[Seite 41]

13. Sz 9 1617
Aestuo, nec voti

QUATERNIO VOTORUM PRO SALUTE ... TOBIAE à
SCHVVANNENSEE ET BREGOSCHITZ cognomento SCUL-
TETI, Bellaquimontii & Hirschfeldae Haereditarii ... ad diem
XXII. Augusti, qui est dies TOBIAE ... BETHANIAE ... TYPIS
JOHANNIS DÖRFFERI.

4°: [A]. Exemplar: Breslau (4 E 515/89 =) 355 151

Tobias von Schwanensee und Bregoschütz, genannt Scultetus,
geb. zu Oschatz in Sachsen am 29. Oktober 1565, gest. Breslau
am 18. April 1620, U. J. D., Kaiserlicher Rat und Kammerfiskal,
Pfalzgraf und gekrönter lateinischer Dichter, war ein weitgereister
und ungewöhnlich gebildeter Mann. Seine Gedichte, ... Poeticorum
Subsecivorum Tetras Prima
..., 1594 in Heidelberg erschienen,
waren Paulus Melissus Schede gewidmet. Gruter, zu dessen In-
schriftensammlung Scultetus beisteuerte, hatte sie gelobt.

1615 hatte Scultetus sich am Ufer der Oder das Schlößchen
»Bellaquimontium« gebaut. Opitz, der als Präzeptor von Scultetus
Sohn Hieronymus Kaspar über ein Jahr im Hause wohnte, erfuhr
hier, was adliges Leben bedeuten konnte. In der Bibliothek seines
Patrons fand er wahrscheinlich Proben der neuen niederländischen
Dichtung. Als Opitz seinem Gönner seine ersten deutschen Verse
zeigte, wurde er von ihm ermuntert: Aristarchus C2a; er schrieb
ein Anagramm auf Scultetus’ Namen (ibid. C4b) und das Gedicht
Daphnis für ihn; siehe Nr. 19. Vgl. auch Witk. Arist., S. 15 und
Szy S. 17. Unser Gedicht steht ferner unter dem Titel ›AD TO-
BIAM SCULTETUM‹ in Silvarum libri III., S. 74; die Lesarten
beziehen sich hierauf.

N. B. Der Dichter, der sich ganz zu Anfang seiner Laufbahn
als Opicius bezeichnete, unterschreibt jetzt seine Gedichte meist
Martinus Opitius. Diese Form des Namens unter Gelegenheits-
gedichten wird von jetzt an vom Herausgeber weggelassen, außer
wo sich noch ein Zusatz findet.

[Seite 41]

CARMEN HEROICUM

AEstuo, nec voti novit se terminus, omnis
Incerta sub mole precum versatur imago.
Plus est, quod vero patriae debemus amori,
Quam quod quisque sibi; nec commoda publica tanto
5 Sunt fraudanda bono. Deus est, Deus ille vigorem
Et mentis commissa tuae tibi munera forti
Confirmabit ope; quamvis tot mille labores
Incumbunt Scultete tuo celsissime collo.
Non equidem invideo requiem, et jam tempora cana
10 Multum sparsa nive faciesque exercita curis
Aetatem superant: sed tu tamen ardua facta
Sublimesque animos patriae ne subtrahe nostrae,
Et famae superesto tuae. Plus tendimus ultra,
Qui reliquos infra nos linquimus; una quietis
15 Spes generosae animae est nullam sperare quietem.
Saltem parce tibi, pater, et te conjugis, oro,
Dilectae natique tui non improba vota
Commoveant. Tantum vix Thessala pharmaca vitae,
Quantum cura nocet; praestat superesse tenello
20 Incolumem Ascanio, celeri quam morte peremptum
Linquere divitias haeredi. Exempla parentum
Plus quovis rectore valent. Aeneia virtus
Et facies veneranda patris prolem omnia magna
Attentare jubet. Spectaclum haud pulchrius ullum est,
25 Ac quando magni patris non degener haeres
Virtutem assequitur clari genitoris avitam.
Hos numeros tibi pono, pater charissime. Sed tu,
Alme Deus, si te communia flectere vota,
Si possunt lacrymae, sero tibi tale reposcas
30 Nobile depositum coeli: concede quietem,
Et morbos dispelle malos, curasque voraces
Praepes Hyperboreas Aquilo deportet in undas,
Donec ovans animi, vitae satur atque dierum,
In laetas patrii sedes succedat Olympi.
a b c d e

Fußnotenapparat

a mentis] menti tibi] sacra
b tuo celsissime collo.] tuis cla-
rissime rebus.
c nos] Aus Dkf non nach Silvae
verbessert
d Depositum coeli: gratam con-
cede quietem,
e Dkf cispelle in beiden Drucken.
XML: http://diglib.hab.de/edoc/ed000257/Band_I/I_13.xml
XSLT: http://diglib.hab.de/edoc/ed000257/skripte/tei-transcript.xsl