Beschreibung der Handschrift Kiel, Universitätsbibliothek, Cod. ms. Bord. 44 Katalogisiert durch Kerstin Schnabel Gefördert durch die Deutsche Forschungsgemeinschaft im Rahmen des Programms Erschließung und Digitalisierung handschriftlicher und gedruckter Überlieferung Elektronische Ausgabe nach TEI P5 TEI-P5 konforme Kodierung durch Kerstin Schnabel Herzog August Bibliothek Wolfenbüttel Herzog August Bibliothek Wolfenbüttel Herzog August Bibliothek Wolfenbüttel

Herzog August Bibliothek Wolfenbüttel (copyright information)

Neukatalogisiert durch Kerstin Schnabel.

Beschreibung erstellt im Rahmen des Projektes Katalogisierung der Bordesholmer Handschriften in der Universitätsbibliothek Kiel.

Kiel Christian-Albrechts-Universität zu Kiel Universitätsbibliothek Bordesholmer Handschriften Cod. ms. Bord. 44 Katalog von 1488 D xxxvii Bruno de Segni. Petrus de Candia. Tabulae theologicae. Matthaeus de Cracovia. Jacobus de Fusignano. Gregorius I papa. Johannes de Lignano. Petrus de Ancharano Norddeutschland um 1430

Aus vier Teilen zusammengesetzt, separat foliiert. I: 1r–96v, II: 1r–93v, III: 1r–71v und IV: 1r–38v.

298 Bl. 29 20,5

Spätgotischer Holzdeckeleinband mit ehemals weißem Lederbezug, stark berieben. Streicheisenlinien. Auf dem VD Reste von aufgeklebten Signatur- und Titelschildern. Signaturschild aus Pergament der Größe 1,2 4,8 , Aufschrift D xxx Darunter ein Titelschild aus Papier, 3,6 13,3 , Aufschrift Gregorius pastorale. Petrus de Candia super apocalypsim . Signaturschild aus dem frühen 17. Jh. aus Papier, rudimentär erhalten, ca. 4 5 , Aufschrift Primae Classis Liber V Liber catenatus VD und HD mit jeweils vier Löchern von der Kettenhalterung am oberen und unteren Rand. In diesem Bereich unten ein zusätzlicher Kantenbeschlag. 2 x 5 Löcher von Buckeln mit runden Abdrücken von 1,5 cm Durchmesser. Eck- und Kantenbeschläge auf VD und HD. Vier Doppelbünde, an Kopf und Schwanz einfache Kapitalbünde. Zwei Fensterlager sowie Gegenbleche mit gezackten Rändern. Oben Lederriemen ohne Haken, Riemen unten vollständig abgerissen. Die Deckelränder auf einer Breite von ca. 1,5 cm angeschrägt. Handschriftenteile durch leicht abgestufte Papierfarben am Schnitt erkennbar.

Beide Innendeckel mit Papier beklebt. VS mit Inhaltsverzeichnis, siehe die Titel im Katalog von 1488 mit geringfügigen Abweichungen. HS leer.

Die Gliederung der Handschrift in die Teile wurde aus dem 19. Jh. übernommen, jedoch ist der Text in Teil III, 85ra–92va, älter als die ihn umgebenden Stücke. Nach der Bindung fand eine die Teile übergreifende Bearbeitung statt, bei der die Nachtragshand Invocationen und Exzerpte hinzufügte.

Im Katalog von 1488 (Cod. ms. Bord. 1a) unter der Signatur D xxxvii mit den folgenden Titeln aufgeführt: Petrus de Candia super apocalypsim. Tabule theologicales. Tractatus de confessione. De arte predicandi. Matheus de Cracovia de altercatione conscientie et rationis et de eucaristia. Pastorale Gregorii. Repetitio Clementinae 'Dignum' de celebratione missarum. Repetitio regule peccatum de regulis juris. Im Verzeichnis von 1606 (Cod. ms. Bord. 2a) nur mit dem Titel Gregorii pastorale bezeichnet. Um das Jahr 1665 (Cod. ms. Bord. 1b) benannt mit Gregorii pastorale super apocalypsim et alia. Tabula super variis scientiis. Cunradi de Praga libellus artis predicatoriae.

Die Bordesholmer Handschriften der Universitätsbibliothek Kiel, beschrieben von Kerstin Schnabel. Wolfenbüttel 2020 Merzdorf, 32. SteffenhagenNr. CXXVI. Ratjen, 69f. Krämer, 98. Kristeller 3, 586. Schnabel, 291, 511f. I 96 Bl. Norddeutschland um 1430 1ra–94v Bruno de Segni Petrus de Candia Expositio in Apocalypsim 1ra–va Prologus Apokalipsis Legimus in ecclesiastica historia beatum Johannem a Domiciano impiissimo Cesare in Pathmos insulam relegatum et eum dampnatum ad secanda marmora et ad alia imperialis precepta deputatum ad commendationem sequentis operis Nur der Anfang wie Haimo Autissiodorensis, Expositio in Apocalypsim, siehe PL 117, 938, CALMA5, 265 Nr. 20. Mit dem Verfasser Heimo Halberstadensis bei Hamesse/Szyller Nr. 36453. 1vb–2rb Praefatio auctoris Libri divisio Apocalipsis Iohannis etc Parum dixi et pro merito voluminis merito laus omnis inferior est per duodecim portas decorata nullum nisi decorum in se recipit habitatorem Vollständig übereinstimmend mit PL 165, 605f. 2rb–89v Textus Incipit liber primus Apocalipsis Ihesu Christi Hic inquit beatus Johannes est apocalypsis id est revelatio non mea sed Ihesu Christi. Vae enim prophetis qui prophetant de corde suo 2va quare autem eam dederit sequitur: Palam facere servis suis. Id est non servis mosayce legis id est iudeis nec mundane sapiencie deditis quibus alibi loquitur: Cum feceritis omnia . Potest autem et aliter intelligi atque angelorum iunge cohorti. Gratia domini nostri. Gratia Christi adventus qua gratis et nullis precedentibus meritis salvati sumus quando ego deprecor venire ad salutem nostram sit cum omnibus nobis. Id est fiat nobis remissio omnium peccatorum et additamentum omnium operum bonorum. Amen Finito libro sit laus et gloria Christo. Explicit glosa super apocalypsim compilata a reverendissimo 89v doctore Petro de Candia qui postmodum electus erat in Romanum pontificem et sic mutato nomine Allexander erat vocatus et antecessit papam papam Johannem qui tunc vixit seu rexit ecclesiam Romanam et fuit peritissimus omnium doctorum totius Romane ecclesie Erweiterte Textfassung des Werkes von Bruno de Segni (siehe beispielhaft 2va), die Petrus de Candia zugeschrieben wird. 89v–94v Registrum Sequitur registrum per quod facile inveniuntur capitula secundum ordinem omnium librorum Particula prima primi libri Oratio beati Johannis ut Christus ad suas cito veniat Vgl. den Druck PL 165, 605–736. Literatur: Stegmüller RB 6443 (nach dieser Hs.). Zum Werk des Bruno de Segni Stegmüller RB 1861 und Suppl. CALMA 2, 509 Nr. 11. Dizionario biografico degli italiani 14, 646. 94v–95v De VII vitiis capitalibus Sciendum peccatum mortale est spreto bono incommutabile rebus commutabilibus inherere qui appetit celsitudinem inordinate et hoc dupliciter utque in figura sequentia Gegenüber der unten angegebenen Wolfenbütteler Hs. leicht gekürzt. Im Folgenden stärkere Abweichungen aufgrund der schematischen Darstellungsweise. 95r–v Tabula de septem peccatis mortalibus Superbus appetit celsitudinem inordinate: Vel sine deo aut infra deum Vel contra deum aut supra deum Ira est animi passio resurrectionem de lecto et tamen pigrescit hoc facere Von der Nachtragshand (in diesem Teil Hand 3) in Teil II, 71v–72v übertragen, siehe unten. Vgl. Wolfenbüttel, HAB, Cod. Guelf. 407 Helmst., 207v–208r, Frankfurt/M., StUB, Ms. Praed. 138, 221r–222v ( Frankfurt 1, 320) und Jena, ThULB, Ms. El. q. 11, 210rb–211rb ( Jena 1, 251f.). Literatur Bloomfield 4505. 95v Bernardinus Senensis Postilla in apocalipsim Excerptum Prologus Hic describitur superna civitas quantitatem ad ornamentum fundatoris Fundamenta muri civitatis . Nota ex istis verbis predictis patet quod non acciditur hic fundamentum ad similitudinem illius quod in edificiis absconditur sub terra. Textus Nota sex sunt articuli de Christi divinitate Et fundamentum primum iaspis . Dictum est supra quod duodecim articuli fidei intelliguntur per ista fundamenta et repellit malam cogitationem Et duodecim porte. Hec glosa Nicolai de Lira Druck Sancti Bernardini Senensis ordinis Seraphici Minorum Opera omnia , Bd. 5, Lyon 1650, 132. Literatur Stegmüller RB1714 und Suppl. CALMA 2, 281 Nr. 9. Mohan, 43. 96r Guilelmus Lancea Diaeta salutis Excerptum Fundamenta muri civitatis . Quia ut dicitur in dyeta salutis in ultimo tunc illa civitas beatissima est in structura preciosissima tertio fides debet esse vera et non infirma sive ficta Am Ende leicht abweichend. Zunächst Bonaventura zugeschrieben. Druck GW 4720–4735. Bonaventurae opera Peltier 8, 338f. Literatur Distelbrink Nr. 124. CALMA 4, 61 Nr. 1. Mohan, 169. Bloomfield 2301. Glorieux Répertoire Nr. 305dd. 96v leer.

Wasserzeichen: Anker ohne Kreis, mit einkonturigen Flunken, darunter Kreuz: drei Typen nicht nachweisbar. Glocke mit Bindedrahtüberschneidung, ohne Beizeichen: Variante von Piccard-Online 40336 (1428), vier weitere Typen nicht nachweisbar.

96 Bl. Tintenfoliierung aus dem 19. Jh. 1–96. 8 VI (96). Lagenzählung von 5–8 jeweils recto mittig auf dem Kopfsteg. Falzstreifen aus Pergament in der Lagenmitte.

21 15–16 . 30–36 Zeilen. Zwei Spalten.

Register auf Bl. 89v–94v einspaltig mit 20 Zeilen. 95r–96r ebenfalls einspaltig.

Von drei Händen in Bastarda geschrieben.

Hand 1: 1ra–94v,

Hand 2: 94v–95v, auch in Teil III Hand 1,

Hand 3 (Nachtrag): 95v–96r. Diese Hand auch in Teil II Hand 2 und Teil III Hand 4 als Nachtragshand sowie in Cod. ms. Bord. 58G, Teil I Hand 2.

Rubriziert. Rote Lombarden über zwei Zeilen.

II 93 Bl. Norddeutschland um 1430 1r–71v Tabulae theologicae Zahlreiche schematische Darstellungen zu verschiedenen theologischen Themen. Die Unterbegriffe stehen untereinander und sind mit geschweiften Klammern oder Linien, teilweise in roter Tinte, mit den Oberbegriffen verbunden. Zumeist werden weitere Aufteilungen in zweiter und dritter Ebene vorgenommen. 1r Am oberen Rand von anderer Hand Est tuus Anna pater Ysachar Nazaphat tua mater matris messye mater fuit Anna Marie. Auch in Cod. ms. Bord. 53, HS, und Cod. ms. Bord. 94, 266r. 1r Sex porte Iherusalem Porta fontis Syloe vel aquarum. Porta vetus vel iudiciaria. Porta piscium vel David Genealogia Mariae Die Namen stets in einen Kreis gesetzt und mit Doppellinien verbunden. In der Mitte Maria und Joseph. Rechts Christus, darüber und darunter in einer Reihe senkrecht die Namen der Apostel. Links Joachim und Anna sowie weitere Vorfahren. Constantinus Medicus Risus est adiuvare anime de re qua comprehendere non potest. Risus est sanguis purus per corpus diffusus. 1v Oleum unctionis: Smigma prima. Cinanamonum Talamum Uxores Jacobi: Lia. Rachel. Bala Libri novi testamenti: Matheus. Marcus. Lucas Hebrei sacram scripturam dividunt in: Legem sive thorac: Brosich id est genesim. Ellesomot id est ex eodem exodum Benedictio sacramentalis. Benedicat tibi dominus . Usus tubarum sunt: Ad convocandum populum Primogenitus: Vestem habuit specialem in sacrificiis offerendis Flumina paradisi: Eufrates. Tygries qui vadit contra Assirios In jubileo: Clangebant VII diebus ante. Debita absolvebantur 2r Tabernaculum: De tabulis: Lignorum sethi. Celatis. Deauratis Humida et calida: Aer. Ver. Puericia. Sanguinis. Calida et sicca: Ignis. Estas 2v Differentia: Scientia et ars Philosophia dividitur in: Theoricam: Arismetica Musica Geometrica Practicam: Ethica Ychonomica Logicam: Grammatica Mecanicam: Lanificiam Natura dividitur: Divina essentia Vis rebus insita ex similibus similia procreans 3r Est intellectus: Hystoricus. Tropologicus. Allegoricus. Anagogicus Fruitio diffinitur per: Amorem. Delectationem. Gaudium Artes liberales: Grammatica. Dyalectica Delectatio secundum Boecium consistit in quinque scilicet in voluptate divitiis potestate dignitate fama Mercurius deus est scilicet quia eternus et perfectus 3v Trinitas: Increata: Pater. Filius. Spiritus sanctus. Que cecidit: Intellectus. Memoria. Voluntas Creata per quam cecidit: Suggestio dyaboli. Delectatio sensualitatis. Consensus rationis 71v Dampnabit ergo: Iudex per sentencie probacionem. Assesores per sentencie approbationem. Consciencia per accusatoris testificationem. Enthaltene Verse 59v Presul ieiunus ieiunis confecerit istud 2 Verse. Walther I13461. Verbum chrismaque frons intentio pontificatus. Vgl. Basel, UB, B IX 18, 116vb ( Basel 2, 290). Walther I10625. 60r Walther I18750. 60v Sanguis potest sic aquam bene non significatum 2 Verse. Walther II104c. Walther I1489. 61r Walther I8478a. 61v Aptat cor minuit penas et dat bona terre Occupat assuessit delectat mitigat arcet. 62r Vgl. Walther I16101. 62v Remedia contra venialia Quevis pena dolor mortis confessio signum 4 Verse. 63r Walther I18330. 63v Culpam cognoscis certe dimittitur Atque temporis minuit penas obmittere vitas 4 Verse. Sepius et multis confessio fit quia nescis Que digna est cautela pudor suffragia crescunt Auch in Basel, UB, B IX 18, 110r ( Basel 2, 292, hier vollständig wiedergegeben). Aggravat ordo locus mora causa scientia tempus Vgl. Walther II719. 64r Walther I13461. Sepe sit infirmus ungatur sepe nec ullus Sanus ungatur nec quisquis non sit adultus Vgl. Basel, UB, B IX 18, 130vb ( Basel 2, 290f.). Walther I3357. 64v De substantia ordinis sunt hec Exigit hoc ordo verborum sit tibi forma. Sexus. Materia. Baptismus. Velle. Potestas. Vgl. Basel, UB, B IX 18, 131vb ( Basel 2, 291). 65r Coniugium prolem dat eo decernitur heres Peccatum removet omnino sive relaxat Vgl. Basel, UB, B V 24, Av ( Basel 1, 511). 65v Walther I6471, 16031, 5520. 66r Walther I5214. 71v–72v De VII vitiis capitalibus Sciendum quod peccatum mortale est spreto bono incommutabile rebus commutabilibus inherere qui appetit celsitudinem inordinate et hoc dupliciter utque in figura 71v–72v Tabula de septem peccatis mortalibus Hoc dupliciter: Vel sine deo aut infra deum Vel contra deum aut supra deum Ira est animi passio resurectionem de lecto et tamen pigrescit hoc facere Von anderer Hand auch in Teil I, 94v–95v, mit leichten Abweichungen, siehe oben. 73ra–84vb Matthaeus de Cracovia De modo confitendi et de puritate conscientiae 73ra Prologus Quoniam fundamentum et ianua virtutum omnibusque gracie ac spiritualis consolationis pre ceteris mortalibus principaliter est timendum 73ra–84vb Textus Est igitur primo videndum quod confessio debet esse pura et saciabor cum apparuerit gloria tua ad quam perducat nos qui est benedictus in secula seculorum Amen Häufig Thomas von Aquin oder Bonaventura zugeschrieben. Auch in Cod. ms. Bord. 49, 110r–133v, und Cod. ms. Bord. 54, 199r–223v. Edition M. z Krakowa Opuscula theologica , 248–292. Busa S. Thomae Aquinatis opera 7, 577–582. Literatur Bloomfield 4945 und Suppl. Glorieux Répertoire 14fg, 305dn. 2VL 6, 172–182, hier 176f. Distelbrink Nr. 92. Nuding Matthäus von Krakau , 31–33, 255. Beifuss Matthäus von Krakau , 38–42. Michaud-Quantin, 79f. Mohan, 361. 85ra–92va Jacobus de Fusignano De arte praedicandi Pro Oro ut caritas vestra magis ad magis habundet in scientia et in omni sensu ut probetis pociora et sitis etc Ut sitis sinceres et sine offensa in diem Christi ad Philippenses I. Omni operi omnique actioni non solum debetur efficiens quid opus agit verum etiam exigitur finis et iterum ne in solvendo dubitationes quas moverit sit obscurus Et hic est finis huius etc Explicit libellus artis predicatorie factus et compilatus per dominum Conradum pie memorie quondam predicatorem in Praga existentem plebanum ad beatam virginem in Leta Curia cuius anima requiescat in domino. Amen Die rote Lombarde trotz Vorzeichnung falsch ausgeführt, vgl. Köln, HA, GB fol. 117, 1r ( Köln HA 1, 157). Hier zugeschrieben an Conradus de Waldhausen (de Praga). Druck GW 11716 und 11725. Literatur Bloomfield 3716. Caplan Hand-list , 20f. Nr. 115. Caplan Supplementary Hand-list , 16f. Nr. 115. Charland, 48–50. Kaeppeli Nr. 2076. Schulz Bohemica , 10 (Hs. erwähnt). 92vb–93v leer.

Wasserzeichen: Schuhsohle: Briquet13618 (1430). Himmelskörper, Mond, frei, mit Beizeichen Kreuz: WZMA AT5000-497_183 (15. Jh., 8. Jahrzehnt), ein weiterer Typ nicht nachweisbar. Vierfüßer, unbestimmt, frei ohne Beizeichen, halbe Figur: WZIS GMXXXVI.E.108._63 (1420/1440, auch in Cod. ms. Bord. 40 und Cod. ms. Bord. 58E). zwei Schlüssel, zweikonturiger Schaft, gekreuzt: Piccard-Online 120844 , Piccard-Online 120838 (beide 1430 sowie in Teil III und IV).

93 Bl. Tintenfoliierung aus dem 19. Jh. 1–93. 7 VI (84). V–1 (93). Lagenzählung 2–5 jeweils recto am unteren Blattrand. Falzstreifen aus Pergament in der Lagenmitte.

Bl. 1r–72v mit 26 16–18 . 40–45 Zeilen.

Bl. 73r–92v mit 22 14–15 . 48–52 Zeilen. Zwei Spalten mit einer jeweiligen Breite von 6–7 cm.

Von vier Händen geschrieben.

Hand 1: 1r–71v Bastarda, auch in Teil IV,

Hand 2 (Nachtrag): 71v–72r Bastarda, auch in Teil I Hand 3 und Teil III Hand 4 als Nachtragshand.

Hand 3: 73ra–84vb Bastarda und

Hand 4: 85ra–92va ältere gotische Kursive.

Rubriziert. Rote Lombarden über drei Zeilen.

III 71 Bl. Norddeutschland um 1430 1ra–12vb Matthaeus de Cracovia Dialogus rationis et conscientiae de crebra communione 1ra–rb Prologus Multorum tam clericorum quam laicorum querela est non modica quid sit agendum 1rb–12rb Textus Sequitur disputatio rationis cum conscientia Aggrediatur igitur racio conscienciam pro viatico datum est nobis corpus domini nostri Ihesu Christi qui cum patre et spiritu sancto vivit et regnat deus per omnia secula seculorum. Amen Explicit tractatus de altercatione racionis et conscientie de sacramento altaris editus per venerabilem virum dominum magistrum Matheum de Cracovia sacre theologie professorem Auch in Cod. ms. Bord. 21, 116ra–126ra, Cod. ms. Bord. 25, 296vb–302ra, und Cod. ms. Bord. 38, Teil II, 1r–19r. Siehe die Ausgaben und die Literatur in der Beschreibung erstgenannter Hs. Schulz Bohemica , 10 (Hs. erwähnt). 12ra–rb Registrum capitulorum Altercatione racionis et consciencie super celebratione misse Qualiter proficientes se preparare debent et perfecti 12rb Nota Sciendum: Intentio est triplex scilicet actualis habitualis et virtualis et instituit ipse facere intendebat Franciscus Maronis 12v leer. 13r–70v Gregorius I papa Regula pastoralis 13r–14r Kapitelregister In nomine Ihesu. Incipiunt capitula cure pastoralis Ne venire imperiti ad magisterium audeant ne hunc vel vita predicatio extollat 14r–v Prologus Pastoralis cure me pondera delitescendo fugere voluisse benigna fratris karissime a precipitationis sue ausibus in ipsa locutionis nostre ianua repellantur 14v–70v Textus Nulla ars doceri presumitur nisi prius intenta meditatione discatur ut quia pondus proprium deprimit tui meriti manus me levet Explicit pastorale Gregorii Bis Bl. 22r Textkorrekturen und Ergänzungen zunächst in roter, ab 17r in schwarzer Tinte. Auf Bl. 32v das Ende von Teil 3, Kap. 1 an den Prolog dieses Teils gehängt Sed quid utilitatis est pandamus ( PL77, 51D). Das Schaltbl. 45 endet recto mit dem Teil 3, Kap. 14, danach: Hic non est defectus sed negligentia. Sequitur igitur 'Aliter admonendi sunt pigri'. 45v leer. Druck PL 77, 13–125. Grégoire le Grand, Règle pastorale, hrsg. von B. Judic, F. Rommel, Ch. Morel, Paris 1992 (Sources Chrétiennes 381–382), 125–540. Literatur R. W. Clement, A handlist of manuscripts containing Gregory's 'Regula pastoralis', in: Manuscripta 28 (1984), 33–44. CPL 1712. CALMA 4, 420 Nr. 9. 71r Johannes Cassianus Conlationes Conlatio 5,2 Octo sunt principalia vicia que humanum genus infestant scilicet castrimargia quod sonat ventris ingluvies id est iactantia seu vana gloria octavum superbia Conlatio 5,16 Hec sunt proles de supradictis viciis. De gastrimargia namque nascuntur comessationes blasphemia murmuratio detractio etc Edition CSEL13, 121, 142f. Literatur Bloomfield 3587. CPL 512. 71v leer.

Wasserzeichen: Zwei Schlüssel, zweikonturiger Schaft, gekreuzt: Piccard-Online 120844 , Piccard-Online 120838 (beide 1430 sowie in Teil II und IV).

71 Bl. Tintenfoliierung aus dem 19. Jh. 1–71. 5 VI (60). VI–1 (71). Falzstreifen aus Pergament in der Lagenmitte. Bl. 45 misst in der Höhe 21 cm. Beginnender Tintenfraß auf den Bl. 21–43.

Bl. 1r–12r mit 21,5 14 . 38–40 Zeilen. Zwei Spalten.

Bl. 13r–70v mit 22 14–15 . 34–36 Zeilen. Einspaltig.

Von vier Händen in Bastarda geschrieben.

Hand 1: 1ra–12rb, entspricht Hand 2 in Teil I,

Hand 2: 13r–45r,

Hand 3: 46r–70v und

Hand 4 (Nachtrag): 71r, auch in Teil I Hand 3 und Teil II Hand 2.

Rubriziert. Rote Lombarden über zwei Zeilen.

IV 38 Bl. Norddeutschland um 1432 1ra–5vb Johannes de Lignano Tractatus de horis canonicis sive repetitio capituli 'Dignum' de celebratione missae <note>(Clem. 3.14.2)</note> 1ra–va Ad honorem illius cuius sunt opera inseparabilia scilicet sancte et individue trinitatis ac etiam matris unigeniti filii dei Si ergo audaciam insumpsi aliqua circa materiam horarum canonicarum venio ad questiones 1va–5vb Primo ergo quero quid sint hore canonice et unde dicantur ad aliquas horas peculiares obligantur etc Et sic est finis deo laus. Amen Druck Tractatus universi iuris, Bd. 15,2, Venedig 1584, 558ra–559vb. Literatur Schulte 2, 261. McCall, 419 Nr. 4. 6ra–va David de Augusta De exterioris et interioris hominis compositione Excerpta. Lib. 3, cap. LXX 6ra Cap. LXX,3 Sacerdos nec nimis raro nec semper continue et impretermisse sacram hostiam studeant celebrare propter hoc voluit David eam reducere cum benedictione 6ra–rb Cap. LXX,2 Et licet aliquando quis tepide tamen confidens de misericordia dei fiducialiter accedat cum se ad illam separare studet 6rb–va Cap. LXX,4 Diversis autem affectionibus et intentionibus diversis ad comunicandum vel ad celebrandum aliquem trahit amor dei ut illum intercessorem vocemus qui nos patri reconsiliavit et semper interpellat pro nobis Auszüge auch in Cod. ms. Bord. 49, 182r–187r, sowie in Cod. ms. Bord. 54, 38v–103r, siehe in dieser Beschreibung die Literatur. Edition David ab Augusta, 376f., 376, 377f. 6vb–38vb Petrus de Ancharano Repetitio regularum iuris libri sexti Regula 4 Peccatum non dimittitur nisi restituatur ablatum. Brevem summam omnium que dixi in hac repetitione regule peccatum hic inserere Publice enim repetii Pisis ubi erat iam sacrum consilium congregatum et in scriptis eam Bononie redegi Mo CCCC XII die III Junii ego Petrus de Anchorano minus utriusque juris doctor ad correctionem et supplecionem cuiuslibet melius sentientis publicata scripta et completa 1413o IIII die mensis Septembris Explicit repetitio domini Petri de Ancharano utriusque iuris doctoris ordinarii lectoris decretalium in universitate Bononiensi Druck GW 1631, 33va–42ra. Literatur Schulte 2, 282.

Wasserzeichen: Ochsenkopf mit Augen und Nasenlöchern, darüber einkonturiger Stern: Piccard-Online 76054 , Piccard-Online 76059 (beide 1432). zwei Schlüssel, zweikonturiger Schaft, gekreuzt: Piccard-Online 120844 , Piccard-Online 120838 (beide 1430 sowie in Teil II und III).

38 Bl. Tintenfoliierung aus dem 19. Jh. 1–38. 2 VI (24). VII (38). Falzstreifen aus Pergament in der Lagenmitte.

21 14 . 36 Zeilen. Zwei Spalten.

Von einer Hand in Bastarda geschrieben, die mit Hand 1 in Teil II identisch ist.

Rubriziert. Rote Lombarden über zwei Zeilen.