Otto v. Heinemann: Die Augusteischen Handschriften 4. Cod. Guelf. 77.4 Aug. 2° — 34 Aug. 4°. Frankfurt/M.: Klostermann, 1966 (Nachdruck d. Ausg. 1900). S. 6163 (Vorläufige Beschreibung)

Wolfenbüttel, Herzog August Bibliothek, Cod. Guelf. 83.17 Aug. 2°

Tractatus circa symbolum apostolorum, auctore Johanne de Marienwerder

Pap. — 266 Bll. — 29 × 21 cm — 15. Jahrh. (1438).

zweispaltig. Von verschiedenen Händen. Mit rohen, theils in Roth theils in Blau ausgeführten Initialen und rothen Ueberschriften. Am Ende defect.

Holzdeckel mit schwarzgefärbtem geritzten Leder überzogen: von den Schliessern ist der eine abgerissen. Aufgenagelt ist dem äusseren Vorderdeckel ein Pergamentstück mit folgender dem Codex gleichzeitiger Inhaltsangabe: In isto libello continentur quidam tractatus s. circa Symbolum Apostolorum et octo beatitudines. Passio Domini. Raymundus circa XII articulos fidei et X precepta et VII sacramenta. Quidam tractatus qui dicitur Flos Mundi. Et tractatus qui dicitur Lumen Anime. Et Bernardus super Magnificat et missus est. Die beiden letzteren müssen danach auf den am Schlüsse des Bandes ausgerissenen Blättern gestanden haben.

Herkunft: Unten auf dem vorderen Innendeckel findet sich von einer Hand des 15. Jahrhunderts folgende Inscription: Iste liber est inpignoratus per Vlricum Krul domino Ludolpho Mangarden pro quatuor marcis. Ludolphus Mangarde mann propria | Olricus Crul manu propria. Auf dem Vorsatzblatt steht folgende Notiz aus dem 17. Jahrhundert: Serenissimi et Illustrissimi Principis et Domini Augusti Ducis Brunovicensis et Lunaeburgensis, Domini sui clementissimi, Bibliothecae Augustae devotissime addit hunc librum Johannes Tanckmarus.

f. 1–73′. Tractatus circa symbolum apostolorum, auctore Johanne de Marienwerder, magistro, doctore et canonico ibidem. Schlussschrift: Expliciunt dicta super symbolo apostolorum reverendi magistri et doctoris sacre theoloye Johannis de Marienwerder canonicus (sic) ecclesie ibidem, ob hoc Jhesus Marie crucifixus sit benedictus per infinita secula seculorum. Amen. Amen. Darunter (roth): Me tibi virgo pia genetrix commendo Maria.

f. 74–80′. Eiusdem Johannis de Marienwerder dicta super octo beatitudines. Schlussschrift: Expliciunt dieta reverendi magistri et doctoris theoloye in Marienwerder, huius ecclesie canonicus, super octo beatitudines anno domini millesimo cccco septimo finita feria tertia post Letare in Brandenborch. Anno Domini mo. cccco xxxiii scriptum est. Darunter wieder in Roth der obige Vers.

f. 81–83′. Loci ex sacra scriptura desumti, alphabetice a — cum.

f. 86–114. Sp. 1. Passio Domini nostri Jhesu Christi. Darin findet sich f. 103. Sp. 2 die Bemerkung: Cuius reliquie (sanguis et aqua, que fluxerunt ex corpore Christi) dicuntur esse in quodam castro Vulffesbutel dicto in ducatu Brunswicensi.

f. 114. Sp. 2. Sermo de assumptione beate Marie virginis.

f. 114′–130. Sp. 1. Sermones de corpore Christi, de animabus, de nativitate Christi, in die Pasche, de visitatione virginis gloriose, in variis diebus dominicis.

f. 130. Sp. 1. — 131′. Adoptationes (sic) symboli apostolorum tarn ad dominicas per circulum anni quam ad sanctorum principalia festa.

f. 132–201. Sp. 1. Tractatus theologici varii, auctore (ut videtur) Raimundo Lullo, videlicet: (f. 132. Sp. 1.) Apostrophe ad sanctum pontificem. (f. 132. Sp. 1.) Probatio articulorum fidei per necessarias rationes. (f. 175′. Sp. 2.) De decem preceptis legis et quatuordecim articulis fidei cum septem sacramentis ecclesie. (f. 175′. Sp. 2.) De tertia parte proverbiorum Raymundi Lulli de incarnatione filii Dei. Schlussschrift (f. 190. Sp. 1): Ista proverbia abstracta sunt de tertia parte proverbiorum Raymundi Lulli, pro quo Deus gloriosus sit benedictus in secula seculorum. Amen. (f. 190. Sp. 2.) Sermo de vanitate seculi. Zwischen f. 189 und 190 ein Blatt ausgerissen. (f. 194′. Sp. 1.) Tractatus de quinque floribus mundi. (f. 196′. Sp. 2.) Planctus miserie presentis. (f. 197. Sp. 2.) Speculum peccatorum.

f. 201. Sp. 1. — 239. Sp. 2. Lumen anime. Ueberschrift: Incipit tractatus qui dicitur Lumen anime. Beginnt mit Altitudo und endigt mit Ymber.

f. 239. Sp. 2. — 266′. Lumen anime b. Virginis Marie. Ueberschrift: Subsequens materia appropriatur virgini Marie. Beginnt mit Aurum und endigt mit Vilitas, doch fehlt am Ende des Bandes eine Anzahl Blätter. Vergl. 2514 (3). 2669. 2674 (8) und 2765 (1).