, quae quidem magna ex parte tractatae sunt, tamque describi coeperunt, sed priora tria satis sunt prolixa, propter materiarum redundantiam, quae nullo modo amputari debuerunt. Mittemus autem quamprimum vole[nte] Deo poterimus, una cum illis, quae paucis quibusdam personalibus inserenda sunt.e Iam tu nobis signica, an velis ubi ea absolverimus proprio nuncio Basileam usque tuis sumptibus perferri, an vero tantum Augustam ad Heincelium ablegari, ut is porro ad te, qui quidem de re, si tibi ita videretur, ad ipsumf scribere posses. In sexta etiam Centuria coepta est scriptio,g ac si Deus aliquanto tranquilliora tempora est daturus, quod optamus, magis ferrebunt conatus.2

De supputatione facienda nobisque mittendo saepius rogavimus,3 saepius à te promissiones certas accepimus. Ideo petimus, ut tandem nostro desiderio, & expectationi satisfacias. Speramus te iam omnino missurum. Gravissimae enim causae sunt, cur id fieri necesse sit. Cunrado nostro des quaeso chirographo vt habeat potestatem petendi, si qui autores prodierunt, quos cupimus.4

Si quae a te aedita sunt, mittes nobis exemplaria bina. Postremo Franciscus noster studiosus vendet tibi quendam librum, quem ut propter publicam utilitatem promoveras, diligenter orat. Bene in Domino vale. 14 Martii 1561. T[uus] Johannes Wigandus Matthaeus Judexh