➨ Hinweis: Die Edition ist in Bearbeitung und daher nur eingeschränkt zitierfähig.

Zur Zeit sind Änderungen und Korrekturen am Text und in den Apparaten möglich.

Nach der endgültigen Veröffentlichung werden etwaige Korrekturen und Ergänzungen in einem Änderungsregister gelistet.

Brief 309

„Fortuna“ im Kloster Lüne an Kaplan Bernhard in Bardowick

undatiert

Scherzhafte Beschwerde — Humorous letter of complaint

Kloster Lüne, Hs. 15, Lage 22, fol. 6r

Lateinisch und Niederdeutsch.

Die Absenderin „Fortuna“ kommentiert im Namen des Lüner Konventes die Großzügigkeit des Empfängers, der die Familien der Nonnen zu einem Festessen nach Bardowick eingeladen hat, nicht aber die klausurierten Nonnen. Sie vermuten, er wollte auf ihre Klosterregel Rücksicht nehmen, nach der sie kein vierfüßiges Tier essen dürfen, was er aber seinen Gästen serviert hat. Gemüse haben sie in ihrem Kloster selbst zur Genüge, also ist er entschuldigt. Sie erinnern an das Versprechen eines prächtigen Mantels, den sie noch nicht erhalten haben und dringlich erwarten. Wenn es ihn aber zu sehr belastet, wollten sie sich mit dem ebenfalls zugesagten Fass Bier zufriedengeben. Dass zu schicken sei für ihn, für den sie den Aufstieg zum Bischof erhofften, sicher kein Problem. Auf fol. 7r Briefgrußformel an eine Klostervorsteherin am oberen Blattrand vor Fortsetzung des Brieftexts notiert.

Fortuna, on behalf of the convent of Lüne, thanks their chaplain Bernhard for the good deed of inviting their ‘familiares’ to a feast in Bardowick. Fortuna complains that the poor enclosed nuns of Lüne have not been invited to the meal but that Bernhard prefers strangers. They consider whether this happened because of the command in the Rule of Benedict not to eat any four-legged animals or whether this should be replaced by turnips, stems or cabbage where plentiful quantities in Lüne can be found. Instead of a promised decorated coat which they have yet to receive, the nuns would also be satisfied with the promised keg of beer. They hope that Bernhard can pursue a career as a bishop.

[Ansicht mit Digitalisat][Zur Leseansicht]
[Lage 22, fol. 6r]


1 Domino Bernardo capellanoa


2 In Christo Jesu sponso nostro veram dilectionem ac salutarem prosperitatem
3 hominis utriusque orationibus utinam cum devotis Honorabilis domine ymmo fautor
4 karissime discretioni vestre presenti cedula cupimus manifestare quod ex
5 relatione veridica didicimus benivolam vestram largitatem quam ostendistis
6 in hoc quod familiares nostri ut audivimus vobiscum in Bardewick
7 epulati sunt. sed prochdolor nos cenobite incluse non sumus voca
8 te ad tale prandium vel convivium sed remansimus ieiuni quod mob non

[Lage 22, fol. 6v]
9 modicum conturbat nos wente wy hadden us des n. vor hopet
10 van juw, dat gy so wolden by vs don scilicet ut hospites et ad
11 venas preponeritis nobis Porro scimus industriam vestram practi
12 casse regulam nostram dar us sanctus pater noster Benedictus inne vorbut
13 comestionem quadrupedum1 vnde dat heft juw lichte grauert
14 in conscientia dat gy us talia fectulac condita n. musten
15 gheuen sicut aliis vestris hospitibus Et cum sit apud vos
16 copia rapularum forsan fuissent fercula nostra rapule2 cau
17 les3 et magudares4 etc talia h. wy to Lune wol, dar
18 is vs n. vmme to donde vnde wy konden dard ock nequaquam
19 by beholpen h. Quare habebimus personam vestram hac vice
20 excusatam et sumus hac de causa contente. Sed dignitas
21 vestra meminit quod evoluto tempore cuilibet nostram promisistis primam
22 cappam de bono et optimo precioso panno vulgariter dictum
23 leydesck.5 vnde dat promissum wil wy us so nu aff ghan laten
24 vnde wy en moghet vel konnet cum bona conscientia so groten
25 gaue nostro monasterio n im pedieren per vicium neglientie
26 idemque speramus istam nostram petitionem exaudibilem fieri vnde dat
27 us dat want moghe werden je er jo lever. aliter non sumus contente
28 Attamen si prescripta donatio dignitatem vestram supramodum videtur
29 gravare uti timendum est so mote wy, amore Dei patientiam h in hoc
30 so verne alze us de tunne bers moghe werden, de gy us uaken
31 lauet vnde to secht h, dar wil wy us echter libenter ane noghen
32 laten, et tunc satisfactum est nobis cum unaquaque nostrum pro cappa sed
33 possit habere eminam servitiem6 aliter nequaquam quiescere valemus
34 vnde dat kan dignitas vestra wol don absque gravamine. quia spera
35 mus vos super aliquando sublimari ad dignitatem episcopalem dat gy eyn
[Lage 22, fol. 7r]

36 Illum pro salute qui tribulatos corde novit consolare reverenda et prea
37 manda domina Innumerase
38 here vnde bischopp werden up der sluse Tunc super mementote
39 nostri dum bene vobis fuerit so gy us lauet vnde to secht h
40 Cum his commendamus vos altissimo Domino qui vos corroboret
41 ac conservet ad divinum suum servicium frequentandum tempora
42 per longiora


43 Domina Fortuna in persona
44 totius conventus in Lune


Kritischer Apparat

a als Überschrift

b hier gestrichen mo

c zu korrigieren in fercula

d us supra lin.

e hier überschüssig | Illum pro salute, qui tribulatos corde novit consolare, reverenda et prea | manda domina! Innumeras, Wiederverwendetes Papierblatt mit Briefgrußformel am oberen Blattrand von fol. 7r, gehört nicht zum Brief


Sachapparat

1 Regula Benedicti 39.11: Carnium vero quadrupedum omnimodo ab omnibus abstineatur comestio, praeter omnino debiles aegrotos (Geflügel ist erlaubt).

2 Kleine Rübe.

3 Stengel.

4 Kohl.

5 Vermutlich ist eine bestimmte Stoffart aus Leiden gemeint; vgl. Mosler-Christoph, Die materielle Kultur (1998), S. 110.

6 Die emina, eigentlich hemina, ist die Maßeinheit für Wein, die von der Regula Benedicti (Cap. 40) pro Tag erlaubt ist. Hier wird sie auf cervisia (Bier) bezogen.

7 fol. 7r

XML: http://diglib.hab.de/edoc/ed000248/texts/Brief309-LD_tei-transcript.xml
XSLT: http://diglib.hab.de/edoc/ed000248/scripts/tei-transcript.xsl