Adresse: [9737i.195r] Domino Magistro Flaccio Illyrico amico. Francofordiae apud Oporinum.

[9737i.194r] τῷ ϕίλῳ 20. Martii anno 55

Salve in Domino plurimum.a Accepib eodem fere tempore plurimas a te scriptas; nam dum in profectionibus hincinde fui, domum reversus quasc custodierant amici reddiderunt. Nollem in posterum, te per Bohemicum aut alios, quam perd G[allum] ad me tuas transmittere, nulla inscriptione, quam ϕίλός facta.1 e Et quamquam superioribus meis, 28. Julii,2 23. Augusti,3 1. Novembris4 et 1. Januarii5 de iisdem ipsis rebus ad te perscripsi magna ex parte, de quibus cupiebas certior fieri, repetam tamene et respondebo ordine ad tuas litteras, quod te quoque facere velim. Primum itaque ad tuas 14. Calendas Septembris scriptas, hoc est 19. Augusti,6 in quibus extractum habebas ex litteris Metelli7, lubens vidi et idem sentio, quod prius studiosum aliquem doctum, Romae commorantem et historici vestri instituti praemonitum facilius excerpere posse vobis profutura, quam si integra describantur sine iudicio, quiaf immensi laboris esset et multorum annorum.8 Vos eiuscemodi ingeniis magis abundatis, quam nos. Quod Metellus monet de Tylio,9 idem ego quoque sentio, conveniendumg adhortandumque esse, et si fieri queat, studiosum quendam ipsi adiungendum, qui litteris commendaticiis suffultus esset. Nam si alicuius eruditionis germanus adolescens ad ipsum mitteretur, virtutibus humanioribus imbutus et qui si necesse esset, Tilium sequeretur redderetque se familiarem, non dubito, quin Tilius quidvis communicaret. Scripsi ad Cornelium et Cassandrum et hortatus sum;10 sed multa, scio, obstant, quo minus id ipsis sit commodum. De ipsorum voluntate fies certiorh, si ad eos scribas quoque. Ex te scire cupio, num Metellus ad Almannum miserit volumen decretalium Innocentii III. opera cardinalis Cervini impressum.11 Nicolai pontificis epistulas quidammihi comparavit, sed nondum allatae sunt.12

2. Ad illas de dato 5. Septembris:13 quod petebas, accepisti a G[allo] .

3. Ad 8. Septembris14 datas nihil habeo. Quod hieme non veneris, fecisti prudenter. Aechtium et Lythodium vicissim saluta amanter.15

4. 6. Octobris16 quod scribis de bibliothecis, quae tibi non pateant, si eo facturus sum iter, ero eius rei memor. Nicolai de Clemangis epistulas17 habeo in meis manibus; scripsi Oporino,18 me missurum, si excudere velit.19 Historiai Dugonis est apud P[ataviensem] , ut ex alio intellexi.20 Porrigitur ad Constantini usque tempora; secutus est enim Eusebium. Captabo omnem occasionem conveniendi P[ataviensem] et extorquendi copiam libri. Quod de Huperto Langueto scribis, ego quoque idoneum iudico ac de meo aliquid contribuerem.21 Si habeas, qui ad Tilium proficiscatur, ego litteras sollicitabo hisce comitiis a Wirtembergensi, nam in studiorum & mei gratiam non denegabit, si tum mature à te admovear. Apud Juliacensem per Lithodium vel Echtium cura. [9737i.194v] 22 Hervagium23 concilia graeca excusurum confido, licet tardius, nam per Oporinum hortatus sum, ut et graecum textum latino coniungat;24 acquiescet, ut intelligo, nostro consilio. Quid ϕουγ.25 facturi sint, dubito; si quae habeant, perlustrabo, dum hic sum. In Moschovia j curavi indagari, num quid lateat, sed nihil intelligo. Calendarium ipsorum latine versum quidam26 ad me misit, invenies apud me. Initiumk anni faciunt a 1. Septembri, et plurimorum sanctorum graecorum nomina inseruntur nobis incognita. Alium librum curo transferri, quem tibi post etiam communicabo. In Corsicam per ambasciatorem Venetum curavi scribere, num quid de diversitate religionis ac rituum conquiri posset.27

5. Adl 7. Octobris28 exaratas: ais te longe uberiorem indicem paraturum; fac ad me, si quid augmenti accesserit.

6. Prolixe ad me 23. Octobris29 respondes per capita ad aliquot mearum litterarum. Cum Balaeo30 ipse agere poteris; m magnam habet memoriam rerum praeteritarum et in commemoratione annorum felicissimus. Dicebat mihi nuper, se ad me scripsisse et tibi et Alesio31 misisse; perquiras, rogo, de litteris, ne interceptae mihi fraudi sint. Cum Cassandro et Cornelio egi ut scripsisti, sin ipse expisceris, quid ipsorum ferant rationes. Quid ad duos codices petitos Palatinus responderit,32 significa; habet concionatorem Michaelem;33 is tibi praemuniendus, si quid illo loco effectum velis. Arnoldum Arlenium34 cura interpellari. Acta Francfortensis concilii non talia, qualia existimas esse;35 Cassander si conveniatis tibi lubens communicabit.

n Hincmarum necesse est te quamprimum remittere, et prohibueram G[allo] , ne a se dimitteret.o 36 Nescis enim, quam importunus, furiosus et iniuriosus sit ille, a quo habui, ut etiam episcopum curarit ea de re me interpellare; quare remitte ocius et, quae ipse non descripsisti, notabis, ut hic curem describi. Mitto aliud testimonium ex aliop volumine Hincmari; quae praeterea aq G[allo] habes,37 iis utere vel, si non utaris, remitte.38 r Oporinus de Guilielmo de S. Amore scribit, se editurum quaedam,39 vellem et reliqua adderet, ad eam rem liber quoque meus erit adiumento.40 Cum typographis omnino agendum erit, et quidem cum variis, ut edant hic Bredewardinum,41 alter alia, quae ex Bohemia habuisti, et sic consequenter. De iis quae Lazius42 pollicetur, ego nihil spero, quia ipsi in hoc genere parum fido.

7. Quod 1. Decembris scribis,43 synodum graecum, item scriptum Caroli et testimonia Hincmari addi posse, age cum typographo; Cassander communicabit Francfortensis synodi acta.

8. In iis, quae datae sunt 15. Decembris,44 repetis fere eadem, quae prius postulabas. Quod vero antiquiora scripta cupis, ad te mitti, ta(men) non [9737i.195r] reperio. Si alia desint, ieiunum etiam aliquid potius exhibendum, quam ut reliquum cursum interrumpas; utere scriptoribus ecclesiasticis, historia ecclesiastica Eusebii et aliorum; aliquando locupletandi historicum hoc opus et tempus et materia dabitur. Fac sine intermissione pergatur, si quid superveniat, addi commode poterit; non unum in locum eodemque tempore haec congeri poterunt.s Quae ego habeo, communicabo, cum ad me veneris; non ad manus sunt. Diem certum condicere non possum; finitis comitiis spero me eo venturum, ubi G[allus] est. Si et tu eo posses venire, esset consultissimum; quando autem dissolvatur hic conventus, non possum prospicere, forte circa pentecostes festum. Quodsi Francofurti hisce nundinis sis et ad G[allum] venire cupias, propter itineris onust partim iam exantlatum dispice ibi cum eo et quae placebunt, ea annota et huc indicem ad me adferas, si modo huc venireu velis, quod ego certev extra periculum iudico fore, si taciturnus sis et cautus; in idem hospitium te ad me divertere nolim, sed ad Hainzelium45 forte, ubi convenire Nicodemitae possent; tum quae hic habeo, communicarem quoque. Tu quid institutum iter et res tuae ferant, dispice et maturius me reddas per Oporinum, si ϕραγκοϕόρδι sis, certiorem.

De cautione46 ϕίλος est contentus, quia illos habet pro bonis ac fidedignis viris, nihilque desiderat aut flagitatw, nisi inter utendum diligentem curam et in restituendis fidem atque sollicitam coacervationem, habet gravissimas causas, cur id requiratx Quare tale chyrographum adferas tecum necesse est,y quale hisce vides adiunctum.

9. Decima Januarii47 petis, ut agam cum Cornelio et Cassandro, veniant ϕραγκοϕόρδ. quod feci. De Aventini scriptis nihilz potui corradere, et quia apud nonnullos esse tibi constat, potes cum illis agere; quid Lucas Rem civis Norbergensis habuerit, tu forte nosti.48

10. 20. Januarii scribis de Cyrillo et Methodio ero memor eius rei, ubi in vicina loca venero.49

Datum 20. Martii anno 1555.