Fischer, Irmgard: Handschriften der Ratsbücherei Lüneburg: 2. Die theologischen Handschriften: 1. Folioreihe. - Wiesbaden: Harrassowitz, 1972. S. 4849 (Vorläufige Beschreibung)

Lüneburg, Ratsbücherei, Theol. 2° 26

Bertrandus de Turre

Alte Signatur: D 14 — Pap. — III, 254 Bl. — 30 × 20,5 cm — Franziskanerkloster Lüneburg — 15. Jh.1

Wasserzeichen: Briquet 7626 (Mensch); Briquet 12996 (Traube); ferner 3 verschiedene Ochsenköpfe, davon einer ähnlich Piccard Abt. XII 423. Lagen: 21·VI (252). I. Unbeschrieben: Bl. I-III, 139, 253, 254. Reklamanten. Schriftraum 22,5-25 × 15-16 cm ; zweispaltig, 41-49 Zeilen. Bastarda von verschiedenen Händen. Anfangsbuchstaben und Kapitelüberschriften rot, rubriziert.

Einband alt, Holzdeckel mit hellem Lederüberzug. 2 Schließen. Vorn und hinten je 5 Buckel, Eckenbeschläge. Auf dem Rückdeckel oben Kettenansatzspuren. Blattweiser (dunkle Lederstreifen). Auf dem Vorderdeckel altes Titelschild: Postilla Bertrandi in epistolas dominicales hiemales de tempore sermonibus earundem interiect[is]. Darunter Signaturschild: braunes D 14. Auf dem Rücken ebenfalls altes Titelschild.

Lehmann, Mitteilungen S. 42: Theol. 2° 29.

1ra-252vb Bertrandus de Turre: Sermones super epistolas dominicales (a dom. I adventus ad dom. I quadragesimae). Prolog. Bl. 1ra: Scripsit Ezechyas epystolas ad Effraym et Manassen ut uenirent [2.Par 30,1] … II Paral. XXX. Ad euidenciam huius nostri operis sequentis exposicionis videlicet aliqualis lectionum …

4rb-8va Tabula omnium epistolarum et sermonum. (Bl. 8va) Dom. I adventus, expositio epistolae. Scientes quia hora est iam nos de sompno [Rm 13,11] etc. Ad euidenciam huius sancti temporis quod appellatur aduentus domini et tempus renouacionis. (Bl. 11va) De eodem, sermo I. Hora est iam nos de sompno surgere. [Rm 13,11] Jo. X [!]. In presenti dominica que est principium seculi. (Bl. 13rb) De eodem, sermo II. Nox precessit dies autem appropinquauit, hec supra. Premisso aduentu quadruplici filii dei de quo dictum est. (Bl. 249ra) Sabbato post cineres, expositio epistolae. Hec dicit dominus, si abstuleris … cathenam [Is 58,9] etc. Ysa. LVIII. Sicud dicit glossa huius capituli. (Bl. 251va) De eodem, sermo I. Tvnc delectaberis … patris tui vbi supra. [Is 58,14] Propheta domini Ysa[ias] in eiusdem persona loquens cunctis hominibus. (Bl. 252vb) Dom. I quadragesimae, expositio epistolae. Hortamur uos ne in vacuum graciam dei [2.Cor 6,1] etc. II C VI C. Postquam ecclesia representauit septuagesimam deviacionis … fuit consumpta omnis caro [Gn 7,21] Gn. VII, in quo per figuram ‖ ((sequitur altera pars in Ms. Theol. 2° 27 f. 1ra)). Übereinstimmend mit Vat. lat. 1242 f. 1-92 (M.-H. Laurent p.224-231). Hinzu kommen die Sermones: (Bl. 63ra) Sabbato IV temporum adventus, sermo I de V prophetia. Angelus domini descendit in fornacem … roris flantem [Dn 3,49-50] etc. Dan. 3. Qui in isto solempni sabbato uel in quacumque die huius sacri temporis. (Bl. 195rb) Dom. V p. epiphaniam, sermo III. Omne quotcumque facitis in verbo … Ihesu Christi facite [Col 3,17], vbi supra. Apostolus in hiis satis euidenter innuit … Schneyer, Predigtreihen S. 293. Schneyer, Repertorium 1, 1969 S. 505-513 Nr. 1-101. Druck: Druck: Paris (?) 1521.


Abgekürzt zitierte Literatur

Briquet C. M. Briquet, Les Filigranes. Dictionnaire historique des marques du papier, Bd. 1–4, Leipzig 21923
Lehmann, Mitteilungen P. Lehmann, Mitteilungen aus Handschriften IV. München 1933 (Sitzungsberichte d. Bayer. Akad. d. Wiss. Philos.-Hist. Kl., 1933 H. 9)
Piccard G. Piccard, Die Wasserzeichenkartei Piccard im Hauptstaatsarchiv Stuttgart, Bd. 1–17, Stuttgart 1961–1997 (Veröffentlichungen der Staatlichen Archivverwaltung Baden-Württemberg. Sonderreihe Die Wasserzeichenkartei Piccard im Hauptstaatsarchiv Stuttgart 1–17)
Schneyer, Predigtreihen J. B. Schneyer, Wegweiser zu lateinischen Predigtreihen des Mittelalters, München 1965 (Veröffentlichungen der Kommission für die Herausgabe ungedruckter Texte aus der mittelalterlichen Geisteswelt 1)
Schneyer, Repertorium J. B. Schneyer, Repertorium der lateinischen Sermones des Mittelalters für die Zeit von 1150–1350, Bd. 1–11, Münster/Westf. 1969–1990, Bd. 1–4 ebd. 21973–1974 (Beiträge zur Geschichte der Philosophie und Theologie des Mittelalters 43,1–11)