➨ Hinweis: Die Edition ist in Bearbeitung und daher nur eingeschränkt zitierfähig.

Zur Zeit sind Änderungen und Korrekturen am Text und in den Apparaten möglich.

Nach der endgültigen Veröffentlichung werden etwaige Korrekturen und Ergänzungen in einem Änderungsregister gelistet.

Brief 191

Nonne im Kloster Lüne an Priorin Barbara von Hodenberg im Kloster Ebstorf

3. August 1501

Bitte um Fürbitte — Request for prayers

Kloster Lüne, Hs. 15, Lage 15, fol. 8v

Lateinisch und Niederdeutsch.

Die Absenderin teilt mit, dass die Lüner Priorin Sophia von Bodenteich schwer erkrankt sei. Sie seien alle sehr besorgt und versuchten alles, der Kranken zu helfen, doch ihre verzweifelten Gebete schienen nicht auszureichen. Sie suchten daher Hilfe bei ihnen und bitten um Fürbitte unter Anleitung der Ebstorfer Priorin.

The writer reports that Prioress Sophia von Bodenteich of Lüne is seriously ill. She reports that the nuns of Lüne are all very worried, alluding to the Psalmist’s deep sense of worry evoked in Psalms 6.3 and to the sense of bitter anguish evoked in Daniel 13.22, and are doing everything in their power to help their prioress, but it seems that their desperate prayers alone are not enough. Therefore, she asks the prioress of Ebstorf and her convent to pray for Prioress Sophia – whom she suggestss had never truly left Ebstorf in spirit despite never having physically returned there – drawing on the Ebstorf nuns’ own recent experience of the illness and death of Mechthild von Niendorf, prioress of Ebstorf, in 1495. Mechthild had been a leading figure in the reform of Lüne and had sent Sophia von Bodenteich from Ebstorf to Lüne to become prioress and oversee the implementation of the reforms there.

[Ansicht mit Digitalisat][Zur Leseansicht]
[Lage 15, fol. 8v]


1 [J]esuma Christum sponsum nostrum caritatis vinculum indissolubili amoris
2 nexu nos mutuo copulantem omni cum reverentia pro favorabili
3 salutamine preasscriptumb venerabilis et religiosa domina nobis in eodem singulariter
4 preamanda

Conquerendo significamus vobisc vestre venerabilitated quod omnipotens Deus
5 asperrima correxionis virga nobis gravem dedit disciplinam castigan
6 do nos in capite nostro videlicet in amantissima et precordia domina et
7 pia matre n. S B que heu dolor graviter infirmatur valde magnis
8 febribus et viribus naturalibus pene est destituta Unde miselle ultra

[Lage 15, fol. 9r]
9 modum perturbate et anxie ymmo commota et concussa sunt omnia ossa et viscera
10 nostra pre merore et tristitia1 quia vere vere replevit et inebriavit nos ama=
11 ritudo amarissima et angus. nobis sunt un.,2 wente wy seth tam
12 piam et karissimam matrem in egritudinis lectulo constitutam vnde hulpen er
13 so rechte gerne cum omnibus viribus n. wante it possibile were
14 vnde dat it er vromen mochte sed minime valemus quod nobis supra
15 modum extat penosum Nam si tante matri privaremur quod omnipotentis
16 Dei clementia misericorditer avertat so weren super terram nene
17 elender bedro kinder alze wy uti optime cognoscere potestis
18 quia poculum eundem tam amarum in domo vestra dudum sapuistis3 Ni
19 mirum pro frae pro fragilitatis n. modulo ad patrem misericordiarum lacrimantibus
20 oculis preces indig. fudimus et interpella. matrem misericordie et patrocinium
21 aliorum sanctorum patronorum pro pristina sanitate recipienda et longamini
22 sospitate eiusdem venerabile domine et care matris nostre Utinam et utinam
23 peccatorum n. nubes obposita non obstaret quo minus ad eundem
24 patrem misericordiarum immediate nostra transiret oratio et daretur locus
25 voti nostre Sed prochdolor culpis n. exigentibus non meremur ex
26 audire cum oculi Domini super nostrum videant imperfectum et quitf ultra facien
27 dum sit nobis ignoramus hoc solum residui habemus ut ad sancte reli
28 gionis v. tutum refugium confugiamus sperantes ut nobiscum
29 operis et orationum vestrarum fructum dignemini communicare non dubitantes
30 quin oratio virtuose mentis sicut de vobis presumimus magnam efficaciam
31 valeat obtinere iuxta illud Multum valet deprecatio iusti assidua etc.4
32 Et quia diversimode una vobiscum caritatis vinculo indissolubilique ami
33 citie nexu sumus colligate. et non solum religionis gratia verum etiam
34 singularissimo quodam ligamento firmius prestricte. quia divina misericordia
[Lage 15, fol. 9v]
35 sic disponente per industriam venerabilis d. ac pie m. v. et n. M N5 felicis recor
36 primo sancte reformationis fundamentum hoc in loco positum est necnon per venerabilem dominam
37 ac m. n. S B que semper in domo vestra Ebbeke veluti filia delicatag lacte sua
38 vissime doctrine eiusdem venerabilis domine ac pie m. est educata et nutrita
39 et licet singulari gratia nobis in matrem et pastricem sit a Deo donata tamen
40 a domo vestra non erit alienata quavis corpore numquam tamen mente6 ea propter
41 reverentie v. pedibus p volute benignitatis vestre clementiam de
42 qua gerimus maxi. fiduciam lacrimosis oculis cum omni precum instantia humiliter
43 supplicamus ut dignemini cum sororibus vestris dilectis devotas fundere
44 orationes ad eum qui animarum similiter et corporum est medicus et medela ut
45 ipse cuius misericordia plena est terra pietatis viscera erga nos tribulatas
46 et indignas commoveat et convertat in gaudium luctum nostrum7 corrabo
47 rando et confortan. prefatam n. dilectam m. homine in utroque ad laudem et gloriam
48 sui divini nominis nobis miseris et desolatis ad utilitatem et consolationem
49 tempora per longeva

Nil magis sed dirih vestre reveren et omnibus vestris sororibus
50 tot carita. saluta. quot de corde p. misericordiarum umquam profluxerunt
51 solamina

Cum his Deo altissimo precolendam v. reveren. crebro
52 commendamus quam sanam et illesam a periculis cunctis semper protegat iugii
53 enoj omni hora iugi evo

Scriptum ex Lune feria 3a post Dominicam ‚Suscepimus‘8


54 Anno Domini 1501


55 Conventus monasterii Lunensis


56 Venerabili et religiose domine magneque religiositatis matri
57 domine Barbare priorisse predigne monialium in Ebbeke9
58 domine et matri sibi iugiter prosequende presentetur


Kritischer Apparat

a Textergänzung in mg. durch Nolte mit Bleistift J

b sonst nicht belegt, Neologismus entwickelt aus prescriptum

c hier gestrichen vobis

d zu korrigieren in venerabilitati

e hier gestrichen pro fra

f zu korrigieren in quid

g zu korrigieren in dilecta

h zu korrigieren in dicite

i hier gestrichen iugi

j hier gestrichen eno


Sachapparat

1 Vgl. Ps 6,3.

2 Dn 13,22.

3 Die Ebstorfer Priorin Mechtild von Niendorf, die wie Sophia von Bodenteich eine treibende Kraft der Klosterreform gewesen war, war 1495 verstorben.

4 Iac 5,16.

5 Die vormalige Priorin von Ebstorf, welche die Reformation nach Lüne gebracht und Sophia von Bodendike installiert hatte.

6 Hier fehlt vielleicht ein Verb oder ein Teil des Satzes – man sollte erwarten, dass die Lüner Priorin zwar leiblich nie in das Kloster Ebstorf zurückgekehrt, dass es ihr im Geiste aber stets gegenwärtig geblieben war, o. ä.

7 Io 16,20.

8 ‚Suscepimus, Deus, misericordiam tuam‘ ist der Introitus des achten Sonntages nach Pfingsten, im deutschen Sprachraum begann die Folge der Sonntage nach Pfingsten mit dem Sonntag nach der Pfingstoktav bzw. Trinitatis.

9 Priorin Barbara von Hodenberg.

XML: http://diglib.hab.de/edoc/ed000248/texts/Brief191-LD_tei-transcript.xml
XSLT: http://diglib.hab.de/edoc/ed000248/scripts/tei-transcript.xsl