de :: en
Permalink: PURL

Suche

Anzeigen als: OAI :: XML :: Print

Beschreibung von Handschrift Wolfenbüttel, NLA WO, VII B Hs, Nr. 204 (Katalogisierung der mittelalterlichen Handschriften im Niedersächsischen Landesarchiv, Abteilung Wolfenbüttel. Beschrieben von Helmar Härtel, Mona Dorn, Katharina Krieg und Anja Schwarzbach. Wolfenbüttel, 2007.)
Helmar Härtel, in: Katalogisierung der mittelalterlichen Handschriften im Niedersächsischen Landesarchiv, Abteilung Wolfenbüttel. Beschrieben von Helmar Härtel, Mona Dorn, Katharina Krieg und Anja Schwarzbach. Wolfenbüttel, 2007.

Passionale sive Legendar

Pergament — 66 Bl. — 35,6 × 23,4 cm — Braunschweig — 14. Jh.

Aus zwei Teilen zusammengesetzt: I p. 1–96, II p. 97–p. 129. Lagen: VI+1 (p. 26). 2 VI (p. 74).V+1 (p. 96). IV (p. 112). V (p. 132). Paginierung modern.

Brauner Lederband des 15. Jahrhunderts. Riemenschließen abgerissen.

Fragment: Einbandmakulatur. VD, HD. 13./14. Jh. Pergament. 1 Bl. Zwei in der Mitte zertrennte und im VD und HD aufgeklebte Reste eines Pergamentblattes. Quadratnoten auf vierlinigem System, rote Notenlinien. Sequentiar. Text setzt ein (VD): … dempti summa tu ka[ritas populum cunctum t] … — Text endet (HD): … canimus tibi laus [et] (VD:) gloria. Per infinita. PL 131, 1025A (Notker Balbulus, Sequentiae Cap. XXXVI [De trinitate]). AH 53 Nr. 81 (Reste aus den Versen 18–20). Text setzt ein: (VD): Superne matris g[audia repraesentat ecclesia] Text bricht ab: festos cog[natio simul haec habet odio] AH 54 Nr. 37 (Reste aus den Versen 1–7).HD Inhalt der Handschrift nach der Folge der Blätter: Continentur hic de libro Hester A I, omelia de trinitate C I … Item omelia de confessoribus E III. Continentur hic lamentationes feria quinta sexta sabbato … sermo in dedicacione cripte. Vgl. auch p. 96a.

Herkunft: VD innen u. p. 38: Iste liber pertinet ad cappellam sancte [p. 38 beate]. Marie Magdalene in urbe Brunswicensi [in der „kleinen Burg“ situiert. Vgl. Döll, 178, Dürre Geschichte, 680].

Henrici HandschriftenarchivHaucap-Nass, 223 Nr. 114.

I

Pergament — 48 Bl. — 35,6 × 23,4 cm — Braunschweig — 14. Jh.

Lagen: VI+1 (p. 26). 2 VI (p. 74). V+1 (p. 96). Schriftraum: 28 × 18,4 cm, zweispaltig. Tintenliniierung. Gothica Textualis formata. Rubriziert. Rote Überschriften, rote Lombarden, gelegentlich mit Fleuronnée.

1a–96b Passionale. Zwei Durchgänge durch das Kirchenjahr. Texte schließen häufig mit der Lesungskonklusion Tu autem [Domine, miserere nobis].
(1a–37b) 1. Durchgang. (p. 1a) Erat vir Iudeus insulis civitate vocabulo Mardocheus filius iar filii semen filii … Est 2,5–17. (p. 2a) ›Per ebdomadam‹. Assuerus rex iussit convivium preparari … Est 2,18–5,2. (p. 5a) ›De sancta trinitate secundum Matheum‹. In illo tempore … Confiteor tibi… [Mt 11,25–27]. ›Omelia‹. Confessio non semper paenitentiam … — … justificata est sapientia a filiis suis. PL 26, 75 A/B (aus: Hieronymus Stridonensis, Commentaria in Matthaeum). (p. 5b) Omnia michi tradita sunt a patre … — … vocatur. PL 38, 440/441. (aus: Aurelius Augustinus, Sermo LXIX de scripturis). (p. 5b–p. 6a) ›Omelia in quatuor temporum … secundum Marcum‹. [Mc 9,16]. Factum est autem in sequenti die … — … audiendo sermonem. PL, 92, 221A–B. (aus: Beda, in evangelium sancti Marci). (p. 6b) ›Secundum Lucam‹. [Lc 13,6]. Dominus et redemptor … — … in ficulnea hac. Et non invenio. PL 76, 1227C–1228D (aus: Gregorius I., Homiliae in evangelia). (p. 7a) ›De sancto Georgio‹. [23.4.]. Sanctus Georgius videns cunctos reges congregatos cum multis … — … Has primum pro Christo sustinuit penas. (p. 8a) ›De sancto Godehardo‹. [4.5.]. Fuit beatus Godehardus vite laudabilis sanctitate conspicuus deo semper devotus … — … usque in finem spiritu sancto corroborante perseveravit. (p. 9a) ›Johannis ante portam latinam‹. [6.5.]. Johannes apostolus et ewangelista dum Ephesi predicaret … — … cum multo honore translatum est. (p. 9b) ›Cantianorum‹. [31.5.]. Gloriosi testes Christi Cancius Cancianus simulque Cancianilla preclaris natalibus … — … illis apto locavit in loculo. (p.10b) ›De sancto Vito‹. [5.6.]. Sanctus Vitus puer multa signa in nomine domini faciens … — … exaudite sunt orationes tue. (p. 11b) ›De sancto Odolrico‹. [4.7.]. Bone igitur memorie Othelricus excelsa prosapia alamannorum … — … occuparetur. PL 135, 1011A. Quidam de familia sancte Marie Hisinhard nomine … — … contempnere non audebat. Auszüge aus PL 135, 1062–1067C (aus: Gerardus presbyter, Vita S. Ulrici). (p.12b) ›Thome episcopi et martiris‹. [7.7.]. Quinto die dominice nativitatis venerunt Cantuariani quatuor anglici viri genere preclari … — … Vox in rama audita est. Vgl. PL 190, 325C–326B. (aus: Passio secunda s. Thomae Cantuariensis). BHL 8204? (p. 14) ›De divisione apostolorum‹. [15.7.]. Divisio apostolorum ydibus Iulii a multis sollempniter celebratur … (p. 14b) ›De sancto Cyriaco‹. [8.8.]. Dum multo tempore in custodia esset beatus Cyriacus … BHL 2057. (p. 15b) ›Vita sancti Bernwardi‹. [16.8.]. Idem civitate Saxonie natale sancti Berwardi epsicopi et confessoris hic sanctus claris ortus natalibus fuit ex filia … BHL 1261. (p. 16b) ›De sancto Auctore‹. [20.8.]. Veridica patrum tradicione cognovimus quod Ghertrudis filia et … BHL 748. (p.19a) ›De sancto Magno‹. [19.8.]. Beatus Magnus dum adhuc paganus esset detonsura … — … sibi martyrem consecravit. (p. 20a) ›In decollatione sancti Johannis‹. [29.8.]. Die natalis Herodis saltavit Herodiadis filia eius in medio, et placuit Herodi unde cum iuramento pollicitus est dare ei quodcumque postulasset ab eo … Huius diem natalis … — … prefiguraret Iohannes. PL 94, 241A–241C (aus: Beda Venerabilis, Homiliae). (p. 20b) ›De sancto Egidio.[1.9.]. Sanctus Egidius natione Grecus a preclaris parentibus originem … — … optate eam restituit sospitati. BHL 93. (p. 21b) ›In exaltacione sancte crucis‹. [14.9.]. Beatus Cornelius vir summe sanctitatis rector Romane sedis … — … sic coronam suscepit. BHL 1959. (p. 22b) ›Passio sancti Mathei‹. [21.9.]. Matheus apostolus ewangelista in Ethiopia predicans … — … martirem consecravit. (p. 23b) ›Cosme et Damiani‹. [27.9.]. Cosmas et Damianus Germani fratres ex religiosa matre nomine Theodore nati sunt … — … eius exivit. Passi sunt sancti anno domini ccc°lxxx° sub Diocleciano. Graesse LA, 637/8 (Cap. CXLIII, § 1–2.). (p. 24b) ›Passio undecim milium virginum‹. [21.10.]. In Britania rex christianissimus quidam fuit nomine Maurus qui quandam filiam nomine Ursulam … — … festivitas recolata. (p. 26a) ›Symonis et Juda secundum Johannem‹. In illo tempore dixit Ihesus …Omelia beati AugustiniInterrogantibus discipulis vel specialiter sancto Iuda … — … ad premium. PL 35, 1831. (aus: Augustinus Hipponensis, In Joannis evangelium tractatus CXXIV). (p. 27a) ›De sancta Barbara[4.12.]. Regnante Maximiano imperatore et Marciano preside fuit vir quidam in Nichomedia … — … se sub trina mersione. Hoc est in nomine patris et filii et spiritus sancti. (p. 28a) ›In adventu reliquiarum sancte Marie‹. [8.12.]. Ait beata Maria: Magnificat anima mea et exultavit spiritus meus … — … invocaverit nomen domini salvus. PL 94, 18B–19A (aus: Beda Venerabilis, Homilia II in festo visitationis beatae Mariae). Mit Angabe von Antiphon- und Responsorieninitien. (p. 29b) ›De sancto Felice in pincis‹. [8.1.]. Apud Nolam Campanie natale beati Felicis presbiteri … — … triduum sanata est. PL 78, 294 u. PL 123, 449/650. (p. 31a) ›De sanctis Sysinnio Cyriaco Smaragdo et Largo‹. Tempore quo Maximianus Augustus rediens de partibus Affrice ad urbem Romam … — … sancte virginis revocatur. … (p. 33b) ›De sancto Epyphanio‹. [22.1.]. Beatus Ephyphanius dissolucionis sue spiritu longe ante … — … aspectibus munimur. (p. 34b) ›De sancto Babila episcopo‹. [24.1.]. In Anthiochia sancti Babile … — … tormentis subiceret. Vgl. PL 123, 220B u. 690. (p. 35b) ›De sancto Valentino martire‹. [14.2.]. Rome sancti Valentini presbiteri et martiris … — … audiatur iusta postulacio eius. PL 124, 759/760. (p. 37a) ›De sancto Mathia‹. [24.2.]. Cum constet omnibus fratres karissimi quia redemptor noster … — … memoravit. PL 76, 1089B–1090A (aus: Gregorius I, Homiliae in evangelia. Lectio evangelii secundum Mattheum 10,5–10).
(38a–96b) 2. Durchgang. (p. 38a) ›Gordiani et Epymaci lectio prima‹. [10.5.]. Rome via Latina sanctorum Gordiani et Epymachi … — … cum dominis baptizavit. PL 124, 39/40. (p. 40b) ›De sanctis Nereo et Achilleo … de sancto Pancratio‹. [12.5.]. Rome via Ardeatina natale sanctorum Nerei et Achillei martirum. Nereus et Achilleus eunuchi … zum Teil Graesse LA, 338–339 (Cap. LXXV). (p. 41a) ›De sancto Ambrosio episcopo.In Mediolano deposicio sancti Ambrosii episcopi. Hic filius Ambrosii prefecti fuit. Qui infans in area pretorii … — … aliquid magni erit. PL 14, 28A. Folgt: Beatus Ambrosius cantus et officium divinum in ecclesia Mediolanensi instituit … Ipse autem cum cepisset infirmitate sui corporis laborare: ab hora circiter undecima diei … — … in hodiernum diem manet. Floruit itaque sanctus Ambrosius circa annos domini trecentos nonaginta. Ambrosius circa annos domini trecentos nonaginta. Vgl. PL 14, 43B–44A. (p. 42b) ›De sancto Pancratio‹. [12.5.]. Rome via Aurelia natale sancti Pancrati martiris. Hic ex patre Cledonio de civitate Frigia et matre … — … Dyonisio persuadere de Christo. (p. 42b) ›De sancto Servacio‹. Sanctus Servacius Tungrensis ecclesie episcopus … — … ecclesia fabricata. Floruit autem beatus Servacius circa annos domini quadragintos viginti. (p. 44b) ›De sanctis Marcellino et Petro‹. [2.6.]. Rome Marcellini presbiteri et Petri exorciste factum est dum teneretur … — … quod facere non potest ut asseris ita Iupiter. Ähnlich PL 123, 273 (Ado Viennensis, Martyrologium). (p. 45a) ›De sancto Urbano‹. [25.5.]. Urbanus primus nacione Romanus de via lata nobilis genere ex patre Ponciano … — … severissime trucidabat. BHL 8372. (p. 46a) ›De sancto Bonifacio‹. Sanctus Bonifacius nacione Anglus a parentibus puer est … — … ecclesiasque fundare. (p. 47b) ›De sancto Primo et Feliciano‹. [9.6.]. Sancti dei Primus et Felicianus cives erant Romani … — … visitacione angelica revelabantur. (p. 49b) ›De sancto Barnaba‹. [11.6.]. Barnabas levita Cyprus genere unus fuit ex septuaginta duobus discipulis domini salvatoris … — … converti ad deum vivum. Aus: Graesse LA, 346 Cap LXXXI. (p. 50a) ›De sancto Marco et Marcelliano‹. [18.6.]. Rome via Ardeatina sanctorum Marci et Marcelliani martirum … — … anime liberatus est. Vgl. PL 124, 167/168. (p. 51b) ›De sanctis Geruasio et Prothasio‹. [19.6.]. Ambrosius servus Christi fratribus per omnem Ytaliam in Christo eternam salute … — … ortus eorum et finis scriptus est. PL 17, 743A–744A. BHL 3514. (p. 53a) ›Processi et Marciniani‹. [2.7.]. Tempore quo Simon magus crepuit intus: inpiissimus Nero tradidit beatissimos apostolos Christi Petrum et Paulum Paulino viro clarissimo … — … desperavit de vobis. BHL 6947. (p. 54a) ›In natali septem fratrum‹. [10.7.]. Rome sanctorum fratrum filiorum sancte Felicitatis id est Ianuarii Felicis Philippi Silvani Alexandri Vitalis … — … in amore Christi exhibere. (p. 55a) ›In deposicione Hynrici regis‹. [13.7.]. Anno incarnati verbi dei millesimo secundo Octone puero Rome defuncto vacante regni solio … — … firmius communiret. BHL 3812. (p. 56b) ›In translacione Blasii‹. [18.7.]. Blasius dum omni sanctitate et mansuetudine polleret Christiani eum in Sebaste in episcopum Capadocie elegerunt … — … pro sanguine lac fluebat. (p. 58b) ›De sanctis Abdon et Sennes‹. [30.7.]. Decius iunior cesar non inperator curiose cepit querere Christianos et misit auctoritatem suam in universam Persidam … — … dolore in amore eorum quam furore. (p. 59b) ›Stephani pape et martiris‹. [2.8.]. Rome in cimiterio Kalixti natalis sancti Stephani pape et martiris sub Valeriano et Galieno inperatoribus … — … gracie sociare. Initium ähnlich PL 124, 319. (p. 60b) ›De sancto Oswaldo rege‹. [5.8.]. In Anglia natale sancti Oswaldi regis et martiris hic filius Elfridi regis Nortamhumbrorum … Huius antistitis doctrina rex Oswaldus … — … argenteo servatur. PL 95, 125A–125C (aus: Beda Venerabilis, Historia ecclesiastica). (p. 62a) ›De sancto Sixto papa et martire‹. [7.8.]. Sixtus urbis Rome episcopus nacione Grecus ex patre Sophor philosopho … — … hostiam et perpetuam et inmaculatam. (p. 63a) ›Cyrici martiris secundum Marcum‹. [8.8.]. In illo tempore … Signa eos qui crediderint hec sequentur [Mc 16,17–18]. ›Omelia Gregorii pape‹. Sancta ecclesia cottidie spiritaliter … — … eos nocebit. PL 76, 1215B–1215C (aus: Gregorius I, Homilia in evangelia). (p. 63a) ›De sancto Thiburcio‹. [11.8.]. Rome inter duas lauros natale sancti Tiburcii martiris filii Cromacii urbis prefecti que erudierunt ad fidem beatus Sebastianus et sanctus Tranquillinus … — … duci iudicis seuientis. PL 123, 325C–326B (aus: Ado Viennensis, Martyrologium). (p. 64b) ›De sancta Ypolito martyre‹. [13.8.]. Sanctus Ypolitus et Iustinus presbiter cum sepelissent corpus beati Laurencii … — … magis incipis vestire. Entnommen: PL 123, 329D–330A, 326B (aus: Ado Viennensis, Martyrologium). (p. 65a) ›Bartolomeo secundum Lucam‹. [24.8.]. In illo tempore facta est contencio inter discipulos … — … preveniendo [certarint]. Beda Venerabilis, In Evangelium s. Lucae, PL 92, 598B–C. (p. 65b) ›De sancto Augustino‹. [28.8.]. Augustinus doctor egregius in provincia Affricana civitate Carthaginensi ortus et valde honestis parentibus …. Entnommen: Graesse LA, 549f (Cap. CXXIV). (p. 67b) ›De sancto Gorgonio‹. [9.9.]. Gorgonius et Dorotheus apud Nicomediam primi in palacio Dyocleciani … — … ibi idem beatus Gorgonius cum collega suo Dorotheo genti Saxonum in Mindensi ecclesia principatur. Schluß anders als in: Graesse LA, 601 (Cap. CXXXV). (p. 68a) ›De sancta Eufemia Lucia et Geminiano‹. [16.9.]. Quinto persecucionis anno Dyocleciani imperatoris Prisco in Europa proconsule … — … Maxima nomine sepelivit. Schlußpassage wie PL 123, 359C (aus: Ado Viennensis, Martyrologium). (p. 69a) ›De sancto Lamberto‹. [17.9.]. Tungrensi dyocesi Ledgia villa publica natale sancti Lamberti episcopi et martiris hic ex parentibus. preclaris Traiectensi urbe oriundus et litteris sacris adprime eruditus … — … eis salubriter predicavit. (p. 70a) ›De sancto Iheronimo‹. [30.9.]. Iheronimus noster ortodoxus in oppido Stridonis … — … carere non poteram. PL 22, 175–177 (aus: Gennadius Massiliensis, vita I. s. Hieronymi). (p. 70b) ›De sancto Remigio‹. [1.10.]. Remigius doctor egregius et confessor domini gloriosus a quodam heremita taliter nasci est previsus …. Aus: Graesse LA, 96–97 (Cap. XVI). (p. 72a) ›De sancta Benedicta‹. [8.10.]. Erat Rome quedam venerabilis virgo Benedicta nomine et merito hec autem nobili ex prosapia religione Christiana … — … perceptura erat in celo. (p. 72b) ›De sancto Dyonisio et eius sociis‹. [9.10.]. Post Jesu Christi domini nostri ascensionem gloriosam cum beatus Paulus apostolus per gratiam sancti spiritus ab errore infidelitatis … — … tradidit ei. (p. 73b) ›De sancto Gereone martyre‹. [10.10.]. Cum in Galliis perniciosus tumultus contra Romanum imperium exercuisset Maximianus apud Ytaliam collecto exercitu Thebeos milites … — … quem misisti Ihesum Christum. PL 212, 762A–763A (aus: Helinandus Frigidi montis, Passio S. Gereonis et sociorum). (p. 74b) ›De sanctis Justo et Arthemio‹. [11.10.]. Cum omnium sanctorum martirum fratres devotissime natale celebrare debeamus … — … martirio crederet beatorum. PL 57, 427B–428B (aus: Maximus Taurinensis, Homiliae). (p. 75a) ›Justi et Arthemii et in adventu reliquiarum sancti Blasii‹. [11.10.]. In illo tempore dixit Ihesus discipulis suis … Nolite timere pusillus grex … Nolite inquid timere ne propter regnum dei militantibus huius vite necessaria desint … — … iusticia deseratur. PL 92, 494C–D, 495A (aus: Beda, In evangelium s.Lucae). (p. 76a) ›De sancto Kalixto papa‹. [14.10.]. Calixtus papa anno domini cc°xiii sub Alexandro imperatore martirium passus est … — … Calipodii sepelivit. Graesse LA, 686–687 (Cap. CLIV). (p. 77a) ›De Luca sancto ewangelista‹. [18.10.]. Lucas nacione Syrus fuit et eruditissimus in sermonibus Grecis … — … Cuius eciam natalicium celebratur quinto decimo kalendas Novembris. (p. 78b) ›De sanctis Luca et Marco‹. In illo tempore designavit dominus et alios septuaginta duos et misit illos binos ante faciem suam in omnem civitatem … Dominus et salvator noster, fratres karissimi, aliquando nos sermonibus, aliquando vero operibus admonet. Ipsa etenim facta ejus praecepta sunt, quia dum aliquid tacitus. PL 76, 1139A–B (aus: Gregorius I, Homiliae in evangelia). (p. 79a) ›De sancto Severo episcopo‹. [22.10.]. Ravenne sancti Severi episcopi et confessoris. Severus in laycali habitu diu constitutus uxorem duxit nomine Vincenciam … — … bendixerunt deum. Obiit autem kalendas Februarii. (p. 80a) ›De sancto Severino episcopo Colonie‹. [23.10.]. Aput Coloniam Agrypinam sancti Severini episcopi eiusdem civitatis. Beatus Severinus Coloniensis episcopus condempnato affrata arriano a beato Maximo … — … innumera operatur miracula. (p. 81a) ›De sanctis Crispino et Crispiniano martiribus‹. [25.10.]. In Galliis civitate Suessionis Crispini et Crispiniani martirum sub Dyocleciano et Maximiano … — … volatilibus nulla eos tetigit. Vgl. PL 124, 619ff. (p. 82b) ›Quatuor coronatorum‹. [7.11.]. Hii sancti martires passi sunt anno domini ccc° nono sub die sexto idus Novembris. In ipsis diebus ambulavit Dyoclesianus exinde ad Syrmium … — … per omnia secula seculorum amen. (p. 83a) ›De sancto Aniano episcopo et confessore‹. [17.11.]. Cum beatissimus Anianus episcopus Aurelianensium civitatem ut bonus pastor ovium amore teneret … — … viriliter preparant. (p. 84a) ›De sancto Theodoro martire‹. [9.11.] Theodorus in urbe Marmoritanorum sub Dyocleciano martirium passus est … — … apertum viderunt. Graesse LA, 740–741 (Cap. CLXV). (p. 85a) ›De sancta Elizabeth vidua‹. [9.11.]. Beata Elizabeth tam progenie quam moribus nobilissima a puerilibus ad huc annis spiritu sancto inflammata … — … mutus usque nunc vixi. (p. 87a) ›De sancto Thoma‹. I… Thomas unus ex duodecim qui dicitur Didimus non erat cum eis quando venit …Omelia beati Gregorii‹. Apparente domino … — … aliud credidit. PL 76, 1201C–1202A (aus: Gregorius I, Homiliae in evangelia). (p. 87b) ›Septem fratrum secundum Marcum‹. In illis loquente Ihesu ad turbas: ecce mater eius et fratres stabant foris querentes loqui ei et reliqua.Omelia beati Gregorii pape‹. Sancti ewangelii fratres … — … possit et mater. PL 76, 1086B–1086D (aus: Gregorius I, Homiliae in evangelia, lectio s. evangelii 12, 46–50). (p. 88a) ›Eustachii et sociorum‹. [2.11.]. Eustachius ante placidus vocabatur hic erat magister militum Traiani imperatoris erat autem … — … tecum mundentur. Graesse LA, 712–713 Zeile 19 von oben (Cap. XLXI). (p. 91a) ›De sancto Grisogono martire‹. [24.11.]. Rome natale sancti Grisogoni martiris qui per biennium iussu Dyocleciani coniectus est in vincula … — … prerexit ad dominum. Auszug aus: PL 123, 399D–401D (aus: Ado Viennensis, Martyrologium). (p. 91b) ›Decem milium martirum‹. Passio sanctorum decem milium martirum inter quos duo precelsi meriti fuerunt videlicet Marcus et Alexander … — … premia regia celorum. (p. 92b) ›De martiribus secundum Lucam‹. In illo tempore: attendite a fermento phariseorum: quod est ypocrisis etc. … Dicit enim discipulis suis … — … obsistere possint. Folgt: (p. 93b) ›Omelia venerabilis Bede presbiteri‹. In illo tempore dixit Ihesus discipulis suis. Nolite arbitrari … — … suscepisse arbitretur. PL 68, 67C–68C. (aus: Hieronymus Stridonensis, Commentaria in Matthaeum). (p. 94b) ›De confessoribus secundum Matheum‹. In illo tempore dixit Ihesus … Vigilate quia nescitis diem qua hora dominus vester venturus . … Dominicus sermo, quem debemus omnes, non solum studiose, verum etiam sapienter audire … — … esse docuit. PL 65, 719 (aus: Fulgentius Ruspensis, Sermones). (p. 95a–p. 96b) ›De confessoribus secundum Lucam‹. In illo tempore … Nemo lucernam accendit et in abscondito ponit … De se ipso dominus loquitur … — … rectum esse videantur. PL 92, 481D–482D (aus: Beda, In Lucae evangelium expositio). (96a–b) (in margine:) Heiligenfeste mit entsprechender Blattangabe, nach dem Jahreslauf geordnet. Felicis in pincis P I [8.1.]. Prisce R I [18.1.]. Epiphanii R I [22.1.]. … — … Adventus reliquiarum Marie P I [8.12.]. Vgl. HD.

II

Pergament — 18 Bl. — 35,6 × 23,4 cm — Braunschweig — 14. Jh.

Lagen: IV (p. 112). V (p. 132). Schriftraum: 26 × 17 cm, 32 Zeilen, zweispaltig. Tintenliniierung. Textualis Gothica formata. Text unter 11 vierlinigen Notensystemen F-rot, C-gelb. Die in die 2. Hälfte des 14. Jh. zu datierenden Neumen sind rhombisch-kantig gestaltet. Rubriziert. Rote Überschriften, rote und blaue Lombarden.

p. 97a–p.129b Lectiones feriis quinta et sexta sabbato ante festum pasche.
Lectio I–III jeweils aus den Klageliedern Jeremiae. Quomodo sedet sola civitas … Lam. cap.1. (p. 103) Quomodo obscuratum … Lam. cap. 4. ( p.106) ›Oratio Iheremia‹. Recordare domine et vide quid acciderit … Lam. 5. 1–21. Folgt Mt 1,1–16.
Lectio IV–IX vornehmlich aus Augustinus, Ennarrationes in psalmos, d.h. Psalm 63, Vers 2–9, bzw. Hieronymus Stridonensis, Epistola Pauli ad Hebraeos). (p. 112a) . ›In cena domini ad mat.Exaudi deus oracionem meam cum tribulor : a timore inimici erue animam mea … — … mortui absorti sunt. PL 36, 761 (aus: Augustin zu Psalm 63, Vers 2). (p. 112b) ›Lectio quinta‹. Protexisti me … — … vultis me occidere. PL 36, 762 (aus: Augustin zu Psalm 63, Vers 3). (p. 113a) ›Lectio sexta‹. Quia exacuerunt … — … flagellatum videret. PL 36, 762 (aus: Augustin zu Psalm 63, Vers 4). (p. 113b) ›Lectio septima‹. Convenientibus nobis … — … donec veniat. 1. Cor 11,20–26. (p.114a) ›Lectio VIII‹. Itaque quicumque manducaverit … — … nisi in spiritu sancto. 1 Cor 11,27–12,3. (p. 114b) ›IXa‹. Divisiones vero graciarum sunt … — … singulis prout vult. 1 Cor 12,4–11. ›Feria sexta lectio quarta‹. Exacuerunt tamquam gladium … — … quasi fallentes insidiis. PL 36, 763 (aus: Augustin zu Psalm 83, Vers 5). (p. 115a) ›Lectio quinta‹. Repente sagittabunt … — … non habemus regem nisi solum cesarem. PL 36, 764 (aus: Augustin zu Psalm 83, Vers 6). (p. 115b) ›Lectio sexta‹. Narraverunt ut absconderet … — … demergebantur. PL 36, 765 (aus: Augustin zu Psalm 83, Vers 6–7). (p. 116b) ›Lectio septima‹. Festinemus ergo ingredi … — … in auxilio oportuno. PL 29, 812B–C (aus: Hieronymus Stridonensis, Epistola Pauli ad Hebreos, Cap. IV Ende). (p. 117b) ›Lectio IX‹. Et quidem cum esset filius dei … — … discrecionem boni ac mali. Hebr 5,8–14. ›Vigilia pasche. lectio quarta‹. Quid enim sequitur. Accedit homo ad cor altum et exaltabitur. PL 36, 766 (aus: Augustin zu Psalm 63, Vers 8). (p. 118b) ›Lectio quinta‹. Quid sequitur. Sagitte infancium … — … dominus qui occisus erat. PL 36, 767 (aus: Augustin zu Psalm 63, Vers 8). (p. 119a) ›Lectio sexta‹. Vere defecerunt scrutantes … — … in scrutacionibus suis. PL 36, 767 (aus: Augustin zu Psalm 63, Vers 9). (p. 119b) ›Lectio septima‹. Qua propter intermittentes inchoacionis Christi sermonem … — … in conbustionem. PL 29, 813B–C (aus: Hieronymus Stridonensis, Epistola Pauli ad Hebraeos). Schließt unmittelbar an: (p. 120a) ›Lectio octava‹. Confidimus auem de vobis … — … adeptus est repromissionem. PL 29, 813C–D (aus: Hieronymus Stridonensis, Epistola Pauli ad Hebraeos). (p. 120b) ›Lectio IX‹. Homines enim per maiorem … — … sacerdos in eternum. Schließt unmittelbar an: PL 29, 813D–814A.(aus: Hieronymus Stridonensis, Epistola Pauli ad Hebraeos).
(p. 121–) ›De sancta Maria Magdalena‹. Lectio I–VI. Maria Magdalena a Magdalo castello … — … honorifice sunt recepte. Aus: Graesse LA, 408–415 (Cap. XCVI, §1–3 Ende). (p. 124b–p. 126a.) Lectio septima-lectio nona. (p. 123) ›Omelia beati Gregorii pape de eadem‹. In illo rempore rogabat Iheseum quidam … de eadem. Cogitanti michi de Marie penitencia … — … contempserat in culpa. PL 76, 1239B/C–1240B. (aus: Gregorius I., Homiliae in evangelia, hom. XXXIII).
(p. 126–) ›In dedicacione cripte sermo beati Augustini episcopii lectio prima‹. (Lectio I–VI). Recte festa ecclesie colunt: qui se ecclesie filios esse cognoscunt, hec enim omnium credencium mater est. PL 39, 2171–2172 (aus: Augustinus Hipponensis(?), Sermo CCXXI). (Lectio VII–IX). ›Omelia venerabilis Bede presbiteri‹. Que inpossibilia sunt apud … — … sapiencie celestis intendit. PL 94, 439B–440B (aus: Beda venerabilis, Homiliae subditiae, Homilia LXVI).

130b– Antiphonae nativitatis domini ad laudes. ›Incipiunt laudes in sacra nocte‹. CAO 4455, 2938, 1404, 2836, 4221.


Abgekürzt zitierte Literatur

AH Analecta hymnica medii aevi, hrsg. von G. M. Dreves und C. Blume, Bd. 1–55, Leipzig 1886–1922, Registerbd. 1–3, hrsg. von M. Lütolf, Bern u. a. 1978
BHL Bibliotheca hagiographica Latina antiquae et mediae aetatis, 2 Bde., ed. Socii Bollandini, Bruxelles 1898 und 1901 (Subsidia hagiographica 6), Bd. 3: Supplementi editio altera, Bruxelles 1911 (Subsidia hagiographica 12)
CAO R.-J. Hesbert, Corpus antiphonalium officii, Bd. 1–6, Rom 1963–1979 (Rerum ecclesiasticarum documenta. Series maior 7–12)
Döll E. Döll, Die Kollegiatstifte St. Blasius und St. Cyriacus zu Braunschweig, Braunschweig 1967 (Braunschweiger Werkstücke 36)
Dürre Geschichte H. Dürre, Geschichte der Stadt Braunschweig im Mittelalter, Braunschweig 1861, ND Hannover 1974 (Beiträge zur Geschichte, Landes- und Volkskunde von Niedersachsen und Bremen. Serie A, 8)
Graesse LA Jacobi a Voragine Legenda aurea vulgo historia Lombardica dicta, hrsg. von Th. Graesse, Breslau 31890, ND Osnabrück 1965
Haucap-Nass A. Haucap-Nass, Die Stiftsbibliothek von St. Blasius in Braunschweig. Ein Überblick mit einer Handliste der nachweisbaren Handschriften und Drucke aus dem Blasiusstift, in: Die Welfen und ihr Braunschweiger Hof im hohen Mittelalter, hrsg. von B. Schneidmüller, Wiesbaden 1995 (Wolfenbütteler Mittelalter-Studien 7), 205–225
Henrici Handschriftenarchiv E. Henrici, Findbuch und Handschriftenbeschreibungen zu den Beständen Staatsarchiv Wolfenbüttel Hs IV, VI 5, 11, 13, VII B–D, 2 Bde. masch., Berlin 1906–1909 (Handschriftenarchiv der Berlin - Brandenburgischen Akademie der Wissenschaften)
PL Patrologiae cursus completus. Series Latina, Bd. 1–221, hrsg. von J. P. Migne, Paris 1844–1865

Beschreibung erstellt im Rahmen des Projektes Katalogisierung der mittelalterlichen Handschriften im Niedersächsischen Landesarchiv, Abteilung Wolfenbüttel.
Dieses Dokument steht unter einer Creative Commons Namensnennung-Weitergabe unter gleichen Bedingungen 3.0 Deutschland Lizenz (CC BY-SA). Für die Nutzung weiterer Daten wie Digitalisaten gelten gegebenenfalls andere Lizenzen. Vgl. die Nutzungshinweise der Herzog August Bibliothek Wolfenbüttel.