➨ Hinweis: Die Edition ist in Bearbeitung und daher nur eingeschränkt zitierfähig.

Zur Zeit sind Änderungen und Korrekturen am Text und in den Apparaten möglich.

Nach der endgültigen Veröffentlichung werden etwaige Korrekturen und Ergänzungen in einem Änderungsregister gelistet.

Brief 113

Propst Nikolaus Graurock im Kloster Lüne an Bischof Berthold von Landsberg

24. Dezember 1489

Widerspruch gegen Besitzansprüche — Protest against ownership claims

Kloster Lüne, Hs. 15, Lage 10, fol. 16v

Lateinisch.

Der Streitfall um den Hof Volksdorf in der Diözese Verden, den sowohl das Kloster Lüne als auch Gebhard von Wittorf für sich beanspruchte, zog sich bereits seit mehreren Jahren hin. Der Propst rekapituliert, dass das Kloster Lüne den Hof in Volksdorf seit 200 Jahren rechtmäßig und widerspruchsfrei besessen hat. Er hatte 40 Jahre leer gestanden und war dann durch ihn selbst vor drei Jahren auf Kosten des Klosters instandgesetzt worden, weil sich ein Pächter beworben und versichert hatte, den Hof zu dem herkömmlichen Zins seit Lebtag zu bewirtschaften. Der Fall war offenbar zunächst vor dem Herzog verhandelt worden. Anschließend hatte der Hildesheimer Domherr Johannes Alerdes vor dem Dekan des Hildesheimer Mauritiusstiftes, Dietrich Schrader, geklagt. Der Propst schreibt im Namen des Überbringers des Schreibens und im Namen des Lüner Konvents an den Hildesheimer Bischof, um sich gegen die Forderungen zu verwehren. Der Bischof soll Graurocks Gegnern kein Gehör schenken, ihnen den Gebrauch weiterer Rechtsmittel verwehren und ihre bereits erlangten Ansprüche kassieren.

The Provost sends a letter of protest to the Bishop of Hildesheim and Administrator of the Diocese of Verden on behalf of a layman who had been meant to take over the running of a farm at Volkstorf, to the south-east of Lüneburg, which the convent had acquired from Werner von Meding in 1269 and which had been renovated by the Provost after lying empty for forty years. However, Johannes Alerdes, a canon of Hildesheim who also held offices at Lübeck Cathedral where Graurock was Provost, had complained about a layman from Graurock’s household, probably the tenant farmer in question, to Dietrich Schrader, the Dean of St Moritz’ in Hildesheim from 1472 to 1512, in an apparent attempt to make a claim to the convent’s property (the exact object of his demands is not directly mentioned in this letter because the recipient is apparently already familiar with the matter). Provost Graurock, writing in the name of the layman (who delivered the letter to the Bishop) and of the convent at Lüne, urges the Bishop to ignore his opponents, prevent them from taking further legal action, and overturn the claims that they have already been granted.

[Ansicht mit Digitalisat][Zur Leseansicht]
[Lage 10, fol. 16v]


1 Post orationes et recommendationem humilem
2 Reverendissime pater venerabilis congregatio
3 huius monasterii a ducentis annis citra
4 habuit tenuit et possedit prout
5 habet tenet et possidet pacifice et
6 quiete nemini contradicente in pater=
7 nitatis vestre diocesi Verdensi ac villa
8 Volkstorp unam curiam villicalem1
9 que curia certis de causis michi incog=
10 nitis a La XL annis citra caruit inhabi=
11 tatore et quia iam tribus annis citra
12 quidam villanus veniens et offerens se
13 ut sibi dicta curia prius per me monaste=
14 rii expensis reparata locaretur pro
15 censu annuo prout predecessores sui
16 monasterio solvere consueverunt idem

[Lage 10, fol. 17r]
17 fatere velle vite sue tempore non rece=
18 dendo ab eadem Verum ad dicti monaste=
19 rii bonorum conservationem teneor
20 dictam curiam propriis expensis ad monaste=
21 rii utilitatem reparari et edificia in eadem
22 que ruinam minebantur de novo reedificavib
23 et alia feci ibidem necessaria et opor
24 tuna in monasterii fundo2 prout patet cuilibet
25 intuenti propter quam reparationem et ad alia
26 ad que tenebar facta Iste Johannes
27 Alerdes3 paternitatis vestre ecclesie Hyldesemensis cano=
28 nicus in vim cuiusdam pretensi conservatorii
29 coram domino Theoderico Sertoris4 decano
30 sancti Mauritii Hyldesemensis unum ex fa=
31 miliaribus meis domesticis ostensoremc
32 presentium dicitur traxisse in causa qui de
33 canus ut vaga relatione didici in vim
[Lage 10, fol. 17v]
34 cuisdamd pretensi libelli ut asseritur nulliter
35 et de factae facto procedendo dicitur excommu
36 nicasse et alia temere perperam et
37 iniuste fecisse et perpetrasse prout in suo
38 pretenso processu dicitur plenius contineri
39 De quibus omnibus nulliter et de facto per
40 dictos dominos decanum et Johannem Aler=
41 des gestis et factis idem laicus iniuriose
42 et nulliter factis proprio et ego dicti
43 monasterii procuratorio nominibus divisim
44 protestati sumus ac iniurias sibi fac=
45 tas ad animum revocavit et estima=
46 vit ac alia fecit et procuratorio
47 nomine feci prout in persecutione huiusmodi
48 facti loco et tempore oportunis dedu
49 cetur Verum cum nuper in curia paternitatis vestre coram
50 eadem constitutus reverenter supplicavi
[Lage 10, fol. 18r]
51 quantum c v pf dictum dominum Johannem
52 Alerdes tunc in eadem curia presentem
53 sic habere et informare possetis ut
54 ab huiusmodi molestiis perturbationibus et
55 iniuriis cessaret et se ag


56 abstineret ad que e v ph se pronum intui
57 tu conventus prefati offendat licet humilis
58 mea petitio ad instantiam huius congre=
59 gationis coram e paternitate vestra facta suum nondum
60 sit sortita effectum Supplicat igitur
61 iterato una mecum dicta venerabilis
62 et religiosa congregatio quatenus
63 eadem vestra paternitas operari dignetur median=
64 tibus scriptis persuasionibus et mandatis
65 ad prefatos dominos decanum et Johan=
66 nem Alerdes dandum faciendum et exe=
67 quendos ut a prefatis pretensis iniuriis

[Lage 10, fol. 18v]
68 molestationibus et perturbationibus omnino ces
69 sent et omnia per eosdem nulliter et de facto
70 gesta et facta cassent et revocent ac
71 annullent prout nulla sunt sic gesta et
72 viribus non subsistunt offerens se idem
73 familiaris laicus occasione huiusmodi
74 impetitionis coram paternitate vestra de stando iuri
75 et eiusdem paternitas vestra prout de iure paren=
76 do mandatis pro quibus ad dicti con=
77 ventus et laici prefati petitionem pro=
78 curatorio nomine facio fidem per presen=
79 tes supplicationes desuper ab eadem
80 per benignum responsum eandem Altissimo
81 multo tempore feliciter commendando Ex
82 curia monasterii Lune in vigilia videlicet
83 Nativitatis Christi anno etc LXXXIX°5
84 Per v p humilem Nicolaum ecclesiei

[Lage 10, fol. 19r]
85 Per v pj humilem Nicolaum ecclesie
86 Lubicensis6 et monasterii in Lune prepositum etc


Kritischer Apparat

a hier gestrichen L

b zu korrigieren in reedificavi

c in der Hs. onserem mit unklarem Kürzungszeichen

d zu korrigieren in cuiusdam

e hier gestrichen facta

f zu korrigieren in c. vestra paternitas

g Bezugswort fehlt

h zu korrigieren in e. vestra paternitas

i hier überschüssig Per v p humilem Nicolaum ecclesie

j zu korrigieren in vestre paternitatis


Sachapparat

1 Das Kloster Lüne hatte die Vogtei über eine Hufe zu Volkstorf (bei Vastorf, südöstlich von Lüneburg) vor 1269 von Werner von Meding erworben, UB Lüne, Nr. 27. Schon in den Jahre 1241 hatte es die Lehnwar ebendort und 1263 Zehntrechte erworben, UB Lüne, Nr. 8; 23.

2 Der monasterii fundus ist hier der klostereigene Hof.

3 Johannes Alerdes († 27. Dezember 1531) magister artium, licentiatus in theologia (belegt 1481; 1492), Domherr zu Hildesheim, auch vicarius, lector und praedicator am Dom zu Lübeck, vgl. Bertram, Geschichte (1899), Bd. 1, S. 455.

4 Dietrich Sartoris alias Schrader, 1472 bis 1512 Dekan des Kollegiatstiftes St. Mauritius vor Hildesheim, vgl. Aschoff, Art. Hildesheim (2012), S. 705.

5 24. Dezember 1489.

6 Die Dompropstei zu Lübeck hatte Graurock, wie aus Brief 112 (Lage 10, fol. 9r-16r) hervorgeht, 1475 aus dem Nachlass des Dietrich von Calvis erworben, vgl. Stenzig, Netzwerke (in Druckvorbereitung).

XML: http://diglib.hab.de/edoc/ed000248/texts/Brief113-L_tei-transcript.xml
XSLT: http://diglib.hab.de/edoc/ed000248/scripts/tei-transcript.xsl