550701
Matthias Flacius an Caspar Nidbruck

Magdeburg, 1. Juli 1555.

ÖNB Wien, Cod. Vind. 9737i, Bl. 304r-305v.

Ausfertigung von Marcus Wagners Hand.

Papier, Format 2°.

Transkriptionen: Bibl: Briefwechsel, 20 (1899), 94f., Nr. 32.

[9737i.304r] S[alve]. Noster Humpertus proculdubio dudum istuc pervenit et forte iam etiam longius abs te ablegatus est.1 Dedimus ei hic taleros 20 et Norimbergae quidam noster patronus, cui eum commendaveramus, dedit ipsi Rhenanos 6, ut quidem nobis ab eo scribitur, quem rogaveramus, ut eum in notitiam bonorum perduceret eique litteras ad homines idoneos curaret. Credo fideliter acturum, uti bonum virum decet, ut et conquirat sedulo et quae invenerit, nobis communicet. Tu sedulo monebis et curabis, ut nobis crebro scribat ac quae invenerit, mittat. Hic sane sedulo, quantum omnino tempus ac valetudo fert, laboramus speramusque, nos hoc circiter anno primum tomum perfecturos esse et praeterea meum catalogum, qui valde augetur.2 Insero enim multa ex autoribus iisque raribus digna scitu, ut si propter me aliqui ab eo abhorrerent, tamen propter tarn multa digna lectu sint eum librum expetituri. Quare vix credis, quantopere desiderem et quam avide expectem tua; scio enim multa me inde etc. Non parco, quod deus novit, nec valetudine nec sumptibus, quominus quam plurimum in hoc genere fiat; quare et ϕ[ίλος] aliosque omnes bonos vicissim decet, nobis quam plurimum adiumento esse.

[9737i.304v] Hincmarum remitto inscriptum Heintzelio.3 Accepi eum sine tabellis, remitto vero eum a in terniones resolutum, quod id fieri propter descriptionem, ad quam plures adhibiti sunt, plane fuit necesse. Cuperem nobis quam primum Anastasii bibliothecarii vitam pontificum et ecclasiasticam historicam4 alicunde comparari; citatur a multis, et mirum est, ni sit impressus, tametsi Gesnerus nullam eius rei faciat mentionem.5 Vidi in valde vetusto exemplari, b nomen Oulrici ita scriptum, ut sine ulla ambiguitate ab initio esset diphtongus graeca ou, sicut solent Germani suas diphtongos scribere superpositis aliis litteris super alias; quare non dubito, et in ϕ[ίλι] exemplari Ullricum, non Dedelricum legendum; maxima enim picturae similitudo ac vicinitas erat.6 Atque de hisce hactenus. Expectamus ϕίλι et Humperti litteras, imo et thesaurum avidius, quam ulli amatores sponsi. Iam vero tibi paucis quidem verbis, sed toto pectore ac animo hosce commendo. Premuntur ab hominibus impurissimis durissime, ut merito etiam hostes eorum commiserescere possit. Debetur eis profecto etiam non parum ab omnibus piis; si enim pro omnibus fratribus animas ponere parati esse debemus, quanto magis pro iis, qui ante pro nobis posuerunt. Non est quod vereris; viri sunt boni et quibus credere possis. Alter est nostric G[alli] sororius. Non potui eis deesse, cum me [9737i.305r] orarent, ut quoniam istic recens fuissem, darem eis litteras, si forte ullum idoneum hominem haberem, quare amabo adiuva quantumque et ubicunque potes consilio, commendatione et autoritate tua. Deus abstergat aliquando lacrimas ab omnium oculis, Amen. 1. Juli 1555, Magdeburgae.7

d T[uus] P[etrus] Oppius.


Kritischer Apparat

a Folgt gestrichen planè

b Folgt gestrichen scriptum

c mihi ersetzt durch Ergänzung über der Zeile nostri

d Handwechsel zu Matthias Flacius


Sachapparat

1 Flacius hatte Languet am 24. Februar auf der Fürstenhochzeit in Wismar getroffen, vgl. 550404. Dort bekundete er bereits ein Erstaunen darüber, dass Languet ihm nicht, wie versprochen, folgte; hier nun schreibt er – schon unmutiger – er wisse gar nicht, wo der sich aufhalte.

2 Der hier angekündigte erste Band der Zenturien ließ noch länger auf sich warten und wurde erst 1559 gedruckt, wobei einige Kapitel bereits Anfang 1557 kursierten. Vgl. 570218A. Dagegen erschien der Catalogus testium veritatis [opac] bereits im nächsten Jahr 1556.

3 Nidbruck hatte die Hinkmarhandschrift mehrfach zurückgefordert, vgl. 550320.

4

5 Der “Liber Pontificalis” baute auf den dürren Papstlisten des "Catalogus Liberianus" des 4. Jahrhunderts und des "Catalogus Felicianus" des 6. Jahrhunderts auf. Zu einer umfassenderen Papstgeschichte wurde es durch Anastasius bibliothecarius ausgeweitet, der eine “Chronographia tripartita” verfasste, die auf den Arbeiten Georgius Synkellos, Theophanes und Nikephoros aufbaute. Anastasius galt einigen Autoren des 16. Jahrhunderts als alleiniger Autor des "Liber pontificalis", tatsächlich hatte er den ersten Teil überarbeitet und die Teile niedergeschrieben, die seine Zeit betrafen. Vgl. Neil: Seventh-Century Popes, passim; LMA 5, 1946f.; Potthast: Repertorium 2, 221f. Auch Flacius sieht in ihm einen der Autoren. Keine Nachricht zu der Thematik fand Flacius in Conrad Gesners Bibliotheca universalis, [opac].

6 Höchstwahrscheinlich bezieht sich Flacius hier auf die von ihm vermutlich zu dieser Zeit im Magdeburger Kollegiatstift St. Marien gefundene altdeutsche Handschrift der Evangelienharmonie Otfrids von Weissenburg. Vgl. Kössinger: Evangelienbuch, 49.

7 Flacius verbesserte zu „Mechelburgae“, um den Ort zu pseudonymisieren. Bibl vermutete hier fälschlich Nidbrucks Hand.

XML: http://diglib.hab.de/edoc/ed000086/Wien/OeNB/550701_Flacius_an_Nidbruck.xml
XSLT: http://diglib.hab.de/edoc/ed000086/tei-transcript.xsl