49. Sz 39 1622
.1 Hoc etiam adversae
.2 Bartschi, (namque tui ...)

... Michaelis Bartschii et Helenae Burchardiae, secundum
sponsae, inauguratio connubialis. XVII. Januar. Ao M DC
XXIII. Svidnicii Silesior. Typis Joan. Venatoris ...

4°: A–E2 Exemplar: Breslau 4 V 34/21.

Obige Gedichte stehen auf Bl. D1b–D3a, beide wurden in
Silvae wiederholt. Weiter gratulieren mit Gedichten: Simon
Grunaeus
; Abraham Frisius, Pastor zu Lauban; Nicolaus Henel,
jetzt Procancellarius; Caspar Cunradus; Johannes Conradus;
Guilielmus Cothurnus; Thomas Schramus; ein Neffe des Bräuti-
gams, Frid. Bartschius aus Lauban und andere. Die Braut war die
Witwe des Simon Bestlich.


Michael Bartsch, 1592 – 30. Juni 1642, gehörte mit Kirchner
und Nüßler zum engeren Freundeskreis des Dichters. Er war aus
Schweidnitz gebürtig, wo er anfangs das Amt eines Ratsschöppen-
schreibers, darauf das des Manngerichtsassessors bekleidete; als
Protestant wurde er 1637 aus dem Stadtrat entfernt. Bartsch war
Rat des Herzogs von Liegnitz, führte den Titel eines kaiserlich
gekrönten Dichters und korrespondierte mit Matthias Bernegger
in Straßburg. Zu Cunrads Theatrum symbolicum trug er 1618 bei;
mehrere seiner Gelegenheitsgedichte sind bekannt, so das zur
Hochzeit Schubart-Preller (siehe Nr. 11), eins auf den Tod von
N. Henels Frau, geb. Anna Partisch, die 1641 starb, und weitere.

Auf diese Hochzeit schrieb Caspar Kirchner seine ›Frauenlob‹
betitelte Gruppe von Gedichten, die im Anhang von Sammlung A
stehen. Zur Geburt eines Sohnes verfaßte Opitz 1624 ein Gedicht
(verschollen, Nr. 58 C). Einen Empfehlungsbrief Bartschs stellte
Opitz seinem Lobgesang über den freudenreichen Geburtstag ... Jesu
Christi,
Nr. 55, voran und in dem Widmungsschreiben seiner
Klagelieder Jeremia (Nr. 73) an Herzog Georg Rudolf erwähnt der
Dichter Bartsch als einen seiner Förderer.

Die Entstehungszeit unserer beiden Gedichte ist in den Nach-
schriften genau festgelegt. Opitz bereitete sich am 7. Mai auf die
Reise nach Siebenbürgen vor, das Begleitschreiben erhielt er am
14., und am 31. befand er sich schon in Kassa. Krause bespricht
.2 auf S. 115–18 und übersetzt es teilweise. Wie alle Reisegedichte
sei es echt im Ton und ehrlich in der Gesinnung. Das Horazische
Motiv vom Wege des Todes werde spielerisch in Beziehung ge-
bracht zu Bartschs Hochzeit und Opitz’ Reise nach Dazien; das
spielerische Element trete hervor und der Schluß sei gelungen
pointiert.

[.1]
Ad Cl. V. Dn. | Michaelem Bartschium, |
amicum fraterna fide sibi | iunctum.

HOc etiam adversae par est asscribere sorti,
Bartschi, pars animi delitiaeque mei,
Quod fere tum charis semper divellor amicis,
Quando illud Veneris dulce minantur opus.

5 Nonne, hoc cum noster quondam Kirchnerus agebat,
Ibam ad nunc moesti littora foeta Nicri?
Iam quoque post visas tot terrarum undique gentes,
Molle tibi dulcis iungit amica latus.
At nos extremum procul hinc migramus ad Istrum,
10 Visuri an Musas Dacia fortis amet.
Durum equidem; sed spe mentem solabimur una:
Dein quoque nos fato posse priore frui.
Quippe domum nobis elapsa aestate reversis,
Iam Kirchnerus erat vir simul atque pater.
15 Aequet et hic, alias ambos qui aequavit, amici,
Et nunquam sterilem lasset uterque thorum.
Sic me, si flores, si gaudia verna negantur,
Horrea post saltem plena videre sat est.

MART. OPITIUS
iter Pannonicum moliens raptim
scripsit Bolesl. Sil. Non.
Maii A. M D xxii.

a b

[.2]
Ad Michaelem Bartschium.
Cassoviae perscriptum.

BArtschi, (namque tui modo recordor,
Aestus cui libet explicare nostros)
Quid charam, superos rogo per omnes,
Me relinquere patriam coegit,
5 Cum nuper quasi conscius malorum
Aut prorsus capitis reus, citato
Usque ad Dacica tanderem arva cursu?
Quamvis Musa meos venusta sensus
Nasonis rapiat, tamen profecto
c d
15 Nil dignum exilio illius patravi,
Si recte memini. Nec atra egestas
Huc me curtaque compulit supellex,
Dis sit gratia. Quin et heic amicos
Et multos et amabiles habebam,
15 Queiscum futile tempus otioso
Cantando simul et simul bibendo
Passim, quodque caput rei est, amando,
Prorsus fallere suaviter licebat.
Nos patrem tamen et patris penates
20 Kirchnerumque meum tuumque et illum,
Cui nux iuncta viae suave nobis
Cognomen dedit, et piam puellam
Plane sprevimus, ut solent, novarum
Quos ardet facilis cupido rerum.
25 Sed nunc alea prima iacta ferme est
Victa Pannonia; secunda restat
Mox calcanda via, haud quidem illa lethi,
Quae communis erit mihi tibique,
Multis asperior tamen vepretis:
30 Illa, quae tibi devoranda bellae
In complexibus est brevi maritae.
Quamvis tanta meam in dies frequentat
Pars plebis, tua trita non nisi uni est.
I, coeptos locos capesse; cumque
35 Te fortasse sinum per hospitalem,
Frater, vela vehent secunda, noster,
Dic, quam mallet Opitius negatam
Hanc tentare sibi viam nec udam
Multum spernere humum ferente penna,
40 Qui nunc Danubium colens ferocem
Scit quid liquerit heic, boni quid illic
Posthac inveniet malique nescit.

MART. OPITIUS.
Lusi Cassoviae, Pridie Cal.
Jun. A. M. DC. XXII.

e f g

Fußnotenapparat

a Silvae 101 Überschrift: AD
MICH. BARTSCHIUM.
b fehlt
c Silvae 70
d relinquere] Aus rellinquere XS
e Et quod forte caput
f nux iuncta viae: Freund
Nüßler
g fehlt
XML: http://diglib.hab.de/edoc/ed000257/Band_II/Band_II_1/II_1_49.xml
XSLT: http://diglib.hab.de/edoc/ed000257/skripte/tei-transcript.xsl