de :: en
Permalink: PURL

Suche

Anzeigen als: OAI :: XML :: Print :: Faksimile in der WDB

Beschreibung von Cod. Guelf. 32 Helmst. (Heinemann-Nr. 35)
Otto von Heinemann: Die Helmstedter Handschriften. Bd. 1: Cod. Guelf. 1 bis 500 Helmst. (1884). S. 2224

Pergam. 38 x 28½ cm cm. 195 Bll., von denen Bl. 13 bis auf
einen schmalen Streifen am oberen Ende und Bl. 189 zur unterem
Hälfte fortgeschnitten sind. Anfang des 11. Jahrh. Mit rothen Initialen
und Überschriften.

Ebd.: Neuerer Lederband.

Prov. u. Gesch.: Allem Anscheine nach stammt der Codex nicht, wie Pertz und Was-
serschleben annehmen, aus Rheims, sondern aus dem Hildesheimer Sprengel, entweder
aus Heiningen oder aus Hildesheim selbst. Später gehörte er M. Flacius, welcher ausser
einer kurzen Inhaltsangabe auf Bl. 1 hier und auch auf Bl. 195' seinen Namen geschrieben
hat.

Enthält:
1) f. 1 (zweispaltig). Chronicon brevissimum.
Anfang: Seht filius Adam primus literas formavit.
Mitte: Tempore Xerxes Sophocles sapiens claruit.
Ende: Tempore Mauricii Gregorius Rome papatus honore
Rome palpatus honorem.
2) f. 1'19' Excerpta ex variis collectionibus canonum, inter que non
nulla ex Burchardi Wormaciens. epi. decretorum libb. xx.
a) f. 1'. De diocesibus, qualiter eas dividant inter se episcopi tam Ca
tholici quam qui ex Donati parte conversi sunt (concil. Milibitanum).
Gedr.: Pandecte canon, et concil. Oxon. 1677.1. 651.
b) f. 1'. Ut de alieno monasterio susceptos nec prepositos monasterii
nec clericos liceat ordinare (concil. Cartagin.).
c) f. 1'. Burchard II. 41.
d) f. 2. Ex concilio Spalensi, capitulo II. „Inter memoratos fratres
nostros Fulgentium.“
e) f. 2. Decretum (epistola)Pelicis pape. Bis „transibit in confusionem“.
Gedr.: Mansi sacr. concil. collect, ampliss. I. 1106.
f) f. 2'6'. Adnotationes ex libello de decretalibus apostolorum nu
mero. „Canon autem Grece, Latine regula nuncupatur.“ Ein Theil
dieses Stückes wird in der Jenaischen Allgem. Literaturzeitung 1838
p. 37 irrthümlich als ein Papstkatalog bezeichnet. Das Ganze ist nur
die Einleitung in eine Sammlung der Canones.
g) f. 78'. Burchardus I. 50. 51. 52. 67. 66. 70. 71. 141. 142. 143. 145.
146. 68. — Ex decretis Marcelli pape. „Si qui episcoporum expulsi
fuerint.“ — Ex decretis Eusebii pape. „Repperipius quosdam
episcopos.“
h) f. 910. De lapsu sacerdotis ex epistola Calixti pape. „Sed si ali
quis lapsus.“ — Ex epistola Alexandri pape, quod scismatici appellentur,
qui consacerdotibus non auxiliantur. „Qui autem ex
vestro collegio fuerit.“ Begino II. f. 0.
i) f. 10'11. De inlicita coniunctione consanguineorum sanctus Gre-
gorius ad Felicem Siciuensem episcopum inter alia multa dicit.
„Progeniem inquiens suam unumquemque“.
k) f. 1113. De septuagesima, sexagesima, quinquagesima, quadra
gesima et de ieiuniis quadragesime, Pentecostes, septimi mensis,
Kalendarum Ianuarii. „Diversi quidem auctores ecclesiarum.“
l) f. 1617'. Ordo de celebrando concilio. Gedr.: Mansi 1. c. 1.10–14.
m) f. 17'. Capitulo secundo kanonis Lugdunensis a Eomana ecclesia
probati. „Id convenit ut testamenta.“
n) f. 17'. Ex concilio Tiburensi. „Si quis episcopus in aliquibus cau
sationibus.“
o) f. 18. Sermo ex capitulis Adriani pape specialiter ad episcopos et
sacerdotes. „Ne quis vestrum, fratres karissimi.“
p) f. 18. Item eiusdem ad rectores et principes. „Oportet ut rectores
et principes regimen suum.“
q) f. 18'19. Item eiusdem. „Bannus episcopalis quem summum vo
cant.“ „Ut episcopus monasterium monachorum et sanctimonialium
frequenter introeat.“
Später eingetragen, auf anfangs leerem Raume:
r) f. 19. Constitutio Bernwardi episcopi Hildinishemensis anni 1020.
Gedr.: Pertz M. G. H. Legg. II. 2. p. 172–173.
s) f. 1919'. Heinrici II imp. sententia de coningio clericorum. Gedr.:
Pertz ibid.
t) f. 19'. Decretalis constitutio Euticiani pape, quod episcopi in synodo
inquirere debeant. „Episcopus in synodo residens.“
3) Reginonis abbatis Pruni iensis de synodalibus causis et disciplinis ecclesiasticis.
f. 1415' (dreispaltig). Capituli libri primi,
f. 2068. Liber primus,
f. 69110'. Liber secundus,
f. 110'117. Appendix I.
S. die Ausgaben von Joach. Hildebrand (Helmstad. 1659) und Wasserschieben
(Lipsiae 1840), welcher letztere p. XX den Codex, aber wenig
genau, beschreibt.
4) f. 117'129. Rhabani Mauri archiepiscopi Moguntinensis de institutione
clericorum libb. II cum prefatione ad Haistulfum arcbiepiscopum. —
Ist ein Auszug aus dieser Schrift, wie sie sich findet in Rbabani Mauri
opp. Colon. Agripp. 1626. l.ff., und von diesem Texte vielfach abweichend.
5) f. 130131. Fragmentum dialogi Sulpicii Severi de s.Martino. Jstdial.II.
cap. 11 et 12 (Sulpicii Severi opp. ed. Hieronym. de Prato I. 116–119).
6) f. 131'. Sententie ethice pro quodam milite vel principe.
Anf.: „Hoc est bonum quod non potest invitus amittere.“
Ende: „Qui victoriam cupit, milites imbuat diligenter.“
7) 132–176. Gerberti acta concilii Remensis a. 992. — Gedr.: Centurion.
Magdeburg. X. 457–515, Mansi 1. c. IX. 107–153. Pertz M. G. H. V.
658–686.
8) f. 176188. Concilium Cartagmiense era cccclvij, ab episcopis ccvij.
9) f. 188189. Questio s. Augustini. „Querit cur Dominus dicat qui
blasphemaverit. “
10) f. 189'. Ex dictis Fructuosi episcopi. „Quisquis bannum vel communicationem
episcopi.“
11) f. 190194. Ebonis aepi. Remensis per Lotharium cesarem restituti apo-
logia. Gedr. : D’Acbery spicilegium n. e. HI. 335–337 und anderwärts.
12) f. 194195'. Paschalis I pape privilegium pro Ebone aepo. Remensi,
f. 192' auf dem unteren Rande die Worte:
mini bsi bxnui bs ciba:
f. 195' stehen unter dem Texte von einer gleichzeitigen Hand die Namen
einer Reihe von Bischöfen und Äbten, welche dem Concil zu Frankfurt
im September 1037 beiwohnten. Auf dieses Concil bezieht sich
wahrscheinlich auch die dazwischen geschobene Notiz über Excom-
municatim der des Sacrileges und Mordes schuldigen Leute aus Heiningen,
Kissenbiick, Achim und Vahlberg. Das Ganze ist abgedruckt
bei Pertz M. G. H. XIII. 190, Note c). Die Handschrift muss danach
vor 1027 geschrieben sein.


  • Weitere Literaturnachweise im OPAC suchen.
  • Weitere Literaturnachweise suchen (ehem. Handschriftendokumentation)
Die Katalogdaten sind Public Domain. Für die Nutzung weiterer Daten wie Digitalisaten gelten gegebenenfalls andere Lizenzen. Vgl. die Nutzungshinweise der Herzog August Bibliothek Wolfenbüttel.