➨ Hinweis: Die Edition ist in Bearbeitung und daher nur eingeschränkt zitierfähig.

Zur Zeit sind Änderungen und Korrekturen am Text und in den Apparaten möglich.

Nach der endgültigen Veröffentlichung werden etwaige Korrekturen und Ergänzungen in einem Änderungsregister gelistet.

Brief 387

Nonne GBR im Kloster Lüne an ihre Eltern

undatiert

Kondolenzbrief — Letter of comfort

Kloster Lüne, Hs. 15, Lage 30, fol. 2v

Niederdeutsch.

Die Absenderin sendet ihren Eltern nach dem Tod einer Verwandten, vielleicht einer weiteren Tochter, Christus als Trost. Sie bezeugt, dass die Eltern sich nach bestem Vermögen um die Verstorbene gekümmert haben. Nun, da sie ihnen im Alter hätte helfen können, ist sie noch in ihrer Jugend abberufen worden. Die Verstorbene ist nun im Angesicht der Dreifaltigkeit, die ihnen allen noch unentdeckt ist. Die Absenderin verweist auf das bereitwillige Sohnesopfer Abrahams als Bild für das Sohnesopfer Gottes für die Menschheit. In dieser Bereitwilligkeit sollen die Eltern auch die Verstorbene hingeben, sodass Gott den Hinterbliebenen nichts abschlagen möge. Der Gekreuzigte steht mit offenen Armen bereit, ihre Trauer aufzunehmen. Bei allzu großem Schmerz sollen sie an den verlassenen Christus auf dem Kalvarienberg denken, der als Leidender stets bei den Leidenden ist. Auch sollen sie an die trostspendende Weinranke des Kreuzes denken, das zu tragen sie Christus helfen sollen, um später in die ewige Glorie einzugehen.

The nun GBR sympathises with her parents after the death of their relative. The recipients cared for the deceased to the best of their ability when she was young and now, as she would have been able to help them in their old age, she has been called away in her youth. She is now before the face of the Trinity which is hidden from them. GBR refers to Abraham willingly sacrificing his own son as an image for the sacrifice of the son of God for mankind. The deceased should be part of this willing sacrifice so that God cannot refuse those left behind. The crucified Christ stands ready with open arms to take up their grief. If the pain is all too great, may they think of Christ forsaken on Calvary, who as one who suffered is constantly with those suffering. May they also think of the vine branch of the cross which bestows comfort, which Christ may help them to carry.

[Ansicht mit Digitalisat][Zur Leseansicht]
[Lage 30, fol. 2v]


1 GBR patri et matria


2 Jesum Christum dat gnaden rike aueruletende meer
3 vul aller barmherticheyt dar alle bedrouede
4 herte van ghe lauet vnde vor quickent werdet hir
5 in der gnade dar na in der ewyghen glorien den
6 schriue ik juw myn alder leueste. N. vnde N to enen
7 sunderghen groteb troste an der droffnisse dar gy
8 ane begrepen synt na dem willen des almeldighenc
9 leuen Godes dede na synem wolbehaghe h myne
10 leuen N zeligher dechtnisse van desserd bedro=
11 ueden werlt ghe eschet

Wol dat vs dat

[Lage 30, fol. 3r]
12 van beyden halften moygelik vnde droflik is jo
13 doch so deyt my myne juwe lydent alder meyst wan
14 ik an dencke dat gy se nu wolf vp den alder besten hed
15 den behouet wente sus langhe h gy er dan dat
16 alder beste dat gy konde vnde vormochten vnde
17 nu er de leue God so verne hadde hopleng
18 holpen dat se was to jaren kamen vnde juw konde
19 trost vnde hulpe don vp juwe olden daghe se
20 juwe older nu escketh vnde gy ock nicht allene
21 in er sunder in vs allen wol h vordent dat we
22 juw mid allem vlite wedder scholden to willen syn
23 nu heft dat Gode dem heren alze behaghet
24 dat he se in erer jogheti desser bedroueden
25 werlt nicht lengh wolde laten sunder he. h. se
26 in erer joghet to sick ghenamen in dem ho=
27 ghen hemmelschen pallas synes ewyghen rikes
28 dar se sick vrouwet mid alle den leuen vterkoren
29 hilghen vnde bruket dar dat wunnighe luste
30 like schone antlad Godes vnde den claren
31 speyghelj schinendenk seygell glans der Hilghen
32 Dreualdicheyt dat vs noch vor borg hen
33 is vnde vor be hud is Dar wert ere leue zeleke
34 nu sunder vnder lad van ghe spyset vnde lauet
[Lage 30, fol. 3v]
35 vnde dat is ane twyuel beyde vp juwen vnde ock vp
36 eren vramen scheen wente wy weten dat open bar
37 dat God de here nemende van hir escket he sy den
38 iennen guden state dar he em ane behaghet.
39 ock so vinde we in der hilghen schrifft in velen steden
40 wo wunderker wyse dat God syne leuen
41 vrunde h besocht vp dessen ertrike mid man
42 igherleye lydende vnde droffnissen alze we
43 lezet van dem hilghen patriarchen Abraham de
44 dar was eyn sunderch leff vrund Godes
45 noch so besochte he en wunderker wys
46 vns to enem biltem do he iemn bod vnde sede dat he
47 synen yneghen soneo alder leuesten sone Jsaac
48 scholde offeren in den dod de doch so wunderken
49 was ghe telet bauen de naturen vnde dar vor
50 dat yep dat mit willen auerghaff vnde nam dat
51 swert vnde wolde ene offeren do sprack God
52 de here to em in des en gel likenisse vnde sede
53 Per memet ipsum iuravi etc. Ick swere dy dat
54 by my suluen dar vmme, dat du dyt ghe dan. h.
55 vnde h dynen eyngheboren sonen ny schonet
56 vmme mynen willen; hir vmme wil ik dy nu
57 wedder benedyen vnde wil dyn slechte to oken
[Lage 30, fol. 4r]
58 alze de sterne des hemmels.1

Alder leueste N in desser
59 figuren werd vns vor gheuen de auerswendighe grote
60 leue des hemmelschen Vaders de synen eynghebor
61 nenq sone ock ny ghe sparet h sunder en vor
62 vns ghe gheuen h in den alder smelikesten dod des cru=
63 ces vnde in desser suluen bernden leue schol gy
64 eme ock offeren myne leuen N vnde gheuen
65 de em mid ghanzem willen vnde wan gy dat doth so
66 vele alze juw moghelik is so kan sick de almech
67 tighe milde God ni lengh entholden sunder he
68 mud den borne synes vaderken soten hertenr. vnde
69 al des in aderen syner mildecheyt jeghen juw
70 wedder openen vnde laten in juwe bedrouede herte
71 vleten den hemelsct heyelsamighen in vlote synes
72 godliken trostes dar gy den moghet vth ent
73 fanghen vnde krighen suntheyt vnde zalicheyt ly=
74 ues vnde der sele vnde allent wes gy behouet
75 vnde des kan he juw nu nenerleye wis weygheren
76 wente he h. juw de leuesten namen de gy had
77 h. vmmeu vnde dar vmme moghe gy nu wedder
78 van eme bidden allent wes gy begheret wente
79 he steyt jeghen juw ghe spannen an dat cruce
80 vnde h syn hilghen houet so leffliken nedder

[Lage 30, fol. 4v]
81 henghet in eyn teken dat he juwe suchtent vnde wenent
82 wel an sev horen. vnde wel juwe bed twiden vnde wel juw
83 ock gheuen den kus des vredes. syne arme h. he
84 vthe recket dar wel he juw gudliken in entfangen
85 so vaken alze gy to em koment. syn benedyede herte
86 h he ghe opent laten vp dat he juw eyne lusteghe
87 rouwesammighe woninghe mochte maken dar
88 gy to vlucht mochten to h. in juwen drofnissen
89 Hir vmme alder leueste N gheuet juwe herte
90 to vrede so gy besten kont vnde wan gy van
91 mynschliker kranckheyt beweghen werdet. vndew
92 so nenen trost h van juwen vrunden alze gy wol
93 egheden so ghat in jnnighem beghere juwes
94 herten vp den hoghen berck Caluarie vnde denc
95 ket an dat grote lydenx elende vnde an bit
96 teren pine vnses leuen salichmakeres de
97 he vor vs led do he so jammerkeny jammerliken
98 sat vp dem stenez herden scharpen stene naket
99 vnde blod to gheyselt vnde to slaghen
100 vnde ghans vorwundet. he sach to der vor
101 deren haaa vnde to der luchteren hant vnde
[Lage 30, fol. 5r]
102 vant nemende de ene in synem groten lydende hed
103 de trostet. sunder alleneab alle de ene seghen de
104 belacheden vnde bespotteden ene alze he suluen
105 secht vndeac beclaghet dor den propheten vnde secht
106 Alle myne vrunde h my vorlaten vnde myne alder
107 neghestenad synt verne van my ghan vnde h
108 my in mynem lydende nicht bekant ghe kant.2

Alder
109 leueste N vnde N is dit vnsem leuen salichmakere
110 nicht vor bleuen wolde de alz dusae vor laten
111 voraf vor latenag werden in synnerah mynscheyt vnde in synem
112 groten lydende dat schal juw eyn sunderick
113 trost wesen in juwer drofnisse vnde gy scholt
114 dat vor war weten dat de sote alder beste
115 troster Jesus Christus nu suluen by juw is vnde wel juw
116 trosten alze sunte Bernardus sechtai de sote
117 lerer secht de alzo schrifft. O sote Jesum
118 du bist alle tyd by de de de bedrouet synt
119 hir vmme so lad my jo bedrouet syn vppe
120 dat du alle tyd mid my moghest syn etcaj 3
121 Desse soten worde schol gy vaken an decken=ak
122 auer dencken wan gy juw alder mest bedrouet

[Lage 30, fol. 5v]
123 vnde bemoygheal syn so sladam vp juwe dean in wendighen
124 oghen juwes herten in dem schonen lustliken wyn=
125 rauen des hilghen cruces vnde breket van den
126 soten wyn drufelen de dar vletet vnde drepet
127 van barmherticheyt vnde mildecheyt vnde vor
128 quicket juw dar mede vnde dencket an dat
129 grote bittere lydent vnses salichmakeres dat
130 he dor vnse leue led in so groter dult vnde beua=
131 let eme dar inao juwe lydent in syn hilghe lydent
132 vp dat juw so alle sure vnde sware dingh mote
133 licht vnde sote werden vnde dat gy hir in warer
134 leue vnde dult eme syn hilghe cruce moten
135 helpen dreghen vnd in medelidinghe dat gy
136 na dessem leuende vroliken mid eme moten
137 treden in de ewyghen glorien dar nummer nen
138 lydent edder drofnisse is sunder jummer bliuende
139 vrouwde vnde salicheyt dar he suluen wel
140 af droghen de tranen van den oghen syner lef
141 hebbere.4 Dat we dar alle moten komen
142 help vs de Vader vnde de Sone. vnde de Hilghe
143 Gheyst. Amen


Kritischer Apparat

a als Überschrift im Kasten

b hier gestrichen grote

c zu korrigieren in alweldighen

d darüber überschüssiger Nasalstrich

e hier gestrichen myn

f supra lin.

g hier gestrichen hoplen

h zu korrigieren in escket

i hier gestrichen erer joghet

j hier gestrichen speyghel

k Änderung der Reihenfolge angezeigt durch supra lin. a und b; diese Korrektur durch Streichung jedoch überholt

l zu korrigieren in speygel

m zu korrigieren in bilde

n Lesart unsicher

o hier gestrichen sone

p zu korrigieren in he

q zu korrigieren in eynghebor | nen

r in der Hs. ursprünglich herten soten, Reihenfolge durch a und b supra lin. geändert

s zu korrigieren in alle

t hier gestrichen hemelsc

u hier gestrichen vmme

v hier gestrichen an se

w in der Hs. wegen Nasalstrichen vnnden

x hier gestrichen lyden

y hier gestrichen jammerken

z hier gestrichen stene

aa hier gestrichen ha

ab hier gestrichen allene

ac hier gestrichen secht vnde

ad zu korrigieren in alder | neghesten

ae zu korrigieren in aldus

af hier gestrichen vor

ag hier überschüssig vor laten

ah zu korrigieren in syner

ai hier gestrichen secht

aj Lesart unsicher

ak hier gestrichen an decken=

al zu korrigieren in bemoyghet

am zu korrigieren in slag

an hier überschüssig de

ao hier gestrichen in


Sachapparat

1 Gn 22,16-17.

2 Zusammengezogenes Zitat von Iob 19,14-19.

3 Wahrscheinlich eine Paraphrase von Bernhard von Clairvaux, In Psalmum ‚Qui habitat‘, sermo XVII, 4: „Cum ipso sum in tribulation“ [Ps 90,15], ait Deus, et ego aliud interim requiram quam tribulationem? […] Descendit, ut prope sit his qui tribulato sunt corde [Ps 33,19], ut nobiscum sit in tribulatione nostra. […] Bonum mihi, Domine, tribulari, dummodo ipse sis mecum, in: Migne PL 183, Sp. 252.

4 Vgl. Apc 21,4.

XML: http://diglib.hab.de/edoc/ed000248/texts/Brief387-D_tei-transcript.xml
XSLT: http://diglib.hab.de/edoc/ed000248/scripts/tei-transcript.xsl