de :: en
Permalink: PURL

Suche

Anzeigen als: OAI :: XML :: Print

Beschreibung der Handschrift Lübeck, Stadtbibliothek, Ms. theol. lat. 2° 79
Die mittelalterlichen Handschriften der Stadtbibliothek Lübeck, beschrieben von Kerstin Schnabel (in Bearbeitung)
Gefördert durch die Deutsche Forschungsgemeinschaft im Rahmen des Programms Erschließung und Digitalisierung handschriftlicher und gedruckter Überlieferung

Sermones

Papier — II, 277 Bl. — 28,5 × 21 cm — Lübeck — 1474–1478

Wasserzeichen: Ochsenkopf mit Augen und Nasenlöchern, einkonturiger Stange und Stern: WZIS DE5025-tl79_5, WZIS DE5025-tl79_91, WZIS DE5025-tl79_99, WZIS DE5025-tl79_100, WZIS DE5025-tl79_133, WZIS DE5025-tl79_138, WZIS DE5025-tl79_143, WZIS DE5025-tl79_145 (identisch mit WZIS DE4860-Ms1484_8, 1446, Variante von WZIS DE5025-tl77_100, 1472–1500), WZIS DE5025-tl79_160 (Variante von WZIS DE8085-PO-74358, 1472), WZIS DE5025-tl79_176. Ochsenkopf mit Augen und Nase, einkonturiger Stange und Stern, Kinn rund: WZIS DE5025-tl79_6, WZIS DE5025-tl79_16, WZIS DE5025-tl79_25 (Varianten von 1471 und 1477), WZIS DE5025-tl79_198, WZIS DE5025-tl79_213, WZIS DE5025-tl79_216. Hirsch mit Augen, Nase und weiteren Gesichtsmerkmalen, Kopf frontal (en face), Geweih zweikonturig: WZIS DE5025-tl79_8. Ochsenkopf mit Augen und Nase, einkonturiger Stange und Stern, Kinn gespalten: WZIS DE5025-tl79_18, WZIS DE5025-tl79_22, WZIS DE5025-tl79_26, WZIS DE5025-tl79_35. Buchstabe P mit Blume/Blatt, Schaftende gespalten: WZIS DE5025-tl79_61, WZIS DE5025-tl79_68, WZIS DE5025-tl79_90, WZIS DE5025-tl79_94 (Variante von WZIS CH0780-PO-112428, 1469), WZIS DE5025-tl79_149, WZIS DE5025-tl79_183 (Variante von WZIS DE4500-PO-113535, 1476), WZIS DE5025-tl79_209 (identisch mit WZIS DE8100-PO-115999, 1470, Varianten von WZIS DE0960-4Inc349_63 und DE0960-4Inc349_94, beide bis 1474). Wappen mit Buchstaben LILE: WZIS DE5025-tl79_63, WZIS DE5025-tl79_75, WZIS DE5025-tl79_156. Ochsenkopf mit Augen, fragmentiert: WZIS DE5025-tl79_90a. Buchstabe P ohne Beizeichen, Schaftfuß gespalten: WZIS DE5025-tl79_96 (Variante von WZIS AT3800-PO-107599, 1474), WZIS DE5025-tl79_167. Ochsenkopf mit Augen und Nasenlöchern, einkonturiger Stange und Kreuz: WZIS DE5025-tl79_97 (identisch mit WZIS DE8100-PO-73955, 1478, und WZIS DE8100-IncFol2732_999f, wahrscheinlich 1474–1476). Dreiberg mit zweikonturiger Stange und Kreuz: WZIS DE5025-tl79_102, WZIS DE5025-tl79_195. Krone ohne Bügel, Mittelzinken einkonturig: WZIS DE5025-tl79_146 (identisch mit WZIS CH0780-PO-50397, 1456). Ochsenkopf mit Augen und Nasenlöchern, einkonturiger Stange und Antoniuskreuz/Buchstabe Tau: WZIS DE5025-tl79_157 (identisch mit WZIS CH7740-PO-72350, 1478). Einhorn, ganze Figur, steigend/senkrecht: WZIS DE5025-tl79_191. Fisch, gekrümmt mit Zähnen: WZIS DE5025-tl79_199. Krug mit Deckel, ein Henkel, ohne Beizeichen: WZIS DE5025-tl79_225 (identisch mit WZIS DE0960-Inc815.5a_g2). Geistlicher, Papst, ohne Beizeichen: WZIS DE5025-tl79_241. Lagen: VII–1 (13). 2 VI (37). VI–2 (47). V+1 (59). VIII–2 (73). VII (87). IV (95). 2 VI (120). V (130). 3 VI (166). VI–1 (177). VI (189). VI–1 (200). 3 VI (236). VI –1 (247). VII (261). VIII (277). Bleistiftfoliierung 1–277 (20. Jh.). Abgelöste Spiegelblätter mitgeheftet und mit römischen Zahlen foliiert I+II. Zeitgenössische Follierung von der Hand des Schreibers mit Zählfehlern. Foliiertes Schaltblatt 54 mit den Maßen 15,3 × 21 cm. Schaltblatt zu 90 mit den Maßen 21,5 × 17 cm. Schaltblatt 197a mit den Maßen 12 × 18,5 cm. Starker Wasserschaden, bes. im unteren Teil der Blätter stark verminderte Farbtiefe der Tinte, z. T. Textverlust und Schwemmränder. Schriftraum: 23–25 × 16 cm. 38–40 Zeilen. Zwei Spalten. Von einer Hand in Bastarda geschrieben. Nur einzelne Seiten rubriziert: 42r, 43v–45v, 59r–60r, 233v–240r.

Spätgotischer Holzdeckeleinband mit braunem Lederüberzug. Streicheisenlinien. Einzelstempel der Lübecker Werkstatt "Hinrich Coster" (EBDB w000948): Schwan: EBDB s008628. Rosette mit zwei Blattkränzen: EBDB s009830. Ornamente, geometrische Punkte: EBDB s014591. Blattwerk aus Lindenblättern: EBDB s014589. Einst Eckbeschläge, jetzt nur noch vereinzelt Löcher vorhanden. Abdrücke und Nagellöcher von zwei Schließenlagern mit Fenstern, auf dem HD Abdrücke und Stifte von zwei Gegenblechen. Am oberen Rand des HD ein Loch von einer Kettenöse. Vier Doppelbünde, oben und unten einfache Kapitalbünde. Auf dem Buchrücken im untersten Zwischenbundfeld ein modernes Papierschild mit den Maßen 2,8 × 2,8 cm, Aufdruck Ms. theol. lat 2° 79. Auf dem abgetrennten und beiliegendem Lederrücken ein Papierschild mit den Maßen 2 × 3 cm und handschriftlicher Aufschrift Ms. theol. lat. 79 in schwarze Tinte (19. Jh.). Darunter ein weiteres Papierschild mit der Aufschrift Sermones. Chart. Restauriert 1997. Lederrücken erneuert, Fehlstellen im Leder bes. an den Kanten ergänzt. Papier gewaschen. Bindung erneuert. Entnommene Teile (Bünde, Fäden, Lederfragmente, Rückenleder, Holzpflöcke, Lesezeichen aus Papier mit Notation, ca. 19. Jh.) sowie Restaurierungsbericht aus dem Jahr 1997 mit Zustandfotos liegen der Umverpackung der Handschrift bei.

Herkunft: Die Handschrift entstand in Lübeck von 1474 bis 1478. — Da Fol. 212va die dedicatio ecclesie Lubicensis maioris erwähnt wird, stammt die Handschrift wohl aus dem Dom. In dem Verzeichnis von 1633 ist ein entsprechender Titel nicht auszumachen. — Die Handschrift weist weder Spuren ihres Aufenthaltes in Russland auf, noch ist sie als zurückgekehrte Handschrift bei Schweitzer Bestände, 272, verzeichnet. Unter den 1983 in Lübeck vorhandenen nicht ausgelagerten Bänden findet sich die Signatur ebenfalls nicht. Wohl aber wird sie im Katalog von Weber Catalogus, 197, aufgeführt. Hier fehlt jedoch der nachträglich eingefügte Vermerk über die Rückkehr aus der Sowjetunion. Beiliegend ein Zettel mit der Aufschrift: L. Meier, Joannis Bremer [, O. F. M.] Immaculatae Conceptionis strenuus defensor, in: Antonianum XI (1936), 429–486. Einzelne der hier aus einer Göttinger Handschrift zitierten Predigten entsprechen dem Schema der Predigtinitien dieser Handschrift.

Weber Catalogus, 197.

1ra–269rb Sermones. Am Beginn der Predigten steht zumeist die Invocatio In nomine domini amen. Einige Predigten sind nicht vollständig, die folgenden Seiten blieben jeweils leer. Ähnlich lautende Predigtanfänge finden sich auch in diversen Handschriften aus dem Augustiner-Chorherrenstift Bordesholm, die teilweise dem Priester Henricus Timmermann zugeschrieben wurden.
(1ra–vb) Registrum. De tempore. Dominica 2a in adventu. Erunt signa 142 … — … Non contristemini sicut ceteri 91. Nach Festtagen geordnet, jedoch unvollständig.
(2ra–5rb) ›Sermo de omnibus sanctis‹. (S79). Obtulerunt ei denarium [Mt 22,19]. Ita scribitur Matheo XXII originaliter et lectum est in presentis dominice officio missali ewanglisaliter necnon pro presentis sermonis initio assumitur thematisaliter. Venerabiles et carissimi mei iudicialiter … – 5v leer.
(6ra–8vb) ›Sermo de animabus‹. (S80). Revertatur pulvis in terram [Ecl 12,7]. Ita scribitur Ecclesiastes ultimo capitulo originaliter et pro presentis sermonis inicio assumitur thematisaliter. Carissimi mei teste commentatione Averroy super tertium de anima
(9ra–13ra) ›Sermo de sancto Andrea‹. (S1). Ambulans iuxta mare [Mt 4,18]. Ita scribitur Matheo 4 originaliter et legitur in huius festivitatis missali officio ewangelisaliter necnon pro presentis sermonis inicio assumitur thematisaliter. Venerandi mei quamvis verba proposita sunt verba nostri salvatoris … Auch in Kiel, UB, Cod. ms. Bord. 70, 69r–74r.
(13ra–16vb) ›Sermo de conceptione Marie‹. (S5). Concepit me [Ps 50,7]. Ita scribitur Psalmo L originaliter necnon pro presentis sermonis inicio assumitur thematisaliter. Venerabiles mei quamvis verba ista historialiter sunt verba David … Auch in Kiel, UB, Cod. ms. Bord. 80, 39v–44r. – 17r leer.
(17va–26va) ›Sermo de annunciatione domini‹. (S28). Hec est dies [IV Rg 7,9]. Ita scribitur 4 Regum VII originaliter pro presentis sermonis inicio assumitur thematisaliter. Notandum pro aliquali introductione quod quamvis in scriptura ad hominem diversos nunctios et prophetas et angelos
(26vb–30vb) ›Pasce‹. (T28). Surrexit non est hic [Mc 16,6]. Ita scribitur Marci 16 originaliter et lectum est in huius diei officio missali ewangelii necnon pro presentis sermonis inicio assumitur thematisaliter. – 26vb und 27ra leer. Der Text setzt 27rb fort Notandum quod ewangelium huius diei sic dicit: Maria Magdalena et Maria Iacobi et Maria Salome …
(31ra–34vb) ›Sermo de ascensione domini‹. (T26). Assumptus est in celum [Mc 16,19]. Ita scribitur Marci ultimo originaliter et lectum est in huius officio missali ewangelisaliter necnon pro presentis sermonis inicio assumitur thematisaliter. Notandum pro introductione quod experigencia [!] attestante homo virtuosus aliquod opus bonum inchoans non cessabit … Vgl. den Anfang bei abweichender Perikope mit Lüneburg, RB, Theol. 2° 103, 156ra, und Hamburg, SUB, Cod. Petri 12, 119v (Hamburg 4, 25).
(35ra–40ra) ›Dominica infra octavas corporis Christi‹. Recordare quia recepisti bona [Lc 16,25]. Ita scribitur Luce 16 originaliter et lectum est in huius diei officio ewangelisaliter. Notandum quod quamvis hec verba sint verba Abrahe … – 35rb leer.
(40rb–46ra) ›Omnium sanctorum‹. (S79). Gloria hec est [Ps 149,9]. Ita scribitur Psalmo ultimo 149 originaliter et pro presentis festivitatis inicio assumitur iniciatione et thematisaliter. Notandum pro aliquali horum verborum introductione quod sicut vidimus in hoc seculo necessitatem glorie sublimari … – 46rb leer.
(46va–47vb) ›Dominica III post pasce‹. (T31). Modicum et videbitis me [Io 16,16]. Ita scribitur Johanne 16 capitulo originaliter et legitur in huius dominice diei officio missali ewangelisaliter etc. Notandum pro aliquali horum verborum introductione quod cum spes que differtur affligit animam [Prv 13,12]
(48ra–52va) ›De nativitate Christi‹. (T6). Hodie genui te [Ps 2,7]. Venerabiles domini mei. Bases columpne et paxilli tabernaculi testimonii [Ex 27]. Exo 27. Beneficia redemptoris nostri Ihesu Christi ex eius adventu pullulantia … Das Thema ist aus dem Register übernommen.
(52vb–55vb) ›Jacobi‹. (S50). Accessit ad Ihesum [Mt 20,20]. Ita scribitur Matheo XX originaliter et lectum est in huius diei officio missali ewangelisaliter necnon pro presentis festivitatis sancte Gertrudis in quartam feriam pro reminiscere occurentis exordio assumitur thematisaliter. Venerandi mei quamvis verba proposita secundum historialem sunt recitata
(54r–v) In quadragesima. Ascendens Ihesus [Mt 20,17]. Item quod quamvis nunc non sit tempus dominice passionis legitur ewangelisaliter de dominica passione agitur
(56ra–58va) ›De trinitate‹. (T40). Ecce descripsi eam tibi tripliciter [Prv 22,20]. Ita scribitur Proverbiis 22 originaliter necnon pro presentis sermonis initio assumitur thematisaliter. Venerandi mei verborum istorum aliquali introductione notandum quod secundum quod colligitur ex verbis Aristoteles primo posteriorum
(58va–61rb) ›De corpore Christi‹. (T41/5). Qui manducat hunc panem [Io 6,59]. Ita scribitur Ioh. 6 … et lectum est in huius dominice … missali ewangelio thematisaliter … Aufgrund des Wasserschadens ist der Beginn kaum lesbar. – 61v leer.
(62ra–71vb) ›Parasceves‹. (T26). Ecce quam gloriosus apparuit hodie rex Israhel [II Rg 6,20]. Ita scribitur II Regum VI originaliter necnon pro presentis sermonis initio assumitur thematisaliter. Notandum quod quamvis verba ista sunt originaliter dicta a Micol filia Saul
(72ra–74va) ›Pasce‹. (T28). Ihesum queritis Nazarenum [Mc 16,6]. Ita scribitur Marci 16 originaliter et lectum est in huius officii diei ewangelisaliter necnon et pro presentis sermonis inicio assumitur thematisaliter pro graciarum impetratione
(74vb–79va) ›In die pentecostes anno LXXIIIo‹. (T39). Paracletus spiritus sanctus [Io 14,26]. Ita scribitur Johanne 14 originaliter et lectum est in presentis diei officio ewangelisaliter et assumitur presentis sermonis inicio thematisaliter. Notandum pro aliquali verborum istorum introductione quod quamvis ascendens Christus in altum
(79vb–82rb) ›Assumptione‹. (S59). In plenitudine sanctorum [Sir 24,16]. Ita scribitur Ecc. 24 originaliter et lectum est in presentis diei officio epistolariter necnon pro presentis sermonis inicio assumitur thematisaliter. Notandum quod libenter solent homines tendere ad loca … Die Predigt bricht ab. – 82v–83v leer.
(84ra–86vb) ›De trinitate‹. (T40). Videbam coram me vitem [Gn 40,9]. Ita scribitur Genesis XL originaliter necnon pro presentis sermonis inicio assumitur thematisaliter. Notandum quod quamvis verba ista sunt secundum historialem fuit verba pincerne pharaonis
(87ra–zu 90v) ›Omnium sanctorum‹. (S79). Laudemus viros [Sir 44,1]. Ita scribitur Ecc. 44 originaliter necnon pro presentis sermonis inicio assumitur thematisaliter. Pro introductione aliquali horum verborum notandum quod teste beato Gregorio
(91ra–93ra) ›De animabus‹. (S80). Non contristemini [I Th 4,13]. Ita scribitur prima ad Thessalonicenses 4. Notandum quod quamvis fuit aliquali opinio non esse vitam post hanc vitam ymmo dixerunt animam et corpus … Die Predigt bricht ab. – 93rb–v leer.
(94ra–96rb) ›In die Laurencii anno 1474‹. (S56). Liberavit animam [Iob 33,28]. Ita scribitur Iob 33 capitulo originaliter et pro presentis sermonis inicio assumitur thematisaliter. Notandum pro brevi introductione quod sicut patet ex multis locis philosophie … – 96v leer.
(97ra–100va) De festo sancti Petri ad vincula. (S52). Erat Petrus dormiens [Act 12,6]. Ita scribitur Act. 12 originaliter et in epistola hodierna. Carissimi ad prosequendum hoc
(100vb–104vb) ›Assumptione‹. (S59). Cum gloria suscepisti [Ps 72,24]. Ita scribitur Psalmo LXXII originaliter et pro presentis sermonis inicio assumitur thematisaliter etc. Notandum pro horum verborum brevi et aliquali introductione … – 105r leer.
(105va–109vb) ›Decollatione‹. (S64). Decollavit eum [Mc 6,27]. Ita scribitur Marci VI originaliter et lectum est in huius diei officio ewangelisaliter necnon pro presentis sermonis inicio assumitur thematisaliter. Notandum quod rationabile et utile reperitur
(110ra–113va) ›Michaelis‹. (S70). Angeli custodiant [Ps 90,11]. Ita scribitur Psalmo originaliter necnon pro presentis sermonis inicio assumitur thematisaliter. Notandum quod angeli deputantur hominibus ad custodiam notantur propter duo
(113vb–116vb) ›Blasii 1475‹. (S100). Raptus est [II Cor 12,4]. Ita scribitur II Cor. XII originaliter et lectum est in dominice precedentis officio missali epistolariter necnon pro presentis sermonis et require datione beati Blasii assumitur thematisaliter … – 117r–v leer.
(118ra–120va) ›Dominica infra ascensionem domini‹. (T37). Mittam vobis [Io 15,26]. Ita scribitur Johanne 15 originaliter et lectum est in huius dominice diei officio ewangelisaliter necnon pro presentis sermonis assumitur thematisaliter. Notandum quod dominus per suam ascensionem a discipulis recedens eos reliquit in loci miseria … – 120vb leer.
(121ra–126va) ›De circumcisione‹. (T8). Annus redemptionis [Is 63,4]. Ita scribitur Ys LXIII originaliter etc. Notandum quod tria sunt que monent hominem ad retributionem … – 126vb–127v leer.
(128ra–132rb) ›De visitatione Marie virginis‹. (S145). Abiit in montana [Lc 1,39]. Ita scribitur Luce primo originaliter et legitur in huius festivitatis missali ewangelisaliter. Notandum quod angelo accepto consensu virginis de conceptione filii dei
(132va–135rb) ›Sermo epistole dominice VII post pentecosten‹. (T47). Exhibete membra [Rm 6,19]. Ita scribitur ad Romanos VI originaliter et in huius diei officio missali epistolariter pro horum verborum aliquali introductione occurrunt mihi verba beati Gregorio 18 moralium parte quarta capitulo 35 de amatoribus
(135va–138rb) ›Sermo de sancto Petro ad vincula‹. (S52). In vinculis non dereliquit [Sap 10,14]. Ita scribitur Sap 10 originaliter et pro presentis sermonis inicio assumitur thematisaliter. Notandum quod quamvis verba mea proposita fuit sapientis loquentis de liberatione
(138va–142vb) ›De assumptione virginis‹. (S59). Veni coronaberis [Ct 4,8]. Ita scribitur Canticorum quarto capitulo originaliter necnon pro presentis sermonis inicio assumitur thematisaliter. Notandum quod verba proposita quamvis sint assumpta a Salomone
(143ra–147rb) ›Dominica secunda in adventu‹. (T2). Erunt signa [Lc 21,25]. Ita scribitur Luce XXI originaliter et lectum est in presentis dominice officio missali ewangelisaliter. Notandum quod sancta mater ecclesia in dominica precedente fecit memoriam adventus Christi in carne
(147va–149vb) ›De conceptione virginis‹. (S5). Erunt signa in luna [Lc 21,25]. Ita scribitur Luce XXI originaliter et lectum est in ewangelio dominice precedente ewangelisaliter necnon pro presentis sermonis inicio assumitur thematisaliter. Notandum pro aliquali introductione quod secundum Aristotelem primo posteriorum et III de anima nostra cognicio habet ortum
(150ra–151vb) ›Sermo quinta feria post oculi‹. (T21/5). Qui venit ad me [Io 6,37]. Ita scribitur Johanne VI originaliter et legitur in isto die ewangelisaliter necnon pro nunc assumitur thematisaliter. Notandum pro aliquali horum verborum introductione quod triplex distinguitur status hominum
(152ra–153ra) ›De nativitate Marie virginis‹. (S65). Vas admirabile [Sir 43,2]. Ita scribitur Ecclesiastici 43 originaliter pro presentis sermonis inicio assumitur thematisaliter. Notandum pro verborum istorum aliquali introductione occurritur verbum sapientis illud scilicet Ecc. IX: In manibus artificum opera laudabitur [Sir 9,24] … – 153rb–154v leer.
(155ra–159rb) ›De nativitate Christi‹. (T6). Particeps sum omnium [Ps 118,63]. Venerabiles domini promoti alii quod non promoti cuiuscumque dignitatis apice insignavit … Das Thema aus dem Register ergänzt.
(159va–164vb) ›In epiphania‹. (T10). Ite et interrogate [Mt 2,8]. Ita scribitur Matheo II originaliter et lectum est in huius officio diei ewangelisaliter etc. Notandum triplex condicio reperitur
(164vb–167ra) ›De corpore Christi sermo‹. (T41/5). Iste est panis [Io 6,59]. Ita scribitur Johanne VI capitulo et in ewangelio hodieno. Notandum pro aliquali introductione quod sicut experigentia attestante pater familias solet de domo sua panem exterius ad campum mittere suis agrigolis … Am Anfang Petrus Berchorius, Dictionarium seu repertorium morale, Lemma 'panis' C. – 167rb–v leer.
(168r–171va) ›Decollatione‹. (S64). Sciens eum virum [Mc 6,20]. Ita scribitur Marci VI originaliter et lectum est in huius ewangelio diei ewangelisaliter necnon pro presentis sermonis inicio assumitur thematisaliter. Notandum quod secundum philosophum octavo metaphisice et phisicorum de generatione dicitur
(171va–176ra) ›De nativitate Christi‹. (T6). Natus est vobis [Lc 2,11]. Ita scribitur Luce II capitulo originaliter et lectum est hodie in missali officio ewangelisaliter necnon pro presentis sermonis inicio assumitur thematisaliter. Notandum aliquali horum verborum introductione quod quamvis spes que defertur affligit
(176rb–177rb) ›Anthonii‹. (S16). Tu servasti bonum [Io 2,10]. Ita scribitur Johannes II originaliter et lectum est in dominice precedentis officio missali ewangelisaliter etc. Notandum pro horum verborum aliquali introductione quod experigentia attestante quod in hoc seculo degentis … – 177v leer.
(178ra–180vb) ›De annunctiata anno 1476‹. (S28). Vidimus mirabilia hodie [Lc 5,26]. Ita scribitur Luce quinto originaliter et pro nunc assumitur thematisaliter. Notandum pro introductione horum verborum quod quamvis verba proposita historiace fuit verba iudiciorum
(181ra–183vb) ›Sermo de epistola dominice quarte post pasca‹. (T32). Suscipite insitum verbum [Iac 1,21]. Ita scribitur Iac. primo originaliter et lectum est in epistola quarte dominice post festum pasce epistolariter
(184ra–186va) ›Dominica quinta post pasca‹. (T33). Petite et accipietis [Io 16,24]. Ita scribitur Ioh. 16 originaliter et legitur huius missali officio ewangelisaliter necnon pro presentis sermonis inicio assumitur thematisaliter. Notandum pro horum verborum aliquali introductione quod quamvis dominus per absenciam corporalem discipulos conturbavit
(186vb–188vb) ›In die pentecostes‹. (T39). Dabo vobis spiritum [Ez 37,6]. Ita scribitur Ezechiel 37 originaliter necnon pro presentis sermonis inicio thematisaliter. Notandum pro horum verborum aliquali introductione quod clementissimus hominum creator ex mera caritate sua ab inicio mundi numquam cessavit
(189ra–190va) Intravit domum [Lc 1,40]. Ita scribitur Luce primo originaliter et lectum est in huius festivitatis officio missali ewangelisaliter necnon pro presentis sermonis inicio assumitur thematisaliter. Notandum quod sicut terminus in naturalibus quante aliqua causam est
(190vb–193vb) ›Decollatione‹. (S64). Precepit afferri caput eius [Mc 6,27]. Ita scribitur Marci 6 originaliter et lectum est in huius misse officio ewangelisaliter necnon pro presentis festivitatis et sermonis assumitur thematisaliter. Notandum pro horum verborum aliquali introductione quod secundum Crisostomum omelia 33 super proverbia
(194ra–196vb) Rogo pro eis [Io 17,9]. Ita scribitur Ioh. XVII originaliter in huius diei officio missali legitur ewangelisaliter etc. Pro horum verborum pro nunc aliquali introductione notandum quod ad hoc
(197ra–199ra) Sacrificemus domino deo nostro [Ex 5,3]. Ita scribitur Exo. V originaliter etc. Pro horum verborum aliquali introductione notandum quod quamvis dominus et salvator cum in omnibus operibus suis sit iustissimus … – 199rb–200v leer.
(201ra–204ra) ›De conceptione anno 76‹. (S5). Erunt signa [Lc 21,25]. Ita scribitur Luce XXI originaliter Mathei 28 Marci XIII et legitur in huius dominice die officio ewangelisaliter
(204rb–209rb) ›De nativitate Christi‹. (T6). Filius datus est [Is 9,6]. Ita scribitur Ysaias IX originaliter et lectum est in prima missa huius festivitatis prophetice et vaticionaliter
(209va–212rb) ›De epistola quinte dominice post pasca‹. (T45). Statim oblitus est [Iac 1,24]. Ita scribitur Iacobi primo originaliter et lectum est in dominica occurrente epistolariter necnon pro presentis collationis assumitur thematisaliter
(212va–215vb) ›Sermo de trinitate in cuius die etiam occurrit dedicatio ecclesie Lubicensis maioris‹. (T40). Gloria et divitie [Ps 111,3]. Ita scribitur Psalmo CXI originaliter necnon pro presentis sermonis inicio assumitur thematisaliter. Notandum pro horum verborum aliquali introductione quod ex scripture sacre locis variis quatuor cause inveniuntur
(216ra–220rb) ›De sancta Maria Magdalena‹. (S49). Vides hanc mulierem [Lc 7,44]. Ita scribitur Luce VII originaliter necnon in huius diei officio missali legitur ewangelisaliter et pro nunc assumitur thematisaliter. Notandum pro horum verborum introductione aliquali quod quamvis doctrinis et visis satis plene informatur intellectus
(220va–222vb) ›De sancto Cyriaco‹. Descendit hic iustificatus [Lc 18,14]. Ita scribitur Luce 18 originaliter et in dominice currentis officio missali legitur ewangelisaliter necnon pro presentis sermonis inicio assumitur thematisaliter. Notandum pro quamvis hec verba sunt verba domini de publica peccatorum
(223ra–225vb) ›De assumptione virginis 1478‹. (S59). Que est ista [Ct 8,5]. Ita scribitur Canticorum VIIIo originaliter necnon pro presentis sermonis inicio assumitur thematisaliter. Notandum pro aliquali introductione quod quia secundum philosophum 2o posteriorum: Qui nichil scit nichil dubitat
(226rb–229va) ›De decollatione Iohannis baptiste anno LXXVIII‹. (S64). Corruit veritas [Is 59,14]. Ita scribitur Ys 59 capitulo originaliter et nunc pro presentis sermonis inicio assumitur thematisaliter. Notandum pro introductione aliquali horum verborum quod quamvis arguere insolentes
(229vb–233vb) ›De innocentibus‹. (S11). Occidit multos pueros [Mt 2,16]. Ita scribitur Math. II capitulo et in ewangelio hodierno. Notandum pro horum verborum aliquali introductione quod sicut dicit beatus Ieronimus ad Eustochium
(234ra–240ra) ›Marie Magdalene‹. (S49). Dilexit multum [Lc 7,47]. Ita scribitur Luce VIIo capitulo et in ewangelio hodierno. Notandum pro horum verborum aliquali introductione quod sicut potest colligi ex diversis locis scripture … – 240rb–v leer.
(241ra–246vb) ›De conceptione vel nativitate virginis‹. (S5/S65). Liber generationis [Mt 1,1]. Ita scribitur Mathei primo et in ewangelio hodierno. Notandum pro aliquali horum verborum introductione quod sicut videmus in manualibus quod artificem necessario est habere instrumentum … Eine Teilabschrift dieser Predigt wohl von der Hand Franz Webers liegt der Hs. bei.
(247ra–va) ›De nativitate Christi‹. (T6). Ewangelizo vobis gaudium [Lc 2,10]. Ita scribitur Luce II et in huius diei ewangelio. Notandum pro horum verborum aliquali introductione sicut patet experigentia attestante quod incole alicuius regionis multum gaudent … Der Text bricht ab. – 247vb–249v leer.
(250ra–254rb) ›Epiphanie‹. (T10). Invenerunt puerum [Mt 2,11]. Ita scribitur Math. II originaliter et pro presentis sermonis inicio assumitur thematisaliter. Notandum pro horum verborum aliquali introductione quod querentes rem aliquam
(254va–263vb) ›De purificatione‹. (S21). Veniet ad templum [Mal 3,1]. Ita scribitur Malachie III capitulo et in epistola de festo hodierno. Notandum pro teste beato Gregorio et sapiente proverbiorum XIII: Spes que defertur affligit animam [Prv 13,12] … – 264r–v leer.
(265ra–269rb) ›Epiphanie‹. (T10). Quantum ergo ad prosecutionem horum membrorum dicit in ewangelio: Ductus est Ihesus [Mt 4,1]. … – 269v–277v leer.


Abgekürzt zitierte Literatur

EBDB Einbanddatenbank (http://www.hist-einband.de/, besonders die Sammlung Wolfenbüttel)
Hamburg 4 Die Handschriften der S. Petri-Kirche Hamburg, beschrieben von T. Brandis. Die Handschriften der S. Jacobi-Kirche Hamburg, beschrieben von H. Maehler, Hamburg 1967 (Kataloge der Handschriften der Staats- und Universitätsbibliothek Hamburg 4)
Schweitzer Bestände R. Schweitzer, Die alten und wertvollen Bestände der Stadtbibliothek. Entstehung der Sammlung. Geschichte der Auslagerung. Bedeutung der Rückkehr, in: Der Wagen 1992, 73–105 und 269–278
Weber Catalogus F. Weber, Catalogus codicum manuscriptorum theologicorum latinorum necnon philosophicorum quos asservat bibliotheca urbica Lubicensis, Lübeck 1934–1936 (Manuscript)
WZIS Wasserzeichen-Informationssystem. Landesarchiv Baden-Württemberg, Hauptstaatsarchiv Stuttgart (http://www.wasserzeichen-online.de/wzis/index.php)

Beschreibung erstellt im Rahmen des Projektes Katalogisierung der mittelalterlichen Handschriften in der Stadtbibliothek Lübeck.
Dieses Dokument steht unter einer Creative Commons Namensnennung-Weitergabe unter gleichen Bedingungen 3.0 Deutschland Lizenz (CC BY-SA). Herzog August Bibliothek Wolfenbüttel (Nutzungshinweise)