Adresse: [269.2v] Optimo et integerrimo Viro D[omino] Johanni Oporino typographo in inclyta Basilea, Domino & amico suo colendo

[269.1r] S[alutem]. Patri Domini nostri Jesu Christi, una cum filio & S[ancto] S[pirito] gratias agimus ex toto pectore, quod hactenus opus historicum clementer gubernavi, & nunc quoque adiuvit, ut finem sextam Centuriam imponeremus.a Obstitit autem ista nostrarum rerum turbatio, ut paulo tardius eam ad te mittamus. Potuisset enim Jenae absolvi, nisi Diabolus nos ita divexasset. Sed novit Deus, cur patiatur nos crucem degustare paululum, nec dubitamus, quin omnia sint nobis in bonum cooperatura.1 Rogamus autem amanter & obnixe, ut omnino eam mox praelis subiiecias, & certo ad Bartolomei nundinas adferas.2 Nam vix dimidiae Quintae respondebit quantitas.3 Nec offendet te crassicies scripti exemplaris, quia habuimus scribam, qui pleroque descripsit qui paucissima in unam paginam retulit, ut videbis ipse. Et plurimum refert ad promotionem negocii, ut videant ex reipsa omnes, nos serio laborare & progredi. Nam destituimurb necessariis sumptibus. Adiaphoristici nebulones omnium bonorum voluntates propemodum a nobis abalienarunt, ideo necesse est labores nostros proponi.4 Praeter ea cogitamus, si Dominus Deus benedixerit, Corpus Veteris Test[amen] tic d ad hyemem ad te mittere.5 Ideo cuperemus sextam nunc in Autumno prodire. Vide igitur ut expectationi nostrae, & omnium bonorum satisfacias. Ea enim ratione & nos excitabis, ut alacrius progressuri simus, quantum nimirum clementissimus Deus nos adiuvat.

Supputationem tuam nondum propter negocia inspeximus. Vnicum tamen monemus, nobis prorsus nihil esse negocii cum libris, quos Illyrico misisti. Ideo si quas cum ipso habes rationes, potes cum ipso etiam transigere. Ratione nostri, de ratione historiae nobis mittis libros, & nihil habet Illyricus hac in parte nobiscum commertii. Quare quae respectu historiae facienda est supputatio, tantum eam ad nos dirigas, non ad Illyricum, neque ulli mortalium quicquam des respectu inquam historiae, quod quidem in nostram supputationem venire debeat, nisi a nobis habueris literas expresse ea de re loquentes.e [269.1v] Haec significamus, ne quis praetextu historiae aliquid a te flagitet. Cum enim nos duo simus in scriptione occupati, missio librorum, quam a te accipimus, ad nos pertinet. Cur autem D[omini] Illyrici nomen in aeditiones adscribamus, alia ratio est, de qua nunc non necesse est dicere. Nostras autem schedas etiam conquiremus, & volente Deof communicabimus.

Praeterea libellum quendam Germanicum mittimus, continentem necessariam de nostris rebus excusationem, eum ut cures imprimi, vehementer oramus.g 6 Etiamsi autem forte gravibitur typographus nomen suum adiicere, tamen nostra feret nomina, et omnino rogamus ut ad Bartolomei certo tecum afferas. Potest autem impressi fieri in octavo litera legibili. Iterum autem atque iterum rogamus, ne eam operam nobis deneges, quia ad vindicandam gloriam Dei, & nostram famam, talis Apologia nobis est inprimis necessaria. Ita vicissim nos tibi magis obligabis &c. Quot autem exemplariah nobis mitti cupiamus, ad nundinas significabimus. Si existimas tibi non convenire, ut exemplaria proponas venalia, dimidiam partem ad nundinas nobis mittes, & alteram Illyrico, & significabis illi & nobis, quantum uterque pro impressione exemplarium mittere debeat, tantum ne negligas.

Mittit etiam Judex seorsim tibi libellos eum qui de typographja scriptus est,i in octavo sed litera maiuscula, & digna typographica tractatione, imprimi curabis.7 Non dubium est, quin haec materia cupide legetur a pluribus.

Postremo quod ad missionem Sextae attinet, non ignoras qualis sit conventio nostra, quam te in hac etiam observaturum, nihil dubitamus. Quantis enim sumptibus ista scribamus, ut taceamus de laboribus, & molestiis, dici non potest, & tu tanquam homo pius & doctus facile intelligis.j

Scribe quaeso, quod alias ex praelis tuis proxime sit expectandum, ut amicos excitemus. Si quid novi voles mittere,k in tua sit potestate. Bene Vale 25 Maij 1562. Magdeburgi.

Johannes Wigandus

l Matthaeus iudex

[269.2r] m Martinum nostrum tabellarium habere in praesentia non potuimus, quia abest peregre. Ideo alius conducendus fuit, cui quidem necesse fuit duos grossos pro miliari uno condicere.8 Sicuti autem fecisti prius, ita credimus te huic quoque pecuniam itineris soluturum esse. Facies igitur supputationem eique munerabis pro miliarum ut dixi 2 grossos. Et scribe nobis, quantum ei dederis. Iterum vale.