Sentenzenkommentare etc.
Alte Signatur: D 2 — Papier — 358 Bl — 22 × 15,5 cm — 15. Jh.1
Wasserzeichen: Ochsenköpfe 156v, 169v, 357v-358r leer. Schriftraum: 16 × 11 cm , 30-35 Zeilen. Cursiva.
VI 271, XII 627, Glocke 3934, Männerkopf mit Stirnband ähnlich 15662. Lagen: 6 VI (72). IV (80). VIII (96). 21 VI (348). V (358). Alte Lagenzählung.Holzdeckelband mit ehemals rotem Lederbezug. Streicheisenlinien und Einzelstempel: Schwan und kleiner Stern in Kreis, Lilie in Raute, drei Lochrosetten in Rechteck, Quadratstempel mit undeutlichem Motiv. Eckbeschläge erhalten, Schließen abgerissen. Blattweiser (Lederstreifen). Auf dem Vorderdeckel das alte Titelschild des Franziskanerklosters Lüneburg, Signatur: (rotes) D 2.
Fragment: Abgelöster Pergamentspiegel des Vorderdeckels und Spiegel des Rückendeckels. Lateinische Prosabearbeitung des Carmen paschale von Sedulius zu Unterrichtszwecken, mit eingearbeiteten kurzen Kommentaren und mitteldeutscher Interlinearversion. Gotische Minuskel, 13. Jh.1.
S. 58/59.
1r-26v : Tractatus de paralogismis. ›Assit in principio sancta Maria meo.‹ Tractaturus de paralogismis conswetis fieri in materia trinitatis benedicte … … … quod non faciunt a parte subiectorum, et sic per dei graciam est finis istius tractatus de paralogismis et argumentis sophisticis que in benedicte trinitatis materia fieri consweverunt, tui sit benedictio, claritas, sapiencia, honor, graciarum accio, virtus et fortitudo in secula seculorum. Amen. Literatur: : Universitas studii Erffordensis, Leipzig 1964, S. 265, ohne Nennung dieser Handschrift.
27r-70v : Regulae theologicae. Omnis sciencia suis innititur regulis … 45. 210, 621-684. Identisch bis Reg. CXI, 66v. Anschließend 22 weitere Absätze über Gott, das Gute, das Böse, die Erschaffung des Menschen, Seele, Körper und Geist: Cum deus non possit angelica comprehendi natura … (70v) … Rerum omnium thesaurus memoria est … carnis non intellectualia est. Expliciunt maxime in theologica facultate magistri Alani. Marginalien, z. T. rot.
71r-91v : De communicatione idiomatum. Prolog: De communicacione ydiomatum quedam alias dixi que nunc deo iuvante diffusius propono … (71r Text:) Primo suppono cum sanctis doctoribus quod in Christo secundum veritatem sunt intelligende due nature … (91v) … … negando in casibus possibilibus per potenciam dei absoluta [!], etc. Et sic deo cooperante hic tractatus de communicacione ydeomatum etc. Ed. , in: Beiträge zur Geschichte der Philosophie und Theologie des Mittelalters 35, Heft 4/5 (1940) S. 5*-41 *, mit Berücksichtigung dieser Handschrift. S. 108. Darunter von anderer Hand: ›Modus colligendi sermones pro parte.‹ Stupebant autem omnes in doctrina eius. Hec fuit thema, predicatum Parisius per unum secularem in conventu nostro de sancta Katherina anno domini 1347°. Eius maior proposicio fuit … Hic ego pono artem quandam pro studentibus qui nesciunt themata introducere …
92r-128v : Registrum concordantiae librorum sententiarum Petri Lombardi. ›Abortivum procurantes quando sunt homicide …‹ … Christus [Xpus]. Quare susciturus [!] corpora vivorum et mortuorum in forma servi et vita auditus libr. IV. d. 48 c. ›Explicit registrum concordancie librorum quatuor sentenciarum secundum alphabetum.‹ 527.
128v-132v, 354r-357r ›Exposicio aliqualis versuum quattuor librorum sententciarum‹. Angeli … fruentes beati quomodo et nos fieri desideramus … (132v) … … unde et mulierem temptavit in qua mynus quam in viro racionem vigere novit, quia illi Magister ne autem fraus illius mynus manifestaretur. Residuum illius metrice require in fine libri. … 354r Sed Ade. Nota: hic oritur questio quia dicit Augustinus quandam elacionem in animo mulieris … (357r) … … quod supra nos est scilicet deus, secundo quod nos sumus, tercio quod iuxta nos est scilicet proximus, quarta quod infra nos est scilicet corpus nostrum. ›Explicit tercius liber.‹
133r-150r Petri Lombardi sententiae metrice redactae. ›Res et signa sunt doctrine duo membra. Rem voco nil signans, signum rem significantem …‹ … ex hoc gaudentes, nil illis compacientes. Darunter Sentenz: ›Expliciunt versus, de crimine (?) sumus unde rursus.‹ 19, mit Erwähnung dieser Handschrift. S. 5. Zum Teil mit Kommentar: 133r-v Omnis doctrina vel rerum est vel signorum. Omne signum est res, sed non omnis res signum …, … — … (144v und 148r-150r, Comment. expl.:) C. Postremo queritur questio. Qui dei claritatem vident [nil] in creatura agitur que videre non possunt.
150v-156r Ordo iudiciarius antequam. Antequam de processu iudicii dicatur, notandum est quid sit iudicium … … … ut confirmet vel infirmet sentenciam vel corrigat … omnis enim bonus doctor non querit vanam gloriam vel laudem, sed profectum illorum pocius quos informat. Edition: : Johannis Andreae summula de processu iudicii, Basel 1840. : Die geistlichen Gerichtshöfe zu Speier im Mittelalter. Ordo iudiciarius Antequam sive Spirensis, Paderborn 1915. Literatur zur Frage der Verfasserschaft bei S. 225 ff.
157r-169r Abstractiones terminorum. Cum difficultas verbalis multum impedit … … … et omnis falsitas aut mendacium stat in composicione aut divisione. ›Expliciunt abstracciones terminorum communiter usitancium in scolis. Et sic est finis huius.‹ Auf den Rändern Marginalien. Franciscus de Mayronis OFM zugeschrieben, s. S. 214. Barfüßerschule Erfurt S. 78 Anm. 28, mit Erwähnung dieser Handschrift. 1342,1 (anonym). S. 108.
170r-353v Commentarius in IV libros sententiarum Petri Lombardi. ›Cupientes animo de penuria. Huic operi magister premittit prohemium …‹ … a deo incipiens etiam finietur cui sit honor, decus et imperium in secula seculorum amen. ›Explicit hoc opus deo gracias.‹ Am Anfang Marginalien und Korrekturen am Rand. Jacobus Capocci de Vitebro Oesa zugeschrieben, s. Stegmüller RS 390, hier mit den längeren Buchschlüssen der Innsbrucker Handschrift S. 46. Augustiner-Eremiten 443.
354r-357r Fortsetzung von 132v s.o.
358v Inhaltsverzeichnis des 15. Jhs. Darunter kaum leserliche, flüchtige Notizen.
Abgekürzt zitierte Literatur
- Normdaten ergänzt oder korrigiert. (schassan, 2015-09-07)
Beschreibung konvertiert im Rahmen des Projektes Digitalisierung der mittelalterlichen Handschriften der Ratsbücherei Lüneburg.