de :: en
Permalink: PURL

Suche

Anzeigen als: OAI :: XML :: Print :: Faksimile in der WDB

Beschreibung von Lüneburg, Ratsbücherei, Theol. 2° 7 (Lüneburg 2, S. 18-20.)
Handschriften der Ratsbücherei Lüneburg, Bd. 2: Die theologischen Handschriften: Folioreihe, bearbeitet von I. Fischer, Wiesbaden 1972, S. 18-20.

Honorius Augustodunensis - Gregorius Magnus - Expositio canonis - Stella clericorum - Vocabulalrius etc.

Pap. — 40 Bl. — 29-29,5 × 21,5-22,5 cm — 14. Jh.2 und 15. Jh.1

Lagen: Aus vier Teilen zusammengesetzt. Die Hs. wurde 1967 wegen Wasserschaden restauriert, die beschädigten Blätter mit Japanpapier ausgebessert und neu gebunden.

Herkunft: Über die Provenienz der einzelnen Teile ließ sich nichts Sicheres mehr ermitteln.

I: Bl. 1-4

Papier — 14. Jh.2

Wasserzeichen: ähnlich Mošin-Traljić 906 (Waage). Lagen: Binio. Schriftraum 24 × 18,5-19 cm Bastarda von verschiedenen Händen Rote Lombarden, Überschriften und Paragraphenzeichen, rubriziert.

Bl. 1r-2v [Honorius Augustodunensis: Dominicae I in quadragesima sermo]. O Syon fuge que habitas apud filiam Babilonis. [Za 2,7] Syon quod dicitur specula, est fidelium populus. … — … Iste tres ciuitates karissimi sunt ‖ ((in fine mutilus)). PL 172,879-885. Schneyer, Repertorium 2, 1970 S. 721 Nr. 12.

Bl. 3r-4v [Gregorius Magnus: Epistolae]. Ep. IX 228 (Anfang defekt). MGH Epp. II S. 222 Z.10 -225. Ep. IX 229. ebd. S. 225-226. Ep. IX 176. ebd. S. 171-172. Ep. XII. ebd. S. 259-260. Ep. IX 222. ebd. S. 213-214. Ep. VI 2. MGH Epp. I S. 381-382 Ep. VI 3. ebd. S. 382. Dekkers, Clavis patrum Nr. 1714.

II: Bl. 5-20

Papier — 1354

Wasserzeichen: ähnlich Briquet 7489 (Beil). Lagen: Quaternio u. Einzelblatt; Ternio u. Einzelblatt. Schriftraum: 22,5-23 × 15,5-16 cm , zweispaltig, 54-56 Zeilen. Gothica cursiva von einer Hand. Braune Lombarden, teils mit Binnenornament.

Bl. 5ra-rb Fragmentum apparatus ad summulam de summa Raymundi. Passio quando venit. Glossa. Ponit quoddam notabile iuxta diuinum officium seruandum tempore passionis Christi … — … Sciendum est quod die dominica non sunt celebrande misse pro defunctis … ab inferis extractat et ad uitam eternam perduxit, ad quam nos perducere dignetur. Expliciunt dicta summe Raymundi, anno domini M°CCC° quinquagesimo IIII° indictione octaua mensis Ianuarii in vigilia circumcisionis domini. Dieselbe Glosse auch in der Berliner Hs. lat. fol. 304 Bl. 352a (Rose 895). Zur Summula Adami magistri s. Theol. 2° 41,5.

Bl. 5va-17ra Expositio canonis. Uidete quomodo caute ambuletis, non insipientes sed ut sapientes. [Eph 5,15] Ista propositio scribitur ad Effesios secundo capitulo Dyonisius super celesti gerarchia particula prima … — … cuius corpus est in canone consecratum et cuius nomen in secula sit benedictum amen.Explicit exposicio canonis.Zumkeller, Manuskripte des Augustiner-Eremitenordens, 1966 S. 293 Nr. 645 und S. 406 Nr. 875, ohne Erwähnung dieser Hs. Franz, Messe S. 498-499.

Bl. 17rb-20ra [Stella clericorum]. Qvasi stella matutina [in medio] nebule, [Sir 50,6] id est peccatorum. Proprietates huius stelle matutine possunt referri ad quemlibet doctorem fidei, id est sacerdotem … — Bl. 19vb: Legitur enim de Alexandro rege magno …((Bl. 20ra) :) meam secum portauit, ergo debet esse meus. Drucke: Hain 15060-15080. Die Hs. wurde verglichen mit Hain 15078; ab Bl. 9v Z. 13 weicht sie von dem Druck ab und endet unvollständig. Zu den verschiedenen Schlußkapiteln vgl. auch Berlin, theol. fol. 157,4 (Rose 518). Weitere Hss. bei Bloomfield 1 in Traditio 11, 1955 S. 336 Nr. 718; außerdem Basel, B IV 28 Bl. 45r; Frankfurt, Praed 28 Bl. 144va und Stuttgart, HB I 56 Bl. 163r.

III: Bl. 21-28

Papier — 14. Jh.2

Wasserzeichen: ähnlich Mošin-Traljić 5469 (Buchstabe P). Lagen: Quaternio. Schriftraum: 21,5-22 × 16,5-17 cm , Tintenliniierung. 29-39 Zeilen. Bastarda von verschiedenen Händen. Rote Lombarden, Überschriften und Paragraphenzeichen, rubriziert.

Bl. 21r-28r De locis memorabilibus urbis Romanae. Svnt enim in vniuerso in vrbe Romana M ecclesia et C et XIX et a fundacione vrbis Romane vsque ad natiuitatem Christi fuerunt anni … — Cap. I. Hec sunt porte Rome: prima porta Capena que vocatur sancti Pauli. … per dei misericordiam est solutus, cui laus virtus … seculorum amen.Expliciunt indulgencie Rome vrbis redacte anno domini millesimo CCC.Bl. 28v: Ergänzende Notiz zu den Ablässen und der Hymnus AH 50 Nr. 244.

IV: Bl. 29-40

Piccard Ochsenkopfwasserzeichen Abt. XIII 286 (1436-1439). Lagen: Sexternio. Schriftraum: 24-24,5 × 15-15,5 cm , zweispaltig, 43-45 Zeilen. Bastarda currens von einer Hand.

Bl. 29ra-40vb Vocabularius latino-teutonicus (litera A-C). prol. Ad planiorem huius libelli cognicionem primo sciendum quod in isto vocabulario pauca nomina propria teutunisantur. (Bl. 29rb text.:) [A] secundum Isidorum primo ethimologiarum in omnibus lingwis est prior litterarum … Abactor et abactus insuper abigo … Abdo, -is id est occulto t: vorborghen uel huden … — … Carduus idem a quo carduelis lege carduellus, auis qui pascitur illis t: Distelvinke. Dieses Glossar basiert auf Engelhus, enthält jedoch etliche zusätzliche Interpretamente. Mundart: nordniedersächsisch. Hss.- Verzeichnis mittelniederdeutscher Vocabularien von W. Foerste in Nd. Korrespondenzblatt 69, 1962 S. 43-45, diese Hs. nicht erwähnt; ebenso nicht von G. Powitz in Nd. Jahrbuch 86, 1963 S. 83ff.


Abgekürzt zitierte Literatur

AH Analecta hymnica medii aevi, hrsg. von G. M. Dreves und C. Blume, Bd. 1–55, Leipzig 1886–1922, Registerbd. 1–3, hrsg. von M. Lütolf, Bern u. a. 1978
Bloomfield 1 M. W. Bloomfield, A preliminary list of Incipits of Latin Works on the Virtues and Vices. Traditio 11, 1955, 259ff
Briquet C. M. Briquet, Les Filigranes. Dictionnaire historique des marques du papier, Bd. 1–4, Leipzig 21923
Dekkers, Clavis patrum Clavis patrum Latinorum, hrsg. von E. Dekkers, Steenbrugge u.a. 31995 (Corpus Christianorum. Series Latina)
Dekkers, Clavis patrum Clavis patrum Latinorum, hrsg. von E. Dekkers, Steenbrugge u.a. 31995 (Corpus Christianorum. Series Latina)
Franz, Messe A. Franz, Die Messe im deutschen Mittelalter. Beiträge zur Geschichte der Liturgie und des religiösen Volkslebens, Freiburg/Br. 1902, ND Darmstadt 1963
Hain L. Hain, Repertorium bibliographicum, 2 Bde., Stuttgart, Paris 1826 und 1838
MGH Epp. Monumenta Germaniae Historica. Epistolae in Quarto, Bd. 1–8, Berlin 1887–1939
Mošin-Traljić V. A. Mošin, S. M. Traljić, Filigranes des XIIIe et XIVe siècles, 2 Bde., Zagreb 1957
Piccard G. Piccard, Die Wasserzeichenkartei Piccard im Hauptstaatsarchiv Stuttgart, Bd. 1–17, Stuttgart 1961–1997 (Veröffentlichungen der Staatlichen Archivverwaltung Baden-Württemberg. Sonderreihe Die Wasserzeichenkartei Piccard im Hauptstaatsarchiv Stuttgart 1–17)
PL Patrologiae cursus completus. Series Latina, Bd. 1–221, hrsg. von J. P. Migne, Paris 1844–1865
Schneyer, Repertorium J. B. Schneyer, Repertorium der lateinischen Sermones des Mittelalters für die Zeit von 1150–1350, Bd. 1–11, Münster/Westf. 1969–1990, Bd. 1–4 ebd. 21973–1974 (Beiträge zur Geschichte der Philosophie und Theologie des Mittelalters 43,1–11)

Beschreibung konvertiert im Rahmen des Projektes Digitalisierung der mittelalterlichen Handschriften der Ratsbücherei Lüneburg.
Herzog August Bibliothek Wolfenbüttel (copyright information)