Adresse: [2v] Illustrissimo Principi ac Domino D. Johanni Friderico Secundo, Duci Saxoniae, Landgravio Thuringiae & Marchioni Misniae etc. Domino suo clementissimo.

[1r] Gratiam et pacem per Christum.

Illustrissime princeps, Domine Clementissime, non dubitamus Celsitudinem tuam in recenti habere memoria, quod ante aliquot septimanas ei miserimus autographon literarum Episcopi Cantaurensis, ex Anglia ad nos sciptarum, cum hac petitione, ut tua Celsitudo, quoniam nobis spes fit, Reginam Angliae aliquot libros utiles ac necessarios ad historiam Ecclesiasticam, & quorum copia in Germania haberi non potest, liberaliter nobis communicaturam usuique daturam esse, dignetur ad Reginam eo nomine scribere, ac fide iubere, nos eos libros optima fide reddituros esse.1 Instar autem nunc anni tempus, quo cuperemus proprium tabellarium in Angliam ablegare, ad eos libros adferendos, vel certe ad curandum, ut per fideles mercatores Antverpianos, quorum nobis quidam noti sunt, ad nos quamprimum perferantur. Denuo itaque tuam Celsitudinem oramus, ut id officii non tam nobis, quam Ecclesiae Christi, in cuius usum historia contexi[1v]tur, benignè praester, Nobis etiam autographon Episcopi Cantuarensis remittat, ut & nos ad ipsum eò rectius literas nostras dirigere queamus. Maximi laboris res est historiam Ecclesiae colligere praesertim cum passim Diabolus etiam cum libris vetustis immane bellum gerat, & optimos quosque ex Bibliothecis abripiat, & vel aeternis occultationibus desinet, vel etiam vulcano tradat, ut uno impetu ex aspectu hominum deleantur.2

Etsi autem maxima strages librorum in Anglia quoque facta est, propter mutationes crebras regnorum, tamen quidam veluti in praelio evaserunt, imo tanquam ex incendio erepti sunt, & inter privatos quorundam parietes latibula quaesierunt. Cum igitur Regina iuxta Indicem, quem ei miseramus, eas reliquias passim conquierit, speramus eas nobis magno usui esse posse.3 Nos quidem, ubi res ad nostrum institutum necessarius, veluti succum ex flore apes citra eius lasionem excerpentes, colligerimus, integros & illaesos libros summa cum gratiarum actione [2r] restituemus.4

Postremo de nostra fide existimamus tuam Celsitudinem nihil dubitare, sed tamen non inviti nostras facultatulas, siquidem necessarium videbitur, pro restitutione librorum, acceptorum a Regina Angliae & ad manus nostras allatorum, oppignorare parati sumus, & libros ipsos accipiemus ac restituemus ea ipsa ratione, qua tuae Celsitudini videbitur.5 DEUS tuam Celsitudinem ad niminis sui gloriam, veritatis coelestis confessionem ac propagationem, contra tantam Religionis Christiane passim inclinationem, ruinam & interitum, diu incolumem conservet & contra omnes Diaboli & impiorum assultus tueatur, per Dominum nostrum JESUM CHRISTUM Amen. Jenae 14 Januarii Anno domini 1561

V[estrae] C[elsitudini] addictissimi Johannes Wigandus Matthaeus Judex