FOrte sub egelidis quercus prostratus Iolas
Frondibus, irriguis Viadrus qua labitur undis,
Et rauco pulsat montis concussa susurro
Oppositi latera, ac cedentia dorsa fatigat;
5 Illic hos tenui ludebat arundine cantus:
Hic tibi, Daphni, pater mitissime, pauper Iolas,
Silvestres calamos quercus de robore pendit.
Da veniam, si plura nequit. His Tityrus olim
Demulsit rigidas dilectae Amaryllidis aures.
10 Haec mihi pastorum liquit solatia noster
Tityrus. O quoties dulcis Galatea canenti
Favit, et obliquis arrisit Alexis ocellis!
Saepe illum tenerae charis cum matribus agnae,
Saepe etiam sanctae stupuerunt numina silvae.
15 Haec abiens mihi dona dedit, hoc pignus amoris,
Dixit: »Habe. Ecce Siracosii tibi munera vatis,
Munera parva quidem, sed non incognita nymphis
Naiasin, Panique tibi; te sacra Lycaei
Culmina non tenuere, et tanti Maenalus ipse
20 Vix fuit, ac suavis Siculi pastoris avena.«
Tu quoque, nostra licet curis sint cantica, Daphni,
Inferiora tuis, tenues ne despice cannas,
Et non excultae modulamina rustica Musae.
Nec te poeniteat, pecoris quia pauperis haeres
25 Incedo, sub tecta meas intrasse capellas.
Crescet ager mecum, crescent armenta gregesque,
Quantum vere novo florem flos trudit, et arbos
a b c d e f
E tenui radice venit, ex arbore silva,
Silva olim seris factura nepotibus umbram.
30 Non indigna cano, nec degener incola campi
Pastorum vereor cantus, et nuper Hyella
Nympharum flos atque decus prolixa favoris
Argumenta dedit: Pan has laudavit avenas,
Et Satyri, Faunique, et monticolae Sylvani.
35 Sunt Musis, sunt et Phoebo mea carmina curae,
Hic mentem intrepidam de sordibus eximit aevi,
Et me simplicibus curis beat: unica virtus,
Daphni, tua has me sponte mea deduxit in oras.
Iam sex ferme pater Titan per signa cucurrit,
40 Cum mihi fausta tuos persuasit ab ilice cornix
Aspirare lares, et idem quoque charus Amyntas
Pierisin, multum sperato in cortice scripsit.
Nec mens laeva fuit. Satis o satis omnia votis
Respondere meis; iuverunt sidera sortem.
45 Non alibi licuit numen praesentius ullum
Cernere: tu nostrae concedis dulcia Musae
Otia, et agrestes cantus et rustica verba;
Aspicis his oculis, patriae quis commoda nostrae
Collustrare soles, rebusque occurrere fessis.
50 Tu quando tenerae fastus recitamus Hyellae,
Crudelesque oculos, et durae spicula formae,
Oblitum revocas ignem, et suspiria docta,
O inter lacrymas suspiria exhalata,
Aphrosynaeque dolos, Sophiaeque adamantina corda:
55 Quae te sub coeli tulerunt vaga sidera, mollis
Ante genas certa lanugine vestiit aetas.
Fortunate virum, longe indulgentia Famae
Concessit se tota tibi, tua praetulit annis
Gloria primaevis meritae virtutis honorem.
60 Non modo vicinos saltus, vicinaque circum
Litora, Daphni, tuos laudavit cunctus amores
g h i
Pastor: et Arcadiae cecinit gens omnis in arvis
Ingenii monimenta tui, te Tibridis undae,
Te Rhodanus stupuit; te pulchra Garumna Tagusque
65 Plausibus excepit laetis. Nordvvicides agnae
Exiliere tibi: Benaci fluminis exul
Infelix, soboles magnorum invicta deorum,
Omnia rura, tuos retulerunt omnia cantus.
Iam quoque, solicitae post mille negotia vitae,
70 Si libet ad lucos et amoena vireta reverti,
Te veniente nemus gaudet, audisne canoro
Ceu volucrum ingeminat gens candida gutture carmen?
Non tot inaurata lusit testudine voces
Ingenioso Orpheus Thrax pollice, non tot Iopae
75 Criniti musaea chelys, non tibia diae
Euterpes, quot sola modos Philomela sequaces
Coelesti ore facit; tibi laude oppleta loquuntur
Avia voce notha: Daphni, o Daphni, omnia clamant,
Omnia clamabunt, raucis dum rura cicadis,
80 Dum suavi volucrum resonabunt litora cantu.
Ipse ego, si te forte movent mea munera, purum
Quotquot erunt anni mactabo altaribus agnum,
Et lauri foliis, hederaque altaria cingam:
Ac cum iam superae fueris pars nobilis aulae,
85 Atque aliquis laetas ibit novus hospes in oras,
Narrabit grati laudabile carmen Iolae,
Cum Daphnin campi et segetes, cum lustra vocabunt.
Te mea Musa canet; quamvis sit rustica, nullo
Per silvas et rura tamen reticebitur aevo.
90 Interea hos calamos, cantor quae Tityrus ipse
Simichidae mihi dona dedit, facili aspice vultu,
Sic, o Daphni, tuis responsent omnia votis.
Haec proiectus humi secum cantabat Iolas;
Cantanti eripiunt surgentia sidera lucem,
95 Sesamaque e sudo spargunt super arbuta rore.
j k l m