➨ Hinweis: Die Edition ist in Bearbeitung und daher nur eingeschränkt zitierfähig.

Zur Zeit sind Änderungen und Korrekturen am Text und in den Apparaten möglich.

Nach der endgültigen Veröffentlichung werden etwaige Korrekturen und Ergänzungen in einem Änderungsregister gelistet.

Brief 191

Nonne im Kloster Lüne an Priorin Barbara von Hodenberg im Kloster Ebstorf

3. August 1501

Bitte um Fürbitte — Request for prayers

Kloster Lüne, Hs. 15, Lage 15, fol. 8v

Lateinisch und Niederdeutsch.

Die Absenderin teilt mit, dass die Lüner Priorin Sophia von Bodenteich schwer erkrankt sei. Sie seien alle sehr besorgt und versuchten alles, der Kranken zu helfen, doch ihre verzweifelten Gebete schienen nicht auszureichen. Sie suchten daher Hilfe bei ihnen und bitten um Fürbitte unter Anleitung der Ebstorfer Priorin.

The writer reports that Prioress Sophia von Bodenteich of Lüne is seriously ill. She reports that the nuns of Lüne are all very worried, alluding to the Psalmist’s deep sense of worry evoked in Psalms 6.3 and to the sense of bitter anguish evoked in Daniel 13.22, and are doing everything in their power to help their prioress, but it seems that their desperate prayers alone are not enough. Therefore, she asks the prioress of Ebstorf and her convent to pray for Prioress Sophia – whom she suggestss had never truly left Ebstorf in spirit despite never having physically returned there – drawing on the Ebstorf nuns’ own recent experience of the illness and death of Mechthild von Niendorf, prioress of Ebstorf, in 1495. Mechthild had been a leading figure in the reform of Lüne and had sent Sophia von Bodenteich from Ebstorf to Lüne to become prioress and oversee the implementation of the reforms there.

[Ansicht mit Digitalisat][Zur diplomatischen Ansicht]
[Lage 15, fol. 8v]

[J]esuma Christum, sponsum nostrum, caritatis vinculum indissolubili amoris nexu nos mutuo copulantem omni cum reverentia pro favorabili salutamine preasscriptumb, venerabilis et religiosa domina, nobis in eodem singulariter preamanda!

Conquerendo significamusc vestre venerabilitatid, quod omnipotens Deus asperrima correxionis virga nobis gravem dedit disciplinam, castigando nos in capite nostro, videlicet in amantissima et precordialissima domina et pia matre nostra Sophia von Bodenteich, que heu dolor graviter infirmatur valde magnis febribus, et viribus naturalibus pene est destituta. Unde miselle ultra- [Lage 15, fol. 9r] modum perturbate et anxie ymmo commota et concussa sunt omnia ossa et viscera nostra pre merore et tristitia,1 quia vere, vere replevit et inebriavit nos amaritudo amarissima et angustie nobis sunt undique,2 wente wy seth tam piam et karissimam matrem in egritudinis lectulo constitutam unde hulpen er so rechte gerne cum omnibus viribus nostris, wante it possibile were unde dat it er vromen mochte, sed minime valemus, quod nobis supramodum extat penosum. Nam si tante matri privaremur, quod omnipotentis Dei clementia misericorditer avertat, so weren super terram nene elender bedrovede kinder alze wy, uti optime cognoscere potestis, quia poculum eundem tam amarum in domo vestra dudum sapuistis.3 Nimirume pro fragilitatis nostre modulo ad patrem misericordiarum lacrimantibus oculis preces indignas fudimus et interpellamus matrem misericordie et patrocinium aliorum sanctorum patronorum pro pristina sanitate recipienda et longamini sospitate eiusdem venerabile domine et care matris nostre. Utinam et utinam peccatorum nostrorum nubes obposita non obstaret, quo minus ad eundem patrem misericordiarum immediate nostra transiret oratio et daretur locus voti nostre. Sed prochdolor culpis nostris exigentibus non meremur exaudire, cum oculi Domini super nostrum videant imperfectum, et quidf ultra faciendum sit nobis ignoramus, hoc solum residui habemus, ut ad sancte religionis vestre tutum refugium confugiamus, sperantes, ut nobiscum operis et orationum vestrarum fructum dignemini communicare, non dubitantes, quin oratio virtuose mentis, sicut de vobis presumimus, magnam efficaciam valeat obtinere, iuxta illud: „Multum valet deprecatio iusti assidua etc.“4 Et quia diversimode una vobiscum caritatis vinculo indissolubilique amicitie nexu sumus colligate, et non solum religionis gratia, verum etiam singularissimo quodam ligamento firmius prestricte; quia divina misericordia [Lage 15, fol. 9v] sic disponente per industriam venerabilis domine ac pie matris vestre et nostre Mechtild von Niendorf5 felicis recordationis primo sancte reformationis fundamentum hoc in loco positum est necnon per venerabilem dominam ac matrem nostram Sophiam von Bodenteich, que semper in domo vestra Ebbeke veluti filia dilectag lacte suavissime doctrine eiusdem venerabilis domine ac pie matris est educata et nutrita et licet singulari gratia nobis in matrem et pastricem sit a Deo donata, tamen a domo vestra non erit alienata quavis corpore numquam tamen mente;6 ea propter reverentie vestre pedibus pro volute benignitatis vestre clementiam, de qua gerimus maximam fiduciam, lacrimosis oculis cum omni precum instantia humiliter supplicamus, ut dignemini cum sororibus vestris dilectis devotas fundere orationes ad eum, qui animarum similiter et corporum est medicus et medela, ut ipse, cuius misericordia plena est terra, pietatis viscera erga nos tribulatas et indignas commoveat et „convertat in gaudium luctum nostrum“7 corraborando et confortando prefatam nostram dilectam matrem homine in utroque ad laudem et gloriam sui divini nominis nobis miseris et desolatis ad utilitatem et consolationem tempora per longeva.

Nil magis, sed diciteh vestre reverentie et omnibus vestris sororibus tot caritativa salutamina, quot de corde patris misericordiarum umquam profluxerunt solamina.

Cum his Deo altissimo precolendam vestram reverentiam crebro commendamus quam sanam et illesam a periculis cunctis semper protegati j omni hora iugi evo.

Scriptum ex Lune feria 3a post Dominicam ‚Suscepimus‘.8

Anno Domini 1501.

Conventus monasterii Lunensis.

Venerabili et religiose domine magneque religiositatis matri domine Barbare priorisse predigne monialium in Ebbeke9 domine et matri sibi iugiter prosequende presentetur.


Kritischer Apparat

a Textergänzung in mg. durch Nolte mit Bleistift J

b sonst nicht belegt, Neologismus entwickelt aus prescriptum

c folgt gestrichen vobis

d in der Hs. venerabilitate

e folgt gestrichen pro fra

f in der Hs. quit

g in der Hs. delicata

h in der Hs. diri

i folgt gestrichen iugi

j folgt gestrichen eno


Sachapparat

1 Vgl. Ps 6,3.

2 Dn 13,22.

3 Die Ebstorfer Priorin Mechtild von Niendorf, die wie Sophia von Bodenteich eine treibende Kraft der Klosterreform gewesen war, war 1495 verstorben.

4 Iac 5,16.

5 Die vormalige Priorin von Ebstorf, welche die Reformation nach Lüne gebracht und Sophia von Bodendike installiert hatte.

6 Hier fehlt vielleicht ein Verb oder ein Teil des Satzes – man sollte erwarten, dass die Lüner Priorin zwar leiblich nie in das Kloster Ebstorf zurückgekehrt, dass es ihr im Geiste aber stets gegenwärtig geblieben war, o. ä.

7 Io 16,20.

8 ‚Suscepimus, Deus, misericordiam tuam‘ ist der Introitus des achten Sonntages nach Pfingsten, im deutschen Sprachraum begann die Folge der Sonntage nach Pfingsten mit dem Sonntag nach der Pfingstoktav bzw. Trinitatis.

9 Priorin Barbara von Hodenberg.

XML: http://diglib.hab.de/edoc/ed000248/texts/Brief191-LD_tei-transcript.xml
XSLT: http://diglib.hab.de/edoc/ed000248/scripts/tei-transcript.xsl