de :: en
Permalink: PURL

Suche

Anzeigen als: OAI :: XML :: Print :: Faksimile in der WDB

Beschreibung von Lüneburg, Ratsbücherei, Theol. 2° 76
Fischer, Irmgard: Handschriften der Ratsbücherei Lüneburg: 2. Die theologischen Handschriften: 1. Folioreihe. - Wiesbaden: Harrassowitz, 1972, S. 148-149.

Nicolaus Lucius Aesculanus (Nicolutius) O.P.

Alte Signatur: E 7 — Pap. — II, 277 Bl. — 28 × 20 cm — Lüneburg, Franziskanerkloster — 15. Jh.1

Wasserzeichen: Piccard Ochsenkopfwasserzeichen Abt. XII 247 (1403-13); außerdem zwei verschiedene Negerköpfe. Lagen: VI+1 (13). 21·VI (265). I. V (277) Reklamanten. Alte fehlerhafte und nicht ganz bis zu Ende durchgeführte Zählung der einzelnen Sermones am oberen Blattrand Mitte: 1-109. Unbeschrieben: Bl. 1, 275v-277v. Schriftraum 20-20,5 × 13,5-14 cm , zweispaltig, 36-43 Zeilen. Bastarda, wahrscheinlich von einer Hand. Rote Lombarden und Paragraphenzeichen; jedoch keine Überschriften bei den einzelnen Sermones; rubriziert.

Alter brauner Ledereinband. Im Mittelfeld gefüllte Blütenranken (Einzelstempel) umrahmt von Arabesken (Rollenstempel). Vorn und hinten je 5 Buckel, Eckenbeschläge. Auf dem Rückdeckel oben Kettenansatzspuren. Beide Schließen abgerissen. Blattweiser (dunkle Lederstreifen). Auf dem Vorderdeckel altes Titelschild: Sermones dominicales annuales epistolares et euangeliares de tempore. Pred. Darunter Signaturschild: braunes E 7.

Herkunft: Bl. 264rb alter Besitzvermerk, dick durchgestrichen, Namen völlig unleserlich: Iste liber pertinet ad libraria fratrum minorum (?) conuentus …, nunc ad vsum fratris … gard.

Lehmann, Mitteilungen S. 53.

Bl. 2ra-264rb [Nicolaus Lucius Aesculanus (Nicolutius) O. P.]: Sermones epistolares et evangeliares de tempore. (Bl. 2ra) Dom. I adventus, sermo epist. Innduimini dominum Ihesum Christum. [Rm 13,14] Ro. 13. Lex antiquorum regum fore dinoscitur ut ullus ante eos accederet pro aliqua gracia petenda uel optinenda nisi esset veste preciosa indutus. (Bl. 4vb) De eodem, sermo evang. Plurima autem turba strauerunt vestimenta sua … qui venit in nomine domini. [Mt 21,8-9] Mt. 21. Omnis honor alicui persone uirtuose exhibitus in sacra scriptura ad triplicem reducitur modum. (Bl. 7vb) Dom. II adventus, sermo epist. Qvecumque scripta sunt ad nostram doctrinam scripta sunt ut … spem hebeamus. [Rm 15,4] Ro. III [!]. Ut tradunt antique hystorie magnorum regum in eorum curiis seu pallaciis consueuerunt esse duo libri. (Bl. 67vb) Dom. I quadragesimae, sermo evang. Ductus est Ihesus in deserto a spiritu … panes fiant. [Mt 4,1-3] Mt. 4. Quia in precedenti predicacione fecimus mencionem de abstinencia, nunc facimus mencionem de eo cuius amore. (Bl. 257ra) Dom. XXII p. pentecosten, sermo evang. Cvius est ymago et superscriptio hec … que sunt dei deo. [Mt 22,20-21] Secundum quod dicit commentator Ptolomei super centiloquium proposicione 9, impressiones et ymagines sunt facte subiectis constellacionibus… Dieselbe Predigt nur mit abweichendem Schluß in Theol. 2° 29 Bl. 271r. (Bl. 259ra) Dom. XXIII p. pentecosten, sermo epist. Non cessamus pro uobis orantes … voluntatis eius. [Col 1,9] Colocenses 1. Ad sensum uidemus quod multi cito infundentes aliquem liquorem utpote vinum. (Bl. 260va) De eodem, sermo evang. Domine, filia mea defuncta est … vestimenti eius. [Mt 9,18-20] Mt. 9. Seneca isto libro suarum decle. declamacionum 5 dicit, quod lex fuit in quadam ciuitate talis, rapta raptoris … (Sen. contr. 1, 5) . (Bl. 262rb) Dom. XXIV p. pentecosten, sermo epist. Regnabit rex et sapiens erit … iusticiam in terra. [Ier 23,5] Jere. 23°. Secundum philosophum in libro politicorum, tres inter alias uirtutes reges et aliorum rectores debent habere …((Bl. 264rb) :) Christus qui est causa eorum luminis et sciencie ideo non inmerito dicitur quod regnabit rex et sapiens erit et hec est beatitudo etc. amen.

Bl. 264va-275ra Registrum sermonum. Die ersten und letzten Predigten dieser Reihe wurden mit Clm 93 verglichen und stimmen bis auf geringe Abweichungen damit überein; in der Lüneburger Hs. fehlen gewöhnlich die allgemeinen einleitenden Sätze am Beginn der Predigt. Schneyer, Predigtreihen S. 341. Schneyer, Sermoneshandschriften S. 6. Zum Verfasser vgl. Quetif-Echard I 566 ss.

I

14. Jh.2

Pergamentspiegel abgelöst, jetzt freistehend.

Vorderer Spiegel und Vorsatzblatt I Aristoteles: De caelo lib. IV (conclusio). Translatio nova. Der Anfang derselben Handschrift befindet sich in Theol. 2° 9 als Spiegel und Vorsatzblätter. G. Lacombe, Aristoteles latinus I p. 130 und II p. 1300. Averroes: De substantia orbis (cap. I). Thorndike-Kibre 681. G. Lacombe, Aristoteles latinus I p. 233.

II

14. Jh.2

Vorsatzblatt II (hinten) und hinterer Spiegel Gregorius Magnus: Dialogorum lib. I (cap. IV-VII). PL 77, 172A-184A. Dekkers, Clavis patrum 1713.


Abgekürzt zitierte Literatur

Dekkers, Clavis patrum Clavis patrum Latinorum, hrsg. von E. Dekkers, Steenbrugge u.a. 31995 (Corpus Christianorum. Series Latina)
Dekkers, Clavis patrum Clavis patrum Latinorum, hrsg. von E. Dekkers, Steenbrugge u.a. 31995 (Corpus Christianorum. Series Latina)
Lehmann, Mitteilungen P. Lehmann, Mitteilungen aus Handschriften IV. München 1933 (Sitzungsberichte d. Bayer. Akad. d. Wiss. Philos.-Hist. Kl., 1933 H. 9)
Piccard G. Piccard, Die Wasserzeichenkartei Piccard im Hauptstaatsarchiv Stuttgart, Bd. 1–17, Stuttgart 1961–1997 (Veröffentlichungen der Staatlichen Archivverwaltung Baden-Württemberg. Sonderreihe Die Wasserzeichenkartei Piccard im Hauptstaatsarchiv Stuttgart 1–17)
PL Patrologiae cursus completus. Series Latina, Bd. 1–221, hrsg. von J. P. Migne, Paris 1844–1865
Quetif-Echard Scriptores Ordinis Prædicatorum Recensiti, Notisque Historicis Et Criticis Illustrati. Opus … inchoavit R. P. F. Jacobus Quetif S. T. P. absolvit R. P. F. Jacobus Echard …, 2 Bde., Paris 1719 und 1721
Schneyer, Predigtreihen J. B. Schneyer, Wegweiser zu lateinischen Predigtreihen des Mittelalters, München 1965 (Veröffentlichungen der Kommission für die Herausgabe ungedruckter Texte aus der mittelalterlichen Geisteswelt 1)
Schneyer, Sermoneshandschriften J. B. Schneyer, Beobachtungen zu lateinischen Sermoneshandschriften der Staatsbibliothek München, München 1958 (Sitzungsberichte d. Bayr. Akad. d. Wiss. Philos.-Hist. Kl., 1958 H. 8)
Thorndike-Kibre L. Thorndike, P. Kibre, A catalogue of incipits of mediaeval scientific writings in latin, revisited and augmented edition, London 21963 (Mediaeval Academy of America publication 29)

Korrekturen, Ergänzungen:
  • Normdaten ergänzt oder korrigiert. (schassan, 2015-09-07)

Beschreibung konvertiert im Rahmen des Projektes Digitalisierung der mittelalterlichen Handschriften der Ratsbücherei Lüneburg.
Herzog August Bibliothek Wolfenbüttel (copyright information)