de :: en
Permalink: PURL

Suche

Anzeigen als: OAI :: XML :: Print

Beschreibung von Cod. Guelf. 185 Helmst. (Heinemann-Nr. 212)
Otto von Heinemann: Die Helmstedter Handschriften. Bd. 1: Cod. Guelf. 1 bis 500 Helmst. (1884). S. 167170

Pap. 31½ x 22 cm cm. 244 Bll. theils ein-, theils zweispaltig.
15. Jahrh. (1471). Anfangs mit rothen Anfangsbuchstaben.

Ebd.: Originalband. Holzdeckel mit bräunlichem Leder überzogen. Die ursprünglichen Metallbuckeln
und Schliesser verloren. Auf dem äusseren Vorderdeckel ein Papierstreif mit
dem alten Titel: „Alanus de planctu nuture“ etc. und der Bibliotheksbezeichnung: II. viij.
Die Innerdeckel mit Bruchstücken einer medicinischen und einer juristischen Pergamenthandschrift
(s. XIII und XIV) ausgeklebt. Vergl. über den Codex auch Voigt, kleinere
lat. Denkm. d. Thiersage 9.

Prov. u. Gesch.: f. 1 steht folgende Inscription: Liber monasterii sancti Georgii martiris
prope Goslariam, Ilyldensemonsis dyoeesis, quem contulit eidem monasterio providus
vir Hermannus Orden, civis Goslariensis, ob anime sue et suorum salutem anno Domini
m°. ccccc° quarto. Ebenda auch einige Federproben und die Verse:
We nicht en mach wat he hir vint,
De heft recht, dat he upbint
Sinen budel und late halen,
Wat he mach unde kann betalen,
So heft de wert neyn arwyt,
Mit eren wert he de geste quid.

Enthält:
1) f. 1. Altes (ungenaues) Inhaltsverzeichniss.
2) f. 1'. Carmen saphicum de Karolo Gallorum rege ex Spira per Iacobum
Sletztat, oratorem regis Romanorum, editum: „Regis ex captu“.
Elegiacum carmen Roberti Gaguwini, Francie regis oratoris, respondens
sapbico carmini Iacobi de Sletzstad: „Lilia frondescunt“.
Carmen elegiaco et saphico mixtum Iacobi Sletzstadt, respondens elegiaco
Roberti Gaguwini: „Cuncta quibus Karoli“.
Carmen aliud elegiacum de captione Karoli regis: „Regine volucram“.
3) f. 2–32. Alanus (ab Insulis) de planctu nature. Wesentlich abweichend.
von der Ausgabe bei Visch (Alani Magni de Insulis opp. 281–320).
Vergl. P. Leyser, histor. poetarum et poematum medii aevi 1045 ff.
Schlussschrift:
Explicit Alanus, laudes Deo tribuamus,
Qui florum verbis flagrat quasi laurus in herbis,
Alanus brevis hora brevi tumulo sepelitur,
Qui duo qui septem qui totum scibile scivit.
Dann (f. 32–32') kurze Inhaltsangabe von 3) und (f. 32') ein Namens-
verzeichniss von hervorragenden Mitgliedern des Franc iskanerordens
(fratres sancti Francisci ordinis fratrum minorum).
4) f. 33–59. Liber parabolarum seu doctrinale minus Alani (ab Insulis),
cum commento. Oft gedruckt, auch Alani opp. ed. Visoh 421–436,
nach dieser Handschrift bei Leyser 1. c. 1064 sqq. (Ohne den Commentar).
f. 59'. Locus Gregorii magni.
5) f. 60–71'. Henrici Septimellensis Florentini elegia de inconstantia for-
tnne, cum commento. Ex codice Lipsiens. edita a Chr. Daurnio 1684,
emendatius vero in Leyseri hist. 1. c. 458–497. (Ohne den Commentar.)
f. 71' folgen die von Leyser 1. c. 496–497 abgedruckten Verse:
„Assignant causam quidam sic efficientem“ u. s. tu.
6) f. 72–80. Bernhardi Geystensis de vita privata et aulica libb. II. Gedr.:
- Colonie 150/) dann Auctar. catal. test. verit. p. 1156 und mit Noten
von Daumius ao. 1660.
7) f. 80–80'. Fragmentum Bernardi Morlanensis de contemtu mundi. Vergl.
Leyser 1. c. 413 ff.
8) f. 80'–82. Salutaris poeta. Abgedr. bei Leyser 1. c. 2058 sqq.
9) f. 88–85. Bernardi Morlanensis de contemtu mnudi. Oft ediert. Dasselbe
in 203. Extrav.
10) f. 85–85'. Auctor de extremo iudicio. „Quatuor ad partes“. Vergl. Ley
ser 1. c. 2091.
11) f. 85'–92. Trivita studentum. „Presens huic operi“. Vergl. Leyser 1. c.
2091. Ungedr.
12) f. 92–92'. Statuta scholarium. „Scholaris qui vis provehi culmen ad
honoris“. TJngedr.
13) f. 93–93'. Dogmatile paternum. „Laus et honor pueris solet evenire“.
Ungedr.
14) f. 93'–94'. Luparius descendens (in) Avernum. Gedr.: Leyser a. a. 0.2093
und neuerdings Voigt, Kleinere lat. Denkmäler d. Thiersage 72–80.
Schluss: „Deo gratias.
Explicit Luparius
bonus fabularius“.
15) f. 94'. Lupus cucullatus ad vulpem. „Quid metuis frater“ etc.
Vulpis dicit: „Ut tibi credatur“ etc.
16) f. 95–110'. Aviani fabule, cum commento.
17) f. HO7–133. Fabule elegiace Anonymi, qui vulgo audit Anonymus
Neveleti, cum commento.
Am Schluss: Hic finitur Ezopus cum suis fabulis et moralitatibus eiusdem
sub anno Dom. millesimo quadringentesimo septuagesimo
primo, in die Marcelli martiris et pape.
Dann von anderer Hand: Legitur in historiis Romanorum, quod tres
portas habuit Roma. Prima fuit alba, quam ad preliandum exibant.
Secunda fuit rubea, quam intrabant post obtentam victoriam etc.
18) f. 133'–198. Theoduli ecloga, cum commento. Oft ediert, z. B.mit ande-
rem Commentar Cöln, bei II. Quentel. 1495, M. H. G. (Goldasti) manuale
biblicum (Frankf. 1G20) 22–23. Vergl. über diese Handschr.
Leyser 1. c. 295 ff. und Schwab in dessen Ausgabe 30 ff.
Schluss: Qua pseustim vicit ratione poeta retexit
Virgo quod dicit is namque Teodulus exit.
19) f. 198'–199'. Epigrammata nonnulla:
a) de septem peccatis mortalibus.
b) de compositione symboli per apostolos, antequam dividerentur in
hoc mundo.
c) Signa ante diem novissimum.
d) de penis inferni.
e) de decem plagis Egiptiorum.
f) de signis mortis.
g) de officiis principum imperii.
20) f. 200. De contemptu mnmli (Iacobi de Benedictis). Gedr.: Wright,
mapes 147.
21) f. 200–200'. Bicinus de statu monachorum non mendicantium. „Olim
nostrum ordinem“. Vergl. Leyser 1. c. 2125.
Am Selduss einige Memorialverse und Verse de duodecim gaudiis paradisi.
22) f. 201–206'. Tractatus de confessione vel de modo confitendi. „Quoniam
omni confitenti necessaria est“. Mit angehängten erbaulichen Versen:
a) De confessione.
b) Opera misericordie corporalia,
c Opera misericordie spiritualia.
d) Septem dona spiritus sancti.
e) Septem sacramenta.
f) Septem peccata mortalia.
g) Octo beatitudines.
h) Novem peccata aliena.
i) Decem precepta divina.
k) Peccata in spiritum sanctum.
l) Peccata clamantia in celum.
m) Casus papales.
n) Casus episcopales.
o) Species peccatorum mortalium.
23) f. 207–212'. Tres collationes vel tractatus brevissimi a) et b) de duobus
locis Alexandri de Villa Dei in libro eius doctrinale intitulato, c) de
poetria et an liceat uti poetria in sacra scriptura.
24) f. 213–215'. Peregrinus seu de fraudibus hospitalitatis publice poema.
Ecldt. Leyserus 1. c. 2099–2120.
25) f. 215'–217. Vita Iude, Christi traditoris. „Cunctorum veterum pla
cuere poemata multum“.
26) f. 217–219. Vita Pylati, Christi iudicis. „Siveluti quodam scriptor vel
scripta placerent“. Auch in 37. 34. Aug. fol.
27) f. 220–228'. Epistola de dissuasione Valerii ad Rufinum presbiterum,
ne velit uxorem ducere (eum commento).
28) f. 228'. Nova ex Hungaria de Turcorum ingressu.
29) f. 229–229'. B. Bernardi epistola ad Raymundum militem, nepotem
suum, de modo et cura rei familiaris, regendi se et familiam suam.
30) f. 230–236'. Testamentum duodecim patriarcharum.
31) f. 236'–243'. Alani de Rupe compendium psalterii ad laudem Ihesu
Christi et b. Marie virginis.
32) f. 243'–244. De puncte der broderschup des salters. „Dit sint de puncte
der broderschup des salters unde der iuncfrowen Marien“.


  • Weitere Literaturnachweise im OPAC suchen.
  • Weitere Literaturnachweise suchen (ehem. Handschriftendokumentation)
Die Katalogdaten sind Public Domain. Für die Nutzung weiterer Daten wie Digitalisaten gelten gegebenenfalls andere Lizenzen. Vgl. die Copyright Information der Herzog August Bibliothek Wolfenbüttel.