530321
Alexander Alesius an John Bale

Leipzig, 21. März 1553.

British Library London, Cotton Titus D X, Bl. 180r-v.

John Bales Kopialbuch, eigenhändige Abschrift.

Papier, Format 2°.

Transkription: Mc Cusker: Bale, 68f.

[180r] Reverendissimo in Christo Patri ac Domino D[omino] Joanni Baleo, Doctori theologo ac Dei beneficio Ossoriensi episcopo in Hybernia, suo domino et amico veteri cum observantia colendo et caetera. S[alutem] d[icit]. Reverende pater et domine: intellexi ex nobili viro Joanne Alesio populari tuo, qui ad vos ina Hiberna concessit, factum te episcopum in Hybernia, de qua re gaudeo, et congratulor fortunam, atque ecclesiae Christi in hesperiis, tam eruditum et pium episcopum.1 Nota enim est mihi virtus ac bonitas tua, et ego hanc multis in Germania declaravi, et vivae vocis energia: et ad absentes misso Catalogo virorum illustrium maioris Britanniae.2 Unde factum est, ut multi te mirifice amare caeperint: inter quos sunt Philippus Melanchthon, Pomeranus, Joachimus Camerarius, et alii. Sed tuam eruditionem atque diligentiam in cognoscenda vetustate et refutandis superstitionibus, quae cum primatu pontificis irrepserunt in ecclesiam, inprimis miratur Matthias Flacius Illyricus, quem ex scriptis arbitror tuae r[everendae] p[paternitatis] notum esse. Is quia constituit scribere integram historiam ecclesiae ab apostolis et refutare impia dogmata invecta in ecclesiam sub papatu,3 iudicat sibi opus esse sibi, tuae r[everendae] p[paternitatis] dilegenti opera in quorundam dogmatum explicatione, ac a me petivit, ut studium suum in coepto [180v] opere tibi commendarem. Peto igitur reverenter a reverenda p[aternitate] T[ua] ut non dedignetur iuvare eius ornat, quos iudico ecclesiae profuturos. Quid cum optare magis debent vere religionis assertoris, quam scire quae fuerit forma doctrinae ante papatum, et quid illi qui se opposuerunt Bonifacio, Augustino et aliis legatis Gregorii in Angliam ac Germaniam scripserint, de controversiis in ecclesia hoc nostro tempore dogmatibus.4 De his, si reverenda p[aternitas] t[ua] ex veterum monumentis nos docere dignabit, faciet rem, utilem ecclesiae, ac memoratu dignam posteritati. Ego vicissim desero tuae r[everendae] p[paternitati] mea studia et officia, ac pro gratiarum actione. Dicabo scriptum aliquod r[everendae] p[paternitati] t[uae] sicut nunc Cantuariensi, cuius exemplar tibi mitto, ut suum reverenda dominatio tua, de mea interpretatione iudicium faciat.5 Bene valeat r[everenda] p[paternitas] t[ua] Lipsiae, die equinoctii verni. T[uae] r[everendae] p[paternitati] deditus Alexander Alesius.


Kritischer Apparat

a Folgt gestrichen hyberna


Sachapparat

1 Bale war 1552 zum Bischof von Ossory in Irland (Sitz in Kilkenny) ernannt worden, musste aber schon im Sommer 1553 vor der Rekatholisierung durch Königin Mary auf abenteuerlichem Weg über die Niederlande nach Basel fliehen. Vgl. Jones: Parker, 35f. Bale veröffentlichte im Dezember 1553 eine Schrift über seine Ernennung zum Bischof und die bald darauf folgende Flucht: The vocacyon of Ioha[n] Bale to the bishiprick of Ossorie in Irela[n]de his persecucio[n]s in ye same, & finall delyueraunce, [Before the castell of S. Angell, at ye signe of S. Peter [i.e. by J. Lambrecht? for Hugh Singleton], [in Decembre, anno D. 1553], [gbv]. Johannes Alesius konnte nicht ermittelt werden. Ein Sir James Hales (gest. 1554) war "judge of the common pleas". Vgl. Stephen Gardiner: The communication betwene my Lord Chauncelor and iudge Hales […] Anno. M. D. Liii. Vi. of October, s. l. 1553, [gbv].

2 Alesius verweist auf die frühen Fassungen von Bales Katalog christlicher britischer Schriftsteller, die in seinem ersten deutschen Exil 1548 und 1549 erschienen waren: Illustrium Maioris Britanniae scriptorum: hoc est, Angliae, Cambriae, ac Scotiæ summariu[m], in quasdam centurias diuisum, cum diuersitate doctrinaru[m] atq[ue] annoru[m] recta supputatione per omnes ætates a Iapheto sanctissimi Noah filio, ad annum domini. M. D. XLVIII. Autore Ioanne Balaeo Sudouolca, VVesaliae: Theodoricus Plateanus, 1549, [gbv]. Flacius wird Bale bei der Umarbeitung ebenso helfen, wie Bale zum "Catalogus testium veritatis" beitrug. Vgl. 540701.

3 Diese Angaben können das Programm der Zenturien als auch die Sammlungen für den "Catalogus testium veritatis" in den Blick nehmen.

4 Vermutlich bezieht sich Alesius auf Papst Gregor II., der Bonifatius 719 mit der Germanenmission beauftragte. Sein Nachfolger Gregor III. (731-741) ernannte Bonifatius 732 zum Erzbischof und 738 zum offiziellen Legaten für Germanien.

5 Vermutlich seine Sammlung von Disputationen über den Römerbrief. Ihnen ist der auf den 1. Januar 1553 datierte Widmungsbrief Melanchthons an Thomas Cramner, den Erzbischof von Canterbury, vorgeschaltet: Omnes disputationes D. Alexandri Alesii de tota epistola ad Romanos diversis temporibus propositae ab ipso,[Lipsia]: [Hantzsch], 1553.[opac]

XML: http://diglib.hab.de/edoc/ed000086/London/BL/530321_Alesius_an_Bale.xml
XSLT: http://diglib.hab.de/edoc/ed000086/tei-transcript.xsl