de :: en
Permalink: PURL

Suche

Anzeigen als: OAI :: XML :: Print :: Faksimile in der WDB

Beschreibung von Lüneburg, Ratsbücherei, Theol. 2° 68
Fischer, Irmgard: Handschriften der Ratsbücherei Lüneburg: 2. Die theologischen Handschriften: 1. Folioreihe. - Wiesbaden: Harrassowitz, 1972. S. 127130

Commentarius in librum sequentiarum - Commentarius in summulam Adami magistri - Franciscus de Mayronis et alii

Alte Signatur: R 15 — Pap. — 213 Bl. — 27,5 × 21,5 cm — Franziskanerkloster Lüneburg — 14. Jh.2 / 1382

Wasserzeichen: ähnlich Briquet 11718 (3 Berge) und Negerkopf. Lagen: 8·VI (96). IV (104). 6·VI (176). V+1 (187). VI (199). VII (213) Unbeschrieben: Bl. 103v-104r, 212v-213. Kustoden. Hs. hat während der Auslagerung 1944 durch Feuchtigkeit sehr gelitten; unterer Blattrand durchgehend beschädigt, Schrift in der unteren Blatthälfte stark verblaßt, teilweise völliger Verlust. 1960 alle Blätter im Staatsarchiv Marburg in Ultraphan eingebettet. Schriftraum 22-23,5 × 15,5-16,5 cm , zweispaltig, 40-46 Zeilen. Bastarda currens von verschiedenen Händen; Überschriften Textualis. Rote gefüllte Lombarden, teilweise auch zweifarbig rot und braun; braune Paragraphenzeichen, rubriziert. Ab Bl. 186va Platz für Anfangsbuchstaben leer geblieben.

Alte Holzdeckel mit glattem hellem Lederüberzug wiederverwendet, Rücken erneuert. Am hinteren Deckel oben Kette herausgebrochen, außerdem Brandspuren. Auf dem Vorderdeckel Reste eines alten Titelschildes: … Ex … [m]etricum, Tr[actatus] de pestilenc[ia], Commentum super Dyo[nysium] De mistica theol[ogia]. Darunter altes Signaturschild: braunes R 15.

Pergamentfalze beim Neubinden herausgelöst und in einer Mappe beigelegt: 2 Fragmente einer Brevierhs. und 17 Streifen mit Resten eines theologischen Traktates, 14. Jh.

Lehmann, Mitteilungen S. 51.

Bl. 1ra-103ra Commentarius in librum sequentiarum. (Bl. 1ra) prol. Gustate et videte quoniam svauis est dominus. [Ps 33,9] Verba proposita sunt prophete et sunt dicta de pietate dei … (Bl. 2ra:) Tytulus huius libri est incipit liber sequenciarum in laudem dei a beato Gregorio et a quibusdam doctoribus partim et partim compilatus … Bl. 2rb: Grates nunc omnes reddamus: ([Chev.> 7390]) Iste liber quantum ad primam distinctionem dividitur in tot partes, quot sunt cantica in honorem dei (Chev.> 11903.) … — 5323 7662 9755 21353 6111(Bl. 12vb). 4786 3694 2045 21505(Bl. 21vb). 21656 10360 1975 1855 21242 2431-3(Bl. 30vb). 10222 18521 1487 3488 1055(Bl. 42va). 1048 19523 3783 15758(Bl. 50ra). 19504 11881 1787 9843 19734-35 7415(Bl. 60vb). 21626 14061 17622 6958 18580 4449(Bl. 71rb). 17733 10511 4636 3336 12670(Bl. 80ra). 772 201 5780 4698 15712 11653 10012 21343 7945(Bl. 90ra). 6830 6871 1879 21086 10417 750 11781 10547-48 Bl. 101ra: Lvce lucens in eterna, Anna ([Chev.> 10661]): Hec sequencia est de sancta Anna …((Bl. 103ra) :) post laboriosum transitum huius agonis id est huius vite mortalis etc. amen.Expliciunt glose sequenciarum anno sub natali domini 138 II vigilia purificacionis Marie virginis gloriose per manus fratris E. Appenborch ((unter der Rasur einige Buchstaben nur sehr unsicher zu lesen).)‹ Parallelhss.: Bamberg, Q. III. 41 Bl. 129r; Bamberg, Q. IV. 39 Bl. 116r. Druck: Im allgemeinen übereinstimmend mit dem Kommentar bei Hain 14682. Weitere Drucke s. ebd.

Bl. 104vb Tabula in summulam sequentem.

Bl. 105ra-180vb Commentarius in Summulam Adami magistri. Prolog. Oportet illis monstrari iter salutis: Hanc proposicionem scribit beatus Gregorius quam ipse inpropria persona protulit … — … ((Bl. 106rb) ) ad cognicionem eterne felicitatis, vbi potest regnare cum domino nostro Ihesu Christo in secula seculorum amen. Svmmula de summa: Iste liber cuius subiectum est ius canonicum ewangelica tradicione a sanctis patribus confirmatum. Bl. 178va: In summis festis: Hic est vltimum capitulum huius libri in quo auctor ponit diuersa notabilia. Bl. 180va: Uinea culta fuit culto: Hic est vltima distinctio sine sentencia huius libri … (Bl. 180vb) hoc terminatur iste liber … Anno natalis domini M°CCCLXXXII° ipso sabbato festi palmarum iste liber est finitus et conscriptus. Der hsl. Text ist gegenüber dem Druck bei Hain 13710 (= GW 216) stärker erweitert. Zu der sehr verbreiteten metrischen Summula des Adamus magister vgl. Stintzing, Populäre Literatur S. 502; Schulte, 2 S. 427 f.

Bl. 181ra-183vb Tractatus de modo confitendi. Fratres karissimi intendite verbo Luce XII° quo dicitur, mortuus est diues et sepultus est in infernum ((cf. Lc. 12, 16ss)); vbi per diuitem … — Cap. I. De peccatis mortalibus: Quantum ad primum dicendum est de peccatis mortalibus, quorum. … alii poterint a simplici [sacerdote] solui et hec de confensione causa breuitatis dicta sufficiant.

Bl. 183vb Nota de signis in die Iudicii. Hec sunt quindecim signa ante diem iudicii, primo die eriget se mare … — … et resurgent omnes mortui.

Bl. 183vb Versus. Walther I Nr. 16310. Walther I I Nr. 1559. Walther I I Nr. 26536-37. Walther I I Nr. 23689. Walther I I Nr. 18048. Walther I I Nr. 18723. Ecce theos in carne neos commune factus eleos I saluat eos … (Der Rest sowie ein weiterer Zweizeiler durch Wasserschaden nur sehr unsicher zu lesen.)

Bl. 184ra Notabilia physicorum. Ex primo physicorum: vnumquodque scire arbitramur cum causas eius scire cognoscimus a principiis vsque ad electa etc. Vgl. Thorndike-Kibre 1605.

Bl. 184ra-186ra Tractatus de pestilentia. De pestilencia quod quam in breui temporis circuitu hic in ymbria grauiter vrgere recognoui … — … portent semper in manibus res odoriferas, et sic terminatur tractatus.Domine mi reuerende vestre nunc magnificencie conscripsi breue compilatum de melioribus dictis Galieni, Auicenne et Ypocratis grecorum medicorum … aliquod aliud odoriferum.Anno 1382° octaua beate virginis annunciacionis completus.

Bl. 186rb Nota de casibus excommunicationis. Nota quod plebanus potest excommunicare rusticos uel subditos suos in V casibus, primo potest excommunicare propter decimam suam … — … propter inuidiam uel propter aliud huius modi.

Bl. 186rb-187vb [Tractatus de confessione] (in fine mutilus). Confitemini alterutrum peccata vestra [Iac 5,16], Ja. V°. Circa confessionem multa sunt necessaria, videlicet quod sunt ordinata, integra, propria, vera … — … delectatus fuisti ‖. Derselbe Traktat Berlin, theol. qu. 116 Bl. 80v (= Rose 799).

Bl. 188ra-212rb Franciscus de Mayronis: Commentarii in Ps. Dionysii Areopagitae opera.

Bl. 188ra-192rb De mystica theologia. Prolog. [A] udiuit archana verba que non licet homini loqui [2.Cor 12,4], 2 Cor. 12. Quia reuelata facie gloriam domini speculando doctor gencium fuerat in eandem ymaginem transformatus … — … ((Bl. 188vb) ) verus philosophus non immerito possit dici. Et quia inter cetera sanctorum documenta post dicta sacri canonis doctrina … ((tractatus dividitur in 13 punctus)) … — … que accipiuntur secundum alium et alium modum. Roth, Franz von Mayronis, S. 169, ohne Erwähnung dieser Hs.

Bl. 192rb-202rb De ecclesiastica hierarchia. [S]ecundo occurrit liber de ecclesiastica ierarchia, in cuius exordio primus punctus est, quod ipse Ihesus ihearchisima mens … ((tractatus dividitur in 55 punctus)) … — … repositas vite diuini ignis accendam scintillas. Roth, Franz von Mayronis, S. 167, ohne Erwähnung dieser Hs.

Bl. 202rb-212rb De angelica hierarchia (incompleta). [T]ercio occurrit liber de angelica ierarchia, in cuius exordio primus punctus est etc. iste, omne datum et omne donum desursum est … — … [Q]uadragesimus 2us punctus est, quod ille angelus … quia hec dicit, quod ille angelus qui docuit Ysaiam ‖. Vollständig umfaßt dieser Traktat 51 Punkte. Roth, Franz von Mayronis, S. 168, ohne Erwähnung dieser Hs.


Abgekürzt zitierte Literatur

Briquet C. M. Briquet, Les Filigranes. Dictionnaire historique des marques du papier, Bd. 1–4, Leipzig 21923
GW Gesamtkatalog der Wiegendrucke, Bd. 1–, Leipzig 1925–1938, Stuttgart 1978–
Hain L. Hain, Repertorium bibliographicum, 2 Bde., Stuttgart, Paris 1826 und 1838
Roth, Franz von Mayronis B. Roth, Franz von Mayronis OFM. Sein Leben, seine Werke, seine Lehre vom Formalunterschied in Gott, Werl/Westfalen 1936 (Franziskanische Forschungen 3)
Schulte, 2 J. F. von Schulte, Die Geschichte der Quellen und Literatur des Canonischen Rechts…, Bd. 1: … von Gratian bis auf Papst Gregor IX. Stuttgart 1875; Bd. 2: … von Papst Gregor IX. bis zum Concil von Trient, Stuttgart 1877
Thorndike-Kibre L. Thorndike, P. Kibre, A catalogue of incipits of mediaeval scientific writings in latin, revisited and augmented edition, London 21963 (Mediaeval Academy of America publication 29)
Walther I H. Walther, Initia carminum ac versuum medii aevi posterioris Latinorum, Göttingen 1959 (Carmina medii aevi posterioris Latina 1)

Korrekturen, Ergänzungen:
  • Normdaten ergänzt oder korrigiert. (schassan, 2015-09-07)

Beschreibung konvertiert im Rahmen des Projektes Digitalisierung der mittelalterlichen Handschriften der Ratsbücherei Lüneburg.
Herzog August Bibliothek Wolfenbüttel (copyright information)