de :: en
Permalink: PURL

Suche

Anzeigen als: OAI :: XML :: Print

Beschreibung von Lüneburg, Ratsbücherei, Theol. 2° 10 (Lüneburg 2, S. 24-26.)
Handschriften der Ratsbücherei Lüneburg, Bd. 2: Die theologischen Handschriften: Folioreihe, bearbeitet von I. Fischer, Wiesbaden 1972, S. 24-26.

Psalterium glossatum - Paulus Ungarus - Testamenta XII patriarcharum - Expositio lectionum vigiliarum pro defunctis - Petrus de Limoges

Pap. — II, 219 Bl. — 29,5 × 20,5 cm — Mitte 15. Jh.

Wasserzeichen: Piccard Ochsenkopfwasserzeichen Abt. XIII 543 (1435-39); Briquet 3857 (gekreuzte Schlüssel); ähnlich Briquet 13246 (Rad); und Mensch. Lagen: 14·VI (168). VII (182). I-1. VI (195). VIII-2 (209). VI-2 (219). Kustoden nur bei einigen Lagen erhalten. Unbeschrieben: Bl. 182r. Schriftraum und Zeilenzahl wechselnd; meistens beim Text 20 × 11 cm, bei den Glossen Schriftraum: 26 × 18 cm ; ab Bl. 184 gewöhnlich Schriftraum: 25,5 × 16,5 cm, 50 Zeilen, zweispaltig. Bastarda und Bastarda currens von verschiedenen Händen. Rote und blaue Lombarden, rubriziert.

Alter rotbrauner Ledereinband mit rhombenförmigen Streicheisenlinien. Eckenbeschläge und Buckel abgerissen, ebenso eine Schließe. Auf dem Vorderdeckel kaum noch lesbare Inhaltsangabe: Psalterium glosatum, tractatus (?) de confessione, testamenta XII patriarcharum, expositio (?) lectionum vigiliarum, … De oculi (?)

Pergamentspiegel, Vorsatzblätter (I = vorn, II = hinten) und Falze: Sermonesfragmente, 15. Jh.2

Lehmann, Mitteilungen S. 39.

Bl. 1r-166v Psalterium glossatum (textus psalmorum iuxta vulgatam versionem). (Bl. 1r Inc. ps. 1:) Beatus vir qui non abiit … — (Inc. glossa:) Nota quamuis beatus Augustinus dicat ipsum Dauid esse auctorem omnium psalmorum, tamen Ieronimus qui diligencius studuit circa textum sacre theoloye … — … (Bl. 166v Expl. ps. 150:) omnis spiritus laudet dominum. … … (Expl. glossa:) in celesti patria, ad quam nos perducat qui cum patre … amen. Stegmüller, RB VI 9727. Anonyme Parallelhs.: Berlin, theol. fol. 47 (Rose 826) Bl. 152. Zum Text der Psalmen vgl. Biblia sacra ... Vol. 10: Liber psalmorum, Romae 1953 p. 49-298.

Bl. 167r-181v Cantica breviarii cum glossis. (Bl. 167r) Cant. Isaiae. Confitebor tibi domine … sanctus Israel. [Is 12,1-6] (Glossa:) Hic incipiunt cantica psalterii et primo ponitur canticum Ysaie quod scribit capitulo suo XII postquam vidit visionem magnam de dracone noue legis. (Bl. 167v-168v) Cant. Ezechiae. Ego dixi in dimidio dierum … in domo domini. [Is 38,10-20] (Bl. 168v-169r) Cant. Annae. Exultauit cor meum in domino … cornu Christi sui. [1.Sm 2,1-10] (Bl. 169v-171r) Cant. Moysis. Cantemus domino gloriose … in medio eius. [Ex 15,1-19] (Bl. 171r-172v) Cant. Habacuc. Domine audiui audicionem et timui … in psalmis canentem. [Hab 3,2-19] (Hab. 3,2-19). (Bl. 173r-176v) Cant. Moysis. Avdite celi que loquar … terre populi sui. [Dt 32,1-43] (Bl. 176v-177v) Cant. trium puerorum. Benedicite omnia opera domini domino … superexaltatus in secula. [Dn 3,57-88] (Bl. 177v-178r) Cant. Zachariae. Benedictus dominus deus Israel … in viam pacis. [Lc 1,68-79] (Bl. 178v-179r) Hymnus Ambrosianus. Te deum laudamus … non confundar in eternum. Chev. 20086. (Bl. 179r-v) Cant. BMV. Magnificat anima mea dominum … et semini eius in secula. Gloria. [Lc 1,46-55] (Bl. 180r) Cant. Simeonis. Nvnc dimittis seruum tuum … plebis tue Israhel. [Lc 2,29-32] (Bl. 180r-181v) Symbolum Athanasianum. Qvicumque uult saluus esse … saluus esse non poterit. Gloria patri. LThK2 Bd. 8, 1963 Sp. 937/38. Die Interlinear- und Marginalglossen sind nicht bis zu Ende ausgeführt. Stegmüller, RB VI 9728.

Bl. 182v-183v ›Questio principalis anno M°CCCC°L° jubileo disputata.‹ (in fine haud integra). Utrum indulgencie propter remissionem pene pro peccatis soluende a summis pontificibus et aliis auctoritatem habentibus. … Contra primo arguitur sic quia quidquid sequitur inseparabilem peccatum … — … quia inferiores habent potestatem a papa, ipse autem a solo ‖. Zu der hsl. Literatur über das Jubeljahr, bei der diese Quaestio jedoch nicht erwähnt wird, vgl. Pastor, Gesch. d. Päpste I, 1886 S. 337.

Bl. 184ra-192ra [Paulus Ungarus: Summa de paenitentia]. Quoniam circa confessiones animarum pericula sunt et difficultates que emergunt ad honorem sancti Nicolai … — … cognoscere et non flere. Dominus deus noster indulget nobis omnia peccata nostra qui est benedictus in seculorum secula amen. Ediert von L. Lindeboom in Nederlandsch Archief voor Kerkgeschiedenis, N. S. 15, 1919 p. 180-219. Michaud-Quantin, Sommes de casuistique p. 24-26. Bloomfield 1 in Traditio 11, 1955 S. 345 Nr. 804.

Bl. 192ra-rb Additamenta: De VII donis spiritus sancti et de VII sigillis, (cf. Apc. 6,1Apc 6,1).

Bl. 192v-197v ›Liber testamentorum XII patriarcharum filiorum Jacob.Rvben interpretatur visionis filius. Cumque moritur in centesimo XXVII° anno vite sue post mortem Joseph … — … Benyamin anno Jacob natus est XL, annis vixit cum patre … ante exitum filiorum Israel ex Egipto ipse et fratres sui.Et sic est finis finis libri testamentorum XII patriarcharum filiorum Jacob quarti precipue patriarche qui multum valet ad documenta sermonum etc.

Bl. 198ra-214rb ›Exposicio lectionum vigiliarum pro defunctis.Veni sancte spiritus ex quo presens materia est theoloycalis assumenda … — (Bl. 198va in lect. I:) [Parce mihi domine …] Ista lectio sequitur Job VII° capitulo. Ad euidenciam autem exposicionis harum lectionum que in ecclesia communiter solent legi pro defunctis … — (Bl. 214ra in resp.:) Libera me domine … Sciendum sit ille excellenter peccatum patitur qui …((Bl. 214rb) ) ad gaudia eterna secum trahens, atque nos ibi perducat qui in eternum viuit et regnat amen. Anno incarnacionis 1439 die Mercurii post Reminiscere miseracionum.

Bl. 214va-219vb [Petrus de Limoges: De oculo morali]. (in fine haud integer). Si diligenter volumus in lege dei meditari facilius perpendamus ea que pertinent ad visionem et oculum … — … hostem humani generis signat quem serpens blandiens in suggestione ‖. Glorieux, Répertoire Nr. 178a, ohne Nennung dieser Hs. Meyer-Burckhardt II S. 765/66.


Abgekürzt zitierte Literatur

Bloomfield 1 M. W. Bloomfield, A preliminary list of Incipits of Latin Works on the Virtues and Vices. Traditio 11, 1955, 259ff
Briquet C. M. Briquet, Les Filigranes. Dictionnaire historique des marques du papier, Bd. 1–4, Leipzig 21923
Chev. Repertorium hymnologicum. Catalogue des chants, hymnes, proses, séquences, tropes en usage dans l'église latine depuis les origines jusqu'à nos jours, Bd. 1–6, ed. par U. Chevalier, Louvain 1892–1921 (Subsidia hagiographica 4)
Chev. Repertorium hymnologicum. Catalogue des chants, hymnes, proses, séquences, tropes en usage dans l'église latine depuis les origines jusqu'à nos jours, Bd. 1–6, ed. par U. Chevalier, Louvain 1892–1921 (Subsidia hagiographica 4)
Glorieux, Répertoire P. Glorieux, Répertoire des maîtres en théologie de Paris au XIIIe siècle, 2 Bde., Paris 1933 und 1934 (Études de philosophie médiévale 17, 18)
Lehmann, Mitteilungen P. Lehmann, Mitteilungen aus Handschriften IV. München 1933 (Sitzungsberichte d. Bayer. Akad. d. Wiss. Philos.-Hist. Kl., 1933 H. 9)
Meyer-Burckhardt II Die mittelalterlichen Handschriften der Universitätsbibliothek Basel. Beschreibendes Verzeichnis. Abteilung B: Theologische Pergamenthandschriften, Bd. 2, Signaturen B VIII 11 – B XI 26, bearbeitet von G. Meyer und M. Burckhardt, Basel 1966
Piccard G. Piccard, Die Wasserzeichenkartei Piccard im Hauptstaatsarchiv Stuttgart, Bd. 1–17, Stuttgart 1961–1997 (Veröffentlichungen der Staatlichen Archivverwaltung Baden-Württemberg. Sonderreihe Die Wasserzeichenkartei Piccard im Hauptstaatsarchiv Stuttgart 1–17)
Stegmüller, RB F. Stegmüller, Repertorium biblicum medii aevi, Bd. 1–11, Madrid 1950–1980

Beschreibung konvertiert im Rahmen des Projektes Digitalisierung der mittelalterlichen Handschriften der Ratsbücherei Lüneburg.
Herzog August Bibliothek Wolfenbüttel (copyright information)