Otto v. Heinemann: Die Augusteischen Handschriften 4. Cod. Guelf. 77.4 Aug. 2° — 34 Aug. 4°. Frankfurt/M.: Klostermann, 1966 (Nachdruck d. Ausg. 1900). S. 7275 (Vorläufige Beschreibung)

Wolfenbüttel, Herzog August Bibliothek, Cod. Guelf. 83.30 Aug. 2°

Hildesemensia varia

Pergam. — 204 Bll. — 29 × 18 cm — Item 11: begonnen im 12. Jahrhundert. / Item 3–6, 8, 10, 18: 13. Jh. / Item 13 und 31: 14. Jh. / Item 1, 8, 12: 15. Jh.

Von verschiedenen Händen. Mit rothen Ueberschriften und Anfangsbuchstaben: hie und da auch eine grössere Initiale.

Schöner und merkwürdiger Originalband: starke Holzdeckel mit braunem gepressten Schweinsleder überzogen, mit fünf Metallbuckeln auf jedem Deckel Als Schliesser dienen zwei starke überschlagende Lederriemen mit Metallbeschlägen.

Herkunft: Stammt unzweifelhaft aus der alten Hildesheimer Dombibliothek.

Hildesemensia varia: (f. 1–7) De wyse des reuenter (Tafelordnung der Bischöfe von Hildesheim). Gedr.: Hannövr. Magazin, 1842. no. 37. (f. 7.) Ordinatio de receptione officiatorum vel beneficiatorum in vicarios stationarios ecclesie Hildeshemensis. 1389. (f. 9) Servitia coquinae per annum de prepositura maiori. (f. 10–15) Calendarium cum necrologio Hildensemensi. (f. 16–34) Institutio de vita canonicorum. (f. 34′–35) Nomina fratrum nostrorum archiepiscoporum necnon episcoporum, qui primum in Hildenshemensi ecclesia cathedrali canonici fuerunt. Zwischen f. 34 und 35 mehrere Bll. ausgeschnitten. (f. 35. Sp. 2.) Anniversarius Conradi vicesimi octavi episcopi Hildesemensis, qui, postquam Parisius in divina pagina laudabiliter rexerat et crucem contra Abigenses predicarat, assumptus fuit ad regimen ecclesie nostre. (f. 36′–128′) Calendarium cum necrologio Hildeshemensi. Mit Eintragungen bis in das 15. Jahrhundert. Im Auszuge gedr.: Leibniz, Script, rerr. Brunsw. I. 763–769, mit Erläuterungen von Mooyer im vaterl. Archiv f. Niedersachsen, 1840. S. 49–116 und in N. Mittheil. des thüring.-sächs. Vereins. VIII. 3. 68–70. (f. 128′) Urkunde des Dompropstes Eghard und des ganzen Domcapitels zu Hildesheim über den Verkauf einer Rente zu Lunborgh an die Prälaten des Domstiftes, d. d. 1447. März. 19. (f. 129–130′) a) Nomina ecclesiarum qui (sic) nobis (sic) fratres et sorores in Christo nostras orationes in cotidianis sacrificiis a nobis expectant et suas debent nobis vivis et defunctis, sicut a maioribus nostris accepimus. (Gedr.: Leibniz, l. c. I. 767–768.) — b) Nomina episcoporum Hildeneshemensis ecclesie a tempore Caroli Magni, qui fundavit hanc ecclesiam. (Leibniz, l. c. 768.) — c) Nomina presbiterorum Hildeneshemensis ecclesie canonicorum, qui ab anno i. d. m. lxx viii post obitum Ettylonis xvii episcopi obierunt in Christo sub Udone xviii episcopo de maiori monesterio s. Marie. — d) Nomina diaconorum Hildeneshemensis ecclesie, canonicorum, qui ab anno i. d. m. lxxviiii post obitum Ettilonis xvii episcopi obierunt in Christo sub Udone octavo decimo episcopo de maiori monasterio matris Domini. — e) Nomina subdiaconorum et accolitorum et scolarium Hildeneshemensis ecclesie canonicorum, qui etc. (wie oben). (f. 131–162′) Chronicon episcoporum Hildeneshemensium, continuatum usque ad episcopatum Magni (1424–1452). Gedr.: Leibniz, l. c. 742–762. (f. 162′) Urkunde des Dechanten Johann und des Domkapitels zu Hildesheim über eine Stiftung von vier Pfund Pfennigen jährlich für die Klausner zu S. Katharinen in Lutzkenworden, d. d. 1348. Aug. 31. (f. 164–173′.) (174′) (175′–177.) Fragmentum anniversarii vel obituarii, additis donationibus defunctorum ad ecclesiam Hildensemensem. (f. 174.) Officium et ordo festi b. Bernwardi peragendi. (f. 174′–175.) Diploma Ottonis episcopi Hildeneshemensis de donatione Guncelini de Berwinkele ex decima in Wolshusen, d. d. 1320. April 11. (f. 177′–178.) Diploma Ottonis prepositi et totius capituli ecclesie Hildeshemensis de fundatione duorum altarium facta per cellerarium diete ecclesie Johannem de Oberghe, d. d. Hildensem, 1321. Nov. 11. (f. 178–178′.) Obedientie in Hagchem et in campis Welde. (f. 179–189′) Obedientie et redditus ecclesie Hildeshemensis in variis locis. (f. 190.) Index vestimentorum ecclesiasticorum necnon aliorum cimeliorum. Einiges daraus mitgetheilt von Leibniz (Script, rerr. Brunsw. I. 770). (f. 190′–191.) Fratrum cotidiana prebenda. (f. 191–192′.) Connexiones obedientiarum. (f. 192′.) Diploma s. d. de lite exorta de iure patronatus in Eltze. (f. 193′–194.) Diploma Magni episcopi Hildensemensis de iure patronatus in Eltze, d. d. 1449. März 29. (f. 194–194′.) Instrumentum notariale, quo Henricus de Laucha, archidiaconus in Eltze, Tidericum Isengarde, rectorem parochialis ecclesie in Oldendorpe, propter infirmitatem eiusdem a dicto rectoratu removet et Hinrico Bitterbose, presbitero Hildesemensi, dictam ecclesiam confert, d. d. 1450. Jun. 13. (f. 194′.) Memoria Hinrici de Lǒcha, canonici Hildeshemensis ecclesie. (f. 195–195′.) Dedicatio et ordinatio duorum luminum ad usum ecclesie Hildensemensis facta per Borchardum Steynhoff, canonicum praefatae ecclesiae, d. d. 1450. (f. 195′.) De anniversario Magni episcopi Hildesemensis († 1452. Sept. 21). (f. 196.) Diploma Egghardi prepositi totiusque capituli ecclesie Hildeshemensis de donatione quadringentorum florenorum Renensium maximam partem ad sublevandos campanarios predicte ecclesie, d. d. 1472. März 24. (f. 196′.) Urkunde des Deken (Decans) Johann und ganzen Capitels der Hildesheimer Kirche über die Schenkung von 40 Pfund Pfennigen seitens des Magisters Nicolaus Borchardi von Huxer (Höxter) zu Seelenmessen am Altar des h. Blasius, d. d. 1424. April 17. (f. 196′.) Anniversarius Tiderici de Marenholte. (f. 197–200) Donationes ad ecclesiam Hildeshemensem. Designatio reliquiarum in eadem. Designatio festivitatum, quibus incendi soient lumina. Theilweise gedr.: Leibniz, l. c. 771–772. (f. 201.) Institutio vicarie s. Bernwardi in antiquo paradiso per Bertoldum episcopum Hildeshemensem, d. d. 1482. Aug. 5. (f. 201–202.) Institutio vicarie b. Marie Magdalene per Ernestum aep. Hildeneshemensem, d. d. 1461. Febr. 26. (f. 202–202′.) Von dem groten Knepel in der grotesten Klocken. (f. 202′–203.) Eggerdt von dem Hanensze, Archidiaconus, schenkt 6 Häuser in dem Huckedale den Commissarien an der Antoniuskapelle und an den Klufft (Crypta) d. d. 1489. Juli 8. (f. 203′–204′.) Notae diversae de illuminatione ecclesie Hildeshemensis eiusque partium.

Vergl. über den Codex: Lüntzel, Gesch. der Diöcese und Stadt Hildesheim I. 400–402.